fbpx
Wikipedia

Nikomaxus (Gerasalı)

Avqust 12, 2021

Gerasalı Nikomaxus (yun. Νικόμαχος ὁ Γερασένος, II yüzilliyin birinci yarısı) — Qədim Roma filosofu, yeni pifaqorçuluğun tanınmış nümayəndələrindən biri.

Nikomaxus
Doğum tarixi 60
Doğum yeri
Vəfat tarixi 120
Vətəndaşlığı
Fəaliyyəti riyaziyyatçı, musiqişünas, musiqi nəzəriyyəçisi, filosof
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar
Antik fəlsəfə
Yunan fəlsəfəöncəsi dövrü
(e. ə. VII yüzilliyə qədər)

Orfizm • Homer • Hesiod • Ferekid • Yeddi yunan müdriki • Epixarm

Qədim yunan fəlsəfəsi
(e. ə. VII - IV yüzilliklər)
Müstəqil filosoflar
Heraklit • Anaksaqor • Empedokl
Qədim yunan atomçuları
Levkipp • Demokrit
Sofistlər

"Böyük" sofistlər → Protaqor • Prodikus • Qorqias • Hippias

"Kiçik" sofistlər → Trasimaxus • Likofron • Kritius • Alkidamas
Ellinizm dövrünün fəlsəfəsi
(e. ə. IV - I yüzilliklər)
Qədim Roma dovrünün fəlsəfəsi
I - V yüzilliklər
Stoaçılıq

Seneka • Epiktet • Mark_Avreli  • Siseron

Orta platonizm
Alkinous • Apuleyus • Qalen • Plutarx • Maksim • Filon • Selsus • Teon
Neoplatonizm

Roma məktəbi → Ammonius Sakkas • Plotin • Porfirius • Amelius
Apameya məktəbi → Yamblix • Sopater
Perqama məktəbi → Sallustius • Yulian Avqust
Afina məktəbi → Afinalı Plutarx • Proklus • Marinus • Simplikius • Damaskius

İskəndəriyyə məktəbi → Hierokles • Hipatia • İoann Filoponus
Antik dini təlimlər

Qnostisizm • Hermetizm • Mitraizm
Neopifaqorçuluq → Apollonius • Nikomaxus • Numenius • Moderatus

Erkən Xristian fəlsəfəsi

Klement • Origen • Avqustin Avrelius • Boesius • Saxta Dionisius Areopagit

Arifmetik ilahiyyat

O, daha çox riyazi məsələlərlə məşğul olmuş, rəqəm düzənini ilahiləşdirmiş, ona ilahiyyat məzmununu qazandırmışdır. Onun əsərlərindən biri “Arifmetik ilahiyyat” (yun. Θεολογούμενα ἀριθμητικῆς) adlanır . Orada Nikomaxus ona qədər olan rəqəmlərin mistik mənalarını verirdi. Kitabın birinci hissəsində birdən dördə qədər olan, ikincisində isə qalan rəqəmlər haqqında düşünülür. Araşdırmaçılara görə, burada hər bir rəqəm əxlaqi, təbii və ilahi obrazlarla uyğunlaşdırılır, onların arasında qanunauyğunluqlar araşdırılırdı.

Tanrı bir rəqəminə uyğundur, çünki ondan hər şey başlanır, həm də bir rəqəmi başqa rəqəmlərin əsasında durur. Ona görə də, ona uyğun olan Tanrı hər şeyin “əvvəli, ortası və sonudur”.

İki rəqəmindən başlayaraq çoxluq başlanır. O materiyaya uyğunlaşdırılır və bir olan Tanrıya qarşı durur. Bütün ziddiyyətlər ikilidir: isti-soyuq, xeyir-şər, işıq-qaranlıq və s. Üç rəqəmində isə əvvəl, orta və son vardır. O hər şeyin tamlığının təcəssümüdür. Hətta canlılar üç cürdür: uçanlar, yeriyənlər və suda üzənlər. İnsanın yaşam dövrləri da üçdür: gənclik, yetkinlik və qocalıq. Tanrıya üç kərə dualar edilir və ümumiyyətlə hər şeyin üç dəfəsi ən mükəmməldir. Üç ahəng, barış və dostluqdur. O həm də bütün ziddiyyətləri bir-birinə yaxınlaşdırır.

Bu birinci üç rəqəm başqalarının əsasını təşkil edir. Bundan sonra gələnlər onların kombinasiyalarıdır. Kainat, kosmik təsəvvürlər, dairələrin bölgüsü dörd rəqəmində təcəssüm olunur. Bunların mahiyyətini anlamaq və onların üzərində riyazi hesablamalar aparmaq üçün onları xaç şəklində olan dörd hissəyə bölürlər. Bu bölgüyə əsasən elmlər arifmetika, həndəsə, harmoniya və astronomiya; canlılar isə məlaikələr, şər qüvvələr, diri canlılar və bitkilər olmaqla dördə bölünürlər. İnsanın da dörd hissəsi vardır: baş, bədən, əllər və ayaqlar.

Beş rəqəmində ilk cut və tək rəqəmlər (2 və 3) birləşir. O həm də on rəqəminə qədər olan ortadır. İki beşin cəmi ilk tamlıq olan ondur. Kainatın beş ünsürü vardır. Bunlar hava, od, su, torpaq və efirdir. Əxlaqda da beş rəqəmi ədalətin təcəssümüdür.

Altı rəqəmi birin, ikinin və üçün cəmindən, eləcə də ikinin üçə vurulmasından ibarətdir. Bu da kişi və qadın başlanğıcı, eləcə də evliliyin rəmzidir. Həm də altı iki əvvəli, ortası və sonu olan üçlüklərdən ibarətdir. Bu da kosmosun təcəssümüdür ki, Yaradan Tanrı onu altılıqla kamilləşdirir.

Yeddi rəqəminin özəllikləri çoxdur. Dörd yeddinin cəmindən kamil olan 28 rəqəmi yaranır. Bu da ay təqviminin günləridir. Antik dövrlərdə məlum olan və tanrılar kimi tanınan planetlərin sayı yeddi idi. Hərəkətlər də yeddidir: önə, arxaya, yuxarı, aşağı, sağa, sola və öz oxu ətrafında. Yeddi musiqi səsi (notlar) vardır. Yeddi yaşam dövrü vardır: uşaqlıq, gənclik, yetkinlik, kişilik, ahıllıq və qocalıq. Məhz yeddinci ayda uşaq doğulmaq üçün hazır olur. Toxum da yerə düşəndə təxminən yeddi günə bitməyə başlayır.

Səkkiz rəqəmi iki rəqəminin kubudur (2x2x2). Deməli, qütblülüklər və ziddiyyətlər olan 2 rəqəmi onun əsasında durur. Bu isə həm sevginin, həm də doğuluşun əlamətidir. Səkkizlik göydə də özünü göstərir, çünki ulduz dairələri də səkkizdir.

Doqquz rəqəmi üçün kvadratıdır (3x3) O onluğun içində ən böyük rəqəmdir ki, ondan sonra heç nə yoxdur. Ona görə də, ondan sonra dairəvi hərəkət baş verir. Hər şey ona doğru gəlir və sonra ondan uzaqlaşır.

On rəqəmi isə təbiətdə olan tamlıq, düzənlik və müvazinətin rəmzidir. Onun içində bütün başqa rəqəmlər vardır. Beləliklə, onluq bütün dünya və kainatdır. Ondan yüksək heç bir təbii rəqəm yoxdur. Çünki yüz on, min isə yüz onluqdan ibarətdir.

Embrion (döl haqqında) kəşfi

“Arifmetik ilahiyyat” kitabında dölün ana bətnində inkişaf etməsindən maraqlı məlumatlar verilir. Orada qeyd edilir ki, yaranmasının yeddinci günündə döl su kisəsinə bənzər görkəmdə olur. O qabığı olmayan yumurtaya bənzərdir. İkinci həftə ərzində o kisədə qan əlamətləri görsənir. Üçüncü həftədə maye əmələ gəlir və dördüncü həftədə qatlaşır. Qatlaşandan sonra laxtalanmış qan və ət qarışığı əmələ gəlir. Bu inkişaf 28-ci günə yaxın tamamlanır və artıq bəlli olan canlı yaranır. 35-ci gündə onun ortasında arıya bənzər arıq bir döl yaranır. Artıq onun başı, boynu, bədəni və ayaqları da olur.

Quran ayələrində (23: 12-14) də dölün yaranması və inkişafı haqqında buna bənzər bilgilər vardır.

Mənbə

  • Aydın Əlizadə (2016). Antik fəlsəfə tarixi (PDF). 3 saylı Bakı Mətbəəsi ASC. s. 239-242. ISBN 5-89968-061-X. 2016 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2016-08-16.

Ədəbiyyat

  • Aydın Əlizadə (2016). Antik fəlsəfə tarixi (PDF). 3 saylı Bakı Mətbəəsi ASC. s. 239-242. ISBN 5-89968-061-X. 2016 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2016-08-16.
  • Nicomachus. The Enchiridion // Greek Musical Writings. Volume II: Harmonic and Acoustic Theory, edited by Andrew Barker. Cambridge, 1989, pp. 245–269.
  • Henrietta Midonick, (1965), The Treasury of Mathematics, Volume 2, pages 15-16. Penguin Books.
  • Теологумены арифметики // Философское антиковедение и классическая традиция. Т. 3. Вып. 1, Новосибирск, 2009.

Həmçinin bax

Xarici keçidlər

  • Nicomachus' "Introduction to Arithmetic" translated by Martin Luther D'ooge.
  • Теологумены арифметики.

İstinadlar

  1. ↑ Catalogue of the Library of the Pontifical University of Saint Thomas Aquinas
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P5731"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q96071920"></a>
  2. Теологумены арифметики // Философское антиковедение и классическая традиция. Т. 3. Вып. 1, Новосибирск, 2009.
  3. Henrietta Midonick, (1965), The Treasury of Mathematics, Volume 2, pages 15-16. Penguin Books.
  4. Теологумены арифметики // ΣΧΟΛΗ. Философское антиковедение и классическая традиция. Т. 3. Вып. 1, Новосибирск, 2009, c. 322-333.

Avqust 12, 2021
nikomaxus, gerasalı, gerasalı, nikomaxus, Νικόμαχος, Γερασένος, yüzilliyin, birinci, yarısı, qədim, roma, filosofu, yeni, pifaqorçuluğun, tanınmış, nümayəndələrindən, biri, nikomaxusdoğum, tarixi, doğum, yeri, jerash, jerash, governorate, iordaniyavəfat, tarix. Gerasali Nikomaxus yun Nikomaxos ὁ Gerasenos II yuzilliyin birinci yarisi Qedim Roma filosofu yeni pifaqorculugun taninmis numayendelerinden biri NikomaxusDogum tarixi 60 1 Dogum yeri Jerash d Jerash Governorate d IordaniyaVefat tarixi 120 1 Vetendasligi Qedim RomaFealiyyeti riyaziyyatci musiqisunas musiqi nezeriyyecisi filosof Vikianbarda elaqeli mediafayllarAntik felsefeYunan felsefeoncesi dovru e e VII yuzilliye qeder Orfizm Homer Hesiod Ferekid Yeddi yunan mudriki EpixarmQedim yunan felsefesi e e VII IV yuzillikler Milet mektebiFales Anaksimandr Anaksimen Elea mektebiKsenofan Parmenid Eleyali Zenon Melissus Musteqil filosoflarHeraklit Anaksaqor Empedokl PifaqorcularPifaqor Filolaus Hippasus Arxitas Alkmeon Qedim yunan atomculariLevkipp Demokrit Sofistler Boyuk sofistler Protaqor Prodikus Qorqias Hippias Kicik sofistler Trasimaxus Likofron Kritius Alkidamas Klassik yunan felsefesi1 Sokrat ve sokratcilar Kinikler Antisfen Diogen Bion Boristenes Kerkidas Kratet ve HipparxiaKirenacilar Aristipp Hegesias Annikeris Teodorus EvhemerusMeqaracilar Evklides Stilpon Evbulides Diodorus KronusEretriyacilar Elidali Fedon Eretriyali Menedem2 Platon ve erken platoncular Spevsippus Ksenokrates Polemon Krates Heraklides Eudoksus Arkesilaus3 Aristotel ve erken peripatetikler Teofrastus Evdemus Straton Dikearxus Aristarxus Demetrius AristoksenusEllinizm dovrunun felsefesi e e IV I yuzillikler SkeptisizmPirron Enesidemus Aqrippa EpikurculukEpikur Lukretius PeripatetizmRodoslu Andronikus PlatonizmKarneades Kliptomaxus Filon Larissali StoaciliqErken dovr Kitiyali Zenon Xrisippus Kleantes Orta dovr Panetius PosidoniusQedim Roma dovrunun felsefesi I V yuzillikler SkeptisizmSekst Empirik StoaciliqSeneka Epiktet Mark Avreli Siseron PeripatetizmAfrodisiali Aleksandr Orta platonizmAlkinous Apuleyus Qalen Plutarx Maksim Filon Selsus Teon NeoplatonizmRoma mektebi Ammonius Sakkas Plotin Porfirius AmeliusApameya mektebi Yamblix SopaterPerqama mektebi Sallustius Yulian AvqustAfina mektebi Afinali Plutarx Proklus Marinus Simplikius Damaskius Iskenderiyye mektebi Hierokles Hipatia Ioann Filoponus Antik dini telimlerQnostisizm Hermetizm MitraizmNeopifaqorculuq Apollonius Nikomaxus Numenius Moderatus Erken Xristian felsefesiKlement Origen Avqustin Avrelius Boesius Saxta Dionisius Areopagit Mundericat 1 Arifmetik ilahiyyat 1 1 Embrion dol haqqinda kesfi 2 Menbe 3 Edebiyyat 4 Hemcinin bax 5 Xarici kecidler 6 IstinadlarArifmetik ilahiyyat RedakteO daha cox riyazi meselelerle mesgul olmus reqem duzenini ilahilesdirmis ona ilahiyyat mezmununu qazandirmisdir Onun eserlerinden biri Arifmetik ilahiyyat yun 8eologoymena ἀri8mhtikῆs adlanir Orada Nikomaxus ona qeder olan reqemlerin mistik menalarini verirdi Kitabin birinci hissesinde birden dorde qeder olan ikincisinde ise qalan reqemler haqqinda dusunulur 2 Arasdirmacilara gore burada her bir reqem exlaqi tebii ve ilahi obrazlarla uygunlasdirilir onlarin arasinda qanunauygunluqlar arasdirilirdi 3 Tanri bir reqemine uygundur cunki ondan her sey baslanir hem de bir reqemi basqa reqemlerin esasinda durur Ona gore de ona uygun olan Tanri her seyin evveli ortasi ve sonudur Iki reqeminden baslayaraq coxluq baslanir O materiyaya uygunlasdirilir ve bir olan Tanriya qarsi durur Butun ziddiyyetler ikilidir isti soyuq xeyir ser isiq qaranliq ve s Uc reqeminde ise evvel orta ve son vardir O her seyin tamliginin tecessumudur Hetta canlilar uc curdur ucanlar yeriyenler ve suda uzenler Insanin yasam dovrleri da ucdur genclik yetkinlik ve qocaliq Tanriya uc kere dualar edilir ve umumiyyetle her seyin uc defesi en mukemmeldir Uc aheng baris ve dostluqdur O hem de butun ziddiyyetleri bir birine yaxinlasdirir Bu birinci uc reqem basqalarinin esasini teskil edir Bundan sonra gelenler onlarin kombinasiyalaridir Kainat kosmik tesevvurler dairelerin bolgusu dord reqeminde tecessum olunur Bunlarin mahiyyetini anlamaq ve onlarin uzerinde riyazi hesablamalar aparmaq ucun onlari xac seklinde olan dord hisseye bolurler Bu bolguye esasen elmler arifmetika hendese harmoniya ve astronomiya canlilar ise melaikeler ser quvveler diri canlilar ve bitkiler olmaqla dorde bolunurler Insanin da dord hissesi vardir bas beden eller ve ayaqlar Bes reqeminde ilk cut ve tek reqemler 2 ve 3 birlesir O hem de on reqemine qeder olan ortadir Iki besin cemi ilk tamliq olan ondur Kainatin bes unsuru vardir Bunlar hava od su torpaq ve efirdir Exlaqda da bes reqemi edaletin tecessumudur Alti reqemi birin ikinin ve ucun ceminden elece de ikinin uce vurulmasindan ibaretdir Bu da kisi ve qadin baslangici elece de evliliyin remzidir Hem de alti iki evveli ortasi ve sonu olan ucluklerden ibaretdir Bu da kosmosun tecessumudur ki Yaradan Tanri onu altiliqla kamillesdirir Yeddi reqeminin ozellikleri coxdur Dord yeddinin ceminden kamil olan 28 reqemi yaranir Bu da ay teqviminin gunleridir Antik dovrlerde melum olan ve tanrilar kimi taninan planetlerin sayi yeddi idi Hereketler de yeddidir one arxaya yuxari asagi saga sola ve oz oxu etrafinda Yeddi musiqi sesi notlar vardir Yeddi yasam dovru vardir usaqliq genclik yetkinlik kisilik ahilliq ve qocaliq Mehz yeddinci ayda usaq dogulmaq ucun hazir olur Toxum da yere dusende texminen yeddi gune bitmeye baslayir Sekkiz reqemi iki reqeminin kubudur 2x2x2 Demeli qutblulukler ve ziddiyyetler olan 2 reqemi onun esasinda durur Bu ise hem sevginin hem de dogulusun elametidir Sekkizlik goyde de ozunu gosterir cunki ulduz daireleri de sekkizdir Doqquz reqemi ucun kvadratidir 3x3 O onlugun icinde en boyuk reqemdir ki ondan sonra hec ne yoxdur Ona gore de ondan sonra dairevi hereket bas verir Her sey ona dogru gelir ve sonra ondan uzaqlasir On reqemi ise tebietde olan tamliq duzenlik ve muvazinetin remzidir Onun icinde butun basqa reqemler vardir Belelikle onluq butun dunya ve kainatdir Ondan yuksek hec bir tebii reqem yoxdur Cunki yuz on min ise yuz onluqdan ibaretdir Embrion dol haqqinda kesfi Redakte Arifmetik ilahiyyat kitabinda dolun ana betninde inkisaf etmesinden maraqli melumatlar verilir 4 Orada qeyd edilir ki yaranmasinin yeddinci gununde dol su kisesine benzer gorkemde olur O qabigi olmayan yumurtaya benzerdir Ikinci hefte erzinde o kisede qan elametleri gorsenir Ucuncu heftede maye emele gelir ve dorduncu heftede qatlasir Qatlasandan sonra laxtalanmis qan ve et qarisigi emele gelir Bu inkisaf 28 ci gune yaxin tamamlanir ve artiq belli olan canli yaranir 35 ci gunde onun ortasinda ariya benzer ariq bir dol yaranir Artiq onun basi boynu bedeni ve ayaqlari da olur Quran ayelerinde 23 12 14 de dolun yaranmasi ve inkisafi haqqinda buna benzer bilgiler vardir Menbe RedakteAydin Elizade 2016 Antik felsefe tarixi PDF 3 sayli Baki Metbeesi ASC s 239 242 ISBN 5 89968 061 X 2016 tarixinde arxivlesdirilib PDF Istifade tarixi 2016 08 16 Edebiyyat RedakteAydin Elizade 2016 Antik felsefe tarixi PDF 3 sayli Baki Metbeesi ASC s 239 242 ISBN 5 89968 061 X 2016 tarixinde arxivlesdirilib PDF Istifade tarixi 2016 08 16 Nicomachus The Enchiridion Greek Musical Writings Volume II Harmonic and Acoustic Theory edited by Andrew Barker Cambridge 1989 pp 245 269 Henrietta Midonick 1965 The Treasury of Mathematics Volume 2 pages 15 16 Penguin Books Teologumeny arifmetiki Filosofskoe antikovedenie i klassicheskaya tradiciya T 3 Vyp 1 Novosibirsk 2009 Hemcinin bax RedaktePifaqorcular mektebi Neoplatonizm Qnostisizm Hermetizm NeopifaqorculuqXarici kecidler RedakteNicomachus Introduction to Arithmetic translated by Martin Luther D ooge Teologumeny arifmetiki Istinadlar Redakte 1 2 Catalogue of the Library of the Pontifical University of Saint Thomas Aquinas lt a href https wikidata org wiki Track P5731 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q96071920 gt lt a gt Teologumeny arifmetiki Filosofskoe antikovedenie i klassicheskaya tradiciya T 3 Vyp 1 Novosibirsk 2009 Henrietta Midonick 1965 The Treasury of Mathematics Volume 2 pages 15 16 Penguin Books Teologumeny arifmetiki SXOLH Filosofskoe antikovedenie i klassicheskaya tradiciya T 3 Vyp 1 Novosibirsk 2009 c 322 333 Menbe https az wikipedia org w index php title Nikomaxus Gerasali amp oldid 5854099, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.