Anaksaqor ya da Anaksaqoras (yun. Ἀναξαγόρας, təxminən e.ə 500 – 428) — qədim yunan filosofu. O, Klazomenai şəhərindən idi. Afina hökmdarı Periklesin yaxın adamı olub. Ancaq, sonra onun düşmənləri Anaksaqorası tanrılara inanmamağda günahlandırmışdılar. Səbəbsə bu idi ki, o Günəşi tanrı deyil, adi planet hesab edirdi. Hətta o bundan sonra sürgün edildi. Ümumiyyətlə Anaksaqorasın fikrinə görə yunan əsatirlərini hərfi deyil, məcazi mənada başa düşmək lazımdır. Bu məsələdə onun mövqeyi Ksenofaneslə üst-üstə düşmüşdür.
Anaksaqorasa görə yer yastı olaraq hava üzərində durmuşdur. Ulduzlar efirin fırlanması nəticəsində yaranan daşlardır. Günəş Peloponnesus yarımadası həcmində böyük bir daşdır. Dünyanı idarə edən qüvvə isə taledir. O həm də demişdir ki, ağda qaranın, qarada ağın olduğu kimi hər şeydə başqa şeyin əlaməti vardır.
Anaksaqorasın məqsədi yunan fəlsəfəsində hallandırılan dünyanın əbədilik ideyasını gerçək duyğulara uyğunlaşdırmaq idi. Onun fikrincə dünya sonsuz sayda “toxumlardan” ibarətdir. Onlar sonsuzluğa qədər bölünürlər. Ancaq, bundan başqa o hər hansı bir fövqəl gücün olmasını da zəruri hesab edirdi. Çünki, bu dünyanı hərəkətə gətirən bir güc olmalıdır. Bu gücü isə o, “Əql” (yun. Νούς) adlandırmışdır.
Anaksaqorasın kosmoqoniası ondan ibarətdir ki, öncə Əql olmuşdur. Sonra o başqa şeylərlə əlaqəyə girmiş, nəticədə dairəvi hərəkət yaranmışdır. Öncə bir olan varlıq parçalanmışdır. Quru nəmdən, işıq qaranlıqdan, isti isə soyuqdan ayrılmışdır. Beləliklə, iki aləm: odlu efir və hava yaranmışdır. Sonra qatlaşma prosesi başlamış və bunun nəticəsində buludlar yaranmışdır. Sonra buludlardan su, sudan yer, yerdən daşlar əmələ gəlmişdir. Bununla da Anaksaqorasın (eləcə də Empedoklesin) materializmi sonralar Leukippus və Demokritin maddəçi fəlsəfəsi üçün zəmin yaratmışdır.
Mənbə
Aydın Əlizadə (2016). Antik fəlsəfə tarixi (PDF). 3 saylı Bakı Mətbəəsi ASC. s. 27-28. ISBN5-89968-061-X. 2016 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2016-08-16.
Ədəbiyyat
Adil Əsədov. Fəlsəfə tarixindən etüdlər: İdeal və reallıq arasında ziddiyyət və onun Qərb, rus və Şərq təfəkküründə həll imkankarı. Bakı: Təknur, 2007. – 116s.
Adil Əsədov. Yunan fəlsəfəsiindən etüdlər: yunan fəlsəfəsiində idealin və realliğin münasibətlərinə dair. Ön sözün müəllifi – fəlsəfə elmləri doktioru Tahirə Allahyarova. Bakı: Təknur, 2008.
Aristotle. Metaphysics / Translated by T. Taylor. : Printed for the author by Davis, Wilks, and Taylor, 1801.
Aydın Əlizadə (2016). Antik fəlsəfə tarixi (PDF). 3 saylı Bakı Mətbəəsi ASC. s. 27-28. ISBN5-89968-061-X. 2016 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2016-08-16.
Diogenes Laertius. Lives and Opinions of Eminent Philosophers / Translated by C. D. Yonge. London: Georg Bell & Sons, 1915.
Gunnar Skirbekk, Nils Gilye. Fəlsəfə tarixi. Azərbaycan dilinə tərcümə edən - fəlsəfə elmləri doktioru Adil Əsədov. Bakı: Zəkioğlu, 2007.
Uill Dürant. Fəlsəfi hekayətlər: dünya fəlsəfəsinin ən görkəmli nümayəndələrinin həyat və baxışları. Azərbaycan dilinə tərcümə edən - fəlsəfə elmləri doktioru Adil Əsədov. Bakı: Zəkioğlu, 2006.
Краткий очерк истории философии / под редакцией М. Т. Иовчука, Т.Н. Ойземана, И. Я. Щипанова. М.: Мысль, 1975.
İstinadlar
↑ Roux P. d. Nouveau Dictionnaire des œuvres de tous les temps et tous les pays (fr.) — 2 — Éditions Robert Laffont, 1994. — Vol. 1. — P. 86. — ISBN 978-2-221-06888-5
Diogenes Laertius. Lives and Opinions of Eminent Philosophers / Translated by C. D. Yonge. London: Georg Bell & Sons, 1915, p. 61.
↑ Diogenes Laertius. Lives and Opinions of Eminent Philosophers / Translated by C. D. Yonge. London: Georg Bell & Sons, 1915, p. 59.
Aristotle. Metaphysics / Translated by T. Taylor. : Printed for the author by Davis, Wilks, and Taylor, 1801, p. 386.
Краткий очерк истории философии / под редакцией М. Т. Иовчука, Т.Н. Ойземана, И. Я. Щипанова. М.: Мысль, 1975, c. 51.
September 10, 2021
anaksaqor, Ἀναξαγόρας, təxminən, qədim, yunan, filosofu, klazomenai, şəhərindən, afina, hökmdarı, periklesin, yaxın, adamı, olub, ancaq, sonra, onun, düşmənləri, ası, tanrılara, inanmamağda, günahlandırmışdılar, səbəbsə, günəşi, tanrı, deyil, planet, hesab, ed. Anaksaqor ya da Anaksaqoras yun Ἀna3agoras texminen e e 500 428 qedim yunan filosofu O Klazomenai seherinden idi Afina hokmdari Periklesin yaxin adami olub Ancaq sonra onun dusmenleri Anaksaqorasi tanrilara inanmamagda gunahlandirmisdilar Sebebse bu idi ki o Gunesi tanri deyil adi planet hesab edirdi 2 Hetta o bundan sonra surgun edildi Umumiyyetle Anaksaqorasin fikrine gore yunan esatirlerini herfi deyil mecazi menada basa dusmek lazimdir Bu meselede onun movqeyi Ksenofanesle ust uste dusmusdur AnaksaqorasἈna3agorasDogum tarixi e e 500 1 Dogum yeri Klazomenai d 1 Vefat tarixi e e 428 1 Vefat yeri Lampsak Turkiye 1 Istiqameti PluralizmEsas maraqlari astronomiya riyaziyyat felsefe Vikianbarda elaqeli mediafayllarAntik felsefeYunan felsefeoncesi dovru e e VII yuzilliye qeder Orfizm Homer Hesiod Ferekid Yeddi yunan mudriki EpixarmQedim yunan felsefesi e e VII IV yuzillikler Milet mektebiFales Anaksimandr Anaksimen Elea mektebiKsenofan Parmenid Eleyali Zenon Melissus Musteqil filosoflarHeraklit Anaksaqor Empedokl PifaqorcularPifaqor Filolaus Hippasus Arxitas Alkmeon Qedim yunan atomculariLevkipp Demokrit Sofistler Boyuk sofistler Protaqor Prodikus Qorqias Hippias Kicik sofistler Trasimaxus Likofron Kritius Alkidamas Klassik yunan felsefesi1 Sokrat ve sokratcilar Kinikler Antisfen Diogen Bion Boristenes Kerkidas Kratet ve HipparxiaKirenacilar Aristipp Hegesias Annikeris Teodorus EvhemerusMeqaracilar Evklides Stilpon Evbulides Diodorus KronusEretriyacilar Elidali Fedon Eretriyali Menedem2 Platon ve erken platoncular Spevsippus Ksenokrates Polemon Krates Heraklides Eudoksus Arkesilaus3 Aristotel ve erken peripatetikler Teofrastus Evdemus Straton Dikearxus Aristarxus Demetrius AristoksenusEllinizm dovrunun felsefesi e e IV I yuzillikler SkeptisizmPirron Enesidemus Aqrippa EpikurculukEpikur Lukretius PeripatetizmRodoslu Andronikus PlatonizmKarneades Kliptomaxus Filon Larissali StoaciliqErken dovr Kitiyali Zenon Xrisippus Kleantes Orta dovr Panetius PosidoniusQedim Roma dovrunun felsefesi I V yuzillikler SkeptisizmSekst Empirik StoaciliqSeneka Epiktet Mark Avreli Siseron PeripatetizmAfrodisiali Aleksandr Orta platonizmAlkinous Apuleyus Qalen Plutarx Maksim Filon Selsus Teon NeoplatonizmRoma mektebi Ammonius Sakkas Plotin Porfirius AmeliusApameya mektebi Yamblix SopaterPerqama mektebi Sallustius Yulian AvqustAfina mektebi Afinali Plutarx Proklus Marinus Simplikius Damaskius Iskenderiyye mektebi Hierokles Hipatia Ioann Filoponus Antik dini telimlerQnostisizm Hermetizm MitraizmNeopifaqorculuq Apollonius Nikomaxus Numenius Moderatus Erken Xristian felsefesiKlement Origen Avqustin Avrelius Boesius Saxta Dionisius AreopagitAnaksaqorasa gore yer yasti olaraq hava uzerinde durmusdur Ulduzlar efirin firlanmasi neticesinde yaranan daslardir Gunes Peloponnesus yarimadasi hecminde boyuk bir dasdir 3 Dunyani idare eden quvve ise taledir O hem de demisdir ki agda qaranin qarada agin oldugu kimi her seyde basqa seyin elameti vardir Anaksaqorasin meqsedi yunan felsefesinde hallandirilan dunyanin ebedilik ideyasini gercek duygulara uygunlasdirmaq idi Onun fikrince dunya sonsuz sayda toxumlardan ibaretdir 3 Onlar sonsuzluga qeder bolunurler Ancaq bundan basqa o her hansi bir fovqel gucun olmasini da zeruri hesab edirdi Cunki bu dunyani herekete getiren bir guc olmalidir Bu gucu ise o Eql yun Noys adlandirmisdir 4 Anaksaqorasin kosmoqoniasi ondan ibaretdir ki once Eql olmusdur Sonra o basqa seylerle elaqeye girmis neticede dairevi hereket yaranmisdir Once bir olan varliq parcalanmisdir Quru nemden isiq qaranliqdan isti ise soyuqdan ayrilmisdir Belelikle iki alem odlu efir ve hava yaranmisdir Sonra qatlasma prosesi baslamis ve bunun neticesinde buludlar yaranmisdir Sonra buludlardan su sudan yer yerden daslar emele gelmisdir 5 Bununla da Anaksaqorasin elece de Empedoklesin materializmi sonralar Leukippus ve Demokritin maddeci felsefesi ucun zemin yaratmisdir Menbe RedakteAydin Elizade 2016 Antik felsefe tarixi PDF 3 sayli Baki Metbeesi ASC s 27 28 ISBN 5 89968 061 X 2016 tarixinde arxivlesdirilib PDF Istifade tarixi 2016 08 16 Edebiyyat RedakteAdil Esedov Felsefe tarixinden etudler Ideal ve realliq arasinda ziddiyyet ve onun Qerb rus ve Serq tefekkurunde hell imkankari Baki Teknur 2007 116s Adil Esedov Yunan felsefesiinden etudler yunan felsefesiinde idealin ve realligin munasibetlerine dair On sozun muellifi felsefe elmleri doktioru Tahire Allahyarova Baki Teknur 2008 Aristotle Metaphysics Translated by T Taylor Printed for the author by Davis Wilks and Taylor 1801 Aydin Elizade 2016 Antik felsefe tarixi PDF 3 sayli Baki Metbeesi ASC s 27 28 ISBN 5 89968 061 X 2016 tarixinde arxivlesdirilib PDF Istifade tarixi 2016 08 16 Diogenes Laertius Lives and Opinions of Eminent Philosophers Translated by C D Yonge London Georg Bell amp Sons 1915 Gunnar Skirbekk Nils Gilye Felsefe tarixi Azerbaycan diline tercume eden felsefe elmleri doktioru Adil Esedov Baki Zekioglu 2007 Uill Durant Felsefi hekayetler dunya felsefesinin en gorkemli numayendelerinin heyat ve baxislari Azerbaycan diline tercume eden felsefe elmleri doktioru Adil Esedov Baki Zekioglu 2006 Kratkij ocherk istorii filosofii pod redakciej M T Iovchuka T N Ojzemana I Ya Shipanova M Mysl 1975 Istinadlar Redakte 1 2 3 4 Roux P d Nouveau Dictionnaire des œuvres de tous les temps et tous les pays fr 2 Editions Robert Laffont 1994 Vol 1 P 86 ISBN 978 2 221 06888 5 Diogenes Laertius Lives and Opinions of Eminent Philosophers Translated by C D Yonge London Georg Bell amp Sons 1915 p 61 1 2 Diogenes Laertius Lives and Opinions of Eminent Philosophers Translated by C D Yonge London Georg Bell amp Sons 1915 p 59 Aristotle Metaphysics Translated by T Taylor Printed for the author by Davis Wilks and Taylor 1801 p 386 Kratkij ocherk istorii filosofii pod redakciej M T Iovchuka T N Ojzemana I Ya Shipanova M Mysl 1975 c 51 Menbe https az wikipedia org w index php title Anaksaqor amp oldid 5971775, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
