Tianalı Apollonius (yun. Ἀπολλώνιος ὁ Τυανεύς, təxminən m. 1 – 98) — Roma filosofu, yeni pifaqorçular məktəbinin təmsilçisi. Dövrümüzə onun adına yazılan 97 məktubu gəlib çatmışdır.
Miladi III yüzillikdə yazıçı LusiusFlavius Filostratus Apolloniusun kimliyinə həsr olunmuş “Tianalı Apolloniusun həyatı” adlı bir roman yazmışdır. Bu roman hərəsində 40 fəsil olan 8 kitabdan ibarətdir. Orada Apolloniusun müxtəlif şəhərlərə səfərləri, onun krallarla, məmurlarla və müdriklərlə görüşləri, dini-fəlsəfi mülahizələri, möcüzələri, sehrbazlığı haqqında söhbət açılmışdır. Sonra o, Romaya qayıtdıqdan sonra imperator Nero tərəfindən təqib olunmuş, ancaq növbəti imperator Vespasianusun zamanında yüksək vəzifəyə yüksəlmişdir. İmperator Domisianusun dövründə isə o yenə də təqib olunmuş və möcüzə göstərərək hamının gözü qarşısında qeyb olmuşdur. Sonra Efesdə peyda olmuş, orada pifaqorçular məktəbini yaratmışdır. Beləliklə, Apollonius filosof kimi deyil, daha çox bir peyğəmbər, sehrbaz, öncədəngörən kimi təsvir olunmuş və antik dünyada bu keyfiyyətləri ilə tanınmışdır.
Bir çox Roma filosofları Apolloniusun həyatını İsa Məsihin həyat yolu ilə müqayisə edib, onun (Apolloniusun) daha da çox peyğəmbərliyə layiq olduğunu iddia edirdilər. Hətta əslində İsanın elə Apollonius olduğunu iddia edənlər də olmuşdur. Bununla da, onlar Xristian ehkamlarını təkzib etməyə çalışmışdırlar. Məsələn, Roma filosofu Hierokles yazırdı ki, Apollonius İsadan daha çox möcüzələr göstərmiş, ancaq ondan fərqli olaraq, onu heç kəs tanrı elan etməmişdir. Daha sonra Hieroklesin fikrincə Romada Xristianlığı yayan həvari Paulus (Pavlos) və Petrus etibarlı adamlar olmamışdırlar. Digər tərəfdən isə Apolluniusun haqqında məlumat verən Filostratus və Damis isə öz möminlik və doğruluqları ilə xalq arasında tanınmışdırlar. Hieroklesi təkzib etmək üçün kilsə tarixçisi Eusebius“Həqiqət sözü” (lat. Philalethes logos) əsərini yazmışdır. Üstəlik Apolloniusun ölümündən sonra onun şərəfinə məbədlər tikilmiş, orada insanlar ona tapınmışdırlar. Bütün bunlara görə də sonralar qalib gəlmiş Xristianlıq onun kitablarını tonqallarda yandırmış, məbədlərini isə darmadağın etmişdirlər.
Filostratusun romanından belə nəticəyə gəlmək olar ki, Apollonius pifaqorçuluğa xas olan çətin riyazi problemlərlə deyil, daha çox dini və əxlaqi məsələlərə önəm vermişdir. O, ruhların bir bədəndən digərlərinə köçməsinə inanırdı. Eləcə də Apollonius hesab edirdi ki, qanlı qurbanların kəsilməsi, ətin yeyilməsi, çaxırın içilməsi, ailə həyatı müdrik insana yaraşmayan əməllərdir. Həyatın mənası Tanrını anlamaq, onu duymaqdır. Onun fikrincə bütün dinlərdə həqiqət vardır və onların hamısı Tanrıya aparan yollardır. Bununla belə, o tanrılar haqqında Yunan və Misir xalq dinində olan ibtidai təsəvvürləri də pisləyirdi. Apollonius öz həyat yolunu mömin insanın örnəyi kimi təqdim edirdi.
Mənbə
Aydın Əlizadə (2016). Antik fəlsəfə tarixi(PDF). 3 saylı Bakı Mətbəəsi ASC. s. 237-239. ISBN5-89968-061-X. 2016 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2016-08-16.
Ədəbiyyat
Aydın Əlizadə (2016). Antik fəlsəfə tarixi(PDF). 3 saylı Bakı Mətbəəsi ASC. s. 237-239. ISBN5-89968-061-X. 2016 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2016-08-16.
Maria Dzielska. Apollonius of Tyana in Legend and History, Roma 1986.
Филострат Ф. Жизнь Аполлония Тианского, перевод и комментарии Е. Г. Рабинович, М.: Наука, 1985.
Ранович А. Б. Первоисточники по истории раннего Христианства. Античные критики Христианства. М.: Политиздат, 1990, c. 393.
Ранович А. Б. Первоисточники по истории раннего Христианства. Античные критики Христианства. М.: Политиздат, 1990, c. 393-394
Avqust 12, 2021
apollonius, tianalı, tianalı, apollonius, Ἀπολλώνιος, Τυανεύς, təxminən, roma, filosofu, yeni, pifaqorçular, məktəbinin, təmsilçisi, dövrümüzə, onun, adına, yazılan, məktubu, gəlib, çatmışdır, tianalı, apolloniusἈπολλώνιος, Τυανεύςdoğum, tarixi, 15doğum, yeri,. Tianali Apollonius yun Ἀpollwnios ὁ Tyaneys texminen m 1 98 Roma filosofu yeni pifaqorcular mektebinin temsilcisi Dovrumuze onun adina yazilan 97 mektubu gelib catmisdir Tianali ApolloniusἈpollwnios ὁ TyaneysDogum tarixi 15Dogum yeri Tyana d Kingdom of Cappadocia d Vefat tarixi 100Vefat yeri Efes Roma ImperiyasiIstiqameti Neopifaqorculuq 1 Esas maraqlari felsefeTesirlenib Pifaqor Vikianbarda elaqeli mediafayllarAntik felsefeYunan felsefeoncesi dovru e e VII yuzilliye qeder Orfizm Homer Hesiod Ferekid Yeddi yunan mudriki EpixarmQedim yunan felsefesi e e VII IV yuzillikler Milet mektebiFales Anaksimandr Anaksimen Elea mektebiKsenofan Parmenid Eleyali Zenon Melissus Musteqil filosoflarHeraklit Anaksaqor Empedokl PifaqorcularPifaqor Filolaus Hippasus Arxitas Alkmeon Qedim yunan atomculariLevkipp Demokrit Sofistler Boyuk sofistler Protaqor Prodikus Qorqias Hippias Kicik sofistler Trasimaxus Likofron Kritius Alkidamas Klassik yunan felsefesi1 Sokrat ve sokratcilar Kinikler Antisfen Diogen Bion Boristenes Kerkidas Kratet ve HipparxiaKirenacilar Aristipp Hegesias Annikeris Teodorus EvhemerusMeqaracilar Evklides Stilpon Evbulides Diodorus KronusEretriyacilar Elidali Fedon Eretriyali Menedem2 Platon ve erken platoncular Spevsippus Ksenokrates Polemon Krates Heraklides Eudoksus Arkesilaus3 Aristotel ve erken peripatetikler Teofrastus Evdemus Straton Dikearxus Aristarxus Demetrius AristoksenusEllinizm dovrunun felsefesi e e IV I yuzillikler SkeptisizmPirron Enesidemus Aqrippa EpikurculukEpikur Lukretius PeripatetizmRodoslu Andronikus PlatonizmKarneades Kliptomaxus Filon Larissali StoaciliqErken dovr Kitiyali Zenon Xrisippus Kleantes Orta dovr Panetius PosidoniusQedim Roma dovrunun felsefesi I V yuzillikler SkeptisizmSekst Empirik StoaciliqSeneka Epiktet Mark Avreli Siseron PeripatetizmAfrodisiali Aleksandr Orta platonizmAlkinous Apuleyus Qalen Plutarx Maksim Filon Selsus Teon NeoplatonizmRoma mektebi Ammonius Sakkas Plotin Porfirius AmeliusApameya mektebi Yamblix SopaterPerqama mektebi Sallustius Yulian AvqustAfina mektebi Afinali Plutarx Proklus Marinus Simplikius Damaskius Iskenderiyye mektebi Hierokles Hipatia Ioann Filoponus Antik dini telimlerQnostisizm Hermetizm MitraizmNeopifaqorculuq Apollonius Nikomaxus Numenius Moderatus Erken Xristian felsefesiKlement Origen Avqustin Avrelius Boesius Saxta Dionisius Areopagit Mundericat 1 Heyat yolu ve fealiyyeti 2 Menbe 3 Edebiyyat 4 Hemcinin bax 5 Xarici kecidler 6 IstinadlarHeyat yolu ve fealiyyeti RedakteMiladi III yuzillikde yazici Lusius Flavius Filostratus Apolloniusun kimliyine hesr olunmus Tianali Apolloniusun heyati adli bir roman yazmisdir Bu roman heresinde 40 fesil olan 8 kitabdan ibaretdir Orada Apolloniusun muxtelif seherlere seferleri onun krallarla memurlarla ve mudriklerle gorusleri dini felsefi mulahizeleri mocuzeleri sehrbazligi haqqinda sohbet acilmisdir Sonra o Romaya qayitdiqdan sonra imperator Nero terefinden teqib olunmus ancaq novbeti imperator Vespasianusun zamaninda yuksek vezifeye yukselmisdir Imperator Domisianusun dovrunde ise o yene de teqib olunmus ve mocuze gostererek haminin gozu qarsisinda qeyb olmusdur Sonra Efesde peyda olmus orada pifaqorcular mektebini yaratmisdir Belelikle Apollonius filosof kimi deyil daha cox bir peygember sehrbaz oncedengoren kimi tesvir olunmus ve antik dunyada bu keyfiyyetleri ile taninmisdir Bir cox Roma filosoflari Apolloniusun heyatini Isa Mesihin heyat yolu ile muqayise edib onun Apolloniusun daha da cox peygemberliye layiq oldugunu iddia edirdiler 2 Hetta eslinde Isanin ele Apollonius oldugunu iddia edenler de olmusdur Bununla da onlar Xristian ehkamlarini tekzib etmeye calismisdirlar Meselen Roma filosofu Hierokles yazirdi ki Apollonius Isadan daha cox mocuzeler gostermis ancaq ondan ferqli olaraq onu hec kes tanri elan etmemisdir Daha sonra Hieroklesin fikrince Romada Xristianligi yayan hevari Paulus Pavlos ve Petrus etibarli adamlar olmamisdirlar Diger terefden ise Apolluniusun haqqinda melumat veren Filostratus ve Damis ise oz mominlik ve dogruluqlari ile xalq arasinda taninmisdirlar Hieroklesi tekzib etmek ucun kilse tarixcisi Eusebius Heqiqet sozu lat Philalethes logos eserini yazmisdir 3 Ustelik Apolloniusun olumunden sonra onun serefine mebedler tikilmis orada insanlar ona tapinmisdirlar Butun bunlara gore de sonralar qalib gelmis Xristianliq onun kitablarini tonqallarda yandirmis mebedlerini ise darmadagin etmisdirler Filostratusun romanindan bele neticeye gelmek olar ki Apollonius pifaqorculuga xas olan cetin riyazi problemlerle deyil daha cox dini ve exlaqi meselelere onem vermisdir O ruhlarin bir bedenden digerlerine kocmesine inanirdi Elece de Apollonius hesab edirdi ki qanli qurbanlarin kesilmesi etin yeyilmesi caxirin icilmesi aile heyati mudrik insana yarasmayan emellerdir Heyatin menasi Tanrini anlamaq onu duymaqdir Onun fikrince butun dinlerde heqiqet vardir ve onlarin hamisi Tanriya aparan yollardir Bununla bele o tanrilar haqqinda Yunan ve Misir xalq dininde olan ibtidai tesevvurleri de pisleyirdi Apollonius oz heyat yolunu momin insanin orneyi kimi teqdim edirdi Menbe RedakteAydin Elizade 2016 Antik felsefe tarixi PDF 3 sayli Baki Metbeesi ASC s 237 239 ISBN 5 89968 061 X 2016 tarixinde arxivlesdirilib PDF Istifade tarixi 2016 08 16 Edebiyyat RedakteAydin Elizade 2016 Antik felsefe tarixi PDF 3 sayli Baki Metbeesi ASC s 237 239 ISBN 5 89968 061 X 2016 tarixinde arxivlesdirilib PDF Istifade tarixi 2016 08 16 Maria Dzielska Apollonius of Tyana in Legend and History Roma 1986 Filostrat F Zhizn Apolloniya Tianskogo perevod i kommentarii E G Rabinovich M Nauka 1985 Hemcinin bax RedakteNeopifaqorculuqXarici kecidler RedaktePhilostratus Life of Apollonius of Tyana Flavij Filostrat Zhizn Apolloniya Tainskogo Tyanali Apollon olu kecid Istinadlar Redakte Perseus Project 1987 lt a href https wikidata org wiki Track Q639661 gt lt a gt Ranovich A B Pervoistochniki po istorii rannego Hristianstva Antichnye kritiki Hristianstva M Politizdat 1990 c 393 Ranovich A B Pervoistochniki po istorii rannego Hristianstva Antichnye kritiki Hristianstva M Politizdat 1990 c 393 394Menbe https az wikipedia org w index php title Apollonius Tianali amp oldid 5854087, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
