fbpx
Wikipedia

Diogen

Sinoplu Diogenes (Διογένης ὁ Σινωπεύς, e.ə. 404 və ya e.ə. 411, Sinope.ə. 322, Ancient Corinth[d]) - qədim yunan filosofu, Antisfenin tələbəsi, kiniklər məktəbinin nümayəndəsi. Onun heç bir fəlsəfi təlimi olmamışdır. Ancaq müasir dövrə qədər gəlib çıxmamış bir neçə kitabın müəllifi olması deyilir. O öz həyat tərzi ilə insanları həqiqətə səsləyirdi. Diogen, Atisfenin təbiətə uyğun həyat çağırışına tabe olmuşdur. Həyatını son dərəcə kasıb olaraq keçirən Diogen çox vaxt əlində fənəri ilə gəzir və çəlləkdə yaşayırdı.

Sinoplu Diogenes
Διογένης ὁ Σινωπεύς
Doğum tarixi e.ə. 404 və ya e.ə. 411
Doğum yeri
Vəfat tarixi e.ə. 322
Vəfat yeri
  • Ancient Corinth[d]
Vətəndaşlığı
  • Sinope[d]
İstiqaməti Kinik məktəbi
Əsas maraqları fəlsəfə
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar
Antik fəlsəfə
Yunan fəlsəfəöncəsi dövrü
(e. ə. VII yüzilliyə qədər)

Orfizm • Homer • Hesiod • Ferekid • Yeddi yunan müdriki • Epixarm

Qədim yunan fəlsəfəsi
(e. ə. VII - IV yüzilliklər)
Müstəqil filosoflar
Heraklit • Anaksaqor • Empedokl
Qədim yunan atomçuları
Levkipp • Demokrit
Sofistlər

"Böyük" sofistlərProtaqor • Prodikus • Qorqias • Hippias

"Kiçik" sofistlərTrasimaxus • Likofron • Kritius • Alkidamas
Ellinizm dövrünün fəlsəfəsi
(e. ə. IV - I yüzilliklər)
Qədim Roma dovrünün fəlsəfəsi
I - V yüzilliklər
Stoaçılıq

Seneka • Epiktet • Mark_Avreli  • Siseron

Orta platonizm
Alkinous • Apuleyus • Qalen • Plutarx • Maksim • Filon • Selsus • Teon
Neoplatonizm

Roma məktəbi → Ammonius Sakkas • Plotin • Porfirius • Amelius
Apameya məktəbi → Yamblix • Sopater
Perqama məktəbi → Sallustius • Yulian Avqust
Afina məktəbi → Afinalı Plutarx • Proklus • Marinus • Simplikius • Damaskius

İskəndəriyyə məktəbi → Hierokles • Hipatia • İoann Filoponus
Antik dini təlimlər

Qnostisizm • Hermetizm • Mitraizm
NeopifaqorçuluqApollonius • Nikomaxus • Numenius • Moderatus

Erkən Xristian fəlsəfəsi

Klement • Origen • Avqustin Avrelius • Boesius • Saxta Dionisius Areopagit

Diogenes barəsində əsasən Diogenes Laertius xəbər vermişdir. Onun haqqında aşaqıda söhbət açılan rəvayətlər bu kitabdan gətirilmişdir.

Həyatı və fəaliyyəti

Sinoplu Diogenes özünü açıq şəkildə ictimai əxlaqa qarşı qoyan adam olmuşdur. Buna da epataj deyilir. Onu epataj üslubunun ilk fəlsəfi nümayəndəsi saymaq mümkündür. Məsələn, günlərin birində Diogenes meydanda fəlsəfi nitq söyləyərkən insanların onu dinləmədiklərini görmüş və buna görə də onların diqqətini cəlb etmək üçün quş səsləri çıxarmışdır. O zaman hamı susub onu dinləməyə başlamış və bunun qarşılığında Diogenes onlara demişdir: “Bu da sizin ağlınız. Mən ağıllı şeylər haqqında danışanda məni dinləmədiniz, indi isə ağılsız quşun səslərini çıxardıram, siz də ağzıaçıq məni eşitməyə başladınız”.

Bir kərə çəlləkdə oturan Diogenesin yanına Makedoniyalı İskəndər gəlib demişdir ki, “məndən dilədiyin bir şey varmı?”. Diogenes isə cavabında: “Sən mənim isindiyim günəşin önünü kəsdin; ona görə istəyim odur ki, qarşımdan çəkiləsən”.

Bundan başqa Diogenes bir çox cəmiyyət tərəfindən qınanılan hərəkətləri hamının qabağında edirdi. Öz fikirlərini insanlara çatdırmaq və onların diqqətini cəlb etmək üçün Diogenes hətta onların qarşısına çılpaq da çıxırdı, ictimai əxlaqı pozan bir sıra başqa hərəkətlər də edirdi. Bununla da öz azadlığını sərgiləyirdi. O deyirdi ki, kişilərlə qadınların münasibətləri azad olmalıdır. Diogenesin fikrincə əxlaq nisbi anlayışdır. O, bu hərəkətləri ziyan vermək üçün deyil, insanların diqqətini müxtəlif problemlərə cəlb etmək üçün edirdi.

O, həm də hər şeyi üzə deyən kobud insan olmuşdur. Ona görə Platon ona “Dəli Sokrat” demişdi. Diogenes dünyadan ayrılaraq abid həyatı keçirdirdi. O hətta, evini tərk edib çəlləkdə yaşamış və orada olarkən dünya haqqında fikirlərə qapanmışdır. Diogenes zənginliyə nifrət edib və köhnə geyimlərdə gəzirdi. Həmçinin o, evlənməyə qarşı idi.

Diogenesə görə xeyrə yönəlmək ictimai qanunlara riayət etməkdən üstündür. O, dövləti və dini də inkar edərək onları bəzi demaqoq insanların uydurması hesab edirdi.

Mənbə

  • Aydın Əlizadə (2016). Antik fəlsəfə tarixi (PDF). 3 saylı Bakı Mətbəəsi ASC. s. 103-104. ISBN 5-89968-061-X. 2016 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2016-08-16.

Ədəbiyyat

  • Aydın Əlizadə (2016). Antik fəlsəfə tarixi (PDF). 3 saylı Bakı Mətbəəsi ASC. s. 103-104. ISBN 5-89968-061-X. 2016 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2016-08-16.
  • Антология кинизма. / Под ред. И. М. Нахова. М.: Наука, 1984.
  • Desmond, William D. 2008. Cynics. Acumen / University of California Press.
  • Navia, Luis E. (2005). Diogenes The Cynic: The War Against The World. Amherst, N.Y: Humanity Books.
  • Sloterdijk, Peter (1987). Critique of Cynical Reason. Translation by Michael Eldred; foreword by Andreas Huyssen. Minneapolis: University of Minnesota Press.
  • Диоген Лаэртский. «О жизни, учениях и изречениях знаменитых философов». М.: Мысль, 1986.
  • Кисиль В. Я., Рибери В. В. Галерея античных философов; в 2-х томах. М., 2002.

Həmçinin bax

İstinadlar

  1. http://www.brainyquote.com/quotes/authors/d/diogenes.html
  2. Λαέρτιος Δ. ὁ. Βίοι καὶ γνῶμαι τῶν ἐν φιλοσοφίᾳ εὐδοκιμησάντων (q.yun.)
  3. Diogenes Laertius. Lives and Opinions of Eminent Philosophers / Translated by C. D. Yonge. London: Georg Bell & Sons, 1915, pp. 224-248.

diogen, sinoplu, Διογένης, Σινωπεύς, sinop, ancient, corinth, qədim, yunan, filosofu, antisfenin, tələbəsi, kiniklər, məktəbinin, nümayəndəsi, onun, heç, fəlsəfi, təlimi, olmamışdır, ancaq, müasir, dövrə, qədər, gəlib, çıxmamış, neçə, kitabın, müəllifi, olması. Sinoplu Diogenes Diogenhs ὁ Sinwpeys e e 404 ve ya e e 411 1 Sinop e e 322 2 Ancient Corinth d qedim yunan filosofu Antisfenin telebesi kinikler mektebinin numayendesi Onun hec bir felsefi telimi olmamisdir Ancaq muasir dovre qeder gelib cixmamis bir nece kitabin muellifi olmasi deyilir O oz heyat terzi ile insanlari heqiqete sesleyirdi Diogen Atisfenin tebiete uygun heyat cagirisina tabe olmusdur Heyatini son derece kasib olaraq keciren Diogen cox vaxt elinde feneri ile gezir ve cellekde yasayirdi Sinoplu DiogenesDiogenhs ὁ SinwpeysDogum tarixi e e 404 ve ya e e 411 1 Dogum yeri Sinop Sinop vilayeti TurkiyeVefat tarixi e e 322 2 Vefat yeri Ancient Corinth d Vetendasligi Sinope d Istiqameti Kinik mektebiEsas maraqlari felsefe Vikianbarda elaqeli mediafayllarAntik felsefeYunan felsefeoncesi dovru e e VII yuzilliye qeder Orfizm Homer Hesiod Ferekid Yeddi yunan mudriki EpixarmQedim yunan felsefesi e e VII IV yuzillikler Milet mektebiFales Anaksimandr Anaksimen Elea mektebiKsenofan Parmenid Eleyali Zenon Melissus Musteqil filosoflarHeraklit Anaksaqor Empedokl PifaqorcularPifaqor Filolaus Hippasus Arxitas Alkmeon Qedim yunan atomculariLevkipp Demokrit Sofistler Boyuk sofistler Protaqor Prodikus Qorqias Hippias Kicik sofistler Trasimaxus Likofron Kritius Alkidamas Klassik yunan felsefesi1 Sokrat ve sokratcilar Kinikler Antisfen Diogen Bion Boristenes Kerkidas Kratet ve HipparxiaKirenacilar Aristipp Hegesias Annikeris Teodorus EvhemerusMeqaracilar Evklides Stilpon Evbulides Diodorus KronusEretriyacilar Elidali Fedon Eretriyali Menedem2 Platon ve erken platoncular Spevsippus Ksenokrates Polemon Krates Heraklides Eudoksus Arkesilaus3 Aristotel ve erken peripatetikler Teofrastus Evdemus Straton Dikearxus Aristarxus Demetrius AristoksenusEllinizm dovrunun felsefesi e e IV I yuzillikler SkeptisizmPirron Enesidemus Aqrippa EpikurculukEpikur Lukretius PeripatetizmRodoslu Andronikus PlatonizmKarneades Kliptomaxus Filon Larissali StoaciliqErken dovr Kitiyali Zenon Xrisippus Kleantes Orta dovr Panetius PosidoniusQedim Roma dovrunun felsefesi I V yuzillikler SkeptisizmSekst Empirik StoaciliqSeneka Epiktet Mark Avreli Siseron PeripatetizmAfrodisiali Aleksandr Orta platonizmAlkinous Apuleyus Qalen Plutarx Maksim Filon Selsus Teon NeoplatonizmRoma mektebi Ammonius Sakkas Plotin Porfirius AmeliusApameya mektebi Yamblix SopaterPerqama mektebi Sallustius Yulian AvqustAfina mektebi Afinali Plutarx Proklus Marinus Simplikius Damaskius Iskenderiyye mektebi Hierokles Hipatia Ioann Filoponus Antik dini telimlerQnostisizm Hermetizm MitraizmNeopifaqorculuq Apollonius Nikomaxus Numenius Moderatus Erken Xristian felsefesiKlement Origen Avqustin Avrelius Boesius Saxta Dionisius AreopagitDiogenes baresinde esasen Diogenes Laertius xeber vermisdir 3 Onun haqqinda asaqida sohbet acilan revayetler bu kitabdan getirilmisdir Mundericat 1 Heyati ve fealiyyeti 2 Menbe 3 Edebiyyat 4 Hemcinin bax 5 IstinadlarHeyati ve fealiyyeti RedakteSinoplu Diogenes ozunu aciq sekilde ictimai exlaqa qarsi qoyan adam olmusdur Buna da epataj deyilir Onu epataj uslubunun ilk felsefi numayendesi saymaq mumkundur Meselen gunlerin birinde Diogenes meydanda felsefi nitq soyleyerken insanlarin onu dinlemediklerini gormus ve buna gore de onlarin diqqetini celb etmek ucun qus sesleri cixarmisdir O zaman hami susub onu dinlemeye baslamis ve bunun qarsiliginda Diogenes onlara demisdir Bu da sizin agliniz Men agilli seyler haqqinda danisanda meni dinlemediniz indi ise agilsiz qusun seslerini cixardiram siz de agziaciq meni esitmeye basladiniz Bir kere cellekde oturan Diogenesin yanina Makedoniyali Iskender gelib demisdir ki menden dilediyin bir sey varmi Diogenes ise cavabinda Sen menim isindiyim gunesin onunu kesdin ona gore isteyim odur ki qarsimdan cekilesen Bundan basqa Diogenes bir cox cemiyyet terefinden qinanilan hereketleri haminin qabaginda edirdi Oz fikirlerini insanlara catdirmaq ve onlarin diqqetini celb etmek ucun Diogenes hetta onlarin qarsisina cilpaq da cixirdi ictimai exlaqi pozan bir sira basqa hereketler de edirdi Bununla da oz azadligini sergileyirdi O deyirdi ki kisilerle qadinlarin munasibetleri azad olmalidir Diogenesin fikrince exlaq nisbi anlayisdir O bu hereketleri ziyan vermek ucun deyil insanlarin diqqetini muxtelif problemlere celb etmek ucun edirdi O hem de her seyi uze deyen kobud insan olmusdur Ona gore Platon ona Deli Sokrat demisdi Diogenes dunyadan ayrilaraq abid heyati kecirdirdi O hetta evini terk edib cellekde yasamis ve orada olarken dunya haqqinda fikirlere qapanmisdir Diogenes zenginliye nifret edib ve kohne geyimlerde gezirdi Hemcinin o evlenmeye qarsi idi Diogenese gore xeyre yonelmek ictimai qanunlara riayet etmekden ustundur O dovleti ve dini de inkar ederek onlari bezi demaqoq insanlarin uydurmasi hesab edirdi Menbe RedakteAydin Elizade 2016 Antik felsefe tarixi PDF 3 sayli Baki Metbeesi ASC s 103 104 ISBN 5 89968 061 X 2016 tarixinde arxivlesdirilib PDF Istifade tarixi 2016 08 16 Edebiyyat RedakteAydin Elizade 2016 Antik felsefe tarixi PDF 3 sayli Baki Metbeesi ASC s 103 104 ISBN 5 89968 061 X 2016 tarixinde arxivlesdirilib PDF Istifade tarixi 2016 08 16 Antologiya kinizma Pod red I M Nahova M Nauka 1984 Desmond William D 2008 Cynics Acumen University of California Press Navia Luis E 2005 Diogenes The Cynic The War Against The World Amherst N Y Humanity Books Sloterdijk Peter 1987 Critique of Cynical Reason Translation by Michael Eldred foreword by Andreas Huyssen Minneapolis University of Minnesota Press Diogen Laertskij O zhizni ucheniyah i izrecheniyah znamenityh filosofov M Mysl 1986 Kisil V Ya Riberi V V Galereya antichnyh filosofov v 2 h tomah M 2002 Hemcinin bax RedakteKinik mektebiIstinadlar Redakte 1 2 3 http www brainyquote com quotes authors d diogenes html 1 2 3 Laertios D ὁ Bioi kaὶ gnῶmai tῶn ἐn filosofiᾳ eὐdokimhsantwn q yun Diogenes Laertius Lives and Opinions of Eminent Philosophers Translated by C D Yonge London Georg Bell amp Sons 1915 pp 224 248 Menbe https az wikipedia org w index php title Diogen amp oldid 6069552, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.