fbpx
Wikipedia

Straton (Lampsakuslu)

Lampsakuslu Straton (yun. Στράτων, m. ö. 340 – 268) — Teofrastusun ən tanınmış öyrəncisi olmuşdur. O, 18 il peripatetik məktəbə başçılıq etmişdir. Ondan öncə isə o, məşhur Misir kralı II Ptolemeus Filadelfin müəllimi idi. Misirdə olarkən Straton Falerli Demetriusla birlikdə Museyonun yaradıcılarından biri olmuşdur. O da metafizika problemləri ilə məşğul olmuş, Demokritin atomlar nəzəriyyəsini tənqid etmişdi.

Straton
Στράτων
Doğum tarixi e.ə. 335
Doğum yeri
Vəfat tarixi e.ə. 269
Vəfat yeri
Dövr Ellinizm
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar
Antik fəlsəfə
Yunan fəlsəfəöncəsi dövrü
(e. ə. VII yüzilliyə qədər)

Orfizm • Homer • Hesiod • Ferekid • Yeddi yunan müdriki • Epixarm

Qədim yunan fəlsəfəsi
(e. ə. VII - IV yüzilliklər)
Müstəqil filosoflar
Heraklit • Anaksaqor • Empedokl
Qədim yunan atomçuları
Levkipp • Demokrit
Sofistlər

"Böyük" sofistlərProtaqor • Prodikus • Qorqias • Hippias

"Kiçik" sofistlərTrasimaxus • Likofron • Kritius • Alkidamas
Ellinizm dövrünün fəlsəfəsi
(e. ə. IV - I yüzilliklər)
Qədim Roma dovrünün fəlsəfəsi
I - V yüzilliklər
Stoaçılıq

Seneka • Epiktet • Mark_Avreli  • Siseron

Orta platonizm
Alkinous • Apuleyus • Qalen • Plutarx • Maksim • Filon • Selsus • Teon
Neoplatonizm

Roma məktəbi → Ammonius Sakkas • Plotin • Porfirius • Amelius
Apameya məktəbi → Yamblix • Sopater
Perqama məktəbi → Sallustius • Yulian Avqust
Afina məktəbi → Afinalı Plutarx • Proklus • Marinus • Simplikius • Damaskius

İskəndəriyyə məktəbi → Hierokles • Hipatia • İoann Filoponus
Antik dini təlimlər

Qnostisizm • Hermetizm • Mitraizm
NeopifaqorçuluqApollonius • Nikomaxus • Numenius • Moderatus

Erkən Xristian fəlsəfəsi

Klement • Origen • Avqustin Avrelius • Boesius • Saxta Dionisius Areopagit

Fəlsəfəsi

Straton peripatetizmdə materialist ənənəsini davam etdirənlərdən idi. O, ilk növbədə metafizikanı, dərk olunmaz şeyləri inkar etmiş, təbiətin özünə istinad edərək onu izah etməyə çalışırdı. Onun fikrincə dünyanın yaradılışını tanrılarla bağlamaq lazım deyildir. Hər şeyi təbiət özü yaratmışdır. Stratona görə təbiət daxili zərurətlə fəaliyyət göstərən, hissiyyatlara və düşüncələrə malik olmayan özü özünü yaradan bir varlıqdır. O canlı olmasa da kosmosu yaratmışdır. Hər bir şeyin dəyişikliyinin səbəbi də təbiətdir.

Straton həm də Aristotelin “dünya ruhunun” olması fikri ilə razılaşmırdı. Onun təlimində ruh bədənlə birlikdə ölür.

Ancaq başqa tərəfdən Straton dünyanın atomlardan ibarət olduğunu inkar edərək bu fikrin Demokritin xəyalından doğulduğunu iddia etmişdir. Bəzən o, Demokritin fikirlərinə yaxınlaşsa da, ancaq Aristoteldən fərqli olaraq boşluqların var olmasını inkar etmirdi. Onun 150 fikrincə istinin və işığın yayılması kimi olaylar boşluqların varlığını sübut edir. Belədirsə, onda bütün şeylər hissəciklərdən ibarətdir və o hissəcikləri boşluqlar əhatə edir. Ancaq o, bu hissəcikləri atomlar adlandırmırdı.

Həmçinin, Stratona görə dünyanın əsasını iki bir birinə zidd qüvvə təşkil edir. Bunlar “isti” və “söyuq”dur. Dünyada baş verən olaylar isti və soyuğun mübarizəsinin nəticəsidir. Stratona görə “ağırlıq” xüsusi əhəmiyyətə malikdir. O hər bir hərəkətin mənşəyidir. Ağırlıq kosmosu düzənləyir; yerin, suyun havanın və odun yuxarıdan aşağı ardıcıl yerləşməsi prosesini yaradır və təmin edir. Straton cisimlərin sərbəst düşmə təcilinin açılmasına yaxınlaşmışdır. Aristotel hesab edirdi ki, düşən cisim eyni surətlə hərəkət edir. Ancaq ondan fərqli olaraq, Straton düşən (yıxılan) cisimlərin surətinin keçdikləri məsafədən asılı olaraq çoxalmasını təcrübələrlə sübut etmişdir. Ancaq bunu qanun şəklində ifadə edə bilməmişdir. Bunu iki min ildən sonra Qaliley edə bilmişdir. Straton Aristotelin zaman anlayışına verdiyi təriflə də razı olmamışdır. Aristotel hesab edirdi ki, zaman keçmişə və gələcəyə doğru hərəkət edən rəqəmdir. Stratona görə isə zaman hərəkət və sükunətin ölçüsüdür. O hesab edirdi ki, rəqəm sonludur, zaman isə sonsuz olduğuna görə rəqəmlərə sığa bilməz.

Mənbə

  • Aydın Əlizadə (2016). Antik fəlsəfə tarixi (PDF). 3 saylı Bakı Mətbəəsi ASC. s. 149-150. ISBN 5-89968-061-X. 2016 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2016-08-16.

Ədəbiyyat

  • Aydın Əlizadə (2016). Antik fəlsəfə tarixi (PDF). 3 saylı Bakı Mətbəəsi ASC. s. 149-150. ISBN 5-89968-061-X. 2016 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2016-08-16.
  • David Furley, "Strato’s Theory of Void, " in his Cosmic Problems: Essays on Greek and Roman Philosophy of Nature, 149—160 (Cambridge, U.K.: Cambridge University Press, 1989).
  • H. B. Gottschalk, "Strato of Lampsacus: Some Texts, " Proceedings of the Leeds Philosophical and Literary Society 9 (1965): 95-182.
  • Храмов Ю. А. Стратон из Лампсака по прозвищу «Физик» // Физики: Биографический справочник / Под ред. А. И. Ахиезера. — Изд. 2-е, испр. и дополн. — М.: Наука, 1983. — 400 с. — 200 000 экз. (в пер.)

Həmçinin bax

İstinadlar

  1. Diogenes Laertius.  Lives and Opinions of Eminent Philosophers / Translated by C. D. Yonge. : Georg Bell & Sons, 1915, p. 203.
  2. Marcus Tullius Cicero. On the Nature of the Gods / Translated by F. Brooks. London: Methuen, 1896, pp. 20-21.
  3. Лукулл // Марк Туллий Цицерон. Учение академиков / Перевод Н. А. Федорова. М.: Индрик, 2004, s. 185.
  4. Две книги против физиков // Секст Эмпирик. Сочинения в двух томах / Перевод А. Ф. Лосева. Том 1. М.: Мысль, 1976, s. 344.
  5. Две книги против физиков // Секст Эмпирик. Сочинения в двух томах / Перевод А. Ф. Лосева. Том 1. М.: Мысль, 1976, s. 348.

straton, lampsakuslu, lampsakuslu, straton, Στράτων, teofrastusun, tanınmış, öyrəncisi, olmuşdur, peripatetik, məktəbə, başçılıq, etmişdir, ondan, öncə, isə, məşhur, misir, kralı, ptolemeus, filadelfin, müəllimi, misirdə, olarkən, straton, falerli, demetriusla. Lampsakuslu Straton yun Stratwn m o 340 268 Teofrastusun en taninmis oyrencisi olmusdur O 18 il peripatetik mektebe basciliq etmisdir 1 Ondan once ise o meshur Misir krali II Ptolemeus Filadelfin muellimi idi Misirde olarken Straton Falerli Demetriusla birlikde Museyonun yaradicilarindan biri olmusdur O da metafizika problemleri ile mesgul olmus Demokritin atomlar nezeriyyesini tenqid etmisdi StratonStratwnDogum tarixi e e 335Dogum yeri Lampsak TurkiyeVefat tarixi e e 269Vefat yeri Afina Qedim Afina Attika YunanistanDovr Ellinizm Vikianbarda elaqeli mediafayllarAntik felsefeYunan felsefeoncesi dovru e e VII yuzilliye qeder Orfizm Homer Hesiod Ferekid Yeddi yunan mudriki EpixarmQedim yunan felsefesi e e VII IV yuzillikler Milet mektebiFales Anaksimandr Anaksimen Elea mektebiKsenofan Parmenid Eleyali Zenon Melissus Musteqil filosoflarHeraklit Anaksaqor Empedokl PifaqorcularPifaqor Filolaus Hippasus Arxitas Alkmeon Qedim yunan atomculariLevkipp Demokrit Sofistler Boyuk sofistler Protaqor Prodikus Qorqias Hippias Kicik sofistler Trasimaxus Likofron Kritius Alkidamas Klassik yunan felsefesi1 Sokrat ve sokratcilar Kinikler Antisfen Diogen Bion Boristenes Kerkidas Kratet ve HipparxiaKirenacilar Aristipp Hegesias Annikeris Teodorus EvhemerusMeqaracilar Evklides Stilpon Evbulides Diodorus KronusEretriyacilar Elidali Fedon Eretriyali Menedem2 Platon ve erken platoncular Spevsippus Ksenokrates Polemon Krates Heraklides Eudoksus Arkesilaus3 Aristotel ve erken peripatetikler Teofrastus Evdemus Straton Dikearxus Aristarxus Demetrius AristoksenusEllinizm dovrunun felsefesi e e IV I yuzillikler SkeptisizmPirron Enesidemus Aqrippa EpikurculukEpikur Lukretius PeripatetizmRodoslu Andronikus PlatonizmKarneades Kliptomaxus Filon Larissali StoaciliqErken dovr Kitiyali Zenon Xrisippus Kleantes Orta dovr Panetius PosidoniusQedim Roma dovrunun felsefesi I V yuzillikler SkeptisizmSekst Empirik StoaciliqSeneka Epiktet Mark Avreli Siseron PeripatetizmAfrodisiali Aleksandr Orta platonizmAlkinous Apuleyus Qalen Plutarx Maksim Filon Selsus Teon NeoplatonizmRoma mektebi Ammonius Sakkas Plotin Porfirius AmeliusApameya mektebi Yamblix SopaterPerqama mektebi Sallustius Yulian AvqustAfina mektebi Afinali Plutarx Proklus Marinus Simplikius Damaskius Iskenderiyye mektebi Hierokles Hipatia Ioann Filoponus Antik dini telimlerQnostisizm Hermetizm MitraizmNeopifaqorculuq Apollonius Nikomaxus Numenius Moderatus Erken Xristian felsefesiKlement Origen Avqustin Avrelius Boesius Saxta Dionisius Areopagit Mundericat 1 Felsefesi 2 Menbe 3 Edebiyyat 4 Hemcinin bax 5 IstinadlarFelsefesi RedakteStraton peripatetizmde materialist enenesini davam etdirenlerden idi O ilk novbede metafizikani derk olunmaz seyleri inkar etmis tebietin ozune istinad ederek onu izah etmeye calisirdi 2 Onun fikrince dunyanin yaradilisini tanrilarla baglamaq lazim deyildir Her seyi tebiet ozu yaratmisdir Stratona gore tebiet daxili zeruretle fealiyyet gosteren hissiyyatlara ve dusuncelere malik olmayan ozu ozunu yaradan bir varliqdir O canli olmasa da kosmosu yaratmisdir Her bir seyin deyisikliyinin sebebi de tebietdir Straton hem de Aristotelin dunya ruhunun olmasi fikri ile razilasmirdi Onun teliminde ruh bedenle birlikde olur Ancaq basqa terefden Straton dunyanin atomlardan ibaret oldugunu inkar ederek bu fikrin Demokritin xeyalindan doguldugunu iddia etmisdir Bezen o Demokritin fikirlerine yaxinlassa da ancaq Aristotelden ferqli olaraq bosluqlarin var olmasini inkar etmirdi Onun 150 fikrince istinin ve isigin yayilmasi kimi olaylar bosluqlarin varligini subut edir Beledirse onda butun seyler hisseciklerden ibaretdir ve o hissecikleri bosluqlar ehate edir 3 Ancaq o bu hissecikleri atomlar adlandirmirdi Hemcinin Stratona gore dunyanin esasini iki bir birine zidd quvve teskil edir Bunlar isti ve soyuq dur Dunyada bas veren olaylar isti ve soyugun mubarizesinin neticesidir Stratona gore agirliq xususi ehemiyyete malikdir O her bir hereketin menseyidir Agirliq kosmosu duzenleyir yerin suyun havanin ve odun yuxaridan asagi ardicil yerlesmesi prosesini yaradir ve temin edir Straton cisimlerin serbest dusme tecilinin acilmasina yaxinlasmisdir Aristotel hesab edirdi ki dusen cisim eyni suretle hereket edir Ancaq ondan ferqli olaraq Straton dusen yixilan cisimlerin suretinin kecdikleri mesafeden asili olaraq coxalmasini tecrubelerle subut etmisdir 4 Ancaq bunu qanun seklinde ifade ede bilmemisdir Bunu iki min ilden sonra Qaliley ede bilmisdir Straton Aristotelin zaman anlayisina verdiyi terifle de razi olmamisdir Aristotel hesab edirdi ki zaman kecmise ve geleceye dogru hereket eden reqemdir Stratona gore ise zaman hereket ve sukunetin olcusudur O hesab edirdi ki reqem sonludur zaman ise sonsuz olduguna gore reqemlere siga bilmez 5 Menbe RedakteAydin Elizade 2016 Antik felsefe tarixi PDF 3 sayli Baki Metbeesi ASC s 149 150 ISBN 5 89968 061 X 2016 tarixinde arxivlesdirilib PDF Istifade tarixi 2016 08 16 Edebiyyat RedakteAydin Elizade 2016 Antik felsefe tarixi PDF 3 sayli Baki Metbeesi ASC s 149 150 ISBN 5 89968 061 X 2016 tarixinde arxivlesdirilib PDF Istifade tarixi 2016 08 16 David Furley Strato s Theory of Void in his Cosmic Problems Essays on Greek and Roman Philosophy of Nature 149 160 Cambridge U K Cambridge University Press 1989 H B Gottschalk Strato of Lampsacus Some Texts Proceedings of the Leeds Philosophical and Literary Society 9 1965 95 182 Hramov Yu A Straton iz Lampsaka po prozvishu Fizik Fiziki Biograficheskij spravochnik Pod red A I Ahiezera Izd 2 e ispr i dopoln M Nauka 1983 400 s 200 000 ekz v per Hemcinin bax RedaktePeripatetiklerIstinadlar Redakte Diogenes Laertius Lives and Opinions of Eminent Philosophers Translated by C D Yonge Georg Bell amp Sons 1915 p 203 Marcus Tullius Cicero On the Nature of the Gods Translated by F Brooks London Methuen 1896 pp 20 21 Lukull Mark Tullij Ciceron Uchenie akademikov Perevod N A Fedorova M Indrik 2004 s 185 Dve knigi protiv fizikov Sekst Empirik Sochineniya v dvuh tomah Perevod A F Loseva Tom 1 M Mysl 1976 s 344 Dve knigi protiv fizikov Sekst Empirik Sochineniya v dvuh tomah Perevod A F Loseva Tom 1 M Mysl 1976 s 348 Menbe https az wikipedia org w index php title Straton Lampsakuslu amp oldid 5534189, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.