Yeddi yunan müdriki (yun.Οἱ ἑπτὰ σοφοί) — miladdan öncə VII — VI əsrdə yaşamış və müdrikliyi ilə tanınmış Qədim Yunan qanunvericiləri, ictimai və dövlət xadimləri. Yunan fəlsəfəöncəsi dövrünün nümayəndələri idilər.
Nürnberq salnaməsində Yeddi Müdrik
Yunan fəlsəfəsinin yaranmasında onların çox böyük rolu olmuşdur. Bu insanlar öz müdriklikləri ilə seçilmiş, yunan ictimai fikrində dərin iz qoya bilmişdirlər. Tarixçilər “Yeddi müdrik” kimi Fales, Pittakus, Bias, Solonun adını qeyd edirlər. Qalan üç nəfərin adları isə müxtəlif şəkildə verilir. Məsələn, Platona görə (“Protaqoras” dialoqu) onlar Kleobulos, Mison, Xilon’dur. Başqa müəlliflər Misonu deyil, Perianderi müdrik kimi göstərmişdirlər.
Diogenes Laertius isə bir çox müdrik insanların adlarını çəkmişdir ki, onların arasında həmin “Yeddi müdrik” sayılanlar da ola bilərdir. Onların hamısı m. ö. VII – VI yüzilliklərdə yaşamışdılar.
“Yeddi müdrik” hesab edilən insanlar həyatın təcrübəsindən bəhrələnərək hikmətli sözlər və kəlamlar demişdirlər. Bu da onların müdrikliklərindən irəli gəlirdi. Bu əxlaqi kəlamlar xalqın yaddaşında qalmış, nəsillərin tərbiyə edilməsində böyük rol oynamışdır. Onların fərqləndirici xüsusiyyətlərindən biri də odur ki, bu kəlamlarda dini və mifoloji məzmun olmamışdır. Bu da o zaman ənənəvi yunan dünyagörüşünün böhran keçirməsindən xəbər verir. Burada tanrılar və igidlər aləminə qarşı qnome’lər (yun. γνώμη – fikir) adlanan qısa aforizmlər şəklində verilmiş müdrik ifadələr yer almışdır. Bununla da əsatirlər və dini inanclardan asılı olmayan dünyagörüşünün əsasları qoyulurdu ki, bu da fəlsəfənin yaranması üçün çox vacib amil olmuşdur. “Yeddi müdrikin” qnomelərinin nümunələri bunlardır:
“Görkəminlə deyil, əməlinlə seçil” (Fales);
“Yeni dostları qazanmağa, köhnələri rədd etməyə tələsmə” (Solon);
“Sözü yalnız yeri gələndə de” (Bias);
“Hər şeyi qədəri ilə et, həddi aşma” (Pittakus);
“Verdiyin sözü pozma” (Periander);
“Bədən və ruhun sağlam olmalıdır” (Kleobulos);
“Dilin ağlının önünə keçməsin” (Xilon).
Mənbə
Aydın Əlizadə. Antik fəlsəfə tarixi. Bakı: 3 saylı Bakı Mətbəəsi ASC, 2016, c. 16-18.
Ədəbiyyat
Aydın Əlizadə. Antik fəlsəfə tarixi. Bakı: 3 saylı Bakı Mətbəəsi ASC, 2016, c. 16-18.
Diogenes Laertius. Lives and Opinions of Eminent Philosophers / Translated by C. D. Yonge. London: Georg Bell & Sons, 1915.
Мещеряков Б.Г., Мещерякова И. А., Введение в человекознание. М.: Российский гуманитарный университет, 1994, c. 94-96.
Avqust 12, 2021
yeddi, yunan, müdriki, Οἱ, ἑπτὰ, σοφοί, miladdan, öncə, əsrdə, yaşamış, müdrikliyi, ilə, tanınmış, qədim, yunan, qanunvericiləri, ictimai, dövlət, xadimləri, yunan, fəlsəfəöncəsi, dövrünün, nümayəndələri, idilər, nürnberq, salnaməsində, yeddi, müdrik, yunan, f. Yeddi yunan mudriki yun Oἱ ἑptὰ sofoi miladdan once VII VI esrde yasamis ve mudrikliyi ile taninmis Qedim Yunan qanunvericileri ictimai ve dovlet xadimleri Yunan felsefeoncesi dovrunun numayendeleri idiler Nurnberq salnamesinde Yeddi Mudrik Yunan felsefesinin yaranmasinda onlarin cox boyuk rolu olmusdur Bu insanlar oz mudriklikleri ile secilmis yunan ictimai fikrinde derin iz qoya bilmisdirler Tarixciler Yeddi mudrik kimi Fales Pittakus Bias Solonun adini qeyd edirler Qalan uc neferin adlari ise muxtelif sekilde verilir Meselen Platona gore Protaqoras dialoqu onlar Kleobulos Mison Xilon dur Basqa muellifler Misonu deyil Perianderi mudrik kimi gostermisdirler Diogenes Laertius ise bir cox mudrik insanlarin adlarini cekmisdir ki onlarin arasinda hemin Yeddi mudrik sayilanlar da ola bilerdir 1 Onlarin hamisi m o VII VI yuzilliklerde yasamisdilar Yeddi mudrik hesab edilen insanlar heyatin tecrubesinden behrelenerek hikmetli sozler ve kelamlar demisdirler Bu da onlarin mudrikliklerinden ireli gelirdi Bu exlaqi kelamlar xalqin yaddasinda qalmis nesillerin terbiye edilmesinde boyuk rol oynamisdir Onlarin ferqlendirici xususiyyetlerinden biri de odur ki bu kelamlarda dini ve mifoloji mezmun olmamisdir Bu da o zaman enenevi yunan dunyagorusunun bohran kecirmesinden xeber verir Burada tanrilar ve igidler alemine qarsi qnome ler yun gnwmh fikir adlanan qisa aforizmler seklinde verilmis mudrik ifadeler yer almisdir Bununla da esatirler ve dini inanclardan asili olmayan dunyagorusunun esaslari qoyulurdu ki bu da felsefenin yaranmasi ucun cox vacib amil olmusdur Yeddi mudrikin qnomelerinin numuneleri bunlardir Gorkeminle deyil emelinle secil Fales Yeni dostlari qazanmaga kohneleri redd etmeye telesme Solon Sozu yalniz yeri gelende de Bias Her seyi qederi ile et heddi asma Pittakus Verdiyin sozu pozma Periander Beden ve ruhun saglam olmalidir Kleobulos Dilin aglinin onune kecmesin Xilon 2 Menbe RedakteAydin Elizade Antik felsefe tarixi Baki 3 sayli Baki Metbeesi ASC 2016 c 16 18 Edebiyyat RedakteAydin Elizade Antik felsefe tarixi Baki 3 sayli Baki Metbeesi ASC 2016 c 16 18 Diogenes Laertius Lives and Opinions of Eminent Philosophers Translated by C D Yonge London Georg Bell amp Sons 1915 Istinadlar Redakte Diogenes Laertius Lives and Opinions of Eminent Philosophers Translated by C D Yonge London Georg Bell amp Sons 1915 p 21 22 Mesheryakov B G Mesheryakova I A Vvedenie v chelovekoznanie M Rossijskij gumanitarnyj universitet 1994 c 94 96 Menbe https az wikipedia org w index php title Yeddi yunan mudriki amp oldid 5445477, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
