Peripatetiklər (yun. περιπατέω – gəzinti) — Aristotelin öyrənciləri və ardıcılları idilər. Onların fəaliyyəytəri nəticəsində "Peripatetizm" adlı fəlsəfi cərəyan yaranmışdı.
Aristotel və onun şagirdləri – Makedoniyalı İsgəndər, Falerli Demetrius, Teofrastus, Lampsakuslu Straton
Aristotel Afinada Likeion (yun. Λύκειον) adlanan məktəbini yaratmışdır. O məktəbin binasını və yerini öncə bədən tərbiyəsi üzrə oyunlar üçün istifadə edirdilər. Aristotel isə orada dərslər keçirirdi. Likeonun kölgəli bağlarında gəzintiyə çıxarkən Aristotel öz tələbələrini fəlsəfəsinin müxtəlif aspektləri ilə tanış edirdi. Ona görə də, Aristotelin bu məktəbi “peripatetik” (gəzənlər) adlandırılmışdır.
Aristotelin ölümündən sonra onun ardıcılları fəlsəfi və elmi araşdırmalarını davam etdirmişdilər. Onların ən başlıca vəzifələrindən biri müəllimlərinin fəlsəfi əsərlərini şərh etməkdən ibarət idi. Yüksəliş dövrünü Teofrastusun, Lampsuslu Stratonun, Samoslu Aristarxusun, Dikearxusun, Tarentli Aristoksenusun, Falerli Demetriusun fəaliyyəti ilə yaşamışdır.
Miladdan öncə III yüzilliyin sonlarından sonra peripatetizm eniş dövrünü yaşamışdır. O zamandan başlayaraq peripatetik məktəbin ardıcılları artıq orijinal fikirlər ortaya qoya bilməmişdilər. Onlar ancaq Aristotelin əsərlərinin toplanması, yayılması və onlara şərhlərin yazılması ilə məşğul olmuşdurlar.
O dövrün tanınmış peripatetiki Rodoslu Andronikus olmuşdur. O, peripatetik məktəbə başçılıq etmişdir. Andronikusun ən böyük xidməti ondan ibarət idi ki, o, Aristotelin və Teofrastusun əsərlərini yenidən toplamış, redaktə etmiş və yayımlamışdır. Elə bu şəkildə də onlar bizim zamanımıza çatmışdır.
Miladi III yüzillikdə peripatetik məktəbin ən tanınmış nümayəndəsi Afrodisialı Aleksandr olmuşdur. Ondan sonra peripatetizm yeni-platonçuluqla qarışaraq ortadan çıxmışdır.
Peripatetizmin fəlsəfə tarixində əhəmiyyətli yeri vardır. Gələcəkdə xristian və müsəlman filosofları ondan yararlanmış və ilham almışdırlar. Avropada Brabantlı Siger, Tomas Akvinas kimi düşünürlər peripatetik fəlsəfədən geniş istifadə edirdilər.
Müsəlman şərqində də peripatetik ənənə yaranmışdır. Şərq peripatetizminin əsas təmsilçiləri Əl-Fərabi, İbn Sina, İbn Rüşd olmuşdurlar. Onlar Aristotelin əsərlərinə şərhlər yazmış, Afrodisialı Aleksandrın və başqa filosofların əsərlərindən istifadə etmişdirlər.
Aydın Əlizadə (2016). Antik fəlsəfə tarixi(PDF). 3 saylı Bakı Mətbəəsi ASC. s. 145-149. ISBN5-89968-061-X. 2016 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2016-08-16.
Ədəbiyyat
Aydın Əlizadə (2016). Antik fəlsəfə tarixi(PDF). 3 saylı Bakı Mətbəəsi ASC. s. 145-149. ISBN5-89968-061-X. 2016 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2016-08-16.
Andronicus of // Dictionary of Greek and Roman Biography and Mythology. : C.C. Little and J. Brown, 1849.
Aristoxenus of Tarentum // Chambers's Encyclopædia. Vol. 1. : George Newnes, 1961.
Drozdek, Adam (2007), Greek Philosophers as Theologians: The Divine Arche, Ashgate publishing, ISBN 0-7546-6189-X. Furley, David (1970), "Peripatetic School", in Hammond, N. G. L.; Scullard, H. H., The Oxford Classical Dictionary (2nd ed.), Oxford University Press.
Georgius Sinkellus. Ecloga chronographica. Press, 2002.
Greek Musical Writings. Vol. 1: Musician and His Art, edited by Andrew Barker. , 1984.
Sir John Hawkins, A general history of the science and practice of music, Volume 1, : T. Payne and Son, 1868.
Sharples, Robert W. (2003), "The Peripatetic school", in Furley, David, From Aristotle to Augustine: Routledge History of Philosophy, Routledge
Александр Афродисийский // Античная философия: Энциклопедический словарь / Составитель Е. В. Афонасин. М.: Прогресс-Традиция. 2008.
Аристарх Самосский // Философская Энциклопедия. В 5-х т. М.: Советская энциклопедия. Под редакцией Ф. В. Константинова. 1960-1970.
Дикеарх // Античная философия: Энциклопедический словарь / Составитель Е. В. Афонасин. М.: Прогресс-Традиция. 2008.
Солопова М. А. Александр Афродисийский и его трактат «О смешении» в контексте истории комментаторской традиции аристотелизма. М.: Наука, 2002.
Теофраст // Античная философия: Энциклопедический словарь / Составитель Е. В. Афонасин. М.: Прогресс-Традиция. 2008.
Феофраст. Характеры / Перевод Г. А. Стратановского. Л.: Наука, 1974.
Эвдем Родосский // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: в 86 т. СПб.: 1890-1907.
Andronicus of Rhodes // Dictionary of Greek and Roman Biography and Mythology. Boston: C.C. Little and J. Brown, 1849.
Avqust 05, 2021
peripatetiklər, περιπατέω, gəzinti, aristotelin, öyrənciləri, ardıcılları, idilər, onların, fəaliyyəytəri, nəticəsində, peripatetizm, adlı, fəlsəfi, cərəyan, yaranmışdı, aristotel, onun, şagirdləri, makedoniyalı, isgəndər, falerli, demetrius, teofrastus, lamps. Peripatetikler yun peripatew gezinti Aristotelin oyrencileri ve ardicillari idiler Onlarin fealiyyeyteri neticesinde Peripatetizm adli felsefi cereyan yaranmisdi Aristotel ve onun sagirdleri Makedoniyali Isgender Falerli Demetrius Teofrastus Lampsakuslu Straton Antik felsefeYunan felsefeoncesi dovru e e VII yuzilliye qeder Orfizm Homer Hesiod Ferekid Yeddi yunan mudriki EpixarmQedim yunan felsefesi e e VII IV yuzillikler Milet mektebiFales Anaksimandr Anaksimen Elea mektebiKsenofan Parmenid Eleyali Zenon Melissus Musteqil filosoflarHeraklit Anaksaqor Empedokl PifaqorcularPifaqor Filolaus Hippasus Arxitas Alkmeon Qedim yunan atomculariLevkipp Demokrit Sofistler Boyuk sofistler Protaqor Prodikus Qorqias Hippias Kicik sofistler Trasimaxus Likofron Kritius Alkidamas Klassik yunan felsefesi1 Sokrat ve sokratcilar Kinikler Antisfen Diogen Bion Boristenes Kerkidas Kratet ve HipparxiaKirenacilar Aristipp Hegesias Annikeris Teodorus EvhemerusMeqaracilar Evklides Stilpon Evbulides Diodorus KronusEretriyacilar Elidali Fedon Eretriyali Menedem2 Platon ve erken platoncular Spevsippus Ksenokrates Polemon Krates Heraklides Eudoksus Arkesilaus3 Aristotel ve erken peripatetikler Teofrastus Evdemus Straton Dikearxus Aristarxus Demetrius AristoksenusEllinizm dovrunun felsefesi e e IV I yuzillikler SkeptisizmPirron Enesidemus Aqrippa EpikurculukEpikur Lukretius PeripatetizmRodoslu Andronikus PlatonizmKarneades Kliptomaxus Filon Larissali StoaciliqErken dovr Kitiyali Zenon Xrisippus Kleantes Orta dovr Panetius PosidoniusQedim Roma dovrunun felsefesi I V yuzillikler SkeptisizmSekst Empirik StoaciliqSeneka Epiktet Mark Avreli Siseron PeripatetizmAfrodisiali Aleksandr Orta platonizmAlkinous Apuleyus Qalen Plutarx Maksim Filon Selsus Teon NeoplatonizmRoma mektebi Ammonius Sakkas Plotin Porfirius AmeliusApameya mektebi Yamblix SopaterPerqama mektebi Sallustius Yulian AvqustAfina mektebi Afinali Plutarx Proklus Marinus Simplikius Damaskius Iskenderiyye mektebi Hierokles Hipatia Ioann Filoponus Antik dini telimlerQnostisizm Hermetizm MitraizmNeopifaqorculuq Apollonius Nikomaxus Numenius Moderatus Erken Xristian felsefesiKlement Origen Avqustin Avrelius Boesius Saxta Dionisius Areopagit Mundericat 1 Tarixi 2 Esas temsilcileri 3 Menbe 4 Edebiyyat 5 Hemcinin bax 6 IstitadlarTarixi RedakteAristotel Afinada Likeion yun Lykeion adlanan mektebini yaratmisdir O mektebin binasini ve yerini once beden terbiyesi uzre oyunlar ucun istifade edirdiler Aristotel ise orada dersler kecirirdi Likeonun kolgeli baglarinda gezintiye cixarken Aristotel oz telebelerini felsefesinin muxtelif aspektleri ile tanis edirdi Ona gore de Aristotelin bu mektebi peripatetik gezenler adlandirilmisdir Aristotelin olumunden sonra onun ardicillari felsefi ve elmi arasdirmalarini davam etdirmisdiler Onlarin en baslica vezifelerinden biri muellimlerinin felsefi eserlerini serh etmekden ibaret idi Yukselis dovrunu Teofrastusun Lampsuslu Stratonun Samoslu Aristarxusun Dikearxusun Tarentli Aristoksenusun Falerli Demetriusun fealiyyeti ile yasamisdir Miladdan once III yuzilliyin sonlarindan sonra peripatetizm enis dovrunu yasamisdir O zamandan baslayaraq peripatetik mektebin ardicillari artiq orijinal fikirler ortaya qoya bilmemisdiler Onlar ancaq Aristotelin eserlerinin toplanmasi yayilmasi ve onlara serhlerin yazilmasi ile mesgul olmusdurlar O dovrun taninmis peripatetiki Rodoslu Andronikus olmusdur O peripatetik mektebe basciliq etmisdir Andronikusun en boyuk xidmeti ondan ibaret idi ki o Aristotelin ve Teofrastusun eserlerini yeniden toplamis redakte etmis ve yayimlamisdir Ele bu sekilde de onlar bizim zamanimiza catmisdir 1 Miladi III yuzillikde peripatetik mektebin en taninmis numayendesi Afrodisiali Aleksandr olmusdur Ondan sonra peripatetizm yeni platonculuqla qarisaraq ortadan cixmisdir Peripatetizmin felsefe tarixinde ehemiyyetli yeri vardir Gelecekde xristian ve muselman filosoflari ondan yararlanmis ve ilham almisdirlar Avropada Brabantli Siger Tomas Akvinas kimi dusunurler peripatetik felsefeden genis istifade edirdiler Muselman serqinde de peripatetik enene yaranmisdir Serq peripatetizminin esas temsilcileri El Ferabi Ibn Sina Ibn Rusd olmusdurlar Onlar Aristotelin eserlerine serhler yazmis Afrodisiali Aleksandrin ve basqa filosoflarin eserlerinden istifade etmisdirler Esas temsilcileri RedakteTeofrastus Evdemus Rodoslu Straton Lampsakuslu Dikearxus Aristarxus Samoslu Demetrius Falerli Aristoksenus Tarentli Aleksandr Afrodisiali Menbe RedakteAydin Elizade 2016 Antik felsefe tarixi PDF 3 sayli Baki Metbeesi ASC s 145 149 ISBN 5 89968 061 X 2016 tarixinde arxivlesdirilib PDF Istifade tarixi 2016 08 16 Edebiyyat RedakteAydin Elizade 2016 Antik felsefe tarixi PDF 3 sayli Baki Metbeesi ASC s 145 149 ISBN 5 89968 061 X 2016 tarixinde arxivlesdirilib PDF Istifade tarixi 2016 08 16 Andronicus of Dictionary of Greek and Roman Biography and Mythology C C Little and J Brown 1849 Aristoxenus of Tarentum Chambers s Encyclopaedia Vol 1 George Newnes 1961 Drozdek Adam 2007 Greek Philosophers as Theologians The Divine Arche Ashgate publishing ISBN 0 7546 6189 X Furley David 1970 Peripatetic School in Hammond N G L Scullard H H The Oxford Classical Dictionary 2nd ed Oxford University Press Georgius Sinkellus Ecloga chronographica Press 2002 Greek Musical Writings Vol 1 Musician and His Art edited by Andrew Barker 1984 Sir John Hawkins A general history of the science and practice of music Volume 1 T Payne and Son 1868 Sharples Robert W 2003 The Peripatetic school in Furley David From Aristotle to Augustine Routledge History of Philosophy Routledge Aleksandr Afrodisijskij Antichnaya filosofiya Enciklopedicheskij slovar Sostavitel E V Afonasin M Progress Tradiciya 2008 Aristarh Samosskij Filosofskaya Enciklopediya V 5 h t M Sovetskaya enciklopediya Pod redakciej F V Konstantinova 1960 1970 Dikearh Antichnaya filosofiya Enciklopedicheskij slovar Sostavitel E V Afonasin M Progress Tradiciya 2008 Solopova M A Aleksandr Afrodisijskij i ego traktat O smeshenii v kontekste istorii kommentatorskoj tradicii aristotelizma M Nauka 2002 Teofrast Antichnaya filosofiya Enciklopedicheskij slovar Sostavitel E V Afonasin M Progress Tradiciya 2008 Feofrast Haraktery Perevod G A Stratanovskogo L Nauka 1974 Evdem Rodosskij Enciklopedicheskij slovar Brokgauza i Efrona v 86 t SPb 1890 1907 Hemcinin bax RedakteSerq peripatetizmiIstitadlar Redakte Andronicus of Rhodes Dictionary of Greek and Roman Biography and Mythology Boston C C Little and J Brown 1849 Menbe https az wikipedia org w index php title Peripatetikler amp oldid 5872885, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
