ümumdünya Gömrük Təşkilatı ing World Customs Organization beynəlxalq ticarətin tənzimlənməsi və asanlaşdırılması sahəsin

Ümumdünya Gömrük Təşkilatı (ing. World Customs Organization) — beynəlxalq ticarətin tənzimlənməsi və asanlaşdırılması sahəsində fəaliyyət göstərən beynəlxalq təşkilat. 1952-ci ildə "Gömrük Əməkdaşlıq Şurası" adı altında təsis olunan təşkilat, 1994-cü ildən Ümumdünya Gömrük Təşkilatı adı ilə fəaliyyət göstərir. Onun əsas məqsədi gömrük prosedurlarını standartlaşdırmaq, beynəlxalq ticarətin təhlükəsizliyini təmin etmək və qanunsuz fəaliyyətlərlə mübarizə aparmaqdır. ÜGT-nin qərargahı Belçikanın paytaxtı Brüsseldə yerləşir və təşkilata hazırda 180-dən çox ölkə üzvdür.

Ümumdünya Gömrük Təşkilatı WCO, RZZ

Yaranma tarixi	26 yanvar 1953
Mərkəzi	Brüssel^[d]
wcoomd.org
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Funksiyaları

ÜGT gömrük prosedurlarının sadələşdirilməsi və harmonizasiyasına, həmçinin sərhəd ticarətinin asanlaşdırılmasına yönəlmiş bir çox təşəbbüslər həyata keçirir. Təşkilat tərəfindən hazırlanmış beynəlxalq standartlar və sazişlər, üzv ölkələrin gömrük idarələrinə əməliyyatlarını effektiv şəkildə həyata keçirməkdə yardım edir. ÜGT, həmçinin qanunsuz ticarətlə, xüsusən də qaçaqmalçılıq, saxta məhsullar və narkotik maddələrlə mübarizədə üzv ölkələrə texniki dəstək göstərir. Təşkilatın qəbul etdiyi "Harmonizasiya Sistemi" gömrük tariflərinin beynəlxalq səviyyədə standartlaşdırılması üçün əsas vasitələrdən biridir.

Əhəmiyyəti və rolu

Qloballaşma dövründə ÜGT beynəlxalq ticarətin təhlükəsizliyinin və səmərəliliyinin təmin olunmasında mühüm rol oynayır. Təşkilat, gömrük idarələri arasında əməkdaşlığı gücləndirərək məlumat mübadiləsini təşviq edir və sərhəd təhlükəsizliyinin artırılmasına dəstək verir. Bundan əlavə, ÜGT dayanıqlı iqtisadi inkişafı təşviq edərək, xüsusilə inkişaf etməkdə olan ölkələrdə ticarətin asanlaşdırılması üçün strateji tövsiyələr verir. Bu səbəbdən ÜGT, təkcə gömrük məsələlərində deyil, ümumilikdə qlobal iqtisadi sistemin sabitliyinin təmin olunmasında da mühüm təsirə malikdir.

Üzvlər

Region	Üzv	Üzvlük tarixi
Cənubi Amerika, Şimali Amerika, Mərkəzi Amerika və Karib hövzəsi	Antiqua və Barbuda	10/04/2017
	Argentina	01/07/1968
	Baham adaları	16/08/1974
	Barbados	07/01/1999
	Beliz	22/04/2008
	Bermud adaları	01/07/1990
	Boliviya	14/08/1997
	Braziliya	19/01/1981
	Kanada	12/10/1971
	Çili	01/07/1966
	Kolumbiya	11/07/1993
	Kosta Rika	29/08/2001
	Kuba	01/07/1988
		11/07/1988
	Dominikan Respublikası	28/07/2004
	Ekvador	16/12/1997
	El Salvador	07/07/2005
	Qvatemala	22/02/1985
	Qayana	29/07/1976
	Haiti	31/01/1958
	Honduras	08/12/2005
	Yamayka	29/03/1963
	Meksika	08/02/1988
	Nikaraqua	24/09/1998
	Panama	08/03/1996
	Paraqvay	03/10/1969
	Peru	27/01/1970
		12/05/2005
	Surinam	26/11/2018
	Trinidad və Tobaqo	15/10/1973
	Amerika Birləşmiş Ştatları	05/11/1970
	Uruqvay	16/09/1977
	Venesuela	01/07/1996
Avropa	Albaniya	31/08/1992
	Andorra	03/09/1998
	Ermənistan	30/06/1992
	Avstriya	21/01/1953
	Azərbaycan	17/06/1992
	Belarus	16/12/1993
	Belçika	11/12/1952
	Bosniya və Herseqovina	04/07/2008
	Bolqarıstan	01/08/1973
	Xorvatiya	01/07/1993
	Kipr	31/08/1967
	Çexiya	01/01/1993
	Danimarka	19/10/1951
	Estoniya	18/06/1992
	Avropa İttifaqı*
	Finlandiya	27/01/1961
	Fransa	06/10/1952
		26/10/1993
	Almaniya	04/11/1952
	Yunanıstan	10/12/1951
	Macarıstan	16/09/1968
	İslandiya	15/02/1971
	İrlandiya	23/09/1952
	İsrail	23/05/1958
	İtaliya	20/11/1952
	Qazaxıstan	30/06/1992
	Qırğızıstan	10/02/2000
	Kosovo	25/01/2017
	Latviya	22/06/1992
	Litva	18/06/1992
	Lüksemburq	23/01/1953
	Malta	06/07/1968
	Moldova	28/10/1994
	Monteneqro	24/10/2006
	Hollandiya	23/01/1953
	Norveç	06/08/1951
	Şimali Makedoniya	01/07/1994
	Polşa	17/07/1974
	Portuqaliya	26/01/1953
	Rumıniya	15/01/1969
	Rusiya Federasiyası	08/07/1991
	Serbiya	27/03/2001
	Slovakiya	01/01/1993
	Sloveniya	07/09/1992
	İspaniya	13/07/1952
	İsveç	17/10/1952
	İsveçrə	19/12/1952
	Tacikistan	01/07/1997
	Türkiyə (Cumhuriyyət)	06/06/1951
	Türkmənistan	17/05/1993
	Ukrayna	26/06/1992
	Birləşmiş Krallıq	12/09/1952
	Özbəkistan	28/07/1992
Şimali Afrika, Yaxın və Orta Şərq	Əlcəzair	19/12/1966
	Bəhreyn	18/04/2001
	Misir	26/10/1956
	İraq	06/06/1990
	İordaniya	01/01/1964
	Küveyt	04/10/1993
	Livan	20/05/1960
	Liviya	11/01/1983
	Mərakeş	01/07/1968
	Oman	11/09/2000
		24/03/2015
	Qətər	04/05/1992
	Səudiyyə Ərəbistanı	08/05/1973
	Sudan	08/06/1960
	Suriya Ərəb Respublikası	19/11/1959
	Tunis	20/07/1966
	Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri	07/02/1979
	Yəmən	01/07/1993
	Qərbi və Mərkəzi Afrika	Benin	09/11/1998
		Burkina Faso	16/09/1966
		Kamerun	09/04/1965
		Kabo Verde	01/07/1992
		Mərkəzi Afrika Respublikası	28/07/1986
		Çad	16/02/2005
Konqo (Respublika)		02/09/1975
Kot-d'İvuar		02/09/1963
Konqo Demokratik Respublikası		26/07/1972
Ekvatorial Qvineya		22/12/2021
Qabon		18/02/1965
Qambiya		14/10/1987
Qana		01/08/1968
Qvineya		30/10/1991
Qvineya-Bisau		19/08/2010
Liberiya		07/01/1975
Mali		07/08/1987
Mavritaniya		02/10/1979
Niger	01/07/1981
Nigeriya	21/08/1963
	23/09/2009
Seneqal	10/03/1976
Sierra Leone	06/11/1975
Toqo	12/02/1990
West and Central Africa	Benin	09/11/1998
	Burkina Faso	16/09/1966
		09/04/1965
		01/07/1992
		28/07/1986
		16/02/2005
		02/09/1975
		02/09/1963
		26/07/1972
		22/12/2021
		18/02/1965
		14/10/1987
		01/08/1968
		30/10/1991
		19/08/2010
		07/01/1975
	Mali	07/08/1987
		02/10/1979
	Niger	01/07/1981
		21/08/1963
		23/09/2009
		10/03/1976
	Sierra Leone	06/11/1975
		12/02/1990
Uzaq Şərq, Cənub və Cənub-Şərqi Asiya, Avstraliya və Sakit okean adaları	Əfqanıstan (İslam Respublikası)	10/08/2004
	Avstraliya	05/01/1961
	Banqladeş	01/07/1978
	Butan	12/02/2002
		01/07/1996
	Kamboca	03/04/2001
	Çin	18/07/1983
	Fici	01/07/1997
		01/07/1987
	Hindistan	15/02/1971
	İndoneziya	30/04/1957
		16/10/1959
	Yaponiya	15/06/1964
		02/07/1968
	Laos Xalq Demokratik Respublikası	16/01/2007
		07/07/1993
	Malayziya	30/06/1964
	Maldiv adaları	08/09/1995
	Monqolustan	17/09/1991
	Myanma (Birlik Respublikası)	25/03/1991
	Nepal	22/07/1986
	Yeni Zelandiya	16/05/1963
	Pakistan	16/11/1955
	Palau	02/02/2024
	Papua Yeni Qvineya	18/03/2002
	Filippin	01/10/1980
		26/01/2023
	Samoa	01/10/2001
	Sinqapur	09/07/1975
	Şri Lanka	29/05/1967
	Tayland	04/02/1972
		19/09/2003
	Tonqa	01/07/2005
	Vanuatu	17/11/2009
		01/07/1993

İstinadlar

Gelbart, Hannah. "On the trail of fake medicine smugglers". BBC News. 16 September 2021.
"La OMC y la Organización Mundial de Aduanas (OMA)" [The OMC and the World Customs Organization (WCO)]. WTO (ispan). Organización Mundial de Comercio. İstifadə tarixi: 16 September 2021.
Allende, J. World Customs Organization. Springer International Publishing. 2022.
Kormych, Borys. "The European Customs Union Study Group: Drafting the EU Customs Law" (PDF). European Political and Law Discourse (ingilis). 4 (6). 2018-01-28. ISSN 2336-5439.
"Organización Mundial de Aduanas OMA" [World Customs Organization WCO]. Chile Aduanas (Customs) (ispan). 2021-03-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 16 September 2021.
Weerth, C. "The World Customs Organization: A history of 65 years of growth and its legal milestones". Customs Scientific Journal CUSTOMS. 7 (2). 2017: 17–24.
Blegen, Bryce. The E-Commerce Revolution & Cross-Border Goods Clearance: Time for Fundamental Change?. Australia: Charles Sturt University. October 2023. 2025-01-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2025-01-22.
"World Customs Organization". www.wcoomd.org. 2021-03-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-03-24.
"List of Members with Membership date" (PDF). World Customs Organization. Brussels, Belgium. 2024-02-27. 2024-10-07 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2024-05-06.

[1] Gelbart, Hannah. "On the trail of fake medicine smugglers". BBC News. 16 September 2021.

[2] "La OMC y la Organización Mundial de Aduanas (OMA)" [The OMC and the World Customs Organization (WCO)]. WTO (ispan). Organización Mundial de Comercio. İstifadə tarixi: 16 September 2021.

[:02-3] Allende, J. World Customs Organization. Springer International Publishing. 2022.

[4] Kormych, Borys. "The European Customs Union Study Group: Drafting the EU Customs Law" (PDF). European Political and Law Discourse (ingilis). 4 (6). 2018-01-28. ISSN 2336-5439.

[oma-5] "Organización Mundial de Aduanas OMA" [World Customs Organization WCO]. Chile Aduanas (Customs) (ispan). 2021-03-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 16 September 2021.

[:1-6] Weerth, C. "The World Customs Organization: A history of 65 years of growth and its legal milestones". Customs Scientific Journal CUSTOMS. 7 (2). 2017: 17–24.

[7] Blegen, Bryce. The E-Commerce Revolution & Cross-Border Goods Clearance: Time for Fundamental Change?. Australia: Charles Sturt University. October 2023. 2025-01-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2025-01-22.

[8] "World Customs Organization". www.wcoomd.org. 2021-03-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-03-24.

[9] "List of Members with Membership date" (PDF). World Customs Organization. Brussels, Belgium. 2024-02-27. 2024-10-07 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2024-05-06.