fbpx
Wikipedia

Sinqapur

Avqust 06, 2021

Sinqapur (ing. Republic of Singapore; malay Republik Singapura, ريڤوبليق سيڠاڤورا; çin. ənən. 新加坡共和國, sadə. 新加坡共和国, pinyin: Xīnjiāpō Gònghéguó, hərfi mənası: "Sintszyapo Qunxeqo"; tam. சிங்கப்பூர் குடியரசு Ciŋkappūr Kudiyarasu) — Malakka yarımadasının cənub ucundan dar Johor boğazı ilə ayrılmış Cənub-Şərqi Asiyadakı adalarda yerləşən bir şəhər dövləti. Malayziyanın bir hissəsi olan Cohor Sultanlığı və İndoneziyanın bir hissəsi olan Riau adası ilə həmsərhəddir.

Sinqapur Respublikası

malay Republik Singapura
çin 新加坡共和国
tam. சிங்கப்பூர் குடியரசு
Sinqapur
Gerbi
Şüarı: "Majulah Singapura"
"İrəli, Sinqapur"
Himni: Majulah Singapura
"İrəli, Sinqapur"

PaytaxtıSinqapur
Rəsmi dilləriİngilis dili
Malay dili
Etnik qrupları
Malay-13,3%, çinli-74,2%,
tamil-9,2%, indoneziyalı və s.
Dini
islam
İdarəetmə formasıUnitar respublika
• Prezident
Toni Tan Ken Yam
• Baş nazir
Li Syan Lun
Qurulması
Tarixi 
• Böyük Britaniyadan müstəqillik
31 avqust 1963
• Malayziyaya qatılma
16 sentyabr 1963
• Malayziyadan müstəqillik
9 avqust 1965
• Yaranması
9 avqust 1965
Ərazisi
• Ümumi
718 (190-cı)
• Su (%)
1,44
Əhalisi
• 2014 təxmini
5 469 700 (115-ci)
• 2010 siyahıya alma
5 076 700
• Sıxlıq
7,315/km2 (18,945.8/kv. mil) (3-cü)
ÜDM (AQP)2013 təxmini
• Ümumi
339 milyard (41)
• Adam başına
62 400 (7-ci)
ÜDM (nominal)2011 təxmini
• Ümumi
259,849 milyard (38-ci)
• Adam başına
49 270 (13-cü)
İİİ (2011)0.895
çox yüksək · 19-cu
ValyutasıSinqapur dolları (SGD)
Saat qurşağıStandart Sinqapur vaxtı
Yolun hərəkət istiqamətisol
Telefon kodu65
ISO 3166 koduSG
İnternet domeni.sg
Sinqapur
Bu adın digər istifadə formaları üçün bax: Sinqapur (dəqiqləşdirmə).

Sinqapurun sahəsi 725.7 km² (2019) təşkil edir, 1960-cı illərdən bəri fəaliyyət göstərən meliorasiya proqramı sayəsində tədricən artır. Hal-hazırda Sinqapur əyaləti 63 adadan ibarətdir. Bunlardan ən böyüyü Sinqapur (əsas ada), Ubin, Tekonq-Besar, Brani, Sentosa, Semakau və Sudonqdur. Ən yüksək nöqtəsi Bukit-Timah təpəsidir (163.3 m).

Sinqapur

Etimologiyası

Sinqapur adı, sanskrit dilindən alınan Malay singa (aslan) sözündən gəlir. Malay əfsanəsinə görə, bu yerdə qəhrəmanları bir aslanla qarşılaşdılar.

Tarixi

Sinqapur haqqında ilk məlumat III əsrə aid Çin salnamələrində verilmişdir. Ada, mərkəzi Sumatra olan Şrivicaya imperiyasının ərazisi olmuşdur. Yava dilində bu imperiya Temasek adlanırdı. Temasek müəyyən dövr ərzində mühüm ticarət mərkəzi olmuş, sonralar öz əhəmiyyətini itirmişdir. Onun haqqında ayrı-ayrı arxeoloji tapıntılar istisna olmaqla, çox az məlumat qalmışdır.

XI-XVI əsrlərdə Sinqapur Coxor imperiyasının tərkibinə daxil olmuşdur. 1617-ci ildə Malayziya-Portuqaliya müharibəsi zamanı Sinqapur Portuqaliya ordusunun hücumuna məruz qaldı.

1299-cu ildə Malay Annalsa görə Sinqapur Krallığı adada Sanq Nila Utama tərəfindən quruldu. Malay salnamələrində verildiyi kimi hesabların tarixiliyi akademik mübahisələrə səbəb olsa da, buna baxmayaraq, o vaxt Temasek olaraq bilinən XIV əsrdə Sinqapurun hər ikisinin də təsiri altında ticarət limanı olduğu məlumdur. Majapahit İmperiyası və Siyam krallıqları, və İndosferin bir hissəsi idi Bu Hindistanlaşmış krallıqlar təəccüblü bir dayanıqlıq, siyasi bütövlük və inzibati sabitlik ilə xarakterizə olunurdu. Tarixi mənbələr ayrıca, XIV əsrin sonlarında onun hökmdarı Paramesvara ya Majapahit ya da siyamların hücumuna məruz qaldığını, onu Malakka Sultanlığını qurduğu Malakka'ya köçməyə məcbur etdiyini göstərir. Arxeoloji dəlillər, Sinqapurda bir müddət sonra kiçik bir ticarət məntəqəsi davam etsə də, Fort Canninqdəki əsas məskunlaşmanın bu dövrdə tərk edildiyini göstərir. 1613-cü ildə Portuqaliyalı basqınçılar yaşayış məntəqəsini yandırdılar və ada önümüzdəki iki əsr üçün qaranlıq oldu. O vaxta qədər Sinqapur nominal olaraq Johor Sultanlığının bir hissəsi idi.Daha geniş dəniz bölgəsi və çox ticarət, Hollandiyanın Malakkanı fəth etməsindən sonrakı dövr üçün Hollandiyanın nəzarəti altında idi.

İngilis müstəmləkəsi

1819-cu il 6 fevralda Böyük Britaniyanın Ost-Hind şirkətinin nümayəndəsi Tomas Stemford Raffl Sinqapura mühacirət edən müxtəlif etnlk qrupların ticarət zonalarının təşkili haqqında Coxor sultanı ilə müqavilə imzaladı.

1826-cı ildə Sinqapur ərazisi Böyük Britaniya tərəfindən işğal olundu. 1946-ci ildə, Böyük Britaniya işğalından azad olduqdan sonra, ərazi Malayziyanın tərkibinə daxil olur və 1963-cü ildə Malayziyada ştat statusu alır. 1965-ci ildə dövlət müstəqilliyini elan edir. 1967-ci ildə ASEAN-a üzv olur. 1867-ci ildə Sinqapur Britaniya İmperiyasının bir koloniyasına çevrildi, İngilislər Çinə gedən yolda Sinqapura mühüm bir dayaq olaraq əhəmiyyət verdilər.

II Dünya Müharibəsi dövründə Yaponiya Malayayı işğal etdi və İngilislər işçi qüvvəsində əhəmiyyətli bir üstünlüyə baxmayaraq itirdiyi Sinqapur uğrunda döyüşdə qalib gəldi (bu strateji səhv hesablamanın nəticəsi idi – İngilislər yaponların dənizdən hücumunu gözləyirdilər və Malayanın hamısını keçərək Sinqapurdan quruya hücum etdilər , qurudan az möhkəmlənmiş idi) 15 fevral 1942 Sinqapur 1945-ci ilin sentyabrında məğlubiyyətə qədər Yaponiyaya keçdi.

1951-ci ildən bəri, Sinqapur Britaniya İmperiyasının tərkibində özünü idarə edən dövlət oldu; 1959-cu il seçkidən sonra Li Kuan Yu baş nazir vəzifəsini tutdu.

Müstəqillik

1963-cü ildə referendum nəticəsində Sinqapur Malay Federasiyası və Şimali Borneo və Saravakın keçmiş Britaniya koloniyaları ilə birlikdə Malayziya Federasiyasına daxil oldu.

1965-ci il avqustun 7-də Sinqapur münaqişə nəticəsində Malayziya Federasiyasını tərk etdi və 9 avqust 1965-ci ildə müstəqillik elan etdi. Federasiya rəhbərliyi, Malayziyadakı mövcudluğunun Çin əhalisinin xeyrinə etnik tarazlığı pozduğuna inandığından Sinqapurun çıxışı nisbətən itkisiz oldu.

Modernizasiya 1965-1990

Müstəqillik dövründə Sinqapur hətta təmiz su və tikinti qumu idxal etməli olan kiçik bir yoxsul ölkə idi. Qonşu ölkələr dost deyildilər və əhalinin üçdə biri kommunistlərə rəğbət bəsləyirdi. Li Kuan Yu özünü və tərəfdaşlarını "İngilis təhsili olan bir burjua lideri" olaraq xarakterizə etdi.

Li Kuan Yu hökumətinin iqtisadi inkişaf strategiyası Sinqapurun Cənub-Şərqi Asiyanın maliyyə və ticarət mərkəzinə çevrilməsinə, həmçinin xarici investorların cəlb edilməsinə əsaslanır. Li Kuan Yu yazırdı: "Biz hər bir investoru alqışladıq ... Sadəcə, onun istehsalına başlamağına kömək etmək üçün əlimizdən gələni etdik". Məsələn, 1973-cü ildəki neft böhranı zamanı Li Kuan Yu, neft şirkətlərinin nümayəndələrinə Sinqapurun (bir çox ölkələrdən fərqli olaraq) anbarlarda neft və yanacağın dövriyyəsini məhdudlaşdırmayacağını və hətta daha az onları istismar etməli olduqlarını bildirmişdir. Sinqapura maraq göstərən hər bir böyük şirkətə, "gecə-gündüz çalışdığı, dərhal lazım olan hər hansı bir məlumatı verən və razılaşmadıqları müddətdə onlarla birlikdə olan xüsusi bir dövlət məmuru təyin edildi. Sinqapuru ziyarət edin. " Qəsdən bir siyasət nəticəsində "Amerika çoxmillətli xalqı Sinqapurun genişmiqyaslı yüksək texnoloji sənayesinin əsasını qoydu" və bu kiçik dövlət, xüsusən də böyük bir elektronika istehsalçısına çevrildi. Eyni zamanda, "Amerika elektronika şirkətləri o qədər çox iş yeri yaratdı ki, işsizlik artıq problem deyildi."

Ərazisi

Sinqapur Cənub Şərqi Asiyada Malayziyanın cənubunda Sinqapur boğazının sahilində yerləşir. Şimalda Yohor boğazı Sinqapur ilə Malayziyanı, cənubda isə Sinqapur boğazı Sinqapur ilə İndoneziyanı ayırır. Ekvatordan 137 km şimaldadır. Ərazisi 710 km²-dir. Meliorasiya tədbirləri ilə sahəsi böyüdülür. 1960-cı ildə ölkənin sahəsi 581.5 km² idisə, 2010-cu ilə kimi meliorasiya tədbirləri nəticəsində 704 km²-ə qədər artırılmışdır (272 km²) və 2030-cu ilə kimi ölkə ərazisinin daha 100 km² artırılması planlaşdırılır. Bu layihələrin arasına daha böyük adaların yaradılması və kiçik adaların birləşdirilməsi də daxildir. Ərazi inzibati cəhətdən əyalətlərə bölünməmişdir. Sinqapur sanskripcədən tərcümədə "aslan şəhəri" deməkdir. Sinqapur şəhər dövlətdir. Eyni zamanda ada-dövlətdir. Sinqapur 63 xırda adadan və o cümlədən 1 böyük adadan - Sinqapur adasından ibarətdir. Şimalda Yohor-Sinqapur, qərbdə Malayziya-Sinqapur keçidləri vasitəsilə Malayziya ilə iqtisadi əlaqə saxlanılır.

 
Sinqapurdan görünüş

Sinqapurun dənizsahili bölgələri alçaqda, mərkəzi hissələri isə nisbətən yüksəkdə yerləşir. Ən hündür nöqtəsi Timah dağıdır (166 metr). Yerləşdiyi ərazi coğrafi mövqe baxımdan əlverişlidir. Yaponiyadan Avropaya gedən əsas dəniz yolları bu ərazidə kəsişir. Sinqapurda dünya standartlarına cavab verən müasir port fəaliyyət göstərir.

Sinqapur rütubətli ekvatorial meşə iqliminə malikdir. Fəsillər aydın müşahidə olunmur. İllik temperatur amplitudu çox azdır. Temperatur 23-32 °C arasında dəyişir.

Əhalisi

 
Müqqədəs Endrü kafedralı
 
Çoxmərtəbəli Mənzil və İnkişaf İdarəsinin mənzilləri

Sinqapurun əhalisi 2012-ci ildə aparılan hesabalmalara görə 5 312 400 nəfər, əhali sıxlığı isə hər kvadrat kilometrə təxminən 4488 nəfərdir. Onlardan 3,25 milyonu (63%) yerli vətəndaşlar, qalanları isə (37%) isə xarici işçilərdir. Əhalinin 23%-i başqa ölkələrdə anadan olmuşdur. 2011-ci ilin statistikasına əsasən Sinqapurda daimi yaşayan əhali 500 min nəfərdir. Əhalinin orta yaş həddi 37 yaşdır. Torpaq çatışmazlığı səbəbindən hər 5 sinqapurludan 4-ü çoxmərtəbəli binalarda, Mənzil və İnkişaf İdarəsinin ictimai yaşayış yerlərində yaşayır. Özəl mülkiyyət 87,2% təşkil edir. Hər 1000 nəfərə 1400 telefon düşür və ölkədə hər 10 nəfərdən 1-nin şəxsi avtomobili var. Sinqapur işsizlik səviyyəsinin ən aşağı olduğu ölkələrdən biridir. 2009-cu ildə maliyyə böhranı ərzində işsizlik 3%, 2011-ci ildə isə 1,9% olmuşdur.

Ölkə yalnız 1 şəhərdən ibarət olduğuna görə, urbanizasiyanın səviyyəsi 100%-dir.

Əhalisinin 74,2% çinlilər, 13,4% malaylar, 9,2 % hindlilər təşkil edir. Əsasən iqtisadiyyatının sürətli inkişafından sonra ölkəyə gələn miqrantların sayı artmışdır. 2009-cu ildə qeydə alınan statistikaya görə Sinqapur əhalisinin 40% əcnəbilər olmuşdur. Bu, dünyada ən böyük göstəricidir. Əcnəbilər ölkə iqtisadiyyatında çox mühüm rol oynayır. İstehsal sənayesində çalışanların 80%-ni, xidmət sahələrində çalışanların 50%-ni əcnəbilər təşkil edir. Lakin hökumətin siyasəti əcnəbilərin sayının azaldılmasına yönəlmişdir. Son illərdə immiqrantların azalması sinqapurluların artmasına səbəb olmuşdur.

Sinqapur Asiyanın bir çox ölkələrinə nəzərən təhsilin yaxşı inkişaf etdiyi ölkədir. Əhalinin 95,4%-i təhsillidir. Ölkədə 6 müasir universitet fəaliyyət göstərir: Nanyan Texnologiya Universiteti, Sinqapur Milli Universiteti, SIM Universiteti, Sinqapur Menecment Universiteti və Sinqapur Texnologiya və Dizayn Universiteti, Sinqapur Texnologiya İnstitutu.

Səhiyyə, mədəniyyət və başqa sahələrdə də Sinqapur yüksək inkişaf edib. Ölkədə 17 müasir xəstəxana var. Orta insan ömrü 70 yaşdan artıqdır.

Turizm

Dünyanın ən kiçik ölkələrindən biri olan Sinqapur, Hind okeanında bir çox onlarla adada yerləşir. Ölkə təkcə kiçik həcminə görə deyil, həm də görünməmiş əhali sıxlığına görə - hər kvadrat metrə təxminən altı nəfər, zəngin tarixi və antikanın və müasirliyin təzadlarıdır. Sinqapur turizm məkanları şərq rənginin, mədəniyyətinin, tropiklərin səliqəli təbiətinin və Britaniya koloniyalarının keçmiş güclərini nümayiş etdirən tarixi abidələrin pərəstişkarlarını cəlb edir. Qədim mədəniyyətlərin, adətlərin, dinlərin incəliklərinin fonunda Sinqapurda və müasir görməli yerlər arasında görülməli bir şey var - nəhəng göydələnlər, çox səviyyəli yol qovşaqları, son əyləncə kompleksləri, qeyri-adi işıqlandırma ilə fəvvarələr, müasir parklar qeyri-adi bir təzad yaradır. antik dövr abidələri.

Həmçinin bax

Sinqapurda tibb

Sinqapur tibb ən son inkişafları istifadə edir. Hər gün cərrahlar, hazırda ən qabaqcıl olan da Vinçi sistemində robot cərrahiyyə texnologiyalarından istifadə edərək ən mürəkkəb əməliyyatları həyata keçirirlər. Xəstəxanalar dünyanın qabaqcıl həkimləri və əczaçılıq şirkətləri tərəfindən hazırlanan qamma bıçaq avadanlığı və qabaqcıl kemoterapi metodlarından istifadə edərək xərçəng müalicəsinin bənzərsiz üsullarını təklif edirlər.

İşçilərin xüsusi diqqəti, yüksək keyfiyyətləri və geniş peşəkar təcrübəsi xəstələri xoş təəccübləndirir. Həmişə fərdi yanaşma və tam məxfiliyə etibar edə bilərsiniz.

İstinadlar

  1. . Statistics Singapore. 2014. 29 November 2015 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 05 January 2015. (#parameter_ignored_suggest)
  2. . Singapore Statistics. 2009. 21 February 2009 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 July 2011.
  3. ↑ "Singapore". International Monetary Fund. İstifadə tarixi: 21 April 2012.
  4. "Distribution of family income - Gini Index". CIA. 2011. İstifadə tarixi: 15 August 2012.
  5. "Singapore". Encyclopaedia Britannica. İstifadə tarixi: 29 August 2019. The city, once a distinct entity, so came to dominate the island that the Republic of Singapore essentially became a city-state.
  6. Dixon, Robert M.W.; Alexandra, Y. (2004). Adjective Classes: A Cross-linguistic Typology. Oxford University Press. səh. 74. ISBN 0-19-920346-6.
  7. Lavy, Paul A. "As in Heaven, So on Earth: The Politics of Visnu Siva and Harihara Images in Preangkorian Khmer Civilisation". Journal of Southeast Asian Studies. academia edu. 34 (1): 21–39. doi:10.1017/S002246340300002X. İstifadə tarixi: 23 December 2015. (#parameter_ignored)
  8. "Founding and Early Years".
  9. Ли Куан Ю. Сингапурская история: из третьего мира в первый. М.: 2005. Глава «Отправляясь в одиночной плавание».
  10. Ли Куан Ю. Сингапурская история: из третьего мира в первый. М.: 2005. Глава «Выживание в одиночку».
  11. Tourist Spots in Singapore

Xarici keçidlər

  • Singapore Department of Statistics:Census of Population 2000 Statistical Release 2: Education, Language and Religion[ölü keçid]
  • Sinqapurda ediləcək ən yaxşı işlər

Mənbə

  • Əminə Yusifqızı. Dünya ölkələri, 2008-ci il.

Ədəbiyyat

rus dilində
  • Сингапур — перекрёсток малайского мира. МИИ, вып. VII. М., 1996. 92 с.
  • Погадаев, В. А. Малайский мир (Бруней, Индонезия, Малайзия, Сингапур). Лингвострановедческий словарь. Свыше 9000 словарных статей / Pogadaev, V.A. Dunia Melayu (Brunei, Indonesia, Malaysia, Singapura). Kamus Lingua-Budaya / Pogadaev, V.A. Malay World (Brunei, Indonesia, Malaysia, Singapore). Lingua-Cultural Dictionary). М.: Восточная книга, 2012 ISBN 978-5-7873-0658-3
  • Поспелов Е. М. (2002). Географические названия мира. Топонимический словарь (2-е изд., стереотип 3 000 nüs.). М.: Русские словари, Астрель, АСТ. отв. ред. Р. А. Агеева. ISBN 5-17-001389-2.
  • Шпажников Г. А. (1980). Религии стран Юго-Восточной Азии. Москва: Наука.
  • "Сингапур, город" . Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.). СПб.. 1890—1907.
digər dillərdə
  • Hill, Michael (1995). The Politics of Nation Building and Citizenship in Singapore. Routledge. Kwen Fee Lian. ISBN 978-0-415-12025-8.
  • King, Rodney (2008). The Singapore Miracle, Myth and Reality. Insight Press. ISBN 978-0-9775567-0-0.
  • Mauzy, Diane K.; Milne, R.S. (2002). Singapore Politics: Under the People's Action Party. Routledge. ISBN 978-0-415-24653-8.
  • Tan, Kenneth Paul (2007). Renaissance Singapore? Economy, Culture, and Politics. NUS Press (ing.)az.. ISBN 978-9971-69-377-0.
  • Worthington, Ross (2002). Governance in Singapore. Routledge/Curzon. ISBN 978-0-7007-1474-2.
  • Leow Bee Geok (2002). (PDF). Singapore: Department of Statistics. ISBN 978-981-04-6158-4. Arxiv surəti 27 noyabr 2007 tarixindən Wayback Machine saytında
   Sinqapur ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin.

Avqust 06, 2021
sinqapur, republic, singapore, malay, republik, singapura, ريڤوبليق, سيڠاڤورا, çin, ənən, 新加坡共和國, sadə, 新加坡共和国, pinyin, xīnjiāpō, gònghéguó, hərfi, mənası, sintszyapo, qunxeqo, கப, யரச, ciŋkappūr, kudiyarasu, malakka, yarımadasının, cənub, ucundan, johor, boğa. Sinqapur ing Republic of Singapore malay Republik Singapura ريڤوبليق سيڠاڤورا cin enen 新加坡共和國 sade 新加坡共和国 pinyin Xinjiapō Gongheguo herfi menasi Sintszyapo Qunxeqo tam ச ங கப ப ர க ட யரச Ciŋkappur Kudiyarasu Malakka yarimadasinin cenub ucundan dar Johor bogazi ile ayrilmis Cenub Serqi Asiyadaki adalarda yerlesen bir seher dovleti Malayziyanin bir hissesi olan Cohor Sultanligi ve Indoneziyanin bir hissesi olan Riau adasi ile hemserheddir Sinqapur Respublikasimalay Republik Singapura cin 新加坡共和国 tam ச ங கப ப ர க ட யரச SinqapurBayragi GerbiSuari Majulah Singapura Ireli Sinqapur Himni Majulah Singapura Ireli Sinqapur source source track track track track track PaytaxtiSinqapurResmi dilleriIngilis diliMalay diliEtnik qruplariMalay 13 3 cinli 74 2 tamil 9 2 indoneziyali ve s DiniislamIdareetme formasiUnitar respublika PrezidentToni Tan Ken Yam Bas nazirLi Syan LunQurulmasiTarixi Boyuk Britaniyadan musteqillik31 avqust 1963 Malayziyaya qatilma16 sentyabr 1963 Malayziyadan musteqillik9 avqust 1965 Yaranmasi9 avqust 1965Erazisi Umumi718 190 ci Su 1 44Ehalisi 2014 texmini5 469 700 1 115 ci 2010 siyahiya alma5 076 700 Sixliq7 315 2 km2 18 945 8 kv mil 3 cu UDM AQP 2013 texmini Umumi339 milyard 3 41 Adam basina62 400 3 7 ci UDM nominal 2011 texmini Umumi259 849 milyard 3 38 ci Adam basina49 270 3 13 cu III 2011 0 895 4 cox yuksek 19 cuValyutasiSinqapur dollari SGD Saat qursagiStandart Sinqapur vaxtiYolun hereket istiqametisolTelefon kodu65ISO 3166 koduSGInternet domeni sgSinqapur Bu adin diger istifade formalari ucun bax Sinqapur deqiqlesdirme Sinqapurun sahesi 725 7 km 2019 teskil edir 1960 ci illerden beri fealiyyet gosteren meliorasiya proqrami sayesinde tedricen artir Hal hazirda Sinqapur eyaleti 63 adadan ibaretdir Bunlardan en boyuyu Sinqapur esas ada Ubin Tekonq Besar Brani Sentosa Semakau ve Sudonqdur En yuksek noqtesi Bukit Timah tepesidir 163 3 m Sinqapur Mundericat 1 Etimologiyasi 2 Tarixi 2 1 Ingilis mustemlekesi 2 2 Musteqillik 2 3 Modernizasiya 1965 1990 3 Erazisi 4 Ehalisi 5 Turizm 6 Hemcinin bax 7 Sinqapurda tibb 8 Istinadlar 9 Xarici kecidler 10 Menbe 11 EdebiyyatEtimologiyasi RedakteSinqapur adi sanskrit dilinden alinan Malay singa aslan sozunden gelir Malay efsanesine gore bu yerde qehremanlari bir aslanla qarsilasdilar Tarixi RedakteSinqapur haqqinda ilk melumat III esre aid Cin salnamelerinde verilmisdir Ada merkezi Sumatra olan Srivicaya imperiyasinin erazisi olmusdur Yava dilinde bu imperiya Temasek adlanirdi Temasek mueyyen dovr erzinde muhum ticaret merkezi olmus sonralar oz ehemiyyetini itirmisdir Onun haqqinda ayri ayri arxeoloji tapintilar istisna olmaqla cox az melumat qalmisdir XI XVI esrlerde Sinqapur Coxor imperiyasinin terkibine daxil olmusdur 1617 ci ilde Malayziya Portuqaliya muharibesi zamani Sinqapur Portuqaliya ordusunun hucumuna meruz qaldi 1299 cu ilde Malay Annalsa gore Sinqapur Kralligi adada Sanq Nila Utama terefinden quruldu Malay salnamelerinde verildiyi kimi hesablarin tarixiliyi akademik mubahiselere sebeb olsa da buna baxmayaraq o vaxt Temasek olaraq bilinen XIV esrde Sinqapurun her ikisinin de tesiri altinda ticaret limani oldugu melumdur Majapahit Imperiyasi ve Siyam kralliqlari ve Indosferin bir hissesi idi 5 Bu Hindistanlasmis kralliqlar teeccublu bir dayaniqliq siyasi butovluk ve inzibati sabitlik ile xarakterize olunurdu Tarixi menbeler ayrica XIV esrin sonlarinda onun hokmdari Paramesvara ya Majapahit ya da siyamlarin hucumuna meruz qaldigini onu Malakka Sultanligini qurdugu Malakka ya kocmeye mecbur etdiyini gosterir Arxeoloji deliller Sinqapurda bir muddet sonra kicik bir ticaret menteqesi davam etse de Fort Canninqdeki esas meskunlasmanin bu dovrde terk edildiyini gosterir 1613 cu ilde Portuqaliyali basqincilar yasayis menteqesini yandirdilar ve ada onumuzdeki iki esr ucun qaranliq oldu O vaxta qeder Sinqapur nominal olaraq Johor Sultanliginin bir hissesi idi 6 Daha genis deniz bolgesi ve cox ticaret Hollandiyanin Malakkani feth etmesinden sonraki dovr ucun Hollandiyanin nezareti altinda idi 7 Ingilis mustemlekesi Redakte 1819 cu il 6 fevralda Boyuk Britaniyanin Ost Hind sirketinin numayendesi Tomas Stemford Raffl Sinqapura muhaciret eden muxtelif etnlk qruplarin ticaret zonalarinin teskili haqqinda Coxor sultani ile muqavile imzaladi 8 1826 ci ilde Sinqapur erazisi Boyuk Britaniya terefinden isgal olundu 1946 ci ilde Boyuk Britaniya isgalindan azad olduqdan sonra erazi Malayziyanin terkibine daxil olur ve 1963 cu ilde Malayziyada stat statusu alir 1965 ci ilde dovlet musteqilliyini elan edir 1967 ci ilde ASEAN a uzv olur 1867 ci ilde Sinqapur Britaniya Imperiyasinin bir koloniyasina cevrildi Ingilisler Cine geden yolda Sinqapura muhum bir dayaq olaraq ehemiyyet verdiler II Dunya Muharibesi dovrunde Yaponiya Malayayi isgal etdi ve Ingilisler isci quvvesinde ehemiyyetli bir ustunluye baxmayaraq itirdiyi Sinqapur ugrunda doyusde qalib geldi bu strateji sehv hesablamanin neticesi idi Ingilisler yaponlarin denizden hucumunu gozleyirdiler ve Malayanin hamisini kecerek Sinqapurdan quruya hucum etdiler qurudan az mohkemlenmis idi 15 fevral 1942 Sinqapur 1945 ci ilin sentyabrinda meglubiyyete qeder Yaponiyaya kecdi 1951 ci ilden beri Sinqapur Britaniya Imperiyasinin terkibinde ozunu idare eden dovlet oldu 1959 cu il seckiden sonra Li Kuan Yu bas nazir vezifesini tutdu Musteqillik Redakte 1963 cu ilde referendum neticesinde Sinqapur Malay Federasiyasi ve Simali Borneo ve Saravakin kecmis Britaniya koloniyalari ile birlikde Malayziya Federasiyasina daxil oldu 1965 ci il avqustun 7 de Sinqapur munaqise neticesinde Malayziya Federasiyasini terk etdi ve 9 avqust 1965 ci ilde musteqillik elan etdi Federasiya rehberliyi Malayziyadaki movcudlugunun Cin ehalisinin xeyrine etnik tarazligi pozduguna inandigindan Sinqapurun cixisi nisbeten itkisiz oldu Modernizasiya 1965 1990 Redakte Musteqillik dovrunde Sinqapur hetta temiz su ve tikinti qumu idxal etmeli olan kicik bir yoxsul olke idi Qonsu olkeler dost deyildiler ve ehalinin ucde biri kommunistlere regbet besleyirdi Li Kuan Yu ozunu ve terefdaslarini Ingilis tehsili olan bir burjua lideri olaraq xarakterize etdi 9 Li Kuan Yu hokumetinin iqtisadi inkisaf strategiyasi Sinqapurun Cenub Serqi Asiyanin maliyye ve ticaret merkezine cevrilmesine hemcinin xarici investorlarin celb edilmesine esaslanir Li Kuan Yu yazirdi Biz her bir investoru alqisladiq Sadece onun istehsalina baslamagina komek etmek ucun elimizden geleni etdik Meselen 1973 cu ildeki neft bohrani zamani Li Kuan Yu neft sirketlerinin numayendelerine Sinqapurun bir cox olkelerden ferqli olaraq anbarlarda neft ve yanacagin dovriyyesini mehdudlasdirmayacagini ve hetta daha az onlari istismar etmeli olduqlarini bildirmisdir Sinqapura maraq gosteren her bir boyuk sirkete gece gunduz calisdigi derhal lazim olan her hansi bir melumati veren ve razilasmadiqlari muddetde onlarla birlikde olan xususi bir dovlet memuru teyin edildi Sinqapuru ziyaret edin Qesden bir siyaset neticesinde Amerika coxmilletli xalqi Sinqapurun genismiqyasli yuksek texnoloji senayesinin esasini qoydu ve bu kicik dovlet xususen de boyuk bir elektronika istehsalcisina cevrildi Eyni zamanda Amerika elektronika sirketleri o qeder cox is yeri yaratdi ki issizlik artiq problem deyildi 10 Erazisi RedakteSinqapur Cenub Serqi Asiyada Malayziyanin cenubunda Sinqapur bogazinin sahilinde yerlesir Simalda Yohor bogazi Sinqapur ile Malayziyani cenubda ise Sinqapur bogazi Sinqapur ile Indoneziyani ayirir Ekvatordan 137 km simaldadir Erazisi 710 km dir Meliorasiya tedbirleri ile sahesi boyudulur 1960 ci ilde olkenin sahesi 581 5 km idise 2010 cu ile kimi meliorasiya tedbirleri neticesinde 704 km e qeder artirilmisdir 272 km ve 2030 cu ile kimi olke erazisinin daha 100 km artirilmasi planlasdirilir Bu layihelerin arasina daha boyuk adalarin yaradilmasi ve kicik adalarin birlesdirilmesi de daxildir Erazi inzibati cehetden eyaletlere bolunmemisdir Sinqapur sanskripceden tercumede aslan seheri demekdir Sinqapur seher dovletdir Eyni zamanda ada dovletdir Sinqapur 63 xirda adadan ve o cumleden 1 boyuk adadan Sinqapur adasindan ibaretdir Simalda Yohor Sinqapur qerbde Malayziya Sinqapur kecidleri vasitesile Malayziya ile iqtisadi elaqe saxlanilir Sinqapurdan gorunus Sinqapurun denizsahili bolgeleri alcaqda merkezi hisseleri ise nisbeten yuksekde yerlesir En hundur noqtesi Timah dagidir 166 metr Yerlesdiyi erazi cografi movqe baximdan elverislidir Yaponiyadan Avropaya geden esas deniz yollari bu erazide kesisir Sinqapurda dunya standartlarina cavab veren muasir port fealiyyet gosterir Sinqapur rutubetli ekvatorial mese iqlimine malikdir Fesiller aydin musahide olunmur Illik temperatur amplitudu cox azdir Temperatur 23 32 C arasinda deyisir Ehalisi Redakte Muqqedes Endru kafedrali Coxmertebeli Menzil ve Inkisaf Idaresinin menzilleri Sinqapurun ehalisi 2012 ci ilde aparilan hesabalmalara gore 5 312 400 nefer ehali sixligi ise her kvadrat kilometre texminen 4488 neferdir Onlardan 3 25 milyonu 63 yerli vetendaslar qalanlari ise 37 ise xarici iscilerdir Ehalinin 23 i basqa olkelerde anadan olmusdur 2011 ci ilin statistikasina esasen Sinqapurda daimi yasayan ehali 500 min neferdir Ehalinin orta yas heddi 37 yasdir Torpaq catismazligi sebebinden her 5 sinqapurludan 4 u coxmertebeli binalarda Menzil ve Inkisaf Idaresinin ictimai yasayis yerlerinde yasayir Ozel mulkiyyet 87 2 teskil edir Her 1000 nefere 1400 telefon dusur ve olkede her 10 neferden 1 nin sexsi avtomobili var Sinqapur issizlik seviyyesinin en asagi oldugu olkelerden biridir 2009 cu ilde maliyye bohrani erzinde issizlik 3 2011 ci ilde ise 1 9 olmusdur Olke yalniz 1 seherden ibaret olduguna gore urbanizasiyanin seviyyesi 100 dir Ehalisinin 74 2 cinliler 13 4 malaylar 9 2 hindliler teskil edir Esasen iqtisadiyyatinin suretli inkisafindan sonra olkeye gelen miqrantlarin sayi artmisdir 2009 cu ilde qeyde alinan statistikaya gore Sinqapur ehalisinin 40 ecnebiler olmusdur Bu dunyada en boyuk gostericidir Ecnebiler olke iqtisadiyyatinda cox muhum rol oynayir Istehsal senayesinde calisanlarin 80 ni xidmet sahelerinde calisanlarin 50 ni ecnebiler teskil edir Lakin hokumetin siyaseti ecnebilerin sayinin azaldilmasina yonelmisdir Son illerde immiqrantlarin azalmasi sinqapurlularin artmasina sebeb olmusdur Sinqapur Asiyanin bir cox olkelerine nezeren tehsilin yaxsi inkisaf etdiyi olkedir Ehalinin 95 4 i tehsillidir Olkede 6 muasir universitet fealiyyet gosterir Nanyan Texnologiya Universiteti Sinqapur Milli Universiteti SIM Universiteti Sinqapur Menecment Universiteti ve Sinqapur Texnologiya ve Dizayn Universiteti Sinqapur Texnologiya Institutu Sehiyye medeniyyet ve basqa sahelerde de Sinqapur yuksek inkisaf edib Olkede 17 muasir xestexana var Orta insan omru 70 yasdan artiqdir Turizm RedakteDunyanin en kicik olkelerinden biri olan Sinqapur Hind okeaninda bir cox onlarla adada yerlesir Olke tekce kicik hecmine gore deyil hem de gorunmemis ehali sixligina gore her kvadrat metre texminen alti nefer zengin tarixi ve antikanin ve muasirliyin tezadlaridir Sinqapur turizm mekanlari 11 serq renginin medeniyyetinin tropiklerin seliqeli tebietinin ve Britaniya koloniyalarinin kecmis guclerini numayis etdiren tarixi abidelerin perestiskarlarini celb edir Qedim medeniyyetlerin adetlerin dinlerin inceliklerinin fonunda Sinqapurda ve muasir gormeli yerler arasinda gorulmeli bir sey var neheng goydelenler cox seviyyeli yol qovsaqlari son eylence kompleksleri qeyri adi isiqlandirma ile fevvareler muasir parklar qeyri adi bir tezad yaradir antik dovr abideleri Hemcinin bax RedakteOlum hokmu ile Disneylend Helime YaqubSinqapurda tibb RedakteSinqapur tibb en son inkisaflari istifade edir Her gun cerrahlar hazirda en qabaqcil olan da Vinci sisteminde robot cerrahiyye texnologiyalarindan istifade ederek en murekkeb emeliyyatlari heyata kecirirler Xestexanalar dunyanin qabaqcil hekimleri ve eczaciliq sirketleri terefinden hazirlanan qamma bicaq avadanligi ve qabaqcil kemoterapi metodlarindan istifade ederek xerceng mualicesinin benzersiz usullarini teklif edirler Iscilerin xususi diqqeti yuksek keyfiyyetleri ve genis pesekar tecrubesi xesteleri xos teeccublendirir Hemise ferdi yanasma ve tam mexfiliye etibar ede bilersiniz Istinadlar Redakte Statistics Singapore Latest Data Population amp Land Area Mid Year Estimates Statistics Singapore 2014 29 November 2015 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 05 January 2015 parameter ignored suggest 2008 Estimate Singapore Statistics 2009 21 February 2009 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2 July 2011 1 2 3 4 Singapore International Monetary Fund Istifade tarixi 21 April 2012 Distribution of family income Gini Index CIA 2011 Istifade tarixi 15 August 2012 Singapore Encyclopaedia Britannica Istifade tarixi 29 August 2019 The city once a distinct entity so came to dominate the island that the Republic of Singapore essentially became a city state Dixon Robert M W Alexandra Y 2004 Adjective Classes A Cross linguistic Typology Oxford University Press seh 74 ISBN 0 19 920346 6 Lavy Paul A As in Heaven So on Earth The Politics of Visnu Siva and Harihara Images in Preangkorian Khmer Civilisation Journal of Southeast Asian Studies academia edu 34 1 21 39 doi 10 1017 S002246340300002X Istifade tarixi 23 December 2015 parameter ignored Founding and Early Years Li Kuan Yu Singapurskaya istoriya iz tretego mira v pervyj M 2005 Glava Otpravlyayas v odinochnoj plavanie Li Kuan Yu Singapurskaya istoriya iz tretego mira v pervyj M 2005 Glava Vyzhivanie v odinochku Tourist Spots in SingaporeXarici kecidler RedakteSingapore Department of Statistics Census of Population 2000 Statistical Release 2 Education Language and Religion olu kecid Sinqapurda edilecek en yaxsi islerMenbe RedakteEmine Yusifqizi Dunya olkeleri 2008 ci il Edebiyyat Redakterus dilindeSingapur perekryostok malajskogo mira MII vyp VII M 1996 92 s Pogadaev V A Malajskij mir Brunej Indoneziya Malajziya Singapur Lingvostranovedcheskij slovar Svyshe 9000 slovarnyh statej Pogadaev V A Dunia Melayu Brunei Indonesia Malaysia Singapura Kamus Lingua Budaya Pogadaev V A Malay World Brunei Indonesia Malaysia Singapore Lingua Cultural Dictionary M Vostochnaya kniga 2012 ISBN 978 5 7873 0658 3 Pospelov E M 2002 Geograficheskie nazvaniya mira Toponimicheskij slovar 2 e izd stereotip 3 000 nus M Russkie slovari Astrel AST otv red R A Ageeva ISBN 5 17 001389 2 Shpazhnikov G A 1980 Religii stran Yugo Vostochnoj Azii Moskva Nauka Singapur gorod Enciklopedicheskij slovar Brokgauza i Efrona V 86 tomah 82 t i 4 dop SPb 1890 1907 diger dillerdeHill Michael 1995 The Politics of Nation Building and Citizenship in Singapore Routledge Kwen Fee Lian ISBN 978 0 415 12025 8 King Rodney 2008 The Singapore Miracle Myth and Reality Insight Press ISBN 978 0 9775567 0 0 Mauzy Diane K Milne R S 2002 Singapore Politics Under the People s Action Party Routledge ISBN 978 0 415 24653 8 Tan Kenneth Paul 2007 Renaissance Singapore Economy Culture and Politics NUS Press ing az ISBN 978 9971 69 377 0 Worthington Ross 2002 Governance in Singapore Routledge Curzon ISBN 978 0 7007 1474 2 Leow Bee Geok 2002 Census of Population 2000 PDF Singapore Department of Statistics ISBN 978 981 04 6158 4 Arxiv sureti 27 noyabr 2007 tarixinden Wayback Machine saytinda Sinqapur ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Menbe https az wikipedia org w index php title Sinqapur amp oldid 6088476, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.