fbpx
Wikipedia

Polşa

Avqust 02, 2021

Polşa (pol. Polska; Polyakca tələffüz: [ˈpɔlska]  ( dinlə)), tarixi mənbələrdə Lehistan, və ya rəsmi adı ilə Polşa Respublikası (pol. Rzeczpospolita Polska; Polyakca tələffüz: [ʐɛtspɔˈspɔlita ˈpɔlska]  ( dinlə)) — Mərkəzi Avropada dövlət. 312,696 kvadrat kilometr ərazini əhatə edən ölkə 16 inzibati bölgəyə bölünür və əsasən mülayim mövsümi iqlimə malikdir. Təxminən 38.5 milyon nəfər əhalisi olan Polşa, Avropa İttifaqının əhalisinə görə ən sıx 5-ci ölkəsidir. Polşanın paytaxtı və ən böyük şəhəri Varşavadır. Digər böyük şəhərlərə Krakov, Vrotslav, Poznan, Qdansk və Qdnya, Lodz, Şetsin aiddir.

Polşa Respublikası

pol. Rzeczpospolita Polska
Gerbi
Himni: "Mazurek Dąbrowskiego"
(azərb. "Polşa hələ itkin deyil"‎)
PaytaxtıVarşava
39°55′ şm. e. 32°50′ ş. u.
Ən böyük şəhəriVarşava, Krakov, Lodz, Vroclav, Poznan, Qdnya
Rəsmi dilləriPolyak dili
Etnik qrupları
(2011)
Polyaklar – 98%
Digərləri – 2%
Dini
(2015)
92.9% Roma-Katolik
4% Digər inanclar
3.1% Dinsizlər
Demonim(lər)iPolyak • polyan • polşalı
İdarəetmə formasıUnitar yarı prezident respublikası
• Prezident
Andjey Duda
Mateuş Moraveçkiy
Qanunverici orqanıParlament
Senat
Seym
Yaranma tarixi
Tarixi 
• Polşanın xristianlaşması
14 aprel 966
• Polşa Krallığı
18 aprel 1025
1 iyul 1569
9 iyun 1985
11 noyabr 1918
19 fevral 1947
13 sentyabr 1989
• Yaranması
11 noyabr 1918
Ərazisi
• Ümumi
312,696 km2 (69-ci)
• Su (%)
3.07
Əhalisi
• 2020 siyahıya alma
▼ 38,383,000
• Sıxlıq
123/km2 (318.6/kv. mil) (83-cü)
ÜDM (AQP)2020 təxmini
• Ümumi
▲ $1.353 trilyon (22-ci)
• Adam başına
▲ $35,651 (43-cü)
ÜDM (nominal)2020 təxmini
• Ümumi
▲ $607 milyard (20-ci)
• Adam başına
▲ $15,988 (54-cü)
Cini indeksi (2019)2.85
aşağı · 44-cü
İİİ (2018)0.872
çox yüksək · 32-ci
ValyutasıPolşa zlotısı (PLN)
Saat qurşağıUTC+1 (UTC)
• Yay (DST)
UTC+2 (UTC)
Yolun hərəkət istiqamətisağ
Telefon kodu+48
ISO 3166 koduPL
İnternet domeni.pl
Rəsmi vebsaytı
poland.pl

Polşa şimalda Baltik dənizi, Litva və Rusiyanın Kalininqrad vilayəti, şərqdə Belarusiya və Ukrayna, cənubda Slovakiya və Çexiya, qərbdən isə Almaniya ilə həmsərhəddir.

Polşa torpaqlarında ilk insanların məskən salınmasının tarixi olduqca qədimdir. Antik dövrlərdə Mərkəzi Avropa düzənliyi bir çox mədəniyyət və xalqların məskunlaşma mərkəzi olmuşdur. Ancaq Polşaya öz adını verən qərbi polyanlar bu bölgəyə hakim olmuşdur. Polşa dövlətinin qurulmasının əsası 966-cı ildə xristian dininin qəbul edilməsi və yayılması ilə qoyulmuşdur. 1025-ci ildə Polşa Krallığı qurulmuş, 1569-cu ildə Lublin uniyası imzalanaraq Litva ilə uzun müddət davam edən siyasi birlik daha da möhkəmləndirilmişdir. Bu birlik, 3 may 1791-ci ildə Avropanın ilk yazılı milli konstitusiyası, liberal siyasi sistemi, böyük ərazi və əhalisinə malik olan Reç Pospolitanın yaranması ilə nəticələnmişdir.

Qızıl dövrünü keçirdikdən sonra Polşa, XVIII əsrin sonlarında qonşu dövlətlər tərəfindən işğal olunmuş, lakin 1918-ci ildə Versal müqaviləsi ilə yenidən müstəqilliyinə qovuşmuşdur. Bir sıra ərazi münaqişələrindən sonra yeni çoxmillətli Polşa, Avropa siyasətində əsas oyunçu mövqeyini bərpa edə bilmişdir. Lakin, bu mövqe davamlı ola bilməmiş, 1939-cu ilin sentyabrında II Dünya Müharibəsinin Almaniyanın Polşanı işğal etməsi ilə başlamış, ardınca Sovet İttifaqının Molotov-Ribbentrop paktı ilə Polşanı yenidən ələ keçirilməsi ilə müşahidə olunmuşdur. Təxminən altı milyon Polşa vətəndaşı, o cümlədən ölkənin üç milyon yəhudi vətəndaşı müharibə zamanı həlak olmuşdur. Şərq blokunun üzvü olan Polşa Xalq Respublikası soyuq müharibə gərginliyi dövründə Varşava müqaviləsinin imzalanmasını elan etmişdir. 1989-cu il hadisələrindən sonra, xüsusilə Solidarnost Həmrəklik İttifaqının yaranması və töhfələri sayəsində ölkədə fəaliyyət göstərən kommunist hökumət dağıdıldı və Polşa unitar yarı prezidentli bir respublika olaraq yenidən quruldu.

Polşa inkişaf etmiş bir iqtisadiyyata sahibdir. Şərqi-Mərkəzi Avropa regionunda ən böyük birjaya sahib olan Polşa, Mərkəzi Avropada regional güclərdən biridir. Polşa, ÜDM-ə görə Avropa İttifaqında 6-cı, bütün Avropada isə 10-cu yerdədir. Dünyanın ən dinamik iqtisadiyyatlarından birinə malik olan bu ölkədə İnsan İnkişafı İndeksində çox yüksək irəliləmələr müşahidə olunur. Polşa yüksək səviyyəli yaşayış səviyyəsi, həyat keyfiyyəti, təhlükəsizlik, təhsil və iqtisadi azadlıqlarla yanaşı yüksək gəlirli iqtisadiyyatı da qoruyan inkişaf etmiş bir ölkədir. Dövlət təkmilləşdirilmiş və tam pulsuz məktəb və universitet təhsili, sosial təminat və səhiyyə sistemi də təmin edir. Ölkədə UNESCO-nun Ümumdünya İrsi siyahısında yer alan 16 tarixi abidə var.

Polşa, Şengen zonası, Birləşmiş Millətlər Təşkilatı, NATO, İƏİT, Üç Dəniz İttifaqı və Vişeqrad İttifaqının daimi üzvü G-20 təşkilatının isə qonaq üzvüdür.

Tarix

Eramızdan əvvəlki dövr

Pyast xanədanlığı

Yaqellon xanədanlığı

Reç Pospolita və dağılması

Üsyanlar dövrü

İkinci Polşa Respublikası

İkinci Dünya Müharibəsi

Müharibə sonrası kommunizm

Müasir dövr

Coğrafiya

Əsas məqalə: Polşa coğrafiyası

 

Katoviçe
Qliviçe
Kolobjeq
B Ö Y Ü K P O L Ş A
K İ Ç İ K P O L Ş A
Rısı
Radom
K U Y A V İ Y A
Lyublyin
Ustka
M A Z U R İ Y A
Elblaskiye
Bornholm

Polşanın ərazisi 49 ° ilə 55° şimal uzunluğu arasında, 14° ilə 25° qərb enliyi arasında yerləşir. Şimal-qərbdə Pomeraniya körfəzindən Qdansk körfəzinə qədər uzanan Baltik dənizinə sahili var. Bu sahil bir neçə dil və sahil gölləri ilə əhatə olunmuşdur. Düz sahil xətti boyunca Şetsin, Puk və Pistula çimərlikləri ziyarətçilərə daim açıqdır.

Ölkənin şimalının mərkəzi hissələri Şimali Avropa düzənliyində yerləşir. Bu ovalıqların üstünə pleistosene buz dövrü zamanı yaranan moren təpələri və göllərinə rast gəlmək mümkündür.

Geoloji quruluş

Su sahələri

Polşanın ən uzun çayı Visla-dır. Uzunluğu 1047 kilometrdir (651 mildir). Qədimdən Polşanın çayları yol göstərmək üçün istifadə olunurdu. Vikinqlər Oder çayı ilə üzərək qonşu ölkələrə səyahət edirmişlər.

Polşanın göllərinin demək olar ki hamısının ərazisi 1 hektardan çoxdur.

Sahillərində məskunlaşan ilk göllər arasında Böyük Polşa Gölü də vardır. Həmçinin bu göl üzərində m.ö 7-ci əsrdə əhalisi min nəfərdən çox olan stilt evləri var idi.

Torpaq istifadəsi

Biomüxtəliflilik

İqlim

İqlimi mülayim, dənizdən kontinental iqlimə keçən, mülayim (dağlarda soyuq) qış və isti (dağlarda sərin) yayla. İqlim kontinentallığı Belarusiya və Ukraynadan daha aşağıdır və bu, ilk növbədə qış aylarının yumşaq keçməsinə təsir göstərir. Orta temperatur yanvar ayında 1-dən −5 dərəcəyədək (dağlarda −8 dərəcəyədək), İyul ayında isə ortalama +17-dən +19 dərəcəyədək (dağlarda +10 dərəcəyədək); Düzənliklərdə yağıntının miqdarı 500–800 mm-dir. Dağlarda isə bu göstərici ildə 1000 mm-dən çoxdur.

Hökumət və siyasət

Qanunvericilik

Xarici siyasət

İnzibati bölgü

Ordu

Hüquq-mühafizə və təcili yardım xidmətləri

İqtisadiyyat

Qurumlar

Turizm

Enerji

Nəqliyyat

Elm və texnologiya

Rabitə

Əhali

2008-ci ildə Polşa əhalisi 38 116 000 nəfər idi. Beləliklə, Avropada əhali baxımından səkkizinci, Avropa İttifaqında isə altıncı ölkədir. Əhalinin orta sıxlığı km 122 nəfərdir.

Müasir Polşa dünyanın ən monomilli dövlətlərindən biridir. 2002-ci ildə əhalinin siyahıyaalınmasının məlumatına görə, Polşa əhalisinin 96,74% — i özünü etnik qütblərə aid edib. 97,8% siyahıyaalma zamanı bildiriblər ki, evlər polşa dilində danışırlar. Digər millətlərə ölkə əhalisinin 1,23% — i, onlardan ən böyük etnik qruplar-silezlilər (0,45 %), almanlar (0,4 %), belaruslar (0,1 %), ukraynalılar (0,1 %), qaraçılar, yəhudilər, Polşa-Litva tatarları daxil idi. Əhalinin 2% — dən çoxu vətəndaşlıq sualına cavab verməkdən imtina etdi.

Polşalılar slavyan irqindəndir. Əhalinin ən köhnə qaynağını 10-cu əsrdə "Polane" adı verilən slavyan qəbilələri meydana gətirir. Təxminən olaraq 37.875.000 əhaliyə sahib bir ölkədir. Əhalinin 98% ini Polşalılar meydana gətirər. Geri qalan kiçik bir hissəsini isə Almanlar, Ukraynalılar və Belaruslar təşkil edir. Polşalıların 65%-ə yaxını gənc olub, 15 ilə 60 yaş qrupu arasındadır. Əhali sıxlığı 121/km² olub, illik əhali artımı 0,1%-dir.

Bu günki Polşa dili, slavyan qəbilələrindən birini təşkil etmiş Polanelerin dilindən qaynaqlanmaqdadır. Buna müqabil, Pomeraniyanın şərqində və Polşa Karpatlarının bəzi bölgələrində digər slavyan qəbilələrinin bir miqdar fərqli istiqamətləri olan ləhcələri də danışılmaqdadır. Polşa xalqının böyük bir hissəsi katolikdir. Xristian aləminin bu günki lideri olan Papa II İoann Pavel, Polşalıdır.

Polşada təhsil və təhsil imkanları olduqca genişdir. Xalqın oxuma yazma nisbəti 98%-dir. Əvvəllər katolik inancına görə hazırlanmış təhsil tədris planı, kommunistlərin iş başına gəlməsiylə daha pis bir vəziyyətə salındı. Dərslər tamamilə dindən uzaqlaşdırılmış və kommunist ideologiyasıyla şagirdlərin beyinləri zəhərlənməyə çalışılmışdır. Marksist-Leninist fəlsəfə içində boğulmuş düşüncə və prinsiplər, hər səviyyədə məcburi öyrədilməkdə idi. 1986-cı ildən sonra bu məcbur etmə yavaş-yavaş yumuşalmışdir. Mövcud universitetlər içində Krakovda Jagerellonion Universiteti, Lyublin Katolik Universiteti və Varşava Universiteti ən əhəmiyyətliləridir. Polşanın Əsas şəhəri Varşavadır. Digər əhəmiyyətli şəhərləri isə; Lodz, Krakov və Qdanskdır.

Dil

Din

Səhiyyə

Təhsil

Mədəniyyət

Bayram və adət-ənənələr

Əsas məqalə: Polşada milad bayramı
 
Milad bayramında qəbiristanlıqda ölülərin şərəfində yandırılan şamlar
 
Milad bayramında ənənəvi şam yeməyi

Hökümət tərəfindən təsdiqlənən illik 13 dövlət bayramı – 1 yanvar Yeni il, 6 yanvar Epifani, Pasxa, 1 may əmək günü, 3 may Konstitusiya Günü, 15 avqust Silahlı Qüvvələr Günü, 1 noyabr Müqəddəslər Günü, 11 noyabr Müstəqillik Günü və 25–26 dekabr isə milad bayramı vardır.

Polşada müşahidə olunan xüsusi ənənə və batil adətlərə Avropanın digər ölkələrindəki rast gəlmək mümkün deyil. Milad gecəsi, adətən, bütün ilin ən yaddaqalan günü olur. Əhalinin əksəriyyəti, həm xristianlar, həm də dinsizlər bu bayramı böyük təntənə ilə keçirir. Milad bayramını ailə ilə qeyd etmək adətdir. Dekabrın 24-dən 25-nə keçən gecə kilsələrdə milad yığıncaqları keçirilir. Dekabrın 24-də milad ağacları bəzədilir, mətbəxdən yaşıl güllər asılır, milad şirniyyatları toplanmış qonaqlar arasında bölüşdürülür və səmada ilk ulduz göründükdə şam yeməyinə başlanılır. Əlavə boşqab və oturacaq gözlənilməz qonaq üçün masada simvolik olaraq qalır. Bununla yanaşı, dekabr ayı boyunca Polşanın bütün şəhərlərində bayram yarmarkaları təşkil olunur.

Pasxa bayramından 52 gün əvvəl donut və bir çox ənənəvi şirniyyatlar ilə yağlı cümə axşamı qeyd olunur. Pasxa bayramının əsası ailəvi səhər yeməyi ilə başlayır. Səhər yeməyi süfrəsində adətən pasxa yumurtaları, yaz çiçəkləri, tort, kolbasa, sosiska, qaynadılmış yumurta yer alır. Müqəddəs bazar günü üçün yumurtalar boyanır və kilsələrdə ruhanilər tərəfindən hazırlanmış xüsusi səbətlərə qoyulur. Bayramın səhərsi günü gənclər tərəfindən həyata keçirilən su döyüşləri ilə müşahidə olunur. Həmçinin bu günü bəzi qızlar məhsuldarlığın simvolu olan söyüd ağacının ətrafında fotosessiya edirlər. Pasxa, Polşa təqvimində ən vacib bayramlardan biridir və bəzi ruhanilər üçün Miladdan daha vacibdir.

Bütün dini bayramlarda qəbiristanlıqlar və məzarlar, ölənlərin yaxınları tərəfindən ziyarət olunur, hörmət əlaməti olaraq məzar daşları təmizlənir və misli görünməmiş miqyasda ölülərin şərəfinə şamlar yandırılır, yad edilir.

Musiqi

İncəsənət

Memarlıq

Ədəbiyyat

Mətbəx

Moda və dizayn

Kinematoqrafiya

Mediya

İdman

Voleybol və futbol ölkənin ən populyar idman növlərindən biridir. Yüngül atletika, basketbol, həndbol, boks, MMA, spidvey, xizəksürmə, buzüstü xokkey, tennis, qılıncoynatma, üzgüçülük və ağır atletika digər populyar idman növləridir. Görkəmli polyak idmançılar arasında Zbiqniev Bonek, İrena Şevinskaya, Aqnyeşka Radvanska, Yustina Kovalçik, Robert Levandovski, Kamil Stox və Anita Vlodarçik yer alır.

Polşa futbolunun qızıl dövrü 1970—1980-ci illəri əhatə etmişdir. Polşa milli futbol komandası FİFA Dünya Kubokunda 1974 və 1982-ci illərdə 3-cü yeri tutaraq ən yaxşı nəticələrini əldə etmişdir. Komanda 1972 Yay Olimpiya Oyunlarında futbol idman növü üzrə 1 qızıl və 2 gümüş medal qazanmışdır. Polşa, Ukrayna ilə birlikdə 2012-ci ildə UEFA Avropa Liqasına ev sahibliyi etmişdir.

2019-cu ilə qədər Polşa kişi voleybol komandası dünya üzrə 3-cü sırada yer almışdır. Voleybol komandası 1976-cı il Yay Olimpiya Oyunlarında bir qızıl medal, 1974, 2014 və 2018-ci illərdə isə FIVB Dünya Çempionatında üç qızıl medal qazanmışdır.

Qalereya

İstinadlar

  1. Polşa Respublikasının Konstitusiyası, maddə 27.
  2. Struktura narodowo-etniczna, językowa i wyznaniowa ludności Polski. Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań 2011 [National-ethnic, linguistic and religious structure of Poland. National Census of Population and Housing 2011] (PDF) (polyak). Central Statistical Office. 2015. ISBN 978-83-7027-597-6.
  3. Ludność. Stan i struktura demograficzno-społeczna. Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań 2011 [Population. Number and demographical-social structure. National Census of Population and Housing 2011] (PDF) (polyak). Central Statistical Office. 2013. ISBN 978-83-7027-521-1.
  4. GUS. "Infographic – Religiousness of Polish inhabitiants". stat.gov.pl (ingilis). İstifadə tarixi: 2019-06-17.
  5. Christian Smith (1996). Disruptive Religion: The Force of Faith in Social-movement Activism. Psychology Press. ISBN 978-0-415-91405-5. İstifadə tarixi: 9 sentyabr 2013 – Google Books vasitəsilə.
  6. demografia.stat.gov.pl/. "Population. Size and structure and vital statistics in Poland by territorial divison. As of December 31, 2019". stat.gov.pl.
  7. "World Economic Outlook Database, October 2019". IMF.org. International Monetary Fund. İstifadə tarixi: 30 oktyabr 2019.
  8. "Gini coefficient of equivalised disposable income – EU-SILC survey". ec.europa.eu. Eurostat. İstifadə tarixi: 20 mart 2020.
  9. (ingilis). United Nations Development Programme. 10 December 2019. 16 May 2020 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 10 dekabr 2019.
  10. "Polski złoty - historia powstania | FXMAG INWESTOR". www.fxmag.pl (polyak). İstifadə tarixi: 24 iyul 2020.
  11. [1] Sultan-Məcid Qənizadə, Azərbaycanca-rusca lüğət (Татарско-русский словарь), 1904-cü il (s.119)
  12. [2] Azərbaycan ədəbiyyatı (F.Köçərli, I cild)/Abbasqulu ağa Bakıxanov "Qüdsi" təxəllüs. (2016, avqust 22). Vikimənbə, "Bütün Qafqaz sәrhәddini, Don nәhrinin sәvahilini, Malorossiya, Velikorusiya, Liflyandiya, Litfa, Lehistan ölkәlәrini sәyahәt etdim. Buralarda hәm dövlәt başında mәqam vә mәnsәb sahibi olan kәslәr ilә vә hәm elm vә mәrifәt sahiblәri ilә tanışlıq vә dostluq etmәklә bәxtiyar olmuşam."
  13. [3] Sultan-Məcid Qənizadə, Rusca-azərbaycanca lüğət (Русский-азербайджанский словарь), 1909-cü il (s.271)
  14. [4] Şeyda bəy Şirvani, Lüğət rusi və türki, 1922-ci il, Bakı (s.321)
  15. Johnson, Lonnie R. (1996). Central Europe: enemies, neighbors, friends. Oxford University Press. səh. 3. ISBN 978-0-19-802607-5.
  16. "Biggest Cities Poland". www.geonames.org (ingilis). İstifadə tarixi: 24 iyul 2020.
  17. "Polish main cities - Study in Poland". www.studyinpoland.pl (ingilis). İstifadə tarixi: 24 iyul 2020.
  18. "Kraje sąsiadujące z Polską". sites.google.com (polyak). İstifadə tarixi: 24 iyul 2020.
  19. Piotr Stefan Wandycz (2001). The price of freedom: a history of East Central Europe from the Middle Ages to the present. Psychology Press. səh. 66. ISBN 978-0-415-25491-5. İstifadə tarixi: 13 avqust 2011.
  20. Norman Davies, Europe: A History, Pimlico 1997, səh. 554: Poland-Lithuania was another country which experienced its 'Golden Age' during the sixteenth and early seventeenth centuries. The realm of the last Jagiellons was absolutely the largest state in Europe
  21. Tatjana Tönsmeyer; Peter Haslinger; Agnes Laba (2018). Coping with Hunger and Shortage under German Occupation in World War II. Springer. səh. 188. ISBN 978-3-319-77467-1.
  22. "Warsaw Stock Exchange, Poland, stocks, investing online – Fio bank". İstifadə tarixi: 9 aprel 2017.
  23. "The World Factbook — Central Intelligence Agency". www.cia.gov. İstifadə tarixi: 12 aprel 2019.
  24. Administrator. . 12 mart 2016 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 aprel 2017.
  25. . 24 aprel 2017 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 aprel 2017.
  26. "Bloomberg Businessweek: 'How Poland Became Europe's Most Dynamic Economy'". İstifadə tarixi: 14 aprel 2017 – Multishoring.info vasitəsilə.
  27. Stephan Faris (27 November 2013). "How Poland Became Europe's Most Dynamic Economy". Bloomberg. İstifadə tarixi: 14 April 2017.
  28. Veeke, Justin van der. . 25 aprel 2017 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 aprel 2017.
  29. "Poland Is Europe's Growth Champion. Can This Continue?". 17 fevral 2019.
  30. "Quality of Life Index for Country 2018 Mid-Year [Quality of Life Index: 147.53]". Numbeo. İstifadə tarixi: 2018-07-16.
    . Numbeo. 2015-07-17 tarixində orijinalından arxivləşdirilib.
  31. . 15 aprel 2017 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 aprel 2017.
  32. "Poland 25th worldwide in expat ranking". İstifadə tarixi: 14 aprel 2017.
  33. Centre, UNESCO World Heritage. "Poland". UNESCO World Heritage Centre.
  34. "Is Poland a Schengen Country?". www.ivisa.com. İstifadə tarixi: 24 iyul 2020.
  35. S.A, Telewizja Polska. "G20 membership remains ambitious goal for Poland: FM". polandin.com (ingilis). İstifadə tarixi: 24 iyul 2020.
  36. "Poland in NATO - more than 20 years". Website of the Republic of Poland (ingilis). İstifadə tarixi: 24 iyul 2020.
  37. "Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 19 grudnia 2014 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o dniach wolnych od pracy". isap.sejm.gov.pl (polyak). İstifadə tarixi: 23 iyul 2020.
  38. "Dni wolne i święta w 2020 r. w Polsce". www.infor.pl (polyak). İstifadə tarixi: 23 iyul 2020.
  39. . Serwis Rzeczypospolitej Polskiej (polyak). 2020-07-23 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 iyul 2020.
  40. "Boże Narodzenie - historia i świąteczne tradycje". histmag.org (polyak). İstifadə tarixi: 23 iyul 2020.
  41. o.o, Eurozet Sp z. . www.chillizet.pl (polyak). 2020-07-23 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 iyul 2020.
  42. "Tradycje bożonarodzeniowe w Polsce i na świecie". niedziela.pl (polyak). İstifadə tarixi: 23 iyul 2020.
  43. "Najpopularniejsze tradycje bożonarodzeniowe w Polsce | Strefa rodzica". smilyplay.pl (polyak). İstifadə tarixi: 23 iyul 2020.
  44. "Święta Bożego Narodzenia: tradycje i zwyczaje". TaTenTo (polyak). İstifadə tarixi: 23 iyul 2020.
  45. "Polskie zwyczaje świąteczne". NATULI - dzieci są ważne (polyak). 23 dekabr 2011. İstifadə tarixi: 23 iyul 2020.
  46. "Tradycje bożonarodzeniowe - zwyczaje świąteczne i wigilijne w Polsce - Radio ZET". www.radiozet.pl (polyak). İstifadə tarixi: 23 iyul 2020.
  47. "Polskie tradycje bożonarodzeniowe·". tipy.interia.pl (polyak). İstifadə tarixi: 23 iyul 2020.
  48. "Najciekawsze polskie tradycje wielkanocne". Onet Podróże (polyak). 31 mart 2020. İstifadə tarixi: 23 iyul 2020.
  49. "Ciekawe tradycje i zwyczaje wielkanocne w Polsce – dawniej i dziś". Garneczki.pl - blog (polyak). 10 aprel 2017. İstifadə tarixi: 23 iyul 2020.
  50. "Polskie tradycje i zwyczaje Wielkanocne | KalendarzRolnikow.pl". Kalendarzrolnikow.pl - Jesteśmy agroportalem dla całej rodziny. (polyak). İstifadə tarixi: 23 iyul 2020.
  51. "Wielkanocne tradycje. Znasz je wszystkie?". www.ofeminin.pl (polyak). 19 fevral 2018. İstifadə tarixi: 23 iyul 2020.
  52. "Wielkanoc 2020 - ZWYCZAJE i TRADYCJE świąt wielkanocnych. Jak obchodzimy Wielkanoc w Polsce? - Radio ZET". www.radiozet.pl (polyak). İstifadə tarixi: 23 iyul 2020.
  53. o.o, Eurozet Sp z. . www.chillizet.pl (polyak). 2020-07-23 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 iyul 2020.
  54. "Obiad na grobie i lampiony na rzece, czyli jak na świecie obchodzone jest Święto Zmarłych". portal.librus.pl (polyak). İstifadə tarixi: 23 iyul 2020.
  55. "Celtyckie święto Wszystkich Świętych". Newsweek.pl (polyak). İstifadə tarixi: 23 iyul 2020.
  56. Biernat, Arek (11 aprel 2020). "Czy można iść dziś na cmentarz w Wielkanoc i zapalić znicz na grobie. Zakazy w czasie epidemii koronawirusa. Cmentarze są otwarte". Dziennik Zachodni (polyak). İstifadə tarixi: 23 iyul 2020.

Avqust 02, 2021
polşa, polska, polyakca, tələffüz, ˈpɔlska, dinlə, tarixi, mənbələrdə, lehistan, rəsmi, adı, ilə, respublikası, rzeczpospolita, polska, polyakca, tələffüz, ʐɛtspɔˈspɔlita, ˈpɔlska, dinlə, mərkəzi, avropada, dövlət, kvadrat, kilometr, ərazini, əhatə, edən, ölkə. Polsa pol Polska Polyakca teleffuz ˈpɔlska dinle tarixi menbelerde Lehistan 11 12 13 14 ve ya resmi adi ile Polsa Respublikasi pol Rzeczpospolita Polska Polyakca teleffuz ʐɛtspɔˈspɔlita ˈpɔlska dinle Merkezi Avropada dovlet 15 312 696 kvadrat kilometr erazini ehate eden olke 16 inzibati bolgeye bolunur ve esasen mulayim movsumi iqlime malikdir Texminen 38 5 milyon nefer ehalisi olan Polsa Avropa Ittifaqinin ehalisine gore en six 5 ci olkesidir Polsanin paytaxti ve en boyuk seheri Varsavadir Diger boyuk seherlere Krakov Vrotslav Poznan Qdansk ve Qdnya Lodz Setsin aiddir 16 17 Polsa Respublikasipol Rzeczpospolita PolskaBayragi GerbiHimni Mazurek Dabrowskiego azerb Polsa hele itkin deyil source source track track track track track track track track track track track track track track track track track PaytaxtiVarsava 39 55 sm e 32 50 s u En boyuk seheriVarsava Krakov Lodz Vroclav Poznan QdnyaResmi dilleriPolyak dili 1 Etnik qruplari 2011 2 3 Polyaklar 98 Digerleri 2 Dini 2015 4 92 9 Roma Katolik 4 Diger inanclar 3 1 DinsizlerDemonim ler iPolyak polyan polsaliIdareetme formasiUnitar yari prezident respublikasi PrezidentAndjey Duda Vitse prezidentMateus MoraveckiyQanunverici orqaniParlament Yuxari palatasiSenat Asagi palatasiSeymYaranma tarixi 5 Tarixi Polsanin xristianlasmasi14 aprel 966 Polsa Kralligi18 aprel 1025 Rec Pospolita1 iyul 1569 Polsa Carligi9 iyun 1985 Ikinci Respublika11 noyabr 1918 Polsa Xalq Respublikasi19 fevral 1947 Ucuncu Respublika13 sentyabr 1989 Yaranmasi11 noyabr 1918Erazisi Umumi312 696 km2 69 ci Su 3 07Ehalisi 2020 siyahiya alma 38 383 000 6 Sixliq123 km2 318 6 kv mil 83 cu UDM AQP 2020 texmini Umumi 1 353 trilyon 7 22 ci Adam basina 35 651 43 cu UDM nominal 2020 texmini Umumi 607 milyard 20 ci Adam basina 15 988 54 cu Cini indeksi 2019 2 85 8 asagi 44 cuIII 2018 0 872 9 cox yuksek 32 ciValyutasiPolsa zlotisi 10 PLN Saat qursagiUTC 1 UTC Yay DST UTC 2 UTC Yolun hereket istiqametisagTelefon kodu 48ISO 3166 koduPLInternet domeni plResmi vebsaytipoland plPolsa simalda Baltik denizi Litva ve Rusiyanin Kalininqrad vilayeti serqde Belarusiya ve Ukrayna cenubda Slovakiya ve Cexiya qerbden ise Almaniya ile hemserheddir 18 Polsa torpaqlarinda ilk insanlarin mesken salinmasinin tarixi olduqca qedimdir Antik dovrlerde Merkezi Avropa duzenliyi bir cox medeniyyet ve xalqlarin meskunlasma merkezi olmusdur Ancaq Polsaya oz adini veren qerbi polyanlar bu bolgeye hakim olmusdur Polsa dovletinin qurulmasinin esasi 966 ci ilde xristian dininin qebul edilmesi ve yayilmasi ile qoyulmusdur 19 1025 ci ilde Polsa Kralligi qurulmus 1569 cu ilde Lublin uniyasi imzalanaraq Litva ile uzun muddet davam eden siyasi birlik daha da mohkemlendirilmisdir Bu birlik 3 may 1791 ci ilde Avropanin ilk yazili milli konstitusiyasi liberal siyasi sistemi boyuk erazi ve ehalisine malik olan Rec Pospolitanin yaranmasi ile neticelenmisdir 20 Qizil dovrunu kecirdikden sonra Polsa XVIII esrin sonlarinda qonsu dovletler terefinden isgal olunmus lakin 1918 ci ilde Versal muqavilesi ile yeniden musteqilliyine qovusmusdur Bir sira erazi munaqiselerinden sonra yeni coxmilletli Polsa Avropa siyasetinde esas oyuncu movqeyini berpa ede bilmisdir Lakin bu movqe davamli ola bilmemis 1939 cu ilin sentyabrinda II Dunya Muharibesinin Almaniyanin Polsani isgal etmesi ile baslamis ardinca Sovet Ittifaqinin Molotov Ribbentrop pakti ile Polsani yeniden ele kecirilmesi ile musahide olunmusdur Texminen alti milyon Polsa vetendasi o cumleden olkenin uc milyon yehudi vetendasi muharibe zamani helak olmusdur 21 Serq blokunun uzvu olan Polsa Xalq Respublikasi soyuq muharibe gerginliyi dovrunde Varsava muqavilesinin imzalanmasini elan etmisdir 1989 cu il hadiselerinden sonra xususile Solidarnost Hemreklik Ittifaqinin yaranmasi ve tohfeleri sayesinde olkede fealiyyet gosteren kommunist hokumet dagidildi ve Polsa unitar yari prezidentli bir respublika olaraq yeniden quruldu Polsa inkisaf etmis bir iqtisadiyyata sahibdir Serqi Merkezi Avropa regionunda en boyuk birjaya sahib olan Polsa Merkezi Avropada regional guclerden biridir 22 23 Polsa UDM e gore Avropa Ittifaqinda 6 ci butun Avropada ise 10 cu yerdedir 24 25 Dunyanin en dinamik iqtisadiyyatlarindan birine malik olan bu olkede Insan Inkisafi Indeksinde cox yuksek irelilemeler musahide olunur 26 27 Polsa yuksek seviyyeli yasayis seviyyesi heyat keyfiyyeti tehlukesizlik tehsil ve iqtisadi azadliqlarla yanasi yuksek gelirli iqtisadiyyati da qoruyan inkisaf etmis bir olkedir 28 29 Dovlet tekmillesdirilmis ve tam pulsuz mekteb ve universitet tehsili sosial teminat ve sehiyye sistemi de temin edir Olkede UNESCO nun Umumdunya Irsi siyahisinda yer alan 16 tarixi abide var 30 31 32 33 Polsa Sengen zonasi Birlesmis Milletler Teskilati NATO IEIT Uc Deniz Ittifaqi ve Viseqrad Ittifaqinin daimi uzvu G 20 teskilatinin ise qonaq uzvudur 34 35 36 Mundericat 1 Tarix 1 1 Eramizdan evvelki dovr 1 2 Pyast xanedanligi 1 3 Yaqellon xanedanligi 1 4 Rec Pospolita ve dagilmasi 1 5 Usyanlar dovru 1 6 Ikinci Polsa Respublikasi 1 7 Ikinci Dunya Muharibesi 1 8 Muharibe sonrasi kommunizm 1 9 Muasir dovr 2 Cografiya 2 1 Geoloji qurulus 2 2 Su saheleri 2 3 Torpaq istifadesi 2 4 Biomuxteliflilik 2 5 Iqlim 3 Hokumet ve siyaset 3 1 Qanunvericilik 3 2 Xarici siyaset 3 3 Inzibati bolgu 3 4 Ordu 3 5 Huquq muhafize ve tecili yardim xidmetleri 4 Iqtisadiyyat 4 1 Qurumlar 4 2 Turizm 4 3 Enerji 4 4 Neqliyyat 4 5 Elm ve texnologiya 4 6 Rabite 5 Ehali 5 1 Dil 5 2 Din 5 3 Sehiyye 5 4 Tehsil 6 Medeniyyet 6 1 Bayram ve adet eneneler 6 2 Musiqi 6 3 Incesenet 6 4 Memarliq 6 5 Edebiyyat 6 6 Metbex 6 7 Moda ve dizayn 6 8 Kinematoqrafiya 6 9 Mediya 6 10 Idman 7 Qalereya 8 IstinadlarTarix RedakteEramizdan evvelki dovr Redakte Pyast xanedanligi Redakte Yaqellon xanedanligi Redakte Rec Pospolita ve dagilmasi Redakte Usyanlar dovru Redakte Ikinci Polsa Respublikasi Redakte Ikinci Dunya Muharibesi Redakte Muharibe sonrasi kommunizm Redakte Muasir dovr RedakteCografiya RedakteEsas meqale Polsa cografiyasi Varsava Katovice Poznan Qlivice Bidqos Qdansk Vrotslav Kolobjeq Setsin Svinouysce B O Y U K P O L S A K I C I K P O L S A Odra Visla Risi AVSTRIYA SLOVAKIYA UKRAY NA ALMANIYA BELA RUS S I L E Z I Y A Krakov Jesuv Radom Baltikdenizi M A Z V I Y A P O M E R A N I Y A K U Y A V I Y A CEXIYA LITVA RUSIYA Lyublyin Belostok Qdnya Censtoxova Lodz Ustka M A Z U R I Y A Elblaskiye Bornholm Kalininqrad vilayeti DANIMARKA Polsanin erazisi 49 ile 55 simal uzunlugu arasinda 14 ile 25 qerb enliyi arasinda yerlesir Simal qerbde Pomeraniya korfezinden Qdansk korfezine qeder uzanan Baltik denizine sahili var Bu sahil bir nece dil ve sahil golleri ile ehate olunmusdur Duz sahil xetti boyunca Setsin Puk ve Pistula cimerlikleri ziyaretcilere daim aciqdir Olkenin simalinin merkezi hisseleri Simali Avropa duzenliyinde yerlesir Bu ovaliqlarin ustune pleistosene buz dovru zamani yaranan moren tepeleri ve gollerine rast gelmek mumkundur Geoloji qurulus Redakte Su saheleri Redakte Polsanin en uzun cayi Visla dir Uzunlugu 1047 kilometrdir 651 mildir Qedimden Polsanin caylari yol gostermek ucun istifade olunurdu Vikinqler Oder cayi ile uzerek qonsu olkelere seyahet edirmisler Polsanin gollerinin demek olar ki hamisinin erazisi 1 hektardan coxdur Sahillerinde meskunlasan ilk goller arasinda Boyuk Polsa Golu de vardir Hemcinin bu gol uzerinde m o 7 ci esrde ehalisi min neferden cox olan stilt evleri var idi Torpaq istifadesi Redakte Biomuxteliflilik Redakte Iqlim Redakte Iqlimi mulayim denizden kontinental iqlime kecen mulayim daglarda soyuq qis ve isti daglarda serin yayla Iqlim kontinentalligi Belarusiya ve Ukraynadan daha asagidir ve bu ilk novbede qis aylarinin yumsaq kecmesine tesir gosterir Orta temperatur yanvar ayinda 1 den 5 dereceyedek daglarda 8 dereceyedek Iyul ayinda ise ortalama 17 den 19 dereceyedek daglarda 10 dereceyedek Duzenliklerde yagintinin miqdari 500 800 mm dir Daglarda ise bu gosterici ilde 1000 mm den coxdur Hokumet ve siyaset RedakteQanunvericilik Redakte Xarici siyaset Redakte Inzibati bolgu Redakte Ordu Redakte Huquq muhafize ve tecili yardim xidmetleri RedakteIqtisadiyyat RedakteQurumlar Redakte Turizm Redakte Enerji Redakte Neqliyyat Redakte Elm ve texnologiya Redakte Rabite RedakteEhali Redakte2008 ci ilde Polsa ehalisi 38 116 000 nefer idi Belelikle Avropada ehali baximindan sekkizinci Avropa Ittifaqinda ise altinci olkedir Ehalinin orta sixligi km 122 neferdir Muasir Polsa dunyanin en monomilli dovletlerinden biridir 2002 ci ilde ehalinin siyahiyaalinmasinin melumatina gore Polsa ehalisinin 96 74 i ozunu etnik qutblere aid edib 97 8 siyahiyaalma zamani bildiribler ki evler polsa dilinde danisirlar Diger milletlere olke ehalisinin 1 23 i onlardan en boyuk etnik qruplar silezliler 0 45 almanlar 0 4 belaruslar 0 1 ukraynalilar 0 1 qaracilar yehudiler Polsa Litva tatarlari daxil idi Ehalinin 2 den coxu vetendasliq sualina cavab vermekden imtina etdi Polsalilar slavyan irqindendir Ehalinin en kohne qaynagini 10 cu esrde Polane adi verilen slavyan qebileleri meydana getirir Texminen olaraq 37 875 000 ehaliye sahib bir olkedir Ehalinin 98 ini Polsalilar meydana getirer Geri qalan kicik bir hissesini ise Almanlar Ukraynalilar ve Belaruslar teskil edir Polsalilarin 65 e yaxini genc olub 15 ile 60 yas qrupu arasindadir Ehali sixligi 121 km olub illik ehali artimi 0 1 dir Bu gunki Polsa dili slavyan qebilelerinden birini teskil etmis Polanelerin dilinden qaynaqlanmaqdadir Buna muqabil Pomeraniyanin serqinde ve Polsa Karpatlarinin bezi bolgelerinde diger slavyan qebilelerinin bir miqdar ferqli istiqametleri olan lehceleri de danisilmaqdadir Polsa xalqinin boyuk bir hissesi katolikdir Xristian aleminin bu gunki lideri olan Papa II Ioann Pavel Polsalidir Polsada tehsil ve tehsil imkanlari olduqca genisdir Xalqin oxuma yazma nisbeti 98 dir Evveller katolik inancina gore hazirlanmis tehsil tedris plani kommunistlerin is basina gelmesiyle daha pis bir veziyyete salindi Dersler tamamile dinden uzaqlasdirilmis ve kommunist ideologiyasiyla sagirdlerin beyinleri zeherlenmeye calisilmisdir Marksist Leninist felsefe icinde bogulmus dusunce ve prinsipler her seviyyede mecburi oyredilmekde idi 1986 ci ilden sonra bu mecbur etme yavas yavas yumusalmisdir Movcud universitetler icinde Krakovda Jagerellonion Universiteti Lyublin Katolik Universiteti ve Varsava Universiteti en ehemiyyetlileridir Polsanin Esas seheri Varsavadir Diger ehemiyyetli seherleri ise Lodz Krakov ve Qdanskdir Dil Redakte Din Redakte Sehiyye Redakte Tehsil RedakteMedeniyyet RedakteBayram ve adet eneneler Redakte Esas meqale Polsada milad bayrami Milad bayraminda qebiristanliqda olulerin serefinde yandirilan samlar Milad bayraminda enenevi sam yemeyi Hokumet terefinden tesdiqlenen illik 13 dovlet bayrami 1 yanvar Yeni il 6 yanvar Epifani Pasxa 1 may emek gunu 3 may Konstitusiya Gunu 15 avqust Silahli Quvveler Gunu 1 noyabr Muqeddesler Gunu 11 noyabr Musteqillik Gunu ve 25 26 dekabr ise milad bayrami vardir 37 38 39 Polsada musahide olunan xususi enene ve batil adetlere Avropanin diger olkelerindeki rast gelmek mumkun deyil 40 Milad gecesi adeten butun ilin en yaddaqalan gunu olur 41 Ehalinin ekseriyyeti hem xristianlar hem de dinsizler bu bayrami boyuk tentene ile kecirir Milad bayramini aile ile qeyd etmek adetdir Dekabrin 24 den 25 ne kecen gece kilselerde milad yigincaqlari kecirilir 42 43 Dekabrin 24 de milad agaclari bezedilir metbexden yasil guller asilir milad sirniyyatlari toplanmis qonaqlar arasinda bolusdurulur ve semada ilk ulduz gorundukde sam yemeyine baslanilir 44 45 Elave bosqab ve oturacaq gozlenilmez qonaq ucun masada simvolik olaraq qalir 46 Bununla yanasi dekabr ayi boyunca Polsanin butun seherlerinde bayram yarmarkalari teskil olunur 47 Pasxa bayramindan 52 gun evvel donut ve bir cox enenevi sirniyyatlar ile yagli cume axsami qeyd olunur 48 Pasxa bayraminin esasi ailevi seher yemeyi ile baslayir Seher yemeyi sufresinde adeten pasxa yumurtalari yaz cicekleri tort kolbasa sosiska qaynadilmis yumurta yer alir 49 Muqeddes bazar gunu ucun yumurtalar boyanir ve kilselerde ruhaniler terefinden hazirlanmis xususi sebetlere qoyulur 50 51 Bayramin sehersi gunu gencler terefinden heyata kecirilen su doyusleri ile musahide olunur Hemcinin bu gunu bezi qizlar mehsuldarligin simvolu olan soyud agacinin etrafinda fotosessiya edirler Pasxa Polsa teqviminde en vacib bayramlardan biridir ve bezi ruhaniler ucun Miladdan daha vacibdir 52 53 Butun dini bayramlarda qebiristanliqlar ve mezarlar olenlerin yaxinlari terefinden ziyaret olunur hormet elameti olaraq mezar daslari temizlenir ve misli gorunmemis miqyasda olulerin serefine samlar yandirilir yad edilir 54 55 56 Musiqi Redakte Incesenet Redakte Memarliq Redakte Edebiyyat Redakte Metbex Redakte Moda ve dizayn Redakte Kinematoqrafiya Redakte Mediya Redakte Idman Redakte Voleybol ve futbol olkenin en populyar idman novlerinden biridir Yungul atletika basketbol hendbol boks MMA spidvey xizeksurme buzustu xokkey tennis qilincoynatma uzguculuk ve agir atletika diger populyar idman novleridir Gorkemli polyak idmancilar arasinda Zbiqniev Bonek Irena Sevinskaya Aqnyeska Radvanska Yustina Kovalcik Robert Levandovski Kamil Stox ve Anita Vlodarcik yer alir Polsa futbolunun qizil dovru 1970 1980 ci illeri ehate etmisdir Polsa milli futbol komandasi FIFA Dunya Kubokunda 1974 ve 1982 ci illerde 3 cu yeri tutaraq en yaxsi neticelerini elde etmisdir Komanda 1972 Yay Olimpiya Oyunlarinda futbol idman novu uzre 1 qizil ve 2 gumus medal qazanmisdir Polsa Ukrayna ile birlikde 2012 ci ilde UEFA Avropa Liqasina ev sahibliyi etmisdir 2019 cu ile qeder Polsa kisi voleybol komandasi dunya uzre 3 cu sirada yer almisdir Voleybol komandasi 1976 ci il Yay Olimpiya Oyunlarinda bir qizil medal 1974 2014 ve 2018 ci illerde ise FIVB Dunya Cempionatinda uc qizil medal qazanmisdir Qalereya Redakte Varsava Varsava Universiteti Krakov Vroslav Belostok Belsko Byala Poznan Qdansk Lyublin Svinouyscie Katovice Visla Qdansk Tomaszow Mazowiecki Toruni Karpat Varsava 1939 Varsava 1945 Ausvits hebs dusergesiIstinadlar Redakte Polsa Respublikasinin Konstitusiyasi madde 27 Struktura narodowo etniczna jezykowa i wyznaniowa ludnosci Polski Narodowy Spis Powszechny Ludnosci i Mieszkan 2011 National ethnic linguistic and religious structure of Poland National Census of Population and Housing 2011 PDF polyak Central Statistical Office 2015 ISBN 978 83 7027 597 6 Ludnosc Stan i struktura demograficzno spoleczna Narodowy Spis Powszechny Ludnosci i Mieszkan 2011 Population Number and demographical social structure National Census of Population and Housing 2011 PDF polyak Central Statistical Office 2013 ISBN 978 83 7027 521 1 GUS Infographic Religiousness of Polish inhabitiants stat gov pl ingilis Istifade tarixi 2019 06 17 Christian Smith 1996 Disruptive Religion The Force of Faith in Social movement Activism Psychology Press ISBN 978 0 415 91405 5 Istifade tarixi 9 sentyabr 2013 Google Books vasitesile demografia stat gov pl Population Size and structure and vital statistics in Poland by territorial divison As of December 31 2019 stat gov pl World Economic Outlook Database October 2019 IMF org International Monetary Fund Istifade tarixi 30 oktyabr 2019 Gini coefficient of equivalised disposable income EU SILC survey ec europa eu Eurostat Istifade tarixi 20 mart 2020 Human Development Report 2019 ingilis United Nations Development Programme 10 December 2019 16 May 2020 tarixinde orijinalindan PDF arxivlesdirilib Istifade tarixi 10 dekabr 2019 Polski zloty historia powstania FXMAG INWESTOR www fxmag pl polyak Istifade tarixi 24 iyul 2020 1 Sultan Mecid Qenizade Azerbaycanca rusca luget Tatarsko russkij slovar 1904 cu il s 119 2 Azerbaycan edebiyyati F Kocerli I cild Abbasqulu aga Bakixanov Qudsi texellus 2016 avqust 22 Vikimenbe Butun Qafqaz sәrhәddini Don nәhrinin sәvahilini Malorossiya Velikorusiya Liflyandiya Litfa Lehistan olkәlәrini sәyahәt etdim Buralarda hәm dovlәt basinda mәqam vә mәnsәb sahibi olan kәslәr ilә vә hәm elm vә mәrifәt sahiblәri ilә tanisliq vә dostluq etmәklә bәxtiyar olmusam 3 Sultan Mecid Qenizade Rusca azerbaycanca luget Russkij azerbajdzhanskij slovar 1909 cu il s 271 4 Seyda bey Sirvani Luget rusi ve turki 1922 ci il Baki s 321 Johnson Lonnie R 1996 Central Europe enemies neighbors friends Oxford University Press seh 3 ISBN 978 0 19 802607 5 Biggest Cities Poland www geonames org ingilis Istifade tarixi 24 iyul 2020 Polish main cities Study in Poland www studyinpoland pl ingilis Istifade tarixi 24 iyul 2020 Kraje sasiadujace z Polska sites google com polyak Istifade tarixi 24 iyul 2020 Piotr Stefan Wandycz 2001 The price of freedom a history of East Central Europe from the Middle Ages to the present Psychology Press seh 66 ISBN 978 0 415 25491 5 Istifade tarixi 13 avqust 2011 Norman Davies Europe A History Pimlico 1997 seh 554 Poland Lithuania was another country which experienced its Golden Age during the sixteenth and early seventeenth centuries The realm of the last Jagiellons was absolutely the largest state in Europe Tatjana Tonsmeyer Peter Haslinger Agnes Laba 2018 Coping with Hunger and Shortage under German Occupation in World War II Springer seh 188 ISBN 978 3 319 77467 1 Warsaw Stock Exchange Poland stocks investing online Fio bank Istifade tarixi 9 aprel 2017 The World Factbook Central Intelligence Agency www cia gov Istifade tarixi 12 aprel 2019 Administrator Social security in Poland 12 mart 2016 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 24 aprel 2017 Healthcare in Poland Europe Cities 24 aprel 2017 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 24 aprel 2017 Bloomberg Businessweek How Poland Became Europe s Most Dynamic Economy Istifade tarixi 14 aprel 2017 Multishoring info vasitesile Stephan Faris 27 November 2013 How Poland Became Europe s Most Dynamic Economy Bloomberg Istifade tarixi 14 April 2017 Veeke Justin van der Developing Countries isi web org 25 aprel 2017 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 24 aprel 2017 Poland Is Europe s Growth Champion Can This Continue 17 fevral 2019 Quality of Life Index for Country 2018 Mid Year Quality of Life Index 147 53 Numbeo Istifade tarixi 2018 07 16 Quality of Life Index for Country 2015 Mid Year Quality of Life Index 141 79 Numbeo 2015 07 17 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib World s Safest Countries Ranked CitySafe 15 aprel 2017 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 14 aprel 2017 Poland 25th worldwide in expat ranking Istifade tarixi 14 aprel 2017 Centre UNESCO World Heritage Poland UNESCO World Heritage Centre Is Poland a Schengen Country www ivisa com Istifade tarixi 24 iyul 2020 S A Telewizja Polska G20 membership remains ambitious goal for Poland FM polandin com ingilis Istifade tarixi 24 iyul 2020 Poland in NATO more than 20 years Website of the Republic of Poland ingilis Istifade tarixi 24 iyul 2020 Obwieszczenie Marszalka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 19 grudnia 2014 r w sprawie ogloszenia jednolitego tekstu ustawy o dniach wolnych od pracy isap sejm gov pl polyak Istifade tarixi 23 iyul 2020 Dni wolne i swieta w 2020 r w Polsce www infor pl polyak Istifade tarixi 23 iyul 2020 Wykaz swiat narodowych panstw obcych z ktorymi Polska utrzymuje stosunki dyplomatyczne Serwis Rzeczypospolitej Polskiej polyak 2020 07 23 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 23 iyul 2020 Boze Narodzenie historia i swiateczne tradycje histmag org polyak Istifade tarixi 23 iyul 2020 o o Eurozet Sp z Tradycje bozonarodzeniowe w Polsce na swiecie Tradycje wigilijne Chillizet www chillizet pl polyak 2020 07 23 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 23 iyul 2020 Tradycje bozonarodzeniowe w Polsce i na swiecie niedziela pl polyak Istifade tarixi 23 iyul 2020 Najpopularniejsze tradycje bozonarodzeniowe w Polsce Strefa rodzica smilyplay pl polyak Istifade tarixi 23 iyul 2020 Swieta Bozego Narodzenia tradycje i zwyczaje TaTenTo polyak Istifade tarixi 23 iyul 2020 Polskie zwyczaje swiateczne NATULI dzieci sa wazne polyak 23 dekabr 2011 Istifade tarixi 23 iyul 2020 Tradycje bozonarodzeniowe zwyczaje swiateczne i wigilijne w Polsce Radio ZET www radiozet pl polyak Istifade tarixi 23 iyul 2020 Polskie tradycje bozonarodzeniowe tipy interia pl polyak Istifade tarixi 23 iyul 2020 Najciekawsze polskie tradycje wielkanocne Onet Podroze polyak 31 mart 2020 Istifade tarixi 23 iyul 2020 Ciekawe tradycje i zwyczaje wielkanocne w Polsce dawniej i dzis Garneczki pl blog polyak 10 aprel 2017 Istifade tarixi 23 iyul 2020 Polskie tradycje i zwyczaje Wielkanocne KalendarzRolnikow pl Kalendarzrolnikow pl Jestesmy agroportalem dla calej rodziny polyak Istifade tarixi 23 iyul 2020 Wielkanocne tradycje Znasz je wszystkie www ofeminin pl polyak 19 fevral 2018 Istifade tarixi 23 iyul 2020 Wielkanoc 2020 ZWYCZAJE i TRADYCJE swiat wielkanocnych Jak obchodzimy Wielkanoc w Polsce Radio ZET www radiozet pl polyak Istifade tarixi 23 iyul 2020 o o Eurozet Sp z Poznaj polskie zwyczaje wielkanocne Dzieki nim twoje swieta beda jeszcze bardziej tradycyjne Chillizet www chillizet pl polyak 2020 07 23 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 23 iyul 2020 Obiad na grobie i lampiony na rzece czyli jak na swiecie obchodzone jest Swieto Zmarlych portal librus pl polyak Istifade tarixi 23 iyul 2020 Celtyckie swieto Wszystkich Swietych Newsweek pl polyak Istifade tarixi 23 iyul 2020 Biernat Arek 11 aprel 2020 Czy mozna isc dzis na cmentarz w Wielkanoc i zapalic znicz na grobie Zakazy w czasie epidemii koronawirusa Cmentarze sa otwarte Dziennik Zachodni polyak Istifade tarixi 23 iyul 2020 Menbe https az wikipedia org w index php title Polsa amp oldid 6056331, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.