Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kuba (isp. Cuba), rəsmi adı ilə Kuba Respublikası (isp. República de Cuba) — Kuba adası, Juventud, arxipelaqları əhatə edən 4.195 adadan ibarət ada ölkəsi. Kuba şimali Karib dənizi, Meksika körfəzi və Atlas okeanının kəsişdiyi yerdə yerləşir. Ölkə Yuxatan yarımadasının (Meksika) şərqində, ABŞ-nin Florida ştatının və Baham adalarının cənubunda, Hispaniolanın (Haiti/Dominik Respublikası) qərbində və Yamayka, eləcə də Kayman adalarının şimalında yerləşir. Havana ən böyük şəhəri və paytaxtıdır. Kuba təqribən 11 milyon əhalisi ilə Haiti və Dominik Respublikasından sonra Karib hövzəsində əhalisinə görə 3-cü sırada yer alır.
| Kuba | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| República de Cuba (İspan) | |||||
| |||||
| "¡Patria o Muerte, Venceremos!" (İspan) Vətən və ya ölüm, qalib gələcəyik! | |||||
| Himn: (ing. "The Bayamo Song") | |||||
 | |||||
| Tarixi | |||||
| • Müstəqilliyin elan edilməsi | 10 oktyabr 1868 | ||||
| • Müstəqillik müharibəsi | 24 fevral 1895 | ||||
| • Tanınması (İspaniyadan ABŞ-yə təhvil verildi) | 10 dekabr 1898 | ||||
| • Respublika elan olundu (ABŞ-dən müstəqillik) | 20 may 1902 | ||||
| • Kuba inqilabı | 26 iyul 1953 – 1 yanvar 1959 | ||||
| • Mövcud konstitusiya | 10 aprel 2019 | ||||
| Rəsmi dilləri | |||||
| Paytaxt | Havana | ||||
| İdarəetmə forması | Unitar Marksist–Leninist təkpartiyalı sosialist respublika | ||||
| Komunist Partiyasının birinci katibi | Migel Dias-Kanel | ||||
| Prezident | Migel Dias-Kanel | ||||
| Vitse-prezident | |||||
| Komunist Partiyasının ikinci katibi | |||||
| Milli Assambleyanın prezidenti | |||||
| Sahəsi | Dünyada 104-cü | ||||
| • Ümumi | 109,884 km² | ||||
| • Su sahəsi (%) | 0.94 | ||||
| • Əhali |
| ||||
| • Siyahıyaalma (2018) | ▼ 11,209,628 nəf. | ||||
| • Sıxlıq | 102.1 nəf./km² (114-cü) | ||||
| ÜDM (AQP) | |||||
| • Ümumi | US$ 254.865 milyard dollar | ||||
| • Adambaşına | US$ 22,237 dollar | ||||
| ÜDM (nominal) | |||||
| • Ümumi (2017) | US$ 96.851 billion dollar (63-cü) | ||||
| • Adambaşına | US$ 8,433 dollar (76-cı) | ||||
| İİİ (2018) | 0.778 (artış; 72-ci) | ||||
| Demonim | Kubalı | ||||
| İnternet domeni | .cu | ||||
| CU | |||||
| BOK kodu | CUB | ||||
| Telefon kodu | +53 | ||||
| Saat qurşaqları | |||||
| Nəqliyyatın yönü | sağ[d] | ||||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||||
28 oktyabr 1492 tarixində Xristofor Kolumb quruya çıxdı və hazırda Kubaya aid olan adada İspaniya Krallığı üçün haqq iddia etdi. 1898-ci ildə bitən qədər İspaniyanın bir bölgəsi olaraq qaldı və 1902-ci ildə Birləşmiş Ştatlardan rəsmi istiqlaliyyət əldə etdi.
Kuba 11 milyondan artıq insanın vətənidir və Qərb bölgəsində ən böyük əraziyə malik olmaqdan əlavə, ən sıx yerləşən ada millətidir. Ada, ətrafındakı sular tərəfindən ilıqlaşdırılmış bir tropik iqlimə sahibdir. Eyni zamanda Karib Dənizinin isti suları və adanın Meksika körfəzinə paralel yerləşməsi adanı qasırğalar üçün açıq hədəf vəziyyətinə gətirib. 1232,5 kilometr uzunluğundakı Kuba adası planetimizin ən böyük 13-cü adasıdır.
Tarixi
Kubaya gələn ilk avropalı 1492-ci ilin oktyabrında arxipelaqın şərq hissəsinə qədəm qoyan Xristofor Kolumb olmuşdur. 1511-ci ildə Dieqo Velaskes de Kuelyar adanın yerli əhalisini özünə tabe edərək Barakoa limanının əsasını qoydu və Kubanın ilk ispan qubernatoru oldu. 1514-cü ilə kimi burada 7 yeni yaşayış məskəninin əsası qoyulmuşdu. 1515-ci ildə Dieqo Velaskes de Kuelyar öz iqamətgahını Kubanın birinci paytaxtı olan Santyaqo de Kubaya köçürdü. Adanın yerli əhalisinin 75 faizini təşkil edən hündu mənşəli tainolar ispanların müstəmləkə siyasətinə qarşı ciddi müqavimət göstərirdilər.
Faydalı qazıntıları
Kuba 1943-cü ildən hasilatına başlanıldığı nikel ehtiyatlarına görə dünyada ikinci yeri tutur.. Nikel istehsalı 1959-cu il inqilabından sonra SSRİ ilə birlikdə şaxta avadanlıqlarının modernləşdirilməsindən və dağ-mədən kombinatının yaradılmasından sonra əhəmiyyətli dərəcədə artmışdır.. Müasir dövrdə Kuba nikel istehsalına görə dünyada birinci yeri tutur.
Kuba zəngin kobalt ehtiyatlarına malikdir, kobalt emalına və istehsalına görə dünyada üçüncü yeri tutur..
Kuba həmçinin iri mis filizi (Oryente və Pinar-del-Rio əyalətlərində), marqan filizi (Oryente əyalətində), xromit (Kamaquey əyalətində), kaolin (Pinos adasında), dəmir filizi, asbest, daş duz və fosfor yataqlarına malikdir.
1984-cü ildə ölkənin qərbində neft və qaz yataqları aşkar edilmişdir..
2006-cı ildən adanın şimalında, Florida sahillərindən bir qədər aralı məsafədə yeni neft-qaz yataqlarının mənimsənilməsinə başlanılmışdır.
Bəzi məlumatlara görə Kubada neft ehtiyatları 5 milyard barreldən, qaz ehtiyatları isə 300 milyard kub metrdən çoxdur. 2010-cu ildə təsdiq edilmiş məlumatlara görə Kubada neft ehtiyatları 178,9 mln. barrel, təbii qaz ehtiyatları isə 70,9 milyard kub metrdir.
Mədəniyyəti
Kuba mədəniyyəti dünyanın müxtəlif bölgələrindən gətirilmiş etnik mədəniyyətin qarışığından ibarətdir. XVI əsrdən başlayaraq Kuba plantasiyalarında işləmək üçün gətirilən qullar sonradan ağ dərili kolonistlər və yerli xalq ilə qaynayıb-qarışaraq müasir kubalıların bir xalq kimi yaranmasına səbəb olmuşdur. Burada aborigenlərin, ispanların, afrikalıların, sonradan gəlmiş qərbi avropalıların və çinlilərin gətirdiyi mədəniyyət müasir Kuba mədəniyyətini formalaşdırmışdır.
İnzibati ərazi bölgüsü
Kuba federasiyadır. Ölkə ərazisi 14 əyalətə və bir xüsusi bələdiyyəyə — Huventud adasına bölünür.
İstinadlar
- "Cuban Peso Bills". Central Bank of Cuba. 2015. 26 September 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 14 February 2017.
- "National symbols". Government of Cuba. 15 January 2016 tarixində . İstifadə tarixi: 7 September 2009.
- (PDF). National Assembly of People's Power. 17 January 2013 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 18 August 2012.
For discussion of the 1992 amendments, see Domínguez, 2003. - (PDF). 18 December 2019 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 10 July 2019.
- "World Bank GDP PPP 2015, 28 April 2017 PDF". İstifadə tarixi: 18 January 2018.
- "World Bank total population of Cuba in 2015 (GDP PPP divided by Population data)". 11 November 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 18 January 2018.
- "GDP (current US$)". 2020-05-17 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-12-19.
- "GDP per capita (current US$)". 2020-05-17 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-12-19.
- Central Intelligence Agency, Center N. F. A. The World Factbook (ing.). Washington, D.C.: Central Intelligence Agency, U.S. Government Printing Office, 1981. ISSN 0277-1527; 1553-8133
- https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/cuba/summaries/#people-and-society.
- http://chartsbin.com/view/edr.
- Большая Советская Энциклопедия. / редколл., гл. ред. Б. А. Введенский. 2-е изд. Т.23. М., Государственное научное издательство "Большая Советская энциклопедия", 1953. стр.578–584
- Страны мира: краткий политико-экономический справочник. М., Политиздат, 1988. стр.397–400
- "Ivette E. Torres. «The Mineral Industry of Cuba». U.S. Geological Survey. 1997" (PDF). 2017-10-12 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2015-04-21.
- Э. А. Гриневич, Б. И. Гвоздарёв. Вашингтон против Гаваны: кубинская революция и империализм США. М., "Международные отношения", 1982. стр.40–42
- Страны мира: краткий политико-экономический справочник. М., "Республика", 1993. стр.224–226
- Wayne S. Smith. After 46 years of failure, we must change course on Cuba 2013-04-16 at the Wayback Machine // "The Guardian", 1 ноября 2006
- CIA The World Fact Book. Cuba 2020-05-16 at the Wayback Machine (ing.)
- "Ən məşhur mədəniyyət mərkəzləri — ann.az". 2011-04-05 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-04-09.
 | Kuba ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Kuba isp Cuba resmi adi ile Kuba Respublikasi isp Republica de Cuba Kuba adasi Juventud arxipelaqlari ehate eden 4 195 adadan ibaret ada olkesi Kuba simali Karib denizi Meksika korfezi ve Atlas okeaninin kesisdiyi yerde yerlesir Olke Yuxatan yarimadasinin Meksika serqinde ABS nin Florida statinin ve Baham adalarinin cenubunda Hispaniolanin Haiti Dominik Respublikasi qerbinde ve Yamayka elece de Kayman adalarinin simalinda yerlesir Havana en boyuk seheri ve paytaxtidir Kuba teqriben 11 milyon ehalisi ile Haiti ve Dominik Respublikasindan sonra Karib hovzesinde ehalisine gore 3 cu sirada yer alir KubaRepublica de Cuba Ispan Bayraq Gerb d Patria o Muerte Venceremos Ispan Veten ve ya olum qalib geleceyik Himn ing The Bayamo Song source source track track track track track track track track track track track track track Tarixi Musteqilliyin elan edilmesi 10 oktyabr 1868 Musteqillik muharibesi 24 fevral 1895 Taninmasi Ispaniyadan ABS ye tehvil verildi 10 dekabr 1898 Respublika elan olundu ABS den musteqillik 20 may 1902 Kuba inqilabi 26 iyul 1953 1 yanvar 1959 Movcud konstitusiya 10 aprel 2019Resmi dilleri ispan diliPaytaxt HavanaIdareetme formasi Unitar Marksist Leninist tekpartiyali sosialist respublikaKomunist Partiyasinin birinci katibi Migel Dias KanelPrezident Migel Dias KanelVitse prezidentKomunist Partiyasinin ikinci katibiMilli Assambleyanin prezidentiSahesi Dunyada 104 cu Umumi 109 884 km Su sahesi 0 94 Ehali 10 985 974 nef 2023 Siyahiyaalma 2018 11 209 628 nef Sixliq 102 1 nef km 114 cu UDM AQP Umumi US 254 865 milyard dollar Adambasina US 22 237 dollarUDM nominal Umumi 2017 US 96 851 billion dollar 63 cu Adambasina US 8 433 dollar 76 ci III 2018 0 778 artis 72 ci Demonim KubaliInternet domeni cuCUBOK kodu CUBTelefon kodu 53Saat qursaqlari UTC 05 00Neqliyyatin yonu sag d Vikianbarda elaqeli mediafayllarKuba 28 oktyabr 1492 tarixinde Xristofor Kolumb quruya cixdi ve hazirda Kubaya aid olan adada Ispaniya Kralligi ucun haqq iddia etdi 1898 ci ilde biten qeder Ispaniyanin bir bolgesi olaraq qaldi ve 1902 ci ilde Birlesmis Statlardan resmi istiqlaliyyet elde etdi Kuba 11 milyondan artiq insanin vetenidir ve Qerb bolgesinde en boyuk eraziye malik olmaqdan elave en six yerlesen ada milletidir Ada etrafindaki sular terefinden iliqlasdirilmis bir tropik iqlime sahibdir Eyni zamanda Karib Denizinin isti sulari ve adanin Meksika korfezine paralel yerlesmesi adani qasirgalar ucun aciq hedef veziyyetine getirib 1232 5 kilometr uzunlugundaki Kuba adasi planetimizin en boyuk 13 cu adasidir TarixiKubaya gelen ilk avropali 1492 ci ilin oktyabrinda arxipelaqin serq hissesine qedem qoyan Xristofor Kolumb olmusdur 1511 ci ilde Dieqo Velaskes de Kuelyar adanin yerli ehalisini ozune tabe ederek Barakoa limaninin esasini qoydu ve Kubanin ilk ispan qubernatoru oldu 1514 cu ile kimi burada 7 yeni yasayis meskeninin esasi qoyulmusdu 1515 ci ilde Dieqo Velaskes de Kuelyar oz iqametgahini Kubanin birinci paytaxti olan Santyaqo de Kubaya kocurdu Adanin yerli ehalisinin 75 faizini teskil eden hundu menseli tainolar ispanlarin mustemleke siyasetine qarsi ciddi muqavimet gosterirdiler Faydali qazintilariKuba 1943 cu ilden hasilatina baslanildigi nikel ehtiyatlarina gore dunyada ikinci yeri tutur Nikel istehsali 1959 cu il inqilabindan sonra SSRI ile birlikde saxta avadanliqlarinin modernlesdirilmesinden ve dag meden kombinatinin yaradilmasindan sonra ehemiyyetli derecede artmisdir Muasir dovrde Kuba nikel istehsalina gore dunyada birinci yeri tutur Kuba zengin kobalt ehtiyatlarina malikdir kobalt emalina ve istehsalina gore dunyada ucuncu yeri tutur Kuba hemcinin iri mis filizi Oryente ve Pinar del Rio eyaletlerinde marqan filizi Oryente eyaletinde xromit Kamaquey eyaletinde kaolin Pinos adasinda demir filizi asbest das duz ve fosfor yataqlarina malikdir 1984 cu ilde olkenin qerbinde neft ve qaz yataqlari askar edilmisdir 2006 ci ilden adanin simalinda Florida sahillerinden bir qeder arali mesafede yeni neft qaz yataqlarinin menimsenilmesine baslanilmisdir Bezi melumatlara gore Kubada neft ehtiyatlari 5 milyard barrelden qaz ehtiyatlari ise 300 milyard kub metrden coxdur 2010 cu ilde tesdiq edilmis melumatlara gore Kubada neft ehtiyatlari 178 9 mln barrel tebii qaz ehtiyatlari ise 70 9 milyard kub metrdir MedeniyyetiKuba medeniyyeti dunyanin muxtelif bolgelerinden getirilmis etnik medeniyyetin qarisigindan ibaretdir XVI esrden baslayaraq Kuba plantasiyalarinda islemek ucun getirilen qullar sonradan ag derili kolonistler ve yerli xalq ile qaynayib qarisaraq muasir kubalilarin bir xalq kimi yaranmasina sebeb olmusdur Burada aborigenlerin ispanlarin afrikalilarin sonradan gelmis qerbi avropalilarin ve cinlilerin getirdiyi medeniyyet muasir Kuba medeniyyetini formalasdirmisdir Inzibati erazi bolgusuKuba federasiyadir Olke erazisi 14 eyalete ve bir xususi belediyyeye Huventud adasina bolunur isp Isla de la Juventud isp Pinar del Rio isp Artemisa isp Mayabeque Havana isp Ciudad de La Habana isp Matanzas isp Cienfuegos isp Villa Clara isp Sancti Spiritus isp Ciego de Avila isp Camaguey isp Las Tunas isp Granma isp Holguin isp Santiago de Cuba isp Guantanamo Istinadlar Cuban Peso Bills Central Bank of Cuba 2015 26 September 2018 tarixinde Istifade tarixi 14 February 2017 National symbols Government of Cuba 15 January 2016 tarixinde Istifade tarixi 7 September 2009 PDF National Assembly of People s Power 17 January 2013 tarixinde orijinalindan PDF arxivlesdirilib Istifade tarixi 18 August 2012 For discussion of the 1992 amendments see Dominguez 2003 PDF 18 December 2019 tarixinde orijinalindan PDF arxivlesdirilib Istifade tarixi 10 July 2019 World Bank GDP PPP 2015 28 April 2017 PDF Istifade tarixi 18 January 2018 World Bank total population of Cuba in 2015 GDP PPP divided by Population data 11 November 2020 tarixinde Istifade tarixi 18 January 2018 GDP current US 2020 05 17 tarixinde Istifade tarixi 2019 12 19 GDP per capita current US 2020 05 17 tarixinde Istifade tarixi 2019 12 19 Central Intelligence Agency Center N F A The World Factbook ing Washington D C Central Intelligence Agency U S Government Printing Office 1981 ISSN 0277 1527 1553 8133 https www cia gov the world factbook countries cuba summaries people and society http chartsbin com view edr Bolshaya Sovetskaya Enciklopediya redkoll gl red B A Vvedenskij 2 e izd T 23 M Gosudarstvennoe nauchnoe izdatelstvo Bolshaya Sovetskaya enciklopediya 1953 str 578 584 Strany mira kratkij politiko ekonomicheskij spravochnik M Politizdat 1988 str 397 400 Ivette E Torres The Mineral Industry of Cuba U S Geological Survey 1997 PDF 2017 10 12 tarixinde PDF Istifade tarixi 2015 04 21 E A Grinevich B I Gvozdaryov Vashington protiv Gavany kubinskaya revolyuciya i imperializm SShA M Mezhdunarodnye otnosheniya 1982 str 40 42 Strany mira kratkij politiko ekonomicheskij spravochnik M Respublika 1993 str 224 226 Wayne S Smith After 46 years of failure we must change course on Cuba 2013 04 16 at the Wayback Machine The Guardian 1 noyabrya 2006 CIA The World Fact Book Cuba 2020 05 16 at the Wayback Machine ing En meshur medeniyyet merkezleri ann az 2011 04 05 tarixinde Istifade tarixi 2011 04 09 Kuba ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin