fbpx
Wikipedia

Tunis

TunisAfrikada bir dövlət. Ölkə qərbdən Əlcəzairlə, şərqdən Liviya və şimaldan Aralıq dənizi ilə qonşudur. Ölkənin cənubunu Saxara səhrası təşkil edir. Ölkənin paytaxtı ölkə adı ilə eyni adı daşıyır.

Tunis Respublikası

الجمهورية التونسية‎
Tunis
Gerbi
Himni: حماة الحمى
"Humat al-Hima"
(azərb. "Vətən müdafiəçiləri"‎)
Paytaxtı
və ən böyük şəhəri
Tunis
Rəsmi dilləriƏrəb
Etnik qrupları
97% ərəb-bərbər 3% digərləri
Dini
İslam
İdarəetmə formasıprezident respublikası
• Prezident
Kais Saied [ 23.X.2019 ]
• Baş nazir
[ 1.IX.2021 ]
Tarixi 
• Yaranması
20 mart 1956
Ərazisi
• Ümumi
162155 (93-cü)
• Su (%)
5
Əhalisi
• 2015 təxmini
11,1 milyon (80-ci)
• 23.IV.2014 siyahıya alma
10 982
• Sıxlıq
67/km2 (173.5/kv. mil)
ÜDM (AQP)2014 təxmini
• Ümumi
124,3 milyard (77-ci)
• Adam başına
11 300 (122-ci)
ValyutasıTunis dinarı (TND)
Yolun hərəkət istiqamətisağ
Telefon kodu216
ISO 3166 koduTN
İnternet domeni.tn
Tunis

Tarix

Erkən tarixi

Bir zamanlar Tunisdə Bərbər tayfaları yaşayırdı.Onlardan çoxu sahil xətti boyu kiçik şəhərləri və limanları tikmişdi, beləliklə onlar Aralıq dənizində hər yerdən müxtəlif səyahətçilər ilə ticarət edə bilirdilər. Tunisin yanından keçmək üçün istifadə edilən eramızdan əvvəl 10-cu əsrdə Tunis sahildə məskunlaşmağa başlamış səyahətçilərin çoxu finikiyalılar idi. Sonra, e.ə 8-ci əsrdə Karfagen xaricdən, Finikiyadan və regionlardan gəlmiş bəzi ilk mühacirlər tərəfindən tikildi. Yunanıstanla çoxlu müharibədən sonra e.ə. 6-cı əsrdə Karfagen Aralıq dənizində üstün mövqe tutur.

İkinci Punik Müharibə ərzində, Karfagenli Hannibalın başçılığı ilə ordu ilə İtaliyaya soxuldu. Roma İmperiyasıKarfagen arasında müharibələr e.ə 2-ci əsrdə Karfagenin dağılması ilə sona çatdı. Karfagen sivilizasiyanın dağılmasından sonra, region Roma İmperiyasının nəzarəti altında oldu. Roma İmperiyası zəif olanda, Barbarlar V əsrdə bu regionu tutdu və ondan sonra yüz il, o Bizans imperatoru Justinian'ın nəzarəti altında oldu.

İslamın başlanğıcı

7-ci əsrdə, bu onların Kairouan-ı adlandırdıqları şəhər tikmiş Ərəb Müsəlmanları tərəfindən yenidən fəth edildi. Kairouan Tunisdə birinci Ərəb Müsəlman şəhəri idi. Çoxlu Müsəlman sülaləsi Tunisi idarə etdi. Ən məşhur sülalələrdən biri Zirids sülaləsi idi. Zirids Fatimiler-in, Qahirədə yerləşdirilən, böyük sülalənin qaydalarını izləmiş Bərbər sülaləsi idi.

Siciliyanın Normanları ilə Tunisin qısa məşğuliyyətindən sonra 12-ci əsrdə, Almohad burayı yenidən fəth etdi. 1705-ci ildə, Tunis Hüseyn sülaləsi ərzində müstəqil faktik olaraq oldu, ancaq hələ də Osmanlı imperiyasından qaydaları izləməli oldu.

Əlmoravilər

  Əsas məqalə: Əlmoravilər

Əlmohadlar

  Əsas məqalə: Əlmohadlar

Fransız işğalı

Ölkəni bərpa etmək üçün cəhd 1800-cü illərdə ortalarında Müdafiəçi tərəfindən götürülən (qəbul edilən) bəzi (bir qədər, bir neçə) mübahisəli maliyyə qərarı Fransa nəzarəti altında olmaq üçün Tunisə başçılıq etdi.

1878-ci ildə Berlin konqresində İngiltərəAlmaniya Tunisin Fransanın ixtiyarına keçməsinə razılıq verdilər. 1881-ci ildə 30 minlik fransız ordusu Tunisə girdi. Tunis hökuməti təslim oldu. 1883-cü il 8 iyunda bağlanan müqaviləyə görə Tunisdə Fransanın protektoratlıq rejimi təsdiqləndi.

II Dünya Müharibəsi

İkinci dünya müharibəsi ərzində əsas əməliyyatlar Tunisdə baş verdi. General Romel, Afrikada Alman lideri, Tunisdə müttəfiqləri məğlub etməyi arzu etdi, necə ki Almanlar Fransanın Döyüşündə etmişdi. Necə ki müttəfiqlər Alman Blitskriğinə qarşı Tunisin Döyüşündən əvvəl təcrübəsiz idi və idi, bir qədər başqa hücumlardan sonra yaxşılaşmaq üçün tələsməyir, bu döyüş əsas sınaq olmalı idi. Fevral 19, 1943-də, General Romel ABŞ Qüvvələrinə qarşı hücuma başladı. O Birləşmiş Ştatlar üçün fəlakət idi. Hücumların olduğu, Tunisin qərbi ərazisində ərazi çoxlu ABŞ hərbi qəbrinin saytı (sahəsi) oldu. Ondan sonra, Müttəfiqlər tank (rezervuar) müharibəsinin əhəmiyyətini başa düşdü və onlar Mart 20, 1943-də cənubi Tunisdə Alman xəttlərinə asanlıqla soxuldular.

Tunis inqilabı

  Əsas məqalə: Çörək qiyamları

Coğrafiya

Tunis Şimali Afrikada, Aralıq dənizi sahillərində yerləşir. Tunisin sahil xətti 1300 km civarındadır. Tunis həmçinin qərbdə Əlcəzair və cənub-şərqə Liviya ilə həmsərhəddir. Saxara səhrası Səhrası Tunisərazisinin 40%-ni əhatə edir. Qalan 60% məhsuldar ərazidir.

Dil

Danışanların ana dili 3 mart, 1966-cı il əhalinin siyahıyaalınmasına əsasən
Kişilər Qadınlar Hər iki cins Nisbəti
Toplam 1 529 625 1 474 581 3 004 206 100%
Ərəb diliFransız dili 506 556 206 156 712 712 23.72%
Ərəb dili 181 990 34 897 216 887 7.22%
Fransız dili 14 117 15 853 29 970 1.00%
Digər 817 792 1 211 349 2 029 141 67.54%
Təsnif edilməmiş 9 170 6 326 15 496 0.52%

Tunisdə əhalinin çox hissəsi ərəb, az hissəsi isə bərbər dilində danışır.

Etnik tərkib

Əhalinin 97%-i ərəb-bərbərlərdir, qalan 3% isə digər xalqlardır.

İstinadlar

  1. ing. Demographic Yearbook 1971. Twenty-third issue. Special topic: population census statistics I. Statistical Office of the United Nations, Department of Economic and Social Affairs. United Nations, New York, 1972.—>Table of contents—>Population—>16. Population by language, sex and urban/rural residence (continued), page 508; fr. Annuaire démographique 1971. Vingt-troisième èdition. Sujet spécial: Statistiques des recensements de population I. Bureau de statistique de I'Organisation des Nations Unies, Departement des affaires economiques et des affaires sociales. Nations Unies, New York, 1972. —>Table des matieres—>Population—>16. Population selon la langue, Ie sexe et la rèsidence urbaine/rurale (suite), page 508

Həmçinin bax

tunis, məqaləni, vikiləşdirmək, lazımdır, lütfən, məqaləni, ümumvikipediya, redaktə, qaydalarına, uyğun, şəkildə, tərtib, edin, afrikada, dövlət, ölkə, qərbdən, əlcəzairlə, şərqdən, liviya, şimaldan, aralıq, dənizi, ilə, qonşudur, ölkənin, cənubunu, saxara, sə. Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Tunis Afrikada bir dovlet Olke qerbden Elcezairle serqden Liviya ve simaldan Araliq denizi ile qonsudur Olkenin cenubunu Saxara sehrasi teskil edir Olkenin paytaxti olke adi ile eyni adi dasiyir Tunis Respublikasiالجمهورية التونسية TunisBayragi GerbiHimni حماة الحمى Humat al Hima azerb Veten mudafiecileri source source track track Paytaxtive en boyuk seheriTunisResmi dilleriErebEtnik qruplari97 ereb berber 3 digerleriDiniIslamIdareetme formasiprezident respublikasi PrezidentKais Saied 23 X 2019 Bas nazir 1 IX 2021 Tarixi Yaranmasi20 mart 1956Erazisi Umumi162155 93 cu Su 5Ehalisi 2015 texmini11 1 milyon 80 ci 23 IV 2014 siyahiya alma10 982 Sixliq67 km2 173 5 kv mil UDM AQP 2014 texmini Umumi124 3 milyard 77 ci Adam basina11 300 122 ci ValyutasiTunis dinari TND Yolun hereket istiqametisagTelefon kodu216ISO 3166 koduTNInternet domeni tnTunis Mundericat 1 Tarix 1 1 Erken tarixi 1 2 Islamin baslangici 1 3 Elmoraviler 1 4 Elmohadlar 1 5 Fransiz isgali 1 6 II Dunya Muharibesi 1 7 Tunis inqilabi 2 Cografiya 3 Dil 4 Etnik terkib 5 Istinadlar 6 Hemcinin baxTarix RedakteErken tarixi Redakte Bir zamanlar Tunisde Berber tayfalari yasayirdi Onlardan coxu sahil xetti boyu kicik seherleri ve limanlari tikmisdi belelikle onlar Araliq denizinde her yerden muxtelif seyahetciler ile ticaret ede bilirdiler Tunisin yanindan kecmek ucun istifade edilen eramizdan evvel 10 cu esrde Tunis sahilde meskunlasmaga baslamis seyahetcilerin coxu finikiyalilar idi Sonra e e 8 ci esrde Karfagen xaricden Finikiyadan ve regionlardan gelmis bezi ilk muhacirler terefinden tikildi Yunanistanla coxlu muharibeden sonra e e 6 ci esrde Karfagen Araliq denizinde ustun movqe tutur Ikinci Punik Muharibe erzinde Karfagenli Hannibalin basciligi ile ordu ile Italiyaya soxuldu Roma Imperiyasi ve Karfagen arasinda muharibeler e e 2 ci esrde Karfagenin dagilmasi ile sona catdi Karfagen sivilizasiyanin dagilmasindan sonra region Roma Imperiyasinin nezareti altinda oldu Roma Imperiyasi zeif olanda Barbarlar V esrde bu regionu tutdu ve ondan sonra yuz il o Bizans imperatoru Justinian in nezareti altinda oldu Islamin baslangici Redakte 7 ci esrde bu onlarin Kairouan i adlandirdiqlari seher tikmis Ereb Muselmanlari terefinden yeniden feth edildi Kairouan Tunisde birinci Ereb Muselman seheri idi Coxlu Muselman sulalesi Tunisi idare etdi En meshur sulalelerden biri Zirids sulalesi idi Zirids Fatimiler in Qahirede yerlesdirilen boyuk sulalenin qaydalarini izlemis Berber sulalesi idi Siciliyanin Normanlari ile Tunisin qisa mesguliyyetinden sonra 12 ci esrde Almohad burayi yeniden feth etdi 1705 ci ilde Tunis Huseyn sulalesi erzinde musteqil faktik olaraq oldu ancaq hele de Osmanli imperiyasindan qaydalari izlemeli oldu Elmoraviler Redakte Esas meqale ElmoravilerElmohadlar Redakte Esas meqale ElmohadlarFransiz isgali Redakte Olkeni berpa etmek ucun cehd 1800 cu illerde ortalarinda Mudafieci terefinden goturulen qebul edilen bezi bir qeder bir nece mubahiseli maliyye qerari Fransa nezareti altinda olmaq ucun Tunise basciliq etdi 1878 ci ilde Berlin konqresinde Ingiltere ve Almaniya Tunisin Fransanin ixtiyarina kecmesine raziliq verdiler 1881 ci ilde 30 minlik fransiz ordusu Tunise girdi Tunis hokumeti teslim oldu 1883 cu il 8 iyunda baglanan muqavileye gore Tunisde Fransanin protektoratliq rejimi tesdiqlendi II Dunya Muharibesi Redakte Ikinci dunya muharibesi erzinde esas emeliyyatlar Tunisde bas verdi General Romel Afrikada Alman lideri Tunisde muttefiqleri meglub etmeyi arzu etdi nece ki Almanlar Fransanin Doyusunde etmisdi Nece ki muttefiqler Alman Blitskrigine qarsi Tunisin Doyusunden evvel tecrubesiz idi ve idi bir qeder basqa hucumlardan sonra yaxsilasmaq ucun telesmeyir bu doyus esas sinaq olmali idi Fevral 19 1943 de General Romel ABS Quvvelerine qarsi hucuma basladi O Birlesmis Statlar ucun felaket idi Hucumlarin oldugu Tunisin qerbi erazisinde erazi coxlu ABS herbi qebrinin sayti sahesi oldu Ondan sonra Muttefiqler tank rezervuar muharibesinin ehemiyyetini basa dusdu ve onlar Mart 20 1943 de cenubi Tunisde Alman xettlerine asanliqla soxuldular Tunis inqilabi Redakte Esas meqale Corek qiyamlari Esas meqale Tunis inqilabi 2010 2011 Cografiya RedakteTunis Simali Afrikada Araliq denizi sahillerinde yerlesir Tunisin sahil xetti 1300 km civarindadir Tunis hemcinin qerbde Elcezair ve cenub serqe Liviya ile hemserheddir Saxara sehrasi Sehrasi Tuniserazisinin 40 ni ehate edir Qalan 60 mehsuldar erazidir Dil RedakteDanisanlarin ana dili 3 mart 1966 ci il ehalinin siyahiyaalinmasina esasen 1 Kisiler Qadinlar Her iki cins NisbetiToplam 1 529 625 1 474 581 3 004 206 100 Ereb dili ve Fransiz dili 506 556 206 156 712 712 23 72 Ereb dili 181 990 34 897 216 887 7 22 Fransiz dili 14 117 15 853 29 970 1 00 Diger 817 792 1 211 349 2 029 141 67 54 Tesnif edilmemis 9 170 6 326 15 496 0 52 Tunisde ehalinin cox hissesi ereb az hissesi ise berber dilinde danisir Etnik terkib RedakteEhalinin 97 i ereb berberlerdir qalan 3 ise diger xalqlardir Istinadlar Redakte ing Demographic Yearbook 1971 Twenty third issue Special topic population census statistics I Statistical Office of the United Nations Department of Economic and Social Affairs United Nations New York 1972 gt Table of contents gt Population gt 16 Population by language sex and urban rural residence continued page 508 fr Annuaire demographique 1971 Vingt troisieme edition Sujet special Statistiques des recensements de population I Bureau de statistique de I Organisation des Nations Unies Departement des affaires economiques et des affaires sociales Nations Unies New York 1972 gt Table des matieres gt Population gt 16 Population selon la langue Ie sexe et la residence urbaine rurale suite page 508Hemcinin bax RedakteTunis inqilabiMenbe https az wikipedia org w index php title Tunis amp oldid 6068727, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.