fbpx
Wikipedia

Teon Smirnalı

Smirnalı Teon (yun. Θέων 6 Σμνρναΐος, m. II yüzilliyin birinci yarısı) da orta dövrün akademiklərindən (platonçularından) biri olmuşdur. O, “Platonun əsərlərini oxuyarkən riyazi predmetlərin icmalı” (yun. Τα κατά μαθηματικόν χρήσιμα εις την Πλάτωνος ανάγνωσιν) adlı əsərin müəllifi idi. Həmin kitaba latın dilində qısaldılmış olaraq “Expositio” deyilir. Bu kitab antik dövrün məktəblərində tədris edilmək üçün yazılmış və orada riyaziyyat, musiqi nəzəriyyəsi və astronomiya elmlərindən bilgilər verilmişdir. Mətni yazarkən Teon, keçmiş alimlərdən çoxlu istinadlar gətirmişdir.

Teon Smirnalı
Doğum tarixi 70
Doğum yeri
Vəfat tarixi 135
Vətəndaşlığı
Fəaliyyəti riyaziyyatçı, astronom, musiqişünas, musiqi nəzəriyyəçisi, filosof
Antik fəlsəfə
Yunan fəlsəfəöncəsi dövrü
(e. ə. VII yüzilliyə qədər)

Orfizm • Homer • Hesiod • Ferekid • Yeddi yunan müdriki • Epixarm

Qədim yunan fəlsəfəsi
(e. ə. VII - IV yüzilliklər)
Müstəqil filosoflar
Heraklit • Anaksaqor • Empedokl
Qədim yunan atomçuları
Levkipp • Demokrit
Sofistlər

"Böyük" sofistlərProtaqor • Prodikus • Qorqias • Hippias

"Kiçik" sofistlərTrasimaxus • Likofron • Kritius • Alkidamas
Ellinizm dövrünün fəlsəfəsi
(e. ə. IV - I yüzilliklər)
Qədim Roma dovrünün fəlsəfəsi
I - V yüzilliklər
Stoaçılıq

Seneka • Epiktet • Mark_Avreli  • Siseron

Orta platonizm
Alkinous • Apuleyus • Qalen • Plutarx • Maksim • Filon • Selsus • Teon
Neoplatonizm

Roma məktəbi → Ammonius Sakkas • Plotin • Porfirius • Amelius
Apameya məktəbi → Yamblix • Sopater
Perqama məktəbi → Sallustius • Yulian Avqust
Afina məktəbi → Afinalı Plutarx • Proklus • Marinus • Simplikius • Damaskius

İskəndəriyyə məktəbi → Hierokles • Hipatia • İoann Filoponus
Antik dini təlimlər

Qnostisizm • Hermetizm • Mitraizm
NeopifaqorçuluqApollonius • Nikomaxus • Numenius • Moderatus

Erkən Xristian fəlsəfəsi

Klement • Origen • Avqustin Avrelius • Boesius • Saxta Dionisius Areopagit

Əsərin riyazi bölümündə Teon “bir” və “vahid” anlayışlarının fərqləndirilməsini zəruri bilirdi, çünki hər bir rəqəm “birlərin” cəmidir. “Vahid” isə hər bir çoxluq çeşidlərindən aralanmış təklikdə olan ideal başlanğıcdır ki, onu yalnız düşüncə ilə qavramaq mümkündür və onun bölünməsi imkansızdır. Daha sonra Teon tərəfindən rəqəmlərin tək və cüt, sadə və mürəkkəb və s. növləri araşdırılmışdır.

Əsərin musiqi bölümündə nəğmələrdə rəqəmlər ahənginə riayət edilməsinin vacibliyi vurğulanmış və bunun qaydaları açıqlanmışdır. Burada musiqi nəzəriyyəsinin əsas elementləri də araşdırılmışdır.

Astronomiya bölümündə Teon yerin kürə olmasına dair çoxlu dəlillər gətirmiş, planetlər və göy cisimləri haqqında öz zamanının təsəvvürlərini açıqlamışdır. Bu təsəvvürlər yuxarıda sözü keçən başqa yunan filosofların baxışlarına bənzər olmuşdur. Belə ki, Teon yerin kainatın mərkəzində olmasını iddia edirdi. Onun fikrincə planet və ulduzların çoxu hərəkət etmir. Bəziləri isə, günəş və ay kimi, yerin ətrafında fırlanır. Burada həm də günəşin və ayın tutulması kimi təbiət olaylarına da münasibət bildirilmişdir.

Mənbə

  • Aydın Əlizadə (2016). Antik fəlsəfə tarixi (PDF). 3 saylı Bakı Mətbəəsi ASC. s. 2224-225. ISBN 5-89968-061-X. 2016 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2016-08-16.

Həmçinin bax

İstinadlar

  1. MacTutor History of Mathematics archive
  2. Theon of Smyrna. Mathematics Useful for the Understanding of Plato. San Diego: Wizards Bockshelf, 1979, pp. 12-14.
  3. Theon of Smyrna. Mathematics Useful for the Understanding of Plato, pp. 32-43.
  4. Theon of Smyrna. Mathematics Useful for the Understanding of Plato, pp. 81, 89.

teon, smirnalı, smirnalı, teon, Θέων, Σμνρναΐος, yüzilliyin, birinci, yarısı, orta, dövrün, akademiklərindən, platonçularından, biri, olmuşdur, platonun, əsərlərini, oxuyarkən, riyazi, predmetlərin, icmalı, Τα, κατά, μαθηματικόν, χρήσιμα, εις, την, Πλάτωνος, α. Smirnali Teon yun 8ewn 6 Smnrnaios m II yuzilliyin birinci yarisi da orta dovrun akademiklerinden platoncularindan biri olmusdur O Platonun eserlerini oxuyarken riyazi predmetlerin icmali yun Ta kata ma8hmatikon xrhsima eis thn Platwnos anagnwsin adli eserin muellifi idi Hemin kitaba latin dilinde qisaldilmis olaraq Expositio deyilir Bu kitab antik dovrun mekteblerinde tedris edilmek ucun yazilmis ve orada riyaziyyat musiqi nezeriyyesi ve astronomiya elmlerinden bilgiler verilmisdir Metni yazarken Teon kecmis alimlerden coxlu istinadlar getirmisdir Teon SmirnaliDogum tarixi 70 1 Dogum yeri Izmir 1 Vefat tarixi 135 1 Vetendasligi Qedim RomaFealiyyeti riyaziyyatci astronom musiqisunas musiqi nezeriyyecisi filosofAntik felsefeYunan felsefeoncesi dovru e e VII yuzilliye qeder Orfizm Homer Hesiod Ferekid Yeddi yunan mudriki EpixarmQedim yunan felsefesi e e VII IV yuzillikler Milet mektebiFales Anaksimandr Anaksimen Elea mektebiKsenofan Parmenid Eleyali Zenon Melissus Musteqil filosoflarHeraklit Anaksaqor Empedokl PifaqorcularPifaqor Filolaus Hippasus Arxitas Alkmeon Qedim yunan atomculariLevkipp Demokrit Sofistler Boyuk sofistler Protaqor Prodikus Qorqias Hippias Kicik sofistler Trasimaxus Likofron Kritius Alkidamas Klassik yunan felsefesi1 Sokrat ve sokratcilar Kinikler Antisfen Diogen Bion Boristenes Kerkidas Kratet ve HipparxiaKirenacilar Aristipp Hegesias Annikeris Teodorus EvhemerusMeqaracilar Evklides Stilpon Evbulides Diodorus KronusEretriyacilar Elidali Fedon Eretriyali Menedem2 Platon ve erken platoncular Spevsippus Ksenokrates Polemon Krates Heraklides Eudoksus Arkesilaus3 Aristotel ve erken peripatetikler Teofrastus Evdemus Straton Dikearxus Aristarxus Demetrius AristoksenusEllinizm dovrunun felsefesi e e IV I yuzillikler SkeptisizmPirron Enesidemus Aqrippa EpikurculukEpikur Lukretius PeripatetizmRodoslu Andronikus PlatonizmKarneades Kliptomaxus Filon Larissali StoaciliqErken dovr Kitiyali Zenon Xrisippus Kleantes Orta dovr Panetius PosidoniusQedim Roma dovrunun felsefesi I V yuzillikler SkeptisizmSekst Empirik StoaciliqSeneka Epiktet Mark Avreli Siseron PeripatetizmAfrodisiali Aleksandr Orta platonizmAlkinous Apuleyus Qalen Plutarx Maksim Filon Selsus Teon NeoplatonizmRoma mektebi Ammonius Sakkas Plotin Porfirius AmeliusApameya mektebi Yamblix SopaterPerqama mektebi Sallustius Yulian AvqustAfina mektebi Afinali Plutarx Proklus Marinus Simplikius Damaskius Iskenderiyye mektebi Hierokles Hipatia Ioann Filoponus Antik dini telimlerQnostisizm Hermetizm MitraizmNeopifaqorculuq Apollonius Nikomaxus Numenius Moderatus Erken Xristian felsefesiKlement Origen Avqustin Avrelius Boesius Saxta Dionisius AreopagitEserin riyazi bolumunde Teon bir ve vahid anlayislarinin ferqlendirilmesini zeruri bilirdi cunki her bir reqem birlerin cemidir Vahid ise her bir coxluq cesidlerinden aralanmis teklikde olan ideal baslangicdir ki onu yalniz dusunce ile qavramaq mumkundur ve onun bolunmesi imkansizdir Daha sonra Teon terefinden reqemlerin tek ve cut sade ve murekkeb ve s novleri arasdirilmisdir 2 Eserin musiqi bolumunde negmelerde reqemler ahengine riayet edilmesinin vacibliyi vurgulanmis ve bunun qaydalari aciqlanmisdir Burada musiqi nezeriyyesinin esas elementleri de arasdirilmisdir 3 Astronomiya bolumunde Teon yerin kure olmasina dair coxlu deliller getirmis planetler ve goy cisimleri haqqinda oz zamaninin tesevvurlerini aciqlamisdir Bu tesevvurler yuxarida sozu kecen basqa yunan filosoflarin baxislarina benzer olmusdur Bele ki Teon yerin kainatin merkezinde olmasini iddia edirdi Onun fikrince planet ve ulduzlarin coxu hereket etmir Bezileri ise gunes ve ay kimi yerin etrafinda firlanir Burada hem de gunesin ve ayin tutulmasi kimi tebiet olaylarina da munasibet bildirilmisdir 4 Menbe RedakteAydin Elizade 2016 Antik felsefe tarixi PDF 3 sayli Baki Metbeesi ASC s 2224 225 ISBN 5 89968 061 X 2016 tarixinde arxivlesdirilib PDF Istifade tarixi 2016 08 16 Hemcinin bax RedakteOrta platonizmIstinadlar Redakte 1 2 3 MacTutor History of Mathematics archive Theon of Smyrna Mathematics Useful for the Understanding of Plato San Diego Wizards Bockshelf 1979 pp 12 14 Theon of Smyrna Mathematics Useful for the Understanding of Plato pp 32 43 Theon of Smyrna Mathematics Useful for the Understanding of Plato pp 81 89 Menbe https az wikipedia org w index php title Teon Smirnali amp oldid 5454157, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.