Vikipediya azad ensiklopediya iqtisadi təlim məktəbləri ing school of economic thought iqtisadiyyatların necə işlədiyinə

Vikipediya azad ensiklopediya Iqtisadi telim mektebleri ing school of economic thought iqtisadiyyatlarin nece islediyine dair ortaq bir baxisi paylasan bir qrup iqtisadi mutefekkir Iqtisadcilar hemise mueyyen mekteblere uygun gelmemesine baxmayaraq xususen gunumuzde iqtisadcilari dusunce mekteblerine gore tesnif etmek adi haldir Iqtisadi dusunceni texminen uc merheleye bolmek olar muasir Yunan Roma Hindistan Fars Islam ve Cin erken modern merkantilist fiziokratik ve muasir Adam Smit ve XVIII esrin sonunda klassik iqtisadiyyatdan baslayaraq Sistemli iqtisadi nezeriyye esasen muasir cag adlanan baslangicdan inkisaf etmisdir Hal hazirda iqtisadcilarin boyuk ekseriyyeti umumi iqtisadiyyat ortodoksal iqtisadiyyat da deyilir adlanan bir yanasma tetbiq edirler Iqtisadcilar umumiyyetle makroiqtisadiyyat genis menada butovlukde iqtisadiyyatin umumi hecmi ve ya mikroiqtisadiyyat xususi bazarlarda ve ya aktyorlarda ixtisaslasirlar ABS deki makroiqtisadi cereyan daxilinde duzlu su iqtisadcilari ile sirin su iqtisadcilari nin daha azad fikirleri arasinda ferq qoyula biler Bununla birlikde umumi tarazligin ehemiyyeti xususi meqsedler ucun istifade olunan modellerle elaqeli metodologiya meselen proqnozlasdirma ucun statistik modeller eks faktik analiz ucun struktur modeller ve s ve xususi amillerin tehlili ucun qismen tarazliq modellerinin ehemiyyeti barede genis bir razilasma movcuddur iqtisadiyyat ucun vacibdir meselen bank isi Tarix iqtisadiyyati mektebi ve institusional iqtisadiyyat kimi kecmisin bezi tesirli yanasmalari movcudlugunu dayandirdi ve ya tesirlerini zeifletdi ve indi qeyri adi yanasmalar sayilir Uzun muddet davam eden qeyri adi iqtisadi dusunce mekteblerine Avstriya iqtisadiyyati ve marksist iqtisadiyyat daxildir Iqtisadi dusuncede feminist iqtisadiyyat ve ekoloji iqtisadiyyat kimi bezi son inkisaflar musteqil mektebler kimi inkisaf etmek evezine konkret meselelere yoneldilmis esas yanasmalari uygunlasdirir ve tenqid edir Muasir iqtisadi dusunce span Iqtisadi esas span Iqtisadi esas umumi iqtisadiyyatda qeyri adi yanasmalardan ve iqtisadiyyat daxilindeki mekteblerden ferqlenir Resurslarin mehdud oldugu ve reqib alternativler arasinda secim edilmesine ehtiyac oldugu esasindan baslayir Yeni iqtisadiyyat mubadile ile mesgul olur Qitliq seraitinde bir alternativin secilmesi diger alternativ maliyyetin redd edilmesini nezerde tutur Furset deyeri reqib alternativler arasindaki gizli elaqeni ifade edir Bazar iqtisadiyyati qiymetleri kimi qiymetlendirilen bu cur xercler iqtisadi semereliliyin tehlili ve ya bazardaki narahatliqlara reaksiya proqnozlasdirilmasi ucun istifade olunur Planli bir iqtisadiyyatda menbelerden semereli istifade ucun ilk defe Italyan iqtisadcisi Enriko Barone terefinden gosterilen muqayise edile bilen kolge qiymet munasibetlerine riayet edilmelidir Iqtisadcilar tesviqlerin ve xerclerin qerar qebuletmenin formalasmasinda genis rol oynadigina inanirlar Bunun birbasa numunesi qiymetlerin xercler kimi ve gelirin istehlak olunan mallarin miqdarini nece tesir etdiyini tecrid eden ferdi telebin istehlak nezeriyyesidir Muasir iqtisadi esas axin ilk novbede XIX esrin sonunda inkisaf etmeye baslayan neoklasik iqtisadiyyata esaslanir Iqtisadi cereyan eyni zamanda bazar ugursuzlugunun ve Keynscilik iqtisadiyyatinin epifanliginin oldugunu qebul edir Milli geliri tesir eden uzunmuddetli deyisenleri tehlil etmek ucun iqtisadi boyume modellerinden istifade edir Bazar ve ya qeyri bazar davranisini modellesdirmek ucun oyun nezeriyyesinden istifade edir Kollektiv davranisla bagli bezi vacib fikirler meselen teskilatlarin yaranmasi yeni institusional iqtisadiyyata daxil edilmisdir Muasir iqtisadiyyatin cox hissesini ele keciren bir terif 1932 ci ilde yazdigi bir yazidaki terifidir insan davranisini meqsedler ve qitliqlar arasindaki elaqe olaraq alternativ tetbiqetmelere sahib olan vasite kimi arasdiran elm Qitliq movcud menbelerin butun ehtiyac ve telebleri odemek ucun yeterli olmamasi demekdir Qitliq ve movcud menbelerden alternativ istifadenin olmamasi iqtisadi problem deyil Belelikle mueyyen edilmis movzu tesviq ve menbelerden tesirlenmis secimlerin oyrenilmesini ehate edir Esas iqtisadi nezeriyye genis lakin hududsuz deyil fikirleri ehate edir Siyasi baximdan aparici iqtisadcilarin ekseriyyeti siyasete qarismamaqdan sosial liberalizme qeder muxtelif fikirler soyleyirler Keynscilik makroiqtisadi siyasetlerin effektivliyi ve arzuolunanligi kimi konkret iqtisadi meselelerde de ferqli fikirler movcuddur Tarixen az sayda aparici iqtisadci ozlerini mekteb inin uzvleri kimi gosterseler de bir coxu bir ve ya daha cox neoklasik iqtisadiyyat monetarizm Keyns iqtisadiyyati yeni klassik makroiqtisadiyyat ve ya davranis iqtisadiyyati ile tanis oldular Esas iqtisadi nezeriyyedeki ziddiyyetler umumiyyetle asagidaki sekilde ifade olunur span bazarlarin tamligi ve muqavile imkanlari asimmetrik informasiya problemlerinin movcudlugu ve ya ehemiyyeti iqtisadi agentlerin optimal davranislarindan kenarlasmalarin ehemiyyeti xarici tesirlerin ve ya ictimai mallarin rolu Muasir qeyri adi iqtisadiyyat span Qeyri adi iqtisadiyyata muasir yeni klassik iqtisadiyyatin mikroiqtisadi esaslari ile zidd olan bezi dusunce mektebleri daxildir Qeyri adi iqtisadcilar bunun evezine tarixin tebii sistemlerin qeyri mueyyenliyin ve gucun tesirini vurgulayirlar Bunlara institusional iqtisadiyyat marksist iqtisadiyyat feminist iqtisadiyyat sosialist iqtisadiyyat ikili iqtisadiyyat ekoloji iqtisadiyyat bioekonomika ve termoekonomika daxildir XIX esrin sonunda bir sira qeyri adi mektebler marjinal inqilabdan sonra meydana gelen neoklassik mektebe qarsi mubarize apardi Onlarin ekseriyyeti bu gune qeder oz ozune suurlu sekilde ferqli dusunen mektebler olaraq qalmaqdadir lakin iqtisadi esaslarla muqayisede ehemiyyetli derecede azalmis olcusu ve tesiri ile Bunlardan en ehemiyyetlisi institusional iqtisadiyyat Marksist mektebi ve Avstriya mektebidir Istinadlar span Mankiw N Gregory Macroeconomics 7th ed New York NY Worth Publishers 2009 c 2010 ISBN 978 1 4292 1887 0 1 4292 1887 8 1 4292 3812 7 978 1 4292 3812 0 N Gregory Mankiw Ricardo Reis Imperfect Information and Aggregate Supply Cambridge MA National Bureau of Economic Research 2010 02 Leo P Ribuffo God and Man at Harvard Yale Princeton Berkeley etc 23 Reviews in American History 1995 170 175 Miguel Godinho de Matos Pedro Ferreira David Krackhardt Peer Influence in the Diffusion of iPhone 3G over a Large Social Network 38 MIS Quarterly 4 aprel 2014 1103 1133 IqtisadiyyatIqtisadi nezeriyye Siyasi iqtisadiyyatMetodologiyaIqtisadi model Iqtisadi sistemler Mikroiqtisadiyyat temelleri Riyazi iqtisadiyyat Ekonometrika Hesablama iqtisadiyyati Tecrubi iqtisadiyyatMikroiqtisadiyyatBudce mehdudiyyeti Istehlakcinin davranis nezeriyyesi Xerc Ortalama Marjinal Furset Sosial Batma Xerc fayda analizi Paylanma Miqyas iqtisadiyyatlari Imkan iqtisadiyyatlari Elastiklik Muvazinet Umumi Xarici tesir Firma Mallar ve xidmetler Emtee Ferqsizlik eyrisi Faiz Araliq secim Bazar Bazar ugursuzlugu Bazar qurulusu Reqabet Inhisarci Mukemmel reqabet Inhisar Ikili Monopsoniya Oliqopoliya Oliqopsoniya Qeyri qabariqliliq Pareto effektivliyi Oncelik Qiymet Istehsalat fealiyyeti Qazanc Ictimai mal Qazanc derecesi Gelir Icare Miqyasa qayidislar Riskden imtina Qitliq Catismazliq Artiq Sosial secim Teleb ve teklif Ticaret Qeyri mueyyenlik Faydaliliq Gozlenen Marjinal Deyer MaasMakroiqtisadiyyatMecmu teleb Tediye balansi Iqtisadi tsikl Kapital ucusu Merkezi bank Istehlakci etimadi Valyuta Deflyasiya Teleb soku Boyuk bohran Disinflyasiya DSUT Effektiv teleb Gozlentiler Adaptiv Rasional Fiskal siyaset Keynsin umumi nezeriyyesi Artim Gostericiler Inflyasiya Hiperinflyasiya Faiz derecesi Investisiya IS LM modeli Milli giris cixislarin olculmesi Modeller Pul Yaratmaq Teleb Teklif Monetar siyaset NAIRU Milli hesablar Qiymet seviyyesi Aliciliq qabiliyyeti pariteti Resessiya Qenaet Srinkflyasiya Staqflyasiya Teklif soku IssizlikRiyazi iqtisadiyyatMuqavile nezeriyyesi Qerar nezeriyyesi Ekonometrika Oyunlar nezeriyyesi Giris cixis modeli Riyazi maliyye Mexanizm dizayn nezeriyyesi Emeliyyat arasdirmasiTetbiq saheleriKend teserrufati Biznes Ehali Inkisaf Iqtisadi cografiya Iqtisadi tarix Tehsil Senaye muhendisliyi Sivil muhendislik Etraf muhit Maliyye Sehiyye Senayenin teskili Beynelxalq Bilik Emek Huquq ve iqtisadiyyat Monetar Tebii ehtiyatlar Iqtisadi planlasdirma Iqtisadi siyaset Ictimai iqtisadiyyat Ictimai secim Regional Xidmet Sosioiqtisadiyyat Iqtisadi sosiologiya Iqtisadi statistika Neqliyyat Seher RifahIqtisadi telim mektebleri tarix Qedim dovr Anarxist Avstriya Davranis Buddist Cartalizm Muasir Monetar Nezeriyye Cikaqo Klassik Qeyri muvazinet Ekoloji Tekamul Feminist Corcizm Alternativ Tarix Keynscilik Neo neoklassik sintez Yeni Post Sirkuitizm Ortodoksal Maltusculuq Marjinalizm Marksist Neo Merkantilizm Neoklasik Lozan Yeni klassik Yeni iqtisadi tsikl nezeriyyesi Yeni institusional Fiziokratiya Sosialist Teklif iqtisadiyyati Termo iqtisadiyyatEsas iqtisadcilarFransua Kene Adam Smit David Rikardo Tomas Maltus Yohan fon Tunen Fridrix List German Henrix Qossen Jul Dupui Antuan Ogusten Kurno Con Stuart Mill Karl Marks Uilyam Stenli Cevons Henri Corc Leon Valras Alfred Marsal Qeorq Fridrix Knap Vilfredo Pareto Fridrix fon Vizer Con Beyts Klark Torsteyn Veblen Irvinq Fiser Con Meynard Keyns Yozef Sumpeter Artur Sesil Piqu Con fon Neyman Elvin Hansen Raqnar Fris Oskar Lanqe Qunnar Myurdal Abba Lerner Roy Harrod Saymon Kuznes Fridrix fon Hayek Con Hikk Tyallinq Kupmans Vasili Leontyev Herbert Saymon Milton Fridmen Pol Samuelson Kennet Errou Geri Bekker Elinor Ostrom Robert Solou Amartya Sen Robert Lukas Cozef Stiqlits Ricard Taler Pol Kruqman Tomas Piketti daha coxBeynelxalq teskilatlarAsiya Sakit Okean Iqtisadi Emekdasligi Iqtisadi Emekdasliq Teskilati Avropa Azad Ticaret Assosiasiyasi Beynelxalq Valyuta Fondu Iqtisadi Emekdasliq ve Inkisaf Teskilati Dunya Banki Dunya Ticaret TeskilatiIqtisadiyyat Siyahi Iqtisadiyyat portali Iqtisadi telim mektebleriMuasirden evvelkiQedim mektebler Orta esr islami SxolastikaMuasir dovrErken muasirKameralizm Merkantilizm Fiziokratiya Salamanka mektebiAvstriya Klassik Corcizm Alman tarixi Maltusculuq Marjinalizm Marksist mekteb Neoklassik Lozan SosialistMuasir XX ve XXI esrler Davranis Buddist Cartalizm Muasir monetar mezeriyye Cikaqo Qeyri muvazinet Ekoloji Tekamul Feminist Institutsionizm Keynscilik Neo Neoklassik sintez Yeni Post Monetar dovriyye Monetarizm Yeni maltusculuq Neomarksizm Neoliberalizm Yeni klassik Rasional gozlentiler Yeni iqtisadi tsikl nezeriyyesi Yeni institusional Ictimai secim Teklif Termo iqtisadiyyatElaqeliIqtisadi telimler tarixi Makroiqtisadi fikir tarixi Iqtisadiyyat Siyasi iqtisadiyyat Iqtisadi esas cereyan Alternativ iqtisadiyyat Kicilme Iqtisadi sistemler Kateqoriya Iqtisadiyyat