Maltusçuluq - əhalinin məskunlaşması nəzəriyyəsi; müəllifinin - ingilis iqtisadçısı və ruhanisi Maltusun adı ilə belə adlandırılmışdır. və "çəpərləmələr"lə əlaqədar olaraq işsizliyin artması dövründə meydana gəlmişdir. Maltus sübut etməyə çalışırdı ki, zəhmətkeşlərin yoxsulluğu iqtisadiyyatla deyil, təbii şəraitlə bağlıdır. Onun çıxardığı qanuna görə, guya, əhali həndəsi silsilə ilə, dolanışıq vasitələrinin miqdarı isə ədədi silsilə ilə artır və nəticədə "əhalinin mütləq artımı" meydana çıxır.
Maltus | |
---|---|
![]() |
Maltusa görə əhalinin sayı və yaşayış vasitələrinin miqdarı arasındakı nisbət geniş kütləsinin tələf edən epidemiya, aclıq, müharibə və s. ilə tənzimlənməlidir. Markzim-leninizm klassikləri Maltusun mürtəcə mahiyyətini göstərmiş, onu burjuaziyanın proletariata qaşı elan etdiyi açıq müharibə adlandırmışlar. Onlar sübüt etmişlər ki, insan cəmiyyətində "əbədi təbii əhali qanunları" və " torpağın münbitliyinin azalması qanunu" yoxdur və ola da bilməz. Hər bir istehsal üsulunun özünəməxsus əhali qanunu var. Kapitalizim şəraitində nisbi əhali artıqlığı, yəni işsizlik hökm sürür, əhalinin təkrar istehsalı və "insanın törəyib artması şəraiti bilavasitə müxtəlif ictimai orqanizmlərin quruluşundan asılıdır."( Lenin V. İ., Əsər. tam külliyyatı, c. 1. səh. 500.) Yeni maltusçular Maltusun müddəalarını müasir şəraitə tətbiq etməyə çalışırlar; onlar iddia edirlər ki, inkişaf edən ölkələrdə əhalinin yüksək artım sürəti Maltusun fikirlərinin doğruluğunu sübut edir. Əslində isə bu ölkələrdə müasir demoqrafiq vəziyyət onların sosial-iqtisadi inkşaf səviyyəsindən, tibb elminin tərəqqisi nəticəsində ölüm hallarının xeyli azalmasından irəli gəlir. Bəzi müasir maltusçular əhali artımının dünyada mineral xammal və yeyinti ehtiyatlarının tükənməsinə səbəb olmasını, guya elmi-texniki tərəqqisinin ətraf mühitin pozulmasına səbəb ola biləcək fəlakətli nəticələrinə imkan yaratmasını sübut etməyə çalışır, ətraf mühiti şüurlu surətdə dəyişdirməkdə müasir cəmiyyəttin real imkanlarını nəzərə almırlar. Yeni Maltusun müddəaları burjua ideologiyasının mürtəce xarakterinə əyani sübutdur. Maltus zəhmətkeşlərin istismarına və milli azadlıq hərəkatına qarşı mübarizəni gücləndirməyə xidmət edir.
Tarixi
Maltusun nəzəri arqumenti
1798-ci ildə Tomas Maltus “Əhali prinsipi haqqında esse” əsərində öz fərziyyəsini irəli sürdü.
O, iddia edirdi ki, insan əhalisi artmağa meylli olsa da, bir millətin xoşbəxtliyi qida istehsalında da eyni artımı tələb edir. “Bir ölkənin xoşbəxtliyi tamamilə yoxsulluğundan və ya zənginliyindən, gəncliyindən və ya yaşından, arıq və ya tam məskunlaşmasından deyil, onun artan sürətindən, dərəcəsindən asılıdır. ərzaq məhsullarının illik artımı qeyri-məhdud əhalinin illik artımına yaxınlaşır."
Bununla belə, əhalinin artımına meyl həm də təbii bolluq və çatışmazlıq dövrünə gətirib çıxarır:
Biz güman edəcəyik ki, hər hansı bir ölkədə yaşayış vasitələri onun sakinlərinin asan təminatına bərabərdir. Əhali ilə bağlı daimi səy... dolanışıq vasitələri çoxalmazdan əvvəl insanların sayını artırır. Buna görə də əvvəllər yeddi milyonu təmin edən ərzaq indi yeddi milyon yarım və ya səkkiz milyona bölünməlidir. Buna görə də yoxsullar daha pis yaşamalıdırlar və onların çoxu ağır sıxıntıya düşməlidir. İşçilərin sayı da bazardakı işin nisbətindən çox olduğundan, əməyin qiyməti azalmağa meyl etməlidir; ehtiyatların qiyməti isə eyni zamanda yüksəlməyə meyllidir. Buna görə də fəhlə əvvəlki kimi qazanmaq üçün daha çox çalışmalıdır. Bu sıxıntılı mövsümdə evlənməkdə ruh düşkünlüyü, ailə saxlamaqda çətinlik o qədər böyükdür ki, əhali ayaqdadır. Bu arada əməyin ucuzluğu, fəhlələrin çoxluğu və onların arasında artan sənayenin zəruriliyi əkinçiləri öz torpaqlarında daha çox işçi qüvvəsi işə götürməyə sövq edir; təzə torpağa çevirmək və artıq əkində olanı daha tam şəkildə gübrələmək və yaxşılaşdırmaq; Nəhayət, yaşayış vasitələri bizim yola çıxdığımız dövrdəki əhali ilə eyni nisbətdə olana qədər. İşçinin vəziyyəti yenidən dözüləcək dərəcədə rahat olduğu üçün əhaliyə qoyulan məhdudiyyətlər müəyyən dərəcədə yumşaldılır; və xoşbəxtliklə bağlı eyni retrograd və mütərəqqi hərəkətlər təkrarlanır.
— Thomas Malthus, 1798. An Esse on the Principle of Population, Fəsil II.
Qıtlıq təbiətin sonuncu, ən qorxulu sərvəti kimi görünür. Əhalinin gücü yerin insan üçün dolanışıq yaratmaq gücündən o qədər üstündür ki, vaxtından əvvəl ölüm bu və ya digər şəkildə bəşər övladını ziyarət etməlidir. Bəşəriyyətin əxlaqsızlıqları aktiv və bacarıqlı əhalini məhv edən nazirlərdir. Onlar böyük məhv ordusunun öncülləridir və çox vaxt qorxulu işi özləri bitirirlər. Ancaq bu qırğın müharibəsində uğursuzluğa düçar olsalar, xəstəlik mövsümləri, epidemiyalar, vəba və vəba dəhşətli sıra ilə irəliləyir və minlərlə və on minlərlə insanı süpürür. Müvəffəqiyyət hələ də yarımçıq qalarsa, arxada nəhəng qaçılmaz aclıq budaqları baş qaldırır və bir güclü zərbə ilə əhalini dünyanın qidası ilə bərabərləşdirir.
— Thomas Malthus, 1798. An Essay on the Principle of Population. VII fəsil, səh. 61
Maltus həm sağlığında, həm də ondan sonra iqtisadçıların müqaviməti ilə üzləşdi. Bir neçə onillikdən sonra səsli tənqidçi Fridrix Engels idi.
Erkən tarix
Maltus hiss etdiyi problemləri ilk təsvir edən deyildi. Orijinal esse 18-ci əsrin sonunda yoxsulluğun mənşəyi ilə bağlı davam edən intellektual müzakirənin bir hissəsi idi. Əhali Prinsipi xüsusilə Uilyam Qodvin və Markiz de Kondorset kimi mütəfəkkirlərə və bəşəriyyətin mükəmməlliyinə inanan Maltusun öz atasına təkzib kimi yazılmışdır. Maltus, bəşəriyyətin çox sürətlə təkrar istehsal etmə qabiliyyətinə inanırdı ki, mükəmməlliyə çatmaq üçün səylər məhv edildi və müxtəlif problemlərə səbəb oldu.
Onun fəhlə sinfinin sürətlə çoxalma meylini tənqid etməsi və bunun kapitalistlər tərəfindən onların əməyinin istismarı deyil, onların yoxsulluğuna səbəb olduğuna inanması onun nəzəriyyəsinin geniş tənqidinə səbəb oldu.
Maltusçular, Tori paternalizmi ilə səciyyələndirilən yoxsullara xeyriyyəçilik ideyalarını əbəs hesab edirdilər, çünki bunlar yalnız yoxsulların sayının artması ilə nəticələnəcəkdi; bu nəzəriyyələr 1834-cü il Yoxsullar Qanununa Dəyişiklik Aktı ilə örnəklənən Vhig iqtisadi ideyalarına çevrildi. Akt opponentlər tərəfindən “kasıbları mühacirət etməyə, daha aşağı maaşla işləməyə və daha qaba yeməklə yaşamağa məcbur etmək üçün hazırlanmış Maltus qanun layihəsi kimi təsvir edilmişdir. ",ixtişaşlara və yandırmalara baxmayaraq, iş evlərinin tikintisinə təşəbbüs göstərdi.
Maltusçuların böyük qorxusu ondan ibarət idi ki, “ayrı-seçkilikdən kənar sədəqə” əhalinin yoxsulluq həddinə çatan artımına, asılı olanların bu artan ordusunu dəstəkləmək üçün dövlət cüzdanına qoyulan ödənişlərin artmasına və nəhayət, milli iflas fəlakətinə gətirib çıxaracaq. Baxmayaraq ki, sonradan Maltusçuluq ümumi həddindən artıq əhali problemi ilə eyniləşdirilsə də, ilkin Maltusçuların narahatlığı daha konkret olaraq, asılı yoxsullar tərəfindən həddindən artıq əhalinin qorxusu ilə bağlı idi..
Maltusçuluğun tərəfdarlarından biri romançı Harriet Martineau idi və onun tanışları arasında Çarlz Darvin də var idi və Maltusun fikirləri Darvinin təkamül nəzəriyyəsinin yaranmasına əhəmiyyətli təsir göstərmişdir. Darvin, populyasiyanın artımının nəticədə hər hansı bir mühitdə yaşaya biləcəkdən daha çox orqanizmə gətirib çıxaracağı fikrini heyran etdi və onu yaşamaq və çoxalma uğrunda mübarizədə nisbi üstünlüyə malik olan orqanizmlərin öz xüsusiyyətlərini insanlara ötürə biləcəklərini nəzəriyyə etməyə vadar etdi. gələcək nəsillər. Maltusçuluğun tərəfdarları öz növbəsində Darvinin fikirlərindən təsirləndilər, hər iki məktəb yevgenika sahəsinə təsir göstərməyə başladı. Henry Fairfield Osborn Jr. "yararsız" olanı aradan qaldıraraq Maltus fəlakətindən qaçmaq üçün "insani doğuşa nəzarət yolu ilə insani doğum seçimini" müdafiə etdi.
Müasir formula

Maltus nəzəriyyəsinin müasir formalaşdırılması Quamrul Əşrəf və Oded Qalor tərəfindən hazırlanmışdır.Onların nəzəri strukturu belə deməyə əsas verir ki, nə qədər ki, yüksək gəlir reproduktiv uğura müsbət təsir edir və torpaq resurs istehsalında məhdudlaşdırıcı amildirsə, texnoloji tərəqqi adambaşına (adambaşına) gəlirə yalnız müvəqqəti təsir göstərir. Qısa müddətdə texnoloji tərəqqi adambaşına düşən gəliri artırsa da, texnoloji tərəqqinin yaratdığı resurs bolluğu əhalinin artımını təmin edəcək və nəticədə adambaşına düşən gəliri ilkin uzunmüddətli səviyyəyə qaytaracaq.
Nəzəriyyənin sınaqdan keçirilə bilən proqnozu ondan ibarətdir ki, Maltus dövründə texnoloji cəhətdən inkişaf etmiş iqtisadiyyatlar daha yüksək əhali sıxlığı ilə xarakterizə olunurdu, lakin onların adambaşına düşən gəlir səviyyəsi texnoloji cəhətdən geridə qalmış cəmiyyətlərin səviyyəsindən fərqlənmirdi.
İstinadlar
- Azərbaycan Sovet Ensiklopediyası. VI. Bakı. 1982. səh. 336.
- Oxford World's Classics reprint
- . The Condition of the Working-Class in England in 1844. London: Swan Sonnenschein & Co. 1892. 2014-10-12 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-06-02. Engels wrote that poverty and poor living conditions in 1844 had largely disappeared.
- Fogel, Robert W. The Escape from Hunger and Premature Death, 1700–2100. London: Cambridge University Press. 2004. ISBN .[]
- Neurath, Paul. From Malthus to the Club of Rome and Back. . 1994. səh. 5. ISBN . 2023-10-24 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-06-02 – Google Books vasitəsilə.
- . The Politics of Evolution: Morphology, Medicine, and Reform in Radical London. University of Chicago Press. 1992. səh. 126. ISBN – Google Books vasitəsilə.
- ""Outcast London" and the late-Victorian Discovery of Poverty: Malthusianism and the New Poor Law". 21 June 2007 tarixində .
- Wyhe, John van. "Charles Darwin: gentleman naturalist: A biographical sketch". 2006. 2020-01-13 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-06-02.
- Ashraf, Quamrul; Galor, Oded. "Dynamics and Stagnation in the Malthusian Epoch". . 101 (5). 2011: 2003–2041. doi:10.1257/aer.101.5.2003. PMC 4262154. PMID 25506082.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Maltusculuq ehalinin meskunlasmasi nezeriyyesi muellifinin ingilis iqtisadcisi ve ruhanisi Maltusun adi ile bele adlandirilmisdir ve ceperlemeler le elaqedar olaraq issizliyin artmasi dovrunde meydana gelmisdir Maltus subut etmeye calisirdi ki zehmetkeslerin yoxsullugu iqtisadiyyatla deyil tebii seraitle baglidir Onun cixardigi qanuna gore guya ehali hendesi silsile ile dolanisiq vasitelerinin miqdari ise ededi silsile ile artir ve neticede ehalinin mutleq artimi meydana cixir Maltus Maltusa gore ehalinin sayi ve yasayis vasitelerinin miqdari arasindaki nisbet genis kutlesinin telef eden epidemiya acliq muharibe ve s ile tenzimlenmelidir Markzim leninizm klassikleri Maltusun murtece mahiyyetini gostermis onu burjuaziyanin proletariata qasi elan etdiyi aciq muharibe adlandirmislar Onlar subut etmisler ki insan cemiyyetinde ebedi tebii ehali qanunlari ve torpagin munbitliyinin azalmasi qanunu yoxdur ve ola da bilmez Her bir istehsal usulunun ozunemexsus ehali qanunu var Kapitalizim seraitinde nisbi ehali artiqligi yeni issizlik hokm surur ehalinin tekrar istehsali ve insanin toreyib artmasi seraiti bilavasite muxtelif ictimai orqanizmlerin qurulusundan asilidir Lenin V I Eser tam kulliyyati c 1 seh 500 Yeni maltuscular Maltusun muddealarini muasir seraite tetbiq etmeye calisirlar onlar iddia edirler ki inkisaf eden olkelerde ehalinin yuksek artim sureti Maltusun fikirlerinin dogrulugunu subut edir Eslinde ise bu olkelerde muasir demoqrafiq veziyyet onlarin sosial iqtisadi inksaf seviyyesinden tibb elminin tereqqisi neticesinde olum hallarinin xeyli azalmasindan ireli gelir Bezi muasir maltuscular ehali artiminin dunyada mineral xammal ve yeyinti ehtiyatlarinin tukenmesine sebeb olmasini guya elmi texniki tereqqisinin etraf muhitin pozulmasina sebeb ola bilecek felaketli neticelerine imkan yaratmasini subut etmeye calisir etraf muhiti suurlu suretde deyisdirmekde muasir cemiyyettin real imkanlarini nezere almirlar Yeni Maltusun muddealari burjua ideologiyasinin murtece xarakterine eyani subutdur Maltus zehmetkeslerin istismarina ve milli azadliq herekatina qarsi mubarizeni guclendirmeye xidmet edir TarixiMaltusun nezeri arqumenti1798 ci ilde Tomas Maltus Ehali prinsipi haqqinda esse eserinde oz ferziyyesini ireli surdu O iddia edirdi ki insan ehalisi artmaga meylli olsa da bir milletin xosbextliyi qida istehsalinda da eyni artimi teleb edir Bir olkenin xosbextliyi tamamile yoxsullugundan ve ya zenginliyinden gencliyinden ve ya yasindan ariq ve ya tam meskunlasmasindan deyil onun artan suretinden derecesinden asilidir erzaq mehsullarinin illik artimi qeyri mehdud ehalinin illik artimina yaxinlasir Bununla bele ehalinin artimina meyl hem de tebii bolluq ve catismazliq dovrune getirib cixarir Biz guman edeceyik ki her hansi bir olkede yasayis vasiteleri onun sakinlerinin asan teminatina beraberdir Ehali ile bagli daimi sey dolanisiq vasiteleri coxalmazdan evvel insanlarin sayini artirir Buna gore de evveller yeddi milyonu temin eden erzaq indi yeddi milyon yarim ve ya sekkiz milyona bolunmelidir Buna gore de yoxsullar daha pis yasamalidirlar ve onlarin coxu agir sixintiya dusmelidir Iscilerin sayi da bazardaki isin nisbetinden cox oldugundan emeyin qiymeti azalmaga meyl etmelidir ehtiyatlarin qiymeti ise eyni zamanda yukselmeye meyllidir Buna gore de fehle evvelki kimi qazanmaq ucun daha cox calismalidir Bu sixintili movsumde evlenmekde ruh duskunluyu aile saxlamaqda cetinlik o qeder boyukdur ki ehali ayaqdadir Bu arada emeyin ucuzlugu fehlelerin coxlugu ve onlarin arasinda artan senayenin zeruriliyi ekincileri oz torpaqlarinda daha cox isci quvvesi ise goturmeye sovq edir teze torpaga cevirmek ve artiq ekinde olani daha tam sekilde gubrelemek ve yaxsilasdirmaq Nehayet yasayis vasiteleri bizim yola cixdigimiz dovrdeki ehali ile eyni nisbetde olana qeder Iscinin veziyyeti yeniden dozulecek derecede rahat oldugu ucun ehaliye qoyulan mehdudiyyetler mueyyen derecede yumsaldilir ve xosbextlikle bagli eyni retrograd ve mutereqqi hereketler tekrarlanir Thomas Malthus 1798 An Esse on the Principle of Population Fesil II Qitliq tebietin sonuncu en qorxulu serveti kimi gorunur Ehalinin gucu yerin insan ucun dolanisiq yaratmaq gucunden o qeder ustundur ki vaxtindan evvel olum bu ve ya diger sekilde beser ovladini ziyaret etmelidir Beseriyyetin exlaqsizliqlari aktiv ve bacariqli ehalini mehv eden nazirlerdir Onlar boyuk mehv ordusunun onculleridir ve cox vaxt qorxulu isi ozleri bitirirler Ancaq bu qirgin muharibesinde ugursuzluga ducar olsalar xestelik movsumleri epidemiyalar veba ve veba dehsetli sira ile irelileyir ve minlerle ve on minlerle insani supurur Muveffeqiyyet hele de yarimciq qalarsa arxada neheng qacilmaz acliq budaqlari bas qaldirir ve bir guclu zerbe ile ehalini dunyanin qidasi ile beraberlesdirir Thomas Malthus 1798 An Essay on the Principle of Population VII fesil seh 61 Maltus hem sagliginda hem de ondan sonra iqtisadcilarin muqavimeti ile uzlesdi Bir nece onillikden sonra sesli tenqidci Fridrix Engels idi Erken tarixMaltus hiss etdiyi problemleri ilk tesvir eden deyildi Orijinal esse 18 ci esrin sonunda yoxsullugun menseyi ile bagli davam eden intellektual muzakirenin bir hissesi idi Ehali Prinsipi xususile Uilyam Qodvin ve Markiz de Kondorset kimi mutefekkirlere ve beseriyyetin mukemmelliyine inanan Maltusun oz atasina tekzib kimi yazilmisdir Maltus beseriyyetin cox suretle tekrar istehsal etme qabiliyyetine inanirdi ki mukemmelliye catmaq ucun seyler mehv edildi ve muxtelif problemlere sebeb oldu Onun fehle sinfinin suretle coxalma meylini tenqid etmesi ve bunun kapitalistler terefinden onlarin emeyinin istismari deyil onlarin yoxsulluguna sebeb olduguna inanmasi onun nezeriyyesinin genis tenqidine sebeb oldu Maltuscular Tori paternalizmi ile seciyyelendirilen yoxsullara xeyriyyecilik ideyalarini ebes hesab edirdiler cunki bunlar yalniz yoxsullarin sayinin artmasi ile neticelenecekdi bu nezeriyyeler 1834 cu il Yoxsullar Qanununa Deyisiklik Akti ile orneklenen Vhig iqtisadi ideyalarina cevrildi Akt opponentler terefinden kasiblari muhaciret etmeye daha asagi maasla islemeye ve daha qaba yemekle yasamaga mecbur etmek ucun hazirlanmis Maltus qanun layihesi kimi tesvir edilmisdir ixtisaslara ve yandirmalara baxmayaraq is evlerinin tikintisine tesebbus gosterdi Maltuscularin boyuk qorxusu ondan ibaret idi ki ayri seckilikden kenar sedeqe ehalinin yoxsulluq heddine catan artimina asili olanlarin bu artan ordusunu desteklemek ucun dovlet cuzdanina qoyulan odenislerin artmasina ve nehayet milli iflas felaketine getirib cixaracaq Baxmayaraq ki sonradan Maltusculuq umumi heddinden artiq ehali problemi ile eynilesdirilse de ilkin Maltuscularin narahatligi daha konkret olaraq asili yoxsullar terefinden heddinden artiq ehalinin qorxusu ile bagli idi Maltusculugun terefdarlarindan biri romanci Harriet Martineau idi ve onun tanislari arasinda Carlz Darvin de var idi ve Maltusun fikirleri Darvinin tekamul nezeriyyesinin yaranmasina ehemiyyetli tesir gostermisdir Darvin populyasiyanin artiminin neticede her hansi bir muhitde yasaya bilecekden daha cox orqanizme getirib cixaracagi fikrini heyran etdi ve onu yasamaq ve coxalma ugrunda mubarizede nisbi ustunluye malik olan orqanizmlerin oz xususiyyetlerini insanlara oture bileceklerini nezeriyye etmeye vadar etdi gelecek nesiller Maltusculugun terefdarlari oz novbesinde Darvinin fikirlerinden tesirlendiler her iki mekteb yevgenika sahesine tesir gostermeye basladi Henry Fairfield Osborn Jr yararsiz olani aradan qaldiraraq Maltus felaketinden qacmaq ucun insani dogusa nezaret yolu ile insani dogum secimini mudafie etdi Muasir formulaMaltus nezeriyyesinin muasir formalasdirilmasi Quamrul Esref ve Oded Qalor terefinden hazirlanmisdir Onlarin nezeri strukturu bele demeye esas verir ki ne qeder ki yuksek gelir reproduktiv ugura musbet tesir edir ve torpaq resurs istehsalinda mehdudlasdirici amildirse texnoloji tereqqi adambasina adambasina gelire yalniz muveqqeti tesir gosterir Qisa muddetde texnoloji tereqqi adambasina dusen geliri artirsa da texnoloji tereqqinin yaratdigi resurs bollugu ehalinin artimini temin edecek ve neticede adambasina dusen geliri ilkin uzunmuddetli seviyyeye qaytaracaq Nezeriyyenin sinaqdan kecirile bilen proqnozu ondan ibaretdir ki Maltus dovrunde texnoloji cehetden inkisaf etmis iqtisadiyyatlar daha yuksek ehali sixligi ile xarakterize olunurdu lakin onlarin adambasina dusen gelir seviyyesi texnoloji cehetden geride qalmis cemiyyetlerin seviyyesinden ferqlenmirdi IstinadlarAzerbaycan Sovet Ensiklopediyasi VI Baki 1982 seh 336 Oxford World s Classics reprint The Condition of the Working Class in England in 1844 London Swan Sonnenschein amp Co 1892 2014 10 12 tarixinde Istifade tarixi 2024 06 02 Engels wrote that poverty and poor living conditions in 1844 had largely disappeared Fogel Robert W The Escape from Hunger and Premature Death 1700 2100 London Cambridge University Press 2004 ISBN 978 0521808781 sehife gosterin Neurath Paul From Malthus to the Club of Rome and Back 1994 seh 5 ISBN 978 1563244070 2023 10 24 tarixinde Istifade tarixi 2024 06 02 Google Books vasitesile The Politics of Evolution Morphology Medicine and Reform in Radical London University of Chicago Press 1992 seh 126 ISBN 978 0226143743 Google Books vasitesile Outcast London and the late Victorian Discovery of Poverty Malthusianism and the New Poor Law 21 June 2007 tarixinde Wyhe John van Charles Darwin gentleman naturalist A biographical sketch 2006 2020 01 13 tarixinde Istifade tarixi 2024 06 02 Ashraf Quamrul Galor Oded Dynamics and Stagnation in the Malthusian Epoch 101 5 2011 2003 2041 doi 10 1257 aer 101 5 2003 PMC 4262154 PMID 25506082