İstehsalat fəaliyyəti — mikroiqtisadiyyatda istifadə olunan, xalis məhsulun texnoloji cəhətdən qəbul edilə bilən bütün vektorlarının məcmuəsini rəsmiləşdirən bir konsepsiya.
Tərifi
| ]Əgər iqtisadiyyatda məhsul olsa. İstehsal prosesində mal istehlak olunur. Bu malların vektorunu (xərcləri) (vektorun ölçüsü ) ilə qeyd edək. Digər məhsulların zamanla istehsal olunur (vektor ). Bu malların vektorunu ilə qeyd edək. Sonra (ölçüsü - ) vektoruna xalis çıxışların vektoru deyilir. Net çıxışların texnoloji cəhətdən qəbul edilə bilən bütün vektorlarının cəmi texnoloji dəsti təşkil edir. Əslində, boşluğunun bəzi alt hissəsidir.
Xüsusiyyətləri
| ]- Boşluq: texnoloji dəst boş deyil. Boşluq istehsalın əsas ehtimalı deməkdir.
- Hərəkətsizliyin icazə verilməsi: sıfır vektor texnoloji dəstə aiddir. Bu rəsmi xüsusiyyət, sıfır xərclə sıfır məhsulun qəbul edilə biləcəyi deməkdir.
- Bağlanma: texnoloji dəst öz sərhədini ehtiva edir və xalis çıxışların texnoloji cəhətdən qəbul edilə bilən vektorlarının istənilən ardıcıllığının həddi də texnoloji dəstə aiddir.
- Xərc azadlığı: verilmiş bir vektoru texnoloji çoxluğa aiddirsə, istənilən vektoru da ona aiddir. Bu o deməkdir ki, rəsmi olaraq eyni həcmdə məhsul böyük xərclərlə istehsal edilə bilər.
- Kornukopiyanın olmaması: xalis mənfi olmayan vektorlardan yalnız sıfır vektor texnoloji dəstə aiddir. Bu o deməkdir ki, məhsulların müsbət miqdarda istehsalı üçün sıfır olmayan xərclər tələb olunur.
- Geri dönməzlik: hər hansı bir etibarlı vektor üçün texnologiya dəstinə aid deyil. Yəni bu məhsulların istehsalında istifadə olunduğu miqdarda məhsuldan məhsul çıxarmaq mümkün deyil.
- Əlavəlik: İki etibarlı vektorun cəmi də etibarlı bir vektordur. Yəni texnologiyaların birləşməsinə icazə verilir.
- Ölçüyə qayıtmaqla əlaqəli xüsusiyyətlər:
- Artmayan miqyasa qayıdır: hər hansı bir üçün, z texnologiya dəstinə aiddirsə, o zaman da texnoloji dəstə aiddir.
- Azalan olmayan miqyasa qayıdır: hər hansı bir üçün, z texnoloji dəstə aiddirsə, da texnoloji dəstə aiddir.
- Sabit miqyasa qayıdır: əvvəlki iki xassənin eyni vaxtda icrası, yəni hər hansı bir müsbət если üçün texnologiya dəstinə aiddirsə, o zaman əgər eyni zamanda texnoloji dəstə aiddir. Daimi geri çəkmə xüsusiyyəti texnoloji dəstin bir konus olması deməkdir.
- Konveksiya: hər iki etibarlı vektor üçün , hər hansı bir vektor üçün, burada . Konveksiya xüsusiyyəti texnologiyaları "qarışdırmaq" qabiliyyəti deməkdir. Xüsusilə texnoloji dəstin qatqı xüsusiyyətinə və miqyasda artmayan gəlirlərə sahib olması halında yerinə yetirilir. Üstəlik, bu vəziyyətdə texnoloji dəst konveks konusdur.
Texnoloji dəstin təsirli sərhədi
| ]Düzgün bir texnologiya ondan başqa etibarlı bir texnologiya olmadığı təqdirdə səmərəli adlanır . Çoxsaylı səmərəli texnologiyalar effektiv texnoloji sərhəd təşkil edir.
Əgər xərcləmə azadlığı və texnoloji dəstin bağlanması şərtləri təmin olunarsa, onda digər malların istehsalını azaltmadan bir malın istehsalını sonsuz artırmaq mümkün deyil. Bu halda, hər hansı bir etibarlı texnologiya üçün səmərəli bir texnologiya mövcuddur . Bu vəziyyətdə, bütün texnoloji dəstin əvəzinə, yalnız effektiv sərhəddən istifadə edilə bilər. Ümumiyyətlə, effektiv sərhəd bəzi istehsal funksiyaları ilə müəyyən edilə bilər.
İstehsalat funksiyası
| ]Tək məhsul texnologiyalarını nəzərdən keçirsək burada — bir ölçünün bir vektorudur və , ölçülü bir maya vektorudur. Mümkün olan bütün maya vektorlarını ehtiva edən dəstini nəzərdən keçirin ,, hər , üçün olsun ki, xalis çıxış vektorları texniki dəstə aiddir.
-də ədədi funksiyası hər bir verilmiş xərc vektoru üçün dəyəri olduqda istehsal funksiyası adlanır icazə verilən maksimum çıxışı müəyyənləşdirir (xalis çıxış vektoru (-x, y) texnoloji dəstinə aiddir).
Texnologiya dəstinin təsirli sərhədindəki hər hansı bir nöqtə kimi təmsil oluna bilər və əksinə, əgər artan bir funksiyadırsa (bu vəziyyətdə təsirli sərhəd tənliyidir). Əgər bir texnoloji dəsti xərcləməkdə sərbəstdirsə və istehsal funksiyası ilə təsvir oluna bilərsə, onda texnoloji dəsti bərabərsizliyinə əsasən müəyyən edilir.
İstehsal funksiyasından istifadə edərək müəyyənləşdiriləcək bir texnologiya dəsti üçün hər hansı bir üçün müəyyən bir xərclə icazə verilən çıxışların hər hansı bir olması kifayətdir — məhdud və qapalı idi. Xüsusilə, texnoloji dəst bağlanma, artmayan miqyaslı qayıdış və kornukopiyanın olmaması xüsusiyyətlərini təmin edərsə, bu şərt təmin edilir .
Texnologiya dəsti qabarıqdırsa, istehsal funksiyası dəstinin içərisində konkav və davamlıdır. Sərbəst xərcləmə şərti təmin edilərsə, azalmayan bir funksiyadır (bu vəziyyətdə texnoloji çoxluğun qabarıqlığı da funksiyanın içbükeyliyindən irəli gəlir). Nəhayət, həm kornukopiya vəziyyəti, həm də hərəkətsizlik müavinəti təmin olunarsa,.
İstehsal funksiyası fərqlənə bilərsə, miqyasın yerli elastikliyi aşağıdakı bərabər yollarla müəyyən edilə bilər:
burada — istehsal funksiyası qradiyent vektoru.
İstinadlar
| ]- Intermediate Microeconomics, Hal R. Varian 1999, W. W. Norton & Company; 5th edition
- ; Whinston, Michael D.; Jerry R. Green. Microeconomic Theory. New York: Oxford University Press. 1995. ISBN .
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vikipediya azad ensiklopediya Istehsalat fealiyyeti mikroiqtisadiyyatda istifade olunan xalis mehsulun texnoloji cehetden qebul edile bilen butun vektorlarinin mecmuesini resmilesdiren bir konsepsiya Terifi span Eger iqtisadiyyatda N displaystyle N mehsul olsa Istehsal prosesinde n displaystyle n mal istehlak olunur Bu mallarin vektorunu xercleri x displaystyle x vektorun olcusu n displaystyle n ile qeyd edek Diger m N n displaystyle m N n mehsullarin zamanla istehsal olunur vektor m displaystyle m Bu mallarin vektorunu y displaystyle y ile qeyd edek Sonra z x y displaystyle z x y olcusu N displaystyle N vektoruna xalis cixislarin vektoru deyilir Net cixislarin texnoloji cehetden qebul edile bilen butun vektorlarinin cemi texnoloji desti teskil edir Eslinde RN displaystyle R N boslugunun bezi alt hissesidir Xususiyyetleri span Bosluq texnoloji dest bos deyil Bosluq istehsalin esas ehtimali demekdir Hereketsizliyin icaze verilmesi sifir vektor texnoloji deste aiddir Bu resmi xususiyyet sifir xercle sifir mehsulun qebul edile bileceyi demekdir Baglanma texnoloji dest oz serhedini ehtiva edir ve xalis cixislarin texnoloji cehetden qebul edile bilen vektorlarinin istenilen ardicilliginin heddi de texnoloji deste aiddir Xerc azadligi verilmis bir z displaystyle z vektoru texnoloji coxluga aiddirse istenilen z z displaystyle z leqslant z vektoru da ona aiddir Bu o demekdir ki resmi olaraq eyni hecmde mehsul boyuk xerclerle istehsal edile biler Kornukopiyanin olmamasi xalis menfi olmayan vektorlardan yalniz sifir vektor texnoloji deste aiddir Bu o demekdir ki mehsullarin musbet miqdarda istehsali ucun sifir olmayan xercler teleb olunur Geri donmezlik her hansi bir etibarli vektor ucun z displaystyle z texnologiya destine aid deyil Yeni bu mehsullarin istehsalinda istifade olundugu miqdarda mehsuldan mehsul cixarmaq mumkun deyil Elavelik Iki etibarli vektorun cemi de etibarli bir vektordur Yeni texnologiyalarin birlesmesine icaze verilir Olcuye qayitmaqla elaqeli xususiyyetler Artmayan miqyasa qayidir her hansi bir l 0 1 displaystyle lambda in 0 1 ucun z texnologiya destine aiddirse o zaman lz displaystyle lambda z da texnoloji deste aiddir Azalan olmayan miqyasa qayidir her hansi bir l gt 1 displaystyle lambda gt 1 ucun z texnoloji deste aiddirse lz displaystyle lambda z da texnoloji deste aiddir Sabit miqyasa qayidir evvelki iki xassenin eyni vaxtda icrasi yeni her hansi bir musbet l displaystyle lambda esli z displaystyle z ucunlz displaystyle lambda z texnologiya destine aiddirse o zaman l displaystyle lambda eger z displaystyle z eyni zamanda texnoloji deste aiddir Daimi geri cekme xususiyyeti texnoloji destin bir konus olmasi demekdir Konveksiya her iki etibarli vektor ucun z1 z2 displaystyle z 1 z 2 her hansi bir vektor ucunaz1 1 a z2 displaystyle alpha z 1 1 alpha z 2 burada 0 lt a 1 displaystyle 0 lt alpha leqslant 1 Konveksiya xususiyyeti texnologiyalari qarisdirmaq qabiliyyeti demekdir Xususile texnoloji destin qatqi xususiyyetine ve miqyasda artmayan gelirlere sahib olmasi halinda yerine yetirilir Ustelik bu veziyyetde texnoloji dest konveks konusdur Texnoloji destin tesirli serhedi span Duzgun bir texnologiya z displaystyle z ondan basqa etibarli bir texnologiya olmadigi teqdirde semereli adlanir z z displaystyle z geqslant z Coxsayli semereli texnologiyalar effektiv texnoloji serhed teskil edir Eger xercleme azadligi ve texnoloji destin baglanmasi sertleri temin olunarsa onda diger mallarin istehsalini azaltmadan bir malin istehsalini sonsuz artirmaq mumkun deyil Bu halda her hansi bir etibarli texnologiya ucun z displaystyle z semereli bir texnologiya movcuddur z z displaystyle z geqslant z Bu veziyyetde butun texnoloji destin evezine yalniz effektiv serhedden istifade edile biler Umumiyyetle effektiv serhed bezi istehsal funksiyalari ile mueyyen edile biler Istehsalat funksiyasi span Tek mehsul texnologiyalarini nezerden kecirsek x y displaystyle x y burada y displaystyle y bir olcunun bir vektorudur m 1 displaystyle m 1 ve x displaystyle x n displaystyle n olculu bir maya vektorudur Mumkun olan butun maya vektorlarini ehtiva eden X displaystyle X destini nezerden kecirin x displaystyle x her x displaystyle x ucun y displaystyle y olsun ki xalis cixis vektorlari x y displaystyle x y texniki deste aiddir f x displaystyle f x de X displaystyle X ededi funksiyasi her bir verilmis xerc vektoru ucun x displaystyle x deyeri f x displaystyle f x olduqda istehsal funksiyasi adlanir icaze verilen maksimum cixisi y displaystyle y mueyyenlesdirir xalis cixis vektoru x y texnoloji destine aiddir Texnologiya destinin tesirli serhedindeki her hansi bir noqte kimi temsil oluna biler ve eksine eger artan bir funksiyadirsa bu veziyyetde tesirli serhed tenliyidir Eger bir texnoloji desti xerclemekde serbestdirse ve istehsal funksiyasi ile tesvir oluna bilerse onda texnoloji desti berabersizliyine esasen mueyyen edilir Istehsal funksiyasindan istifade ederek mueyyenlesdirilecek bir texnologiya desti ucun her hansi bir x f x displaystyle x f x ucun mueyyen bir xercle icaze verilen cixislarin her hansi bir f x displaystyle f x olmasi kifayetdir y f x displaystyle y f x mehdud ve qapali idi Xususile texnoloji dest baglanma artmayan miqyasli qayidis ve kornukopiyanin olmamasi xususiyyetlerini temin ederse bu sert temin edilir y f x displaystyle y leqslant f x Texnologiya desti qabariqdirsa istehsal funksiyasi x displaystyle x destinin icerisinde konkav ve davamlidir Serbest xercleme serti temin edilerse F x displaystyle F x azalmayan bir funksiyadir bu veziyyetde texnoloji coxlugun qabariqligi da funksiyanin icbukeyliyinden ireli gelir Nehayet hem kornukopiya veziyyeti hem de hereketsizlik muavineti temin olunarsa f 0 0 displaystyle f 0 0 Istehsal funksiyasi ferqlene bilerse miqyasin yerli elastikliyi asagidaki beraber yollarla mueyyen edile biler e x df lx dl lf x l 1 f x xf x displaystyle e x frac df lambda x d lambda cdot frac lambda f x lambda 1 frac f x x f x burada f x displaystyle f x istehsal funksiyasi qradiyent vektoru Istinadlar span Intermediate Microeconomics Hal R Varian 1999 W W Norton amp Company 5th edition Whinston Michael D Jerry R Green Microeconomic Theory New York Oxford University Press 1995 ISBN 0 19 507340 1 IqtisadiyyatIqtisadi nezeriyye Siyasi iqtisadiyyatMetodologiyaIqtisadi model Iqtisadi sistemler Mikroiqtisadiyyat temelleri Riyazi iqtisadiyyat Ekonometrika Hesablama iqtisadiyyati Tecrubi iqtisadiyyatMikroiqtisadiyyatBudce mehdudiyyeti Istehlakcinin davranis nezeriyyesi Xerc Ortalama Marjinal Furset Sosial Batma Xerc fayda analizi Paylanma Miqyas iqtisadiyyatlari Imkan iqtisadiyyatlari Elastiklik Muvazinet Umumi Xarici tesir Firma Mallar ve xidmetler Emtee Ferqsizlik eyrisi Faiz Araliq secim Bazar Bazar ugursuzlugu Bazar qurulusu Reqabet Inhisarci Mukemmel reqabet Inhisar Ikili Monopsoniya Oliqopoliya Oliqopsoniya Qeyri qabariqliliq Pareto effektivliyi Oncelik Qiymet Istehsalat fealiyyeti Qazanc Ictimai mal Qazanc derecesi Gelir Icare Miqyasa qayidislar Riskden imtina Qitliq Catismazliq Artiq Sosial secim Teleb ve teklif Ticaret Qeyri mueyyenlik Faydaliliq Gozlenen Marjinal Deyer MaasMakroiqtisadiyyatMecmu teleb Tediye balansi Iqtisadi tsikl Kapital ucusu Merkezi bank Istehlakci etimadi Valyuta Deflyasiya Teleb soku Boyuk bohran Disinflyasiya DSUT Effektiv teleb Gozlentiler Adaptiv Rasional Fiskal siyaset Keynsin umumi nezeriyyesi Artim Gostericiler Inflyasiya Hiperinflyasiya Faiz derecesi Investisiya IS LM modeli Milli giris cixislarin olculmesi Modeller Pul Yaratmaq Teleb Teklif Monetar siyaset NAIRU Milli hesablar Qiymet seviyyesi Aliciliq qabiliyyeti pariteti Resessiya Qenaet Srinkflyasiya Staqflyasiya Teklif soku IssizlikRiyazi iqtisadiyyatMuqavile nezeriyyesi Qerar nezeriyyesi Ekonometrika Oyunlar nezeriyyesi Giris cixis modeli Riyazi maliyye Mexanizm dizayn nezeriyyesi Emeliyyat arasdirmasiTetbiq saheleriKend teserrufati Biznes Ehali Inkisaf Iqtisadi cografiya Iqtisadi tarix Tehsil Senaye muhendisliyi Sivil muhendislik Etraf muhit Maliyye Sehiyye Senayenin teskili Beynelxalq Bilik Emek Huquq ve iqtisadiyyat Monetar Tebii ehtiyatlar Iqtisadi planlasdirma Iqtisadi siyaset Ictimai iqtisadiyyat Ictimai secim Regional Xidmet Sosioiqtisadiyyat Iqtisadi sosiologiya Iqtisadi statistika Neqliyyat Seher RifahIqtisadi telim mektebleri tarix Qedim dovr Anarxist Avstriya Davranis Buddist Cartalizm Muasir Monetar Nezeriyye Cikaqo Klassik Qeyri muvazinet Ekoloji Tekamul Feminist Corcizm Alternativ Tarix Keynscilik Neo neoklassik sintez Yeni Post Sirkuitizm Ortodoksal Maltusculuq Marjinalizm Marksist Neo Merkantilizm Neoklasik Lozan Yeni klassik Yeni iqtisadi tsikl nezeriyyesi Yeni institusional Fiziokratiya Sosialist Teklif iqtisadiyyati Termo iqtisadiyyatEsas iqtisadcilarFransua Kene Adam Smit David Rikardo Tomas Maltus Yohan fon Tunen Fridrix List German Henrix Qossen Jul Dupui Antuan Ogusten Kurno Con Stuart Mill Karl Marks Uilyam Stenli Cevons Henri Corc Leon Valras Alfred Marsal Qeorq Fridrix Knap Vilfredo Pareto Fridrix fon Vizer Con Beyts Klark Torsteyn Veblen Irvinq Fiser Con Meynard Keyns Yozef Sumpeter Artur Sesil Piqu Con fon Neyman Elvin Hansen Raqnar Fris Oskar Lanqe Qunnar Myurdal Abba Lerner Roy Harrod Saymon Kuznes Fridrix fon Hayek Con Hikk Tyallinq Kupmans Vasili Leontyev Herbert Saymon Milton Fridmen Pol Samuelson Kennet Errou Geri Bekker Elinor Ostrom Robert Solou Amartya Sen Robert Lukas Cozef Stiqlits Ricard Taler Pol Kruqman Tomas Piketti daha coxBeynelxalq teskilatlarAsiya Sakit Okean Iqtisadi Emekdasligi Iqtisadi Emekdasliq Teskilati Avropa Azad Ticaret Assosiasiyasi Beynelxalq Valyuta Fondu Iqtisadi Emekdasliq ve Inkisaf Teskilati Dunya Banki Dunya Ticaret TeskilatiIqtisadiyyat Siyahi Iqtisadiyyat portali Kateqoriyalar IqtisadiyyatIstehsal nezeriyyesi