İctimai mal (ing.public good) — ödəyib-ödəməməsindən asılı olmayaraq bütün vətəndaşlar tərəfindən toplu şəkildə istehlak edilən bir mal. İctimai mallar ümumiyyətlə özəl mallara bənzəmir (istehlak üçün və yalnız sahibinə fayda verir), satışını təşkil etmək demək olar ki, mümkün deyil: fərdlər ictimai malların təsirlərindən istifadə etməkdən ləzzət alırlar, lakin bunun əvəzini ödəməkdən çəkinirlər (sərbəst atlı təsiri).
Tarixi
Dövlət və özəl malların ayrılması Aristotelin Siyasətinə qayıdır. İctimai rifah dövlətin mövcudluğunun məqsədidir. Aristotelin ənənəsi Foma Akvinskinin "ümumi xeyiri" (bonum Commune) vurğulayaraq davam etdirir.
Tərifi
K. R. Makkonnellu və S. L. Brüya əsasən, ictimai mal və ya məhsul — istisna prinsipinin tətbiq olunmadığı və istehsalı cəmiyyət tərəfindən əhəmiyyətli fayda gətirməsi şərtilə istehsalının dövlət tərəfindən təmin edildiyi mal və ya xidmətdir.
İctimai malının əlamətləri
istisna edilməmənin əlaməti — bir insanı bu malın istehlakçıları əhatəsindən kənarlaşdırmaq demək olar ki, mümkün deyil;
istehlakda rəqabətsizliyin əlaməti — malın bir nəfər tərəfindən istehlak edilməsi başqası tərəfindən istehlak imkanlarını azaltmır;
bölünməzlik əlaməti — yaxşılıq ayrı vahidlərə parçalana bilməz.
Nümunələr
Bu qədər təmiz ictimai mal yoxdur; qarışıq mallar daha çox yayılmışdır, həm özəl, həm də ictimai malların xüsusiyyətləri daxil olmaqla.
Təxminən təmiz ictimai mallar
gecə dənizçilərə rəhbərlik edən mayak işığını alan hər kəsə işıq saçır
qanunun aliliyinin təmin edilmiş daxili və xarici təhlükəsizliyi onun ərazisində olan hər kəs üçün mövcuddur.
Həddindən artıq yüklənmiş ictimai mallar
ictimai nəqliyyat
yollar
Klub / Faydaları Paylaşma
kitabxana
dayanacaq
İctimai mallarına tələb
Tamamilə ictimai malın tələb əyrisi ümumi malın marjinal faydasını əks etdirir. Ümumi tələb müəyyən bir həcm üçün hər bir istehlakçının qiymətlərinin cəmlənməsi (şaquli cəmləmə) ilə müəyyən edilir. Bütün istehlakçılar ictimai malın bütün məhsullarını istehlak etməlidirlər.
İctimai malların tədarükünün təmin edilməsində dövlətin rolu
Yalnız dövlətin ictimai mal təmin edə biləcəyinə inanılır, amma bu belə deyil. XVII əsrdə İngiltərədə mayaklar fərdi mənfəət əldə etmək üçün fərdi şəxslər tərəfindən tikilirdi, digər şeylər arasında mayakların inşası üçün yaradılan xüsusi bir dövlət xidməti mövcud idi; və reketlər, məsələn, mülkiyyət hüquqlarını öz və digər təşkilat üzvlərindən qorunma təklif edirlər.
Dövlət ictimai malların istehsalına qayğı göstərməli və vətəndaşlar tərəfindən birgə ödənişləri təşkil etməlidir. Ən açıq olanı, istisnasızlıq və rəqabətqabiliyyətlilik xüsusiyyətlərinə görə təmiz ictimai mallara olan tələbatın ödənilməsində dövlətin iştirakının məqsədəuyğun olmasıdır. Əksər ölkələrdə dövlət bu cür malların tədarükünü vergilər hesabına maliyyələşdirməklə kifayətlənmir, həm də birbaşa dövlət sektoru tərəfindən yaradılmasını təşkil edir. Bəzi hallarda dövlət siyasi və ya sosial hədəflərə əsasən xüsusi malların istehsalına və paylanmasına müdaxilə edir. Bu, ilk növbədə sosial əhəmiyyətli faydalara aiddir.
İstinadlar
Макконнелл К. Р., Брю С. Л. (1992). Экономикс: принципы, проблемы и политика. 1. М.: Республика. 99–100. ISBN5-250-01534-4.
Полит.ру — Крах концепции «несостоятельности» рынка. «Кабинетная» теория не выдерживает проверки реальностью
Avqust 04, 2021
ictimai, public, good, ödəyib, ödəməməsindən, asılı, olmayaraq, bütün, vətəndaşlar, tərəfindən, toplu, şəkildə, istehlak, edilən, ümumiyyətlə, özəl, mallara, bənzəmir, istehlak, üçün, yalnız, sahibinə, fayda, verir, satışını, təşkil, etmək, demək, olar, mümkün. Ictimai mal ing public good odeyib odememesinden asili olmayaraq butun vetendaslar terefinden toplu sekilde istehlak edilen bir mal Ictimai mallar umumiyyetle ozel mallara benzemir istehlak ucun ve yalniz sahibine fayda verir satisini teskil etmek demek olar ki mumkun deyil ferdler ictimai mallarin tesirlerinden istifade etmekden lezzet alirlar lakin bunun evezini odemekden cekinirler serbest atli tesiri Mundericat 1 Tarixi 2 Terifi 3 Ictimai malinin elametleri 4 Numuneler 5 Ictimai mallarina teleb 6 Ictimai mallarin tedarukunun temin edilmesinde dovletin rolu 7 IstinadlarTarixi RedakteDovlet ve ozel mallarin ayrilmasi Aristotelin Siyasetine qayidir Ictimai rifah dovletin movcudlugunun meqsedidir Aristotelin enenesi Foma Akvinskinin umumi xeyiri bonum Commune vurgulayaraq davam etdirir Terifi RedakteK R Makkonnellu ve S L Bruya esasen ictimai mal ve ya mehsul istisna prinsipinin tetbiq olunmadigi ve istehsali cemiyyet terefinden ehemiyyetli fayda getirmesi sertile istehsalinin dovlet terefinden temin edildiyi mal ve ya xidmetdir 1 Ictimai malinin elametleri Redakteistisna edilmemenin elameti bir insani bu malin istehlakcilari ehatesinden kenarlasdirmaq demek olar ki mumkun deyil istehlakda reqabetsizliyin elameti malin bir nefer terefinden istehlak edilmesi basqasi terefinden istehlak imkanlarini azaltmir bolunmezlik elameti yaxsiliq ayri vahidlere parcalana bilmez Numuneler RedakteBu qeder temiz ictimai mal yoxdur qarisiq mallar daha cox yayilmisdir hem ozel hem de ictimai mallarin xususiyyetleri daxil olmaqla Texminen temiz ictimai mallar gece denizcilere rehberlik eden mayak isigini alan her kese isiq sacir qanunun aliliyinin temin edilmis daxili ve xarici tehlukesizliyi onun erazisinde olan her kes ucun movcuddur Heddinden artiq yuklenmis ictimai mallar ictimai neqliyyat yollar Klub Faydalari Paylasma kitabxana dayanacaqIctimai mallarina teleb RedakteTamamile ictimai malin teleb eyrisi umumi malin marjinal faydasini eks etdirir Umumi teleb mueyyen bir hecm ucun her bir istehlakcinin qiymetlerinin cemlenmesi saquli cemleme ile mueyyen edilir Butun istehlakcilar ictimai malin butun mehsullarini istehlak etmelidirler Ictimai mallarin tedarukunun temin edilmesinde dovletin rolu RedakteYalniz dovletin ictimai mal temin ede bileceyine inanilir amma bu bele deyil XVII esrde Ingilterede mayaklar ferdi menfeet elde etmek ucun ferdi sexsler terefinden tikilirdi diger seyler arasinda mayaklarin insasi ucun yaradilan xususi bir dovlet xidmeti movcud idi 2 ve reketler meselen mulkiyyet huquqlarini oz ve diger teskilat uzvlerinden qorunma teklif edirler Dovlet ictimai mallarin istehsalina qaygi gostermeli ve vetendaslar terefinden birge odenisleri teskil etmelidir En aciq olani istisnasizliq ve reqabetqabiliyyetlilik xususiyyetlerine gore temiz ictimai mallara olan telebatin odenilmesinde dovletin istirakinin meqsedeuygun olmasidir Ekser olkelerde dovlet bu cur mallarin tedarukunu vergiler hesabina maliyyelesdirmekle kifayetlenmir hem de birbasa dovlet sektoru terefinden yaradilmasini teskil edir Bezi hallarda dovlet siyasi ve ya sosial hedeflere esasen xususi mallarin istehsalina ve paylanmasina mudaxile edir Bu ilk novbede sosial ehemiyyetli faydalara aiddir Istinadlar Redakte Makkonnell K R Bryu S L 1992 Ekonomiks principy problemy i politika 1 M Respublika 99 100 ISBN 5 250 01534 4 Polit ru Krah koncepcii nesostoyatelnosti rynka Kabinetnaya teoriya ne vyderzhivaet proverki realnostyuMenbe https az wikipedia org w index php title Ictimai mal amp oldid 5778659, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
