Karl Henrix Marks (alm.Karl Heinrich Marx; 5 may1818(1818-05-05)[…], Trir, Reyn əyaləti[d], Prussiya[…] – 14 mart1883(1883-03-14)[…], London, İngiltərə, Böyük Britaniya və İrlandiya Birləşmiş Krallığı[d][…]) — alman filosofu, siyasətçisi, sosioloqu, iqtisadçısı və yazıçısı. Marksizm nəzəriyyəsinin banisi. "Kommunist Manifesti" və "Kapital" əsərlərinin müəllifi.
O, sosiologiya elminin yaranmasında və inkişafında göstərdiyi böyük xidmətlərinə görə digər alman Maks Veber və fransız Emil Durkhaym ilə birgə sosial elmlərin təməlini qoyan 3 şəxsdən biri sayılır.
Marks kapitalist iqtisadi sistemi, burjuaziya və proletariat münasibətləri, dünyanın iqtisadi tarixi və dövlətin kapitalizmdəki rolu barədə apardığı geniş, dərin və tənqidi araşdırmalar sayəsində özünə olduqca böyük nüfuz qazanmışdır. Marksdan təsirlənən və onun idealarını inkişaf etdirən saysız-hesabsız sosioloqlar, kriminoloqlar və iqtisadçılar var, hansılar ki, marksist kriminologiyası, siyasi iqtisadiyyatda marksist perspektivi, ailə, din və digər mühum mövzularda Marksist perspektivlərini yaradıblar.
Karl Marks 5 may 1818-ci ildə Almaniyanın Ryine əyalətinin Trir qəsəbəsində dünyaya gəlmişdir. Orta təhsilini Trierdə almışdır. Bonn və Berlin universitetlərində hüquq təhsili alarkən tarix və fəlsəfəyə böyük maraq göstərmişdir. Fəlsəfəyə marağı onu Hegelçi-idealist kimi formalaşdırdı. 1841-ci ildə Epikür fəlsəfəsinə dair disertasiya müdafiə etdi.
Karl Marksin evi
Bu zaman artıq sol hegelçilər və radikal burjuaçılar birlikdə müxalifət yönümlü Rheinische Zeitung qəzetini qurmuşdular. Marks bu qəzetdə fəaliyyət göstərməyə başladı. Marks qəzetin jurnalisti və redaktoru idi. Marksın Prussiya monarxiyasına qarşı tutduğu mövqe tezliklə qəzetin bağlanması ilə nəticələndi.
Sen-Simon, Fourier, Proudhon kimi yazıçıların məqalələrini oxuyaraq Fransız sosializminin dərk etməyə çalışdı. 1843-cü ildə uşaqlıq dostu Jenny von Westphalen ilə evləndi. 1843-cü ildə Parisə köçdü. Fransız-Alman İlliklərini yayımladı (1844). Dərginin bu ilk və tək yayımında, Yəhudi məsələsi adlı yazısıyla siyasi mövqeyini ilk dəfə açıqladı. Elə həmin ildə Engelslə tanış olan Marks humanist fəlsəfə formalaşdırdır. Məhz Engelsin sayəsində onun diqqəti işçi sinifə yönəldi. Yaşadığı dövrdəki Avropadakı sosial bərabərsizliyi və işçi sinifin yuxarı siniflər tərəfindən istismarını görən Marks, tezliklə sosial inqilabçı olmağa qərar verir. Marksı bu işə başlamağa vadar edən digər ünsür isə onun digər filosoflardan (Hegel, Nitşe) fərqli olaraq, dünyanı sadəcə tədqiq deyil, dünyadakı problemləri həll etmək istəyi olub. Məhz bu istəyə görə də Marks müxtəlif Avropa dövlətlərində (İsveçrə, Fransa, Belçika) sosial inqilab etməyə cəhd etmiş, lakin dövlət tərəfindən deportasiya edilmişdir.
Lakin Marksın fəaliyyəti burada da bəyənilmədi və 1845-ci ildə Vorwarts qəzetinin üzvləri ilə birlikdə Brüsselə köçdülər. Bir neçə aydan sonra Engelsin Brüsselə gəlməsi onların ikisinin birlikdə "Alman İdeologiyası" adlı əsərini yazdılar. Bu əsərdə onlar Hegelə və gənchegelçilərə qarşı yönəlmişdilər.
Fəaliyyəti
1847-ci ildə Alman emiqrantlarının təşkil etdiyi — "Kommunistlər İttifaqı" adlı cəmiyyətə qoşulur. Bu cəmiyyətin istəyi əsasında 21 fevral 1848-ci ildə məşhur "Kommunist Partiyasının Manifesti"ni tərtib etdilər.
Belçikada 1848-ci ildə baş verən hadisələr Marksın buranı tərk etməsiylə nəticələndi. Marks Kölnə qayıdıb Rheinische Zeitung qəzetinin yenidən nəşrinin bərpa etsə də, tezliklə maliyyə və senzura ucbatından qəzet fəaliyyətini dayandırdı.
Yenidən Almaniyadan sürgün edilən Marks ailəsinin dalınca Fransaya gəlsədə buradanda çıxarıldı. 1849-cu ildən sonra ömrünün axırlarınadək Londonda yaşadı.
Bundan sonra Marksın həyatı kasıbçılığ içərisində davam etmişdir. Əgər Engelsin daimi köməyi və Marksın özünün qəzetlərə yazdığı məqalələrin müqabilində aldığı kiçik miqdarda pul olmasaydı Marksı nəinki "Kapital"ı yaza bilməzdi, o acından ölə bilərdi.
Karl Marks
1846-cı ildə Karl Marks Beynəlxalq İşçilər Asossasiyasının qurucularında biri oldu. Bu qurum həmçinin Birinci İnternasional kimi tanınırdı. Birinci İnternasionalın çıxışı zamanı veridiyi səhv sonradan bu qurumun parçalanması ilə nəticələndi. 1867-cı ildə "Kapital"ın ilk cildi çıxdı. Bu dövrdə o Fransada bir çox Avropa ölkələrində gedən proseslərə dair əsərlər, işçi partiyalarının proqramlarını yazmışdır. Dürinqə qarşı diskusiyalarda Engelsi dəstəklədi və nəticədə "Anti-Dürinq" əsəri meydana gəldi. Lakin bu əsəri yazarkən Marks xəstələndi.
Karl Marks 1883-cü il 14`Martda 64 yaşında Londonda öldü və "Highgate-Cemetery" qəbirəstanlığında dəfn edildi. Yarımçıq qalmış "Anti-Dürinq" əsəri və "Kapital"ın axırıncı cildi Fridrix Engels tərəfindən tamamlandı.
Mənbə
Ritzer, George (2008) Classical sociological theory. New York : McGraw-Hill Higher Education ; London : McGraw-Hill distributor.
Merton, Robert K. (1936–12). "The Unanticipated Consequences of Purposive Social Action". American Sociological Review 1 (6): 894–904
Giddens, Anthony (1971). Kapitalism və Müasir Sosial nəzəriyyə.
↑ A. A. P. Secret Re-burial of Karl Marx In London // The Sydney Morning Herald — Sydney: Fairfax Media, 1954. — Iss. 36485 (late edition). — P. 1. — ISSN 0312-6315
↑ Marx, Karl: (geb. Mordechai) Dr. phil., Theoretiker des Sozialismus, "Manifest der Komm. Partei", Redakteur // Band 16: Lewi – Mehr — Münhen: K. G. Saur Verlag, 2008. — səh. 331. — 25, 427 səh. — ISBN 978-3-598-22696-0
Schiel H. Die Umwelt des jungen Karl Marx. Ein unbekanntes Auswanderungsgesuch von Karl Marx, Die Umwelt des jungen Karl Marx. Die Trierer Wohnungen der Familie Marx. Ein unbekanntes Auswanderungsgesuch von Karl Marx // Broschüre "Die Umwelt des jungen Karl Marx. Ein unbekanntes Auswanderungsgesuch von Karl Marx" — Tr: Jacob Lintz, 1954. — S. 35–36. — 36 səh.
karl, marks, karl, henrix, marks, karl, heinrich, marx, 1818, 1818, trir, reyn, əyaləti, prussiya, mart, 1883, 1883, london, ingiltərə, böyük, britaniya, irlandiya, birləşmiş, krallığı, alman, filosofu, siyasətçisi, sosioloqu, iqtisadçısı, yazıçısı, marksizm, . Karl Henrix Marks alm Karl Heinrich Marx 5 may 1818 1818 05 05 1 2 3 Trir Reyn eyaleti d Prussiya 5 6 2 14 mart 1883 1883 03 14 4 1 3 London Ingiltere Boyuk Britaniya ve Irlandiya Birlesmis Kralligi d 5 7 8 alman filosofu siyasetcisi sosioloqu iqtisadcisi ve yazicisi Marksizm nezeriyyesinin banisi Kommunist Manifesti ve Kapital eserlerinin muellifi 16 Karl Marksalm Karl Marx Dogum tarixi 5 may 1818 1818 05 05 1 2 3 Dogum yeri Trir Reyn eyaleti d Prussiya 5 6 2 Vefat tarixi 14 mart 1883 1883 03 14 4 1 3 64 yasinda Vefat yeri London Ingiltere Boyuk Britaniya ve Irlandiya Birlesmis Kralligi d 5 7 8 Vefat sebebi agciyer xesteliyi d Defn yeri Hayqeyt qebiristanligi 4 Vetendasligi Prussiya 9 10 Heyat yoldasi Cenni Marks d 4 2 Usagi Eleonora Evelinq 7 11 Atasi Henriks Marks d 2 7 12 Elm sahesi iqtisadiyyat sosiologiya felsefe iqtisadiyyatElmi derecesi felsefe doktoru 13 7 8 Is yeri Yeni Reyn QezetiReyn qezeti d Tehsili Bonn Universiteti 1836 2 7 8 Yena Universiteti 7 8 Humboldt adina Berlin Universiteti 8 14 15 Frederik III Uilyam Gimnaziyasi d 2 Elmi rehberi Bruno Bauer d Vikianbarda elaqeli mediafayllarO sosiologiya elminin yaranmasinda ve inkisafinda gosterdiyi boyuk xidmetlerine gore diger alman Maks Veber ve fransiz Emil Durkhaym ile birge sosial elmlerin temelini qoyan 3 sexsden biri sayilir Marks kapitalist iqtisadi sistemi burjuaziya ve proletariat munasibetleri dunyanin iqtisadi tarixi ve dovletin kapitalizmdeki rolu barede apardigi genis derin ve tenqidi arasdirmalar sayesinde ozune olduqca boyuk nufuz qazanmisdir Marksdan tesirlenen ve onun idealarini inkisaf etdiren saysiz hesabsiz sosioloqlar kriminoloqlar ve iqtisadcilar var hansilar ki marksist kriminologiyasi siyasi iqtisadiyyatda marksist perspektivi aile din ve diger muhum movzularda Marksist perspektivlerini yaradiblar Karl Marks tarixde 100 en cox oyrenilmis sexsiyyetler siyahisinda birinci siraya daxil edilib Mundericat 1 Heyati 2 Fealiyyeti 3 Menbe 4 Hemcinin bax 5 IstinadlarHeyati RedakteKarl Marks 5 may 1818 ci ilde Almaniyanin Ryine eyaletinin Trir qesebesinde dunyaya gelmisdir Orta tehsilini Trierde almisdir Bonn ve Berlin universitetlerinde huquq tehsili alarken tarix ve felsefeye boyuk maraq gostermisdir Felsefeye maragi onu Hegelci idealist kimi formalasdirdi 1841 ci ilde Epikur felsefesine dair disertasiya mudafie etdi Karl Marksin evi Bu zaman artiq sol hegelciler ve radikal burjuacilar birlikde muxalifet yonumlu Rheinische Zeitung qezetini qurmusdular Marks bu qezetde fealiyyet gostermeye basladi Marks qezetin jurnalisti ve redaktoru idi Marksin Prussiya monarxiyasina qarsi tutdugu movqe tezlikle qezetin baglanmasi ile neticelendi Sen Simon Fourier Proudhon kimi yazicilarin meqalelerini oxuyaraq Fransiz sosializminin derk etmeye calisdi 1843 cu ilde usaqliq dostu Jenny von Westphalen ile evlendi 1843 cu ilde Parise kocdu Fransiz Alman Illiklerini yayimladi 1844 Derginin bu ilk ve tek yayiminda Yehudi meselesi adli yazisiyla siyasi movqeyini ilk defe aciqladi Ele hemin ilde Engelsle tanis olan Marks humanist felsefe formalasdirdir Mehz Engelsin sayesinde onun diqqeti isci sinife yoneldi Yasadigi dovrdeki Avropadaki sosial berabersizliyi ve isci sinifin yuxari sinifler terefinden istismarini goren Marks tezlikle sosial inqilabci olmaga qerar verir Marksi bu ise baslamaga vadar eden diger unsur ise onun diger filosoflardan Hegel Nitse ferqli olaraq dunyani sadece tedqiq deyil dunyadaki problemleri hell etmek isteyi olub Mehz bu isteye gore de Marks muxtelif Avropa dovletlerinde Isvecre Fransa Belcika sosial inqilab etmeye cehd etmis lakin dovlet terefinden deportasiya edilmisdir Lakin Marksin fealiyyeti burada da beyenilmedi ve 1845 ci ilde Vorwarts qezetinin uzvleri ile birlikde Brussele kocduler Bir nece aydan sonra Engelsin Brussele gelmesi onlarin ikisinin birlikde Alman Ideologiyasi adli eserini yazdilar Bu eserde onlar Hegele ve genchegelcilere qarsi yonelmisdiler Fealiyyeti Redakte1847 ci ilde Alman emiqrantlarinin teskil etdiyi Kommunistler Ittifaqi adli cemiyyete qosulur Bu cemiyyetin isteyi esasinda 21 fevral 1848 ci ilde meshur Kommunist Partiyasinin Manifesti ni tertib etdiler Belcikada 1848 ci ilde bas veren hadiseler Marksin burani terk etmesiyle neticelendi Marks Kolne qayidib Rheinische Zeitung qezetinin yeniden nesrinin berpa etse de tezlikle maliyye ve senzura ucbatindan qezet fealiyyetini dayandirdi Yeniden Almaniyadan surgun edilen Marks ailesinin dalinca Fransaya gelsede buradanda cixarildi 1849 cu ilden sonra omrunun axirlarinadek Londonda yasadi Bundan sonra Marksin heyati kasibcilig icerisinde davam etmisdir Eger Engelsin daimi komeyi ve Marksin ozunun qezetlere yazdigi meqalelerin muqabilinde aldigi kicik miqdarda pul olmasaydi Marksi neinki Kapital i yaza bilmezdi o acindan ole bilerdi Karl Marks 1846 ci ilde Karl Marks Beynelxalq Isciler Asossasiyasinin qurucularinda biri oldu Bu qurum hemcinin Birinci Internasional kimi taninirdi Birinci Internasionalin cixisi zamani veridiyi sehv sonradan bu qurumun parcalanmasi ile neticelendi 1867 ci ilde Kapital in ilk cildi cixdi Bu dovrde o Fransada bir cox Avropa olkelerinde geden proseslere dair eserler isci partiyalarinin proqramlarini yazmisdir Durinqe qarsi diskusiyalarda Engelsi destekledi ve neticede Anti Durinq eseri meydana geldi Lakin bu eseri yazarken Marks xestelendi Karl Marks 1883 cu il 14 Martda 64 yasinda Londonda oldu ve Highgate Cemetery qebirestanliginda defn edildi Yarimciq qalmis Anti Durinq eseri ve Kapital in axirinci cildi Fridrix Engels terefinden tamamlandi Menbe RedakteRitzer George 2008 Classical sociological theory New York McGraw Hill Higher Education London McGraw Hill distributor Merton Robert K 1936 12 The Unanticipated Consequences of Purposive Social Action American Sociological Review 1 6 894 904 Giddens Anthony 1971 Kapitalism ve Muasir Sosial nezeriyye Karl Marks ing Internet Movie Database saytindaHemcinin bax Redakte Vikianbarda Karl Marks ile elaqeli mediafayllar var Vikimenbede Karl Marks ile elaqeli melumatlar var Marksizm Fridrix Engels Kommunist PartiyasiIstinadlar Redakte 1 2 3 4 5 6 Bibliotheque nationale de France BnF identifikatoru aciq melumat platformasi 2011 lt a href https wikidata org wiki Track Q193563 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q19938912 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P268 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q54837 gt lt a gt 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Gemkow H Carlos Marx Biografia completa 1975 lt a href https wikidata org wiki Track Q1356416 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q38194995 gt lt a gt 1 2 3 4 5 6 Encyclopaedia Britannica lt a href https wikidata org wiki Track Q5375741 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P1417 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P2450 gt lt a gt 1 2 3 4 5 A A P Secret Re burial of Karl Marx In London The Sydney Morning Herald Sydney Fairfax Media 1954 Iss 36485 late edition P 1 ISSN 0312 6315 lt a href https wikidata org wiki Track Q1393218 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q61954733 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q3130 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q390216 gt lt a gt 1 2 3 4 Marks Karl Bolshaya sovetskaya enciklopediya v 30 t pod red A M Prohorova 3 e izd M Sovetskaya enciklopediya 1969 lt a href https wikidata org wiki Track Q17378135 gt lt a gt 1 2 https www marxists org archive marx bio marx eng 1869 htm 1 2 3 4 5 6 7 Marx Karl geb Mordechai Dr phil Theoretiker des Sozialismus Manifest der Komm Partei Redakteur Band 16 Lewi Mehr Munhen K G Saur Verlag 2008 seh 331 25 427 seh ISBN 978 3 598 22696 0 lt a href https wikidata org wiki Track Q56604956 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q1822308 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q324303 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q1726 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q56604985 gt lt a gt 1 2 3 4 5 6 Marx Karl Heinrich Volume 7 P 896 lt a href https wikidata org wiki Track Q56605405 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q56612461 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q56605416 gt lt a gt Feuer L S McLellan D Ed Volume 23 Volume 23 seh 532 928 seh lt a href https wikidata org wiki Track Q15452616 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q56605548 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q56612461 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q56605560 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q5237427 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q56612815 gt lt a gt Schiel H Die Umwelt des jungen Karl Marx Ein unbekanntes Auswanderungsgesuch von Karl Marx Die Umwelt des jungen Karl Marx Die Trierer Wohnungen der Familie Marx Ein unbekanntes Auswanderungsgesuch von Karl Marx Broschure Die Umwelt des jungen Karl Marx Ein unbekanntes Auswanderungsgesuch von Karl Marx Tr Jacob Lintz 1954 S 35 36 36 seh lt a href https wikidata org wiki Track Q56599202 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q56599753 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q3138 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q1633390 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q56599158 gt lt a gt Lundy D R The Peerage lt a href https wikidata org wiki Track P4638 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q67129259 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q21401824 gt lt a gt Marx 5 Karl Heinrich Band 17 Linl Mats seh 767 832 seh ISBN 978 3 7653 4117 5 lt a href https wikidata org wiki Track Q56613079 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q56613113 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q923767 gt lt a gt Marx 5 Karl Heinrich Band 17 Linl Mats seh 768 832 seh ISBN 978 3 7653 4117 5 lt a href https wikidata org wiki Track Q56613079 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q56613113 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q923767 gt lt a gt Feuer L S McLellan D Ed Volume 23 Volume 23 seh 531 543 928 seh lt a href https wikidata org wiki Track Q15452616 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q56605548 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q56612461 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q56605560 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q5237427 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q56612815 gt lt a gt Marx 5 Karl Heinrich Band 17 Linl Mats seh 766 769 832 seh ISBN 978 3 7653 4117 5 lt a href https wikidata org wiki Track Q56613079 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q56613113 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q923767 gt lt a gt Ulvi Sireliyev Isciler niye hele de xosbext deyil Milliyyet Arasdirmalar Merkezi 2019 07 15 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Felsefe portaliMenbe https az wikipedia org w index php title Karl Marks amp oldid 6078101, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
.svg.html){kind=link}
