Neoliberalizm — siyasi iqtisad və fəlsəfə elmlərinin birgə yeni istiqaməti. 1930-cü illərdə Birləşmiş Ştatlar böyük depressiya adlandırılan çox ciddi bir böhran keçirdi. Çox insanlar bu depressiyanı istehlak problemi kimi, pulla əsaslandırılmış tələb çatışmazlığı problemi kimi başa düşürdülər. Əmtəə istehsal etmək imkanı mövcud idi, lakin bu əmtəələri satın almaq imkanı yox idi. 30-cu illərin əvvəlində Ruzvelt prezident seçiləndə dövlət hakimiyyətindən, iqtisadiyyatı dirçəltmək üçün istifadə etməyə çalışırdı. Bu işə yaramadı: depressiya davam edirdi, lakin müvvəqqəti olaraq o, ikinci dünya müharibəsi ilə dəf olunmuşdu. İkinci dünya müharibəsi dərhal bazar, hərbi istehsal yaratdı. Bu, artıq əmək problemini də dərhal həll edirdi, belə ki, çox sayda insanı sadəcə olaraq müharibəyə çağırdılar. Bu, işsizlik, istehsal problemlərini həll edirdi. Lakin müharibənin sonunda paradoksal vəziyyət yaranır. Müharibə yaxşı vaxt idi, lakin müharibədən sonra depressiyanın qayıtması təhlükəsi var idi. Bu problemi necə həll etməli? Növbəti dəfə kapitalist siniflər özlərini tələdə hiss edirlər. İqtisadi cəhətdən onlar bu hissi 30-cu illərdə yaşamışdılar. İndi dövlət hakimiyyəti onları dirçəltməyə müvəffəq oldu.
Məzmunu
Neoliberalizm liberalizmdən fərqli olaraq iqtisadiyyatındövlət tərəfindən tənzimlənməsinə etiraz etmir. O da liberalizm kimi bazar münasibətlərinə və azad rəqabətə iqtisadi inkişafın və sosial ədalətin əsas vasitəsi kimi baxır.
Neoliberalizm qloballaşmanın ikinci dövrünün başlanması ilə yarandı. O XX əsrdə bizneslə əmək arasında əməkdaşlığı və rəqabətlə dövlət tənzimlənməsinin vəhdəti nəzərdə tutan sosial-liberalizm ideyasına etiraz kimi yarandı.
Nəzəri əsasları
Neoliberalizmin nəzəri əsasları mоnetarizm praktikası və Robert Mandel, Markus Fleminq və digərilərinin əsərlərindəki fikirlərə söykənir. O aşağıdakı pinsiplərlə izah edilə bilər:
azad bazarın hərtərəfli inkişafı;
onun beynəlxalq sərhədlərdən və məhdudiyyətlərdən azad edilməsi;
azad bazarın həyatın bütün sahələrinə sərbəst təsiri.
Neoliberalizmin iqtisadi siyasəti iqtisadiyyata hər hansı dəstəyi tam inkar edir. Onların fikrincə bazar həm daxildə, həm də xaricdən tam açıq olmalı və eksporta istiqamətlənməlidir. Bu onunla izah edilir ki, qabaqcıl texnologiya sərbəst yayılmalıdır, həmçinin milli hökumətlər iri milli və transmilli şirkətlər in fəaliyyətini tənzimləyə bilmir.
Neoliberalizmin sosial mahiyyəti bütün içtimai münasibətləri bazar prinsipləri ilə bağlamağındadır.Hər bir kəsə öz həyatını alq-satqı müəssisəsi kimi ortaya qoyan sahibkar kimi baxılır.Hər bir sosial əlaqə isə kontrakt aktı kimi qiymətləndirilir.
Hətta ailə daxilindəki münasibətlər belə bazar rəqabəti növü hesab edilir.Neoliberalizm nəzəriyyəsinə görə millət və dövlət belə beynəlxalq aləmdə müəssisə kimi çıxış edirlər.Nəzəriyyənin düşüncəsinə görə bazar qanunları eтikanın baza pinsipləri hesab edilməlidir. Neoliberalizmə görəbazar iqtisadiyyatı ilə bazar cəmiyyəti eyni anlayışlardır.
Neoliberalizmin qüsurları
Neoliberalizmin tənqidçiləri bildirirlər ki, nəzəriyyənin iqtisadi proqramı və ona yaxın olan qlobalizm iqtisadi böhran vəziyyətini həll etmir. Sosial ədalət yaddan çıxır, əmək bölgüsündə merkantilizmə yol verilir.Ətraf mühit effektivli qorunmur. Neoliberalizm tərəfdarlarının Argentinada keçirdikləri siyasət uğursuzluğa məruz qaldıqdan sonra, onların tənqidi daha da güclənib.
Mənbə
Харви Дэвид.Краткая история неолиберализма.( A Brief History of Neoliberalism ).М.изд.Поколение,2007.
[Ankerl, Guy]. Beyond Monopoly Capitalism and Monopoly Socialism. Schenkman, Cambridge, 1978, ISBN 0-87073-938-7
Bowles, Samuel, David M. Gordon, and Thomas E. Weisskopf. 1989. "Business Ascendancy and economic Impasse: A Structural Retrospective on Conservative Economics, 1979-87." Journal of Economic Perspectives 3(1):107-134.
Brown, Wendy. "Neoloberalism and the End of Liberal Democracy" in Edgework: critical essays on knowledge and politicsPrinceton University Press, 2005, ch 3.
Campbell, John L., and Ove K. Pedersen, eds. The Rise of Neoliberalism and Institutional Analysis Princeton University Press, 2001. 288 pp.
Ferris, Timothy. The Science of Liberty (2010) HarperCollins 384 pages
Foucault, Michel. The Birth of Biopolitics Lectures at the College de France, 1978-1979. London: Palgrave, 2008.
Gowan, Peter (1999), , London: Verso, ISBN1859842712, 2010-04-09 tarixində orijinalından arxivləşdirilib, İstifadə tarixi: 2010-05-13
Griffiths, Simon, and Kevin Hickson, eds. British Party Politics and Ideology after New Labour (2009) Palgrave Macmillan 256 pages
Hayek, Friedrich August Von. The Constitution of Liberty (1960)
Larner, Wendy. "Neo-liberalism: policy, ideology, governmentality," Studies in political economy 63 (2000) online
Plant, Raymond (2009), The Neo-liberal State, Oxford University Press, ISBN0199281750
Pollin, Robert (2003), Contours of Descent: U.S. Economic Fractures and the Landscape of Global Austerity, New York: Verso, ISBN1844675343
Prasad, Monica. The Politics of Free Markets: The Rise of Neoliberal Economic Policies in Britain, France, Germany and the United States. University of Chicago Press. 2006. 328 pages
Steger, Manfred B., and Ravi K. Roy, Neoliberalism: A Very Short Introduction (2010)
Wang, Hui, and Karl, Rebecca E. "1989 and the Historical Roots of Neoliberalism in China," positions: east Asia cultures critique, Volume 12, Number 1, Spring 2004, pp. 7–70
Avqust 20, 2021
neoliberalizm, liberalizmideyalarazadlıqkapitalizm, bazar, iqtisadiyyatıinsan, hüquqlarıhüquqi, dövlətictimai, müqaviləbərabərlik, millətplüralizm, demokratiyaideyadaxili, hərakatlarlibertarianlıqsosial, liberalizm, şablon, siyasi, iqtisad, fəlsəfə, elmlərinin. LiberalizmIdeyalarAzadliqKapitalizm Bazar iqtisadiyyatiInsan huquqlariHuquqi dovletIctimai muqavileBeraberlik MilletPluralizm DemokratiyaIdeyadaxili herakatlarLibertarianliqNeoliberalizmSosial liberalizm sablon Neoliberalizm siyasi iqtisad ve felsefe elmlerinin birge yeni istiqameti 1930 cu illerde Birlesmis Statlar boyuk depressiya adlandirilan cox ciddi bir bohran kecirdi Cox insanlar bu depressiyani istehlak problemi kimi pulla esaslandirilmis teleb catismazligi problemi kimi basa dusurduler Emtee istehsal etmek imkani movcud idi lakin bu emteeleri satin almaq imkani yox idi 30 cu illerin evvelinde Ruzvelt prezident secilende dovlet hakimiyyetinden iqtisadiyyati dirceltmek ucun istifade etmeye calisirdi Bu ise yaramadi depressiya davam edirdi lakin muvveqqeti olaraq o ikinci dunya muharibesi ile def olunmusdu Ikinci dunya muharibesi derhal bazar herbi istehsal yaratdi Bu artiq emek problemini de derhal hell edirdi bele ki cox sayda insani sadece olaraq muharibeye cagirdilar Bu issizlik istehsal problemlerini hell edirdi Lakin muharibenin sonunda paradoksal veziyyet yaranir Muharibe yaxsi vaxt idi lakin muharibeden sonra depressiyanin qayitmasi tehlukesi var idi Bu problemi nece hell etmeli Novbeti defe kapitalist sinifler ozlerini telede hiss edirler Iqtisadi cehetden onlar bu hissi 30 cu illerde yasamisdilar Indi dovlet hakimiyyeti onlari dirceltmeye muveffeq oldu Mundericat 1 Mezmunu 2 Nezeri esaslari 3 Iqtisadi siyaset 4 Sosial mahiyyeti 5 Neoliberalizmin qusurlari 6 MenbeMezmunu RedakteNeoliberalizm liberalizmden ferqli olaraq iqtisadiyyatin dovlet terefinden tenzimlenmesine etiraz etmir O da liberalizm kimi bazar munasibetlerine ve azad reqabete iqtisadi inkisafin ve sosial edaletin esas vasitesi kimi baxir Neoliberalizm qloballasmanin ikinci dovrunun baslanmasi ile yarandi O XX esrde biznesle emek arasinda emekdasligi ve reqabetle dovlet tenzimlenmesinin vehdeti nezerde tutan sosial liberalizm ideyasina etiraz kimi yarandi Nezeri esaslari RedakteNeoliberalizmin nezeri esaslari monetarizm praktikasi ve Robert Mandel Markus Fleminq ve digerilerinin eserlerindeki fikirlere soykenir O asagidaki pinsiplerle izah edile biler azad bazarin herterefli inkisafi onun beynelxalq serhedlerden ve mehdudiyyetlerden azad edilmesi azad bazarin heyatin butun sahelerine serbest tesiri Neoliberalizm qloballasma ile bir cox sahelerde xususile de iqtisadiyyatda cox yaxindir Iqtisadi siyaset RedakteNeoliberalizmin iqtisadi siyaseti iqtisadiyyata her hansi desteyi tam inkar edir Onlarin fikrince bazar hem daxilde hem de xaricden tam aciq olmali ve eksporta istiqametlenmelidir Bu onunla izah edilir ki qabaqcil texnologiya serbest yayilmalidir hemcinin milli hokumetler iri milli ve transmilli sirketler in fealiyyetini tenzimleye bilmir Neoliberalizmin iqtisadi siyaseti Beynelxalq Valyuta Fondunun Umumdunya Bankinin ve Umumdunya Ticaret Teskilatinin fealiyyet prinsiplerinde eks etdirilibdir Sosial mahiyyeti RedakteNeoliberalizmin sosial mahiyyeti butun ictimai munasibetleri bazar prinsipleri ile baglamagindadir Her bir kese oz heyatini alq satqi muessisesi kimi ortaya qoyan sahibkar kimi baxilir Her bir sosial elaqe ise kontrakt akti kimi qiymetlendirilir Hetta aile daxilindeki munasibetler bele bazar reqabeti novu hesab edilir Neoliberalizm nezeriyyesine gore millet ve dovlet bele beynelxalq alemde muessise kimi cixis edirler Nezeriyyenin dusuncesine gore bazar qanunlari etikanin baza pinsipleri hesab edilmelidir Neoliberalizme gorebazar iqtisadiyyati ile bazar cemiyyeti eyni anlayislardir Neoliberalizmin qusurlari RedakteNeoliberalizmin tenqidcileri bildirirler ki nezeriyyenin iqtisadi proqrami ve ona yaxin olan qlobalizm iqtisadi bohran veziyyetini hell etmir Sosial edalet yaddan cixir emek bolgusunde merkantilizme yol verilir Etraf muhit effektivli qorunmur Neoliberalizm terefdarlarinin Argentinada kecirdikleri siyaset ugursuzluga meruz qaldiqdan sonra onlarin tenqidi daha da guclenib Menbe RedakteHarvi Devid Kratkaya istoriya neoliberalizma A Brief History of Neoliberalism M izd Pokolenie 2007 http www scepsis ru library id 738 html Ankerl Guy Beyond Monopoly Capitalism and Monopoly Socialism Schenkman Cambridge 1978 ISBN 0 87073 938 7 Bowles Samuel David M Gordon and Thomas E Weisskopf 1989 Business Ascendancy and economic Impasse A Structural Retrospective on Conservative Economics 1979 87 Journal of Economic Perspectives 3 1 107 134 Brown Wendy Neoloberalism and the End of Liberal Democracy in Edgework critical essays on knowledge and politics Princeton University Press 2005 ch 3 Campbell John L and Ove K Pedersen eds The Rise of Neoliberalism and Institutional Analysis Princeton University Press 2001 288 pp Ferris Timothy The Science of Liberty 2010 HarperCollins 384 pages Foucault Michel The Birth of Biopolitics Lectures at the College de France 1978 1979 London Palgrave 2008 Gowan Peter 1999 The Global Gamble Washington s Faustian Bid for World Dominance London Verso ISBN 1859842712 2010 04 09 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2010 05 13 Griffiths Simon and Kevin Hickson eds British Party Politics and Ideology after New Labour 2009 Palgrave Macmillan 256 pages Hayek Friedrich August Von The Constitution of Liberty 1960 Harvey David 2005 A Brief History of Neoliberalism Oxford University Press ISBN 0199283265 Larner Wendy Neo liberalism policy ideology governmentality Studies in political economy 63 2000 online Plant Raymond 2009 The Neo liberal State Oxford University Press ISBN 0199281750 Pollin Robert 2003 Contours of Descent U S Economic Fractures and the Landscape of Global Austerity New York Verso ISBN 1844675343 Prasad Monica The Politics of Free Markets The Rise of Neoliberal Economic Policies in Britain France Germany and the United States University of Chicago Press 2006 328 pages Steger Manfred B and Ravi K Roy Neoliberalism A Very Short Introduction 2010 Wang Hui and Karl Rebecca E 1989 and the Historical Roots of Neoliberalism in China positions east Asia cultures critique Volume 12 Number 1 Spring 2004 pp 7 70Menbe https az wikipedia org w index php title Neoliberalizm amp oldid 5736621, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
