Fürsət xərci, alternativ xərc (ing.opportunity cost) — mənbələrdən istifadə üçün alternativ variantlardan birini seçmək və bununla da digər imkanları kənarlaşdırmaq nəticəsində itirilmiş mənfəəti (müəyyən bir halda — mənfəət, gəlir) ifadə edən iqtisadi termin. İtirilmiş mənfəətin miqdarı atılan alternativlərdən ən dəyərlisi ilə müəyyən edilir. Fürsət dəyəri istənilən qərarın ayrılmaz hissəsidir. Bu termin Avstriyalı iqtisadçı Fridrix fon Vizer tərəfindən 1914-cü il tarixli “Sosial İqtisadiyyat Nəzəriyyəsi” monoqrafiyasında işlənmişdir.
Fridrix fon Vizer "fürsət xərcləri" terminini iqtisadiyyata daxil etmişdir
Fürsət xərcləri həm təbii şəklində (həm istehsalından, həm də istehlakından imtina edilməli olan mallarda) və alternativlərin pul ekvivalenti ilə ifadə edilə bilər. Fürsət xərcləri də saatlarla ifadə edilə bilər (alternativ istifadəsi baxımından itirilmiş vaxt).
Fürsət maliyyəsi nəzəriyyəsi 1914-cü il "Sosial İqtisadiyyat Nəzəriyyəsi" monoqrafiyasında təsvir edilmişdir. Ona görə:
məhsuldar məhsullar gələcəyi təmsil edir. Onların dəyəri son məhsulun dəyərindən asılıdır ;
məhdud mənbələr istifadə yollarının rəqabət qabiliyyətini və alternativliyini müəyyənləşdirir;
istehsal xərcləri subyektivdir və müəyyən bir malın istehsalında qurban verilməli olan alternativ imkanlardan asılıdır ;
hər hansı bir şeyin həqiqi dəyəri (faydası) bu şeyin istehsalına xərclənən mənbələrlə istehsal edilə bilən digər şeylərin itirilmiş faydasıdır. Bu müddəa Vizer qanunu olaraq da bilinir;
imputasiya fürsət xərcləri - itirilmiş fürsətlərin xərcləri əsasında həyata keçirilir.
Fon Vizer fürsət dəyəri nəzəriyyəsinin iqtisadiyyata verdiyi töhfə ondan ibarətdir ki, bu, səmərəli istehsal prinsiplərinin ilk təsviridir .
Fürsət xərcləri mühasibat mənasında maliyyət deyildir; onlar sadəcə qaçırılmış alternativləri hesablamaq üçün iqtisadi bir quruluşdur.
İstehsalda fürsət xərcləri
Görünən xərclər
Görünən xərclər — istehsalçılardan birbaşa pul ödənişlərini ehtiva edən fürsət xərcləridir. Hələ istehsalçıya məxsus olmayan istehsal amillərinin açıq fürsət dəyəri istehsalçının onlar üçün ödəməli olduğu qiymətdir. Məsələn, bir firma istehlak etdiyi elektrik enerjisinə 100 dollar xərcləyirsə, aşkar fürsət dəyəri 100 dollardır. Bu pul xərcləri, 100 dollara başqa bir şey almaq üçün qaçırılmış bir fürsəti təmsil edir.
Görülməyən xərclər
Görülməyən xərclər (nəzərdə tutulan, ehtimal olunan və ya ehtimal olunan xərclər də deyilir) — pul axınında əks olunmayan, lakin firmanın mövcud (öz) qaynaqlarını və ya istehsal amillərini Ən Yaxşı Alternativ İstifadəyə ayırmamaq seçimi ilə ehtimal olunan xərclərdir. Məsələn: bir istehsalçı əvvəllər bir widget istehsal etmək üçün 1000 ton polad və avadanlıq almışdır. Widgetın fürsət qiymətinin gizli bir hissəsi polad satılmamasından və istehsal üçün istifadə etmək əvəzinə avadanlıq icarəyə verilməməsindən əldə olunan gəlir itkisidir.
Fürsət maliyyətlərindən bir nümunə “xarici” (ABŞ üçün) alıcıların qiymətləndirilməsi və daşınmaz əmlaka və ya digər investisiya vasitələrinə yatırımlarıdır. 2015-ci ilin iyun və ya iyul aylarında Çin fond bazarında yaşanan tənəzzül zamanı Hong Kong və Tayvandan daha çox Çinli investor ABŞ-a investisiya dollarlarına alternativ kimi baxdı; pulunuzu Çin fond bazarında və ya Çin əmlak bazarında saxlamağın fürsət dəyəri ABŞ əmlak bazarında əldə edilən gəlirdir .
Fürsət xərclərinin qiymətləndirilməsi
Fürsət dəyəri mövcud olan bütün alternativlərin cəmi deyil, çünki bu alternativlərin hamısı bir-birini istisna edir. Fürsət dəyəri ən dəyərli xərcin dəyəridir. Beləliklə, məsələn, şəhər bələdiyyəsi boş bir torpaq sahəsində bir xəstəxana inşa etmək qərarına gəldikdə, fürsət, bir idman mərkəzi tikildiyi təqdirdə torpaq istifadəsindən əldə edilən xalis gəlir itkisinə və ya park üçün torpaq istifadəsindən xalis gəlir itkisinə bərabər olar. şəhər büdcəsinin bu ərazini sataraq toplaya biləcəyi pul miqdarı - ümumiyyətlə, bu halda fürsət xərclərinin dəyəri istifadə edildiyi təqdirdə ən böyük qazanc gətirəcək seçim olacaqdır. Buna görə, bu seçimindən gəlir əldə etmək üçün bütün digər imkanları istisna edir və fürsət xərclərinin dəyəri ilə heç bir əlaqəsi yoxdur.
Nümunə
A və B iki investisiya variantı varsa və seçimlər bir-birini istisna edirsə, A variantının gəlirliliyini qiymətləndirərkən, B variantının qaçırılan bir fürsət dəyəri olaraq qəbul edilməməsindən əldə olunmamış gəliri nəzərə almaq lazımdır və əksinə.
Sadə bir nümunə, kral olmaq arzusunda olan və eyni zamanda “bir az daha zəngin olsa idi, çünki bir az daha çox tikərdi” dərzi haqqında məşhur lətifə tərəfindən verilir. Ancaq eyni zamanda bir kral və bir dərzi olmaq mümkün olmadığı üçün dərzilikdən gələn qazanclar itiriləcəkdir. Bu, taxta çıxarkən itirilmiş bir qazanc kimi qəbul edilməlidir. Bir dərzi olaraq qalırsınızsa, krallıq ofisindən gəliri itirəcəksiniz, ona görə bu seçimin fürsət dəyəri olacaqdır.
İstinadlar
↑ Лузина И. А., Малых О. Е., Стебунова И. С. (2000). "Экономические теории О. Бём-Баверка, Ф.Визера". История экономики и экономических учений. Часть 3. Уфа: ООО «ДизайнПолиграфСервис».
↑ Базилевич В. Д., Гражевська Н. І., Гайдай Т. В. та ін. (2006). "Австрійська школа граничної корисності". Історія економічних учень: Підручник: У 2 ч. 1. К.: Знання. Під редакцією В. Д. Базилевича. 459. ISBN966-346-149-7.
"Фридрих Фрайхерр фон Визер (1851—1926)". The new Palgrave a Dictionary of Economics. ed. by J. Eatwell, M. Milgate, P. Newman. Перевод А. С. Скоробогатова. 1987. ISBN0935859101.
Buchanan, James M. (2017). "Opportunity Cost". The New Palgrave Dictionary of Economics. London: Palgrave Macmillan UK. 1–5. doi:10.1057/978-1-349-95121-5_1433-2. ISBN978-1-349-95121-5.
fürsət, xərci, alternativ, xərc, opportunity, cost, mənbələrdən, istifadə, üçün, alternativ, variantlardan, birini, seçmək, bununla, digər, imkanları, kənarlaşdırmaq, nəticəsində, itirilmiş, mənfəəti, müəyyən, halda, mənfəət, gəlir, ifadə, edən, iqtisadi, term. Furset xerci alternativ xerc ing opportunity cost menbelerden istifade ucun alternativ variantlardan birini secmek ve bununla da diger imkanlari kenarlasdirmaq neticesinde itirilmis menfeeti mueyyen bir halda menfeet gelir ifade eden iqtisadi termin Itirilmis menfeetin miqdari atilan alternativlerden en deyerlisi ile mueyyen edilir Furset deyeri istenilen qerarin ayrilmaz hissesidir Bu termin Avstriyali iqtisadci Fridrix fon Vizer terefinden 1914 cu il tarixli Sosial Iqtisadiyyat Nezeriyyesi monoqrafiyasinda islenmisdir Fridrix fon Vizer furset xercleri terminini iqtisadiyyata daxil etmisdir Furset xercleri hem tebii seklinde hem istehsalindan hem de istehlakindan imtina edilmeli olan mallarda ve alternativlerin pul ekvivalenti ile ifade edile biler Furset xercleri de saatlarla ifade edile biler alternativ istifadesi baximindan itirilmis vaxt Furset maliyyesi nezeriyyesi 1914 cu il Sosial Iqtisadiyyat Nezeriyyesi monoqrafiyasinda tesvir edilmisdir Ona gore mehsuldar mehsullar geleceyi temsil edir Onlarin deyeri son mehsulun deyerinden asilidir 1 mehdud menbeler istifade yollarinin reqabet qabiliyyetini ve alternativliyini mueyyenlesdirir 2 istehsal xercleri subyektivdir ve mueyyen bir malin istehsalinda qurban verilmeli olan alternativ imkanlardan asilidir 2 her hansi bir seyin heqiqi deyeri faydasi bu seyin istehsalina xerclenen menbelerle istehsal edile bilen diger seylerin itirilmis faydasidir Bu muddea Vizer qanunu 1 2 olaraq da bilinir imputasiya furset xercleri itirilmis fursetlerin xercleri esasinda heyata kecirilir 2 Fon Vizer furset deyeri nezeriyyesinin iqtisadiyyata verdiyi tohfe ondan ibaretdir ki bu semereli istehsal prinsiplerinin ilk tesviridir 3 Furset xercleri muhasibat menasinda maliyyet deyildir onlar sadece qacirilmis alternativleri hesablamaq ucun iqtisadi bir qurulusdur Mundericat 1 Istehsalda furset xercleri 1 1 Gorunen xercler 1 2 Gorulmeyen xercler 2 Furset xerclerinin qiymetlendirilmesi 3 Numune 4 IstinadlarIstehsalda furset xercleri RedakteGorunen xercler Redakte Gorunen xercler istehsalcilardan birbasa pul odenislerini ehtiva eden furset xercleridir Hele istehsalciya mexsus olmayan istehsal amillerinin aciq furset deyeri istehsalcinin onlar ucun odemeli oldugu qiymetdir 4 Meselen bir firma istehlak etdiyi elektrik enerjisine 100 dollar xercleyirse askar furset deyeri 100 dollardir Bu pul xercleri 100 dollara basqa bir sey almaq ucun qacirilmis bir furseti temsil edir 5 Gorulmeyen xercler Redakte Gorulmeyen xercler nezerde tutulan ehtimal olunan ve ya ehtimal olunan xercler de deyilir pul axininda eks olunmayan lakin firmanin movcud oz qaynaqlarini ve ya istehsal amillerini En Yaxsi Alternativ Istifadeye ayirmamaq secimi ile ehtimal olunan xerclerdir Meselen bir istehsalci evveller bir widget istehsal etmek ucun 1000 ton polad ve avadanliq almisdir 6 Widgetin furset qiymetinin gizli bir hissesi polad satilmamasindan ve istehsal ucun istifade etmek evezine avadanliq icareye verilmemesinden elde olunan gelir itkisidir Furset maliyyetlerinden bir numune xarici ABS ucun alicilarin qiymetlendirilmesi ve dasinmaz emlaka ve ya diger investisiya vasitelerine yatirimlaridir 2015 ci ilin iyun ve ya iyul aylarinda Cin fond bazarinda yasanan tenezzul zamani Hong Kong ve Tayvandan daha cox Cinli investor ABS a investisiya dollarlarina alternativ kimi baxdi pulunuzu Cin fond bazarinda ve ya Cin emlak bazarinda saxlamagin furset deyeri ABS emlak bazarinda elde edilen gelirdir 7 Furset xerclerinin qiymetlendirilmesi RedakteFurset deyeri movcud olan butun alternativlerin cemi deyil cunki bu alternativlerin hamisi bir birini istisna edir Furset deyeri en deyerli xercin deyeridir Belelikle meselen seher belediyyesi bos bir torpaq sahesinde bir xestexana insa etmek qerarina geldikde furset bir idman merkezi tikildiyi teqdirde torpaq istifadesinden elde edilen xalis gelir itkisine ve ya park ucun torpaq istifadesinden xalis gelir itkisine beraber olar seher budcesinin bu erazini sataraq toplaya bileceyi pul miqdari umumiyyetle bu halda furset xerclerinin deyeri istifade edildiyi teqdirde en boyuk qazanc getirecek secim olacaqdir Buna gore bu seciminden gelir elde etmek ucun butun diger imkanlari istisna edir ve furset xerclerinin deyeri ile hec bir elaqesi yoxdur 8 Numune RedakteA ve B iki investisiya varianti varsa ve secimler bir birini istisna edirse A variantinin gelirliliyini qiymetlendirerken B variantinin qacirilan bir furset deyeri olaraq qebul edilmemesinden elde olunmamis geliri nezere almaq lazimdir ve eksine Sade bir numune kral olmaq arzusunda olan ve eyni zamanda bir az daha zengin olsa idi cunki bir az daha cox tikerdi derzi haqqinda meshur letife terefinden verilir Ancaq eyni zamanda bir kral ve bir derzi olmaq mumkun olmadigi ucun derzilikden gelen qazanclar itirilecekdir Bu taxta cixarken itirilmis bir qazanc kimi qebul edilmelidir Bir derzi olaraq qalirsinizsa kralliq ofisinden geliri itireceksiniz ona gore bu secimin furset deyeri olacaqdir Istinadlar Redakte 1 2 Luzina I A Malyh O E Stebunova I S 2000 Ekonomicheskie teorii O Byom Baverka F Vizera Istoriya ekonomiki i ekonomicheskih uchenij Chast 3 Ufa OOO DizajnPoligrafServis 1 2 3 4 Bazilevich V D Grazhevska N I Gajdaj T V ta in 2006 Avstrijska shkola granichnoyi korisnosti Istoriya ekonomichnih uchen Pidruchnik U 2 ch 1 K Znannya Pid redakciyeyu V D Bazilevicha 459 ISBN 966 346 149 7 Fridrih Frajherr fon Vizer 1851 1926 The new Palgrave a Dictionary of Economics ed by J Eatwell M Milgate P Newman Perevod A S Skorobogatova 1987 ISBN 0935859101 Buchanan James M 2017 Opportunity Cost The New Palgrave Dictionary of Economics London Palgrave Macmillan UK 1 5 doi 10 1057 978 1 349 95121 5 1433 2 ISBN 978 1 349 95121 5 Kenton Will June 25 2019 Opportunity Cost Investopedia Istifade tarixi 2010 09 18 Stevenson Angus Lindberg Christine A 2011 opportunity cost New Oxford American Dictionary Oxford University Press ISBN 978 0 19 539288 3 Opportunity Cost Economics A Z The Economist Istifade tarixi 2010 09 18 Microeconomics Review Opportunity Cost Revenue Profit amp Costs ReviewEcon com web archive org 2016 11 01 Istifade tarixi 2020 05 28 Menbe https az wikipedia org w index php title Furset xerci amp oldid 5564155, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
