Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
İqtisadi artıq — əsas iqtisadi nəzəriyyədə ümumi rifah və ya Marşall artığı (Alfred Marşalldan sonra) olaraq da bilinən iqtisadi artıq, iki əlaqəli kəmiyyətə işarə edir:
- İstehlakçı artımı və ya istehlakçılın artıqlığı, istehlakçılar tərəfindən alınan bir pul faydasıdır, çünki bir məhsulu ödəmək istədikləri ən yüksək qiymətdən aşağı bir qiymətə ala bilərlər.
- İstehsalçının artığı və ya istehsalçıların artığı, istehsalçıların satmaq istədikləri ən aşağı qiymətdən yüksək olan bazar qiymətinə sataraq əldə etdikləri məbləğdir; bu, təqribən mənfəətə bərabərdir (istehsalçılar ümumiyyətlə zərərlə satmaq istəmədiklərindən və hətta zərərsiz qiymətə satmağa biganədirlər).
Tərifi
| ]XIX əsrin ortalarında mühəndis Jül Düpüi ilk dəfə iqtisadi artıqlıq konsepsiyasını irəli sürdü, lakin bu konsepsiyanı iqtisadiyyat sahəsində məşhur edən iqtisadçı Alfred Marshall idi.
Standart tələb və təklif diaqramında istehlakçı profisiti məhsulun tarazlıq qiymətinin üstündə və tələb əyrisinin altındakı sahədir (tələb və təklif əyriləri xətti olarsa üçbucaqlı). Bu, istehlakçıların bir mal vahidini tarazlıq qiymətindən yüksək bir qiymətə, ikinci vahidi ondan aşağı, lakin müvazinət qiymətinin üstündəki bir qiymətə və s. Almaq istəyən olmasını əks etdirir, amma əslində tarazlıq qiymətini ödəyirlər. Hər vahid alınmışdır.
Eynilə, bir tələb-tələb diaqramında istehsalçının artığı tarazlıq qiymətinin altındakı, lakin təklif əyrisinin üstündəki bir sahədir. Bu, istehsalçıların ilk birimi tarazlıq qiymətindən aşağı bir qiymətə, ikinci birimi ondan yüksək, lakin tarazlıq qiymətindən daha aşağı bir qiymətə təmin etmək istəmələrini, ancaq əslində tarazlıq qiymətini alacaqlarını əks etdirir, satdıqları bütün vahidlər üçün.
İstehlakçı artıqlığı
| ]İstehlakçı artığı — istehlakçının ödəməyə hazır olduğu maksimum qiymətlə faktiki olaraq ödədiyi faktiki qiymət arasındakı fərqdir. İstehlakçı malların vahidi üçün cari tələb olunan qiymətdən çox ödəməyə hazırdırsa, alınan məhsuldan qiymət onun ödəməyə ən çox həvəs göstərdiyindən daha çox fayda əldə edir. Mal almaqla eyni fayda əldə edirlər, lakin daha az xərclə, çünki maksimum ödəmək istəmələri ilə ittiham edildiklərindən az xərcləyirlər. Ümumiyyətlə istehlakçı çoxu çox olan məhsula nümunə içməli sudur. İnsanlar içməli suyun yaşaması üçün lazım olduqları üçün çox yüksək bir qiymət ödəyəcəklər. Ehtiyac olsaydı ödəyəcəkləri qiymətlə və indi ödədikləri məbləğdəki fərq istehlakçı artığındadır. İlk bir neçə litr içməli suyun faydalılığı çox yüksəkdir (ölümün qarşısını aldıqları üçün), buna görə ilk bir neçə litr sonrakı litrlərə nisbətən daha çox istehlakçı artıqlığına sahib olacaqdır.
İstehlakçının müəyyən bir məhsul miqdarı üçün ödəməyə hazır olduğu maksimum məbləğ, birinci vahid üçün ödəməli olduqları maksimum qiymət, ikinci vahid üçün ödəməyə hazır olduqları (aşağı) maksimum qiymət və s. qiymətlər düşür; bunlar büdcə məhdudiyyətləri altında faydanı maksimum dərəcəyə çatdıran rasional bir istehlakçı tərəfindən yaradılmalı olan fərdi tələb əyrisi ilə verilir. Tələb əyri aşağıya doğru meyil etdikcə marjinal fayda azalır. Marjinal fayda azalması, şəxsin əlavə vahiddən daha az əlavə fayda alması deməkdir. Lakin məhsulun qiyməti hər vahid üçün tarazlıq qiymətində sabitdir. Birinin tarazlıq kəmiyyətindən az olan və bu kəmiyyətlərin hər biri üçün tarazlıq qiymətindən daha yüksək bir qiymətə olan bir məhsulun bir sıra vahidləri üçün ödəməyə hazır olan əlavə pul, bu miqdarları almaqdan əldə etdikləri qazancdır. Müəyyən bir qiymətə istehlakçı, istehlakçı artığının maksimum olduğu məbləği alır. İstehlakçı profisiti ən çox sayda vahid üçün maksimumdur, bunun üçün son vahid üçün də maksimum ödəmə istəyi aşağı deyil.
İstehlakçı artığı ilk dəfə Uillinq (1976) tərəfindən göstərildiyi kimi sosial rifah ölçüsü olaraq istifadə edilə bilər. Qiymətdəki bir dəyişiklik üçün istehlakçı artıqlığı, rifah dəyişikliyinə təxminən uyğun gələ bilər. Bununla birlikdə, qiymətlər və / və ya gəlirlərdəki çoxsaylı dəyişikliklərlə istehlakçı artıqlığı, birmənalı olmadığı üçün iqtisadi rifahı təxminən ölçmək üçün istifadə edilə bilməz. Daha sonra istehlakçı artığından istifadə edərək qiymət dəyişikliklərinin rifah təsirini qiymətləndirmək üçün daha müasir metodlar inkişaf etdiriləcəkdir.
Ümumi istehlakçı artığı, bütün fərdi istehlakçılar üçün istehlakçı artığının cəmidir. Bazarın tələb və təklif əyrilərinin yuxarıdakı qrafikində göstərildiyi kimi, bu qrafik şəkildə göstərilə bilər. Bunun da müəyyən mal və xidmətlərdən istehlakçı məmnuniyyətinin maksimum dərəcəsi olduğunu söyləmək olar.
Tələb və təklif hesablanması
| ]İstehlakçı artıqlığı (fərdi və ya ümumiləşdirilmiş) tələb əyrisi altında (fərdi və ya ümumiləşdirilmiş) və həqiqi qiymətdə üfüqi xəttin üstündəki ərazidir (ümumiləşdirilmiş halda: müvazinət qiyməti). Tələb əyrisi düz bir xəttdirsə, istehlakçı artıqlığı üçbucağın sahəsidir:
burada Pmkt tarazlıq qiyməti (təklif tələbə bərabər olduğu yerdə), Qmkt tarazlıq qiyməti ilə alınan ümumi miqdar, Pmax isə alınmış kəmiyyətin 0-a düşəcəyi qiymətdir (yəni tələb əyrisi qiymət oxu ilə kəsişdiyi yerdə). Daha ümumi tələb və təklif funksiyaları üçün bu sahələr üçbucaq deyildir, lakin ayrılmaz hesab istifadə edərək hələ də tapıla bilər. Beləliklə, istehlakçının artığı, bazar qiymətindən maksimum ehtiyat qiymətinə (yəni tələb funksiyasının qiymət tutulması) qədər qiymətlə əlaqədar tələb funksiyasının müəyyən bir ayrılmaz hissəsidir:
burada Bu onu göstərir ki, tarazlıq qiymətində artım görsək və tarazlıq miqdarı düşəndə istehlakçı artıqlığı azalır.
İstehlakçı artıqlığında dəyişikliyin hesablanması
| ]İstehlakçı artıqlığında dəyişikliklər qiymətlər və gəlirlərdəki dəyişiklikləri ölçmək üçün istifadə olunur. Müəyyən bir məhsula olan fərdi tələbi təmsil etmək üçün istifadə olunan tələb funksiyası, qiymət dəyişikliyinin təsirlərini müəyyənləşdirməkdə vacibdir. Fərdin tələb funksiyası fərdin gəliri, fərdin demoqrafik xüsusiyyətləri və malların qiymətləri vektorunun bir funksiyasıdır. Bir məhsulun qiyməti dəyişdikdə istehlakçı artığındakı dəyişiklik, fərdin məhsula olan tələbinin orijinal həqiqi qiyməti (P0) və yeni həqiqi qiyməti (P1) mənfi inteqrasiyası kimi ölçülür. İstehlakçı profisitindəki dəyişiklik müsbətdirsə, qiymət dəyişikliyinin insanların rifahını artırdığı deyilir. İstehlakçı artığının qiymətindəki dəyişiklik mənfi olarsa, qiymət dəyişikliyinin insan rifahının azalmasına səbəb olduğu düşünülür.
Qiymətlər düşən zaman fayda bölgüsü
| ]Məhsul təklifi artdıqda qiymət düşür (tələb əyrisinin aşağı meyilli olduğunu düşünsək) və istehlakçı artığı artar. Bu, iki qrup insana fayda gətirir: onsuz da ilkin qiymətə almaq istəyən istehlakçılar aşağı qiymətlərdən faydalanırlar və daha çox şey alıb daha çox istehlakçı artıqlığı əldə edə bilərlər; və ilkin qiymətə almaq istəməyən əlavə istehlakçılar yeni qiymətə alacaqlar və bəzi istehlakçı faydaları da əldə edəcəklər.
Xətti tələb və təklif əyrilərinin bir nümunəsini nəzərdən keçirin. S0 ilkin təklif əyrisi üçün istehlakçının artığı, qiymət P0 və tələb xətti (soldan qiymət oxu ilə, yuxarıdan tələb xətti ilə) ilə əmələ gələn xəttin üstündəki üçbucaqdır. Təklif S0-dan S1-ə qədər genişlənirsə, istehlakçı artığı P1-dən yuxarı və tələb xəttinin altındakı üçbucağa qədər genişlənir (yenə də qiymət oxu ilə məhdudlaşır). İstehlakçı artığındakı dəyişiklik iki üçbucaq arasındakı sahədəki fərqdir və bu, təklifin genişlənməsi ilə əlaqəli istehlakçı rifahıdır.
Bəzi insanlar daha yüksək P0 qiymətini ödəməyə hazır idilər. Qiymət azaldıqda, üstünlüyü yuxarıdakı P0 nöqtəsindən, P0-dən aşağıda, qiymət oxu boyunca sola və Q0-dan şaquli olaraq yuxarıya doğru uzanan xətt boyunca sağa düzəldilmiş düzbucaqdakı sahədir.
İkinci qrup faydalananlar daha çox və yeni istehlakçı alan istehlakçılar, yeni bir aşağı qiymət (P1) ödəyənlər, daha yüksək bir qiymət (P0) deyil. Əlavə istehlakları Q1 ilə Q0 arasındakı fərqdir. Onların istehlakçı artığı, solda Q0-dan şaquli yuxarıya doğru bir xəttlə, sağda və yuxarıda tələb xətti ilə, alt tərəfdə P1 nöqtəsindən sağa üfüqi uzanan bir xəttlə məhdudlaşmış bir üçbucaqdır.
Yarım qayda
| ]“Yarım qayda” daimi tələb əyrisi ilə təklifdəki kiçik dəyişikliklərlə istehlakçı profisitindəki dəyişikliyi qiymətləndirir. Diqqət yetirin ki, istehlakçı tələb əyrisinin xətti olduğu halda, istehlakçı artığı Q = 0 şaquli xətti, üfüqi xətt və xətti tələb əyrisi ilə məhdudlaşmış üçbucağın sahəsidir. Nəticə olaraq istehlakçı profisitindəki dəyişiklik trapezoidin sahəsi, i) hündürlüyü qiymət dəyişikliyinə bərabərdir və ii) orta seqmentin uzunluğu ex-post və ex-ante tarazlıq kəmiyyətlərinin ortalamasına bərabərdir. Yuxarıdakı şəkildən sonra
burada:
- CS = istehlakçı artıqlığı;
- Q0 and Q1 müvafiq olaraq, təklif dəyişikliyindən əvvəl və sonra tələbin həcmidir;
- P0 and P1 müvafiq olaraq tədarük dəyişikliyindən əvvəl və sonrakı qiymətlərdir.
İstinadlar
| ]- Boulding, Kenneth E. "The Concept of Economic Surplus". The American Economic Review. 35 (5). 1945: 851–869. JSTOR 1812599.
- "Consumer and producer surplus|Microeconomics|Khan Academy". Khan Academy (ingilis). 17 avqust 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 oktyabr 2020.
- Slesnick, Daniel T. Consumer Surplus // The New Palgrave Dictionary of Economics. 2008. 1–7. doi:10.1057/978-1-349-95121-5_626-2. ISBN .
- "What a Consumer Surplus Tells Us". 20 sentyabr 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 oktyabr 2020.
Ədəbiyyat
| ]- Henry George, Progress and Poverty
- Modern Microeconomics, A.Koutsyiannis
- Microeconomic Theory, A Mathematical Approach, James M.Henderson and Richard E.Quandt
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vikipediya azad ensiklopediya Teleb ve teklif qrafikinde istehlakci qirmizi ve istehsalci mavi artigini gosteren qrafik Iqtisadi artiq esas iqtisadi nezeriyyede umumi rifah ve ya Marsall artigi Alfred Marsalldan sonra olaraq da bilinen iqtisadi artiq iki elaqeli kemiyyete isare edir Istehlakci artimi ve ya istehlakcilin artiqligi istehlakcilar terefinden alinan bir pul faydasidir cunki bir mehsulu odemek istedikleri en yuksek qiymetden asagi bir qiymete ala bilerler Istehsalcinin artigi ve ya istehsalcilarin artigi istehsalcilarin satmaq istedikleri en asagi qiymetden yuksek olan bazar qiymetine sataraq elde etdikleri meblegdir bu teqriben menfeete beraberdir istehsalcilar umumiyyetle zererle satmaq istemediklerinden ve hetta zerersiz qiymete satmaga biganedirler Terifi span XIX esrin ortalarinda muhendis Jul Dupui ilk defe iqtisadi artiqliq konsepsiyasini ireli surdu lakin bu konsepsiyani iqtisadiyyat sahesinde meshur eden iqtisadci Alfred Marshall idi Standart teleb ve teklif diaqraminda istehlakci profisiti mehsulun tarazliq qiymetinin ustunde ve teleb eyrisinin altindaki sahedir teleb ve teklif eyrileri xetti olarsa ucbucaqli Bu istehlakcilarin bir mal vahidini tarazliq qiymetinden yuksek bir qiymete ikinci vahidi ondan asagi lakin muvazinet qiymetinin ustundeki bir qiymete ve s Almaq isteyen olmasini eks etdirir amma eslinde tarazliq qiymetini odeyirler Her vahid alinmisdir Eynile bir teleb teleb diaqraminda istehsalcinin artigi tarazliq qiymetinin altindaki lakin teklif eyrisinin ustundeki bir sahedir Bu istehsalcilarin ilk birimi tarazliq qiymetinden asagi bir qiymete ikinci birimi ondan yuksek lakin tarazliq qiymetinden daha asagi bir qiymete temin etmek istemelerini ancaq eslinde tarazliq qiymetini alacaqlarini eks etdirir satdiqlari butun vahidler ucun Istehlakci artiqligi span Istehlakci artigi istehlakcinin odemeye hazir oldugu maksimum qiymetle faktiki olaraq odediyi faktiki qiymet arasindaki ferqdir Istehlakci mallarin vahidi ucun cari teleb olunan qiymetden cox odemeye hazirdirsa alinan mehsuldan qiymet onun odemeye en cox heves gosterdiyinden daha cox fayda elde edir Mal almaqla eyni fayda elde edirler lakin daha az xercle cunki maksimum odemek istemeleri ile ittiham edildiklerinden az xercleyirler Umumiyyetle istehlakci coxu cox olan mehsula numune icmeli sudur Insanlar icmeli suyun yasamasi ucun lazim olduqlari ucun cox yuksek bir qiymet odeyecekler Ehtiyac olsaydi odeyecekleri qiymetle ve indi odedikleri meblegdeki ferq istehlakci artigindadir Ilk bir nece litr icmeli suyun faydaliligi cox yuksekdir olumun qarsisini aldiqlari ucun buna gore ilk bir nece litr sonraki litrlere nisbeten daha cox istehlakci artiqligina sahib olacaqdir Istehlakcinin mueyyen bir mehsul miqdari ucun odemeye hazir oldugu maksimum mebleg birinci vahid ucun odemeli olduqlari maksimum qiymet ikinci vahid ucun odemeye hazir olduqlari asagi maksimum qiymet ve s qiymetler dusur bunlar budce mehdudiyyetleri altinda faydani maksimum dereceye catdiran rasional bir istehlakci terefinden yaradilmali olan ferdi teleb eyrisi ile verilir Teleb eyri asagiya dogru meyil etdikce marjinal fayda azalir Marjinal fayda azalmasi sexsin elave vahidden daha az elave fayda almasi demekdir Lakin mehsulun qiymeti her vahid ucun tarazliq qiymetinde sabitdir Birinin tarazliq kemiyyetinden az olan ve bu kemiyyetlerin her biri ucun tarazliq qiymetinden daha yuksek bir qiymete olan bir mehsulun bir sira vahidleri ucun odemeye hazir olan elave pul bu miqdarlari almaqdan elde etdikleri qazancdir Mueyyen bir qiymete istehlakci istehlakci artiginin maksimum oldugu meblegi alir Istehlakci profisiti en cox sayda vahid ucun maksimumdur bunun ucun son vahid ucun de maksimum odeme isteyi asagi deyil Istehlakci artigi ilk defe Uillinq 1976 terefinden gosterildiyi kimi sosial rifah olcusu olaraq istifade edile biler Qiymetdeki bir deyisiklik ucun istehlakci artiqligi rifah deyisikliyine texminen uygun gele biler Bununla birlikde qiymetler ve ve ya gelirlerdeki coxsayli deyisikliklerle istehlakci artiqligi birmenali olmadigi ucun iqtisadi rifahi texminen olcmek ucun istifade edile bilmez Daha sonra istehlakci artigindan istifade ederek qiymet deyisikliklerinin rifah tesirini qiymetlendirmek ucun daha muasir metodlar inkisaf etdirilecekdir Umumi istehlakci artigi butun ferdi istehlakcilar ucun istehlakci artiginin cemidir Bazarin teleb ve teklif eyrilerinin yuxaridaki qrafikinde gosterildiyi kimi bu qrafik sekilde gosterile biler Bunun da mueyyen mal ve xidmetlerden istehlakci memnuniyyetinin maksimum derecesi oldugunu soylemek olar Teleb ve teklif hesablanmasi span Istehlakci artiqligi ferdi ve ya umumilesdirilmis teleb eyrisi altinda ferdi ve ya umumilesdirilmis ve heqiqi qiymetde ufuqi xettin ustundeki erazidir umumilesdirilmis halda muvazinet qiymeti Teleb eyrisi duz bir xettdirse istehlakci artiqligi ucbucagin sahesidir CS 12Qmkt Pmax Pmkt displaystyle CS frac 1 2 Q mathit mkt left P mathit max P mathit mkt right burada Pmkt tarazliq qiymeti teklif telebe beraber oldugu yerde Qmkt tarazliq qiymeti ile alinan umumi miqdar Pmax ise alinmis kemiyyetin 0 a duseceyi qiymetdir yeni teleb eyrisi qiymet oxu ile kesisdiyi yerde Daha umumi teleb ve teklif funksiyalari ucun bu saheler ucbucaq deyildir lakin ayrilmaz hesab istifade ederek hele de tapila biler Belelikle istehlakcinin artigi bazar qiymetinden maksimum ehtiyat qiymetine yeni teleb funksiyasinin qiymet tutulmasi qeder qiymetle elaqedar teleb funksiyasinin mueyyen bir ayrilmaz hissesidir CS PmktPmaxD P dP displaystyle CS int P mathit mkt P mathit max D P dP burada D Pmax 0 displaystyle D P mathit max 0 Bu onu gosterir ki tarazliq qiymetinde artim gorsek ve tarazliq miqdari dusende istehlakci artiqligi azalir Istehlakci artiqliginda deyisikliyin hesablanmasi span Istehlakci artiqliginda deyisiklikler qiymetler ve gelirlerdeki deyisiklikleri olcmek ucun istifade olunur Mueyyen bir mehsula olan ferdi telebi temsil etmek ucun istifade olunan teleb funksiyasi qiymet deyisikliyinin tesirlerini mueyyenlesdirmekde vacibdir Ferdin teleb funksiyasi ferdin geliri ferdin demoqrafik xususiyyetleri ve mallarin qiymetleri vektorunun bir funksiyasidir Bir mehsulun qiymeti deyisdikde istehlakci artigindaki deyisiklik ferdin mehsula olan telebinin orijinal heqiqi qiymeti P0 ve yeni heqiqi qiymeti P1 menfi inteqrasiyasi kimi olculur Istehlakci profisitindeki deyisiklik musbetdirse qiymet deyisikliyinin insanlarin rifahini artirdigi deyilir Istehlakci artiginin qiymetindeki deyisiklik menfi olarsa qiymet deyisikliyinin insan rifahinin azalmasina sebeb oldugu dusunulur Qiymetler dusen zaman fayda bolgusu span Mehsul teklifi artdiqda qiymet dusur teleb eyrisinin asagi meyilli oldugunu dusunsek ve istehlakci artigi artar Bu iki qrup insana fayda getirir onsuz da ilkin qiymete almaq isteyen istehlakcilar asagi qiymetlerden faydalanirlar ve daha cox sey alib daha cox istehlakci artiqligi elde ede bilerler ve ilkin qiymete almaq istemeyen elave istehlakcilar yeni qiymete alacaqlar ve bezi istehlakci faydalari da elde edecekler Xetti teleb ve teklif eyrilerinin bir numunesini nezerden kecirin S0 ilkin teklif eyrisi ucun istehlakcinin artigi qiymet P0 ve teleb xetti soldan qiymet oxu ile yuxaridan teleb xetti ile ile emele gelen xettin ustundeki ucbucaqdir Teklif S0 dan S1 e qeder genislenirse istehlakci artigi P1 den yuxari ve teleb xettinin altindaki ucbucaga qeder genislenir yene de qiymet oxu ile mehdudlasir Istehlakci artigindaki deyisiklik iki ucbucaq arasindaki sahedeki ferqdir ve bu teklifin genislenmesi ile elaqeli istehlakci rifahidir Bezi insanlar daha yuksek P0 qiymetini odemeye hazir idiler Qiymet azaldiqda ustunluyu yuxaridaki P0 noqtesinden P0 den asagida qiymet oxu boyunca sola ve Q0 dan saquli olaraq yuxariya dogru uzanan xett boyunca saga duzeldilmis duzbucaqdaki sahedir Ikinci qrup faydalananlar daha cox ve yeni istehlakci alan istehlakcilar yeni bir asagi qiymet P1 odeyenler daha yuksek bir qiymet P0 deyil Elave istehlaklari Q1 ile Q0 arasindaki ferqdir Onlarin istehlakci artigi solda Q0 dan saquli yuxariya dogru bir xettle sagda ve yuxarida teleb xetti ile alt terefde P1 noqtesinden saga ufuqi uzanan bir xettle mehdudlasmis bir ucbucaqdir Yarim qayda span Yarim qayda daimi teleb eyrisi ile teklifdeki kicik deyisikliklerle istehlakci profisitindeki deyisikliyi qiymetlendirir Diqqet yetirin ki istehlakci teleb eyrisinin xetti oldugu halda istehlakci artigi Q 0 saquli xetti ufuqi xett P Pmkt displaystyle P P mkt ve xetti teleb eyrisi ile mehdudlasmis ucbucagin sahesidir Netice olaraq istehlakci profisitindeki deyisiklik trapezoidin sahesi i hundurluyu qiymet deyisikliyine beraberdir ve ii orta seqmentin uzunlugu ex post ve ex ante tarazliq kemiyyetlerinin ortalamasina beraberdir Yuxaridaki sekilden sonra DCS 12 Q1 Q0 P0 P1 displaystyle Delta CS frac 1 2 left Q 1 Q 0 right left P 0 P 1 right burada CS istehlakci artiqligi Q0 and Q1 muvafiq olaraq teklif deyisikliyinden evvel ve sonra telebin hecmidir P0 and P1 muvafiq olaraq tedaruk deyisikliyinden evvel ve sonraki qiymetlerdir Istinadlar span Boulding Kenneth E The Concept of Economic Surplus The American Economic Review 35 5 1945 851 869 JSTOR 1812599 Consumer and producer surplus Microeconomics Khan Academy Khan Academy ingilis 17 avqust 2022 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 14 oktyabr 2020 Slesnick Daniel T Consumer Surplus The New Palgrave Dictionary of Economics 2008 1 7 doi 10 1057 978 1 349 95121 5 626 2 ISBN 978 1 349 95121 5 What a Consumer Surplus Tells Us 20 sentyabr 2022 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 14 oktyabr 2020 Edebiyyat span Henry George Progress and Poverty Modern Microeconomics A Koutsyiannis Microeconomic Theory A Mathematical Approach James M Henderson and Richard E QuandtIqtisadiyyatIqtisadi nezeriyye Siyasi iqtisadiyyatMetodologiyaIqtisadi model Iqtisadi sistemler Mikroiqtisadiyyat temelleri Riyazi iqtisadiyyat Ekonometrika Hesablama iqtisadiyyati Tecrubi iqtisadiyyatMikroiqtisadiyyatBudce mehdudiyyeti Istehlakcinin davranis nezeriyyesi Xerc Ortalama Marjinal Furset Sosial Batma Xerc fayda analizi Paylanma Miqyas iqtisadiyyatlari Imkan iqtisadiyyatlari Elastiklik Muvazinet Umumi Xarici tesir Firma Mallar ve xidmetler Emtee Ferqsizlik eyrisi Faiz Araliq secim Bazar Bazar ugursuzlugu Bazar qurulusu Reqabet Inhisarci Mukemmel reqabet Inhisar Ikili Monopsoniya Oliqopoliya Oliqopsoniya Qeyri qabariqliliq Pareto effektivliyi Oncelik Qiymet Istehsalat fealiyyeti Qazanc Ictimai mal Qazanc derecesi Gelir Icare Miqyasa qayidislar Riskden imtina Qitliq Catismazliq Artiq Sosial secim Teleb ve teklif Ticaret Qeyri mueyyenlik Faydaliliq Gozlenen Marjinal Deyer MaasMakroiqtisadiyyatMecmu teleb Tediye balansi Iqtisadi tsikl Kapital ucusu Merkezi bank Istehlakci etimadi Valyuta Deflyasiya Teleb soku Boyuk bohran Disinflyasiya DSUT Effektiv teleb Gozlentiler Adaptiv Rasional Fiskal siyaset Keynsin umumi nezeriyyesi Artim Gostericiler Inflyasiya Hiperinflyasiya Faiz derecesi Investisiya IS LM modeli Milli giris cixislarin olculmesi Modeller Pul Yaratmaq Teleb Teklif Monetar siyaset NAIRU Milli hesablar Qiymet seviyyesi Aliciliq qabiliyyeti pariteti Resessiya Qenaet Srinkflyasiya Staqflyasiya Teklif soku IssizlikRiyazi iqtisadiyyatMuqavile nezeriyyesi Qerar nezeriyyesi Ekonometrika Oyunlar nezeriyyesi Giris cixis modeli Riyazi maliyye Mexanizm dizayn nezeriyyesi Emeliyyat arasdirmasiTetbiq saheleriKend teserrufati Biznes Ehali Inkisaf Iqtisadi cografiya Iqtisadi tarix Tehsil Senaye muhendisliyi Sivil muhendislik Etraf muhit Maliyye Sehiyye Senayenin teskili Beynelxalq Bilik Emek Huquq ve iqtisadiyyat Monetar Tebii ehtiyatlar Iqtisadi planlasdirma Iqtisadi siyaset Ictimai iqtisadiyyat Ictimai secim Regional Xidmet Sosioiqtisadiyyat Iqtisadi sosiologiya Iqtisadi statistika Neqliyyat Seher RifahIqtisadi telim mektebleri tarix Qedim dovr Anarxist Avstriya Davranis Buddist Cartalizm Muasir Monetar Nezeriyye Cikaqo Klassik Qeyri muvazinet Ekoloji Tekamul Feminist Corcizm Alternativ Tarix Keynscilik Neo neoklassik sintez Yeni Post Sirkuitizm Ortodoksal Maltusculuq Marjinalizm Marksist Neo Merkantilizm Neoklasik Lozan Yeni klassik Yeni iqtisadi tsikl nezeriyyesi Yeni institusional Fiziokratiya Sosialist Teklif iqtisadiyyati Termo iqtisadiyyatEsas iqtisadcilarFransua Kene Adam Smit David Rikardo Tomas Maltus Yohan fon Tunen Fridrix List German Henrix Qossen Jul Dupui Antuan Ogusten Kurno Con Stuart Mill Karl Marks Uilyam Stenli Cevons Henri Corc Leon Valras Alfred Marsal Qeorq Fridrix Knap Vilfredo Pareto Fridrix fon Vizer Con Beyts Klark Torsteyn Veblen Irvinq Fiser Con Meynard Keyns Yozef Sumpeter Artur Sesil Piqu Con fon Neyman Elvin Hansen Raqnar Fris Oskar Lanqe Qunnar Myurdal Abba Lerner Roy Harrod Saymon Kuznes Fridrix fon Hayek Con Hikk Tyallinq Kupmans Vasili Leontyev Herbert Saymon Milton Fridmen Pol Samuelson Kennet Errou Geri Bekker Elinor Ostrom Robert Solou Amartya Sen Robert Lukas Cozef Stiqlits Ricard Taler Pol Kruqman Tomas Piketti daha coxBeynelxalq teskilatlarAsiya Sakit Okean Iqtisadi Emekdasligi Iqtisadi Emekdasliq Teskilati Avropa Azad Ticaret Assosiasiyasi Beynelxalq Valyuta Fondu Iqtisadi Emekdasliq ve Inkisaf Teskilati Dunya Banki Dunya Ticaret TeskilatiIqtisadiyyat Siyahi Iqtisadiyyat portali Kateqoriya Mikroiqtisadiyyat