Wikipedia
Dövlətlərdə və territorial ərazilərdə LGBT hüququ
Lezbiyan, gey, biseksual və transgenderlərin hüquqları — ölkələr üzrə, azadlıqdan məhrum etmə və ölüm cəzasından başlayaraq leqallaşdırılmış eynicinsli nigah və eynicinsli partnyor əlaqələrə kimi bir-birindən kəskin surətdə fərqlənir.
LGBT vətəndaşları ilə bağlı qanunlara daxildir: dövlət tərəfindən eynicinsli münasibətlərin tanınması, açıq şəkildə silahlı qüvvələrdə xidmət etmək hüququ, eynicinsli ailələr tərəfindən uşaqların övladlığa götürülməsi və ya adaptasiyası, immiqrasiya və anti ayrı-seçkilik qanunlarının qəbul edilməsi, LGBT icmasına olan nifrət və cinayətlərin yatırılması və s. Aşağıda verilmiş cədvəllərdə 12 ölkənin adı qalın şriftlə qeyd olunub (bu ölkələrdə eynicinsli əlaqələr ömürlük həbs və ya ölümlə cəzalandırılır):
Afrika
Şimali Afrika
Ölkə | Eynicinsli əlaqələrin leqallaşdırılması | Eynicinsli partnyor münasibətləri | Eynicinsli nigah | Eynicinsli partnyorlar tərəfindən uşaqların övladlığa götürülməsi | Açıq şəkildə orduda xidmət etmək imkanı | Anti-ayrı seçkilik qanunu | Gender kimliyi ilə bağlı qanunlar |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Əlcəzair | İlleqaldır, 2 ilə qədər həbs | ||||||
Misir | Xüsusi qanunlar mövcud deyil | ||||||
Liviya Liviya | 3 ilə qədər həbs | ||||||
Mərakeş (Qərbi Səhra da daxil olmaqla) | İlleqal: 3 ilə qədər həbs | Məlum deyil | Məlum deyil | ||||
Cənubi Sudan | 10 ilə qədər həbs | 2011-ci ildə Konstitusiya tərəfindən qadağan edilmişdir | |||||
Sudan | 5 ilə qədər həbs, və ya ölüm hökmü. | ||||||
Tunis | 3 ilə qədər həbs |
Qərbi Afrika
Ölkə | Eynicinsli əlaqələrin leqallaşdırılması | Eynicinsli partnyor münasibətləri | Eynicinsli nigah | Eynicinsli partnyorlar tərəfindən uşaqların övladlığa götürülməsi | Açıq şəkildə orduda xidmət etmək imkanı | Anti-ayrı seçkilik qanunu | Gender kimliyi ilə bağlı qanunlar |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Benin | Məlum deyil | Məlum deyil | |||||
Burkina-Faso | Konstitusiya tərəfindən qadağan edilmişdi | Məlum deyil | Məlum deyil | ||||
Kabo-Verde | Məlum deyil | Məlum deyil | |||||
Kot-d'İvuar | Məlum deyil | Məlum deyil | |||||
Qambiya | 14 ilə qədər həbs | Məlum deyil | Mlum deyil | ||||
Qana | (k+k) (q+q) | Məlum deyil | Məlum deyil | ||||
Qvineya | 6 aydan 3 ilə qədər həbs | Məlum deyil | Məlum deyil | ||||
Qvineya-Bisau | Məlum deyil | Məlum deyil | |||||
Liberiya | Məlum deyil | Məlum deyil | |||||
Mali | Məlum deyil | Məlum deyil | |||||
Mavritaniya | Ölüm cəzası | Məlum deyil | Məlum deyil | ||||
Niger | Məlum deyil | Məlum deyil | |||||
Nigeriya | (k+k) (q+q) şəriət qanunun olduğu ərazilərdə (q+q) şəriət qanunlarından kənar ərazilərdə | Məlum deyil | Məlum deyil | ||||
Seneqal | 15px|No 1 aydan 5 ilə qədər həbs | Məlum deyil | Məlum deyil | ||||
Syerra-Leone | (k+k) (q+q) | Məlum deyil | Məlum deyil | ||||
Toqo | Məlum deyil | Məlum deyil |
Mərkəzi Afrika
Ölkə | Eynicinsli əlaqələrin leqallaşdırılması | Eynicinsli partnyor münasibətləri | Eynicinsli nigah | Eynicinsli partnyorlar tərəfindən uşaqların övladlığa götürülməsi | Açıq şəkildə orduda xidmət etmək imkanı | Anti-ayrı seçkilik qanunu | Gender kimliyi ilə bağlı qanunlar |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Anqola | Xüsusi qanunlar mövcud deyil. | Məlum deyil | Məlum deyil | ||||
Müqəddəs Yelena, Askenson və Tristan-da-Kunya adaları | Məlum deyil | Məlum deyil | |||||
Kamerun | 5 ilə qədər həbs | Məlum deyil | Məlum deyil | ||||
Mərkəzi Afrika Respublikası | Məlum deyil | Məlum deyil | |||||
Çad | Məlum deyil | Məlum deyil | |||||
Konqo Demokratik Respublikası | Konstitusiya tərəfindən qadağan olunmuşdu | Məlum deyil | Məlum deyil | ||||
Ekvatorial Qvineya | Məlum deyil | Məlum deyil | |||||
Qabon | Məlum deyil | Məlum deyil | |||||
Konqo Respublikası | Məlum deyil | Məlum deyil | |||||
Müqəddəs Yelena adası | Məlum deyil | Məlum deyil | |||||
San-Tome və Prinsipi | Məlum deyil | Məlum deyil |
Cənubi Afrika
Ölkə | Eynicinsli əlaqələrin leqallaşdırılması | Eynicinsli partnyor münasibətləri | Eynicinsli nigah | Eynicinsli partnyorlar tərəfindən uşaqların övladlığa götürülməsi | Açıq şəkildə orduda xidmət etmək imkanı | Anti-ayrı seçkilik qanunu | Gender kimliyi ilə bağlı qanunlar |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Botsvana | 7 ilə qədər həbs | Məlum deyil | Məlum deyil | ||||
Lesoto | (k+k) (q+q) | Məlum deyil | Məlum deyil | ||||
Namibiya | (faktiki olaraq qanunun icrası heç zaman müşahidə olunmayıb) | Məlum deyil | Məlum deyil | ||||
Cənubi Afrika Respublikası | 1999-cu ildən | 2006-cı ildən | 2002-ci ildən | 1998-ci ildən | Bütün növ ayrı-seçkiliyə qarşı Ali Konstitusiya qanunu | ||
Esvatini | (k+k) (q+q) | Məlum deyil | Məlum deyil |
Şərqi Afrika
Ölkə | Eynicinsli əlaqələrin leqallaşdırılması | Eynicinsli partnyor münasibətləri | Eynicinsli nigah | Eynicinsli partnyorlar tərəfindən uşaqların övladlığa götürülməsi | Açıq şəkildə orduda xidmət etmək imkanı | Anti-ayrı seçkilik qanunu | Gender kimliyi ilə bağlı qanunlar |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Burundi | 2009-cu ildən | Konstitusiya tərəfindən qadağan olunub. | Məlum deyil | Məlum deyil | |||
Komor adaları | Məlum deyil | Məlum deyil | |||||
Cibuti | Məlum deyil | Məlum deyil | Məlum deyil | ||||
Eritreya | Məlum deyil | Məlum deyil | |||||
Efiopiya | Məlum deyil | Məlum deyil | |||||
Keniya | (k+k) 14 ilə qədər həbs (q+q) | Konstitusiya tərəfinən qadağan olunmuşdu. | Məlum deyil | Məlum deyil | |||
Madaqaskar | Məlum deyil | Məlum deyil | |||||
Malavi | (k+k) (q+q) | Məlum deyil | Məlum deyil | ||||
Mavriki | (k+k) (q+q) | Məlum deyil | Məlum deyil | ||||
Mozambik | Məlum deyil | Məlum deyil | |||||
Reyunyon | 1791-ci ildən | 2013-cü ildən | 2013-cü ildən | Məlum deyil | |||
Ruanda | Konstitusiya tərəfindən qadağan olunub | Məlum deyil | Məlum deyil | ||||
Seyşel adaları | (k+k) (q+q) | Məlum deyil | Məlum deyil | ||||
Somali | Məlum deyil | ||||||
Uqanda | Konstitusiya tərəfindən qadağan olunub | ||||||
Tanzaniya | Ömürlük azadlıqdan məhrumetmə cəzası | Məlum deyil | Məlum deyil | ||||
Zambiya | (k+k) 14 ilə qədər həbs (q+q) | Məlum deyil | Məlum deyil | ||||
Zimbabve | (k+k) (q+q) | Məlum deyil | Məlum deyil |
Qismən tanınmış dövlətlər
Ölkə | Eynicinsli əlaqələrin leqallaşdırılması | Eynicinsli partnyor münasibətləri | Eynicinsli nigah | Eynicinsli partnyorlar tərəfindən uşaqların övladlığa götürülməsi | Açıq şəkildə orduda xidmət etmək imkanı | Anti-ayrı seçkilik qanunu | Gender kimliyi ilə bağlı qanunlar |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Qərbi Saxara | 3 ilə qədər həbs | ||||||
Somalilend | Ömürlük azadlıqdan məhrum etmə cəzasından başlayaraq ölüm hökmünə kimi |
Amerika
Şimali Amerika
Ölkə | Eynicinsli əlaqələrin leqallaşdırılması | Eynicinsli partnyor münasibətləri | Eynicinsli nigah | Eynicinsli partnyorlar tərəfindən uşaqların övladlığa götürülməsi | Açıq şəkildə orduda xidmət etmək imkanı | Anti-ayrı seçkilik qanunu | Gender kimliyi ilə bağlı qanunlar |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Bermud adaları | 1994-cü ildən | Məlum deyil | |||||
Kanada | 1969-cu ildən | 2003-cü ildən | 1992-ci ildən | Bütün növ ayrı-seçkiliyə qarşı Ali Konstitusiya qadağası | |||
Meksika | 1872-ci ildən | 2007-ci ildən bəzi ştatlarda | 2010-cu ildən Mexiko və bəzi ştatlarda | cütlər üçün — 2010-cu ildən Mexiko şəhərində Tək insanlar üçün — bütün ölkə ərazisi boyu | 2003-cü ildən | / 2008-ci ildən Mexiko şəhərində | |
ABŞ | 2003-cü ildən | bəzi ştatlarda | Kolumbiya dairəsində və daha 18 ştatda | Tək insanlar üçün (həmçinin ştatlardan asılı olaraq cütlər üçün) | 2011-ci ildən | bəzi ştatlarda | bəzi ştatlarda |
Mərkəzi Amerika
Ölkə | Eynicinsli əlaqələrin leqallaşdırılması | Eynicinsli partnyor münasibətləri | Eynicinsli nigah | Eynicinsli partnyorlar tərəfindən uşaqların övladlığa götürülməsi | Açıq şəkildə orduda xidmət etmək imkanı | Anti-ayrı seçkilik qanunu | Gender kimliyi ilə bağlı qanunlar |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Beliz | (k+k) 14 ilə qədər həbs (q+q) | ||||||
Kosta-Rika | 1971-ci ildən | , sual altında | , sual altında | Неизвестно | |||
Salvador | |||||||
Qvatemala | Неизвестно | ||||||
Honduras | 1899-cu ildən | Konstitusiya tərəfindən qadağan olunmuşdu | Konstitusiya tərəfindən qadağan olunmuşdu | Məlum deyil | |||
Nikaraqua | 2008-ci ildən | Məlum deyil | Məlum deyil | ||||
Panama | 2008-ci ildən | Məlum deyil |
Karib regionu
Ölkə | Eynicinsli əlaqələrin leqallaşdırılması | Eynicinsli partnyor münasibətləri | Eynicinsli nigah | Eynicinsli partnyorlar tərəfindən uşaqların övladlığa götürülməsi | Açıq şəkildə orduda xidmət etmək imkanı | Anti-ayrı seçkilik qanunu | Gender kimliyi ilə bağlı qanunlar |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Angilya | 200-ci ildən | ||||||
Antiqua və Barbuda | 15 ilə qədər həbs | ||||||
Aruba | Yalnız Niderlandda imzalanan | Yalnız Niderlandda imzalanan | |||||
Baham adaları | 1991-ci ildən | ||||||
Barbados | Ömürlük həbs cəzası | ||||||
Britaniya Vircin adaları | 2000-ci ildən | ||||||
Kayman adaları | 2000-ci ildən | Məlum deyil | Məlum deyil | ||||
Kuba | 1979-cu ildən | təklif olunub | |||||
Dominika | 10 ilə qədər həbs | ||||||
Dominikan Respublikası | |||||||
Qrenada | (k+k) 10 ilə qədər həbs (q+q) | ||||||
Qvadelupa | 1791-ci ildən | 1999-cu ildən | 2013-cü ildən | 2013-cü ildən | |||
Haiti | 1986-cı ildən | ||||||
Yamayka | (k+k) 10 ilə qədər məcburi əməyə cəlb olunma (q+q) | ||||||
Martinika | 1791-ci ildən | 1999-cu ildən | 2013-cü ildən | 2013-cü ldən | |||
Montserrat | 2000-ci ildən | ||||||
Puerto-Riko | 2003-cü ildən | 2011-ci ildən | |||||
Sent-Kits və Nevis | (k+k) 10 ilə qədər həbs (q+q) | ||||||
Sent-Lüsiya | (k+k) 10 ilə qədər həbs (q+q) | ||||||
Sent-Vinsent və Qrenadin | 10 ilə qədər həbs | ||||||
Trinidad və Tobaqo | 25 ilə əqədər həbs | ||||||
Törks və Kaykos adaları | 2000-ci ildən | ||||||
ABŞ Vircin adaları | 1984-cü ildən | 2011-ci ildən |
Cənubi Amerika
Ölkə | Eynicinsli əlaqələrin leqallaşdırılması | Eynicinsli partnyor münasibətləri | Eynicinsli nigah | Eynicinsli partnyorlar tərəfindən uşaqların övladlığa götürülməsi | Açıq şəkildə orduda xidmət etmək imkanı | Anti-ayrı seçkilik qanunu | Gender kimliyi ilə bağlı qanunlar |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Argentina | 1887-ci ildən | 2010-cu ildən. | 2010-cu ildən. | 2009-cu ildən. | |||
Boliviya | təklif olunub | Konstitusiya tərəfindən qadağan olunub | Konstitusiya tərəfindən qadağan olunub | Məlum deyil | |||
Braziliya | 1830-cu ildən | 2011-ci ildən | 2013-cü ildən. | Bəzi ştatlarda | 2009-cu ildən | ||
Çili | 1999-cu ildən | 2015-ci ildən | təklif olunub | ||||
Kolumbiya | 1981-ci ildən | 2007-ci ildən | Sual altında | Tək yaşayan insanlara | 2009-cu ildən | ||
Ekvador | 1997-ci ildən | 2009-cu ildən | 2009-cu ildən Kontitusiya tərəfindən qadağan olunmuşdu | ||||
Folklend adaları | 2005-ci ildən | Məlum deyil | |||||
Fransa Qvianası | 1791-ci ildən | 1999-cu ildən | 2013-cü ildən | 2013-cü ildən | Məlum deyil | ||
Qayana | (k+k) Ömürlük həbs cəzası (q+q) | Məlum deyil | Məlum deyil | ||||
Paraqvay | 1880-ci ildən | 1992-ci ildən Konstitusiya tərəfindən qadağan olunmuşdu | 1992-ci ildən Konstitusiya tərəfindən qadağan olunmuşdu | Məlum deyil | Məlum deyil | ||
Peru | 1836–37-ci illərdə | , 2014-cü ilə təklif olunub | 2009-cu ildən | ||||
Cənubi Georgiya və Cənubi Sandviç adaları | 2005-ci ildən | Məlum deyil | |||||
Surinam | 1869-cu ildən | Məlum deyil | Məlum deyil | ||||
Uruqvay | 1934-cü ildən | 2008-ci ildən. | 2013-cü ildən | 2009-cu ildən | 2009-cu ildən | 2004-cü ildən | 2004-cü ildən |
Venesuela | , Merida ştatında 2005-ci ildən | , 2014-cü ildə təklif olunub. |
Asiya
Yaxın Şərq
Ölkə | Eynicinsli əlaqələrin leqallaşdırılması | Eynicinsli partnyor münasibətləri | Eynicinsli nigah | Eynicinsli partnyorlar tərəfindən uşaqların övladlığa götürülməsi | Açıq şəkildə orduda xidmət etmək imkanı | Anti-ayrı seçkilik qanunu | Gender kimliyi ilə bağlı qanunlar |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Bəhreyn | Məlum deyil | ||||||
İraq | 2003-cü ildən | ||||||
İsrail | hüquqi baxımdan 1988-ci ildən | Digər ölkələrdə qeydiyyata alınan nigahlar tanınır | |||||
İordaniya | 1951-ci ildən | Məlum deyil | Məlum deyil | ||||
Küveyt | 21 yaşa kimi — 10 ilə qədər həbs; 21 yaşdan yuxarı — 7 ilə qədər həbs | ||||||
Livan | Qanun faktiki olaraq heç zaman tətbiq edilməyib | ||||||
Oman | 3 ilə qədər həbs (Qanun faktiki olaraq heç zaman tətbiq edilməyib) | ||||||
Qəzzə sektoru | (k+k) 10 ilə qədər həbs (q+q) | Məlum deyil | |||||
Fələstin Dövləti | 1951-ci ildən | Məlum deyil | Məlum deyil | ||||
Qətər | Cərimədən başlayaraq 5 ilə qədər həbs | ||||||
Səudiyyə Ərəbistanı | Ölüm cəzası | ||||||
Suriya | 3 ilə qədər həbs | ||||||
BƏƏ | Ölüm cəzası | ||||||
Yəmən | Ölüm cəzası |
Mərkəzi Asiya
Ölkə | Eynicinsli əlaqələrin leqallaşdırılması | Eynicinsli partnyor münasibətləri | Eynicinsli nigah | Eynicinsli partnyorlar tərəfindən uşaqların övladlığa götürülməsi | Açıq şəkildə orduda xidmət etmək imkanı | Anti-ayrı seçkilik qanunu | Gender kimliyi ilə bağlı qanunlar |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Qazaxıstan | 1998-ci ildən | 2009-cu ildən cərrahiyyə yolu ilə cinsin dəyişdirilməsi leqallaşdırılıb | |||||
Qırğızıstan | 1998-ci ildən | Məlum deyil | |||||
Tacikistan | 1998-ci ildən | Məlum deyil | |||||
Türkmənistan | (k+k) 2 ilə qədər həbs (q+q) | ||||||
Özbəkistan | (k+k) 3 ilə qədər həbs (q+q) |
Cənubi Asiya
Ölkə | Eynicinsli əlaqələrin leqallaşdırılması | Eynicinsli partnyor münasibətləri | Eynicinsli nigah | Eynicinsli partnyorlar tərəfindən uşaqların övladlığa götürülməsi | Açıq şəkildə orduda xidmət etmək imkanı | Anti-ayrı seçkilik qanunu | Gender kimliyi ilə bağlı qanunlar |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Əfqanıstan | |||||||
Banqladeş | |||||||
Butan | Bir ilə qədər həbs (faktiki olaraq heç bir zaman tətbiq olunmayıb), qanundan imtina edilməsi barədə təklif olunub | ||||||
Hindistan | 2013-cü ildən 10 ilə qədər həbs (faktiki olaraq heç bir zaman tətbiq olunmayıb) | Transgenderlərin passportlarına xüsusi "O" (Other) işarə vurulur | |||||
İran | Ölüm cəzası | Cərrahiyyə yolu ilə cinsin dəyişdirilməsi leqallaşdırılıb | |||||
Maldiv adaları | Şəriyət qanunları qadağa etməsinə baxmayaraq, faktiki olaraq heç bir zaman tətbiq olunmayıb | ||||||
Nepal | 2007-ci ildən | , 2014-cü ilə təklif olunub | |||||
Pakistan | Ömürlük həbs cəzası | ||||||
Şri-Lanka | Qanun qadağa etsə də, faktiki olaraq heç bir zaman tətbiq olunmayıb |
Şərqi Asiya
Ölkə | Eynicinsli əlaqələrin leqallaşdırılması | Eynicinsli partnyor münasibətləri | Eynicinsli nigah | Eynicinsli partnyorlar tərəfindən uşaqların övladlığa götürülməsi | Açıq şəkildə orduda xidmət etmək imkanı | Anti-ayrı seçkilik qanunu | Gender kimliyi ilə bağlı qanunlar |
---|---|---|---|---|---|---|---|
ÇXR | 1997-ci ildən | Məlum deyil | Cərrahiyyə yolu ilə cinsin dəyişdirilməsi leqallaşdırılmışdı | ||||
Çin Respublikası | , təklif olunub | Cərrahiyyə yolu ilə cinsin dəyişdirilməsi leqallaşdırılmışdı | |||||
Honkonq | 1991-ci ildən | , təklif olunub | Məlum deyil | ||||
Yaponiya | 1880-ci ildən | Digər ölkələrdə qeydiyyatdan keçmiş nigahlar tanınır | / | ||||
Makao | 1996-cı ildən | Məlum deyil | Məlum deyil | ||||
Monqolustan | 2002-ci ildən | Məlum deyil | |||||
Şimali Koreya | Məlum deyil | ||||||
Cənubi Koreya | Cərrahiyyə yolu ilə cinsin dəyişdirilməsi leqallaşdırılmışdı |