Suriya (ərəb.سوريا) ya da rəsmi adıyla Suriya Ərəb Respublikası (ərəb.الجمهورية العربية السورية Əl-Cumhuriyyətü'l-Ərabiyyətü's-Suriyyə), tarixi mənbələrdə Şam adı ilə qeyd olunurdu — Orta Şərqdə Livan, İsrail, İordaniya, İraq və Türkiyə ilə qonşu bir ölkədir. Aralıq dənizinə bir sahili var. Suriyanın paytaxtı və ən böyük şəhəri Dəməşqdir. Rəsmi məlumatlara görə Suriyanın ümumi əhalisi 2004-cü ildə 17 milyon 921 min idi. Hələb, Hüms, Laziqiyyə isə digər böyük şəhərləridir.
Suriya Ərəb Respublikası
الجمهورية العربية السورية al-Jumhūrīyah al-ʻArabīyah as-Sūrīyah
1963-cü ildən bəri ölkə Baas partiyası tərəfindən idarə edilir. 1970-ci ildən bəri dövlətin başında Əsəd ailəsindən biri olmuşdur. Suriyadakı mövcud prezident 1970-ci ildən 2000-ci ilədək ölümə qədər ölkəni idarə edən Hafiz Əsədin oğlu Bəşər Əsəddir. Mart 2011-ci ildə Yaxın Şərqdəki dalğalanmalardan ictimai mitinqlərlə başa çatdı. Hökumət 29 Mart 2011-ci ildə istefa etdi. İctimaiyyətin islahat istəməsi və onlarla insanın ölümü nəticəsində Məhəmməd Naci əl-Otari baş nazir oldu. Hökumət formalaşana qədər Məhəmməd Nacan əl-Otari müvəqqəti olaraq Bəşər Əsəd tərəfindən baş nazir vəzifəsinə təyin edildi. Eyni gündə bir çox şəhərlərdə, xüsusilə də paytaxt Şam şəhərində on minlərlə nümayiş keçirildi.
Coğrafi mövqe və iqlimi
Aralıq dənizinin şərqində Suriyanın qərbində dağlıq bir kütlə vardır. K-G istiqamətində uzanan Ənsariyə Dağları Türkiyədəki Nur Dağlarının bir davamı şəklində Antilivan Dağları olaraq İsrailə qədər sahil boyunca uzanır. 1000 metr yüksəklikdə olan bu dağlar, Suriyanın sahillərinə paralel olaraq dağların uzanması səbəbindən Suriyanın içərisinə dənizin daxil olmasına maneə törədir. Çöl şəraiti Suriyanın mərkəzində təsirli olur. Suriyanın cənubunda, Suriya səhrası yerləşir. Suriyanın 2/3 hissəsi səhralıqla örtülüdür. Aralıq dənizinin iqlimi Aralıq dənizi sahillərində üstünlük təşkil edir. Kənd təsərrüfatı və heyvandarlıq xalqın əsas məşğuliyyətidir. Suriyanın yeraltı qaynaqları arasında neft və fosfat çox vacibdir.
Suriya Mərkəzi Statistika Bürosunun son rəsmi məlumatına əsasən 31.12.2011 tarixinə ölkənin daimi əhalisinin sayı 21,377,000 nəfərdir.
Etnik tərkib
Suriyada təxminən 22 milyon əhali yaşayır. Suriyalılardan başqa livanlılar, fələstinlilər, iordaniyalılar, az sayda isə maltalılar bu ölkənin vətandaşlarıdır.
İqtisadiyyatın aparıcı sahələrini ələ keçirən Suriya hökuməti planlı inkişaf yolunda ilk addımlarını atmağa başladı. İlk beşillik planın (1961–1965) yerinə yetirilməsi üçün iqtisadiyyata 2,7 mlrd. Suriya funtu məbləğində kapital qoyulmuşdu. Bu plana görə ölkənin ümumi sənaye artımı hər il 7 faizdən az olmamalı idi..
Danışılan dillər
Rəsmi dil ərəb dilidir. Müasir ərəb dialektindən istifadə olunur. Ölkənin şimal qərbində kürd və türk dillərindən istifadə olunur.
Dini vəziyyət
Suriyada əhalinin əksər hissəsini (90%-dən çox) müsəlmanlar təşkil edir, ölkədə xristianlar (7%) da vardır. İslam ardıcıllarının çoxu hənəfi və digər məzhəbli sünnilərdir (74%). Onlardan başqa əsasən Latakiyada yaşayan nusayritlər (12%), Əs-Suveydə yaşayan druzlar (3%) — hər iki vilayətdə sünnilər azdır – , Salamiyyədə rast gəlinən ismaililər (38 min), ortodoksal şiə-imamlar (15 min) da mövcuddur. Sünnülər əsasən ərəblərin böyük hissəsi və kürdlər, çərkəzlər, türkman və türklərdir. Şiələr isə ərəblərin bir hissəsi və farslardır.
Xristianlar arasında pravoslavlar (300 min nəfər) və katoliklər (205 min nəfər, yunan-katoliklər, siro-katoliklər, erməni-katoliklər, maronitlər, xaldo-katoliklər, latın ənənəli katoltiklər). Bunlardan başqa, erməni-qriqoryanlar (150 min nəfər), yakobitlər (125 min nəfər), nestorianlar (20 min nəfər), protestantlar (20 min nəfər, presvitreianlar, Yaxın Şərqdə erməni Yevanqelist kilsələri Birliyinin ardıcılları, anqlikanlar, yeddinci günün adventistləri və s.) da yaşayırlar. Xristianlıq əsasən ərəblər arasında yayılıb, eyni zamanda ermənilər və assuriyalılar arasında da mövcuddur. Digər dinlərin ardıcıllarından yezidlər (10 min nəfər, kürdlərin bir hissəsi) və iudaistlər (4,5 min nəfər) vardır.
İnzibati bölgü
Əsas məqalə: Suriya mühafazlarının əhalisi
Suriya inzibati cəhətdən 14 muhafazlığa , muhafazlıqlar 60 məntəqəyə , məntəqələr isə öz növbəsində 206 nahiyyəyə bölünür .
Syrian Arab Republic Office Of Prime Minister — Central Bureau Of Statistics :Estimates of Population actually living in Syria by governorate and sex (000) * on 31/12/2011, Table 3/2---or---تقدير عدد السكان المتواجدين في سورية حسب المحافظة والجنس (بالألف)* في31 / 12 / 2011 Arxivləşdirilib 2012-07-12 at Archive.today: The number doesn’t include syrian population abroad
Рейтинг стран мира по уровню валового национального дохода на душу населения
Həmçinin bax
Suriya ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin.
Avqust 03, 2021
suriya, ərəb, سوريا, rəsmi, adıyla, ərəb, respublikası, ərəb, الجمهورية, العربية, السورية, cumhuriyyətü, ərabiyyətü, suriyyə, tarixi, mənbələrdə, şam, adı, ilə, qeyd, olunurdu, orta, şərqdə, livan, israil, iordaniya, iraq, türkiyə, ilə, qonşu, ölkədir, aralıq,. Suriya ereb سوريا ya da resmi adiyla Suriya Ereb Respublikasi ereb الجمهورية العربية السورية El Cumhuriyyetu l Erabiyyetu s Suriyye tarixi menbelerde Sam adi ile qeyd olunurdu Orta Serqde Livan Israil Iordaniya Iraq ve Turkiye ile qonsu bir olkedir Araliq denizine bir sahili var Suriyanin paytaxti ve en boyuk seheri Demesqdir Resmi melumatlara gore Suriyanin umumi ehalisi 2004 cu ilde 17 milyon 921 min idi 1 Heleb Hums Laziqiyye ise diger boyuk seherleridir Suriya Ereb Respublikasiالجمهورية العربية السورية al Jumhuriyah al ʻArabiyah as Suriyah Suriya ereb سوريا Bayragi GerbiHimni ereb حماة الديار Humat ad Diyar source source track track track track Paytaxtive en boyuk seheriDemesqResmi dilleriEreb diliEtnik qruplariErebler Ermeniler Yunanlar Turkler KurdlerDiniIslam 87 Xristianliq 10 Diger 3 Idareetme formasiYari prezident respublikasiRehberlik PrezidentBeser Esed Bas nazirImad XemisQurulmasiTarixi Suriya Ereb Respublikasi14 may 1930 BEES rejimi8 mart 1963 Suriya Konstitusiyasi27 fevral 2012 Yaranmasi8 mart 1920Erazisi Umumi185 180 87 ci yer Su 1 1 Ehalisi 2016 texmini20 mln 67 ci yer 2019 siyahiya alma17 070 035 Sixliq1 183 km2 3 064 0 kv mil 70 ci yer UDM AQP 2015 texmini Umumi50 28 mln Adam basina2 900 UDM nominal 2014 texmini Umumi24 6 mln Adam basina831 III 2018 0 549asagi 157 ci yerValyutasiSuriya funtu SYP Saat qursagi 2 Yay DST 3Telefon kodu 963Internet domeni sy1963 cu ilden beri olke Baas partiyasi terefinden idare edilir 1970 ci ilden beri dovletin basinda Esed ailesinden biri olmusdur Suriyadaki movcud prezident 1970 ci ilden 2000 ci iledek olume qeder olkeni idare eden Hafiz Esedin oglu Beser Eseddir 2 Mart 2011 ci ilde Yaxin Serqdeki dalgalanmalardan ictimai mitinqlerle basa catdi Hokumet 29 Mart 2011 ci ilde istefa etdi Ictimaiyyetin islahat istemesi ve onlarla insanin olumu neticesinde Mehemmed Naci el Otari bas nazir oldu Hokumet formalasana qeder Mehemmed Nacan el Otari muveqqeti olaraq Beser Esed terefinden bas nazir vezifesine teyin edildi Eyni gunde bir cox seherlerde xususile de paytaxt Sam seherinde on minlerle numayis kecirildi 3 4 5 Mundericat 1 Cografi movqe ve iqlimi 2 Tarixi 3 Ehali 3 1 Etnik terkib 4 Iqtisadiyyat 5 Danisilan diller 6 Dini veziyyet 7 Inzibati bolgu 8 Istinadlar 9 Hemcinin baxCografi movqe ve iqlimi RedakteAraliq denizinin serqinde Suriyanin qerbinde dagliq bir kutle vardir K G istiqametinde uzanan Ensariye Daglari Turkiyedeki Nur Daglarinin bir davami seklinde Antilivan Daglari olaraq Israile qeder sahil boyunca uzanir 1000 metr yukseklikde olan bu daglar Suriyanin sahillerine paralel olaraq daglarin uzanmasi sebebinden Suriyanin icerisine denizin daxil olmasina manee toredir Col seraiti Suriyanin merkezinde tesirli olur Suriyanin cenubunda Suriya sehrasi yerlesir Suriyanin 2 3 hissesi sehraliqla ortuludur Araliq denizinin iqlimi Araliq denizi sahillerinde ustunluk teskil edir Kend teserrufati ve heyvandarliq xalqin esas mesguliyyetidir Suriyanin yeralti qaynaqlari arasinda neft ve fosfat cox vacibdir Tarixi Redakte Esas meqale Suriya tarixiEhali Redakte Esas meqale Suriya muhafazlarinin ehalisi Ehali sayinin statistikasi 1960 tarixinden 2019 tarixinedek Il Sayi1960 4 592 777 6 1961 4 742 596 6 1962 4 897 428 6 1963 5 057 825 6 1964 5 224 579 6 1965 5 398 333 6 1966 5 579 283 6 1967 5 767 478 6 1968 5 963 248 6 1969 6 166 933 6 1970 6 378 802 6 1971 6 599 366 6 1972 6 828 765 6 1973 7 066 474 6 1974 7 311 685 6 Il Sayi1975 7 564 000 6 1976 7 822 610 6 1977 8 088 148 6 1978 8 363 346 6 1979 8 651 904 6 1980 8 956 156 6 1981 9 277 280 6 1982 9 613 572 6 1983 9 960 919 6 1984 10 313 558 6 1985 10 667 245 6 1986 11 020 570 6 1987 11 374 437 6 1988 11 729 760 6 1989 12 088 336 6 Il Sayi1990 12 451 539 6 1991 12 818 302 6 1992 13 187 960 6 1993 13 562 742 6 1994 13 945 646 6 1995 14 338 240 6 1996 14 746 306 6 1997 15 168 523 6 1998 15 591 261 6 1999 15 995 760 6 2000 16 371 208 6 2001 16 700 984 6 2002 16 994 676 6 2003 17 298 476 6 2004 17 676 012 6 Il Sayi2005 18 294 611 6 2006 18 914 977 6 2007 19 632 806 6 2008 20 325 443 6 2009 20 824 893 6 2010 21 018 834 6 2011 20 863 993 6 2012 20 420 701 6 2013 19 809 141 6 2014 17 064 8542017 18 269 868 7 2018 18 284 4072019 18 499 181Suriya Merkezi Statistika Burosunun son resmi melumatina esasen 31 12 2011 tarixine olkenin daimi ehalisinin sayi 21 377 000 8 neferdir Etnik terkib Redakte Suriyada texminen 22 milyon ehali yasayir Suriyalilardan basqa livanlilar felestinliler iordaniyalilar az sayda ise maltalilar bu olkenin vetandaslaridir Iqtisadiyyat Redakte Esas meqale Suriya iqtisadiyyatiIqtisadiyyatin aparici sahelerini ele keciren Suriya hokumeti planli inkisaf yolunda ilk addimlarini atmaga basladi Ilk besillik planin 1961 1965 yerine yetirilmesi ucun iqtisadiyyata 2 7 mlrd Suriya funtu mebleginde kapital qoyulmusdu Bu plana gore olkenin umumi senaye artimi her il 7 faizden az olmamali idi 9 Danisilan diller RedakteResmi dil ereb dilidir Muasir ereb dialektinden istifade olunur Olkenin simal qerbinde kurd ve turk dillerinden istifade olunur Dini veziyyet RedakteSuriyada ehalinin ekser hissesini 90 den cox muselmanlar teskil edir olkede xristianlar 7 da vardir Islam ardicillarinin coxu henefi ve diger mezhebli sunnilerdir 74 Onlardan basqa esasen Latakiyada yasayan nusayritler 12 Es Suveyde yasayan druzlar 3 her iki vilayetde sunniler azdir Salamiyyede rast gelinen ismaililer 38 min ortodoksal sie imamlar 15 min da movcuddur Sunnuler esasen ereblerin boyuk hissesi ve kurdler cerkezler turkman ve turklerdir Sieler ise ereblerin bir hissesi ve farslardir Xristianlar arasinda pravoslavlar 300 min nefer ve katolikler 205 min nefer yunan katolikler siro katolikler ermeni katolikler maronitler xaldo katolikler latin eneneli katoltikler Bunlardan basqa ermeni qriqoryanlar 150 min nefer yakobitler 125 min nefer nestorianlar 20 min nefer protestantlar 20 min nefer presvitreianlar Yaxin Serqde ermeni Yevanqelist kilseleri Birliyinin ardicillari anqlikanlar yeddinci gunun adventistleri ve s da yasayirlar Xristianliq esasen erebler arasinda yayilib eyni zamanda ermeniler ve assuriyalilar arasinda da movcuddur Diger dinlerin ardicillarindan yezidler 10 min nefer kurdlerin bir hissesi ve iudaistler 4 5 min nefer vardir Inzibati bolgu Redakte Esas meqale Suriya muhafazlarinin ehalisiSuriya inzibati cehetden 14 muhafazliga muhafazliqlar 60 menteqeye menteqeler ise oz novbesinde 206 nahiyyeye bolunur Suriya Ereb Respublikasinin muhafazliqlari Demesq El Quneytire Dera Es Suveyda Hums Tertus El Laziqiyye Hema Idlib Heleb Er Reqqe Deyr ez Zovr El HesekeIstinadlar Redakte Arxivlenmis suret 2020 03 03 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2009 03 16 Baath Party The Columbia Encyclopedia Sixth Edition 2001 05 Retrieved 2007 06 13 http www ntvmsnbc com id 25197463 http hurarsiv hurriyet com tr goster ShowNew aspx id 17405752 http www ntvmsnbc com id 25197352 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 World Bank Open Data Dunya Banki lt a href https wikidata org wiki Track Q21540096 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q7164 gt lt a gt World Bank Open Data Dunya Banki lt a href https wikidata org wiki Track Q21540096 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q7164 gt lt a gt Syrian Arab Republic Office Of Prime Minister Central Bureau Of Statistics Estimates of Population actually living in Syria by governorate and sex 000 on 31 12 2011 Table 3 2 or تقدير عدد السكان المتواجدين في سورية حسب المحافظة والجنس بالألف في31 12 2011 Arxivlesdirilib 2012 07 12 at Archive today The number doesn t include syrian population abroad Rejting stran mira po urovnyu valovogo nacionalnogo dohoda na dushu naseleniyaHemcinin bax Redakte Suriya ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Menbe https az wikipedia org w index php title Suriya amp oldid 5919598, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
.svg.html){kind=link}
