fbpx
Wikipedia

Eritreya

Eritreya (ərəb. إرتري; tiqrin. ኤርትራ) və ya rəsmi adı ilə Eritreya Dövləti (ərəb. دولة إرتري; tiqrin. ሃገረ ኤርትራ) — Şərqi Afrikada dövlət. Eritreya qərbdən Sudan, cənubdan Efiopiya, cənub-şəqdən Cibuti ilə həmsərhəddir. Şimal-şərqdən və şərqdən isə Qırmızı dənizlə əhatə olunmuşdur. Paytaxtı və ən böyük şəhəri Əsməra, ümumi sahəsi 117,600 kvadrat kilometr, əhalisinin sayı 6 milyon nəfərdən çoxdur. Eritreya 24 may 1993-cü ildə Efiopiyadan müstəqilliyini əldə etmişdir.

Eritreya Dövləti

Ərəbcə. دولة إرتري‎‎
İngiliscə. State of Eritrea
Tiqrinya. ሃገረ ኤርትራ
Eritreya
Himni: "Eritrea, Eritrea, Eritrea"
PaytaxtıƏsməra
Ən böyük şəhəriƏsməra- 800 min (2015-ci il)
Rəsmi dilləriTiqrinya, Ərəb dili, İngilis dili
Etnik qrupları
tiqrinya -55%, tiqre -30%, saho -4%, kunama -2% ,bilen -2%.
İdarəetmə formasıRespublika
• Prezident
İsayas Afevorki [8.VI.1993 ~]
Qurulması
Tarixi 
• Müstəqillik
24 may 1993
• Yaranması
24 may 1993
Ərazisi
• Ümumi
117600 (101-ci yer)
Əhalisi
• 2015 təxmini
5 860 min (110-cu yer)
• 9.IV.1984 siyahıya alma
2 748 304
• Sıxlıq
47/km2 (121.7/kv. mil)
ÜDM (AQP)2014 təxmini
• Ümumi
7,8 milyard (164)
• Adam başına
1 200 (221)
İİİ (2013)0.351
aşağı · 181-ci yer
Valyutasınakfa (EPN)
Saat qurşağıUTS +3
Yolun hərəkət istiqamətisağ
Telefon kodu291
ISO 3166 koduER
İnternet domeni.er
Eritreya
Eritreya

Coğrafiyası

Şərqi Afrikanın şimalında yerləşən ölkə. Qərbdə Sudan, cənubda Efiopiya və cənub-şərqdə Cibuti ilə həmsərhəddir. Ölkənin şərqi və şimal-şərqi Qırmızı dənizi sahili boyunca uzanır. Paytaxtı Asmeradır.

Tarixi

Eritreya İtaliya tərəfindən işğal edildi və rəsmi olaraq 1 yanvar 1890-cı ildə bu ölkənin müstəmləkəsinə çevrildi. İtaliya ikinci dünya müharibəsində məğlub olduqdan sonra Eritreya 1941-ci ildən 1952-ci ilə qədər BMT-nin himayəsinə verilmişdir. O zaman ölkənin bayrağı bütün rəsmi dairələrdə dalğalanırdı. 2 dekabr 1950-ci ildə BMT-nin qərarı ilə Efiopiyaya birləşdirildi. 1951-ci ildən 1962-ci ilə qədər Efiopiyanın muxtar bölgəsi olaraq qaldı. Həmin ildə Efiopiya imperatoru Haile Selassienin regional muxtariyyəti ləğv etməsi kütləvi etiraz və iğtişaşlara səbəb oldu. Xalqın narahatlığı bu qərara qarşı artdı və Eritreya 30 il boyunca Efiopiya hökumətinə qarşı dirəndi və bu dirəniş 1991-ci ildə bitdi. 1993-cü ildə BMT-nin qərarı ilə Eritreya müstəqillik əldə etdi. Ölkə çoxmədəniyyətli və ikidinlidir. Müasir Eritreyanın adı ilk dəfə italyan işğalçıları tərəfindən istifadə edilmişdir.

Əhalisi

6,233,682 nəfər. Ölkədə yaşayanların 55% Tigrinya, 30% Tigre, 4% Saho və digər etnik qruplardır.

İqtisadiyyatı

Eritreyada əhalinin əksəriyyəti (85%) əkinçilik və heyvandarlıqla məşğuldur. Əhalinin üçdə ikisi oturaq və yarı-oturaq, qalanı köçəri həyat sürür. Ölkədaxili hasilatı 550 milyon dollar olaraq hesablanır. Adambaşına düşən milli gəlir 150 dollardır. Ölkənin iqtisadi durumu ağırdır.

Təhsil

Eritreyada təhsil beşmərhələlidir: ana məktəb, ibtidai məktəb, ilk məktəb, orta məktəb və universitet.

İbtidai, ilk və orta məktəbdə təxminən 245.000 məktəbli təhsil alır. Təhsilin şüarı Vətən, ana dilidir.

Mədəniyyəti

Eritreya çoxmillətli bir dövlət olduğundan, əraziyə görə mədəniyyət fərqləri çox dərin olmasa da, mövcuddur. Xristian olan Tiqray, Billen xalqlarının mədəniyyəti Həbəşistan mədəniyyəti əsasında formalaşarkən, müsəlman olan Afar, Tiqre xalqlarının mədəniyyəti ərəb-kuşit mədəniyyəti əsasında formalaşmışdır. Bu ölkə ticarət və alver üçün dünyanın bağlantı nöqtəsidir. Eritreya mədəniyyətində italyan mədəniyyətinin izlərini görmək olar. Bu gün ölkədə italyan mətbəxindən faydalanmış kafelər fəaliyyət göstərir.

İstinadlar

eritreya, ərəb, إرتري, tiqrin, ኤርትራ, rəsmi, adı, ilə, dövləti, ərəb, دولة, إرتري, tiqrin, ሃገረ, ኤርትራ, şərqi, afrikada, dövlət, qərbdən, sudan, cənubdan, efiopiya, cənub, şəqdən, cibuti, ilə, həmsərhəddir, şimal, şərqdən, şərqdən, isə, qırmızı, dənizlə, əhatə, o. Eritreya ereb إرتري tiqrin ኤርትራ ve ya resmi adi ile Eritreya Dovleti ereb دولة إرتري tiqrin ሃገረ ኤርትራ Serqi Afrikada dovlet Eritreya qerbden Sudan cenubdan Efiopiya cenub seqden Cibuti ile hemserheddir Simal serqden ve serqden ise Qirmizi denizle ehate olunmusdur Paytaxti ve en boyuk seheri Esmera umumi sahesi 117 600 kvadrat kilometr ehalisinin sayi 6 milyon neferden coxdur Eritreya 24 may 1993 cu ilde Efiopiyadan musteqilliyini elde etmisdir Eritreya DovletiErebce دولة إرتري Ingilisce State of Eritrea Tiqrinya ሃገረ ኤርትራEritreyaBayragi GerbiHimni Eritrea Eritrea Eritrea source source track track track PaytaxtiEsmeraEn boyuk seheriEsmera 800 min 2015 ci il Resmi dilleriTiqrinya Ereb dili Ingilis diliEtnik qruplaritiqrinya 55 tiqre 30 saho 4 kunama 2 bilen 2 Idareetme formasiRespublika PrezidentIsayas Afevorki 8 VI 1993 QurulmasiTarixi Musteqillik24 may 1993 Yaranmasi24 may 1993Erazisi Umumi117600 101 ci yer Ehalisi 2015 texmini5 860 min 110 cu yer 9 IV 1984 siyahiya alma2 748 304 Sixliq47 km2 121 7 kv mil UDM AQP 2014 texmini Umumi7 8 milyard 164 Adam basina1 200 221 III 2013 0 351asagi 181 ci yerValyutasinakfa EPN Saat qursagiUTS 3Yolun hereket istiqametisagTelefon kodu291ISO 3166 koduERInternet domeni erEritreya Eritreya Mundericat 1 Cografiyasi 2 Tarixi 3 Ehalisi 4 Iqtisadiyyati 5 Tehsil 6 Medeniyyeti 7 IstinadlarCografiyasi RedakteSerqi Afrikanin simalinda yerlesen olke Qerbde Sudan cenubda Efiopiya ve cenub serqde Cibuti ile hemserheddir Olkenin serqi ve simal serqi Qirmizi denizi sahili boyunca uzanir Paytaxti Asmeradir Tarixi RedakteEritreya Italiya terefinden isgal edildi ve resmi olaraq 1 yanvar 1890 ci ilde bu olkenin mustemlekesine cevrildi Italiya ikinci dunya muharibesinde meglub olduqdan sonra Eritreya 1941 ci ilden 1952 ci ile qeder BMT nin himayesine verilmisdir O zaman olkenin bayragi butun resmi dairelerde dalgalanirdi 2 dekabr 1950 ci ilde BMT nin qerari ile Efiopiyaya birlesdirildi 1951 ci ilden 1962 ci ile qeder Efiopiyanin muxtar bolgesi olaraq qaldi Hemin ilde Efiopiya imperatoru Haile Selassienin regional muxtariyyeti legv etmesi kutlevi etiraz ve igtisaslara sebeb oldu Xalqin narahatligi bu qerara qarsi artdi ve Eritreya 30 il boyunca Efiopiya hokumetine qarsi direndi ve bu direnis 1991 ci ilde bitdi 1993 cu ilde BMT nin qerari ile Eritreya musteqillik elde etdi Olke coxmedeniyyetli ve ikidinlidir Muasir Eritreyanin adi ilk defe italyan isgalcilari terefinden istifade edilmisdir Ehalisi Redakte6 233 682 nefer Olkede yasayanlarin 55 Tigrinya 30 Tigre 4 Saho ve diger etnik qruplardir Iqtisadiyyati RedakteEritreyada ehalinin ekseriyyeti 85 ekincilik ve heyvandarliqla mesguldur Ehalinin ucde ikisi oturaq ve yari oturaq qalani koceri heyat surur Olkedaxili hasilati 550 milyon dollar olaraq hesablanir Adambasina dusen milli gelir 150 dollardir Olkenin iqtisadi durumu agirdir Tehsil RedakteEritreyada tehsil besmerhelelidir ana mekteb ibtidai mekteb ilk mekteb orta mekteb ve universitet Ibtidai ilk ve orta mektebde texminen 245 000 mektebli tehsil alir Tehsilin suari Veten ana dilidir Medeniyyeti RedakteEritreya coxmilletli bir dovlet oldugundan eraziye gore medeniyyet ferqleri cox derin olmasa da movcuddur Xristian olan Tiqray Billen xalqlarinin medeniyyeti Hebesistan medeniyyeti esasinda formalasarken muselman olan Afar Tiqre xalqlarinin medeniyyeti ereb kusit medeniyyeti esasinda formalasmisdir Bu olke ticaret ve alver ucun dunyanin baglanti noqtesidir Eritreya medeniyyetinde italyan medeniyyetinin izlerini gormek olar Bu gun olkede italyan metbexinden faydalanmis kafeler fealiyyet gosterir Istinadlar Redakte Eritreya ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Menbe https az wikipedia org w index php title Eritreya amp oldid 6075592, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.