Azərbaycanca
Deutsch
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
Ruanda (ing. Rwanda; . Rwanda; fr. Rwanda, suah. Rwanda) və ya rəsmi adı ilə Ruanda Respublikası (ing. Republic of Rwanda, . Republika y'u Rwanda; fr. République du Rwanda; suah. Jamhuri ya Rwanda) — Şərqi Afrikada dövlət. Ruanda dənizə çıxışı olmayan ölkələrdəndir. Şimaldan Uqanda, qərbdən Kivu gölü də daxil olmaqla Konqo Demokratik Respublikası, cənubdan Burundi, şərqdən isə Tanzaniya ilə həmsərhəddir. Paytaxtı və ən böyük şəhəri Kiqali, ümumi sahəsi 26,338 kvadrat kilometr, əhalisinin sayı 12 milyon nəfərdən çoxdur.
| Ruanda | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Repubulika y'u Rwanda République du Rwanda | |||||
| |||||
| "Ubumwe, Umurimo, Gukunda Igihugu" "Birlik, İş, Vətənpərvərlik" | |||||
| Himn: | |||||
 | |||||
| Tarixi | |||||
| • Müstəqillik | 1 iyul 1962 | ||||
| Rəsmi dilləri | |||||
| Paytaxt | Kiqali | ||||
| İdarəetmə forması | konstitusiya respublikası | ||||
| Prezident | Pol Kaqame [ 22.IV.2000 ] | ||||
| Baş nazir | Anastas Murekezi [ 24.VII.2014 ] | ||||
| Sahəsi | Dünyada 145-ci | ||||
| • Ümumi | 26338 km² | ||||
| • Su sahəsi (%) | 5.3 | ||||
| Əhalisi | |||||
| • Əhali | 11,262,564 nəfər (76-cı) | ||||
| • Siyahıyaalma (15.VIII.2012) | 10,515,973 nəf. | ||||
| • Sıxlıq | 445 nəf./km² (29-cu) | ||||
| ÜDM (AQP) | |||||
| • Ümumi | 10,004 milyard $ dollar | ||||
| • Adambaşına | 1,784 dollar | ||||
| ÜDM (nominal) | |||||
| • Ümumi (2015) | 8.763 milyard $ dollar | ||||
| • Adambaşına | $769 dollar | ||||
| İİİ (2010) | 0.513 | ||||
| Valyuta | Ruanda frankı | ||||
| İnternet domeni | .rw | ||||
| RW | |||||
| BOK kodu | RWA | ||||
| Telefon kodu | +250 | ||||
| Saat qurşaqları | | ||||
| Nəqliyyatın yönü | sağ[d] | ||||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||||
Coğrafiya
Ölkənin sərhəd xəttinin ümumi uzunluğu 893 km-dir. Bunun da 290 km Burundi, 217 km KDR, 217 km Tanzaniya və 169 km isə Uqanda ilədir.
Ölkə ümumiyyətlə dərin vadilərlə bəzən kəsilmiş dağlıq və yaylalık bir ölkədir. Ruandada orta yüksəklik 1.500 m səviyyəsində olub, ölkə daxilində 1.000 m ilə 4.507 m arasında dəyişir. Ölkənin ən hündür nöqtəsi KDR ilə sərhəddə yerləşən və Virunqa vulkanin dağlarının bir hissəsi olan Karisimbi dağıdır.
Əhali
Əhalinin sayı — 12,012,589 (2015-cü ilin iyuluna).
İllik artım — 2,8 %.
Orta ömrün uzunluğu — kişilərdə 49 il,qadınlarda 52 il. (2011-ci il).
Yoluxma immun çatışmamazlığının (immun çatışmamazlığı virusu) virusuyla — 2,8 % (2007-ci il qiymətləndirilməsi).
Şəhər əhalisi — 18 %.
Savad — kişilərin 76 %-i, qadınların 64 %-i.(2003-cü il qiymətləndirilməsinə əsasən)
Etnik tərkibi
Ruanda daxilində eyni dilə, mədəniyyətə sahib olan bir cəmiyyət yaşamaqdadır. Hazırdan mövcud olan Tutsi, Hutu və tva etnik qrupları Ruandanın müstəmləkə bölgəsi olaraq əvvəl Almaniya daha sonra isə Belçika tərəfindən müxtəlif üsularla idarə olunması nəticəsində bu ölkələr tərəfindən müəyyən status verilərək bölüşdürülmüşdür və hər biri etnik qrup yerinə qəbilələrə ayrılmışdır. İlk olaraq üst səviyyəni təşkil edən tutsiləri dəstəkləyən müstəmləkəçi ölkələr tutsilərdən öz məqsədləri üçün istifadə etmiş, qəbilə olaraq ayırdıqları qrupları da ümumi olaraq xarici görünüşünə və peşəsinə görə siniflərə ayıraraq Tutsi (iribuynuz heyvan sahibləri), Hutu (əkinçi) və tva (ovçu) ayrı-seçkiliyi aparıblar.
Bu ayrı-seçkilik nəticəsində fərqlilikləri nəzərə çarpan bir şəkilə gələn qruplar sonrakı illərdə ölkə daxilində daha böyük problemlərin yaşanmasına səbəb olmuşdur. Nəticədə Ruanda soyqırımı adlandırılan hadisə ruandalı tutsi əhalisinin dörddə üçünün həyatını itirməsinə səbəb olmuşdur.
Etnik tərkib — Hutular (Bantular) 84 %, Tutsilər (Həmidlər) 15 %, (piqmeylər) 1 %.
Din
Dinlər — katoliklər (49,5%), (43,4%), müsəlmanlar (1,8%). Protestantlığın böyük məzhəbləri anqlikanlılar, adventistlər və pentikostalların bir milyondan çox təəssübkeşləri var.
Həmçinin bax
 | Ruanda ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
- https://24tanzania.com/burundi-rwanda-to-start-driving-on-the-left/.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ruanda ing Rwanda Rwanda fr Rwanda suah Rwanda ve ya resmi adi ile Ruanda Respublikasi ing Republic of Rwanda Republika y u Rwanda fr Republique du Rwanda suah Jamhuri ya Rwanda Serqi Afrikada dovlet Ruanda denize cixisi olmayan olkelerdendir Simaldan Uqanda qerbden Kivu golu de daxil olmaqla Konqo Demokratik Respublikasi cenubdan Burundi serqden ise Tanzaniya ile hemserheddir Paytaxti ve en boyuk seheri Kiqali umumi sahesi 26 338 kvadrat kilometr ehalisinin sayi 12 milyon neferden coxdur RuandaRepubulika y u Rwanda Republique du RwandaBayraq Gerb d Ubumwe Umurimo Gukunda Igihugu Birlik Is Vetenperverlik Himn source source Tarixi Musteqillik 1 iyul 1962Resmi dilleri ingilis dili fransiz dili SuahiliPaytaxt KiqaliIdareetme formasi konstitusiya respublikasiPrezident Pol Kaqame 22 IV 2000 Bas nazir Anastas Murekezi 24 VII 2014 Sahesi Dunyada 145 ci Umumi 26338 km Su sahesi 5 3Ehalisi Ehali 11 262 564 nefer 76 ci Siyahiyaalma 15 VIII 2012 10 515 973 nef Sixliq 445 nef km 29 cu UDM AQP Umumi 10 004 milyard dollar Adambasina 1 784 dollarUDM nominal Umumi 2015 8 763 milyard dollar Adambasina 769 dollarIII 2010 0 513Valyuta Ruanda frankiInternet domeni rwRWBOK kodu RWATelefon kodu 250Saat qursaqlari UTC 02 00Neqliyyatin yonu sag d Vikianbarda elaqeli mediafayllarRuandaCografiyaRuanda Olkenin serhed xettinin umumi uzunlugu 893 km dir Bunun da 290 km Burundi 217 km KDR 217 km Tanzaniya ve 169 km ise Uqanda iledir Olke umumiyyetle derin vadilerle bezen kesilmis dagliq ve yaylalik bir olkedir Ruandada orta yukseklik 1 500 m seviyyesinde olub olke daxilinde 1 000 m ile 4 507 m arasinda deyisir Olkenin en hundur noqtesi KDR ile serhedde yerlesen ve Virunqa vulkanin daglarinin bir hissesi olan Karisimbi dagidir EhaliEhalinin sayi 12 012 589 2015 cu ilin iyuluna Illik artim 2 8 Orta omrun uzunlugu kisilerde 49 il qadinlarda 52 il 2011 ci il Yoluxma immun catismamazliginin immun catismamazligi virusu virusuyla 2 8 2007 ci il qiymetlendirilmesi Seher ehalisi 18 Savad kisilerin 76 i qadinlarin 64 i 2003 cu il qiymetlendirilmesine esasen Etnik terkibi Ruanda daxilinde eyni dile medeniyyete sahib olan bir cemiyyet yasamaqdadir Hazirdan movcud olan Tutsi Hutu ve tva etnik qruplari Ruandanin mustemleke bolgesi olaraq evvel Almaniya daha sonra ise Belcika terefinden muxtelif usularla idare olunmasi neticesinde bu olkeler terefinden mueyyen status verilerek bolusdurulmusdur ve her biri etnik qrup yerine qebilelere ayrilmisdir Ilk olaraq ust seviyyeni teskil eden tutsileri destekleyen mustemlekeci olkeler tutsilerden oz meqsedleri ucun istifade etmis qebile olaraq ayirdiqlari qruplari da umumi olaraq xarici gorunusune ve pesesine gore siniflere ayiraraq Tutsi iribuynuz heyvan sahibleri Hutu ekinci ve tva ovcu ayri seckiliyi apariblar Bu ayri seckilik neticesinde ferqlilikleri nezere carpan bir sekile gelen qruplar sonraki illerde olke daxilinde daha boyuk problemlerin yasanmasina sebeb olmusdur Neticede Ruanda soyqirimi adlandirilan hadise ruandali tutsi ehalisinin dordde ucunun heyatini itirmesine sebeb olmusdur Etnik terkib Hutular Bantular 84 Tutsiler Hemidler 15 piqmeyler 1 Din Dinler katolikler 49 5 43 4 muselmanlar 1 8 Protestantligin boyuk mezhebleri anqlikanlilar adventistler ve pentikostallarin bir milyondan cox teessubkesleri var Hemcinin baxRuanda soyqirimi Pol Rusesabacina Ruanda ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin https 24tanzania com burundi rwanda to start driving on the left