Vikipediya azad ensiklopediya ikiqat hermenevtika ing Double hermeneutics sosiologiya və elmin fəlsəfəsi sahəsində istif

Vikipediya azad ensiklopediya Ikiqat hermenevtika ing Double hermeneutics sosiologiya ve elmin felsefesi sahesinde istifade olunan konsepsiya Bu anlayis sosial elmlerle tebiet elmleri arasindaki ferqleri izah etmek ucun ireli surulmusdur Onun esas ideyasi ondan ibaretdir ki sosial tedqiqatlarda tedqiqat obyektleri insanlar ve onlarin fealiyyetleri artiq dunyani mueyyen sekilde anlamis ve izah etmis varliqlardir Belelikle sosial tedqiqatcilar bu ilkin izahlari tehlil etmeli ve onlarin menasini ikinci defe serh etmelidirler Tarixi span Ikiqat hermenevtika anlayisi XX esrin ikinci yarisinda Entoni Giddens terefinden sistemlesdirilmis ve sosioloji nezeriyyenin esas komponentlerinden biri kimi teqdim edilmisdir Giddensin 1984 cu ilde nesr olunan The Constitution of Society Cemiyyetin qurulusu adli eserinde bu anlayis genis sekilde izah olunur Lakin bu anlayisin felsefi kokleri daha qedimdir Hermenevtika ilkin olaraq qedim yunan dovrunde yaranmis ve Platon ve Aristotelin yazilarinda metnlerin serhi ile bagli muzakirelerde musahide olunur Orta esrlerde ve xususile sahesinde dini metnlerin izahi meqsedile istifade olunmusdur Yeni dovrde Fridrix Sleyermaxer Vilhelm Diltey ve daha sonra Martin Haydegger ve Hans Georg Qadamer kimi filosoflar hermenevtikanin felsefi esaslarini genislendirmisler Hans Georg Qadamerin Heqiqet ve Metod Wahrheit und Methode eserinde hermenevtika yalniz metn tefsiri deyil umumilikde insan tecrubesinin basa dusulmesi prosesi kimi teqdim olunur Bu fikirler Entoni Giddense tesir etmis ve o hermenevtikani sosial elmlere tetbiq ederek ikiqat hermenevtika anlayisini formalasdirmisdir Esas xususiyyetler span Ikiqat hermenevtikanin sosial elmler ucun esas ferqlendirici xususiyyetleri asagidakilardir Reflektivlik insanlar oz sosial realliqlarini basa dusur ve bu barede dusunurler tedqiqatcilar ise bu reflektiv prosesi yeniden serh edirler Tefsir seviyyelerinin coxlugu ilk seviyyede sosial aktorlar oz fealiyyetlerini izah edir ikinci seviyyede ise tedqiqatcilar bu izahlari analiz ederek nezeri qenaetlere gelirler Dinamik obyekt insan davranislari ve anlamlari zamanla deyise biler bu ise tedqiqatin neticelerinin kontekste bagli olmasina sebeb olur Metodoloji ehemiyyeti span Ikiqat hermenevtika pozitivist metodologiyalardan ferqli olaraq sosial elmlerde obyektivliyin sade musahide ile mumkun olmadigini vurgulayir Burada esas meqsed hadiseleri sebeb netice elaqesi ile deyil istirakcilarin dunyani nece anladigini arasdirmaqla izah etmekdir Bu konsepsiya etnoqrafiya ve ucun de esas nezeri baza rolunu oynayir Tenqidi span Bezi alimler ikiqat hermenevtikani metodoloji qeyri mueyyenlikde ittiham edirler Onlarin fikrince coxsayli interpretasiya seviyyeleri elmi tekrarolunmazliq ve obyektivlik prinsiplerini zeifledir Bundan elave sosial aktorlarin izahlari ile tedqiqatcinin izahi arasinda serhedin bulaniq olmasi elmi neticelerin subyektiv xarakter dasimasina sebeb ola biler Diger tenqidler ise gosterir ki sosial elmlerde bu cur tefsir yanasmasi hedden artiq humanist xarakter dasiyir ve struktur amillerin rolunu azaldir Yene de terefdarlari bu anlayisin sosial realligin murekkebliyini ve insan fealiyyetinin coxqatli anlamini nezere almaqda muhum rol oynadigini qeyd edirler Hemcinin bax span Hermenevtika Sosial konstruktivizm Elmin felsefesi PozitivizmIstinadlar span Dodig crnkovic G amp Burgin M eds Philosophy And Methodology Of Information The Study of Information in the Transdisciplinary Perspective Singapore World Scientific 2019 p 221 Arxiv sureti 9 oktyabr 2024 tarixinden Wayback Machine saytinda Giddens A Social Theory and Modern Sociology Cambridge Polity Press 1987 pp 20 21 Howard Richards Understanding the Global Economy Thousand Oaks Peace Education Books 2004 p 309 Weinert F Copernicus Darwin and Freud Revolutions in the History and Philosophy of Science Hoboken New Jersey Wiley Blackwell 2009 p 228 Arxiv sureti 9 oktyabr 2024 tarixinden Wayback Machine saytinda Dimitri Ginev Hermeneutic Realism Reality Within Scientific Inquiry Berlin Heidelberg Springer Science Business Media 2016 p 148 Arxiv sureti 8 oktyabr 2024 tarixinden Wayback Machine saytinda Tucker K H Jr Anthony Giddens and Modern Social Theory London Thousand Oaks amp New Delhi SAGE Publishing 1998 p 59 Arxiv sureti 8 oktyabr 2024 tarixinden Wayback Machine saytinda Zimmermann J Hermeneutics A Very Short Introduction Oxford Oxford University Press 2015 p 21 Arxiv sureti 8 oktyabr 2024 tarixinden Wayback Machine saytinda Giddens New Rules of Sociological Method A Positive Critique of Interpretative Sociologies 2nd ed Stanford California Stanford University Press 1993 p 9 Arxiv sureti 8 oktyabr 2024 tarixinden Wayback Machine saytinda Giddens The Constitution of Society Cambridge Polity 1984 p 20 Edebiyyat span Giddens A amp Pierson C Conversations with Anthony Giddens Cambridge Polity Press Oxford Blackwell Publishers 1998 ISBN 978 0 7456 6642 6 Elm ve texnologiya tedqiqatlariIqtisadiyyatElm iqtisadiyyatiTarixElm ve tarix felsefesi Elm tarixi ve texnologiya Texnologiya tarixiFelsefeAntroposen Antipozitivizm Empirizm Qeyri selis mentiq Neoluddizm Elmin felsefesi Sosial elm felsefesi Texnologiya felsefesi Pozitivizm Postpozitivizm Elm ve din Ssientizm Sosial konstruktivizm Sosial epistemologiya TranshumanizmSosiologiyaAktor sebeke nezeriyyesi Sosial texnologiyanin konstruksiyasi Bilik sosiologiyasi elmi Elmi cehalet sosiologiyasi Elm tarixinin sosiologiyasi Sosiotexnologiya Guclu sosiologiyaElmi tedqiqatlarAntielm Bibliometriya Uygunluq Elmin tenqidi Demarkasiya problemi Ikiqat hermenevtika Logologiya Xeritecekme mubahiseleri Metaelm qara qu qusu nezeriyyesi Yalan elmler Elm vetendas kommunikasiya tehsili Elmi metod Elmmetriya Elmde qadinlarTexnologiya tedqiqatlariReqemsal antropologiya Reqemsal mediadan istifade ve psixi saglamliq Muhendislik Maliyye texnologiyasi Innovasiya diffuziya Texnokratiya Texnoloji determinizm Texnologiya ve cemiyyetSiyasetInformasiya berabersizliyi Subutlara esaslanan siyaset Tedqiqat etikasiPortallar Elm Texnologiya Kateqoriya Kateqoriyalar Felsefi terminlerElmin felsefesiSosioloji nezeriyyeler