fbpx
Wikipedia

İnsan İnkişafı İndeksi

İnsan İnkişafı İndeksi (İİİ) — 1990-cı ildən etibarən hər il BMT-nin İnkişaf proqramı tərəfindən nəşr edilən "İnsan İnkişafı Hesabatı"nda dünya ölkələrində əhalinin rifahını əks etdirən göstərici.

World map representing the inequality-adjusted Human Development Index categories (based on 2018 data, published in 2019).
     0.800–1.000 (very high)      0.700–0.799 (high)      0.550–0.699 (medium)      0.350–0.549 (low)      Data unavailable

Bu indeks əhalinin rifahını ÜDM-dən daha geniş şəkildə özündə ehtiva edir. İİİ insan inkişafının üç ölçüsünü özündə birləşdirir:

  • uzun və sağlam ömür (orta ömür uzunluğu əsasında hesablanır);
  • təhsil səviyyəsi (böyüklər arasında savadlılıq, həmçinin ibtidai, orta və ali məktəblərdə təhsil alanların say nisbəti əsasında hesablanır);
  • layiqli yaşayış standartları (alıcılıq qabiliyyəti pariteti/AQP, gəlir əsasında hesablanır).

Lakin, bu indeks insan inkişafının müfəssəl, hərtərəfli ölçü vasitəsi deyil. Məsələn, buraya gender və ya gəlir bərabərsizliyi, insan hüquqları və siyasi azadlıqların təmin olunması kimi göstəricilər daxil edilmir. Buna baxmayaraq, məhz bu indeks insan inkişafının və gəlirlə rifah arasında qarşılıqlı mürəkkəb münasibətlərin nəzərdən keçirilməsi üçün daha geniş prizmanı təmin edir.

2009-cu il hesabatındakı reytinq sistemi istisna olmaqla əvvəlki illərdə reytinq 3 kateqoriyaya bölünmüşdür. Əvvəlki sistemdə 1-dən 63-dək yerləri insan inkişafının yüksək, 64-dən 146-dək yerləri orta, daha sonra isə aşağı olduğu ölkələr tuturdu. 2009-cu ildən etibarən ölkələr 4 kateqoriyaya bölünür. Yeni sistemdə əvvəlkinə əlavə olaraq "çox yüksək" kateqoriyası daxil edilmişdir.

1975–2004-cü illərdə İİİ trendi
     İƏİT      Şərqi AvropaMDB      Latın AmerikasıKarib hövzəsi      Şərqi Asiya      Ərəb ölkələri      Cənubi Asiya      Saharadan aşağı Afrika

İndeksin hesablanması metodu

İstənilən   göstəricisini qiyməti 0 və 1 arasında dəyişən indeksə çevirmək üçün aşağıdakı formuldan istifadə edilir:

  •  -indeks =  

burada:    təhlil edilən bütün ölkələr üzrə   göstəricisinin minimal və maksimal qiymətləridir.

Hər hansı ölkənin İnsan İnkişafı İndeksi aşağıdakı 3 göstərici əsasında formalaşır:

1. Gözlənilən ömür müddəti indeksi (LEI) =  

Doğumda gözlənilən ömür müddəti 85 il olduqda LEI 1-ə, 20 il olduqda isə 0-a bərabərdir.

2. Təhsil indeksi (EI) =  

Orta təhsil müddəti indeksi (MYSI) =  
Gözlənilən təhsil müddəti indeksi (EYSI) =  

3. Gəlir indeksi (II) =  

İnsan İnkişafı İndeksi isə bu üç göstəricinin həndəsi ortasıdır:

  •  

LE — Gözlənilən ömür müddəti
MYS — Əhalinin orta təhsil müddəti (illərlə)
EYS — Təhsili davam edənlərin gözlənilən təhsil müddəti (illərlə)
GNIpc — AQP-yə görə adambaşına düşən ÜMM (ABŞ dolları ilə)

2014 Hesabatı

2014 İnsan İnkişafı Hesabatı BMT-nin İnkişaf Proqramı tərəfindən 24 iyul 2014-də nəşr olunmuş və İİİ göstəricisi 2013-cü ilin məlumatları əsasında müəyyənləşdirilmişdir. Aşağıda "çox yüksək insan inkişafı"na malik ölkələr göstərilib:

  • = artım.
  • = stabil.
  • = azalma.
  • Mötərizə içindəki rəqəmlər ölkənin 2013-cü il Hesabatına nisbətən reytinqdə neçə pillə qalxıb-endiyini göstərir.
Tutduğu yer Ölkə İİİ
2014-cü ildə 2013-cü il üçün yeni təxminlər
2014-cü il hesabatında 2013-cü illə müqayisədə sıralama dəyişikliyi 2014-cü ildə 2013-cü il üçün yeni təxminlər
2014-cü il hesabatında 2013-cü illə müqayisədə dəyişiklik
1 Norveç  Norveç 0,944 0,001
2 Avstraliya  Avstraliya 0,933 0,002
3 İsveçrə  İsveçrə 0,917 0,001
4 Niderland  Niderland 0,915
5 ABŞ  ABŞ 0,914 0,002
6 Almaniya  Almaniya 0,911
7 Yeni Zelandiya  Yeni Zelandiya 0,910 0,002
8 Kanada  Kanada 0,902 0,001
9 (3) Sinqapur  Sinqapur 0,901 0,003
10 Danimarka  Danimarka 0,900
11 (3) İrlandiya  İrlandiya 0,899 0,002
12 (1) İsveç  İsveç 0,898 0,001
13 İslandiya  İslandiya 0,895 0,002
14 Böyük Britaniya  Böyük Britaniya 0,892 0,002
15 Honkonq  Honkonq 0,891 0,002
15 (1) Cənubi Koreya  Cənubi Koreya 0,891 0,003
17 (1) Yaponiya  Yaponiya 0,890 0,002
18 (2) Lixtenşteyn  Lixtenşteyn 0,889 0,001
19 İsrail  İsrail 0,888 0,002
20 Fransa  Fransa 0,884
21 Avstriya  Avstriya 0,881 0,001
21 Belçika  Belçika 0,881 0,001
21 Lüksemburq  Lüksemburq 0,881 0,001
24 Finlandiya  Finlandiya 0,879
25 Sloveniya  Sloveniya 0,874
26 İtaliya  İtaliya 0,872
27 İspaniya  İspaniya 0,869
28 Çexiya  Çexiya 0,861
29 Yunanıstan  Yunanıstan 0,853 0,001
30 Bruney  Bruney 0,852
31 Qətər  Qətər 0,851 0,001
32 Kipr  Kipr 0,845 0,003
33 Estoniya  Estoniya 0,840 0,001
34 Səudiyyə Ərəbistanı  Səudiyyə Ərəbistanı 0,836 0,003
35 (1) Litva  Litva 0,834 0,003
35 (1) Polşa  Polşa 0,834 0,001
37 Andorra  Andorra 0,830
37 (1) Slovakiya  Slovakiya 0,830 0,001
39 Malta  Malta 0,829 0,002
40 BƏƏ  BƏƏ 0,827 0,002
41 (1) Çili  Çili 0,822 0,003
41 Portuqaliya  Portuqaliya 0,822
43 Macarıstan  Macarıstan 0,818 0,001
44 Bəhreyn  Bəhreyn 0,815 0,002
44 Kuba  Kuba 0,815 0,002
46 (2) Küveyt  Küveyt 0,814 0,001
47 Xorvatiya  Xorvatiya 0,812
48 Latviya  Latviya 0,810 0,002
49 Argentina  Argentina 0,808 0,003

2011 Hesabatı

Hesabat 2011-ci il noyabrın 2-də yayımlanmış və 2011-ci ilin məlumatları əsasında tərtib edilmişdir. Hesabatda 187 dövlət arasında Azərbaycan Türkiyəni bir pillə qabaqlayaraq 91-ci yerdə qərarlaşmışdır. Keçmiş Sovet respublikalarından Belarus 65, Rusiya 66, Gürcüstan 75, Ermənistan 86-cı yerdədir.

Ən yüksək İİİ-yə malik 47 ölkə aşağıda göstərilmişdir:

  1.   Norveç 0,943 ()
  2.   Avstraliya 0.929 ()
  3.   Niderland 0.910 ( 4)
  4.   ABŞ 0.910 ()
  5.   Yeni Zelandiya 0.908 ( 2)
  6.   Kanada 0.908 ( 2)
  7.   İrlandiya 0.908 ( 2)
  8.   Lixtenşteyn 0.905 ( 2)
  9.   Almaniya 0.905 ( 1)
  10.   İsveç 0.904 ( 1)
  11.   İsveçrə 0.903 ( 2)
  12.   Yaponiya 0.901 ( 1)
  13.   Honkonq 0.898 ( 8)
  14.   İslandiya 0.898 ( 3)
  15.   Cənubi Koreya 0.897 ( 3)
  16.   Danimarka 0.895 ( 3)
  17.   İsrail 0.888 ( 2)
  18.   Belçika 0.886 ()
  19.   Avstriya 0.885 ( 6)
  20.   Fransa 0.884 ( 6)
  21.   Sloveniya 0.884 ( 8)
  22.   Finlandiya 0.882 ( 6)
  23.   İspaniya 0.878 ( 3)
  24.   İtaliya 0.874 ( 1)
  25.   Lüksemburq 0.867 ( 1)
  26.   Sinqapur 0.866 ( 1)
  27.   Çexiya 0.865 ( 1)
  28.   Böyük Britaniya 0.863 ( 2)
  29.   Yunanıstan 0.861 ( 7)
  30.   BƏƏ 0.846 ( 2)
  31.   Kipr 0.840 ( 4)
  32.   Andorra 0.838 ( 2)
  33.   Bruney 0.838 ( 4)
  34.   Estoniya 0.835 ()
  35.   Slovakiya 0.834 ( 4)
  36.   Malta 0.832 ( 3)
  37.   Qətər 0.831 ( 1)
  38.   Macarıstan 0.816 ( 2)
  39.   Polşa 0.813 ( 2)
  40.   Litva 0.810 ( 4)
  41.   Portuqaliya 0.809 ( 1)
  42.   Bəhreyn 0.806 ( 3)
  43.   Latviya 0.805 ( 5)
  44.   Çili 0.805 ( 1)
  45.   Argentina 0.797 ( 1)
  46.   Xorvatiya 0.796 ( 5)
  47.   Barbados 0.793 ( 5)

2010 Hesabatı

2010-cu ilin Hesabatı BMT-nin İnkişaf Proqramı tərəfindən 4 noyabr 2010-cu il tarixində açıqlanmışdır. 182 ölkənin yer aldığı bu hesabatda Azərbaycan RusiyaQazaxıstandan sonra 67-ci, Gürcüstan 74-cü, Ermənistan 76-cı, Türkiyə isə 83-cü yerdə qərarlaşmışdır. Aşağıdakı siyahı həmin hesabatda ilk 30 yeri tutan ölkələri göstərir:

  1.   Norveç 0,938
  2.   Avstraliya 0,937
  3.   Yeni Zelandiya 0,907
  4.   ABŞ 0,902
  5.   İrlandiya 0,895
  6.   Lixtenşteyn 0,891
  7.   Niderland 0,890
  8.   Kanada 0,888
  9.   İsveç 0,885
  10.   Almaniya 0,885
  11.   Yaponiya 0,884
  12.   Cənubi Koreya 0,877
  13.   İsveçrə 0,874
  14.   Fransa 0,872
  15.   İsrail 0,872
  16.   Finlandiya 0,871
  17.   İslandiya 0,869
  18.   Belçika 0,867
  19.   Danimarka 0,866
  20.   İspaniya 0,863
  21.   Honkonq 0,862
  22.   Yunanıstan 0,855
  23.   İtaliya 0,854
  24.   Lüksemburq 0,852
  25.   Avstriya 0,851
  26.   Böyük Britaniya 0,849
  27.   Sinqapur 0,846
  28.   Çexiya 0,841
  29.   Sloveniya 0,828
  30.   Andorra 0,824

2009 Hesabatı

 
2009-cu ilin hesabatına əsasən BMT-yə üzv ölkələrdə İİİ göstəricisi (2007-ci ilin məlumatları əsasında).
     0,950 və +      0,900–0,949      0,850–0,899      0,800–0,849      0,750–0,799      0,700–0,749      0,650–0,699      0,600–0,649      0,550–0,599      0,500–0,549      0,450–0,499      0,400–0,449      0,350–0,399      < 0,350      məlumat yoxdur

2009-cu ilin İİİ Hesabatı 2007-ci ilin məlumatlarına əsaslanır və 2009-cu il 5 oktyabrda açıqlanmışdır. Bu hesabata əsasən Azərbaycanda İnsan inkişafı indeksi 0,787-yə bərabərdir və 182 ölkə arasında 86-cı yeri tutmaqla "orta" reytinqə malik olan ölkələr sırasındadır.

2009-cu ildə ümümi siyahıya Norveç, Avstraliyaİslandiya başçılıq edirlər. İnsan inkişafının potensialı ən aşağı olan 10 ölkə — Qvineya-Bisau, Burundi, Çad, Konqo Demokratik Respublikası, Burkina-Faso, Mali, Mərkəzi Afrika Respublikası, Syerra-Leone, ƏfqanıstanNigerdir.Bu hesabatda ölkələrin qruplaşdırılması üçün "Çox yüksək İnsan İnkişafı" qrupu əlavə olunmuşdur. Hesabatda bu ölkələr "inkişaf etmiş ölkələr" kimi qəbul olunur. Hesabatda "çox yüksək" qrupundakı 38 ölkə:

  1.   Norveç 0,971
  2.   Avstraliya 0,970
  3.   İslandiya 0,969
  4.   Kanada 0,966
  5.   İrlandiya 0,965
  6.   Niderland 0,964
  7.   İsveç 0,963
  8.   Fransa 0,961
  9.   İsveçrə 0,960
  10.   Yaponiya 0,960
  11.   Lüksemburq 0,960
  12.   Finlandiya 0,959
  13.   ABŞ 0,956
  14.   Avstriya 0,955
  15.   İspaniya 0,955
  16.   Danimarka 0,955
  17.   Belçika 0,953
  18.   İtaliya 0,951
  19.   Lixtenşteyn 0,951
  20.   Yeni Zelandiya 0,950
  21.   Böyük Britaniya 0,947
  22.   Almaniya 0,947
  23.   Sinqapur 0,944
  24.   Honkonq 0,944
  25.   Yunanıstan 0,942
  26.   Cənubi Koreya 0,937
  27.   İsrail 0,935
  28.   Andorra 0,934
  29.   Sloveniya 0,929
  30.   Bruney 0,920
  31.   Küveyt 0,916
  32.   Kipr 0,914
  33.   Qətər 0,910
  34.   Portuqaliya 0,909
  35.   BƏƏ 0,903
  36.   Çexiya 0,903
  37.   Barbados 0,903
  38.   Malta 0,902

2008 Hesabatı

2006-cı ilin məlumatları əsasında hazırlanmış 2008-ci il Hesabatına əsasən Azərbaycan İİİ göstəricisi 0,758-ə bərabər olmaqla, 179 ölkə arasında 97-ci yeri tutmuşdur. Hesabatda "yüksək" İİİ-yə malik 30 ölkə (0,912-dən 0,969-dək):

  1.   İslandiya 0,968
  2.   Norveç 0,968
  3.   Kanada 0,967
  4.   Avstraliya 0,965
  5.   İrlandiya 0,960
  6.   İsveç 0,958
  7.   Niderland 0,958
  8.   Yaponiya 0,956
  9.   Lüksemburq 0,956
  10.   İsveçrə 0,955
  11.   Fransa 0,955
  12.   Finlandiya 0,954
  13.   Danimarka 0,952
  14.   Avstriya 0,951
  15.   ABŞ 0,950
  16.   İspaniya 0,949
  17.   Belçika 0,948
  18.   Yunanıstan 0,947
  19.   İtaliya 0,945
  20.   Yeni Zelandiya 0,944
  21.   Böyük Britaniya 0,942
  22.   Honkonq 0,942
  23.   Almaniya 0,940
  24.   İsrail 0,930
  25.   Cənubi Koreya 0,928
  26.   Sloveniya 0,923
  27.   Bruney 0,919
  28.   Sinqapur 0,918
  29.   Küveyt 0,912
  30.   Kipr 0,912

İstinadlar

  1. "Human Development Report 2019 – "Human Development Indices and Indicators"" (PDF). HDRO (Human Development Report Office) United Nations Development Programme. 22–25. İstifadə tarixi: 9 December 2019.
  2. http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr14-report-en-1.pdf
  3. "Human Development Report 2014 – "Sustaining Human Progress: Reducing Vulnerabilities and Building Resilience"" (#bad_url). HDRO (Human Development Report Office) United Nations Development Programme. İstifadə tarixi: 25 July 2014.
  4. Reports (1990–2011) | Global Reports | HDR 2011 | Download | Russian | Human Development Reports (HDR) | United Nations Development Programme (UNDP)
  5. http://hdr.undp.org/en/media/HDR_2011_EN_Table1.pdf

Xarici keçidlər

  • İnsan İnkişafı Hesabatı
  • İnsan İnkişafı Hesabatı 2009
  • İnsan İnkişafı Hesabatının Ofisi

insan, inkişafı, indeksi, 1990, ildən, etibarən, hər, inkişaf, proqramı, tərəfindən, nəşr, edilən, insan, inkişafı, hesabatı, dünya, ölkələrində, əhalinin, rifahını, əks, etdirən, göstərici, world, representing, inequality, adjusted, human, development, index,. Insan Inkisafi Indeksi III 1990 ci ilden etibaren her il BMT nin Inkisaf proqrami terefinden nesr edilen Insan Inkisafi Hesabati nda dunya olkelerinde ehalinin rifahini eks etdiren gosterici World map representing the inequality adjusted Human Development Index categories based on 2018 data published in 2019 1 0 800 1 000 very high 0 700 0 799 high 0 550 0 699 medium 0 350 0 549 low Data unavailable Bu indeks ehalinin rifahini UDM den daha genis sekilde ozunde ehtiva edir III insan inkisafinin uc olcusunu ozunde birlesdirir uzun ve saglam omur orta omur uzunlugu esasinda hesablanir tehsil seviyyesi boyukler arasinda savadliliq hemcinin ibtidai orta ve ali mekteblerde tehsil alanlarin say nisbeti esasinda hesablanir layiqli yasayis standartlari aliciliq qabiliyyeti pariteti AQP gelir esasinda hesablanir Lakin bu indeks insan inkisafinin mufessel herterefli olcu vasitesi deyil Meselen buraya gender ve ya gelir berabersizliyi insan huquqlari ve siyasi azadliqlarin temin olunmasi kimi gostericiler daxil edilmir Buna baxmayaraq mehz bu indeks insan inkisafinin ve gelirle rifah arasinda qarsiliqli murekkeb munasibetlerin nezerden kecirilmesi ucun daha genis prizmani temin edir 2009 cu il hesabatindaki reytinq sistemi istisna olmaqla evvelki illerde reytinq 3 kateqoriyaya bolunmusdur Evvelki sistemde 1 den 63 dek yerleri insan inkisafinin yuksek 64 den 146 dek yerleri orta daha sonra ise asagi oldugu olkeler tuturdu 2009 cu ilden etibaren olkeler 4 kateqoriyaya bolunur Yeni sistemde evvelkine elave olaraq cox yuksek kateqoriyasi daxil edilmisdir 1975 2004 cu illerde III trendi IEIT Serqi Avropa ve MDB Latin Amerikasi ve Karib hovzesi Serqi Asiya Ereb olkeleri Cenubi Asiya Saharadan asagi Afrika Mundericat 1 Indeksin hesablanmasi metodu 2 2014 Hesabati 3 2011 Hesabati 4 2010 Hesabati 5 2009 Hesabati 6 2008 Hesabati 7 Istinadlar 8 Xarici kecidlerIndeksin hesablanmasi metodu RedakteIstenilen x displaystyle x gostericisini qiymeti 0 ve 1 arasinda deyisen indekse cevirmek ucun asagidaki formuldan istifade edilir x displaystyle x indeks x min x max x min x displaystyle frac x min left x right max left x right min left x right burada min x displaystyle min left x right ve max x displaystyle max left x right tehlil edilen butun olkeler uzre x displaystyle x gostericisinin minimal ve maksimal qiymetleridir Her hansi olkenin Insan Inkisafi Indeksi asagidaki 3 gosterici esasinda formalasir 1 Gozlenilen omur muddeti indeksi LEI L E 20 85 20 displaystyle frac LE 20 85 20 Dogumda gozlenilen omur muddeti 85 il olduqda LEI 1 e 20 il olduqda ise 0 a beraberdir dd 2 Tehsil indeksi EI M Y S I E Y S I 2 displaystyle frac MYSI EYSI 2 Orta tehsil muddeti indeksi MYSI M Y S 0 15 displaystyle frac MYS 0 15 Gozlenilen tehsil muddeti indeksi EYSI E Y S 0 18 displaystyle frac EYS 0 18 dd 3 Gelir indeksi II l n G N I p c l n 100 l n 75000 l n 100 displaystyle frac ln GNIpc ln 100 ln 75000 ln 100 Insan Inkisafi Indeksi ise bu uc gostericinin hendesi ortasidir H D I L E I E I I I 3 displaystyle HDI sqrt 3 LEI times EI times II LE Gozlenilen omur muddeti MYS Ehalinin orta tehsil muddeti illerle EYS Tehsili davam edenlerin gozlenilen tehsil muddeti illerle GNIpc AQP ye gore adambasina dusen UMM ABS dollari ile 2014 Hesabati Redakte2014 Insan Inkisafi Hesabati BMT nin Inkisaf Proqrami terefinden 24 iyul 2014 de nesr olunmus ve III gostericisi 2013 cu ilin melumatlari esasinda mueyyenlesdirilmisdir Asagida cox yuksek insan inkisafi na malik olkeler gosterilib 2 artim stabil azalma Moterize icindeki reqemler olkenin 2013 cu il Hesabatina nisbeten reytinqde nece pille qalxib endiyini gosterir Tutdugu yer Olke III2014 cu ilde 2013 cu il ucun yeni texminler 3 2014 cu il hesabatinda 2013 cu ille muqayisede siralama deyisikliyi 3 2014 cu ilde 2013 cu il ucun yeni texminler 3 2014 cu il hesabatinda 2013 cu ille muqayisede deyisiklik 3 1 Norvec Norvec 0 944 0 0012 Avstraliya Avstraliya 0 933 0 0023 Isvecre Isvecre 0 917 0 0014 Niderland Niderland 0 915 5 ABS ABS 0 914 0 0026 Almaniya Almaniya 0 911 7 Yeni Zelandiya Yeni Zelandiya 0 910 0 0028 Kanada Kanada 0 902 0 0019 3 Sinqapur Sinqapur 0 901 0 00310 Danimarka Danimarka 0 900 11 3 Irlandiya Irlandiya 0 899 0 00212 1 Isvec Isvec 0 898 0 00113 Islandiya Islandiya 0 895 0 00214 Boyuk Britaniya Boyuk Britaniya 0 892 0 00215 Honkonq Honkonq 0 891 0 00215 1 Cenubi Koreya Cenubi Koreya 0 891 0 00317 1 Yaponiya Yaponiya 0 890 0 00218 2 Lixtensteyn Lixtensteyn 0 889 0 00119 Israil Israil 0 888 0 00220 Fransa Fransa 0 884 21 Avstriya Avstriya 0 881 0 00121 Belcika Belcika 0 881 0 00121 Luksemburq Luksemburq 0 881 0 00124 Finlandiya Finlandiya 0 879 25 Sloveniya Sloveniya 0 874 26 Italiya Italiya 0 872 27 Ispaniya Ispaniya 0 869 28 Cexiya Cexiya 0 861 29 Yunanistan Yunanistan 0 853 0 00130 Bruney Bruney 0 852 31 Qeter Qeter 0 851 0 00132 Kipr Kipr 0 845 0 00333 Estoniya Estoniya 0 840 0 00134 Seudiyye Erebistani Seudiyye Erebistani 0 836 0 00335 1 Litva Litva 0 834 0 00335 1 Polsa Polsa 0 834 0 00137 Andorra Andorra 0 830 37 1 Slovakiya Slovakiya 0 830 0 00139 Malta Malta 0 829 0 00240 BEE BEE 0 827 0 00241 1 Cili Cili 0 822 0 00341 Portuqaliya Portuqaliya 0 822 43 Macaristan Macaristan 0 818 0 00144 Behreyn Behreyn 0 815 0 00244 Kuba Kuba 0 815 0 00246 2 Kuveyt Kuveyt 0 814 0 00147 Xorvatiya Xorvatiya 0 812 48 Latviya Latviya 0 810 0 00249 Argentina Argentina 0 808 0 0032011 Hesabati RedakteHesabat 2011 ci il noyabrin 2 de yayimlanmis ve 2011 ci ilin melumatlari esasinda tertib edilmisdir 4 Hesabatda 187 dovlet arasinda Azerbaycan Turkiyeni bir pille qabaqlayaraq 91 ci yerde qerarlasmisdir 5 Kecmis Sovet respublikalarindan Belarus 65 Rusiya 66 Gurcustan 75 Ermenistan 86 ci yerdedir En yuksek III ye malik 47 olke asagida gosterilmisdir Norvec 0 943 Avstraliya 0 929 Niderland 0 910 4 ABS 0 910 Yeni Zelandiya 0 908 2 Kanada 0 908 2 Irlandiya 0 908 2 Lixtensteyn 0 905 2 Almaniya 0 905 1 Isvec 0 904 1 Isvecre 0 903 2 Yaponiya 0 901 1 Honkonq 0 898 8 Islandiya 0 898 3 Cenubi Koreya 0 897 3 Danimarka 0 895 3 Israil 0 888 2 Belcika 0 886 Avstriya 0 885 6 Fransa 0 884 6 Sloveniya 0 884 8 Finlandiya 0 882 6 Ispaniya 0 878 3 Italiya 0 874 1 Luksemburq 0 867 1 Sinqapur 0 866 1 Cexiya 0 865 1 Boyuk Britaniya 0 863 2 Yunanistan 0 861 7 BEE 0 846 2 Kipr 0 840 4 Andorra 0 838 2 Bruney 0 838 4 Estoniya 0 835 Slovakiya 0 834 4 Malta 0 832 3 Qeter 0 831 1 Macaristan 0 816 2 Polsa 0 813 2 Litva 0 810 4 Portuqaliya 0 809 1 Behreyn 0 806 3 Latviya 0 805 5 Cili 0 805 1 Argentina 0 797 1 Xorvatiya 0 796 5 Barbados 0 793 5 2010 Hesabati Redakte2010 cu ilin Hesabati BMT nin Inkisaf Proqrami terefinden 4 noyabr 2010 cu il tarixinde aciqlanmisdir 182 olkenin yer aldigi bu hesabatda Azerbaycan Rusiya ve Qazaxistandan sonra 67 ci Gurcustan 74 cu Ermenistan 76 ci Turkiye ise 83 cu yerde qerarlasmisdir Asagidaki siyahi hemin hesabatda ilk 30 yeri tutan olkeleri gosterir Norvec 0 938 Avstraliya 0 937 Yeni Zelandiya 0 907 ABS 0 902 Irlandiya 0 895 Lixtensteyn 0 891 Niderland 0 890 Kanada 0 888 Isvec 0 885 Almaniya 0 885 Yaponiya 0 884 Cenubi Koreya 0 877 Isvecre 0 874 Fransa 0 872 Israil 0 872 Finlandiya 0 871 Islandiya 0 869 Belcika 0 867 Danimarka 0 866 Ispaniya 0 863 Honkonq 0 862 Yunanistan 0 855 Italiya 0 854 Luksemburq 0 852 Avstriya 0 851 Boyuk Britaniya 0 849 Sinqapur 0 846 Cexiya 0 841 Sloveniya 0 828 Andorra 0 8242009 Hesabati Redakte 2009 cu ilin hesabatina esasen BMT ye uzv olkelerde III gostericisi 2007 ci ilin melumatlari esasinda 0 950 ve 0 900 0 949 0 850 0 899 0 800 0 849 0 750 0 799 0 700 0 749 0 650 0 699 0 600 0 649 0 550 0 599 0 500 0 549 0 450 0 499 0 400 0 449 0 350 0 399 lt 0 350 melumat yoxdur 2009 cu ilin III Hesabati 2007 ci ilin melumatlarina esaslanir ve 2009 cu il 5 oktyabrda aciqlanmisdir Bu hesabata esasen Azerbaycanda Insan inkisafi indeksi 0 787 ye beraberdir ve 182 olke arasinda 86 ci yeri tutmaqla orta reytinqe malik olan olkeler sirasindadir 2009 cu ilde umumi siyahiya Norvec Avstraliya ve Islandiya basciliq edirler Insan inkisafinin potensiali en asagi olan 10 olke Qvineya Bisau Burundi Cad Konqo Demokratik Respublikasi Burkina Faso Mali Merkezi Afrika Respublikasi Syerra Leone Efqanistan ve Nigerdir Bu hesabatda olkelerin qruplasdirilmasi ucun Cox yuksek Insan Inkisafi qrupu elave olunmusdur Hesabatda bu olkeler inkisaf etmis olkeler kimi qebul olunur Hesabatda cox yuksek qrupundaki 38 olke Norvec 0 971 Avstraliya 0 970 Islandiya 0 969 Kanada 0 966 Irlandiya 0 965 Niderland 0 964 Isvec 0 963 Fransa 0 961 Isvecre 0 960 Yaponiya 0 960 Luksemburq 0 960 Finlandiya 0 959 ABS 0 956 Avstriya 0 955 Ispaniya 0 955 Danimarka 0 955 Belcika 0 953 Italiya 0 951 Lixtensteyn 0 951 Yeni Zelandiya 0 950 Boyuk Britaniya 0 947 Almaniya 0 947 Sinqapur 0 944 Honkonq 0 944 Yunanistan 0 942 Cenubi Koreya 0 937 Israil 0 935 Andorra 0 934 Sloveniya 0 929 Bruney 0 920 Kuveyt 0 916 Kipr 0 914 Qeter 0 910 Portuqaliya 0 909 BEE 0 903 Cexiya 0 903 Barbados 0 903 Malta 0 902 2008 Hesabati Redakte2006 ci ilin melumatlari esasinda hazirlanmis 2008 ci il Hesabatina esasen Azerbaycan III gostericisi 0 758 e beraber olmaqla 179 olke arasinda 97 ci yeri tutmusdur Hesabatda yuksek III ye malik 30 olke 0 912 den 0 969 dek Islandiya 0 968 Norvec 0 968 Kanada 0 967 Avstraliya 0 965 Irlandiya 0 960 Isvec 0 958 Niderland 0 958 Yaponiya 0 956 Luksemburq 0 956 Isvecre 0 955 Fransa 0 955 Finlandiya 0 954 Danimarka 0 952 Avstriya 0 951 ABS 0 950 Ispaniya 0 949 Belcika 0 948 Yunanistan 0 947 Italiya 0 945 Yeni Zelandiya 0 944 Boyuk Britaniya 0 942 Honkonq 0 942 Almaniya 0 940 Israil 0 930 Cenubi Koreya 0 928 Sloveniya 0 923 Bruney 0 919 Sinqapur 0 918 Kuveyt 0 912 Kipr 0 912Istinadlar Redakte Human Development Report 2019 Human Development Indices and Indicators PDF HDRO Human Development Report Office United Nations Development Programme 22 25 Istifade tarixi 9 December 2019 http hdr undp org sites default files hdr14 report en 1 pdf 1 2 3 4 Human Development Report 2014 Sustaining Human Progress Reducing Vulnerabilities and Building Resilience bad url HDRO Human Development Report Office United Nations Development Programme Istifade tarixi 25 July 2014 Reports 1990 2011 Global Reports HDR 2011 Download Russian Human Development Reports HDR United Nations Development Programme UNDP http hdr undp org en media HDR 2011 EN Table1 pdfXarici kecidler RedakteInsan Inkisafi Hesabati Insan Inkisafi Hesabati 2009 Insan Inkisafi Hesabatinin OfisiMenbe https az wikipedia org w index php title Insan Inkisafi Indeksi amp oldid 5827077, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.