San-Marino (it. San Marino) və ya rəsmi adı ilə San-Marino Respublikası (it. Repubblica di San Marino) — Cənubi Avropadaanklavmikrodövlət. San-Marino dörd tərəfdən İtaliya ilə əhatə olunmuşdur. Paytaxtı San-Marino, ən böyük şəhəri Doqana, ümumi sahəsi 61.2 kvadrat kilometr, əhalisinin sayı 33,000 (2018) nəfərdir. Dövlət quruluşu parlamentli respublika, dövlət dili italyan dili, pul vahidi avrodur. Burada əsasən kimya sənayesi, xammal, şərab növləri, maşınqayırma və s. inkişaf etmişdir.
San Marino ordusu dünyanın ən kiçik ordularından biridir və cəmi 225 əsgəri vardır. Ordunun vəzifəsi sərhədlərin patrul keşiyini çəkmək, hökumət binalarını qorumaq, cinayətkarları tutmaqda polisə kömək etmək və ölkəni müdafiə etməkdir. San Marinonun 700 nəfər şəxsi heyəti olan polisi vardır.
San Marino Qalası dünyanın ən köhnə ölkələrindən biri olan və ən köhnə respublikası olan San Marino, 3 sentyabr301-ci ildə Roma İmperatoruDiokletianın Xristianlara qarşı tətbiq etdiyi işgəncədən qaçan Xristian bir daş ustası Müqəddəs Marinus və ətrafına toplananlar tərəfindən qurulmuşdur.
Yeni dövr
1503-cü ildə bir müddət Cesare Borgia tərəfindən işğal edildi. 1631-ci ildə Papalıq tərəfindən müstəqilliyi tanınmışdır. 1739-cu ildə Papa XII Klementin ordusu tərəfindən işğal edildi. 1797-ci ildə Napoleonun işğalından kapitan-qəyyumlardan biri olan Antonio Onofri sayəsində qurtulmuşdu. 1815-ci ildə Vyana konqresi, San Marinonu bir dövlət olaraq tanımaya davam etdi. San Marino Cüzeppe Qaribaldinin birləşmə hərəkatına da qoşulmamışdı. Abraham Linkoln San Marinonun fəxri vətəndaşı titulu daşıyırdı.
Yaxın dövr
1915-ci ildə İtaliya-Avstriya döyüşündə San Marino bitərəf olduğu üçün İtaliya tərəfindən telefon xətləri kəsilmişdi. San Marino, 1923dən 1943ə qədər San Marino Faşist Partiyası (PSK) hakimiyyəti altında idi. Səhvən 17 sentyabr 1940 tarixində İngiltərəyə müharibə elan edilməsi xəbərinə baxmayaraq, İkinci Dünya müharibəsi vaxtı San Marino bitərəf qaldı. İtaliyada Benito Mussolininin devrilməsindən sonra, yeni hökumət müharibədə tərəfsizliyini elan etdi. Buna baxmayaraq Britaniya hava qüvvələri tərəfindən 26 iyun 1944-cı ildə bombalandı. Ən az 35 vətəndaş əməliyyatda öldürüldü. Müttəfiq qüvvətlər Qot xəttinə geri çəkilərkən, San Marino minlərlə mühaciri qəbul etdi. Sentyabr ayı, 1944-cü ildə, San Marino Nasist Almaniyası tərəfindən işğal edildi lakin San Marino döyüşündə məğlubiyyətə uğradıldı. 1945-1957-ci illərdə San Marino dünyadakı ilk demokratik seçilmiş kommunist hökumətə sahib oldu. 1988-ci ildə Avropa Şurasının, 1992-ci ildə BMTnin üzvü olmuşdur.
San-Marino xəritəsi
Coğrafiya
San Marino, İtaliya torpaqları içərisindəki Emiliya Romanya və Marke regionları arasında olan bir anklavdır. Adriatik Dənizi sahilindən 10 kilometr qərbdə yerləşir, ölkənin tək qonşusu İtaliyadır. Paytaxtı Monte Titano üzərindəki San Marino şəhəridir. Ölkə, Avropada Vatikan və Monakodan sonra ən kiçik ölkədir. San Marino dağlıq ölkədir.
İqlim
Ölkədə İtaliya yarımadasında effektiv olan Aralıq dənizi iqliminə sahibdir. İlıq yayları, sərin qışları olur.
Siyasət
1600-cü ildə hazırlanmış San-Marino konstitusiyası
San Marino çox partiyalı, demokratiya ilə idarə olunan bir demokratik respublikadır. Dövlət başçısı iki nəfərdən ibarət kapitan-qəyyumlardır. Bu kapitanlar hər 6 ayda bir baş tutan seçkilərlə yenilənir. Kapitan seçkiləri Böyük Şurada reallaşır. Böyük Şuranın 60 üzvü 5 il üçün sərbəst seçkilərlə iş başına gəlməkdədir. İdarəedici qüvvə hökumətdir. Məhkəmə sistemi müstəqildir. Ölkə Avropanın ən köhnə konstitusiyası olan 1600 tarixli bir konstitusiyaya malikdir. İcra vəzifəsini iki kapitan yerinə yetirir. Bu sistem 1243-cü ildə formalaşıb. Dünyada ən çox qadın dövlət başçısı görmüş ölkədir.
San Marino şəhər istisna olmaqla 8 bələdiyyədən ibarətdir: Akkuaviva, Borqo-Macore, Kezanuova, Domanyano, Faetano, Fiorentino, Montecardino, Serravalle.
Nəqliyyat
Ölkə 61.2 km² olmağına baxmayaraq 290 kilometrlik bir quru yolu şəbəkəsi var və bunun böyük qisimini şoselər meydana gətirər. San Marinonun nömrələrdə istifadə etdiyi kod "RSM"dir. Ölkəyə giriş çıxışların böyük qisimi quru yolu ilə edilsə də ölkədə Federico Fellini Beynəlxalq Havalımanı adında bir havalımanı da vardır və bir çox Avropa ölkəsinin böyük şəhərlərindən San Marinoya birbaşa reyslər vardır. Ölkənin dənizə sahili olmadığı üçün limanı da yoxdur.
Mədəniyyət
San Marino Ordusu milli mərasimdə Monte Titano üzərində olan San Marinonun Üç Qülləsi ölkənin işarələrindən biri olub həm ölkə bayrağı həm də gerbində var. Bu qüllələrdə istehsal olunan şokolad və keks olduqca məşhurdur.
İdman
İtaliya ilə birgə San Marinoda ən məşhur idman futboldur. Ölkədəki futbol klubları San Marino Futbol Federasiyasında birləşib. Təxminən on beş komanda San Marino liqasında yarışır. San Marino Calcio adında bir klub da İtaliya Futbol Federasiyasına bağlı olaraq Seria C2 liqasında oynamaqdadır. San Marino Milli Futbol Komandası ilk qeyri-rəsmi oyununu 1986-cı ildə Kanada Olimpiada Komandası ilə oynamış və 1-0 məğlub olmuşdur. İlk rəsmi oyununu 14 Noyabr 1990 tarixində Avropa Futbol Çempionatı üçün İsveçrə ilə oynayan San Marino bu oyunda 4-0 məğlub olmuşdur. Ölkədə ikinci əhəmiyyətli idman olan Formula 1, dünya tərəfindən məşhur San Marino Qranprisində keçirilir.
Mətbəx
San Marino mətbəxi İtalyan mətbəxi ilə qüvvətli bir bənzərlik daşıyır. Xüsusilə arasında olduğu Emilia-Romanya və Marke bölgələrinin mətbəxinə bənzəyən San Marino mətbəxinin ən xüsusi yeməyi San Marinonun Üç Qülləsində hazırlanan şokoladlı kekslərdir. Həmçinin ölkədə kiçik bir şərab sənayesi vardır.
İqtisadiyyat
Ölkə son illərdə turizmdə böyük inkişaf yolu keçmişdir. San Marino Avropa Birliyinə üzv olmamasına baxmayaraq pul vahidi olaraq Avronu istifadə edir. Avrodan əvvəl İtalyan lireti və San Marino liretini istifadə edən ölkə Avronun Avropa Birliyinin rəsmi pul vahidi olması və bu səbəblə İtalyan liretinin dövriyyədən yığışdırlması nəticəsində İtaliya ilə birlikdə Avroya keçmişdir. Ölkənin ümumdaxili istehsalın əhəmiyyətli payı - 50% ilə turizmə düşür. 2009-cu ildə 2 milyon nəfər ölkəni ziyarət etmişdi. San Marinonu hər il 3 milyondan çox insan ziyarət etməkdədir. Geri qalan hissəsi isə bankçılıq, elektronik və dulusçuluq kimi iqtisadi fəaliyyətlərə aiddir. San Marino əhalininin əhəmiyyətli bir hissəsi əkinçiliklə məşğul olmaqdadır. Ölkə kənd təsərrüfatı sektorunda ən çox pendir və şərab istehsal edir. San Marinonun çap etdirdiyi pullar və markalar kolleksiyaçılar tərəfindən rəğbət görür. Ölkə Kiçik Avropa Məktub Birliyinə üzvdür.
Turizm
Hər il milyonlarla insanın ziyarət etdiyi San Marino bir düzənliyin ortasında yüksələn böyük bir qayanın üzərinə qurulmuşdur. Orta əsrlərdən qalma bürcləri, San Françesko kilsəsi, Müqəddəs Marinonun müqəddəs əşyalarının sərgiləndiyi muzey və hökumət evi San Marinonun görülməyə dəyər yerlərindən sayılır.
Əhali
Təxminən 32.500 nəfərlik ölkə əhalisinin 4800-ü xaricidir və onların çoxu İtaliya vətəndaşıdır. Təxminən 12.000 nəfər San Marinolu da xaricdə, xüsusilə də İtaliyada yaşayır. San Marinoda danışılan dil İtalyancanın Romanyol ləhcəsidir. Xalqın çoxu Roma Katolik Kilsəsinə bağlıdır. Çox az yəhudi var. 2011-ci ilə görə dini bölgü:
"San Marino". United States Diplomatic History. U. S. Department of State
"GALES SCATTER NAZI CHANNEL FLEETS; ITALIANS THRUST DEEPER INTO EGYPT (9/18/40) 2013-02-24 at the Wayback Machine" - Nyu York Tayms
Alan James Mayne (1 January 1999). From Politics Past to Politics Future: An Integrated Analysis of Current and Emergent Paradigms. Greenwood Publishing Group. səh. 59
"Turismo: San Marino fa i conti con la recessione economica, l'Italia guarda con fiducia al 2010" (İtalyanca). San Marino RTV.
Sheib, Ariel. "Virtual Jewish history tour: San Marino". jewishvirtuallibrary.org.
CIA Factbook - San Marino
Avqust 06, 2021
marino, adın, digər, istifadə, formaları, üçün, dəqiqləşdirmə, marino, rəsmi, adı, ilə, respublikası, repubblica, marino, cənubi, avropada, anklav, mikrodövlət, dörd, tərəfdən, italiya, ilə, əhatə, olunmuşdur, paytaxtı, böyük, şəhəri, doqana, ümumi, sahəsi, kv. Bu adin diger istifade formalari ucun bax San Marino deqiqlesdirme San Marino it San Marino ve ya resmi adi ile San Marino Respublikasi it Repubblica di San Marino Cenubi Avropada anklav mikrodovlet San Marino dord terefden Italiya ile ehate olunmusdur Paytaxti San Marino en boyuk seheri Doqana umumi sahesi 61 2 kvadrat kilometr ehalisinin sayi 33 000 2018 neferdir Dovlet qurulusu parlamentli respublika dovlet dili italyan dili pul vahidi avrodur Burada esasen kimya senayesi xammal serab novleri masinqayirma ve s inkisaf etmisdir San Marino RespublikasiRepubblica di San MarinoSan MarinoBayragi GerbiSuari lat LibertasHimni San Marino himni Respublikanin Istiqlal Marsi source source track track PaytaxtiSan Marino 43 56 sm e 12 26 s u En boyuk seheriDoqanaResmi dilleriItalyan diliEtnik qruplariItalyanlarIdareetme formasiUnitar respublika Kapitan qeyyumGian Carlo Venturini Kapitan qeyyumMarco NicoliniTarixi Yaranmasi3 sentyabr 301Erazisi Umumi61 2 km 227 Su 0Ehalisi 2018 texmini33 000 Siyahiya alma520ValyutasiAvro ISO 4217 EUR Saat qursagi 1 Yay DST 2Telefon kodu 378ISO 3166 koduSMInternet domeni smSan Marino ordusu dunyanin en kicik ordularindan biridir ve cemi 225 esgeri vardir Ordunun vezifesi serhedlerin patrul kesiyini cekmek hokumet binalarini qorumaq cinayetkarlari tutmaqda polise komek etmek ve olkeni mudafie etmekdir San Marinonun 700 nefer sexsi heyeti olan polisi vardir Mundericat 1 Tarixi 1 1 Qurulus 1 2 Yeni dovr 1 3 Yaxin dovr 2 Cografiya 2 1 Iqlim 3 Siyaset 3 1 Bolgeleri 4 Neqliyyat 4 1 Medeniyyet 4 2 Idman 4 3 Metbex 5 Iqtisadiyyat 5 1 Turizm 6 Ehali 7 Menbe ve istinadlarTarixi Redakte Esas meqale San Marino tarixiQurulus Redakte San Marino Qalasi dunyanin en kohne olkelerinden biri olan ve en kohne respublikasi olan San Marino 3 sentyabr 301 ci ilde Roma Imperatoru Diokletianin Xristianlara qarsi tetbiq etdiyi isgenceden qacan Xristian bir das ustasi Muqeddes Marinus ve etrafina toplananlar terefinden qurulmusdur Yeni dovr Redakte 1503 cu ilde bir muddet Cesare Borgia terefinden isgal edildi 1631 ci ilde Papaliq terefinden musteqilliyi taninmisdir 1739 cu ilde Papa XII Klementin ordusu terefinden isgal edildi 1797 ci ilde Napoleonun isgalindan kapitan qeyyumlardan biri olan Antonio Onofri sayesinde qurtulmusdu 1815 ci ilde Vyana konqresi San Marinonu bir dovlet olaraq tanimaya davam etdi San Marino Cuzeppe Qaribaldinin birlesme herekatina da qosulmamisdi Abraham Linkoln San Marinonun fexri vetendasi titulu dasiyirdi 1 Yaxin dovr Redakte 1915 ci ilde Italiya Avstriya doyusunde San Marino biteref oldugu ucun Italiya terefinden telefon xetleri kesilmisdi San Marino 1923den 1943e qeder San Marino Fasist Partiyasi PSK hakimiyyeti altinda idi Sehven 17 sentyabr 1940 tarixinde Ingiltereye muharibe elan edilmesi xeberine baxmayaraq Ikinci Dunya muharibesi vaxti San Marino biteref qaldi 2 Italiyada Benito Mussolininin devrilmesinden sonra yeni hokumet muharibede terefsizliyini elan etdi Buna baxmayaraq Britaniya hava quvveleri terefinden 26 iyun 1944 ci ilde bombalandi En az 35 vetendas emeliyyatda olduruldu Muttefiq quvvetler Qot xettine geri cekilerken San Marino minlerle muhaciri qebul etdi Sentyabr ayi 1944 cu ilde San Marino Nasist Almaniyasi terefinden isgal edildi lakin San Marino doyusunde meglubiyyete ugradildi 1945 1957 ci illerde San Marino dunyadaki ilk demokratik secilmis kommunist hokumete sahib oldu 3 1988 ci ilde Avropa Surasinin 1992 ci ilde BMTnin uzvu olmusdur San Marino xeritesiCografiya RedakteSan Marino Italiya torpaqlari icerisindeki Emiliya Romanya ve Marke regionlari arasinda olan bir anklavdir Adriatik Denizi sahilinden 10 kilometr qerbde yerlesir olkenin tek qonsusu Italiyadir Paytaxti Monte Titano uzerindeki San Marino seheridir Olke Avropada Vatikan ve Monakodan sonra en kicik olkedir San Marino dagliq olkedir Iqlim Redakte Olkede Italiya yarimadasinda effektiv olan Araliq denizi iqlimine sahibdir Iliq yaylari serin qislari olur Siyaset Redakte 1600 cu ilde hazirlanmis San Marino konstitusiyasi San Marino cox partiyali demokratiya ile idare olunan bir demokratik respublikadir Dovlet bascisi iki neferden ibaret kapitan qeyyumlardir Bu kapitanlar her 6 ayda bir bas tutan seckilerle yenilenir Kapitan seckileri Boyuk Surada reallasir Boyuk Suranin 60 uzvu 5 il ucun serbest seckilerle is basina gelmekdedir Idareedici quvve hokumetdir Mehkeme sistemi musteqildir Olke Avropanin en kohne konstitusiyasi olan 1600 tarixli bir konstitusiyaya malikdir Icra vezifesini iki kapitan yerine yetirir Bu sistem 1243 cu ilde formalasib Dunyada en cox qadin dovlet bascisi gormus olkedir San Marino Inzibati bolmeleri Bolgeleri Redakte Esas meqale San Marino seherleriSan Marino seher istisna olmaqla 8 belediyyeden ibaretdir Akkuaviva Borqo Macore Kezanuova Domanyano Faetano Fiorentino Montecardino Serravalle Neqliyyat RedakteOlke 61 2 km olmagina baxmayaraq 290 kilometrlik bir quru yolu sebekesi var ve bunun boyuk qisimini soseler meydana getirer San Marinonun nomrelerde istifade etdiyi kod RSM dir Olkeye giris cixislarin boyuk qisimi quru yolu ile edilse de olkede Federico Fellini Beynelxalq Havalimani adinda bir havalimani da vardir ve bir cox Avropa olkesinin boyuk seherlerinden San Marinoya birbasa reysler vardir Olkenin denize sahili olmadigi ucun limani da yoxdur Medeniyyet Redakte San Marino Ordusu milli merasimde Monte Titano uzerinde olan San Marinonun Uc Qullesi olkenin isarelerinden biri olub hem olke bayragi hem de gerbinde var Bu qullelerde istehsal olunan sokolad ve keks olduqca meshurdur Idman Redakte Italiya ile birge San Marinoda en meshur idman futboldur Olkedeki futbol klublari San Marino Futbol Federasiyasinda birlesib Texminen on bes komanda San Marino liqasinda yarisir San Marino Calcio adinda bir klub da Italiya Futbol Federasiyasina bagli olaraq Seria C2 liqasinda oynamaqdadir San Marino Milli Futbol Komandasi ilk qeyri resmi oyununu 1986 ci ilde Kanada Olimpiada Komandasi ile oynamis ve 1 0 meglub olmusdur Ilk resmi oyununu 14 Noyabr 1990 tarixinde Avropa Futbol Cempionati ucun Isvecre ile oynayan San Marino bu oyunda 4 0 meglub olmusdur Olkede ikinci ehemiyyetli idman olan Formula 1 dunya terefinden meshur San Marino Qranprisinde kecirilir Metbex Redakte San Marino metbexi Italyan metbexi ile quvvetli bir benzerlik dasiyir Xususile arasinda oldugu Emilia Romanya ve Marke bolgelerinin metbexine benzeyen San Marino metbexinin en xususi yemeyi San Marinonun Uc Qullesinde hazirlanan sokoladli kekslerdir Hemcinin olkede kicik bir serab senayesi vardir Iqtisadiyyat RedakteOlke son illerde turizmde boyuk inkisaf yolu kecmisdir San Marino Avropa Birliyine uzv olmamasina baxmayaraq pul vahidi olaraq Avronu istifade edir Avrodan evvel Italyan lireti ve San Marino liretini istifade eden olke Avronun Avropa Birliyinin resmi pul vahidi olmasi ve bu sebeble Italyan liretinin dovriyyeden yigisdirlmasi neticesinde Italiya ile birlikde Avroya kecmisdir Olkenin umumdaxili istehsalin ehemiyyetli payi 50 ile turizme dusur 2009 cu ilde 2 milyon nefer olkeni ziyaret etmisdi 4 San Marinonu her il 3 milyondan cox insan ziyaret etmekdedir Geri qalan hissesi ise bankciliq elektronik ve dulusculuq kimi iqtisadi fealiyyetlere aiddir San Marino ehalininin ehemiyyetli bir hissesi ekincilikle mesgul olmaqdadir Olke kend teserrufati sektorunda en cox pendir ve serab istehsal edir San Marinonun cap etdirdiyi pullar ve markalar kolleksiyacilar terefinden regbet gorur Olke Kicik Avropa Mektub Birliyine uzvdur Turizm Redakte Her il milyonlarla insanin ziyaret etdiyi San Marino bir duzenliyin ortasinda yukselen boyuk bir qayanin uzerine qurulmusdur Orta esrlerden qalma burcleri San Francesko kilsesi Muqeddes Marinonun muqeddes esyalarinin sergilendiyi muzey ve hokumet evi San Marinonun gorulmeye deyer yerlerinden sayilir Ehali RedakteTexminen 32 500 neferlik olke ehalisinin 4800 u xaricidir ve onlarin coxu Italiya vetendasidir Texminen 12 000 nefer San Marinolu da xaricde xususile de Italiyada yasayir San Marinoda danisilan dil Italyancanin Romanyol lehcesidir Xalqin coxu Roma Katolik Kilsesine baglidir Cox az yehudi var 5 2011 ci ile gore dini bolgu 6 Din FaizleKatolik 97 2 Protestant 1 1 Diger xristian 0 7 Yehudi 0 1 Diger 0 1 Dinsiz 0 7 Cavablandirmayan 0 1 Menbe ve istinadlar Redakte San Marino United States Diplomatic History U S Department of State GALES SCATTER NAZI CHANNEL FLEETS ITALIANS THRUST DEEPER INTO EGYPT 9 18 40 Arxivlesdirilib 2013 02 24 at the Wayback Machine Nyu York Tayms Alan James Mayne 1 January 1999 From Politics Past to Politics Future An Integrated Analysis of Current and Emergent Paradigms Greenwood Publishing Group seh 59 Turismo San Marino fa i conti con la recessione economica l Italia guarda con fiducia al 2010 Italyanca San Marino RTV Sheib Ariel Virtual Jewish history tour San Marino jewishvirtuallibrary org CIA Factbook San MarinoMenbe https az wikipedia org w index php title San Marino amp oldid 6038937, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
