fbpx
Wikipedia

İngilis dili

Avqust 08, 2021

İngilis dili (ing. English, English language) — Hind-Avropa dillərinin german dillərinə aiddir. Doğma dil kimi 410 milyon insan daşıyıcısıdır. İkinci dil kimi 1 milyard insan danışır (2007).

İngilis dili
Orijinal adı English
Ölkələr
Danışanların ümumi sayı
  • 379.007.140 nəf. (2019)
  • 753.359.540 nəf. (2019)
Təsnifatı
Nostratik dillər
Avrasiya dilləri
Hind-Avropa dilləri
German dilləri
Qərbi Germanca[d]
Anqlo-friz dilləri[d]
İngilis dilləri[d]
İngilis dili
Dil kodları
QOST 7.75–97 анг 045
ISO 639-1 en
ISO 639-2 eng
ISO 639-3 eng
Dilin strukturlarının dünya atlası eng
Ethnologue eng
Linguasphere 52-ABA
ABS ASCL 1201, 12
IETF en
Glottolog stan1293
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar
İngilis dili code simvollaşdırma ISO 639–1 (EN)

BMT-nin altı rəsmi və işçi dilindən biridir. İngilislərin təbii dili, İngiltərənin, faktiki Böyük Britaniyanın, ABŞ (31 ştatının rəsmi dili), İrlandiyanın, Kanadanın və Maltanın iki rəsmi dilindən biri, Avstraliyanın, Yeni Zelandiyanın rəsmi dili. O, Asiya (məsələn Hindistan, Pakistan və s.) və Afrikanın bəzi dövrlərində rəsmi dil kimi istifadə edilib. Linqvistikada ingilis dilində danışanları аnqlofon adlanırlar, Kanadada bu termin siyasi mənada işlədilir.

Dildə qrammatik mənanı analitik formada ifadə etmək üstünlük təşkil edir. Dillərin analitik tipinə aiddir. Leksikanın 70% götürülmə sözlərdir. Əlifbası VII əsrdən latın qrafikası əsasındadır. Orta əsrlərin əvvələrində əlavə hərflər də istifadə edilirdi. Sonradan onlar sıradan çıxdılar. Orfoqrafiyada ənənəvi yazılış formasıdır.

Hazırda ingilis dili dünyada ən geniş yayılmış dillərdən biridir. İngilis dili dünyada diplomatiya, kommersiya, dənizçilik, elmi-texniki və kütləvi informasiya dili kimi məşhurdur. Zəmanəmizdə nəşr olunan ədəbiyyatın və kütləvi mətbuatın əksəriyyəti ingilis dilində dərc olunur. Bütün bu deyilənlərə görə ingilis dilinin öyrənilməsi hər kəs üçün həyati zərurət kimi qarşıda durur. İngilis dilinin fonetik quruluşu bir sıra inkişaf mərhələlərindən keçməklə özünəməxsus orijinal səs strukturu yarada bilmişdir.

Əlifba

İngilis əlifbasında 26 hərf, 44 səs var.

Hərf Hərfin adının tələffüzü (IPA) Hərfin adının tələffüzü (azərbaycanca)
Aa [eɪ] ey
Bb [biː] bi
Cc [siː] si
Dd [diː] di
Ee [iː] i
Ff [ɛf] ef
Gg [dʒiː] ci
Hh [eɪtʃ] eyç
Ii [aɪ] ay
Jj [dʒeɪ] cey
Kk [keɪ] key
Ll [ɛl] el
Mm [ɛm] em
Nn [ɛn] en
Oo [əʊ] ou
Pp [piː] pi
Qq [kjuː] kyu
Rr [ɑː] və ya [ɑɹ] ar
Ss [ɛs] es
Tt [tiː] ti
Uu [juː] yu
Vv [viː] vi
Ww [ˈdʌb(ə)l juː] dabl-yu
Xx [ɛks] eks
Yy [waɪ] uay (təxminən)
Zz [zɛd] və ya [ziː] zed (zee)

Sözlərin uzunluğu

İngilis dilinin xarakterik cəhətlərindən biri onun qısa sözlərdən ibarət olmasıdır. Uzun sözlər dildə olsa da, onlara az rast gəlinir. Qısa sözlər ingilis dilinə alman tayfalarının dilindən, uzun sözlər isə fransız dilindən və latın dilindən keçib. Qısa sözlər danışıqda və jarqonda, uzun sözlər isə elmdə və publisistikada işlədilir.

Dil tarixi

İngilis dili inkişafına görə üç mərhələyə bölünür: qədim ingilis dili (450–1066), orta dövr ingilis dili (1066–1500), yeni dövr ingilis dili (1500-ci ildən indiki dövrə qədər).

Dialektləri

İngilis dilinin çox sayda dialektləri vardır. Dialektlər İngiltərədə daha çoxdur. ABŞ-da dialektlər olsa da, ədəbi dil kimi orta-atlantik dialekt işlənir.

Dünyada yayılması

 
     İngilis dili və ya İngilis kreolu dili ana dili olduğu yerlər     İngilis dili ana dili olmadığı halda ən çox danışılan ölkələr
Ölkə İngilis dili ana dili olanların sayı
  ABŞ 214.809.000
  Böyük Britaniya 58.200.000
  Kanada 17.694.830
  Avstraliya 15.581.334
  İrlandiya 4.200.000+
  CAR 3.673.203
  Yeni Zelandiya 3.500.000+
  Sinqapur 665.087

İstinadlar

  1. ↑ — 19 — Dallas, Texas: SIL International, 2016.
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P1627"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q14790"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q14793"></a>
  2. U.S. Census Bureau, Statistical Abstract of the United States: 2003, Section 1 Population, U.S. Census Bureau, Tablo 47.
  3. ↑ The Cambridge Encyclopedia of the English Language, Second Edition, Crystal, David; Cambridge, UK: Cambridge University Press, 1995.
  4. Mother Tongue, 2001 Counts for Both Sexes, for Canada, Provinces and Territories — 20% Sample Data, 2001 Sayımı, Statistics Canada.
  5. [1] Main Language Spoken at Home.
  6. Census in Brief 2007-08-09 at the Wayback Machine, 15. sayfa (Tablo 2.5), 2001 Sayımı, Statistics South Africa.
  7. Languages spoken 2007-03-29 at the Wayback Machine, 2006 Sayımı, Statistics New Zealand.
  8. Native speakers aged 5 or more 2007-07-10 at the Wayback Machine, 2000 Sayımı
   Dil ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin.

Avqust 08, 2021
ingilis, dili, english, english, language, hind, avropa, dillərinin, german, dillərinə, aiddir, doğma, kimi, milyon, insan, daşıyıcısıdır, ikinci, kimi, milyard, insan, danışır, 2007, orijinal, adı, englishölkələr, amerika, samoası, angilya, antiqua, barbuda, . Ingilis dili ing English English language Hind Avropa dillerinin german dillerine aiddir Dogma dil kimi 410 milyon insan dasiyicisidir Ikinci dil kimi 1 milyard insan danisir 2007 Ingilis diliOrijinal adi EnglishOlkeler Amerika Samoasi Angilya Antiqua ve Barbuda Aruba Avstraliya Baham adalari Behreyn Barbados Beliz Bermud adalari Butan Botsvana Britaniya Hind okeani erazileri Britaniya Virgin adalari Bruney Kamboca Kamerun Kanada Kayman adalari Kuk adalari Dominika Eritreya Efiopiya Folklend adalari Fici Qambiya Qana Cebeli Tariq Qrenada ABS Gernsi Qayana Hindistan Irlandiya Men adasi Israil Yamayka Cersi Keniya Kiribati Livan Lesoto Liberiya Madaqaskar Malavi Malayziya Maldiv adalari Malta Marsall adalari Mavriki Mikroneziya Montserrat Namibiya Nauru Yeni Zelandiya Nigeriya Niue Oman Pakistan Palau Papua Yeni Qvineya Filippin Pitkern adalari Ruanda Muqeddes Yelena Askenson ve Tristan da Kunya adalari Sent Kits ve Nevis Sent Lusiya Sent Martin Sent Vinsent ve Qrenadina Samoa Seysel adalari Syerra Leone Sinqapur Sint Marten Solomon adalari CAR Cenubi Sudan Sri Lanka Sudan Esvatini Tanzaniya Tokelau Tonqa Trinidad ve Tobaqo Torks ve Kaykos Tuvalu Amerika Virgin adalari Uqanda Birlesmis Ereb Emirlikleri Boyuk Britaniya Vanuatu Zambiya ZimbabveDanisanlarin umumi sayi 379 007 140 nef 2019 1 753 359 540 nef 2019 1 TesnifatiNostratik dillerAvrasiya dilleriHind Avropa dilleriGerman dilleriQerbi Germanca d Anqlo friz dilleri d Ingilis dilleri d Ingilis dili dd dd dd dd dd dd dd Dil kodlariQOST 7 75 97 ang 045ISO 639 1 enISO 639 2 engISO 639 3 engDilin strukturlarinin dunya atlasi engEthnologue engLinguasphere 52 ABAABS ASCL 1201 12IETF enGlottolog stan1293 Vikianbarda elaqeli mediafayllarIngilis dili code simvollasdirma ISO 639 1 EN BMT nin alti resmi ve isci dilinden biridir Ingilislerin tebii dili Ingilterenin faktiki Boyuk Britaniyanin ABS 31 statinin resmi dili Irlandiyanin Kanadanin ve Maltanin iki resmi dilinden biri Avstraliyanin Yeni Zelandiyanin resmi dili O Asiya meselen Hindistan Pakistan ve s ve Afrikanin bezi dovrlerinde resmi dil kimi istifade edilib Linqvistikada ingilis dilinde danisanlari anqlofon adlanirlar Kanadada bu termin siyasi menada isledilir Dilde qrammatik menani analitik formada ifade etmek ustunluk teskil edir Dillerin analitik tipine aiddir Leksikanin 70 goturulme sozlerdir Elifbasi VII esrden latin qrafikasi esasindadir Orta esrlerin evvelerinde elave herfler de istifade edilirdi Sonradan onlar siradan cixdilar Orfoqrafiyada enenevi yazilis formasidir Hazirda ingilis dili dunyada en genis yayilmis dillerden biridir Ingilis dili dunyada diplomatiya kommersiya denizcilik elmi texniki ve kutlevi informasiya dili kimi meshurdur Zemanemizde nesr olunan edebiyyatin ve kutlevi metbuatin ekseriyyeti ingilis dilinde derc olunur Butun bu deyilenlere gore ingilis dilinin oyrenilmesi her kes ucun heyati zeruret kimi qarsida durur Ingilis dilinin fonetik qurulusu bir sira inkisaf merhelelerinden kecmekle ozunemexsus orijinal ses strukturu yarada bilmisdir Mundericat 1 Elifba 1 1 Sozlerin uzunlugu 2 Dil tarixi 3 Dialektleri 4 Dunyada yayilmasi 5 IstinadlarElifba RedakteIngilis elifbasinda 26 herf 44 ses var Herf Herfin adinin teleffuzu IPA Herfin adinin teleffuzu azerbaycanca Aa eɪ eyBb biː biCc siː siDd diː diEe iː iFf ɛf efGg dʒiː ciHh eɪtʃ eycIi aɪ ayJj dʒeɪ ceyKk keɪ keyLl ɛl elMm ɛm emNn ɛn enOo eʊ ouPp piː piQq kjuː kyuRr ɑː ve ya ɑɹ arSs ɛs esTt tiː tiUu juː yuVv viː viWw ˈdʌb e l juː dabl yuXx ɛks eksYy waɪ uay texminen Zz zɛd ve ya ziː zed zee Sozlerin uzunlugu Redakte Ingilis dilinin xarakterik cehetlerinden biri onun qisa sozlerden ibaret olmasidir Uzun sozler dilde olsa da onlara az rast gelinir Qisa sozler ingilis diline alman tayfalarinin dilinden uzun sozler ise fransiz dilinden ve latin dilinden kecib Qisa sozler danisiqda ve jarqonda uzun sozler ise elmde ve publisistikada isledilir Dil tarixi RedakteIngilis dili inkisafina gore uc merheleye bolunur qedim ingilis dili 450 1066 orta dovr ingilis dili 1066 1500 yeni dovr ingilis dili 1500 ci ilden indiki dovre qeder Dialektleri RedakteIngilis dilinin cox sayda dialektleri vardir Dialektler Ingilterede daha coxdur ABS da dialektler olsa da edebi dil kimi orta atlantik dialekt islenir Dunyada yayilmasi Redakte Ingilis dili ve ya Ingilis kreolu dili ana dili oldugu yerler Ingilis dili ana dili olmadigi halda en cox danisilan olkeler Olke Ingilis dili ana dili olanlarin sayi ABS 214 809 000 2 Boyuk Britaniya 58 200 000 3 Kanada 17 694 830 4 Avstraliya 15 581 334 5 Irlandiya 4 200 000 3 CAR 3 673 203 6 Yeni Zelandiya 3 500 000 7 Sinqapur 665 087 8 Istinadlar Redakte 1 2 Ethnologue 19 Dallas Texas SIL International 2016 lt a href https wikidata org wiki Track P1627 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q14790 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q14793 gt lt a gt U S Census Bureau Statistical Abstract of the United States 2003 Section 1 Population U S Census Bureau Tablo 47 1 2 The Cambridge Encyclopedia of the English Language Second Edition Crystal David Cambridge UK Cambridge University Press 1995 Mother Tongue 2001 Counts for Both Sexes for Canada Provinces and Territories 20 Sample Data 2001 Sayimi Statistics Canada 1 Main Language Spoken at Home Census in Brief Arxivlesdirilib 2007 08 09 at the Wayback Machine 15 sayfa Tablo 2 5 2001 Sayimi Statistics South Africa Languages spoken Arxivlesdirilib 2007 03 29 at the Wayback Machine 2006 Sayimi Statistics New Zealand Native speakers aged 5 or more Arxivlesdirilib 2007 07 10 at the Wayback Machine 2000 Sayimi Dil ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Menbe https az wikipedia org w index php title Ingilis dili amp oldid 6074242, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.