Bronxit (lat.bronchitis, bronx + -itis — iltihab) — bronx divarları selikli qişasının iltihabıdır. Bronxlar udulan havanı ağciyərlərə aparan müxtəlif diametrli şaxələnmiş boru şəbəkələrindən ibarət olaraq bronxial ağac adlanır.
Bronxit tamamilə müstəqil xəstəlik olaraq inkişaf edə bilər (birincili bronxit), lakin o çox vaxt kəskin respirator infeksiyanın və ya soyuqdəymənin (ikincili bronxit) ağırlaşmasıdır və bronxların iltihabının bir xüsusiyyəti də ondan ibarətdir ki, bakterial infeksiyanın qoşulma təhlükəsi var.
Tənbəki tüstüsü və toz bronxit xəstəliyi risqini artırırlar. Hətta "passiv siqaret çəkmə" xəstəlikdən sonra zəifləmiş orqanizm üçün son faktor olaraq bronxların iltihabını törədə bilər. Xüsusən də bu valideynləri siqaret çəkən uşaqlara aiddir. Bu halda bronxitdən əlavə uşaqlarda bronxial astma və pnevmoniya yaranması risqi artır. Orqanizmin immun sisteminin vəziyyəti də az rol oynamır, əgər immunitet zəifləmişsə, adətən payızda və ya yazda, "onun qapısı bütün küləklərə" açıqdır, başqa sözlə bronxitlə xəstələnmə təhlükəsi xeyli artır.
Simptomlar və gedişat
Bronxitin əsas əlaməti açıq, sarı, boz və ya yaşıl rəngli bəlğəmli öskürəkdir. Bəzi hallarda bəlğəmdə qan qarışığı olur. Öskürəkdən başqa bronxitin simptomları boğazda ağrı və spazmalar hissiyyatı, tənəffüsün çətinləşməsi, xırıltı və azacıq hərarətin olmasıdırlar.
Gedişatdan asılı olaraq bronxit kəskin, xroniki və obstruktiv olur.
Kəskin bronxitin yaranmasından əvvəl hərarət artır, baş ağrısı, zəiflik, zökəm, boğazda öskürək və acışma, xırıltılı səs, sinəaltı ağrı, quru ağrılı öskürək, konyuktivit olur. Kəskin bronxitin əsas təzahürü əvvəlcə quru, sonra yumşaq və nəm öskürəkdir. Böyüklərdən fərqli olaraq uşaqlar bəlğəmi gətirə bilmirlər.
Xroniki bronxit çox vaxt müalicəsi vaxtında və axıra qədər aparılmayan (həkim təyinatına əməl olunmayan) kəskin bronxitin nəticəsidir. Kiçik uşaqlarda və qocalarda (75 yaşdan yuxarı) kəskin bronxitin xronikiyə keçmə ehtimalı yüksəkdir.
Xroniki bronxitin ilk mərhələsində öskürək yalnız səhərlər yataqdan qalxarkən – "bronxların səhər tualeti" – azacıq bəlğəmlə müşahidə olunur. Kəskinləşmələr ildə üç dəfədən az olmamaq şərtilə olur, digər vaxtlarda da öskürək Sizə sakitlik vermir. Xroniki bronxitin təhlükəliliyi ondan ibarətdir ki, xroniki iltihab zamanı bronxların divarları nazilir, boşluq genişlənir və bu ağ ciyər emfizemasına və bronxial astmaya gətirir.
Obstruksiya (latınca "maneə" deməkdir) – bu boşluğun sıxılması nəticəsində bronxlardan havanın keçməsinin çətinləşməsi prosesidir. Obstruktiv bronxiti uzadılmış, nəfəs verildikdə məsafədən eşidilən fit səsi, quru xırıltıya görə tanımaq olar. Bu zaman öskürəyin intensivliyinin, ümumi halın, bədən hərarətinin rəqsi ola bilər. Bir aydan çox davam edən bronxit gedişatı uzunmüddətli hesab olunur. Bronxitinn tipik ağırlaşması sinusit və otitdir. Ən çox baş verən ağırlaşması pnevmoniyadır.
Bronxit müalicə olunmadıqda, xroniki obstruktiv ağ ciyər xəstəliklərinə keçid mümkündür (XOACX) – bu ağ ciyəri zədələyən bir-birinə bağlı bütöv bir xəstəliklər qrupudur. XOACX qrupuna xroniki obstruktiv bronxit (90 %), ağır bronxial astma (9 %) və birincili emfizema (1 %) aiddirlər və qeyd etmək lazımdır ki, XOACX xəstəlikləri geriyədönməzlikləri ilə xüsusiyyətlənirlər.
Diaqnoz
Bronxitin diaqnostikası heç bir çətinlik törətmir: xəstəlik necə deyərlər göz qabağındadır, dəqiq deyilsə qulaq asmaqla diaqnoz qoyulurа. Həkim-pulmonoloq, sorğu sualdan və ağ ciyərə qulaq asdıqdan sonra sadəcə olaraq diaqnoz qoyur. Köməkçi üsullar kimi xarici tənəffüs funksiyaları araşdırılır, xəstəliyin törədicisini müəyyən etmək üçün bronxoskopiya və bəlğəmin analizi aparılır. Simptomları öskürək olan daha ciddi xəstəliklərin olmadığını müəyyən etmək üçün, məsələn vərəm və ya ağ ciyərin xərçəngi, Sizi rentgenoqrafiya və ya ağ ciyərin flüoroqrafiyasına göndərə bilərlər.
Müalicə
Bronxitin müalicəsi üçün həkim inhalyasiya, döş qəfəsinin masajını, müalicəvi bədən tərbiyəsi, fizioterapiya, həmçinin bəlğəmin qatılığını azaldan və öskürəyi asanlaşdıran (bəlğəmgətirici və mukolitik vasitələr) dərman preparatlarını və immunkorrektorlarını təyin edə bilər. Nadir hallarda öskürəkəleyhinə preparatlar təyin olunur. Bronxitdə antibiotiklər heç də həmişə təyin olunmur. Onlara lüzum olmasını yalnız həkim müəyyənləşdirə bilər. Hər şey xəstəliyin ağırlığından, törədicinin xüsusiyyətindən və xəstəliyin müddətindən asılıdır.
bronxit, bronchitis, bronx, itis, iltihab, bronx, divarları, selikli, qişasının, iltihabıdır, bronxlar, udulan, havanı, ağciyərlərə, aparan, müxtəlif, diametrli, şaxələnmiş, boru, şəbəkələrindən, ibarət, olaraq, bronxial, ağac, adlanır, kəskin, bronxitin, diaq. Bronxit lat bronchitis bronx itis iltihab bronx divarlari selikli qisasinin iltihabidir Bronxlar udulan havani agciyerlere aparan muxtelif diametrli saxelenmis boru sebekelerinden ibaret olaraq bronxial agac adlanir BronxitKeskin bronxitin diaqramiXBT 10 J20 J21 XBT 10 KM J20 9 J20 J40 J42XBT 9 466XBT 9 KM 490 1 466 0 1 491 1 2 491 9 1 2 491 8 2 DiseasesDB 29135MedlinePlus 001087MeSH D001991 Vikianbarda elaqeli mediafayllarBronxit tamamile musteqil xestelik olaraq inkisaf ede biler birincili bronxit lakin o cox vaxt keskin respirator infeksiyanin ve ya soyuqdeymenin ikincili bronxit agirlasmasidir ve bronxlarin iltihabinin bir xususiyyeti de ondan ibaretdir ki bakterial infeksiyanin qosulma tehlukesi var Tenbeki tustusu ve toz bronxit xesteliyi risqini artirirlar Hetta passiv siqaret cekme xestelikden sonra zeiflemis orqanizm ucun son faktor olaraq bronxlarin iltihabini torede biler Xususen de bu valideynleri siqaret ceken usaqlara aiddir Bu halda bronxitden elave usaqlarda bronxial astma ve pnevmoniya yaranmasi risqi artir Orqanizmin immun sisteminin veziyyeti de az rol oynamir eger immunitet zeiflemisse adeten payizda ve ya yazda onun qapisi butun kuleklere aciqdir basqa sozle bronxitle xestelenme tehlukesi xeyli artir Mundericat 1 Simptomlar ve gedisat 2 Diaqnoz 3 Mualice 4 Menbe 5 Hemcinin baxSimptomlar ve gedisat RedakteBronxitin esas elameti aciq sari boz ve ya yasil rengli belgemli oskurekdir Bezi hallarda belgemde qan qarisigi olur Oskurekden basqa bronxitin simptomlari bogazda agri ve spazmalar hissiyyati teneffusun cetinlesmesi xirilti ve azaciq heraretin olmasidirlar Gedisatdan asili olaraq bronxit keskin xroniki ve obstruktiv olur Keskin bronxitin yaranmasindan evvel heraret artir bas agrisi zeiflik zokem bogazda oskurek ve acisma xiriltili ses sinealti agri quru agrili oskurek konyuktivit olur Keskin bronxitin esas tezahuru evvelce quru sonra yumsaq ve nem oskurekdir Boyuklerden ferqli olaraq usaqlar belgemi getire bilmirler Xroniki bronxit cox vaxt mualicesi vaxtinda ve axira qeder aparilmayan hekim teyinatina emel olunmayan keskin bronxitin neticesidir Kicik usaqlarda ve qocalarda 75 yasdan yuxari keskin bronxitin xronikiye kecme ehtimali yuksekdir Xroniki bronxitin ilk merhelesinde oskurek yalniz seherler yataqdan qalxarken bronxlarin seher tualeti azaciq belgemle musahide olunur Keskinlesmeler ilde uc defeden az olmamaq sertile olur diger vaxtlarda da oskurek Size sakitlik vermir Xroniki bronxitin tehlukeliliyi ondan ibaretdir ki xroniki iltihab zamani bronxlarin divarlari nazilir bosluq genislenir ve bu ag ciyer emfizemasina ve bronxial astmaya getirir Obstruksiya latinca manee demekdir bu boslugun sixilmasi neticesinde bronxlardan havanin kecmesinin cetinlesmesi prosesidir Obstruktiv bronxiti uzadilmis nefes verildikde mesafeden esidilen fit sesi quru xiriltiya gore tanimaq olar Bu zaman oskureyin intensivliyinin umumi halin beden heraretinin reqsi ola biler Bir aydan cox davam eden bronxit gedisati uzunmuddetli hesab olunur Bronxitinn tipik agirlasmasi sinusit ve otitdir En cox bas veren agirlasmasi pnevmoniyadir Bronxit mualice olunmadiqda xroniki obstruktiv ag ciyer xesteliklerine kecid mumkundur XOACX bu ag ciyeri zedeleyen bir birine bagli butov bir xestelikler qrupudur XOACX qrupuna xroniki obstruktiv bronxit 90 agir bronxial astma 9 ve birincili emfizema 1 aiddirler ve qeyd etmek lazimdir ki XOACX xestelikleri geriyedonmezlikleri ile xususiyyetlenirler Diaqnoz RedakteBronxitin diaqnostikasi hec bir cetinlik toretmir xestelik nece deyerler goz qabagindadir deqiq deyilse qulaq asmaqla diaqnoz qoyulura Hekim pulmonoloq sorgu sualdan ve ag ciyere qulaq asdiqdan sonra sadece olaraq diaqnoz qoyur Komekci usullar kimi xarici teneffus funksiyalari arasdirilir xesteliyin toredicisini mueyyen etmek ucun bronxoskopiya ve belgemin analizi aparilir Simptomlari oskurek olan daha ciddi xesteliklerin olmadigini mueyyen etmek ucun meselen verem ve ya ag ciyerin xercengi Sizi rentgenoqrafiya ve ya ag ciyerin fluoroqrafiyasina gondere bilerler Mualice RedakteBronxitin mualicesi ucun hekim inhalyasiya dos qefesinin masajini mualicevi beden terbiyesi fizioterapiya hemcinin belgemin qatiligini azaldan ve oskureyi asanlasdiran belgemgetirici ve mukolitik vasiteler derman preparatlarini ve immunkorrektorlarini teyin ede biler Nadir hallarda oskurekeleyhine preparatlar teyin olunur Bronxitde antibiotikler hec de hemise teyin olunmur Onlara luzum olmasini yalniz hekim mueyyenlesdire biler Her sey xesteliyin agirligindan toredicinin xususiyyetinden ve xesteliyin muddetinden asilidir Menbe RedakteBronxit Arxivlesdirilib 2016 09 07 at the Wayback MachineHemcinin bax RedakteBronxial astma 1 2 3 4 Disease Ontology ing 2016 1 2 3 Monarch Disease Ontology release 2018 06 29sonu 2018 06 29 2018 Menbe https az wikipedia org w index php title Bronxit amp oldid 5722842, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
