Azərbaycanca
සිංහල
Türkçe
Pol Anri Holbax (8 dekabr 1723[…] – 21 yanvar 1789[…], Paris) — fransız materialist filosofu, ateist.
| Pol Anri Holbax | |
|---|---|
| fr. Paul-Henri Thiry, baron d’Holbach fr. Paul Henri Thiry d'Holbach | |
 | |
| Doğum tarixi | 8 dekabr 1723[…] |
| Vəfat tarixi | 21 yanvar 1789[…](65 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Dəfn yeri |
|
| Vətəndaşlığı | |
| İstiqaməti | ateizm |
| Əsas maraqları | fəlsəfə |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Mənşə etibarilə alman baronudur, lakin həyatının çoxunu Fransada keçirmişdir. Başlıca əsəri "Təbiətin sistemi" (1770) Paris parlamentinin qərarı ilə odda yandırılmışdır. Digər əsərləri: "İfşa edilmiş xristianlıq" (1761), "Cib ilahiyyatı" (1768), "Sağlam düşüncə" (1772). Holbax dini və idealist fəlsəfəni, xüsusilə Berkli təliminin tənqidini vermişdir. Holbax idealizmi sağlam düşüncəyə zidd xülya adlandırırdı. Dinin meydana gəlməsini bəzilərinin avamlığı, keçirdiyi qorxu hissi ilə və digərlərinin aldanılması ilə izah etmişdir. Holbaxa görə "Hər bir tərzdə hisslərimizə təsir edən bütün şey" materiyadır. Materiya əsas xassələri sahədən, çəkidən, fiqurdan nüfuzedilməzlikdən ibarət dəyişməz və bölünməz atomlardan ibarətdir. Həmçinin materiyanın atributu kimi başa düşdüyü hərəkəti Holbax cisimlərin məkanda sadə yerdəyişməsi kimi nəzərdən keçirmişdir. Holbaxın nəzərincə insan təbiətin bir hissəsi olub, onun qanunlarına tabedir. Holbax determinizmi müdafiə etsə də, səbəbiyyəti mexanistcəsinə başa düşmüşdür. Təsadüflərin obyektiv mövcudluğunu inkar etmiş, səbəbləri məlum olmayan hadisələr kimi müəyyənləşdirmişdir. İdrak nəzəriyyəsində Holbax, sensualizmə tərəfdar olmuşdur, aqnostizmə qarşı çıxmışdır. Siyasətdə Holbax konstitusiyalı monarxiyanın, bəzən isə maarifçi mütləqiyyətin mühafizəsində durmuşdur. Cəmiyyətə baxışlarında idealistir; göstərirdi ki, "dünyanı fikirlər idarə edir". İnsanların azadlıq, qurtuluş yolunu maarifdə görürdü. Holbaxa görə öz xüsusi təbiətini bilməməsi bəşər nəslini buna gətirib çıxarmışdır ki, o əsarətə məruz qalmış və hökumətlərin qurbanına çevrilmişdir.
İstinadlar
- Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- Paul-Henri Thiry d` Holbach // Babelio (fr.). 2007.
- Paul Henry Thiry Holbach // Brockhauz Ensiklopediyası (alm.).
- Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
Xarici keçidlər
- Sağlam düşüncə, (türk.). Kitabın archive.org-da skan edilmiş versiyası.
 | Filosof ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Pol Anri Holbax 8 dekabr 1723 21 yanvar 1789 Paris fransiz materialist filosofu ateist Pol Anri Holbaxfr Paul Henri Thiry baron d Holbach fr Paul Henri Thiry d HolbachDogum tarixi 8 dekabr 1723 1723 12 08 Vefat tarixi 21 yanvar 1789 1789 01 21 65 yasinda Vefat yeri Paris Fransa kralligiDefn yeri Muqeddes Rox kilsesi d Vetendasligi Fransa Pfals kurfurstluyuIstiqameti ateizmEsas maraqlari felsefe Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiMense etibarile alman baronudur lakin heyatinin coxunu Fransada kecirmisdir Baslica eseri Tebietin sistemi 1770 Paris parlamentinin qerari ile odda yandirilmisdir Diger eserleri Ifsa edilmis xristianliq 1761 Cib ilahiyyati 1768 Saglam dusunce 1772 Holbax dini ve idealist felsefeni xususile Berkli teliminin tenqidini vermisdir Holbax idealizmi saglam dusunceye zidd xulya adlandirirdi Dinin meydana gelmesini bezilerinin avamligi kecirdiyi qorxu hissi ile ve digerlerinin aldanilmasi ile izah etmisdir Holbaxa gore Her bir terzde hisslerimize tesir eden butun sey materiyadir Materiya esas xasseleri saheden cekiden fiqurdan nufuzedilmezlikden ibaret deyismez ve bolunmez atomlardan ibaretdir Hemcinin materiyanin atributu kimi basa dusduyu hereketi Holbax cisimlerin mekanda sade yerdeyismesi kimi nezerden kecirmisdir Holbaxin nezerince insan tebietin bir hissesi olub onun qanunlarina tabedir Holbax determinizmi mudafie etse de sebebiyyeti mexanistcesine basa dusmusdur Tesaduflerin obyektiv movcudlugunu inkar etmis sebebleri melum olmayan hadiseler kimi mueyyenlesdirmisdir Idrak nezeriyyesinde Holbax sensualizme terefdar olmusdur aqnostizme qarsi cixmisdir Siyasetde Holbax konstitusiyali monarxiyanin bezen ise maarifci mutleqiyyetin muhafizesinde durmusdur Cemiyyete baxislarinda idealistir gosterirdi ki dunyani fikirler idare edir Insanlarin azadliq qurtulus yolunu maarifde gorurdu Holbaxa gore oz xususi tebietini bilmemesi beser neslini buna getirib cixarmisdir ki o esarete meruz qalmis ve hokumetlerin qurbanina cevrilmisdir IstinadlarBibliotheque nationale de France BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 Paul Henri Thiry d Holbach Babelio fr 2007 Paul Henry Thiry Holbach Brockhauz Ensiklopediyasi alm Bibliotheque nationale de France BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 Xarici kecidlerSaglam dusunce turk Kitabin archive org da skan edilmis versiyasi Filosof ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin