fbpx
Wikipedia

Pol Anri Holbax

Pol Anri Holbax (1723-1789) — fransız materialist filosofu, ateist. Mənşə etibarilə alman baronudur, lakin həyatının çoxunu Fransada keçirmişdir. Başlıca əsəri "Təbiətin sistemi" (1770) Paris parlamentinin qərarı ilə odda yandırılmışdır. Digər əsərləri: "İfşa edilmiş xristianlıq" (1761), "Cib ilahiyyatı" (1768), "Sağlam düşüncə" (1772). Holbax dini və idealist fəlsəfəni, xüsusilə Berkli təliminin tənqidini vermişdir. Holbax idealizmi sağlam düşüncəyə zidd xülya adlandırırdı. Dinin meydana gəlməsini bəzilərinin avamlığı, keçirdiyi qorxu hissi ilə və digərlərinin aldanılması ilə izah etmişdir. Holbaxa görə "Hər bir tərzdə hisslərmizə təsir edən bütün şey" materiyadır. Materiya əsas xassələri sahədən, çəkidən, fiqurdan nüfuzedilməzlikdən ibarət dəyişməz və bölünməz atomlardan ibarətdir. Həmçinin materiyanın atributu kimi başa düşdüyü hərəkəti Holbax cisimlərin məkanda sadə yerdəyişməsi kimi nəzərdən keçirmişdir. Holbaxın nəzərincə insan təbiətin bir hissəsi olub, onun qanunlarına tabedir. Holbax determinizmi müdafiə etsə də, səbəbiyyəti mexanistcəsinə başa düşmüşdür. Təsadüflərin obyektiv mövcudluğunu inkar etmiş, səbəbləri məlum olmayan hadisələr kimi müəyyənləşdirmişdir. İdrak nəzəriyyəsində Holbax, sensualizmə tərəfdar olmuşdur, aqnostizmə qarşı çıxmışdır. Siyasətdə Holbax konstitusiyalı monarxiyanın, bəzən isə maarifçi mütləqiyyətin mühafizəsində durmuşdur. Cəmiyyətə baxışlarında idealistir; göstərirdi ki, "dünyanı fikirlər idarə edir". İnsanların azadlıq, qurtuluş yolunu maarifdə görürdü. Holbaxa görə öz xüsusi təbiətini bilməməsi bəşər nəslini buna gətirib çıxarmışdır ki, o əsarətə məruz qalmış və hökumətlərin qurbanına çevrilmişdir.

Pol Anri Holbax
Paul-Henri Thiry, baron d’Holbach
Doğum tarixi
Doğum yeri Edeshaym, Reynland-Pfalts, Almaniya
Vəfat tarixi (65 yaşında)
Vəfat yeri Paris, Fransa
Dəfn yeri
  • Müqəddəs Rox kilsəsi[d]
Vətəndaşlığı
  •  Fransa
  •  Electoral Palatinate[d]
Təhsili
Fəaliyyəti filosof, yazıçı, sahibə[d], kimyaçı, ensiklopediyaçı[d], vəkil
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Xarici keçidlər

  • Sağlam düşüncə,  (türk.). Kitabın archive.org-da skan edilmiş versiyası.

anri, holbax, 1723, 1789, fransız, materialist, filosofu, ateist, mənşə, etibarilə, alman, baronudur, lakin, həyatının, çoxunu, fransada, keçirmişdir, başlıca, əsəri, təbiətin, sistemi, 1770, paris, parlamentinin, qərarı, ilə, odda, yandırılmışdır, digər, əsər. Pol Anri Holbax 1723 1789 fransiz materialist filosofu ateist Mense etibarile alman baronudur lakin heyatinin coxunu Fransada kecirmisdir Baslica eseri Tebietin sistemi 1770 Paris parlamentinin qerari ile odda yandirilmisdir Diger eserleri Ifsa edilmis xristianliq 1761 Cib ilahiyyati 1768 Saglam dusunce 1772 Holbax dini ve idealist felsefeni xususile Berkli teliminin tenqidini vermisdir Holbax idealizmi saglam dusunceye zidd xulya adlandirirdi Dinin meydana gelmesini bezilerinin avamligi kecirdiyi qorxu hissi ile ve digerlerinin aldanilmasi ile izah etmisdir Holbaxa gore Her bir terzde hisslermize tesir eden butun sey materiyadir Materiya esas xasseleri saheden cekiden fiqurdan nufuzedilmezlikden ibaret deyismez ve bolunmez atomlardan ibaretdir Hemcinin materiyanin atributu kimi basa dusduyu hereketi Holbax cisimlerin mekanda sade yerdeyismesi kimi nezerden kecirmisdir Holbaxin nezerince insan tebietin bir hissesi olub onun qanunlarina tabedir Holbax determinizmi mudafie etse de sebebiyyeti mexanistcesine basa dusmusdur Tesaduflerin obyektiv movcudlugunu inkar etmis sebebleri melum olmayan hadiseler kimi mueyyenlesdirmisdir Idrak nezeriyyesinde Holbax sensualizme terefdar olmusdur aqnostizme qarsi cixmisdir Siyasetde Holbax konstitusiyali monarxiyanin bezen ise maarifci mutleqiyyetin muhafizesinde durmusdur Cemiyyete baxislarinda idealistir gosterirdi ki dunyani fikirler idare edir Insanlarin azadliq qurtulus yolunu maarifde gorurdu Holbaxa gore oz xususi tebietini bilmemesi beser neslini buna getirib cixarmisdir ki o esarete meruz qalmis ve hokumetlerin qurbanina cevrilmisdir Pol Anri HolbaxPaul Henri Thiry baron d HolbachDogum tarixi 8 dekabr 1723Dogum yeri Edeshaym Reynland Pfalts AlmaniyaVefat tarixi 21 iyun 1789 65 yasinda Vefat yeri Paris FransaDefn yeri Muqeddes Rox kilsesi d Vetendasligi Fransa Electoral Palatinate d Tehsili Leyden UniversitetiFealiyyeti filosof yazici sahibe d kimyaci ensiklopediyaci d vekil Vikianbarda elaqeli mediafayllarXarici kecidler RedakteSaglam dusunce turk Kitabin archive org da skan edilmis versiyasi Filosof ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Menbe https az wikipedia org w index php title Pol Anri Holbax amp oldid 5523774, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.