fbpx
Wikipedia

Salvador Alyende

Salvador Alyende (isp. Salvador Allende Gossens; 26 iyun 1908(1908-06-26)[…], Santyaqo, Çili11 sentyabr 1973(1973-09-11)[…], Santyaqo) — 1970-1973-cü illərdə Çilinin sosialist prezidenti. Alyende seçkilər vasitəsi ilə hakimiyyətə qəlmiş ilk marksist prezident olmuşdur. Hakimiyyətə gəlməkdə əsas məqsədi kimi, Çilidə orta təbəqənin maraqlarına cavab vermək olduğunu bildirən, Alyende xalqın etimadını qazana bilməmiş və 11 sentyabr 1973-cü ildə general Auqusto Pinoçet tərəfindən devrilmişdir. Salvador Alyende çevriliş zamanı Prezident Sarayının alınmasında həlak olmuşdur.

Salvador Alyende
isp. Salvador Allende Gossens

Salvador Alyende (1970-1973)
29-cu Çili prezidenti
3 noyabr 1970 — 11 sentyabr 1973
Xələfi Auqusto Pinoçet
Şəxsi məlumatlar
Təhsili
Doğum tarixi 26 iyun 1908(1908-06-26)[…]
Doğum yeri
Vəfat tarixi 11 sentyabr 1973(1973-09-11)[…] (65 yaşında)
Vəfat yeri
Dəfn yeri
  • Santiago General Cemetery[d]

 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Uşaqlıq və gənclik illəri

Alyende orta təbəqdən olan ailədə anadan olmuşdur. Orta məktəbi bitirdikdən sonra anadan olduğu Valparasio şəhərində tibb təhsili almağa başlayır. Ali məktəbdə təhsil aldığı illərdə fəal siyasətlə məşğul olmağa başlayır və solçu gənclərin təşkil etdiyi tədbirlərə qatılır. Tədbilər zamanı etdiyi çıxışlar nəticəsində, qısa zamanda üzvü olduğu təşkilatın liderlərindən birinə çevrilir. XX Çili prezidenti Karlos İbanez de Kampoya qarşı nümayişlərdə iştirak etdiyi üçün həbs olunur və təhsil aldığı ali məktəbdən qovulur. Bir il sonra dostları ilə birlikdə solçu yönümlü Partido Socialista adlı kommunist partiyasını yaradır.

Siyasi fəaliyyətə başlaması

Alyende 1937-ci ildə millətvəkili seçilir. Bu illərdə vaxtı ilə kənarlaşdırıldığı Valaspiro Universitetinə bərpa olunur və burada tibb sahəsi üzrə dərslər keçir. Çili Xalq Cəphəsinin rəhbəri Pedro Aqueyra Kerda Alyendeni 1939-cu ildə səhiyyə naziri vəzifəsinə təyin edir. Salvador Alyende siyasi fəaliyyətində maddi durumu ağır olan insanların maraqlarını müdafiə etməklə başlayır. Qısa zaman ərzində sosial baxımdan az təmin olunmuş insanlar üçün bəzi qanunların qəbul olunmasına nail olur. Göstərdiyi bu cür fəaliyyətə görə şərti olaraq Kasıbların Kralı adını alır. 1943-cü ildə Çili sosialist partiyasının icra komitəsinin rəhbəri təyin olunur.

Prezidentliyə namizəd olması

 
1964-cü ildə Çilili fəhlələrin təşkil etdiyi yürüşdə, Alyendeninin siyasəti dəstəklənirdi.

Alyende orta və aşağı təbəqənin maraqlarını təmin edən məsələrə daha çox diqqət ayırması, xalqın böyük bir qisminin onu dəstəkləməsinə səbəb olmuşdu. 1952-ci ildə keçirilən prezident seçkilərində ən real namizədlərdən olan Alyende, əgər xalq istəyərsə namizdəliyini irəli sürməyə hazır olduğunu bildirmiş və bununla da prezidentlik yolunda böyük bir addım atmışdır. Həmin il Frente del Pueblo adlı siyasi partiya yaradan Alyende namizədliyini irəli sürmüş, lakin cəmi 60 min səs toplaya bilmişdi. Uğursuzluğa baxmayaraq, sonrakı illərdə keçiləcək prezident seçkiləri üçün məğlub olduğu 1952-ci ildə aktiv fəaliyyət başlamışdır. 1970-ci ildə Sosialist, Kommunist, Liberallardan ibarət Xalq Birliyi adlı siyasi komitə yaradır.

1952, 19581964-cü ildə keçirilən prezident seçkilərində namizədliyini irəli sürür, ancaq qalib qələ bilmir. IV dəfə namizdəliyini irəli sürdüyü 1967-ci ildə səslərin 36% toplayaraq, qalib elan olunur. Seçkilərin başa çatmasından 2 ay sonra Alyendə prezident sarayına köçür və buradan ölkəni rəsmən idarə etməyə başlayır. Alyende hakimiyyətinin ilk illərində özünü mətbuatın dostu kimi təqdim edir və bununla da cəmiyyətdə ən radikal partiyaların belə etimadını qazana bilir.

Sosial iqtisadiyyat planı

Salvador Alyende hakimiyyətinin ilk aylarında, Çilidə sosialist cəmiyyətin qurulmasının vacibliyini qeyd edirdi. Varlı insanların mülkləri müsadirə edilir, insanlar üzərində ciddi nəzarət yaradılırdı. Alyendenin əmri ilə 15 yaşından kiçik uşaqlara və yeni doğulmuş körpələrin analarına gündəlik yarım litr süd verilirdi. Ölkədə ən az maaş alan şəxslərin əməkhaqqıları iki dəfə artırıldı. Ölkədə fəaliyyət göstərən xarici şirkətlərə qarşı sanksiyaların təyin olunması və yerli şirkətlərin dövlətin nəzarətinə keçməsi prosesi sürətlənirdi. 1970-ci ildə Çilidə Kuba səfirliyinin açılması ABŞ-la olan münasibətlərin gərginləşməsinə səbəb olmuşdur.

Həmçinin bax

  1. Salvador Allende // filmportal.de — 2005.
  2. Salvador Allende // Discogs (ing.) — 2000.
  3. Catalog of the German National Library (alm.)
  4. Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması — 2011.
  5. https://www.theatlantic.com/international/archive/2014/09/chile-coup-salvador-allende-cia/380082/

salvador, alyende, salvador, allende, gossens, iyun, 1908, 1908, santyaqo, çili, sentyabr, 1973, 1973, santyaqo, 1970, 1973, illərdə, çilinin, sosialist, prezidenti, alyende, seçkilər, vasitəsi, ilə, hakimiyyətə, qəlmiş, marksist, prezident, olmuşdur, hakimiyy. Salvador Alyende isp Salvador Allende Gossens 26 iyun 1908 1908 06 26 1 2 3 Santyaqo Cili 3 11 sentyabr 1973 1973 09 11 4 5 1 Santyaqo 3 1970 1973 cu illerde Cilinin sosialist prezidenti Alyende seckiler vasitesi ile hakimiyyete qelmis ilk marksist prezident olmusdur Hakimiyyete gelmekde esas meqsedi kimi Cilide orta tebeqenin maraqlarina cavab vermek oldugunu bildiren Alyende xalqin etimadini qazana bilmemis ve 11 sentyabr 1973 cu ilde general Auqusto Pinocet terefinden devrilmisdir Salvador Alyende cevrilis zamani Prezident Sarayinin alinmasinda helak olmusdur Salvador Alyendeisp Salvador Allende GossensSalvador Alyende 1970 1973 29 cu Cili prezidenti3 noyabr 1970 11 sentyabr 1973Xelefi Auqusto PinocetSexsi melumatlarTehsili Cili UniversitetiDogum tarixi 26 iyun 1908 1908 06 26 1 2 3 Dogum yeri Santyaqo Cili 3 Vefat tarixi 11 sentyabr 1973 1973 09 11 4 5 1 65 yasinda Vefat yeri Santyaqo Santiago Province d Cili 3 Defn yeri Santiago General Cemetery d Vikianbarda elaqeli mediafayllar Mundericat 1 Usaqliq ve genclik illeri 2 Siyasi fealiyyete baslamasi 3 Prezidentliye namized olmasi 4 Sosial iqtisadiyyat plani 5 Hemcinin baxUsaqliq ve genclik illeri RedakteAlyende orta tebeqden olan ailede anadan olmusdur Orta mektebi bitirdikden sonra anadan oldugu Valparasio seherinde tibb tehsili almaga baslayir Ali mektebde tehsil aldigi illerde feal siyasetle mesgul olmaga baslayir ve solcu genclerin teskil etdiyi tedbirlere qatilir Tedbiler zamani etdiyi cixislar neticesinde qisa zamanda uzvu oldugu teskilatin liderlerinden birine cevrilir XX Cili prezidenti Karlos Ibanez de Kampoya qarsi numayislerde istirak etdiyi ucun hebs olunur ve tehsil aldigi ali mektebden qovulur Bir il sonra dostlari ile birlikde solcu yonumlu Partido Socialista adli kommunist partiyasini yaradir Siyasi fealiyyete baslamasi RedakteAlyende 1937 ci ilde milletvekili secilir Bu illerde vaxti ile kenarlasdirildigi Valaspiro Universitetine berpa olunur ve burada tibb sahesi uzre dersler kecir Cili Xalq Cephesinin rehberi Pedro Aqueyra Kerda Alyendeni 1939 cu ilde sehiyye naziri vezifesine teyin edir Salvador Alyende siyasi fealiyyetinde maddi durumu agir olan insanlarin maraqlarini mudafie etmekle baslayir Qisa zaman erzinde sosial baximdan az temin olunmus insanlar ucun bezi qanunlarin qebul olunmasina nail olur Gosterdiyi bu cur fealiyyete gore serti olaraq Kasiblarin Krali adini alir 1943 cu ilde Cili sosialist partiyasinin icra komitesinin rehberi teyin olunur Prezidentliye namized olmasi Redakte 1964 cu ilde Cilili fehlelerin teskil etdiyi yurusde Alyendeninin siyaseti desteklenirdi Alyende orta ve asagi tebeqenin maraqlarini temin eden meselere daha cox diqqet ayirmasi xalqin boyuk bir qisminin onu desteklemesine sebeb olmusdu 1952 ci ilde kecirilen prezident seckilerinde en real namizedlerden olan Alyende eger xalq isteyerse namizdeliyini ireli surmeye hazir oldugunu bildirmis ve bununla da prezidentlik yolunda boyuk bir addim atmisdir Hemin il Frente del Pueblo adli siyasi partiya yaradan Alyende namizedliyini ireli surmus lakin cemi 60 min ses toplaya bilmisdi Ugursuzluga baxmayaraq sonraki illerde kecilecek prezident seckileri ucun meglub oldugu 1952 ci ilde aktiv fealiyyet baslamisdir 1970 ci ilde Sosialist Kommunist Liberallardan ibaret Xalq Birliyi adli siyasi komite yaradir 1952 1958 ve 1964 cu ilde kecirilen prezident seckilerinde namizedliyini ireli surur ancaq qalib qele bilmir IV defe namizdeliyini ireli surduyu 1967 ci ilde seslerin 36 toplayaraq qalib elan olunur Seckilerin basa catmasindan 2 ay sonra Alyende prezident sarayina kocur ve buradan olkeni resmen idare etmeye baslayir Alyende hakimiyyetinin ilk illerinde ozunu metbuatin dostu kimi teqdim edir ve bununla da cemiyyetde en radikal partiyalarin bele etimadini qazana bilir Sosial iqtisadiyyat plani RedakteSalvador Alyende hakimiyyetinin ilk aylarinda Cilide sosialist cemiyyetin qurulmasinin vacibliyini qeyd edirdi Varli insanlarin mulkleri musadire edilir insanlar uzerinde ciddi nezaret yaradilirdi Alyendenin emri ile 15 yasindan kicik usaqlara ve yeni dogulmus korpelerin analarina gundelik yarim litr sud verilirdi Olkede en az maas alan sexslerin emekhaqqilari iki defe artirildi Olkede fealiyyet gosteren xarici sirketlere qarsi sanksiyalarin teyin olunmasi ve yerli sirketlerin dovletin nezaretine kecmesi prosesi suretlenirdi 1970 ci ilde Cilide Kuba sefirliyinin acilmasi ABS la olan munasibetlerin gerginlesmesine sebeb olmusdur Hemcinin bax RedakteIzabel Alyende 1 2 3 4 5 6 Salvador Allende filmportal de 2005 1 2 3 Salvador Allende Discogs ing 2000 1 2 3 4 5 6 7 Catalog of the German National Library alm 1 2 3 Bibliotheque nationale de France BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 1 2 3 https www theatlantic com international archive 2014 09 chile coup salvador allende cia 380082 Menbe https az wikipedia org w index php title Salvador Alyende amp oldid 6012833, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.