
Peşəkar işçi və ya ixtisaslı işçi (ing. skilled worker) — müəyyən bir sahədə nəzəri və praktiki biliklərə, eləcə də peşə bacarıqlarına sahib olan və bu bilikləri tətbiq edərək yüksək ixtisas tələb edən vəzifələri yerinə yetirə bilən əmək iştirakçısıdır. Peşəkar işçilər texniki, sənaye, xidmət, səhiyyə, informasiya texnologiyaları, tikinti və digər sahələrdə fəaliyyət göstərə bilərlər. Onların fəaliyyəti, adətən, xüsusi təlim, , sertifikatlaşdırma və ya uzunmüddətli iş təcrübəsi tələb edir.
Peşəkar işçilər iqtisadi inkişafın və əsasını təşkil edir. Onların fəaliyyəti məhsuldarlığın artmasına, texnologiyanın tətbiqinə və innovasiyaların genişlənməsinə səbəb olur. Əmək bazarında ixtisaslı işçi çatışmazlığı olan ölkələr bu boşluğu aradan qaldırmaq üçün mühacirət siyasətlərində peşəkar işçiləri cəlb edən xüsusi proqramlar həyata keçirirlər. Məsələn, Kanada, Almaniya və Avstraliya kimi ölkələr ixtisaslı mütəxəssisləri ölkəyə cəlb etmək üçün "Skilled Worker Visa" proqramlarını tətbiq edirlər.
Tarixi
| ]İxtisaslı əmək anlayışı qədim dövrlərdən mövcuddur. Antik dövrlərdə Yunanıstan və Roma imperiyasında sənətkarlar və ustalar xüsusi bilik və bacarıqlara malik olur, gildiyalarda birləşirdilər.Orta əsrlərdə Avropada peşəkar işçi təbəqəsi əsasən sənətkar gildiyaları vasitəsilə formalaşırdı. Bu gildiyalar vasitəsilə ustalar şagirdlərə sənət öyrədir, ixtisaslı işçi nəsilləri yetişdirilirdi. Sənaye inqilabı dövründə (XVIII əsrin sonu – XIX əsr) ixtisaslı işçi anlayışı daha da aktuallaşdı. Mexanikləşmə ilə birlikdə texniki sahələrdə çalışan insanların xüsusi təlim alması zəruri hala gəldi.XX əsrdə peşəkar işçilər sənaye, hərbi və informasiya sahələrinin inkişafında mühüm rol oynadılar. İkinci Dünya müharibəsi dövründə və sonrasında bir çox ölkələrdə texniki ixtisaslara olan tələbat artdı və rolu gücləndi. Müasir dövrdə, xüsusilə XXI əsrdə, rəqəmsallaşma və texnoloji inkişaf səbəbilə ixtisaslı işçi anlayışı daha çox , proqramlaşdırma, kibertəhlükəsizlik və süni intellekt sahələrini də əhatə edir.
Beynəlxalq miqrasiya
| ]Qlobal əmək bazarında peşəkar işçilərə olan tələbat artmaqda davam edir. Xüsusilə tibb, informasiya texnologiyaları, mühəndislik və tikinti sahələrində bu ehtiyac daha çox hiss olunur. Bu səbəbdən bir çox inkişaf etmiş ölkə ixtisaslı kadrların təşviq edir. Digər tərəfdən, inkişaf etməkdə olan ölkələr bu səbəbdən (ing. brain drain) problemi ilə üzləşirlər.
Peşəkar işçilərin hazırlanması üçün , , kolleclər və universitetlər mühüm rol oynayır. Əlavə olaraq, davamlı təhsil və kursları bu işçilərin biliklərini yeniləməyə imkan yaradır. Müasir dövrdə rəqəmsal texnologiyalarla bağlı sahələrdə ixtisaslı kadrlara ehtiyac xüsusilə artmaqdadır. platformaları bu sahədə əlçatanlığı artırır.
Azərbaycanda
| ]Azərbaycan Respublikasında peşəkar işçi qüvvəsinin hazırlanması dövlətin əmək və təhsil siyasətinin əsas istiqamətlərindən biridir. həyata keçirilir, yenilənir və əmək bazarının tələblərinə uyğun proqramlar hazırlanır. Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyi tərəfindən həyata keçirilən layihələr çərçivəsində gənclərin ixtisaslı işçi kimi hazırlanması üçün təlimlər və praktiki proqramlar təşkil olunur.
Həmçinin bax
| ]İstinadlar
| ]- Norbert Altmann/Christoph Köhler/Pamela Meil Technology and Work in German Industry, p. 279, Routledge, 1992 ISBN
- Robert H. Wiebe Self-Rule, pp. 132-3, University of Chicago Press, 1995 ISBN
- Thomas L. Friedman The World Is Flat, p. 147, Macmillan, 2007 ISBN
- G. Beijer Brain Drain, p. 1, Brill Archive, 1972 ISBN
- "Why People Apply for Immigration?"[ölü keçid] by Exon
- Dirk Hoerder American Labor and Immigration History, 1877-1920s, p. 153, University of Illinois Press, 1983 ISBN
- Antoine Joseph/Berry/Ingram Skilled Worker's Solidarity, pp. 73-4, Taylor & Francis, 2000 ISBN
- Philip S. Foner History of the Labor Movement in the United States, pp. 78-9, International Publishers Co., 1976 ISBN
- "Employment-Based Immigration: Third Preference EB-3 | USCIS". www.uscis.gov (ingilis). 2 dekabr 2020. 30 oktyabr 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 noyabr 2023.
- Y. S. Brenner A Short History of Economic Progress, p. 213, Routledge, 1969 ISBN
- Detlef Mülhberger Hitler's Followers, p. 19, Routledge, 1991 ISBN
- "Peşə təhsili və məşğulluq: Əmək bazarına uyğun peşəkarlar hazırlanır". Azərbaycan Respublikasının Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyi. 25 oktyabr 2023. İstifadə tarixi: 12 iyun 2025.
Biblioqrafiya
| ]- Greenspan, Alan. The Age of Turbulence: Adventures in a New World. Penguin. 2007. ISBN .
Xarici keçidlər
| ]- Torpey, Elka. "High wages after high school - without a bachelor's degree" (PDF). Occupational Outlook Quarterly. Bureau of Labor Statistics. 2012. 26 iyun 2015 tarixində arxivləşdirilib (PDF).
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vikipediya azad ensiklopediya Britaniya Kolumbiyasi Kanada 2014 cu ilde boru qaynaq eden ixtisasli isci Pesekar isci ve ya ixtisasli isci ing skilled worker mueyyen bir sahede nezeri ve praktiki biliklere elece de pese bacariqlarina sahib olan ve bu bilikleri tetbiq ederek yuksek ixtisas teleb eden vezifeleri yerine yetire bilen emek istirakcisidir Pesekar isciler texniki senaye xidmet sehiyye informasiya texnologiyalari tikinti ve diger sahelerde fealiyyet gostere bilerler Onlarin fealiyyeti adeten xususi telim sertifikatlasdirma ve ya uzunmuddetli is tecrubesi teleb edir Pesekar isciler iqtisadi inkisafin ve esasini teskil edir Onlarin fealiyyeti mehsuldarligin artmasina texnologiyanin tetbiqine ve innovasiyalarin genislenmesine sebeb olur Emek bazarinda ixtisasli isci catismazligi olan olkeler bu boslugu aradan qaldirmaq ucun muhaciret siyasetlerinde pesekar iscileri celb eden xususi proqramlar heyata kecirirler Meselen Kanada Almaniya ve Avstraliya kimi olkeler ixtisasli mutexessisleri olkeye celb etmek ucun Skilled Worker Visa proqramlarini tetbiq edirler Tarixi span Ixtisasli emek anlayisi qedim dovrlerden movcuddur Antik dovrlerde Yunanistan ve Roma imperiyasinda senetkarlar ve ustalar xususi bilik ve bacariqlara malik olur gildiyalarda birlesirdiler Orta esrlerde Avropada pesekar isci tebeqesi esasen senetkar gildiyalari vasitesile formalasirdi Bu gildiyalar vasitesile ustalar sagirdlere senet oyredir ixtisasli isci nesilleri yetisdirilirdi Senaye inqilabi dovrunde XVIII esrin sonu XIX esr ixtisasli isci anlayisi daha da aktuallasdi Mexaniklesme ile birlikde texniki sahelerde calisan insanlarin xususi telim almasi zeruri hala geldi XX esrde pesekar isciler senaye herbi ve informasiya sahelerinin inkisafinda muhum rol oynadilar Ikinci Dunya muharibesi dovrunde ve sonrasinda bir cox olkelerde texniki ixtisaslara olan telebat artdi ve rolu guclendi Muasir dovrde xususile XXI esrde reqemsallasma ve texnoloji inkisaf sebebile ixtisasli isci anlayisi daha cox proqramlasdirma kibertehlukesizlik ve suni intellekt sahelerini de ehate edir Beynelxalq miqrasiya span Qlobal emek bazarinda pesekar iscilere olan telebat artmaqda davam edir Xususile tibb informasiya texnologiyalari muhendislik ve tikinti sahelerinde bu ehtiyac daha cox hiss olunur Bu sebebden bir cox inkisaf etmis olke ixtisasli kadrlarin tesviq edir Diger terefden inkisaf etmekde olan olkeler bu sebebden ing brain drain problemi ile uzlesirler Pesekar iscilerin hazirlanmasi ucun kollecler ve universitetler muhum rol oynayir Elave olaraq davamli tehsil ve kurslari bu iscilerin biliklerini yenilemeye imkan yaradir Muasir dovrde reqemsal texnologiyalarla bagli sahelerde ixtisasli kadrlara ehtiyac xususile artmaqdadir platformalari bu sahede elcatanligi artirir Azerbaycanda span Azerbaycan Respublikasinda pesekar isci quvvesinin hazirlanmasi dovletin emek ve tehsil siyasetinin esas istiqametlerinden biridir heyata kecirilir yenilenir ve emek bazarinin teleblerine uygun proqramlar hazirlanir Emek ve Ehalinin Sosial Mudafiesi Nazirliyi terefinden heyata kecirilen layiheler cercivesinde genclerin ixtisasli isci kimi hazirlanmasi ucun telimler ve praktiki proqramlar teskil olunur Hemcinin bax span Emek bazariIstinadlar span Norbert Altmann Christoph Kohler Pamela Meil Technology and Work in German Industry p 279 Routledge 1992 ISBN 978 0 415 07926 6 Robert H Wiebe Self Rule pp 132 3 University of Chicago Press 1995 ISBN 978 0 226 89562 8 Thomas L Friedman The World Is Flat p 147 Macmillan 2007 ISBN 978 0 374 29278 2 G Beijer Brain Drain p 1 Brill Archive 1972 ISBN 978 90 247 1453 7 Why People Apply for Immigration olu kecid by Exon Dirk Hoerder American Labor and Immigration History 1877 1920s p 153 University of Illinois Press 1983 ISBN 978 0 252 00963 1 Antoine Joseph Berry Ingram Skilled Worker s Solidarity pp 73 4 Taylor amp Francis 2000 ISBN 978 0 8153 3336 4 Philip S Foner History of the Labor Movement in the United States pp 78 9 International Publishers Co 1976 ISBN 978 0 7178 0388 0 Employment Based Immigration Third Preference EB 3 USCIS www uscis gov ingilis 2 dekabr 2020 30 oktyabr 2023 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 11 noyabr 2023 Y S Brenner A Short History of Economic Progress p 213 Routledge 1969 ISBN 978 0 7146 1277 5 Detlef Mulhberger Hitler s Followers p 19 Routledge 1991 ISBN 978 0 415 00802 0 Pese tehsili ve mesgulluq Emek bazarina uygun pesekarlar hazirlanir Azerbaycan Respublikasinin Emek ve Ehalinin Sosial Mudafiesi Nazirliyi 25 oktyabr 2023 Istifade tarixi 12 iyun 2025 Biblioqrafiya span Greenspan Alan The Age of Turbulence Adventures in a New World Penguin 2007 ISBN 978 1 59420 131 8 Xarici kecidler span Torpey Elka High wages after high school without a bachelor s degree PDF Occupational Outlook Quarterly Bureau of Labor Statistics 2012 26 iyun 2015 tarixinde arxivlesdirilib PDF Normativ yoxlamaGND 4113499 0 Microsoft 2777950934 MesgulluqTesnifatlarAkademik vezife tutma Tesadufi mesgulluq Muveqqeti isler Tam stat is Layihe esasli isci Is bolgusu Yarimstat is Ferdi sahibkarliq Elave is Pesekar isci Musteqil podratci Emekci Emek haqqi ile isIse qebulTercumeyi hal Emek muqavilesi Musahibe Tovsiye mektubu Ise qebul RezumeRollarKooperativ Isci Isegoturen Is Nezaretci KonullulukEmekci sinifKaryera ve tehsilHobbi Koucinq Tehsil Fasilesiz tehsil Elektron tehsil Magistratura Lisenziya Mentorluq Pese OperatorDavamiyyetFasile iliIs cedveliCagiris novbesine bax Uzaqdan is Is vaxtiEmek haqqi ve maasGelir vergisi Yasamaq ucun kifayet qeder emek haqqi Minimum emek haqqiIsci mukafatlariIllik mezuniyyet Heyat sigortasi PensiyaEmeyin tehlukesizliyi ve saglamliqErqonomikaBeraber imkanlarMusbet ayriseckilik Suse tavanQanun pozuntulariQiymetlendirmeIstekKolelik Insan alveriIsden cixarilmaIsden cixarilma TeqaudIssizlikIqtisadi bohran Tam mesgulluq Filips eyrisi Resessiya Struktur issizlikDovlet proqramlariTarixi ABS Hemcinin baxDiger sablonlar Kateqoriyalar Mesgulluq novleriPese adlari ve sertifikatlar