Qeyri-müntəzəm məşğulluq və ya müvəqqəti əmək münasibətləri (ing. Casual employment or Contract employment) — işçi ilə işəgötürən arasında əmək hüququ çərçivəsində qısa müddətli və ya qeyri-müntəzəm əsaslarla qurulan əmək münasibətləri. Bu növ məşğulluqda işçi işə ehtiyac olduğu hallarda işə cəlb olunur və daimi iş qrafiki ilə təmin edilmir.
Avstraliyada 2021-ci ildən etibarən Fair Work Act 2009 qanununa uyğun olaraq adi məşğulluq anlayışı hüquqi şəkildə tərif olunmuşdur. Qanuna əsasən bir şəxs aşağıdakı hallarda adi işçi hesab olunur:
- ona iş təklif olunur;
- təklifdə işin qeyri-müəyyən müddətdə davam edəcəyinə dair "qəti öhdəlik" yoxdur;
- şəxs bu şərtlərlə razılaşaraq işə başlayır.
Qanunvericilik yalnız dörd əsas faktoru nəzərə almağa icazə verir:
- işəgötürənin işi təklif etmək və işçinin bu işi qəbul etmək seçiminin olub-olmaması;
- işin yalnız müəssisənin ehtiyacına əsasən təklif edilməsi;
- işin müqavilədə "casual" olaraq qeyd olunması;
- işçiyə "casual loading" — əlavə maaş verilməsi.
Bundan əlavə, Milli Əmək Standartlarına görə, 12 ay eyni müəssisədə və son 6 ayda müntəzəm iş qrafiki ilə çalışan adi işçilər daimi işçi olmaq hüququ qazanırlar (kiçik müəssisələr istisna ola bilər).
2003-cü ildə Avstraliyada işçilərin təqribən 28%-i adi əsaslarla işləyirdi. Adətən işəgötürənlər adi işçiləri ehtiyac olduqca həftəlik çağırırlar.
Yeni Zelandiya
| ]Yeni Zelandiyada adi işçilərə ya pro-rata illik məzuniyyət, ya da ümumi qazanca əlavə olaraq 8% məzuniyyət ödənişi verilir. Lakin bu müqavilələrdə xəstəlik məzuniyyəti və zəmanətli iş saatları nəzərdə tutulmur.
Jinkinson v Oceana Gold (NZ) Ltd işində Məhkəmə belə qənaətə gəlmişdir:
Əgər işçi və işəgötürən arasında öhdəliklər yalnız iş müddətində varsa, bu adi məşğulluq hesab olunur. Əgər işdən kənar dövrlərdə də qarşılıqlı öhdəliklər mövcuddursa, bu artıq daimi əmək münasibəti sayılır.
Lee v Minor Developments Ltd (2008) işində adi işə aid aşağıdakı xüsusiyyətlər göstərilmişdir:
- qısa müddətli və konkret məqsədli işə cəlb olunma;
- müntəzəm iş qrafikinin olmaması;
- iş ehtiyac əsasında təklif olunur;
- həftədən-həftəyə zəmanətli işin olmaması;
- işin "lazım olduqda" əsaslı olması;
- tərəflər arasında işə cəlbetmə və ya qəbul öhdəliyinin olmaması;
- hər dəfə ayrıca müddətli iş əlaqəsi.
2008-ci ildə Yeni Zelandiyada Əmək hökuməti adi işçilərin hüquqlarının genişləndirilməsini təklif etsə də, həmin il hakimiyyətdən getmişdir.
Birləşmiş Krallıq
| ]Böyük Britaniya Hökuməti adi məşğulluğu aşağıdakı kimi müəyyən edir:
- işçilər müəyyən biznes üçün zaman-zaman çalışırlar;
- biznes iş təklif etməyə və işçi də qəbul etməyə məcbur deyil;
- müqavilədə “casual”, “freelance”, “zero hours” və ya bənzər terminlər istifadə olunur;
- işçi şifahi və ya yazılı razılıqla şərtləri qəbul edir;
- işçi rəhbərin nəzarəti altındadır və başqasını əvəz edə bilməz;
- vergilər və sosial ödənişlər işəgötürən tərəfindən tutulur;
- iş üçün lazım olan materiallar və alətlər biznes tərəfindən təmin edilir.
Həmçinin bax
| ]- Əmək hüququ
- — zero hour contract
İstinadlar
| ]- Fair Work Act 2009 (Cth) [1] Arxiv surəti 26 may 2025 tarixindən (Wayback Machine) saytında.
- "Casual employees". . Commonwealth of Australia. 2 iyun 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 iyun 2023.
- Fair Work Act 2009 (Cth) s 66A to s 66M Arxiv surəti 24 iyun 2024 tarixindən (Wayback Machine) saytında.
- "Casual employees". Law Handbook (South Australia). Legal Services Commission of South Australia. 2 iyun 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 iyun 2023.
- Parliamentary Library, Department of Parliamentary services
- Jinkinson v Oceana Gold (NZ) Ltd [2009] CC 9/09 CRC 4/08.
- "Am I a casual employee?". 24 yanvar 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 iyun 2025.
- Stronger Protections for Casual and Temp Workers. Beehive Arxiv surəti 11 iyun 2023 tarixindən (Wayback Machine) saytında.
- Employee status. UK Government Arxiv surəti 6 iyun 2025 tarixindən (Wayback Machine) saytında.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vikipediya azad ensiklopediya Qeyri muntezem mesgulluq ve ya muveqqeti emek munasibetleri ing Casual employment or Contract employment isci ile isegoturen arasinda emek huququ cercivesinde qisa muddetli ve ya qeyri muntezem esaslarla qurulan emek munasibetleri Bu nov mesgulluqda isci ise ehtiyac oldugu hallarda ise celb olunur ve daimi is qrafiki ile temin edilmir Avstraliyada 2021 ci ilden etibaren Fair Work Act 2009 qanununa uygun olaraq adi mesgulluq anlayisi huquqi sekilde terif olunmusdur Qanuna esasen bir sexs asagidaki hallarda adi isci hesab olunur ona is teklif olunur teklifde isin qeyri mueyyen muddetde davam edeceyine dair qeti ohdelik yoxdur sexs bu sertlerle razilasaraq ise baslayir Qanunvericilik yalniz dord esas faktoru nezere almaga icaze verir isegoturenin isi teklif etmek ve iscinin bu isi qebul etmek seciminin olub olmamasi isin yalniz muessisenin ehtiyacina esasen teklif edilmesi isin muqavilede casual olaraq qeyd olunmasi isciye casual loading elave maas verilmesi Bundan elave Milli Emek Standartlarina gore 12 ay eyni muessisede ve son 6 ayda muntezem is qrafiki ile calisan adi isciler daimi isci olmaq huququ qazanirlar kicik muessiseler istisna ola biler 2003 cu ilde Avstraliyada iscilerin teqriben 28 i adi esaslarla isleyirdi Adeten isegoturenler adi iscileri ehtiyac olduqca heftelik cagirirlar Yeni Zelandiya span Yeni Zelandiyada adi iscilere ya pro rata illik mezuniyyet ya da umumi qazanca elave olaraq 8 mezuniyyet odenisi verilir Lakin bu muqavilelerde xestelik mezuniyyeti ve zemanetli is saatlari nezerde tutulmur Jinkinson v Oceana Gold NZ Ltd isinde Mehkeme bele qenaete gelmisdir Eger isci ve isegoturen arasinda ohdelikler yalniz is muddetinde varsa bu adi mesgulluq hesab olunur Eger isden kenar dovrlerde de qarsiliqli ohdelikler movcuddursa bu artiq daimi emek munasibeti sayilir Lee v Minor Developments Ltd 2008 isinde adi ise aid asagidaki xususiyyetler gosterilmisdir qisa muddetli ve konkret meqsedli ise celb olunma muntezem is qrafikinin olmamasi is ehtiyac esasinda teklif olunur hefteden hefteye zemanetli isin olmamasi isin lazim olduqda esasli olmasi terefler arasinda ise celbetme ve ya qebul ohdeliyinin olmamasi her defe ayrica muddetli is elaqesi 2008 ci ilde Yeni Zelandiyada Emek hokumeti adi iscilerin huquqlarinin genislendirilmesini teklif etse de hemin il hakimiyyetden getmisdir Birlesmis Kralliq span Boyuk Britaniya Hokumeti adi mesgullugu asagidaki kimi mueyyen edir isciler mueyyen biznes ucun zaman zaman calisirlar biznes is teklif etmeye ve isci de qebul etmeye mecbur deyil muqavilede casual freelance zero hours ve ya benzer terminler istifade olunur isci sifahi ve ya yazili raziliqla sertleri qebul edir isci rehberin nezareti altindadir ve basqasini evez ede bilmez vergiler ve sosial odenisler isegoturen terefinden tutulur is ucun lazim olan materiallar ve aletler biznes terefinden temin edilir Hemcinin bax span Emek huququ zero hour contractIstinadlar span Fair Work Act 2009 Cth 1 Arxiv sureti 26 may 2025 tarixinden Wayback Machine saytinda Casual employees Commonwealth of Australia 2 iyun 2023 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2 iyun 2023 Fair Work Act 2009 Cth s 66A to s 66M Arxiv sureti 24 iyun 2024 tarixinden Wayback Machine saytinda Casual employees Law Handbook South Australia Legal Services Commission of South Australia 2 iyun 2023 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2 iyun 2023 Parliamentary Library Department of Parliamentary services Jinkinson v Oceana Gold NZ Ltd 2009 CC 9 09 CRC 4 08 Am I a casual employee 24 yanvar 2023 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 12 iyun 2025 Stronger Protections for Casual and Temp Workers Beehive Arxiv sureti 11 iyun 2023 tarixinden Wayback Machine saytinda Employee status UK Government Arxiv sureti 6 iyun 2025 tarixinden Wayback Machine saytinda MesgulluqTesnifatlarAkademik vezife tutma Tesadufi mesgulluq Muveqqeti isler Tam stat is Layihe esasli isci Is bolgusu Yarimstat is Ferdi sahibkarliq Elave is Pesekar isci Musteqil podratci Emekci Emek haqqi ile isIse qebulTercumeyi hal Emek muqavilesi Musahibe Tovsiye mektubu Ise qebul RezumeRollarKooperativ Isci Isegoturen Is Nezaretci KonullulukEmekci sinifKaryera ve tehsilHobbi Koucinq Tehsil Fasilesiz tehsil Elektron tehsil Magistratura Lisenziya Mentorluq Pese OperatorDavamiyyetFasile iliIs cedveliCagiris novbesine bax Uzaqdan is Is vaxtiEmek haqqi ve maasGelir vergisi Yasamaq ucun kifayet qeder emek haqqi Minimum emek haqqiIsci mukafatlariIllik mezuniyyet Heyat sigortasi PensiyaEmeyin tehlukesizliyi ve saglamliqErqonomikaBeraber imkanlarMusbet ayriseckilik Suse tavanQanun pozuntulariQiymetlendirmeIstekKolelik Insan alveriIsden cixarilmaIsden cixarilma TeqaudIssizlikIqtisadi bohran Tam mesgulluq Filips eyrisi Resessiya Struktur issizlikDovlet proqramlariTarixi ABS Hemcinin baxDiger sablonlar Kateqoriyalar Emek huququSosial huquqlarMesgulluq novleriMesgulluqAvstraliya iqtisadiyyati
