Azərbaycanca
සිංහල
Türkçe
Gildiya — orta əsrlərdə Avropa şəhərlərində yaranmış, eyni peşə və ya sənət sahəsinə aid olan şəxslərin yaratdığı iqtisadi və sosial birliklər. Gildiyalar əsasən , tacirlər, dərzilər və digər peşə sahibləri arasında təşkil olunmuşdur. Gildiyanın əsas məqsədi üzvlərinin maraqlarını qorumaq, məhsul və xidmət keyfiyyətinə nəzarət etmək və müəyyən sosial təminatları həyata keçirmək olmuşdur.
XVIII əsrin sonlarından başlayaraq Sənaye inqilabı nəticəsində gildiyaların əhəmiyyəti azalmağa başladı. Yeni sənaye istehsalı üsulları və fabrik sistemləri gildiyaların nəzarət imkanlarını zəiflətdi. Dövlətin iqtisadiyyata müdaxiləsinin artması və azad bazar prinsiplərinin yayılması ilə gildiyalar ləğv edilməyə və ya sıradan çıxmağa başladı. Fransa İnqilabı və İngiltərədə qəbul olunan bir sıra qanunlar gildiyaları rəsmi olaraq ləğv etdi.
Tarixi
Gildiyalar ilk dəfə olaraq IX əsrdə Şimali Avropanın ticarət şəhərlərində — xüsusilə Saksoniya və Skandinaviyada meydana gəlmişdir. Lakin öz klassik formasını XII–XIV əsrlərdə Qərbi Avropada — Fransa, İtaliya, İngiltərə və Almaniya şəhərlərində tapmışdır. Gildiyalar zamanla həm iqtisadi, həm də siyasi gücə çevrilmişdir. Onlar şəhər şuralarında təmsil olunmuş, bəzən isə vergi yığımı və hüquqi məsələlərdə rol oynamışdır.
gildiya üzvü olmayan şəxslərin ticarətlə məşğul olması və ya məhsul satması qadağan edilə bilərdi. Bu da gildiyaların ticarətə nəzarət imkanlarını artırırdı. Gildiyalar daxilində usta, şagird (çıraq) və səyyah sənətkar (kalfa) kimi rütbələr mövcud idi. Usta olmaq üçün xüsusi imtahanlardan keçmək və “usta əsəri” təqdim etmək tələb olunurdu.
Növləri
- Ticarət gildiyaları — şəhərlərarası və ölkələrarası ticarətlə məşğul olan tacirlərin birləşməsi.
- Sənət gildiyaları — yerli istehsalla məşğul olan sənətkarların təşkilatları. Buraya dərzilər, çəkməçilər, dülgərlər, dəmirçilər və s. daxil idi.
- Dini gildiyalar — dini mərasimləri, xeyriyyə işlərini və cənazə xidmətlərini təşkil edən birliklər.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Welsh, Jennifer. "Huge Ancient Roman Shipyard Unearthed in Italy". Live Science. Future. September 23, 2011. İstifadə tarixi: June 23, 2021.
- Gies, Joseph; Gies, Frances. Life in a medieval city (English). Crowell. 1969. ISBN . OCLC 70662.
- Rashdall, Hastings. The Universities of Europe in the Middle Ages: Salerno. Bologna. Paris. Clarendon Press. 1895. 150.
- Powell, Marvin A. Metrology and Mathematics in Ancient Mesopotamia // Sasson, Jack M. (redaktor). Civilizations of the Ancient Near East. III. New York, NY: Charles Scribner's Sons. 1995. səh. 1955. ISBN .
- Hammurabi. "Code of Hammurabi, King of Babylon". Avalon Project. King, Leonard William tərəfindən tərcümə olunub. New Haven, CT: Yale Law School. 1910. İstifadə tarixi: June 20, 2021.
- Hammurabi. . Sommer, Otto tərəfindən tərcümə olunub. "Code of Hammurabi, King of Babylon". Records of the Past. Washington: Records of the Past Exploration Society. 2 (3). 1903: 85. İstifadə tarixi: June 20, 2021.
234. If a shipbuilder builds ... as a present [compensation].
- Hammurabi. "Code of Hammurabi, King of Babylon" (PDF). Liberty Fund. Harper, Robert Francis tərəfindən tərcümə olunub (2nd). Chicago: University of Chicago Press. 1904. səh. 83. İstifadə tarixi: June 20, 2021.
§234. If a boatman build ... silver as his wage.
- The Documentary History of Insurance, 1000 B.C.–1875 A.D. Newark, New Jersey: Prudential Financial. 1915. 5–6. İstifadə tarixi: June 15, 2021.
- Epstein, Steven A. Wage Labor and Guilds in Medieval Europe. Chapel Hill, North Carolina: University of North Carolina Press. 1995. 10–49. ISBN .
- de Ligt, L. "D. 47,22, 1, pr.-1 and the Formation of Semi-Public "Collegia"". Latomus. 60 (2). 2001: 346–349. ISSN 0023-8856. JSTOR 41539517.
- Ginsburg, Michael. "Roman military clubs and their social functions". Transactions and Proceedings of the American Philological Association. 71. 1940: 149–156. doi:10.2307/283119. JSTOR 283119.
Əlavə ədəbiyyat siyahısı
- Picard, Liza. Elizabeth's London: Everyday Life in Elizabethan London. Weidenfeld & Nicolson. 2003. ISBN .
- Brentano, Lujo. On the History and Development of Gilds and the Origin of Trade-Unions. Research & Source Works Series. Burt Frankin. 1969 [1870]. ISBN .
- Epstein, Steven A. Wage Labor and Guilds in Medieval Europe. UNC Press Books. 1991. ISBN .
- . The Rise and Decline of Nations: Economic Growth, Stagflation, and Social Rigidities. Yale University Press. 2008 [1982]. ISBN .
- Ogilvie, Sheilagh. 2019. The European Guilds: An Economic Analysis. Princeton University Press. covers 1000 to 1880.
- Rosser, Gervase. The Art of Solidarity in the Middle Ages: Guilds in England 1250–1550, Oxford University Press, 2015, https://books.google.com/books?id=A0rTBgAAQBAJ
Xarici keçidlər
- Medieval Guilds – World History Encyclopedia
- Medieval guilds
- St. Eloy's Hospice The last Guild House in Utrecht (archived 28 November 2006)
Gilds // Britannika Ensiklopediyası (XI). 1911.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Gildiya orta esrlerde Avropa seherlerinde yaranmis eyni pese ve ya senet sahesine aid olan sexslerin yaratdigi iqtisadi ve sosial birlikler Gildiyalar esasen tacirler derziler ve diger pese sahibleri arasinda teskil olunmusdur Gildiyanin esas meqsedi uzvlerinin maraqlarini qorumaq mehsul ve xidmet keyfiyyetine nezaret etmek ve mueyyen sosial teminatlari heyata kecirmek olmusdur Suse istehsalcilari gildiyasinin enenevi el istehsali isaresi Almaniyada movcuddur Bu isarelere gildiya uzvlerinin is yerlerini qeyd etdiyi bir cox kohne Avropa seherlerinde rast gelmek olar Coxlari zamanla sag qalmis ve ya senaye dovrune qaytarilmisdir Bu gun onlar xususen de kohne seher erazilerinde berpa olunur ve ya yeniden yaradilir XVIII esrin sonlarindan baslayaraq Senaye inqilabi neticesinde gildiyalarin ehemiyyeti azalmaga basladi Yeni senaye istehsali usullari ve fabrik sistemleri gildiyalarin nezaret imkanlarini zeifletdi Dovletin iqtisadiyyata mudaxilesinin artmasi ve azad bazar prinsiplerinin yayilmasi ile gildiyalar legv edilmeye ve ya siradan cixmaga basladi Fransa Inqilabi ve Ingilterede qebul olunan bir sira qanunlar gildiyalari resmi olaraq legv etdi TarixiGildiyalar ilk defe olaraq IX esrde Simali Avropanin ticaret seherlerinde xususile Saksoniya ve Skandinaviyada meydana gelmisdir Lakin oz klassik formasini XII XIV esrlerde Qerbi Avropada Fransa Italiya Ingiltere ve Almaniya seherlerinde tapmisdir Gildiyalar zamanla hem iqtisadi hem de siyasi guce cevrilmisdir Onlar seher suralarinda temsil olunmus bezen ise vergi yigimi ve huquqi meselelerde rol oynamisdir gildiya uzvu olmayan sexslerin ticaretle mesgul olmasi ve ya mehsul satmasi qadagan edile bilerdi Bu da gildiyalarin ticarete nezaret imkanlarini artirirdi Gildiyalar daxilinde usta sagird ciraq ve seyyah senetkar kalfa kimi rutbeler movcud idi Usta olmaq ucun xususi imtahanlardan kecmek ve usta eseri teqdim etmek teleb olunurdu NovleriTicaret gildiyalari seherlerarasi ve olkelerarasi ticaretle mesgul olan tacirlerin birlesmesi Senet gildiyalari yerli istehsalla mesgul olan senetkarlarin teskilatlari Buraya derziler cekmeciler dulgerler demirciler ve s daxil idi Dini gildiyalar dini merasimleri xeyriyye islerini ve cenaze xidmetlerini teskil eden birlikler Hemcinin baxEsnaf Senaye inqilabiIstinadlarWelsh Jennifer Huge Ancient Roman Shipyard Unearthed in Italy Live Science Future September 23 2011 Istifade tarixi June 23 2021 Gies Joseph Gies Frances Life in a medieval city English Crowell 1969 ISBN 978 0 213 76379 4 OCLC 70662 Rashdall Hastings The Universities of Europe in the Middle Ages Salerno Bologna Paris Clarendon Press 1895 150 Powell Marvin A Metrology and Mathematics in Ancient Mesopotamia Sasson Jack M redaktor Civilizations of the Ancient Near East III New York NY Charles Scribner s Sons 1995 seh 1955 ISBN 0 684 19279 9 Hammurabi Code of Hammurabi King of Babylon Avalon Project King Leonard William terefinden tercume olunub New Haven CT Yale Law School 1910 Istifade tarixi June 20 2021 Hammurabi Sommer Otto terefinden tercume olunub Code of Hammurabi King of Babylon Records of the Past Washington Records of the Past Exploration Society 2 3 1903 85 Istifade tarixi June 20 2021 234 If a shipbuilder builds as a present compensation Hammurabi Code of Hammurabi King of Babylon PDF Liberty Fund Harper Robert Francis terefinden tercume olunub 2nd Chicago University of Chicago Press 1904 seh 83 Istifade tarixi June 20 2021 234 If a boatman build silver as his wage The Documentary History of Insurance 1000 B C 1875 A D Newark New Jersey Prudential Financial 1915 5 6 Istifade tarixi June 15 2021 Epstein Steven A Wage Labor and Guilds in Medieval Europe Chapel Hill North Carolina University of North Carolina Press 1995 10 49 ISBN 978 0807844984 de Ligt L D 47 22 1 pr 1 and the Formation of Semi Public Collegia Latomus 60 2 2001 346 349 ISSN 0023 8856 JSTOR 41539517 Ginsburg Michael Roman military clubs and their social functions Transactions and Proceedings of the American Philological Association 71 1940 149 156 doi 10 2307 283119 JSTOR 283119 Elave edebiyyat siyahisiPicard Liza Elizabeth s London Everyday Life in Elizabethan London Weidenfeld amp Nicolson 2003 ISBN 978 0 297 60729 8 Brentano Lujo On the History and Development of Gilds and the Origin of Trade Unions Research amp Source Works Series Burt Frankin 1969 1870 ISBN 978 0833703682 Epstein Steven A Wage Labor and Guilds in Medieval Europe UNC Press Books 1991 ISBN 978 0 8078 4498 4 The Rise and Decline of Nations Economic Growth Stagflation and Social Rigidities Yale University Press 2008 1982 ISBN 978 0 300 15767 3 Ogilvie Sheilagh 2019 The European Guilds An Economic Analysis Princeton University Press covers 1000 to 1880 Rosser Gervase The Art of Solidarity in the Middle Ages Guilds in England 1250 1550 Oxford University Press 2015 https books google com books id A0rTBgAAQBAJXarici kecidlerVikianbarda Gildiya ile elaqeli mediafayllar var Medieval Guilds World History Encyclopedia Medieval guilds St Eloy s Hospice The last Guild House in Utrecht archived 28 November 2006 Gilds Britannika Ensiklopediyasi XI 1911