Azərbaycanca
Deutsch
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
İşə qəbul (ing. Recruitment) — təşkilatların və ya şirkətlərin vakansiyaları doldurmaq məqsədilə potensial namizədləri müəyyən etməsi, cəlb etməsi və seçməsi prosesi. Bu proses işəgötürənin ehtiyac duyduğu ixtisas və bacarıqlara uyğun namizədlərin tapılması və qiymətləndirilməsini əhatə edir. İşə qəbul insan resursları idarəçiliyinin əsas funksiyalarından biridir və təşkilatın səmərəliliyində mühüm rol oynayır.
Tarixi
İşə qəbul prosesi insan əmək münasibətlərinin formalaşması ilə birlikdə təşəkkül tapmışdır. Ənənəvi cəmiyyətlərdə işə qəbul əsasən şəxsi əlaqələr və sosial çevrə vasitəsilə həyata keçirilirdi.Sənaye inqilabı dövründə fabrik və müəssisələrin artması nəticəsində strukturlaşdırılmış işə qəbul formaları inkişaf etdi. XX əsrin ortalarında insan resursları idarəetməsinin ayrıca bir sahə kimi formalaşması bu prosesə daha elmi və sistemli yanaşmanı gətirdi. XXI əsrdə isə rəqəmsal texnologiyalar və onlayn platformalar işə qəbulun əsas vasitələrinə çevrilmişdir.
Proses mərhələləri
İşə qəbul prosesi bir neçə əsas mərhələdən ibarətdir:
- Tələbatın müəyyənləşdirilməsi – təşkilat hansı vəzifəyə, hansı səriştə və bacarıqlara malik işçiyə ehtiyac olduğunu müəyyən edir.
- Vakansiyanın elan olunması – bu mərhələdə iş elanı uyğun kanallarla yayımlanır (şirkət saytı, iş portalları, sosial media və s.).
- Müraciətlərin toplanması və ilkin baxış – namizədlərdən CV və ərizə formaları qəbul olunur, ilkin uyğunluq qiymətləndirilir.
- Müsahibə və qiymətləndirmə – uyğun namizədlərlə müsahibə keçirilir, bəzi hallarda testlər və praktik tapşırıqlar tətbiq olunur.
- Namizədin seçilməsi və təklifin verilməsi – ən uyğun namizədə iş təklifi edilir və razılaşdırıldıqdan sonra işə qəbul rəsmiləşdirilir.
Müasir yanaşmalar
Müasir dövrdə işə qəbul texnologiya ilə sıx şəkildə bağlıdır.Əsas namizəd izləmə sistemləri (ATS - Applicant Tracking Systems) və Süni intellekt əsasında işləyən seçim alqoritmləri işəgötürənlərə minlərlə müraciət arasında sürətli və effektiv seçim etməyə imkan yaradır. Eyni zamanda, sosial platformalar – xüsusilə LinkedIn – həm namizədlər, həm də işəgötürənlər üçün əsas əlaqə vasitəsinə çevrilmişdir. Bəzi təşkilatlar işə qəbul zamanı “kompetensiya əsaslı müsahibə” və ya “situasiya qiymətləndirmələri” tətbiq edir. Bu yanaşmalar namizədin yalnız bilik və təcrübəsini deyil, həm də qərarvermə, ünsiyyət, adaptasiya kimi yumşaq bacarıqlarını (soft skills) ölçmək üçün nəzərdə tutulur.
İşə qəbul prosesi zamanı və qorunmalıdır. Ayrı-seçkilik (gender, yaş, irq, din və s. əsasında) yolverilməz sayılır. Bir çox ölkələrdə işəgötürənlər bu qaydalara riayət etmədikdə hüquqi məsuliyyət daşıyırlar.
Azərbaycanda işə qəbul
Azərbaycan Respublikası Əmək Məcəlləsi işə qəbul prosesini tənzimləyən əsas hüquqi sənəddir. Dövlət və özəl sektorda işə qəbul fərqli prosedurlarla həyata keçirilir. Dövlət orqanlarında işə qəbul adətən Dövlət İmtahan Mərkəzi və ya müvafiq qurumlar tərəfindən keçirilən müsabiqə və testlər əsasında aparılır. Özəl sektorda isə daha çox açıq vakansiyalar və birbaşa müraciətlər əsasında seçim prosesi həyata keçirilir.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Barrick, Murray R.; Parks-Leduc, Laura. "Selection for Fit". Annual Review of Organizational Psychology and Organizational Behavior. 6 (1). 2019-01-21: 171–193. doi:10.1146/annurev-orgpsych-012218-015028. ISSN 2327-0608.
- Sulich, Adam. "Mathematical models and non-mathematical methods in recruitment and selection processes". Reviewed Papers from 17th International Conference. Mekon 2015. 1. 2016-02-06. ISBN . 2025-01-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2025-06-06.
- [1], Acas. Accessed 7 March 2017
- Pinsker, Joe. "People Who Use Firefox or Chrome Are Better Employees". The Atlantic. March 16, 2015.
- Kramer, Mary. "Need to fill jobs? Don't hunt the 'purple squirrel'". Crain Communications. April 7, 2013. İstifadə tarixi: 2016-06-10.
- ZALP Global Employee Referral Index 2013 Survey. "ZALP unleashes the power of Employee Referrals". ZALP.com. 2017-03-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2025-06-06.
- Sarah Kathryn Stein; Amir Goldberg; Sameer B. Srivastava. "Distinguishing Round from Square Pegs: Predicting Hiring Based on Pre-hire Language Use" (PDF).
- "How companies and not-for-profit organisations can benefit from video interviewing - TeloInterview". telointerview.com. 2018-01-12 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-01-12.
- Auguste, Byron. "The majority of Americans lack a college degree. Why do so many employers require one?". The Washington Post. 2021-07-20. 2021-09-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-09-24.
- Zielinski, Dave. "HR Technology: Referral Booster". Society for Human Resource Management (SHRM). March 1, 2013.[ölü keçid]
- Sulich, Adam. "SULICH Adam; Mathematical models and non-mathematical methods in recruitment and selection processes". www.academia.edu. 2025-01-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-02-01.
- "Azərbaycan Respublikası Əmək Məcəlləsi". e-qanun.az (az.). 2022-09-29 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 6 iyun 2025.
Xarici keçidlər
Vikianbarda İşə qəbul ilə əlaqəli mediafayllar var.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ise qebul ing Recruitment teskilatlarin ve ya sirketlerin vakansiyalari doldurmaq meqsedile potensial namizedleri mueyyen etmesi celb etmesi ve secmesi prosesi 1 Bu proses isegoturenin ehtiyac duydugu ixtisas ve bacariqlara uygun namizedlerin tapilmasi ve qiymetlendirilmesini ehate edir Ise qebul insan resurslari idareciliyinin esas funksiyalarindan biridir ve teskilatin semereliliyinde muhum rol oynayir 2 Boyuk Britaniya ordusu ucun ise qebul posteri Mundericat 1 Tarixi 2 Proses merheleleri 3 Muasir yanasmalar 4 Azerbaycanda ise qebul 5 Hemcinin bax 6 Istinadlar 7 Xarici kecidlerTarixiredakteIse qebul prosesi insan emek munasibetlerinin formalasmasi ile birlikde tesekkul tapmisdir Enenevi cemiyyetlerde ise qebul esasen sexsi elaqeler ve sosial cevre vasitesile heyata kecirilirdi 3 Senaye inqilabi dovrunde fabrik ve muessiselerin artmasi neticesinde strukturlasdirilmis ise qebul formalari inkisaf etdi XX esrin ortalarinda insan resurslari idareetmesinin ayrica bir sahe kimi formalasmasi bu prosese daha elmi ve sistemli yanasmani getirdi XXI esrde ise reqemsal texnologiyalar ve onlayn platformalar ise qebulun esas vasitelerine cevrilmisdir 4 Proses merheleleriredakteIse qebul prosesi bir nece esas merheleden ibaretdir 5 Telebatin mueyyenlesdirilmesi teskilat hansi vezifeye hansi seriste ve bacariqlara malik isciye ehtiyac oldugunu mueyyen edir Vakansiyanin elan olunmasi bu merhelede is elani uygun kanallarla yayimlanir sirket sayti is portallari sosial media ve s Muracietlerin toplanmasi ve ilkin baxis namizedlerden CV ve erize formalari qebul olunur ilkin uygunluq qiymetlendirilir 6 Musahibe ve qiymetlendirme uygun namizedlerle musahibe kecirilir bezi hallarda testler ve praktik tapsiriqlar tetbiq olunur Namizedin secilmesi ve teklifin verilmesi en uygun namizede is teklifi edilir ve razilasdirildiqdan sonra ise qebul resmilesdirilir Muasir yanasmalarredakteMuasir dovrde ise qebul texnologiya ile six sekilde baglidir 7 Esas namized izleme sistemleri ATS Applicant Tracking Systems ve Suni intellekt esasinda isleyen secim alqoritmleri isegoturenlere minlerle muraciet arasinda suretli ve effektiv secim etmeye imkan yaradir 8 Eyni zamanda sosial platformalar xususile LinkedIn hem namizedler 9 hem de isegoturenler ucun esas elaqe vasitesine cevrilmisdir Bezi teskilatlar ise qebul zamani kompetensiya esasli musahibe ve ya situasiya qiymetlendirmeleri tetbiq edir Bu yanasmalar namizedin yalniz bilik ve tecrubesini deyil hem de qerarverme unsiyyet adaptasiya kimi yumsaq bacariqlarini soft skills olcmek ucun nezerde tutulur 10 Ise qebul prosesi zamani emek qanunvericiliyi ve beraber imkan prinsipi qorunmalidir Ayri seckilik gender yas irq din ve s esasinda yolverilmez sayilir Bir cox olkelerde isegoturenler bu qaydalara riayet etmedikde huquqi mesuliyyet dasiyirlar 11 Azerbaycanda ise qebulredakteAzerbaycan Respublikasi Emek Mecellesi ise qebul prosesini tenzimleyen esas huquqi seneddir Dovlet ve ozel sektorda ise qebul ferqli prosedurlarla heyata kecirilir Dovlet orqanlarinda ise qebul adeten Dovlet Imtahan Merkezi ve ya muvafiq qurumlar terefinden kecirilen musabiqe ve testler esasinda aparilir Ozel sektorda ise daha cox aciq vakansiyalar ve birbasa muracietler esasinda secim prosesi heyata kecirilir 12 Hemcinin baxredakteMesgulluq Emek muqavilesi Karyera Insan resurslari idareetmesiIstinadlarredakte Barrick Murray R Parks Leduc Laura Selection for Fit Annual Review of Organizational Psychology and Organizational Behavior 6 1 2019 01 21 171 193 doi 10 1146 annurev orgpsych 012218 015028 ISSN nbsp 2327 0608 Sulich Adam Mathematical models and non mathematical methods in recruitment and selection processes Reviewed Papers from 17th International Conference Mekon 2015 1 2016 02 06 ISBN nbsp 978 80 248 3684 3 2025 01 28 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2025 06 06 1 Acas Accessed 7 March 2017 Pinsker Joe People Who Use Firefox or Chrome Are Better Employees The Atlantic March 16 2015 Kramer Mary Need to fill jobs Don t hunt the purple squirrel Crain Communications April 7 2013 Istifade tarixi 2016 06 10 ZALP Global Employee Referral Index 2013 Survey ZALP unleashes the power of Employee Referrals ZALP com 2017 03 01 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2025 06 06 Sarah Kathryn Stein Amir Goldberg Sameer B Srivastava Distinguishing Round from Square Pegs Predicting Hiring Based on Pre hire Language Use PDF How companies and not for profit organisations can benefit from video interviewing TeloInterview telointerview com 2018 01 12 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2018 01 12 Auguste Byron The majority of Americans lack a college degree Why do so many employers require one The Washington Post 2021 07 20 2021 09 18 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2021 09 24 Zielinski Dave HR Technology Referral Booster Society for Human Resource Management SHRM March 1 2013 olu kecid Sulich Adam SULICH Adam Mathematical models and non mathematical methods in recruitment and selection processes www academia edu 2025 01 28 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2016 02 01 Azerbaycan Respublikasi Emek Mecellesi e qanun az az 2022 09 29 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 6 iyun 2025 Xarici kecidlerredakte nbsp Vikilugetde Recruitment movzusuna dair melumatlar var nbsp Vikianbarda Ise qebul ile elaqeli mediafayllar var Menbe https az wikipedia org w index php title Ise qebul amp oldid 8188524