Wikipedia
Fizika üzrə Nobel mükafatı laureatlarının siyahısı
Fizika üzrə Nobel mükafatı (isv. Nobelpriset i fysik) — İsveç Kral Elmlər Akademiyası tərəfindən fizikanın müxtəlif sahələri üzrə elm adamlarına təqdim olunan illik mükafat. Bu mükafat Alfred Nobelin 1895-ci ildəki vəsiyyəti əsasında təsis edilmiş beş Nobel mükafatından biridir, hansı ki, fizika sahəsi üzrə insanlığa əlamətdar töhfələr verənlərə təqdim olunur. Nobelin vəsiyyətinə əsasən, mükafat Nobel Fondu tərəfindən idarə olunur və Royal İsveç Elmlər Akademiyası tərəfindən seçilmiş beş üzvdən ibarət komitə tərəfindən verilir. Mükafat Stokholmda 10 dekabr - Alfred Nobelin ölüm ildönümü ilə bağlı illik mərasimdə təqdim olunur. Laureatlar bir medal, bir diplom və illər ərzində dəyişən miqdarda pul mükafatı alırlar.
Statistika
Fizika üzrə Nobel mükafatına ilk dəfə 1901-ci ildə alman fiziki Vilhelm Rentgenə layiq görülmüşdür. Ona verilən mükafat pulunun məbləği 150.782 İsveç kronu təşkil edirdi, 2007-ci ilin dekabr ayında bu məbləğ 7.731.004 İsveç kronuna bərabər idi. Con Bardin bu sahə üzrə mükafatı iki dəfə qazanan yeganə laureatdır (1956 və 1972-ci il). Mariya Küri həmçinin iki Nobel mükafatı qazanmışdır; 1903-cü ildə fizika sahəsi üzrə və 1911-ci ildə kimya sahəsi üzrə. Uilyam Lorens Breqq 2014-cü ilin oktyabr ayına qədər ən gənc Nobel mükafatı laureatı idi. O mükafatı 1915-ci ildə 25 yaşında ikən qazandı və Fizika sahəsi üzrə Nobel mükafatının ən gənc laureatı olaraq qalmaqdadır. Dörd qadın fizika sahəsi üzrə Nobel mükafatına layiq görülmüşdür: Mariya Küri (1903), Mariya Göppert-Mayer (1963),Donna Striklend (2018) və Andrea Qez (2020). 2018-ci ildən etibarən mükafat 209 şəxsə təqdim edilmişdir.
1916, 1931, 1934, 1940 və 1942-ci illərdə Fizika üzrə Nobel mükafatı verilmədi. Həmçinin Fizika üzrə Nobel mükafatı 8 dəfə bir il müdətinə təxirə salınıb. Nobel komitəsinin qərarına əsasən 1917-ci ildə heç bir namizədin zəruri kriteriyaya sahib olmaması səbəbi ilə Fizika üzrə Nobel mükafatı verilmədi, ancaq həmin mükafat 1918-ci ildə Çarlz Qlover Barklaya verilmiş və mükafat 1917-ci ilin mükafatı olaraq sayılmışdır. Həmçinin 1918-ci ilin mükafatı 1919-cu ildə Maks Planka, 1921-ci ilin mükafatı 1922-ci ildə Albert Eynşteynə, 1924-cü ilin mükafatı 1925-ci ildə Karl Siqbana, 1925-ci ilin mükafatı 1926-cı ildə Ceyms Frank və Qustav Lüdviq Hertsə, 1928-ci ilin mükafatı 1929-cu ildə Ouen Uillans Riçardsona, 1932-ci ilin mükafatı 1933-cu ildə Verner Heyzenberqə və 1943-cü ilin mükafatı isə Otton Şternə təqdim edilmişdir.
Laureatlar
| İl | Şəkil | Laureat | Ölkə | Əsaslanma | Ref |
|---|---|---|---|---|---|
| 1901 | Vilhelm Rentgen | Almaniya İmperiyası | "Sonralar onun adını daşıyan Rentgen şualarının kəşf edilməsində göstərdiyi fövqaladə xidmətlərinin tanınması üçün" | ||
| 1902 | Hendrik Lorens | Hollandiya | "Maqnetizmin radiasiya fenomeni üzərindəki təsiri ilə əlaqəli həyata keçirdikləri tədqiqatları ilə fövqaladə xidmətlərinin tanınması üçün" | ||
| Piter Zeyeman | Hollandiya | ||||
| 1903 | Antuan Anri Bekkerel | Fransa | "Təbii radioaktivliyi kəşf etdiyinə görə" | ||
| Pyer Küri | Fransa | "Professor Antuan Anri Bekkerel tərəfindən kəşf edilən radiasiya fenomeni üzərində birgə tədqiqatlarına görə" | |||
| Mariya Küri | Polşa | ||||
| 1904 | Con Uilyam Strett | Böyük Britaniya | "Ən əhəmiyyətli qazların sıxlığının araşdırılması və bu tədqiqatalarla əlaqəli olaraq arqonu aşkar etməsinə görə" | ||
| 1905 | Filipp Lenard | Avstriya-Macarıstan Almaniya İmperiyası | "Katod şüaları üzərində həyata keçirdiyi tədqiqatlarına görə" | ||
| 1906 | Cozef Con Tomson | Böyük Britaniya | "Gazlardakı elektrik keçiriciliyi üzərində nəzəri və eksperimental tədqiqatlarına görə" | ||
| 1907 | Albert Maykelson | ABŞ Polşa | "Optik həssaslıq qurğularına və onların vasitəsi ilə həyata keçirilən spektroskopik və metrologik tədqiqatlarına görə" | ||
| 1908 | Qabriel Lipman | Fransa | "İnterferensiya fenomeni əsasında rənglərin fotoqrafiq olaraq yenidən hasil etmə metoduna görə" | ||
| 1909 | Qulyelmo Markoni | İtaliya Krallığı | "Radioteleqrafın inkişafında verdikləri töhfələrinə görə" | ||
| Karl Braun | Almaniya İmperiyası | ||||
| 1910 | Yan Van-der-Vaals | Niderland | "Qazların və mayelərin vəziyyət tənliyi üzrə tədqiqatlarına görə" | ||
| 1911 | Vilhelm Vin | Almaniya İmperiyası | "İstilik şualanmalarını tənzimləyən qanunlarla əlaqədar kəşflərinə görə" | ||
| 1912 | Nils Dalen | İsveç | "Qaz akkumulyatorlarının mayak və buylarla kombinasiyasında istifadə edilən avtomatik klapan ixtirasına görə" | ||
| 1913 | Heyke Kamerlinq Onnes | Niderland | "Maddənin aşağı tempereturdakı xüsusiyyətlərinə dair tədqiqatlarına görə. Bu tədqiqatlar əsasında maye heliumun istehsalı mümkün olmuşdur" | ||
| 1914 | Maks fon Laue | Almaniya İmperiyası | "Rentgen şüalarının kristallar tərəfindən diffraksiyasını kəşf etdiyinə görə hansı ki, Rentgen şüaları spektroskopiyasının inkişafında mühüm addım atmışdır" | ||
| 1915 | Uilyam Henri Breqq | Böyük Britaniya | "Rengen şüaları vasitəsi ilə kristalların quruluşunun analiz edilməsindəki tədqiqatlarına görə hansı ki, rentgen kristalloqrafiyasının inkişafında mühüm addım atmışlardır " | ||
| Uilyam Lorens Breqq | Avstraliya Böyük Britaniya | ||||
| 1916 | Mükafat verilməyib | ||||
| 1917 | Çarlz Qlover Barkla | Böyük Britaniya | "Elementlərdəki rentgen şüualanma xarakteristikasını kəşf etdiyinə görə" | ||
| 1918 | Maks Plank | Almaniya İmperiyası | "Enerji kvantının aşkar edilməsi ilə fizikanın inkişafına göstərdiyi xidmətlərə görə" | ||
| 1919 | Yohannes Ştark | Almaniya | "Kanal şüalarındakı dopler effektini və elektrik sahələrindəki spektral cizgiləri kəşf etdiyinə görə" | ||
| 1920 | Şarl Edur Giyom | İsveçrə | "Nikel-polad xəlitələrindəki anomaliyaları kəşf edərək fizikada həssas ölçmələrə verdiyi töhfələrə görə" | ||
| 1921 | Albert Eynşteyn | Almaniya İsveçrə | "Nəzəri fizikaya verdiyi töhfələrə görə və xüsusi ilə fotoelektrik effekti kəşf etdiyinə görə " | ||
| 1922 | Nils Bor | Danimarka | "Atomların strukturu və yaydığı radiasiya ilə əlaqəli tədqiqatlarda göstərdiyi xidmətlərinə görə" | ||
| 1923 | Robert Milliken | ABŞ | "Elementar elektirik yükü və fotoelektrik effektə dair tədqiqatlarına görə" | ||
| 1924 | Karl Siqban | İsveç | "Rentgen spektroskopiyası sahəsindəki tədqiqat və kəşflərinə görə" | ||
| 1925 | Ceyms Frank | Almaniya | "Elektronun atom üzərində təsirini tənzimləyən qanunları aşkar etdiklərinə görə" | ||
| Qustav Herts | Almaniya | ||||
| 1926 | Jan Batist Perren | Fransa | "Maddənin dəvamsız strukturuna dair tədqiqatlarına və xüsusi olaraq da sedimentasiya balansını kəşf etdiyinə görə" | ||
| 1927 | Artur Kompton | ABŞ | "Adını daşıyan kompton effektini kəşf etdiyinə görə" | ||
| Çarlz Tomson Riz Vilson | Böyük Britaniya | "Yoğunlaşmış buxarda yüklənmiş zərrəciklərin yollarının görülməsini mümkün edən metoduna görə" | |||
| 1928 | Ouen Uillans Riçardson | Böyük Britaniya | "Termoelektron fenomeni üzərindəki tədqiqatlarına və xüsusi ilə də onun adını daşıyan Riçardson qanununu kəşf etdiyinə görə" | ||
| 1929 | Lui de Broyl | Fransa | "Elektronlarının dalğa xasiyyətini kəşf etdiyinə görə" | ||
| 1930 | Çandrasekhara Venkata Raman | Hindistan | "İşığın səpilməsi ilə əlaqəli tədqiqatlarına və adı verilən Raman saçılmasını kəşf etdiyinə görə" | ||
| 1931 | Mükafat verilməyib | ||||
| 1932 | Verner Heyzenberq | Almaniya | "Kvant mexanikasının əsəsını qoymasına və hidrogenin allotropik formalarını kəşf etdiyinə görə" | ||
| 1933 | Ervin Şredinger | Avstriya | "Atom nəzəriyyəsinin yeni produktiv formalarını kəşflərinə görə" | ||
| Pol Dirak | Böyük Britaniya | ||||
| 1934 | Mükafat verilməyib | ||||
| 1935 | Ceyms Çedvik | Böyük Britaniya | "Neytronu kəşf etdiyinə görə" | ||
| 1936 | Viktor Frans Hess | Avstriya | "Kosmik radiasiyanı kəşf etdiyinə görə" | ||
| Karl Deyvid Anderson | ABŞ | "Pozitronu kəşf etdiyinə görə" | |||
| 1937 | Klinton Devisson | ABŞ | "Eksperimental olaraq elektronların kristallar tərəfindən diffraksiyasını kəşf etiklərinə görə" | ||
| Corc Pacet Tomson | ABŞ | ||||
| 1938 | Enriko Fermi | İtaliya Krallığı | "Neytron radiaktik şüalanması səbəbi ilə yaranan yeni radioaktiv elementlər ilə əlaqəli tədqiqatlarına və ləng neytronların təsiri altında nüvə reaksiyalarını müəyyən etməsinə görə" | ||
| 1939 | Ernest Lourens | ABŞ | "Siklotronun ixtirası və təkmilləşdirilməsinə və xüsusi ilə də yeni radioaktiv elementlərin alınması kimi onunla əldə olunan nəticələrə görə" | ||
| 1940 | Mükafat verilməyib | ||||
| 1941 | |||||
| 1942 | |||||
| 1943 | Otto Ştern | ABŞ Almaniya | "Molekulyar şüa metodunun təkmilləşdirilməsində göstərdiyi xidmətlərinə və protonun maqnetik momentini kəşf etdiyinə görə" | ||
| 1944 | İsidor Ayzek Rabi | ABŞ Polşa | "Atom nüvəsindəki maqnetik xüsusiyyətləri qeydə almaq üçün inkişaf etdirdiyi rezonans metoduna görə" | ||
| 1945 | Volfqanq Pauli | Avstriya | "İstisna prinsipini kəşf etdiyinə görə, həmçinin Pauli prinsipi olaraq da alandırılır" | ||
| 1946 | Persi Bricmen | ABŞ | "Yüksək təyziq meydana gətirən cihazın ixtirasına və yüksək təyziq fizikasına verdiyi töhfələrinə görə" | ||
| 1947 | Eduard Eplton | Böyük Britaniya | "Üst atmosfer fizikasına dair tədqiqatlarına və xüsusi ilə də adını daşıyan Eplton qatını kəşf etdiyinə görə" | ||
| 1948 | Patrik Blekett | Böyük Britaniya | "Vilsonun bulut kamerası metodunu təkmilləşdirdiyinə, bununla birlikdə nüvə fizikası sahəsində və kosmik radiasiyaya dair kəşflərinə görə" | ||
| 1949 | Hideki Yukava | Yaponiya | "Nüvə qüvvələri ilə bağlı nəzəri tədqiqatlarının əsasında mezonların mövcudluğunu təxmin etdiyinə görə" | ||
| 1950 | Sesil Pauell | Böyük Britaniya | "Növə proseslərini öyrənmək üçün təkmilləşdirdiyi fotoqrafiq metoda və bu metod əsasında mezonlarla əlaqəli kəşflərinə görə" | ||
| 1951 | Con Kokroft | Böyük Britaniya | "Süni şəkildə sürətləndirilmiş atom hissəcikləri vasitəsi ilə atom nüvəsinin transmutasiya edilməsinə dair öncül tədqiqatlarına görə" | ||
| Ernest Uolton | Böyük Britaniya (İrlandiya) | ||||
| 1952 | Feliks Blox | İsveçrə ABŞ | "Nüvə maqnit həssaslığı ölçmələri üçün təkmilləşdirdikləri yeni metdodlara və bu metodlarla əlaqəli kəşflərinə görə" | ||
| Edvard Mills Parsell | ABŞ | ||||
| 1953 | Frits Çernike | Niderland | "Faza-kontrast metoduna və xüsusi ilə faza-kontrast mikroskopunun ixtirasına görə" | ||
| 1954 | Maks Born | Almaniya | "Kvant mexanikasına dair fundamental tədqiqatlarına və xüsusi ilə dalğa funksiyasının statistik şərhinə görə" | ||
| Valter Bote | Almaniya | "Təsadüf metoduna və bununla əlaqəli kəşflərinə görə" | |||
| 1955 | Uillis Lamb | ABŞ | "Hidrogen spektrumundaki incə struktura dair kəşflərinə görə" | ||
| Polikarp Kuş | ABŞ Almaniya | "Elektronun maqnetik momentinə dair həssas təsbitlərinə görə" | |||
| 1956 | Con Bardin | ABŞ | "Yarımkeçiricilər üzrə tədqiqatlarına və tranzistor effektini kəşf etdiklərinə görə" | ||
| Volter Hauzer Bratteyn | ABŞ | ||||
| Uilyam Bredford Şokli | ABŞ | ||||
| 1957 | Li Tzundao | Çin Resbublikası | "Bərabərlik qanunlarına dair tədqiqatlarına görə. Bu tədqiqatlar əsasında elementar hissəciklərlə əlaqəli mühüm kəşflər edilmişdir " | ||
| Yanq Çjennin | Çin Resbublikası | ||||
| 1958 | Pavel Çerenkov | SSRİ | "Çerenkov effektini kəşf və şərh etdiklərinə görə" | ||
| İlya Frank | SSRİ | ||||
| İqor Tamm | SSRİ | ||||
| 1959 | Emilio Gino Segre | İtaliya ABŞ | "Antiprotonu kəşf etdiklərinə görə" | ||
| Ouen Çemberlen | ABŞ | ||||
| 1960 | Donald Qlazer | ABŞ | "Qabarcıq kamerasının ixtirasına görə" | ||
| 1961 | Robert Hofştadter | ABŞ | "Atom nüvələrindəki elektron səpilməsinə dair qabaqcıl tədqiqatlarına və bununla da nükleonların strukturunu açıqlayan kəşflərinə görə" | ||
| Rudolf Mössbauer | Almaniya | "Qamma radiasiyasının rezonans absorbasiyasına dair tədqiqatlarına və adını daşıyan Mössbauer effektini kəşf etdiyinə görə" | |||
| 1962 | Lev Landau | SSRİ | "Yoğun maddə fizikasına və xüsusi ilə maye heliyuma dair qabaqcıl nəzəriyyələrinə görə" | ||
| 1963 | Yucin Viqner | Macarıstan ABŞ | "Xüsusi ilə kəşf etdiyi fundamental simmetriya prinsiplərinə və bu prinsiplərin tətbiqi vasitəsi ilə atom nüvəsi və elementar hissəciklər nəzəriyyəsinə verdiyi töhfələrə görə" | ||
| Mariya Göppert-Mayer | ABŞ | "Nüvə qabığının strukturu ilə əlaqəli kəşflərinə görə" | |||
| Hans Yensen | Almaniya | ||||
| 1964 | Nikolay Basov | SSRİ | "Kvant elektronikasına dair fundamental tədqiqatlarına görə. Bu tədqiqatlar əsasında mazer-lazer prinsipinə əsasən oskilatorların və elektron gücləndiricilərin konstruksiyası mümkün olmuşdur." | ||
| Aleksandr Proxorov | SSRİ | ||||
| Çarlz Hard Tauns | ABŞ | ||||
| 1965 | Riçard Feynman | ABŞ | "Kvant elektrodinamikasına dair fundamental tədqiqatlarına və bu tədqiqatların elementar hissəciklər fizikasında yaratdığı dərin təsirlərə görə" | ||
| Culian Şivinger | ABŞ | ||||
| Sin-İtiro Tomonaqa | Yaponiya | ||||
| 1966 | Alfred Kastler | Fransa | "Atomlardakı Hertz rezonansını tədqiq etmək üçün kəşf və təkmilləşdirdiyinə görə " | ||
| 1967 | Hans Bete | ABŞ Almaniya | "Nüvə reaksiyaları nəzəriyyəsinə verdiyi töhfələrə və xüsusi ilə ulduzlardaki enerji istehsalı ilə əlaqəli kəşflərinə görə" | ||
| 1968 | Luis Alvares | ABŞ | "Data analizi və hidrogen qabarcıq kamerasının istifadə texnikasının təkmilləşdirməsi vasitəsi ilə hissəciklər fizikasına verdiyi töhfələrə və çoxlu rezonans halının kəşfinə görə" | ||
| 1969 | Marri Gell-Mann | ABŞ | "Elementar hissəciklərin təsnifatına və onların qarşılıqlı təsirlərinə dair töhfələrinə və kəşflərinə görə" | ||
| 1970 | Hannes Alfven | İsveç | "Maqnetik-hidrodinamikaya dair fundamental kəşflərinə və tədqiqatlarına və plazma fizikasının müxtəlif sahələrindəki məhsuldar tətbiqlərinə görə" | ||
| Lui Neel | Fransa | "Qatı hal fizikasında əhəmiyyətli tətbiqlərə yol açan antiferromagnetizmə və ferrimagnetizmə dair fundamental kəşflərinə və tədqiqatlarına görə" | |||
| 1971 | Dennis Qabor | Macarıstan Böyük Britaniya | "Holoqrafik metodu kəşf və təkminləşdirdiyinə görə" | ||
| 1972 | Con Bardin | ABŞ | "Birgə olaraq təkmilləşdirdikləri ifratkeçiricilik nəzəriyyəsinə görə, həmçinin BKŞ-nəzəriyyəsi olaraq da adlandırılır" | ||
| Leon Kuper | ABŞ | ||||
| Robert Şriffer | ABŞ | ||||
| 1973 | Leo Esaki | Yaponiya | "Yarımkeçiricilər və ifratkeçiricilərdəki tünelləmə fenomeni ilə əlaqədar eksperimental kəşflərinə görə" | ||
| Ayvor Cayever | ABŞ Norveç | ||||
| Brayan Devid Cozefson | Böyük Britaniya | "Cozefson effekti olaraq da adlandırılan, tunel bariyerinin içindəki ifrat axım fenomeninin xüsusiyyətlərini nəzəri olaraq təxmin etdiyinə görə" | |||
| 1974 | Martin Rayl | Böyük Britaniya | "Radio astrofizikası sahəsindəki öncül tədqiqatlarına görə: Raylın müşahidələri və ixtiralarına, xüsüsən də diyafram sintezi texnikasına və Hyuişin Pulsarların kəşfindəki həlledici roluna görə" | ||
| Entoni Hyuiş | Böyük Britaniya | ||||
| 1975 | Oge Bor | Danimarka | "Atom nüvəsindəki kollektiv hərəkət və hissəcik hərəkəti arasındakı əlaqəni kəşf etdiklərinə və bu əlaqə əsasında atom nüvəsinin strukturu nəzəriyyəsini təkmilləşdirdiklərinə görə" | ||
| Ben Mottelson | Danimarka | ||||
| Ceyms Reynuoter | ABŞ | ||||
| 1976 | Berton Rixter | ABŞ | "Yeni növ ağır elementar hissəciklərin kəşf edilməsindəki öncül tədqiqatlarına görə" | ||
| Samuel Tinq | ABŞ | ||||
| 1977 | Filip Uarren Anderson | ABŞ | "Maqnetik və düzənsiz sistemlərin elektronik strukturuna dair fundamental nəzəri tədqiqatlarına görə" | ||
| Nevill Mott | Böyük Britaniya | ||||
| Con van Flek | ABŞ | ||||
| 1978 | Pyotr Kapitsa | SSRİ | "Aşağı temperatur fizikasına dair başlıca ixtiralarına və kəşflərinə görə" | ||
| Arno Penzias | ABŞ | "Kosmik mikrodalğa arxa plan şüalanmasını kəşf etdiklərinə görə" | |||
| Robert Vudro Vilson | ABŞ | ||||
| 1979 | Şeldon Qleşou | ABŞ | "Elementar hissəciklər arasındakı birləşdirilmiş zəif qarşılıqlı təsir və elektromaqnit qarşılıqlı təsir nəzəriyyəsinə verdikləri töhfələrə və zəif neytral axını təxmin etdiklərinə görə" | ||
| Əbdus Salam | Pakistan | ||||
| Stiven Vaynberq | ABŞ | ||||
| 1980 | Ceyms Kronin | ABŞ | "Neytral K mezonun parçalanmasındaki fundamental simmetriya prinsiplərinin pozulmasını aşkar etdiyinə görə" | ||
| Val Fits | ABŞ | ||||
| 1981 | Nikolas Blumberqen | Niderland ABŞ | "Lazer spektroskopiyasının təkmilləşdirilməsindəki töhfələrəinə görə" | ||
| Artur Şavlov | ABŞ | ||||
| Kay Siqban | İsveç | "Elektron spektroskopiyasının təkmilləşdirilməsindəki töhfələrinə görə" | |||
| 1982 | Kennet Vilson | ABŞ | "Faza keçidlərindəki kritik fenomeni ilə əlaqəli nəzəriyyəsinə görə" | ||
| 1983 | Subramanyan Çandrasekar | Hindistan ABŞ | "Ulduzların təkəmülü və strukturu ilə əlaqəli fiziki proseslərə dair nəzəri tədqiqatlarına görə" | ||
| Uilyam Fauler | ABŞ | "Kainatdakı kimyəvi elementlərin formalaşmasına dair nəzəri və praktik tədqiqatlarına görə" | |||
| 1984 | Karlo Rubbia | İtaliya | "Zəif qarşılıqlı təsirin kominikatorları olan W və Z hissəciklərinin kəşfinə səbəb olan böyük proyektə verdikləri töhfələrə görə" | ||
| Simon van der Mer | Niderland | ||||
| 1985 | Klaus von Klitzing | Almaniya | "Kvant Hall effektini kəşf etdiyinə görə" | ||
| 1986 | Ernst Ruska | Almaniya | "Elektron optikası sahəsindəki fundamental tədqiqatlarına və ilk elektron mikroskopunu dizayn etməsinə görə" | ||
| Herd Binniq | Almaniya | "Skanlama tünel mikroskopunu dizayn etdiklərinə görə" | |||
| Henrix Rorer | İsveçrə | ||||
| 1987 | Georq Bednorts | Qərbi Almaniya | "Keramika materiallarındakı ifratkeçiriciliyi kəşf etdiklərinə görə" | ||
| Aleks Müller | İsveçrə | ||||
| 1988 | Leon Lederman | ABŞ | "Neytrin şüa metoduna və muon neytrini kəşfi vasitəsi ilə leptonların dublikat strukturunu aşkar etdiklərinə görə" | ||
| Melvin Şvarts | ABŞ | ||||
| Cek Steynberger | ABŞ | ||||
| 1989 | Norman Remzi | ABŞ | "Ayrı-ayrılqda salınmış sahələr metodu ixtirası və bu metodun hidrogen mazeri və atom saatlarında istifadəsinə görə" | ||
| Hans Demelt | ABŞ Almaniya | "İyon tələsi texnikasını təkmilləşdirdiklərinə görə" | |||
| Volfqanq Paul | Almaniya | ||||
| 1990 | Cerom Fridman | ABŞ | "Zərrəciklər fizikasında kvark modelinin təkmilləşdirilməsində mühüm əhəmiyyətə malik olan proton, elektron və bağlı neytronların dərin inelastik səpilməsinə dair qabaqcıl tədqiqatlarına görə" | ||
| Henri Kendall | ABŞ | ||||
| Riçard Teylor | Kanada | ||||
| 1991 | Pier-Jil de Jen | Fransa | "Sadə sistemlərdəki düzən fenomenininin, xüsusi ilə maye kristal və polimer kimi maddənin kompleks formalarında da ümumiləşdirilə biləcəyinə dair kəşflərinə görə" | ||
| 1992 | Jorj Şarpak | Fransa Polşa | "Hissəcik dedektorlarının ixtirası və təkmilləşdirdiyinə və xüsusi ilə multikabelli mütənasib kameraya dair tədqiqatlarına görə" | ||
| 1993 | Rassel Hals | ABŞ | "Yeni tip pulsarı kəşf etdiklərinə görə, onların bu kəşfi qravitasiya tədqiqatlarında yeni imkanlar açmışdır" | ||
| Cozef Teylor | ABŞ | ||||
| 1994 | Bertram Brokhaus | Kanada | "Yoğunlaşdırılmış maddələri tədqiq etmək üçün neytron səpilməsi texnikasının təkmilləşdirilməsindəki qabaqcıl töhfələrinə" və "neytron spektroskopiyasını təkmiıləşdirdiyinə görə" | ||
| Klifford Şall | ABŞ | "Yoğunlaşdırılmış maddələri tədqiq etmək üçün neytron səpilməsi texnikasının təkmilləşdirilməsindəki qabaqcıl töhfələrinə" və "neytron diffraksiyası texnikasını təkmilləşdirdiyinə görə" | |||
| 1995 | Martin Perl | ABŞ | "Tau leptonunu kəşf etdiyinə" və "lepton fizikasına verdiyi öncül eksperimental töhfələrinə görə" | ||
| Frederik Raynes | ABŞ | "Neytrini aşkar etdiyinə görə" və "lepton fizikasına verdiyi öncül eksperimental töhfələrinə görə" | |||
| 1996 | Devid Li | ABŞ | "Helium-3-dəki ifrat axıcılığı kəşf etdiklərinə görə" | ||
| Duqlas Oşerov | ABŞ | ||||
| Robert Kolman Riçardson | ABŞ | ||||
| 1997 | Stiven Çu | ABŞ | "Lazer işığı ilə atomların tutulması və soyudulması metodunu təkmilləşdirdiklərinə görə" | ||
| Klod Koen-Tannuci | Fransa | ||||
| Uilyam Fillips | ABŞ | ||||
| 1998 | Robert Laflin | ABŞ | "Kvant axıcılığının fraksiyalı olaraq yüklənmiş həyacanlanmalarla yeni formasını kəşf etdiklərinə görə" | ||
| Horst Ştermer | Almaniya | ||||
| Daniel Çui | Çin Resbublikası ABŞ | ||||
| 1999 | Gerardus't Hooft | Niderland | "Fizikada elektrozəif qarşılıqlı təsirin kvant strukturunu aydınlaşdırdıqlarına görə" | ||
| Martinus Veltman | Niderland | ||||
| 2000 | Jores Alfyorov | Russiya | "Yüksək tezlikli sxemlərdə və Optoelektronikada istifadə edilən yarımkeçirici heterostrukturları təkmilləşdirdiklərinə görə" | ||
| Herbert Kromer | Almaniya | ||||
| Cek Kilbi | ABŞ | "İnteqral sxeminin ixtirasındaki roluna görə" | |||
| 2001 | Erik Kornell | ABŞ | "Qələvi atomların formalaşdırdığı seyrək qazlarda Boz-Eynşteyn yoğunlaşmasını formalaşdırdıqlarına dair uğurlarına və bu yoğunlaşmanın fundamental xüsusiyyətlərinə dair tədqiqatlarına görə" | ||
| Karl Viman | ABŞ | ||||
| Volfqanq Ketterle | Almaniya | ||||
| 2002 | Raymond Devis | ABŞ | "Astrofizikaya verdikləri öncül töhfələrinə və kosmik neytrinləri aşkar etdiklərinə görə" | ||
| Masatoşi Koşiba | Yaponiya | ||||
| Rikardo Cakkoni | İtaliya ABŞ | "Astrofizikaya verdiyi öncül töhvələrinə görə, bu töhfələrin əsasında kosmik X-şüaların mənbəyi kəşf edilmişdir" | |||
| 2003 | Aleksey Abrikosov | Russiya ABŞ | "İfratkeçiricilik və İfrat axıcılıq nəzəriyyələrinə verdikləri töhfələrinə görə" | ||
| Vitali Ginzburq | Russiya | ||||
| Entoni Legget | Böyük Britaniya ABŞ | ||||
| 2004 | Devid Qross | ABŞ | "Güclü qarşılıqlı təsir nəzəriyyəsində asimptotik sərbəstliyi kəşf etdiklərinə görə " | ||
| Hyu Devid Politzer | ABŞ | ||||
| Frank Vilçek | ABŞ | ||||
| 2005 | Roy Qlauber | ABŞ | "Optik uyumluluğun kvant nəzəriyyəsinə verdiyi töhfələrə görə" | ||
| Con Holl | ABŞ | "Optik tezlik darağı texnikası da daxil olmaqla, lazer əsaslı həssas spektroskopiyanın təkmilləşdirilməsindəki töhfələrinə görə" | |||
| Teodor Henş | Almaniya | ||||
| 2006 | Con Mazer | ABŞ | "Kosmik mikrodalğa arxa plan şüalanmasının anizotropiyasını və qara cisim formunu kəşf etdiklərinə görə" | ||
| Corc Smut | ABŞ | ||||
| 2007 | Albert Fert | Fransa | "Nəhəng maqnitorezistivliyi kəşf etdiklərinə görə" | ||
| Peter Qrünberq | Almaniya | ||||
| 2008 | Makoto Kobayaşi | Yaponiya | "Təbiətdə ən azı üç kuark ailəsinin mövcudluğunu təxmin edən simmetriya qırılmasının mənşəyini kəşf etdiklərinə görə" | ||
| Toşihide Maskaua | Yaponiya | ||||
| Yoiçiro Nambu | Yaponiya ABŞ | "Hissəcik fizikasında spontan simmetriya qırılmasının mexanizmini kəşf etdiyinə görə" | |||
| 2009 | Çarlz Kan Kao | Honkonq Böyük Britaniya ABŞ | "İşığı liflərə transmissiya edərək optik kommunikasiya sahəsindəki dərin töhfəsinə görə" | ||
| Uillard Boyl | Kanada ABŞ | "Yarımkeçirici görüntüləyici dövrəsi (CCD) ixtira etdiklərinə görə" | |||
| Corc E. Smit | ABŞ | ||||
| 2010 | Andrey Qeym | Rusiya Böyük Britaniya Niderland | "İkiölçülü qrafen materiallarına dair həyata keçirdikləri əhəmiyyətli eksperimentlərinə görə" | ||
| Konstantin Novosyolov | Rusiya Böyük Britaniya | ||||
| 2011 | Sol Perlmutter | ABŞ | "Uzaq süpernovaları müşahidə edərək kainatın sürətələnərk genişləndiyini kəşf etdiklərinə görə " | ||
| Brayan Şmidt | Avstraliya ABŞ | ||||
| Adam Riss | ABŞ | ||||
| 2012 | Serj Aroş | Fransa | "İndividual kvant sistemlərinin ölçülməsinə və manipulyasiyasına imkan yaradan eksperimental metodlarına görə" | ||
| Devid Vaynlend | ABŞ | ||||
| 2013 | Fransua Enqler | Belçika | "Atom altı hissəciklərin kütləsinin mənşəyinə dair son vaxtlar CERN-nin Böyük Hadron sürətləndiricisində ATLAS və CSM eksperimentləri ilə təxmin edilən elementar hissəciklərin kəşf edilməsi ilə təsdiq edilən mexanizmləri kəşf etdiklərinə görə" | ||
| Piter Hiqqs | Böyük Britaniya | ||||
| 2014 | İsamu Akasaki | Yaponiya | "Səmərəli mavi İşıq diodlarını ixtira etdiklərinə görə" | ||
| Hiroşi Amano | Yaponiya | ||||
| Syuci Nakamura | Yaponiya ABŞ | ||||
| 2015 | Takaaki Kacita | Yaponiya | "Neytrinlərin kütləyə sahib olduğunu göstərən neytrin yırğalanmasını kəşf etdiklərinə görə" | ||
| Artur Makdonald | Kanada | ||||
| 2016 | Devid Taules | Böyük Britaniya | "Topoloji faza keçidlərini və maddənin topoloji fazalarını nəzəri olaraq kəşf etdiklərinə görə" | ||
| Dunkan Holdeyn | Böyük Britaniya | ||||
| Maykl Kosterlits | Böyük Britaniya | ||||
| 2017 | Rayner Vays | Almaniya ABŞ | "LIGO detektoruna həlledici töhfələrinə və qravitasiya dalğalarının müşahidəsinə görə" | ||
| Kip Torn | ABŞ | ||||
| Barri Bariş | ABŞ | ||||
| 2018 | Artur Eşkin | ABŞ | "Lazer fizikasına verdiyi əhəmiyyətli töhfələrə", xüsusi ilə "optik maqqaşlara və onların bioloji sistemlərdə tədbiqlərinə görə" | ||
| Jerar Muru | Fransa | "Lazer fizikasına verdikləri əhəmiyyətli töhfələrə", xüsusi ilə "yüksək intensivli, ultra-qısa optik impulslar yaratma metodlarına görə" | |||
| Donna Striklend | Kanada | ||||
| 2019 | Ceyms Pibls | Kanada ABŞ | "Kosmologiya üzrə nəzəri kəşflərinə görə" | ||
| Mişel Mayor | İsveçrə | "Günəşvari ulduz ətrafında hərəkət edən bir ekzoplanet kəşf etdikərinə görə" | |||
| Didye Keloz | İsveçrə | ||||
| 2020 | Rocer Penroz | Böyük Britaniya | "Qara dəlik formalaşmasının ümumi nisbilik nəzəriyyəsinin sağlam proqnozu olduğunu kəşf etməsinə görə" | ||
| Reynhard Qenzel | Almaniya | "Qalaktikamızın mərkəzindəki ifrat kütləli kompakt obyektin kəşfinə görə" | |||
| Andrea Qez | ABŞ | ||||
.jpg.html){kind=link}
.jpg.html){kind=link}
.jpg.html){kind=link}
.jpg.html){kind=link}
.jpg.html){kind=link}
.jpg.html){kind=link}
3.jpg.html){kind=link}
.jpg.html){kind=link}
.jpg.html){kind=link}
.jpg.html){kind=link}
Həmçinin bax
İstinadlar
- "Alfred Nobel – The Man Behind the Nobel Prize". Nobel Foundation. İstifadə tarixi: 29 October 2008.
- . Nobel Foundation. 15 October 2008 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 29 October 2008.
- "The Nobel Prize Award Ceremonies". Nobel Foundation. 22 August 2008 tarixində . İstifadə tarixi: 29 October 2008.
- "The Nobel Prize". Nobel Foundation. İstifadə tarixi: 29 October 2008.
- . Nobel Foundation. 2 February 2007 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 29 October 2008.
- "Nobel prize awarded women". Nobel Foundation. İstifadə tarixi: 11 January 2019.
- "All Nobel Prizes in Physics". Nobelprize.org. Nobel Media AB. İstifadə tarixi: 2016-01-19.
- ↑ "The Nobel Prize in Physics 1917". Nobel Foundation. İstifadə tarixi: 9 January 2019.
- ↑ "The Nobel Prize in Physics 1918". Nobel Foundation. İstifadə tarixi: 9 January 2019.
- ↑ "The Nobel Prize in Physics 1921". Nobel Foundation. İstifadə tarixi: 23 May 2018.
- ↑ "The Nobel Prize in Physics 1924". Nobel Foundation. İstifadə tarixi: 9 October 2008.
- ↑ "The Nobel Prize in Physics 1925". Nobel Foundation. İstifadə tarixi: 9 October 2008.
- ↑ "The Nobel Prize in Physics 1928". Nobel Foundation. İstifadə tarixi: 9 October 2008.
- ↑ "The Nobel Prize in Physics 1932". Nobel Foundation. İstifadə tarixi: 9 October 2008.
- ↑ "The Nobel Prize in Physics 1943". Nobel Foundation. İstifadə tarixi: 9 October 2008.
- "The Nobel Prize in Physics 1901". Nobel Foundation. İstifadə tarixi: 9 October 2008.
- "The Nobel Prize in Physics 1902". Nobel Foundation. İstifadə tarixi: 9 October 2008.
- ↑ "The Nobel Prize in Physics 1903". Nobel Foundation. İstifadə tarixi: 9 October 2008.
- "The Nobel Prize in Physics 1904". Nobel Foundation. İstifadə tarixi: 9 October 2008.
- "The Nobel Prize in Physics 1905". Nobel Foundation. İstifadə tarixi: 9 October 2008.
- "The Nobel Prize in Physics 1906". Nobel Foundation. İstifadə tarixi: 9 October 2008.
- "The Nobel Prize in Physics 1907". Nobel Foundation. İstifadə tarixi: 9 October 2008.
- "The Nobel Prize in Physics 1908". Nobel Foundation. İstifadə tarixi: 9 October 2008.
- "The Nobel Prize in Physics 1909". Nobel Foundation. İstifadə tarixi: 9 October 2008.
- "The Nobel Prize in Physics 1910". Nobel Foundation. İstifadə tarixi: 9 October 2008.
- "The Nobel Prize in Physics 1911". Nobel Foundation. İstifadə tarixi: 9 October 2008.
- "The Nobel Prize in Physics 1912". Nobel Foundation. İstifadə tarixi: 9 October 2008.
- "The Nobel Prize in Physics 1913". Nobel Foundation. İstifadə tarixi: 9 October 2008.
- "The Nobel Prize in Physics 1914". Nobel Foundation. İstifadə tarixi: 9 October 2008.
- "The Nobel Prize in Physics 1915". Nobel Foundation. İstifadə tarixi: 9 October 2008.
- "The Nobel Prize in Physics 1919". Nobel Foundation. İstifadə tarixi: 9 October 2008.
- "The Nobel Prize in Physics 1920". Nobel Foundation. İstifadə tarixi: 9 October 2008.
- "The Nobel Prize in Physics 1922". Nobel Foundation. İstifadə tarixi: 9 October 2008.
- "The Nobel Prize in Physics 1923". Nobel Foundation. İstifadə tarixi: 9 October 2008.
- "The Nobel Prize in Physics 1926". Nobel Foundation. İstifadə tarixi: 9 October 2008.
- ↑ "The Nobel Prize in Physics 1927". Nobel Foundation. İstifadə tarixi: 9 October 2008.
- "The Nobel Prize in Physics 1929". Nobel Foundation. İstifadə tarixi: 9 October 2008.
- "The Nobel Prize in Physics 1930". Nobel Foundation. İstifadə tarixi: 9 October 2008.
- "The Nobel Prize in Physics 1933". Nobel Foundation. İstifadə tarixi: 9 October 2008.
- "The Nobel Prize in Physics 1935". Nobel Foundation. İstifadə tarixi: 9 October 2008.
- ↑ "The Nobel Prize in Physics 1936". Nobel Foundation. İstifadə tarixi: 9 October 2008.
- "The Nobel Prize in Physics 1937". Nobel Foundation. İstifadə tarixi: 9 October 2008.
- "The Nobel Prize in Physics 1938". Nobel Foundation. İstifadə tarixi: 9 October 2008.
- "The Nobel Prize in Physics 1939". Nobel Foundation. İstifadə tarixi: 9 October 2008.
- "The Nobel Prize in Physics 1944". Nobel Foundation. İstifadə tarixi: 9 October 2008.
- "The Nobel Prize in Physics 1945". Nobel Foundation. İstifadə tarixi: 9 October 2008.
- "The Nobel Prize in Physics 1946". Nobel Foundation. İstifadə tarixi: 9 October 2008.
- "The Nobel Prize in Physics 1947". Nobel Foundation. İstifadə tarixi: 9 October 2008.
- "The Nobel Prize in Physics 1948". Nobel Foundation. İstifadə tarixi: 9 October 2008.
- "The Nobel Prize in Physics 1949". Nobel Foundation. İstifadə tarixi: 9 October 2008.
- "The Nobel Prize in Physics 1950". Nobel Foundation. İstifadə tarixi: 9 October 2008.
- "The Nobel Prize in Physics 1951". Nobel Foundation. İstifadə tarixi: 9 October 2008.
- "The Nobel Prize in Physics 1952". Nobel Foundation. İstifadə tarixi: 9 October 2008.
- "The Nobel Prize in Physics 1953". Nobel Foundation. İstifadə tarixi: 9 October 2008.
- ↑ "The Nobel Prize in Physics 1954". Nobel Foundation. İstifadə tarixi: 9 October 2008.
- ↑ "The Nobel Prize in Physics 1955". Nobel Foundation. İstifadə tarixi: 9 October 2008.
- "The Nobel Prize in Physics 1956". Nobel Foundation. İstifadə tarixi: 9 October 2008.
- "The Nobel Prize in Physics 1957". Nobel Foundation. İstifadə tarixi: 9 October 2008.
- "The Nobel Prize in Physics 1958". Nobel Foundation. İstifadə tarixi: 9 October 2008.
- "The Nobel Prize in Physics 1959". Nobel Foundation. İstifadə tarixi: 9 October 2008.
- "The Nobel Prize in Physics 1960". Nobel Foundation. İstifadə tarixi: 9 October 2008.
- ↑ "The Nobel Prize in Physics 1961". Nobel Foundation. İstifadə tarixi: 9 October 2008.
- "The Nobel Prize in Physics 1962". Nobel Foundation. İstifadə tarixi: 9 October 2008.
- ↑ "The Nobel Prize in Physics 1963". Nobel Foundation. İstifadə tarixi: 9 October 2008.
- "The Nobel Prize in Physics 1964". Nobel Foundation. İstifadə tarixi: 9 October 2008.
- "The Nobel Prize in Physics 1965". Nobel Foundation. İstifadə tarixi: 9 October 2008.
- "The Nobel Prize in Physics 1966". Nobel Foundation. İstifadə tarixi: 9 October 2008.
- "The Nobel Prize in Physics 1967". Nobel Foundation. İstifadə tarixi: 9 October 2008.
- "The Nobel Prize in Physics 1968". Nobel Foundation. İstifadə tarixi: 9 October 2008.
- "The Nobel Prize in Physics 1969". Nobel Foundation. İstifadə tarixi: 9 October 2008.
- ↑ "The Nobel Prize in Physics 1970". Nobel Foundation. İstifadə tarixi: 9 October 2008.
- "The Nobel Prize in Physics 1971". Nobel Foundation. İstifadə tarixi: 9 October 2008.
- "The Nobel Prize in Physics 1972". Nobel Foundation. İstifadə tarixi: 9 October 2008.
- ↑ "The Nobel Prize in Physics 1973". Nobel Foundation. 27 June 2011 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 October 2008.
- "The Nobel Prize in Physics 1974". Nobel Foundation. İstifadə tarixi: 9 October 2008.
- "The Nobel Prize in Physics 1975". Nobel Foundation. İstifadə tarixi: 9 October 2008.
- "The Nobel Prize in Physics 1976". Nobel Foundation. İstifadə tarixi: 9 October 2008.
- "The Nobel Prize in Physics 1977". Nobel Foundation. İstifadə tarixi: 9 October 2008.
- ↑ "The Nobel Prize in Physics 1978". Nobel Foundation. İstifadə tarixi: 9 October 2008.
- "The Nobel Prize in Physics 1979". Nobel Foundation. İstifadə tarixi: 9 October 2008.
- "The Nobel Prize in Physics 1980". Nobel Foundation. İstifadə tarixi: 9 October 2008.
- ↑ "The Nobel Prize in Physics 1981". Nobel Foundation. İstifadə tarixi: 9 October 2008.
- "The Nobel Prize in Physics 1982". Nobel Foundation. İstifadə tarixi: 9 October 2008.
- ↑ "The Nobel Prize in Physics 1983". Nobel Foundation. İstifadə tarixi: 9 October 2008.
- "The Nobel Prize in Physics 1984". Nobel Foundation. İstifadə tarixi: 9 October 2008.
- "The Nobel Prize in Physics 1985". Nobel Foundation. İstifadə tarixi: 9 October 2008.
- ↑ "The Nobel Prize in Physics 1986". Nobel Foundation. İstifadə tarixi: 9 October 2008.
- "The Nobel Prize in Physics 1987". Nobel Foundation. İstifadə tarixi: 9 October 2008.
- "The Nobel Prize in Physics 1988". Nobel Foundation. İstifadə tarixi: 9 October 2008.
- ↑ "The Nobel Prize in Physics 1989". Nobel Foundation. İstifadə tarixi: 9 October 2008.
- "The Nobel Prize in Physics 1990". Nobel Foundation. İstifadə tarixi: 9 October 2008.
- "The Nobel Prize in Physics 1991". Nobel Foundation. İstifadə tarixi: 9 October 2008.
- "The Nobel Prize in Physics 1992". Nobel Foundation. İstifadə tarixi: 9 October 2008.
- "The Nobel Prize in Physics 1993". Nobel Foundation. İstifadə tarixi: 9 October 2008.
- ↑ "The Nobel Prize in Physics 1994". Nobel Foundation. İstifadə tarixi: 9 October 2008.
- ↑ "The Nobel Prize in Physics 1995". Nobel Foundation. İstifadə tarixi: 9 October 2008.
- "The Nobel Prize in Physics 1996". Nobel Foundation. İstifadə tarixi: 9 October 2008.
- "The Nobel Prize in Physics 1997". Nobel Foundation. İstifadə tarixi: 9 October 2008.
- "The Nobel Prize in Physics 1998". Nobel Foundation. İstifadə tarixi: 9 October 2008.
- "The Nobel Prize in Physics 1999". Nobel Foundation. İstifadə tarixi: 9 October 2008.
- ↑ "The Nobel Prize in Physics 2000". Nobel Foundation. İstifadə tarixi: 9 October 2008.
- "The Nobel Prize in Physics 2001". Nobel Foundation. İstifadə tarixi: 9 October 2008.
- ↑ "The Nobel Prize in Physics 2002". Nobel Foundation. İstifadə tarixi: 9 October 2008.
- "The Nobel Prize in Physics 2003". Nobel Foundation. İstifadə tarixi: 9 October 2008.
- "The Nobel Prize in Physics 2004". Nobel Foundation. İstifadə tarixi: 9 October 2008.
- ↑ "The Nobel Prize in Physics 2005". Nobel Foundation. İstifadə tarixi: 9 October 2008.
- "The Nobel Prize in Physics 2006". Nobel Foundation. İstifadə tarixi: 9 October 2008.
- "The Nobel Prize in Physics 2007". Nobel Foundation. 10 August 2011 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 October 2008.
- ↑ "The Nobel Prize in Physics 2008". Nobel Foundation. İstifadə tarixi: 9 October 2008.
- ↑ "The Nobel Prize in Physics 2009". Nobel Foundation. İstifadə tarixi: 6 October 2009.
- "The Nobel Prize in Physics 2010". Nobel Foundation. İstifadə tarixi: 5 October 2010.
- "The Nobel Prize in Physics 2011". Nobel Foundation. İstifadə tarixi: 4 October 2011.
- "The Nobel Prize in Physics 2012". Nobel Foundation. İstifadə tarixi: 9 October 2012.
- (PDF). Nobel Foundation. 8 October 2013 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 8 October 2013.
- "The Nobel Prize in Physics 2014". Nobel Foundation. İstifadə tarixi: 7 October 2014.
- "The Nobel Prize in Physics 2015". Nobel Foundation. İstifadə tarixi: 5 October 2015.
- "The Nobel Prize in Physics 2016". Nobel Foundation. İstifadə tarixi: 4 October 2016.
- "The Nobel Prize in Physics 2017". Nobel Foundation. İstifadə tarixi: 3 October 2017.
- "The Nobel Prize in Physics 2018". Nobel Foundation. İstifadə tarixi: 2 October 2018.
- "The Nobel Prize in Physics 2019". Nobel Foundation. 8 October 2019 tarixində . İstifadə tarixi: 8 October 2019.
- "The Nobel Prize in Physics 2020". Nobel Foundation. İstifadə tarixi: 6 October 2020.
Xarici keçidlər
- İsveç Kral Elmlər Akademiyasının rəsmi veb saytı
- Nobel Fondunun rəsmi veb saytı