Azərbaycanca
සිංහල
Türkçe
Radioaktivitlik — radioaktiv parçalanma qeyri-stabil atom nüvəsinin qəflətən enerji verməklə çevrilmə xassəsi. Xaric olunan enerji ionlaşmış şüa, daha dəqiq dedikdə, enerjiyə malik hissəcikli və ya qamma şüalanma şəklində paylanır.
Xarakteristika
Anlayış ilk dəfə 1898-ci ildə Mariya Küri tərəfindən işlənmişdir.
Radioaktiv parçalanma bir və ya bir neçə hissəciklərin (məsələn: elektronlar, neytron, alfa-hissəciklər, fotonlar) ayrılması ilə müşayiət olunur. Radioaktivlik dedikdə həm də radioaktiv nüvəyə malik olan maddənin xassələri nəzərdə tutulur.
Məlumdur ki, atom nömrəsi 82-dən böyük olan bütün kimyəvi elementlər radioaktivdirlər. Bəzi yüngül elementləri də bu sıraya aid edirlər. İki növ radioaktivlik mövcuddur:
Təbii radioaktivlik - təbiətdə rast gəlinən, elementin nüvəsinin öz-özünə şüalanaraq parçalanmasıdır.
Süni radioaktivlik - uyğun nüvə reaksiyası nəticəsində süni olaraq elementin nüvəsinin öz-özünə parçalanmasıdır.
Radioaktiv nüvə tərəfindən şüalanan α-hissəciyi və γ-kvantlarının energetik spektri diskret, β-hissəciyində isə kəsiləndir.
Parçalanma zamanı yaranan hissəciklərin xassələrindən asılı olaraq alfa-parçalanma, betta-parçalanma adlanırlar. Qamma parçalanma anlayışı çox nadir hallarda işlənir. Nüvənin qamma hissəciklər buraxması adətən izomer keçid adlanır. Qamma şüalanma çox vaxt digər növ parçalanmaları müşayiət edir.
Hazırda alfa, betta və qamma parçalanmadan başqa neytron emmisiyası, klaster radioaktivlik, spontan parçalanma da aşkarlanmışdır. Elektron əhatə, pozitron parçalanma (və ya β + parçalanma), həmçinin ikiqat betta parçalanma beta parçalanmanın müxtəlif variantları adlanır.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Radioaktivitlik radioaktiv parcalanma qeyri stabil atom nuvesinin qefleten enerji vermekle cevrilme xassesi Xaric olunan enerji ionlasmis sua daha deqiq dedikde enerjiye malik hissecikli ve ya qamma sualanma seklinde paylanir XarakteristikaAnlayis ilk defe 1898 ci ilde Mariya Kuri terefinden islenmisdir Radioaktiv parcalanma bir ve ya bir nece hisseciklerin meselen elektronlar neytron alfa hissecikler fotonlar ayrilmasi ile musayiet olunur Radioaktivlik dedikde hem de radioaktiv nuveye malik olan maddenin xasseleri nezerde tutulur Melumdur ki atom nomresi 82 den boyuk olan butun kimyevi elementler radioaktivdirler Bezi yungul elementleri de bu siraya aid edirler Iki nov radioaktivlik movcuddur Tebii radioaktivlik tebietde rast gelinen elementin nuvesinin oz ozune sualanaraq parcalanmasidir Suni radioaktivlik uygun nuve reaksiyasi neticesinde suni olaraq elementin nuvesinin oz ozune parcalanmasidir Radioaktiv nuve terefinden sualanan a hisseciyi ve g kvantlarinin energetik spektri diskret b hisseciyinde ise kesilendir Parcalanma zamani yaranan hisseciklerin xasselerinden asili olaraq alfa parcalanma betta parcalanma adlanirlar Qamma parcalanma anlayisi cox nadir hallarda islenir Nuvenin qamma hissecikler buraxmasi adeten izomer kecid adlanir Qamma sualanma cox vaxt diger nov parcalanmalari musayiet edir Hazirda alfa betta ve qamma parcalanmadan basqa neytron emmisiyasi klaster radioaktivlik spontan parcalanma da askarlanmisdir Elektron ehate pozitron parcalanma ve ya b parcalanma hemcinin ikiqat betta parcalanma beta parcalanmanin muxtelif variantlari adlanir