Qravitasiya dalğalarının kəşfi — 11 fevral2016-cı ildə LIGO və İtalyanın Piza şəhərindəki Avropa rəsədxanası Virgo-nun qravitasiya dalğalarının kəşfi haqqında açıqlaması. Qeydə alınmış siqnal GW150914 adlandırılmışdır.
LIGO qəbuledicilərinin qeydə aldığı siqnallar.
Tarix
Qravitasiya dalğaları – bu zaman fəzasında çox rast gəlinən elə zaman fəzasının işıq sürəti ilə geometrik strukturunun vibrasiyasıdır. Bu dalğaların mövcudluğu haqqında ilk fərziyələrin ortaya çıxması Albert Eynşteynin adı ilə bağlıdır. 1916-cı ildə Albert EynşteynÜmumi nisbilik nəzəriyyəsi ilə cazibə qüvvəsi deyə bir şeyin olmadığını açıqladı. Cazibə qüvvəsi hesab edilən şeylərin isə əslində kainat-zamanda olan bükülmələr olduğunu iddia etdi. Yəni, Eynşteynə görə biz insanların Yer üzərində gəzə bilməsini təmin edən şey şey, yerin cazibə qüvvəsi deyil, kainatdakı bükülmələrin bizə olan təsiridir. Eynşteynə görə heç bir şey olmayan sahədə düz şəkildə olan kainat, sahəyə hər hansı bir cisim daxil olduğu zaman əyilib-bükülür. Bu əyilmə və bükülmələr nəticəsində cazibə qüvvəsi kainatda mövcud ola bilir. Günəşin bükdüyü kosmosda Yer öz orbitində, Yerin bükdüyü kosmosda isə Ay öz orbitində fırlanmaqdadır.
LIGO
Qravitasiya dalğaların müşahidəsi üçün iki ədəd 205 milyon dollarlıqLIGO (Laser Interferometer Gravitational Wave Observatory) adlandırılan iki qəbuledicidən istifadə edilib: biri Luiziana ştatının Livinqston şəhərində, digəri 3000 km aralıda, Vaşinqton ştatının Hanford şəhərində yerləşir. 2002-2010-cu illərdə aparılan təcrübələr qravitasiya dalğalarını aşkarlaya bilməmişdi. Lakin rəsədxana modernizasıya olunandan sonra oradakı lazer interferometrləri daha həssas olduğundan, bu, nəticə verdi.
Müşahidə
Kiçik titrəyişlərlə müşahidə edilən qravitasiya dalğaları Yer kürəsindən 1,3 milyard işıq ili məsafədə yerləşən iki qara dəliyin toqquşması nəticəsində qeydə alınıb. Bu qara dəliklərin kütləsi Günəşin kütləsindən 29 və 36 dəfə böyükdür. Bu ekstremal cazibə şəraitində hətta arxa planda olan ulduzlardan çatan işıq bükülərək "Eynşteyn halqası" effektini yaradır. Qara dəliklər spiralvari halda yaxınlaşır və sonda birləşir. Bu massiv obyektlərin ani birləşmə zamanı yaratdığı qravitasiya dalğaları halqanın daxilində və səthində Eynşteyn halqası effektini saxlayır. Observatoriya tərəfindən qeydə alınan bu dalğalara GW150914 adı verilmişdir. Sonda yaranmış olan qara dəliyin çəkisi bizim Günəşin çəkisindən 62 dəfə böyükdür. Birləşmədən sonra qalmış 3 Günəş çəkisi isə qravitasiya dalğalarının enerjisinə çevrilib. Ani baş verən birləşmə anı əslində 0.333 saniyə təşkil edir.
Qəbuledicilər həmin dalğaları səs formasında dinləməyə imkan yaradıb.
"Qravitasiya dalğaları barədə nəzəriyyə öz təsdiqini tapdı". Astronomiya klubu. 13 fevral 2016. İstifadə tarixi: 18 fevral 2016.[ölü keçid]
"Qravitasiya dalğaları mövcuddur" (azərb.). Azadlıq.az. 12 fevral 2016. İstifadə tarixi: 12 fevral 2016.
"'Kütle çekim dalgaları' ispatlandı" (türk). İstifadə tarixi: 12 fevral 2016.
Xarici keçidlər
VikianbardaQravitasiya dalğalarının kəşfi ilə əlaqəli mediafayllar var.
Yeniliklər, xəbərlər, video (04:36)
İlk müşahidə olunan qravitasiya dalğası
Avqust 18, 2021
qravitasiya, dalğalarının, kəşfi, fevral, 2016, ildə, ligo, italyanın, piza, şəhərindəki, avropa, rəsədxanası, virgo, qravitasiya, dalğalarının, kəşfi, haqqında, açıqlaması, qeydə, alınmış, siqnal, gw150914, adlandırılmışdır, ligo, qəbuledicilərinin, qeydə, al. Qravitasiya dalgalarinin kesfi 11 fevral 2016 ci ilde LIGO ve Italyanin Piza seherindeki Avropa resedxanasi Virgo nun qravitasiya dalgalarinin kesfi haqqinda aciqlamasi Qeyde alinmis siqnal GW150914 adlandirilmisdir LIGO qebuledicilerinin qeyde aldigi siqnallar Mundericat 1 Tarix 2 LIGO 3 Musahide 4 Istinadlar 5 Xarici kecidlerTarix RedakteQravitasiya dalgalari bu zaman fezasinda cox rast gelinen ele zaman fezasinin isiq sureti ile geometrik strukturunun vibrasiyasidir Bu dalgalarin movcudlugu haqqinda ilk ferziyelerin ortaya cixmasi Albert Eynsteynin adi ile baglidir 1916 ci ilde Albert Eynsteyn Umumi nisbilik nezeriyyesi ile cazibe quvvesi deye bir seyin olmadigini aciqladi Cazibe quvvesi hesab edilen seylerin ise eslinde kainat zamanda olan bukulmeler oldugunu iddia etdi Yeni Eynsteyne gore biz insanlarin Yer uzerinde geze bilmesini temin eden sey sey yerin cazibe quvvesi deyil kainatdaki bukulmelerin bize olan tesiridir Eynsteyne gore hec bir sey olmayan sahede duz sekilde olan kainat saheye her hansi bir cisim daxil oldugu zaman eyilib bukulur Bu eyilme ve bukulmeler neticesinde cazibe quvvesi kainatda movcud ola bilir Gunesin bukduyu kosmosda Yer oz orbitinde Yerin bukduyu kosmosda ise Ay oz orbitinde firlanmaqdadir 1 LIGO RedakteQravitasiya dalgalarin musahidesi ucun iki eded 205 milyon dollarliq LIGO Laser Interferometer Gravitational Wave Observatory adlandirilan iki qebulediciden istifade edilib biri Luiziana statinin Livinqston seherinde digeri 3000 km aralida Vasinqton statinin Hanford seherinde yerlesir 2 2002 2010 cu illerde aparilan tecrubeler qravitasiya dalgalarini askarlaya bilmemisdi Lakin resedxana modernizasiya olunandan sonra oradaki lazer interferometrleri daha hessas oldugundan bu netice verdi Musahide RedakteKicik titreyislerle musahide edilen qravitasiya dalgalari Yer kuresinden 1 3 milyard isiq ili mesafede yerlesen iki qara deliyin toqqusmasi neticesinde qeyde alinib Bu qara deliklerin kutlesi Gunesin kutlesinden 29 ve 36 defe boyukdur Bu ekstremal cazibe seraitinde hetta arxa planda olan ulduzlardan catan isiq bukulerek Eynsteyn halqasi effektini yaradir Qara delikler spiralvari halda yaxinlasir ve sonda birlesir Bu massiv obyektlerin ani birlesme zamani yaratdigi qravitasiya dalgalari halqanin daxilinde ve sethinde Eynsteyn halqasi effektini saxlayir Observatoriya terefinden qeyde alinan bu dalgalara GW150914 adi verilmisdir Sonda yaranmis olan qara deliyin cekisi bizim Gunesin cekisinden 62 defe boyukdur Birlesmeden sonra qalmis 3 Gunes cekisi ise qravitasiya dalgalarinin enerjisine cevrilib Ani bas veren birlesme ani eslinde 0 333 saniye teskil edir 3 Qebulediciler hemin dalgalari ses formasinda dinlemeye imkan yaradib 4 Kesf ABS in Vasinqton seherinde kecirilen konfransda aciqlanmisdir 5 Istinadlar Redakte 100 il Sonra Mohtesem Kesf Qravitasiya Dalgalari Musahide Edildi azerb Pahoo az 12 fevral 2016 2016 02 14 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 12 fevral 2016 Kainatin sirri acilir qravitasiya dalgalari movcuddur azerb Buro az Istifade tarixi 12 fevral 2016 olu kecid Qravitasiya dalgalari barede nezeriyye oz tesdiqini tapdi Astronomiya klubu 13 fevral 2016 Istifade tarixi 18 fevral 2016 olu kecid Qravitasiya dalgalari movcuddur azerb Azadliq az 12 fevral 2016 Istifade tarixi 12 fevral 2016 Kutle cekim dalgalari ispatlandi turk Istifade tarixi 12 fevral 2016 Xarici kecidler Redakte Vikianbarda Qravitasiya dalgalarinin kesfi ile elaqeli mediafayllar var Yenilikler xeberler video 04 36 Ilk musahide olunan qravitasiya dalgasiMenbe https az wikipedia org w index php title Qravitasiya dalgalarinin kesfi amp oldid 5804387, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
