Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
Dalğaların interferensiyası — fəzanın hər bir nöqtəsində sabit amplitudlu rəqslər yarada bilən dalğaların toplanmasına deyilir. Yalnız koherent dalğalar dayanıqlı interferensiya mənzərəsi yarada bilər.
Koherentlik şərtləri — toplanan dalğaların eyni tezlikli olmalı və fazalar fərqı zaman keçdikcə sabit qalmalıdır.
Maksimumluq şərti — yollar fərqi tam sayda dalğa uzunluğuna bərabər olan yerlərdə baş verir, Δl=nλ.
Minimumluq şərti — yollar fərqi tək sayda yarımdalğa uzunluğuna bərabər olan yerlərdə yaranır, Δl=(2n+1)λ\2.
Mexaniki dalğalar — mexaniki rəqslərin elastik mühitdə yayılmasıdır.
Elektromaqnit dalğaları — elektromaqnit rəqslərinin fəzada yayılmasıdır.
Dalğa uzunluğu — dalğanın bir period ərzində dalğanın yayıldığı məsafədir, λ=v·T=v\ν. Burada v-dalğanın sürəti, T-periodu, ν-tezliyidir. Ölçü vahidi BS-də metrdir, 1m. Elektromaqnit rəqsləri vakuumda da yayılır. Məsələn, mobil telefonu vakuum balonuna qoyub səsləndirsək və havasını sormağa başlasaq səsi tədricən kəsilər, amma yenə də siqnal qəbul edər. İşıq da elektromaqnit dalğasıdır və Günəşdən bizə gəlib çata bilir. İşığa uyğun dalğaların dalğa uzunluğu mexaniki dalğaların dalğa uzunluğundan milyon dəfələrlə kiçikdir.
Xətti optikanın superpozisiya prinsipi
Hüygensin «Traktat» əsərində superpozisiya prinsipi haqqında belə yazır: “İşığın ən maraqlı xassələrindənbiri odur ki, işıq şüaları müxtəlif və hətta əks tərəflərdən gələrək görüşdükdə bir-birinə maneə törətmədən keçərək hər biri öz müstəqil təsirlərini göstərir. Bir neçə müşahidəçinin eyni zamanda təkcə bir deşikdən baxmaqla müxtəlif əşyaları görməsi də məhz bununla izah olunur”.
Hüygensin söylədikləri riyazi olaraq o deməkdir ki, fəzanın verilmiş nöqtəsində iki işıq mənbəyi tərəfindən yaradılan sahənin gərginliyi 
, bu mənbələrin hər birinin ayrı-ayrılıqda yaratdıqları sahə gərginlikləri vektorları olan 
və 
-nin vektorial cəminə bərabərdir:
=+
Bu yazılış superpozisiya prinsipinin riyazi ifadəsidir.
Superpozisiya prinsipinin mövcud olma səbəbi nın yayıldığı mühitin xassələrinin (məsələn, nın, nın və sairlərin) həmin dalğaların indən asılı olmamağıdır.Mühitin belə xassəyə malik olması isə yalnız zəif sahə (kiçik intensivlikli işıq dəstəsi) üçün doğrudur. Deməli, superpozisiya prinsipi yalnız zəif sahələr üçün doğrudur.
Ədəbiyyat
- M.Murquzov və b. Fizika, X sinif üçün dərslik
- A.Mehrabov və b. Fizika kursu
Xarici keçidlər
![image]()
Vikianbarda Interference ilə əlaqədar mediafayllar var- İşığın interferensiyası 2008-06-02 at the Wayback Machine
- "vixri.ru". 2021-10-22 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-01-09.
- N.M.Qocayev. Ümumi Fizika kursu, IV cild Optika. Bakı, 2009
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Dalgalarin interferensiyasi fezanin her bir noqtesinde sabit amplitudlu reqsler yarada bilen dalgalarin toplanmasina deyilir Yalniz koherent dalgalar dayaniqli interferensiya menzeresi yarada biler Dalgalarin interferensiyasi Koherentlik sertleri toplanan dalgalarin eyni tezlikli olmali ve fazalar ferqi zaman kecdikce sabit qalmalidir Maksimumluq serti yollar ferqi tam sayda dalga uzunluguna beraber olan yerlerde bas verir Dl nl Minimumluq serti yollar ferqi tek sayda yarimdalga uzunluguna beraber olan yerlerde yaranir Dl 2n 1 l 2 Mexaniki dalgalar mexaniki reqslerin elastik muhitde yayilmasidir Elektromaqnit dalgalari elektromaqnit reqslerinin fezada yayilmasidir Dalga uzunlugu dalganin bir period erzinde dalganin yayildigi mesafedir l v T v n Burada v dalganin sureti T periodu n tezliyidir Olcu vahidi BS de metrdir 1m Elektromaqnit reqsleri vakuumda da yayilir Meselen mobil telefonu vakuum balonuna qoyub seslendirsek ve havasini sormaga baslasaq sesi tedricen kesiler amma yene de siqnal qebul eder Isiq da elektromaqnit dalgasidir ve Gunesden bize gelib cata bilir Isiga uygun dalgalarin dalga uzunlugu mexaniki dalgalarin dalga uzunlugundan milyon defelerle kicikdir Xetti optikanin superpozisiya prinsipiHuygensin Traktat eserinde superpozisiya prinsipi haqqinda bele yazir Isigin en maraqli xasselerindenbiri odur ki isiq sualari muxtelif ve hetta eks tereflerden gelerek gorusdukde bir birine manee toretmeden kecerek her biri oz musteqil tesirlerini gosterir Bir nece musahidecinin eyni zamanda tekce bir desikden baxmaqla muxtelif esyalari gormesi de mehz bununla izah olunur Huygensin soyledikleri riyazi olaraq o demekdir ki fezanin verilmis noqtesinde iki isiq menbeyi terefinden yaradilan sahenin gerginliyi E displaystyle vec E bu menbelerin her birinin ayri ayriliqda yaratdiqlari sahe gerginlikleri vektorlari olan E1 displaystyle vec E1 ve E2 displaystyle vec E2 nin vektorial cemine beraberdir E displaystyle vec E E1 displaystyle vec E1 E2 displaystyle vec E2 Bu yazilis superpozisiya prinsipinin riyazi ifadesidir Superpozisiya prinsipinin movcud olma sebebi nin yayildigi muhitin xasselerinin meselen nin nin ve sairlerin hemin dalgalarin inden asili olmamagidir Muhitin bele xasseye malik olmasi ise yalniz zeif sahe kicik intensivlikli isiq destesi ucun dogrudur Demeli superpozisiya prinsipi yalniz zeif saheler ucun dogrudur EdebiyyatM Murquzov ve b Fizika X sinif ucun derslik A Mehrabov ve b Fizika kursuXarici kecidlerVikianbarda Interference ile elaqedar mediafayllar var Isigin interferensiyasi 2008 06 02 at the Wayback Machine vixri ru 2021 10 22 tarixinde Istifade tarixi 2018 01 09 N M Qocayev Umumi Fizika kursu IV cild Optika Baki 2009