fbpx
Wikipedia

Budaq Budaqov

Budaq Əbdüləli oğlu Budaqov (23 fevral 1928(1928-02-23), Çobankərə, Eçmiədzin qəzası, Ermənistan SSR, SSRİ1 noyabr 2012(2012-11-01), Bakı) — Azərbaycanlı alim, ictimai-siyasi xadim, Azərbaycan Respublikasının əməkdar elm xadimi (2008), Respublika Ağsaqqallar Şurasının sədri, Azərbaycan Milli Məclisin "Toponimika" Komissiyasının sədri, Azərbaycan Coğrafiya Cəmiyyətinin sədri, SSRİ Coğrafiya Cəmiyyətinin N.A.Pryevalski adına Qızıl medalı (1978), Azərbaycan Respublikasının "Şöhrət" ordeni (2000) və Yusif Məmmədəliyev (1995), akademik Həsən Əliyev, şair Məmməd Araz, mesant Hacı Zeynalabdin Tağıyev adına mükafatları laureatı, coğrafiya elmləri doktoru (1968), professor (1969), Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının həqiqi üzvü (1989), AMEA-mım müxbir üzvü (1976), AMEA-nın akademik Həsən Əliyev adına Coğrafiya İnstitutunun direktoru.

Budaq Budaqov
Doğum tarixi 23 fevral 1928(1928-02-23)
Doğum yeri
Vəfat tarixi 1 noyabr 2012(2012-11-01) (84 yaşında)
Vəfat yeri
Vətəndaşlığı SSRİ
Azərbaycan
Milliyyəti azərbaycanlı
Atası Əbdüləli Budaqov
Anası Dilbər Budaqova
Elm sahəsi coğrafiya
Elmi dərəcəsi coğrafiya elmləri doktoru (1967)
Elmi adı akademik (1989)
professor (1969)
İş yeri AMEA Akademik Həsən Əliyev adına Coğrafiya İnstitutu
Təhsili Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti
Elmi rəhbəri Lilienberq D.A.
Tanınmış yetirmələri Səfərəli Babayev, Elbrus Əlizadə, Sitarə Tarixazər, Yaqub Qəribov
Tanınır coğrafiyaçı alim
Üzvlüyü
Mükafatları
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Həyatı

Budaq Budaqov 23 fevral 1928-ci ildə Qərbi Azərbaycanda Zəngibasar bölgəsinin Çobankərə kəndində (indiki Masis rayonu, Ermənistan SSR) anadan olmuşdur. 1933–1940-cı illərdə Ermənistan SSR Zəngibasar rayonunun Mehmandar kənd natamam orta məktəbində oxumuşdur. 1940–41-ci illərdə İrəvan şəhərində yerləşən Azərbaycan Pedaqoji məktəbində təhsilini davam etdirmişdir. Budaq Budaqov ilk əmək fəaliyyətinə doğulduğu kənddə kolxoz briqadirinin köməkçisi kimi başlamışdır. 1945-ci ilə kimi bu vəzifədə çalışmışdır. 1945–1947-ci illərdə isə təhsilini yenidən davam etdirmişdir. İrəvanda təhsilini başa vurduqdan sonra 1947-ci ildə Azərbaycan Dövlət Pedaqoji İnstitutunun coğrafiya fakültəsinə daxil olmuşdur. Buradakı təhsilini 1951-ci ildə bitirdikdən sonra təhsilini davam etdirərək SSRİ Elmlər Akademiyasının Coğrafiya İnstitutunun aspiranturasını oxumuşdur. 1955-ci ildə Moskvada coğrafiya elmləri namizədi alimlik dərəcəsi almaq üçün "Cənub-Şərqi Qafqazın şimal yamacının geomorfologiyası" mövzusunda dissertasiya işini müdafiə etmişdir. 1955–1958-ci illərdə -Azərbaycan SSR Coğrafiya İnstitutunda kiçik elmi işçi əmək fəaliyyətinə başlamışdır. Artıq alim 1958-ci ildə SSRİ AAK-ın qərarı ilə baş elmi işçi adı almışdır. 1958–1962-ci illərdə Azərbaycan Coğrafiya Cəmiyyətinin elmi katibi, 1965–1968-ci illərdə Bakı Dövlət Universitetinin Fiziki coğrafiya kafedrasının (yarım ştatda) müəllimi kimi fəaliyyət göstərmişdir. 1967-ci ildə Bakıda coğrafiya elmləri doktoru alimlik dərəcəsini almaq üçün "Böyük Qafqazın Azərbaycan hissəsinin geomorfologiyası və yeni tektonikası" mövzusunda dissertasiya işini müdafiə etmişdir.

1967–1986-cı illərdə AMEA akad. H.Əliyev adına Coğrafiya İnstitutunun Landşaftşünaslıq şöbəsinin rəhbəri, 1970–1990-cı illərdə Azərbaycan Coğrafiya Cəmiyyətinin prezident müavini, 1974–1983-cü illərdə isə AMEA Coğrafiya İnstitutunun elmi işlər üzrə direktor müavini kimi vəzifələri tutmuşdur. Müxtəlif dövrlərdə bir çox məsul vəzifələrə təyin olunmuşdur: AMEA müxbir üzvü (1976, Dövlət imtahanı komissiyasının sədri (APİ. Coğrafiya ixtisası üzrə. Bakı) (1982), AMEA Coğrafiya İnstitutunun elmi işlər üzrə direktor müavini (1986), AMEA Coğrafiya İnstitutunun fiziki coğrafiyaxəritəçilik şöbəsinin rəhbəri (1986), AMEA həqiqi üzvü (1989), Azərbaycan Coğrafiya Cəmiyyətinin V qurultayında cəmiyyətin prezidenti və AMEA Coğrafiya İnstitutunun coğrafiya elmləri doktoru alimlik dərəcəsi almaq üçün dissertasiya müdafiəsi üzrə ixtisaslaşdırılmış şurasının sədri (1990), Azərbaycan İctimai-Siyasi Kollecində Təbiət kafedrasının müdiri və Azərbaycan Ağsaqqallarnın üçüncü növbədən kənar qurultayında Respublika Ağsaqqallar Şurasının sədri (1997), Lütvizadə adına Beynəlxalq Müasir Elmlər Akademiyasının həqiqi üzvü (1999), Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisi yanında Toponimika Komissiyasının üzvü (1999) və komissiyanın sədri (2000–2012).

Ailəsi

Həyat yoldaşı — Zərifə Budaqova (1929–1989) — filologiya elmləri doktoru, professor, AMEA-nın müxbir üzvü, AMEA-nın Nəsimi adına Dilçilik İnstitutu direktor vəzifəsində işləyib.

2 oğlu, 1 qızı, 4 nəvəsi

Elmi fəaliyyəti

Geomorfologiya

  • 1951-ci ilin noyabr ayında Azərbaycanda geomorfologiya üzrə ixtisasçı alimlərdən biri. Aspirantura illərində ilk dəfə olaraq azərbaycanlı alimlərdən arasında respublika tarixində və ümumiyyətlə keçmiş SSRİ məkanında Azərbaycan SSR geomorfologiyasının fundamental monoqrafiyanın müəllifi.
  • 1956–1959-cu illərdə Azərbaycan geomorfoloji xəritəsinin (1:500000) tərtibi.
  • 1957-ci ildə Azərbaycanın böyük bir regionunun – Cənub-Şərqi Qafqazın şimal yamacının geomorfologiyasına həsr edilmiş respublikada geomorfologiya elminə dair ilk monoqrafik elmi əsər.
  • 1956–1958–1965 ci illərdə Azərbaycanın Böyük Qafqaz hissəsinin müasir və qədim buzlaşmasını öyrənmək və bu elmi hesabatın monoqrafiya şəklində çap edilmişdir.
  • 1959-cu ildə AMEA-nın kompleks ekspedisiyası tərkibində Kiş çayının sellərinin öyrənilməsi, Kiş çayı hövzəsinin geniş tədqiqi və irimiqyaslı geomorfoloji xəritəsinin tərtibi, selli çayların geomorfoloji baxımdan ətraflı öyrənilməsi, Kiş çayı hövzəsində apardığı tədqiqatlar geomorfologiya elminin bir neçə problemlərinin həllinə, o cümlədən bəzi paleocoğrafi məsələlərin aşkar edilməsinə yardımçı olmuşdu. Kiş hövzəsində aparılan dəqiq tədqiqat nəticəsində ilk dəfə Kəm morenini aşkar etmiş və onun Üst Pliosen yaşlı olduğunu müəyyənləşdirmişdir. Kəm moreninin altında yatmış, yüksək səviyyədə cilalanmış, konqlomerata çevrilmiş çay daşları ona əsas vermişdir ki, Paleokişçayın mənbəyinin onun müasir mənbəyinə nisbətən xeyli şimaldan, indiki Samurçay hövzəsindən başlandığı fikrini irəli sürmüşdür.Kiş çayı hövzəsində apardığı tədqiqatların növbəti, ən başlıca uğurlarından biri də L.N.Leontyevin Böyük Qafqazın cənub yamacında baş verən sellərin sönməyə doğru getməsi proqnozunu elmi dəlillərlə inkar etmişdir.
  • 1956-cı ildə Qafqazın geomorfoloji və geoloji tədqiqat tarixində ilk dəfə 3600 metr mütləq yüksəklikdə Üst Sarmat çöküntülərini 3600 metr mütləq yüksəklikdə aşkar etməsi tektonika, o cümlədən yeni tektonika, geomorfologiya və digər bir çox elm sahələrində Böyük Qafqazın yaşının nisbətən daha cavan olması nəzəriyyəsinə üstünlük verməsinə real elmi əsas yaratmışdır. Bir qrup alimlərlə birgə (N.V.Dumitraşko, B.Ə.Budaqov, D.A.Lilienberq, N.Ş.Şirinov) Azərbaycanın Böyük Qafqaz hissəsinin paleoçaylar şəbəkəsini bərpa etmələri, düzəlmə səthlərini dərindən öyrənmələri Azərbaycan geomorfologiya elminin uğurları.
  • 1960–1965-ci illərdə AMEA akakdemik Həsən Əliyev adına Coğrafiya İnstitutunda B.A.Antonov Kiçik Qafqazda, Musa Abbasov Naxçıvan MR-də, Naib Şirinov Kür-Araz ovalığında, B.Budaqov Azərbaycanın Böyük Qafqaz ərazisində geomorfoloji xəritələşdirmə işi aparılmış, Respublikamızın ərazisinin 1:200000 miqyaslı geomorfoloji xəritəsinin tərtibi çap edilmişdir.
  • 1973–1978-ci illərdə Cənub-şərqi Qafqazın geomorfologiyası və yeni tektonik hərəkətlər adlı monoqrafiyası keçmiş SSRİ Coğrafiya Cəmiyyətinin elan etdiyi Ümumittifaq müsabiqəsində öz yüksək elmi dəyərinə görə N.İ.Prjevalski adına Qızıl medalına layiq görülmüş və Azərbaycan geomorfologiya elminin keçmiş Sovetlər İttifaqı miqyasında qazandığı sanballı elmi uğurlardan idi.
  • 1993-cü illərdə AMEA Həsən Əliyev adına Coğrafiya İnstitutu geomorfoloqlarının elmi araşdırmalarının son nəticəsi Azərbaycan relyefi monoqrafiyası son 30–40 il ərzində respublika geomorfoloqlarının elmi-nəzəri və praktiki fəaliyyətinin məğzi idi.

Landşaftşünaslıq

  • 1967-ci ildə keçmiş SSRİ-nin Elmlər Akademiyaları arasında ilk dəfə AMEA akademik Həsən Əliyev adına Coğrafiya İnstitutunda landşaftşünaslıq şöbəsi yaradıldı.
  • 1985-ci ildə- B.Ə.Budaqov və Almaz Mikayılovun yeni tektonik hərəkətlərin respublika landşaftının yaranmasına təsirinin tədqiqinə həsr olunmuş və keçmiş SSRİ landşaftşünasları tərəfindən yüksək rəğbətlə qarşılanmış birgə monoqrafik əsərin nəşri Azərbaycan landşaftşünaslıq elminin uğurlarından idi.
  • 1985–1988-ci illərdə Azərbaycanın təbiətiAzərbaycanın təbii landşaftı adlı monoqrafiya ilə respublikanın təbiətinə həsr etdiyi hər iki monoqrafik əsər respublika ərazisində inkişaf etmiş təbii landşaftların səciyyəvi xüsusiyyətlərini, formalaşması qanunauyğunluqlarını elmi əsaslarla özündə əks etdirir və elmi-nəzəri baxımdan landşaftşünaslıq elminin müasir tələbliri səviyyəsindədir.Landşaftşünaslıqla geomorfologiya elminin sərhəddində yaradılan yeni elmi məktəbin ilk daşıyıcıları – tədqiqatçıları B.Ə.Budaqov, A.A.Mikayılov və E.K.Əlizadədir.

Aerokosmik metodlar

  • 1985ci ildə Aerokosmik materiallardan geniş istifadə məqsədilə AMEA Həsən Əliyev adına Coğrafiya İnstitutunda Aerokosmik metodlar laboratoriyası yaradıldı. Azərbaycan və qonşu ölkələrinin dağlıq ərazilərdə kosmik şəkillərin geomorfoloji deşifrləmə materialları əsasında müxtəlif tip və mənşəli tektonik qırılmalara uyğun gələn, qanunauyğun istiqamətlənmiş, mürəkkəb qövsvari, xətti və dairəvi lineamentlər şəbəkəsi müəyyən etmişdir. Bu materialların struktur-geomorfoloji interpretasiyası isə Alp tipli oroqen zonasına uyğun gələn bu ərazilərdə qırışıq, qırışıq-qayma, şaryaj, qırışıq-üstəgəlmə, vulkanogen və s. mənşəli morfostrukturlar ayırmağa imkan vermişdir. Alınmış elmi materiallara əsaslanmaqla bu dağlıq ərazilərin litosfer tavaları nəzəriyyəsi əsasında prinsipcə yeni linament-qırılma şəbəkəsi və morfostruktur karkas xəritəsi tərtib etmişdir. Əldə olunmuş deşifrləmə materialları tədqiq olunan ərazilərin Alp qırışıqlığı mərhələsində geodinamiki inkişaf modelini işləyib hazırlamağa imkan vermişdir.

Toponimika

  • 1973–1981-ci illərdə- Elmi tədqiqat işlərinə başlayan ilk anlardan toponimlərin öyrənilməsinin mühüm elmi əhəmiyyətini dərk edərək coğrafi adlara dair materiallar toplamış, nəşr olunmuş əsərlərdən ibarət zəngin fond yaratmış, bir neçə elmi məqalə dərc etdirmiş, respublika üzrə toponimikaya həsr edilmiş iki elmi konfrans keçirmiş və gələcəkdə toponimika üzrə aparıcı elmi-tədqiqat mövzularını məqsədyönlü planlaşdırmışdı.
  • 1994-cü ildə Türk uluslarının yer yaddaşı adlı monoqrafiya işıq üzü görmüşdür.Bu elmi əsərdə göstərilmişdir ki, uzaq keçmişdə türkdilli xalqlar Sakit okeanın şimal-qərb sahillərindən başlayaraq qərbə — Alp dağlarına qədər, şimalda Şimal Buzlu okeanın cənub sahillərindən başlayaraq Himalay dağ sisteminə qədər olan ərazilərdə məskunlaşmışlar. Əsər ingilis (1997) və rus (1997) dillərində Avrasiyanın türk toponimləri adı altında nəşr edilmişdir. Burada türkdilli xalqların coğrafi yayılması faktik materiallarla, təkzibedilməz toponimlərlə sübut olunmuş və türkdilli xalqların qohum (paralel) coğrafi adları aşkara çıxarılmaqla onların tarixi miqrasiya yolları haqqında elmi əsaslara söykənən fikirlər irəli sürülmüşdür. Türk dünyası toponimlərinə həsr edilmiş bu ilk əsər türk dünyasında aparılan dəyərli toponimik tədqiqatdır.

Əhali coğrafiyası

Xəzər dənizi problemləri

  • 1988-ci ildə — Azərbaycan Respublikasının payına düşən Xəzər sektorunun elmi ərazisinin tədqiqində mühüm elmi işlər aparmaq üçün İnstitutda Xəzər dənizini öyrənən şöbə təşkil etmişdir.
  • 1977–1997-ci illərdə Xəzər dənizi səviyyəsinin 2,5 metr qalxması nəticəsində sahil zonasında abraziya prosesi güclənmiş, sahilboyu uzanan bir neçə kilometr ovalıqları su basmış, nəticədə onlarla kənd, qəsəbə, müxtəlif tikintilər dağılmış, dəniz limanlarının, şose və dəmir yollarının normal işi pozulmuşdur. Ətraf mühitdə baş verən gərginliyi aradan qaldırmaq məqsədilə Xəzər dənizinin sahil zonasında tədqiqatlar təşkil edilmiş, dövlətə, eləcə də əhaliyə dəyən ziyanı aradan qaldırmaq məqsədilə millət vəkilləri ilə birgə sahil zonasında əməli işlər aparılmış, tərəfimizdən bir neçə mühüm təklif irəli sürülmüşdür.

Elmi yaradıcılığı

  • 1990 -Ətraf mühitin mühafizəsinə həsr edilmiş uğurlu əsərlərdən biri Dözümlü, dözümsüz təbiətdir . Burada ilk baxışda hər cür təzyiqə tab gətirən və özünü bərpa edə bilən təbiətdən, ətraf mühitdən istifadədən, elmi-texniki tərəqqi ilə əlaqədar təbiətin deqradasiyaya uğramış sahələrinin ilkin görkəminin bərpasından danışılır.
  • 1980-ci ildə Azərbaycan Respublikası ərazisinin ekoloji gərginlik dərəcəsinə görə ekoloji-coğrafi rayonlaşma (1:500 min miqyasda) xəritəsini tərtib etmişdir. Burada xəritənin tərtibi prinsipi işlənilmiş, təbii (zəlzələ, sel, sürüşmə, dolu, isti quru küləklər və s.) və antropogen (suyun, havanın, torpağın və s. çirklənmə dərəcəsi) amillərin təsiri dərəcəsini nəzərə alaraq Azərbaycan Respublikası ərazisində 23 bölgə (rayon) ayırmışdır. Onlardan beşi respublikanın Xəzər dənizi hissələrində, 18-i isə quruda müəyyən edilmişdir. Xəritədə respublikanın hər bir bölgəsinin təbiətini saflaşdırmaq məqsədilə hansı tədbirlərin aparılmasının tələb olunduğu göstərilmişdir.
  • 1980 Azərbaycan təbiəti ətraf mühitin mühafizəsini yüksək səviyyədə təşkil etmək məqsədilə Azərbaycan, ingilisrus dillərində rəngli şəkillərdən ibarət elmi-kütləvi foto-albom nəşr etdirmişdir. Bu foto-albomda Azərbaycanın füsünkar təbiəti ilə yanaşı, ətraf mühitin deqradasiyası da əyani şəkildə nümayiş etdirilmişdir.
  • 1976- Coğrafi məkan quruluşunun sistemi adlı yazı da ətraf mühitin ekvatordan qütblərə, eləcə də Yerin təkindən coğrafi məkanın üst qatına qədər olan quruluşu sistemli şəkildə verilmişdir. Məqalə coğrafi məkanın quruluşunun istər üfüqi, istərsə də şaquli istiqamətdə sistemləşdirilməsinə, geniş oxucu kütləsi tərəfindən ətraf mühitin, eləcə də oraya daxil olan biosferin dərindən dərk edilməsi işinə əməli yardım göstərir.
  • 1978- Təbiətin kortəbii hadisələrinin sistemləşdirilməsi adlı əsərində təbiətin dağıdıcı hadisələri müxtəlif qruplara bölünmüş, onların fəaliyyətinin davamiyyət müddəti göstərilmiş və növləri açıqlanmışdır.
  • 1960–1961-ci illərdə Elmi-ictimai mövqeyindən istifadə edərək daim çalışmış ki, instituta perspektivli gənclər işə götürülsün, aspiranturaya qəbul zamanı müsabiqələrdə bilikli gənclərinə üstünlük verilsin.
  • Bu məqsədlə SSRİ EA-nın müvafiq institutlarına (məqsədli aspiranturaya) göndərilən aspirantları Moskvaya özü aparır, onların SSRİ EA Coğrafiya, Okeanologiya institutlarının, adı Moskva Dövlət Universitetinin coğrafiya fakültəsinin aspiranturasına qəbul edilməsinə yardımçı olmuş. (İ.Mərdanov, R.Quliyev, N.Abdullayev, B.Baxmalov və b).
  • 1960-cı illərdən başlayaraq AMEA Coğrafiya İnstitutunda Müdafiə Elmi Şurası yaradılmışdır. Elmi Şurada elmi katib, şuranın sədr müavini və sədri olduğu vaxtlarda 40 il müddətində 128 nəfər coğrafiya elmləri namizədi, 12 nəfər isə coğrafiya elmləri doktoru alimlik dərəcəsi almaq üçün dissertasiya müdafiə etmişdir. Buraya gürcülər, qazaxlar, türkmənlər, ermənilər, özbəklər, taciklər, qırğızlar, ruslar, avarlar, habelə AFR, Kipr və digər ölkələrin elmi əməkdaşları daxildir.
  • 1992-ci ildə nəşr edilən Təbiətpoeziya əsəri Azərbaycan poeziyasında təbiətin tərənnümü geniş oxucu kütləsi arasında poeziyanın gücü ilə təbiətin estetik gözəlliyini vəsf etmək, onu xalqa sevdirməklə yanaşı, şairlərimizin poetik dildə öz bədii obrazlarının daxili dünyasını açmasını, ətraf mühitin ayrı-ayrı komponentlərinin qorunmasını, təbii sərvətlərdən səmərəli və qənaətlə istifadə edilməsini qabarıq şəkildə oxucuya çatdırmaq olmuşdur.
  • 1983 Məktəb coğrafiyasına keçmiş Maarif Nazirliyi nəzdində yaradılmış Tədris Metodiki Şuranın sədri, Azərbaycan məktəbi jurnalına əlavə edilmiş Tarix, ictimaiyyət və coğrafiya seriyasının redaksiya heyətinin üzvü kimi fəaliyyətilə, elmi-metodiki konfranslar keçirmiş, coğrafiya metodikası üzrə respublika miqyasında keçirilən elmi forumlarda məruzələr etmiş, coğrafiya müəllimləri ilə görüşmək, dövri mətbuatda həm coğrafiyanın aktual problemləri üzrə məqalələrin yazılması üçün sifariş vermək, coğrafiya müəllimlərinin sifarişi ilə məqalələr yazmaq vasitəsilə həyata keçirmişdir.
  • 1983-cü ildən başlayaraq məktəb coğrafiyası sahəsində gördüyü işlər həm orta məktəb müəllimləri, həm də şagirdlər üçün faydalı olmuşdur. Son 20 ildən artıq bir dövrdə orta məktəblərin səkkizinci sinfi üçün yazdığı Azərbaycan Respublikasının fiziki coğrafiyası adlı dərslik bir neçə dəfə yenidən nəşr olunmuşdur.
  • 1980-ci ildə Orta məktəbdə Azərbaycan coğrafiyası tədrisini yaxşılaşdırmaq məqsədilə çəkilmiş sənədli filmin ssenarisini yazmış və həmin film bu istiqamətli filmlər arasında keçirilən müsabiqədə mükafata layiq görülmüşdür.
  • M.A.Müseyibov və N.Ş.Şirinovla birgə Ali məktəblər üçün yazdıqıarı Geomorfologiya dərsliyi ən yaxşı dərsliklərdən sayılır. Bu dərslik iki dəfə təkrar nəşr edilmişdir.
  • 1970-ci ildə Elmi konfransların, simpoziumların, qurultayların işində fəal iştirakı, beynəlxalq miqyasda keçirilən çöl simpoziumlarının, konfranslarının təşkili və keçirilməsində (Sovet-Hindistan, Sovet-Bolqarıstan, Fransa -AlpıQafqaz, Bakı-Ankara, Təbriz, İstanbul, Tehran, Almatı, Daşkənd, Bişkek, Tbilisi, Kiyev, Moskva, Volqoqrad, Minsk, Leninqrad, İrəvan, Kişinyov, Simferopol, Düşənbə, Yalta, Klaypeda və s.) coğrafiya elminin son nailiyyətlərinə, elmin müəyyən problemlərinin bilavasitə həllində iştirakında Azərbaycanda coğrafiya elminin beşilliklər üzrə düzgün planlaşdırılması və aktual problemlər üzrə elmi uğurlar qazanılmasına əməli yardım göstərmişdir.
  • 1970-ci ildə keçmiş SSRİ Coğrafiya Cəmiyyətinin Elmi Şurasının üzvü seçildikdən sonra ildə iki dəfə Leninqradda bu Şuranın işində iştirakı keçmiş İttifaq miqyasında keçirilən SSRİ Coğrafiya Cəmiyyəti qurultaylarının təşkilinə əməli köməklik göstərməsinə zəmin yaratmışdı. Azərbaycan coğrafiyaçılarının keçmiş İttifaq miqyasında xüsusi mövqeyi olmuşdur. SSRİ Coğrafiya Cəmiyyətinin Moskva, Leninqrad, Kiyev, Bişkek, TbilisiKazanda keçirilən qurultaylarının işində təşkilatçılardan biri kimi yaxından iştirakı bu da Azərbaycan Coğrafiya Cəmiyyətinin fəaliyyətinin daha da yaxşılaşmasına imkan vermişdir.
  • Geniş əhatəli elmi-tədqiqat və elmi-təşkilati işləri Rusiya Akademiyasının dərc etdiyi "Geomorfologiya" (Moskva), "Təbiət və təbii ehtiyatlar" (İrkutsk), "Səhraların mənimsənilməsi problemləri" (Aşqabad) jurnallarının redaksiya heyətinin üzvü seçilmiş və bunlarla yanaşı, respublikamızda dərc edilən "Azərbaycan EA Xəbərləri" (Yer elmləri seriyası), "Azərbaycan təbiəti" kimi jurnalların da redaksiya heyətinin üzvü olaraq coğrafiya elminin inkişafında və təbliğində, beynəlxalq statuslu bir çox jurnalların ("Azərbaycan dünyası", "İrs"-"Naslediye" və s.) redaksiya heyətinin üzvü idi.

Coğrafiya elmində yeniliklər

Budaq Budaqov coğrafi təkanın, sel ocaqlarının təsnifatını vermiş, təbiətin dağıdıcı hadisələrini sistemləşdirmiş, Böyük Qafqazın Azərbaycan hissəsinin geomorfologiyasını, yeni tektonik hərəkətlərini, Müasi və qədim buzlaşmasını öyrənmiş, ərazinin xəritələrini (1:200000) tərtib etmişdir. İlk dəfə (1956) Qafqazda 3600 m mütləq yüksəklikdə Üst Sarmaq yaşlı dəniz faunasını aşkara çıxarmışdır. Azərbaycanın təbii və antropogen landşaftını, orada baş verən səhralaşmanı, landşafın geokimyasını öyrənmişdir. İlk dəfə Azərbaycanda təbii-dağıdıcı hadisələrin intensivliyinə görə ekoloji-coğrafi şəraiti tədqiq etmiş və ərazinin 1:500000 xəritəsini tərtib etmişdir. Aerokosmik üsullarla Böyük və Kiçik Qafqazın şərq hissəsinin morfostruktur quruluşunun qanunauyğunluqları və landşafın differensiasiyası müəyyənləşdirilmişdir. İlk dəfə Şərqi AvropadaAsiyada türk mənşəli ErmənistanGürcüstanda isə Azərbaycan mənşəli toponimləri öyrənmişdir.


  • Elmi yaradıcılığında coğrafiya elminin yeniliklərinin vaxtında xalqa çatdırılması, yazdığı məqalələr dövri mətbuatda – qəzet və jurnallarda dərc olunmuş, respublika televiziyası və radiosu ilə maraqlı mövzularda çıxışları, oxucular və dinləyicilərlə respublikanın bütün əhalisi ilə yaşaya-yaşaya onlarla həmsöhbət olmuşdu.
  • Xalqla daimi ünsiyyət, onun maariflənməsi və intellektual səviyyəsinin yüksəlməsinə xidmət etmək ömrünün mənası olmuşdur. Geniş oxucu və dinləyici kütləsindən təcrid olunmuş hər hansı bir alim öz dar ixtisası üzrə fəaliyyət göstərdikdə onun elmi uğurlarından ancaq bu elm dairəsinə daxil olan şəxslər faydalanır. Lakin bu qəbildən olan alimlərin elmi uğurları elmi-kütləvi dilə çevrilərək ilk növbədə müəllifi geniş oxucu kütləsinə tanıtdırır, sonra isə xalqın bilik xəzinəsini zənginləşdirməyə yardımçı olur.
  • 1955-ci ildən başlayaraq çap etdirdiyi yüzlərlə elmi-kütləvi məqalədən, məktəblilər, tələbələr, eləcə də geniş oxucu kütləsi faydalanmışdır.
  • 1976–1987-ci illərdə oncildlik ASE-nin nəşri xalqımızın mühüm uğurlarından idi. ASE Elmi Redaksiya Şurasının üzvü kimi bu bilik xəzinəsi sözlüyünün tərtibində, yazılmasında və redaktəsində fəal iştirakı.
  • 2004-cü il aprel ayının 4-də Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Fərmanı ilə yenii nəşrinə başlanılan Azərbaycan Milli Ensiklopediyasında millətin tarixi, elmi, mədəniyyəti, incəsənəti, ayrı-ayrı görkəmli şəxslərin həyat fəaliyyətinin ən ali toplusunu AMEA-nın elmin yeni prizmasında daha yüksək səviyyədə yazılmasında redaksiya heyəti tərkibinin üzvü.
  • Çapdan çıxmış elmi əsərlərin ümumi sayı: 1051; o cümlədən: elmi-populyar – 475; elmi əsər – 576
  • Xaricdə çıxmış elmi əsərlərin sayı: 71

Xəritələr

 
Budaq Budaqov
  1. Геоморфологическая карта Азербайджанской ССР. М-б. 1:1500000
  2. Орографическая карта Азербайджанской ССР. //Атлас Азербайджанской ССР. М-б, 1:600000.
  3. Карта новейших тектонических движений Азербайджанской ССР. М-б. 1:500000.
  4. Геолого-литологическая карта четвертичных отложений Азербайджана. М-б. 1:600000.
  5. Карта новейшей тектоники Юга СССР. -М.:ГУГК СССР
  6. Неотектоническая карта Азербайджанской ССР. М-б 1:600000
  7. Азербайджанская ССР. Туристическая схема.
  8. Карта четвертичных отложений Азербайджанской ССР.М-б. 1:500000.
  9. Карта типов ландшафта и физико-географическое районирование Азербайджанской ССР М., ГУГК СССР.
  10. Геоморфологическая карта Кавказа
  11. Карта ландшафтных поясов. Атлас Азербайджанской ССР
  12. Карта физико-географического районирования М-б. 1:300000.
  13. Геоморфологическая карта Азербайджанской ССР М-б. 1:3000000.
  14. Ландшафтная карта Закавказья.
  15. Геоморфологическая карта СССР
  16. Неотектоническая карта Азербайджана.М-б 1:500000
  17. Орографическая карта Азербайджанской Республики. М-б. 1:600000.
  18. Ландшафтная карта //Атлас Азербайджанской Республики. М-б. 1:2500000.
  19. Карта физико-географического районирования М-б. 1:3000000.
  20. Геоморфологическая карта М-б.1:3000000

Haqqında

  • Elmimizin Şah Budağı
  • Elmin uğurları XI cild
  • Nurlu ömür

Kitabları

 
B.Ə.Budaqov "Vətən yanğısı"
  1. Dağlıq Qarabağın tarixi — coğrafi toponimləri
  2. Coğrafi terminlər lüğəti
  3. Azərbaycanın təbii landşaftları
  4. Azərbaycan təbiəti
  5. Azərbaycanın fiziki coğrafiyası
  6. Dağların həyatı. Bakı: Azərnəşr, 1965.
  7. Əfsanəvi dağlar. Bakı: Elm, 1973.
  8. Cənub-şərqi Qafqazın geomorfologiyası və yeni tektonikası. Bakı: 1973, 256 s.
  9. Təbiəti qoruyun. Bakı: 1977, 64 səh.
  10. Elim, obam mənim. Bakı: Elm, 1984, 69 səh.
  11. Azərbaycanın müasir təbii landşafları. Bakı: Elm, 1988, 135 s.
  12. Ermənistanda Azərbaycan mənşəli toponimlərin izahlı lüğəti. Bakı: Elm, 1988, 452 s.
  13. Тюркская топонимия Евроазии. Баку: 1988.
  14. Dözümlü, dözümsüz təbiət. Bakı, 1990, 120 s.
  15. Təbiət və poeziya. Bakı: Elm, 1992, 136 səh.
  16. Türk uluslarının yer yaddaşı. Bakı: Elm, 1995, 270 səh.
  17. Çobankərə eli. Bakı: Elm, 1996, 180 səh.
  18. Novruz yaşarlı ömür. Bakı: Elm, 1996, 47 səh.
  19. Şəhriyarın "Heydərbabaya salam" poemasında təbiət. Bakı: Oğuz eli, 1998, 30 səh.
  20. Ermənistanda Azərbaycan mənşəli toponimlərin izahlı lüğəti (Qiyasəddin Qeybullayev ilə həmmüəllif): I hissə 2012-05-26 at the Wayback Machine, II hissə 2014-09-01 at the Wayback Machine, III hissə 2014-09-01 at the Wayback Machine, IV hissə 2015-06-10 at the Wayback Machine. Bakı, "Oğuz eli", 1998.
  21. Ağsaqqal sözü. Bakı: Oğuz eli, 1998, 168 səh.
  22. Nəbi Xəzri kəhkəşanı. Bakı: Oğuz eli, 1999, 71 səh.
  23. Vətən yanğısı. Bakı: Oğuz eli, 2002, 230 səh.
  24. Ağsaqqalın hikmət dünyası. Bakı: Vətən, 2003, 269 səh.
  25. Çobankərə eli. (ikinci nəşr) Bakı: 2007, 374 səh.
  26. Gürcüstanda türk mənşəli toponimlərin izahlı lüğəti 2012-05-26 at the Wayback Machine(Qiyasəddin Qeybullayev ilə həmmüəllif). Bakı: Nurlan, 2008, 312 s. 500 nüsxə.
  27. Coğrafiya Elminin uğurları. XI cilddə
  28. Heydər Əliyev fenomeni//Bakı: "İsmayıl" nəşr, 2002, 137 s.

Əsərləri

  1. Böyük Qafqazın Cənub-Şərq hissəsinin (Azərbaycan ərazisinin) oroqrafiyasına dairş AzSSR EA Xəbərləri. Geologiya-coğrafiya elmləri və neft seriyası. 1958, № 2, s. 113–130, xülasə rus., ədəbiyyat: 22 adda.
  2. Böyük Qafqazın şərq hissəsinin müasir və qədim buzlaşması. AzSSR EA Məruzələri. 1958, 14-cü c, № 2, s.119–124.
  3. Şahdağ zonasında yeni tapılmış yuxarı Sarmat çöküntüləri və onunla əlaqədar olan tektonik hərəkətlər haqqında. Elmi əsərlər/ADU.
  4. Geologiyacoğrafiya elmləri seriyası. 1958, № 1, s. 33–37. Q.M.Sultanovla birlikdə.
  5. Cənub-Şərqi Qafqazın şimal yamacının dənizçay terrasları AzSSR EA Xəbərləri. Geologiya-coğrafiya elmləri və neft seriyası. 1959, № 3, s. 117–130, xülasə rus., ədəbiyyat: 25 adda.
  6. Şərqi Qafqazın bəzi buzlaqlarının geri çəkilməsinə dair AzSSR EA Məruzələri. 1959, 15-ci c., № 5, s. 401–404, xülasə rus

1960

  1. Azərbaycan SSR-in fiziki coğrafiyasının qırx ildə öyrənilməsi və onun gələcək vəzifələri haqqında AzSSR EA Xəbərləri. Geologiya-coğrafiya elmləri və neft seriyası. 1960, № 2, s. 83–88, xülasə rus.
  2. Bir dərslik haqqında AzSSR EA Xəbərləri. Geologiya-coğrafiya elmləri və neft seriyası. 1960, № 4, s. 112–114. N.Ş.Şirinovla birlikdə.
  3. Həsənbəy Zərdabinin coğrafi fikirləri. AzSSR EA Xəbərləri. Geologiya-coğrafiya elmləri və neft seriyası. 1960, № 3, s. 132–142, xülasə rus., ədəbiyyat: 7 adda.
  4. Hövzənin geomorfoloji quruluşu. Kişçay hövzəsində sel hadisələri və onunla mübarizə tədbirləri. Bakı, 1961, s. 22–27.
  5. Şahdağ massivində (Azərbaycan SSR) baş vermiş qədim buzlaqların eqzarasion və akkumulyativ relyef formaları AzSSR EA Coğrafiya İnstitutunun əsərləri. 1961, 10-cu c., s. 90–109, xülasə rus., ədəbiyyat: 16 adda.
  6. Alazan-Əyriçay vadisinin (Mazımçay-Şinçay arası sahəsi) landşaft xüsusiyyətinə dair//Elmi əsərlər/ADU. Geologiya- coğrafiya elmləri seriyası. 1964, № 2, s. 49–59. V.N.Nəbiyevlə birlikdə.
  7. Azərbaycanın Böyük Qafqaz hissəsinin müasir və qədim buzlaqları Bakı: AzEA nəşr., 1965, s. 156, ədəbiyyat: 189 adda.
  8. Dağların həyatı Bakı: Azərnəşr. 1965, s. 99, ədəbiyyat: 11 adda.
  9. Alazan-Həftəran çökəkliyinin fiziki-coğrafi rayonlaşması elmi əsərlər /ADU. Geologiya-coğrafiya elmləri seriyası. 1965, № 3, s. 87–93, ədəb: 6 adda.
  10. Cənub-Şərqi Qafqazın cənub yamacının sürüşmələri.AzSSR EA Xəbərləri. Yer haqqında elmlər seriyası. 1966, № 2, s. 95–101, xülasə rus., ədəbiyyat: 8 adda. A.A.Mikayılovla birlikdə.
  11. Naxçıvan MSSR düzənlik landşaft kompleksiAzSSR EA Coğrafiya Cəmiyyətinin əsərləri. 1968,4-cü cild,s.148–159, xülasə rus. S.Y.Babayevlə birlikdə.
  12. Coğrafiya terminləri lüğəti. Bakı: "Elm", 1972, s.109. R.M. Yüzbaşov, Ə.C.Əyyubov, Ş.C.Əliyev, X.C.Zamanov, X.İ.Ömərova, S.H.Rüstəmov, B.S.Cəfərov, N.Ş.Şirinovla birlikdə.
  13. Azərbaycan toponimikasının öyrənilməsi və vəzifələri haqqında Azərbaycan toponimikasının öyrənilməsinə həsr edilmiş elmi konfransın materialları. Bakı, 1973, s. 5–6.
  14. Azərbaycan SSR-in təbii landşaftları və onların qorunması//Bakı: "Elm", 1974, s. 37.
  15. Azərbaycan SSR landşaftının şaquli differensiasiyasına dair. AzSSR EA Xəbərləri. Yer haqqında elmlər seriyası. 1974, № 6, s. 3–10, xülasə rus., ədəbiyyat: 10 adda.
  16. Mişovdağ palçıq vulkanlarının geomorfoloji quruluşu və müasir landşaftı. AzSSR EA Xəbərləri. Yer elmləri seriyası. 1975, № 5, s. 73–78, xülasə rus, ingl. Mikayılovla birlikdə.
  17. Naxçıvan MSSR-in təbii rayonlaşması və şaquli qurşaqların strukturu: Azərbaycan SSR relyefinin inkişaf tarixi məsələləri və landşaftları//Elmi əsərlər/AzSSR EA Coğrafiya İnstitutu. 1976, 16-cı c, s.178–192, xülasə rus., ədəbiyyat: 21 adda. S.Y. Babayevlə birlikdə.
  18. Kitabi Dədə Qorqud dastanı və toponimlərimiz .Elm və həyat. 1977, №6, s. 18–20.
  19. Azərbaycanda palçıq vulkanlarının geniş yayıldığı ərazilərin landşaft rayonlaşması//AzSSR EA Xəbərləri. Yer elmləri seriyası. 1978, №3, s.8–12. A.A.Mikayılovla birlikdə.
  20. Sovet Azərbaycanının coğrafiyası//Tarix, ictimaiyyət, coğrafiya tədrisi//Azərbaycan məktəbi. 1983, № 3, s. 44–52.
  21. Azərbaycan SSR-in coğrafiyası: 7–8-ci siniflər üçün//Bakı: Maarif, 1984, s.159. H.B.Əliyevlə birlikdə.
  22. Elim, obam mənim//Bakı: Elm, 1984, s. 69.
  23. Məktəb coğrafiyası kursunun tədrisində geologiya//Tarix, ictimaiyyat, coğrafiya tədrisi/Azərbaycan məktəbi. 1984, №5, s. 24–30.
  24. Coğrafiyanın qlobal qanunauyğunluqlarına dair//Tarix, ictimaiyyat, coğrafiya tədrisi/Azərbaycan məktəbi. 1984, № 3, s. 42–52.
  25. Oroqrafiya. Azərbaycan Respublikasının konstruktiv coğrafiyası //Bakı: "Elm", 1996. s. 6–9. N.Ş. Şirinovla birlikdə.
  26. Relyefin morfometrik xüsusiyyətləri. Azərbaycan Respublikasının konstruktiv coğrafiyası//Bakı: "Elm", 1996, s. 16–19. İ.E. Mərdanovla birlikdə.
  27. Coğrafiya elmi 50 ildə //Coğrafiya elmi 50 ildə. Bakı: "Elm", 1996, s.3–4.
  28. Relyefin əsas genetik tipləri. Azərbaycan Respublikasının konstruktiv coğrafiyası//Bakı: "Elm", 1996, s. 19–24. X.K. Tanrıverdiyev, V.D. Hacıyev, A.S. Səfərovla birlikdə.
  29. Geomorfoloji rayonlaşma. Azərbaycan Respublikasının konstruktiv coğrafiyası//Bakı: "Elm", 1996, s. 31–32.
  30. Geomorfologiya. Coğrafiya elmi 50 ildə//Bakı, 1996, s. 25–35. N.Ş. Şirinov, X.L. Tanrıverdiyev və E.K. Əlizadə ilə birlikdə.
  31. Landşaftşünaslıq. Coğrafiya elmi 50 ildə //Bakı: "Elm", 1996, s.15–26.
  32. Toponimika. Coğrafiya elmi 50 ildə //Bakı: "Elm", 1996, s. 116–122.
  33. Coğrafi tədqiqatların xalq təsərrüfatına tətbiqiCoğrafiya elmi 50 ildəBakı: Elm, 1996, s. 122–142.
  34. Azərbaycan Respublikasının təbii-iqtisadi rayonlaşdırılması və onun inzibati idarəetmədə istifadə yolları Azərbaycan XXI əsrin astanasında Respublika elmi-praktiki konfransının materialları//Bakı, 1997, s.272–274. A.Nadirov və T.Həsənovla birlikdə.
  35. Ləzə sürüşmə sel axınının əmələ gəlməsinin geodinamiki xüsusiyyətləri Azərbaycan Coğrafiya Cəmiyyətinin VII qurultayının materialları Bakı, 1998, s.6. A.A.Mikayılov və A.İ. Qəhrəmanovla birlikdə.
  36. Yaddaşımızın tarixi. Dil məsələlərinə dair tematik toplu-2.//Bakı, 1998, s.116–120.
  37. Coğrafiya elminin müasir fundamental problemləriCoğrafiyanın fundamental problemləri üzrə Birləşmiş Elmi Şuranın ikinci səyyar sessiyası haqqında Bakı: "Elm", 1998, №19–20, s. 44–53.
  38. Azərbaycanın təbii-coğrafi şəraiti/Azərbaycan tarixi. Bakı: "Elm", 1998, s.44–53.
  39. Azərbaycanlıların Ermənistandan deportasiyası tarixinin tədqiqi sahəsində təxirəsalınmaz vəzifələrimiz. Tarix və onun problemləri. Bakı, 1998, № 1(3), s.3–16. və s.
  40. Əfsanəli dağlar: Azərbaycan dağları haqqında. Bakı: "Elm", 1973, s. 86. H.Ə. Əliyevlə birlikdə.
  41. Məktəb coğrafiyası kursunun tədrisində geologiya//Tarix, ictimaiyyat, coğrafiya tədrisi/Azərbaycan məktəbi. 1984, №5, s. 24–30

Elmi kütləvi məqalələri

  1. Üzən su anbarları
  2. Qərq olmuş dağlar
  3. İki mərtəbəli çaylar
  4. Canlı adalar
  5. Torpaq nəfəs almırmı?
  6. Yerin dərinliyinə doğru
  7. Dağların həyatı
  8. Antarktidanın taleyi
  9. Marian çökəkliyinin taleyi

Elmi publisistik məqalələr

  1. Qazaxıstan torpağının gur şəlaləsi: Ç.Z. Vəlixanovun anadan olmasının 150 illiyi münasibətiləAzSSR EA Xəbərləri. Yer elmləri seriyası. 1987, № 5, s. 71–76.
  2. Görkəmli alimvətəndaş.Akademik Həsən ƏliyevAzərbaycan təbiəti. 1993, № 2, s. 1–2.
  3. Akademik H.Ə.Əliyev görkəmli torpaqşünas, coğrafiyaşünas, torpağın həyəcan carçısı (elmin korifeyləri) //Bakı: "Elm", 1994, s.197.
  4. Bakıxanovun coğrafi fikirlərinə dair.Abbasqulu Ağa Bakıxanov 200 (1794–1846)Respublika konfransının materialları (tezisləri). 1994, s. 18–19.
  5. Elin oğlu (akademik H.Ə. Əliyev haqqında xatirələr).Tərtibçi// Bakı: "Elm", 1995, s. 154, 2002, s. 136.
  6. Novruz yaşarlı ömür. Şıxəli Qurbanov haqqında xatirələr//Bakı: "Elm", 1996, s. 47.
  7. Azərbaycanlıların Ermənistandan deportasiyası tarixinin tədqiqi sahəsində təxirəsalınmaz vəzifələrimiz. Tarix və onun problemləri. Bakı, 1998, № 1(3), s.3–16.
  8. Xalqımızın şəfaətli Şəfaəti. Görkəmli alim, səmimi insan, unudulmaz dost (akademik Şəfaət Mehdiyev haqqında xatirələr)//Bakı, 2000
  9. İlham dünyası (İlham Əliyev haqqında).//Təfəkkür elmi-ictimai-siyasi jurnal. 2000, № 2, s. 2–7.
  10. Selləri ram etmək olar Azərbaycan təbiəti. 2001, №1.
  11. Tale yüklü dənizlər.Coğrafiya elminin uğurları. "İsmayıl" nəşr, 2001, s.65.
  12. Ziyalı Ziya duhası. Ölümdən güclü. Ziya Bünyadov müasirlərin xatirələrində//Bakı: "Elm", 2002, s. 286. və s.

Elm və coğrafiya haqqında müdrik aforizmləri

  • Elm bəşəriyyətin təfəkkür günəşidir.
  • Elm həyatımın cövhəridir.
  • Elm insan varlığının cövhəridir.
  • Elm insanın ən ali təfəkkür məhsuludur.
  • Elm bəşəriyyətin canlı yaddaşıdır.
  • Elm insan düşüncələrinin bir məcraya toplamış, onu xalqa, vətənə, vətən övladlarına xidmət etməyə doğru yönəltmişdir.
  • Elm alim beyninin ən ali düşüncəsinin həyatda təzahürüdür.
  • Coğrafiya elmi həm okean kimi dərin, həm Yer qabığı kim möhkəm, həm səma kimi duru və həm də günəş kimi qəlbləri isidən bir elmdir.
  • Coğrafiya elminin sərhədləri üfüqün sərhədlərini xatırladır. Mən hansı sürətlə coğrafiya elminin üfüqünə yaxınlaşmışamsa bu elm sürətlə də məndən aralanmışdır. Mən nə bilərdim ki, ömrümün 84 ili ərzində coğrafiya elminin ayrı-ayrı komponentləri və onların arasındakı əlaqə və qarşılıqlı təsir bəşəriyyətin də daxil olduğu Biosferin özülüdür, onun yaradıcısı və inkişaf edicisidir.
  • Toponimika elmi dilçilik, tarix və coğrafiya elmlərinin qarşılıqlı vəhdətindən yaranır. Coğrafi adlar dilçilik elmi olmadan lal, tarix elmi olmadan köksüz, coğrafiya elmi olmadan isə məkansızdır.
  • Coğrafiya və tarix bizim bilik institutumuzu tam doldurur, belə ki, coğrafiya məkandır, tarix isə zaman.
  • Coğrafi adlar bəşəriyyətin zaman və məkan daxilində yer üzünə səpdiyi almaz dənələridir.
  • Mən ekologiya elmindən başqa elə bir elm tanımıram ki, o, canlı həyatla əlaqədar olan bütün kompaktları özündə birləşdirə bilir.
  • Həyat ulduzumdan çox razıyam. İkinci dəfə dünyaya gəlməli olsaydım, həyatımı necə qurardın — sualına belə cavab verərdim ki, ömrümün keçmiş illərini, aylarını, günlərini öz ağlımın, şüurumun, daxili dünyamın hökmü ilə yaşamış olduğum üçün mənə bəxş ediləcək ikinci həyatımı da dəqiqəsinə xəyanət etmədən eynilə yaşayardım. Yaşayardım ona görə ki, dünyasını dəyişmiş doğmalarım, dostlarım, müəllimlərim və xeyirxahlarım haqqında söz deyim, onlar haqqında yazım. Bu yolda onların adlarının daha da yaşarlığına dayaq olum.

Beynəlxalq və xarici ölkələrin elmi qurumlarında üzvlüyü

  • Mərkəzi Asiya Səhraları Şurasının üzvü (Daşkənd);
  • Coğrafiyanın fundamental problemlərinə dair EA Beynəlxalq Assosiasiyası Şurasının üzvü;
  • "Səhraların mənimsənilməsinin problemləri" Beynəlxalq jurnalının redaksiya heyətinin üzvü (Aşxabad-İlım);
  • "Geomorfologiya" jurnalının redaksiya heyətinin üzvü (Moskva);
  • Lütfizadə adına Beynəlxalq Müasir Elmlər Akademiyasının həqiqi üzvü və s.

Təltif və mükafatlar

  • SSRİ Coğrafiya Cəmiyyətinin V.A.Preyevalski adına "Qızıl" medalı – 1978;
  • SSRİ XTNS-in Bürünc medalı – 1982;
  • Azərbaycan Təbiəti Mühafizə Cəmiyyətinin "Xatirə" medalı – 1985;
  • Azərbaycan SSR Ali Soveti RH-ın 4 dəfə Fəxri Fərmanı;
  • "Məmməd Araz" Mükafatı – 1993;
  • Akad. Y.Məmmədəliyev adına medal və mükafat – 1995;
  • "Vətən" Fəxri Fərmanı;
  • Azərbaycan Jurnalistlər Birliyinin Həmkarlar İttifaqı tərəfindən "Azərbaycan bayrağı" laureatı diplomu – 1998;
  • Azərbaycan Respublikası Müharibə, Əmək və Silahlı Qüvvələr Veteranları Şurası tərəfindən verilmiş Fəxri Fərman – 1998;
  • İslam xeyriyyəçiliyinə görə H.Z.Tağıyev Mükafatı – 2000;
  • "Şöhrət" ordeni – 2000.və s.

Filmoqrafiya

  1. Azərbaycan SSR (film, 1978)
  2. Şeirin xəzrisi (film, 2000)
  3. Azərbaycan xəritəsi (film, 2006)
  4. Böyük ömrün 7 anı (film, 2007)
  5. Təbiətin xilaskarı (film, 2007)

Xarici keçidlər

  • Budaq Əbdüləli oğlu Budaqov
  • Budaq Budaqov
  • Budaq Budaqov — Elmi fəaliyyəti

Ədəbiyyat

  1. Budaq Budaqov "Həyat anlarımdan səhifələr".
  2. Şəmsiyə Musa qızı. Alim oldun yaz, cahil oldun qaz. //İki sahil.-2000, 18 fevral.
  3. Elşən Məmmədov. Görkəmli alim, gözəl insan//Vaxt.-1999, 14–20 yanvar.
  4. Zahid Məmmədov. Elm fədaisi (B.Ə.Budaqovun anadan olmasının 70 illiyi münasibətilə)//Azərbaycan müəllimi.-1998, 5 fevral.
  5. Hüseyn Əhmədov. Qərbi Azərbaycan ziyalılarının ümumazərbaycan maarifi, elm və mədəniyyətinin inkişafında tarixi xidmətləri//Azərbaycan.-1998, 23 fevral. S. 5.
  6. Aydın. Akademikin Həcc ziyarəti//Gün.-19698, 3 may. B.Ə.Budaqovun Həcc ziyarəti haqqında.
  7. Azərtac. Azərbaycan Prezidenti Heydər Əliyev Respublika Ağsaqqallar Şurasının üzvlərini qəbul etmişdir (B.Ə.Budaqov haqqında). //Azərbaycan.-1998, 22 may.
  8. Akif Əlizadə. Elmə həsr edilmiş ömür//Respublika.-1998, 24 fevral. B.Ə.Budaqovun elmi fəaliyyətindən
  9. Nərgiz Rüstəmli. İstanbulda 3 gün//Respublika.-1997, 30 aprel. S3.
  10. Nəriman Həsənzadə. Ölməzliyin vəsfi//Həyat.-1995, 30 sentyabr.

İstinadlar

  1. Скончался видный азербайджанский учёный Будаг Будагов
  2. Будаг Абдулали оглы Будагов 2010-09-19 at the Wayback Machine//Национальная Академия наук Азербайджана
  3. Respublika Prezidentinin Fərmanı
  4. B.Ə.Budaqov "Elm mənim daxili dünyamın cövhəridir "
  5. Атлас Азербайджанской ССР. Совместно с Н.В.Думитрашко, Б.А.Антоновым. Баку, 1963. −33 с.
  6. Б.А.Антоновым, В.Г.Завриевым. Баку, М.: ГУГК СССР. 1963. С.21.
  7. М.Т.Агабековым, Ш.А.Азизбековым, Б.А.Антоновым, Ф.С.Ахмедбейли, Б.Г.Векиловым. Баку, 1967
  8. Б.Г.Векиловым, А.В.Мамедовым, Н.И.Мамедьяровым, Н.В.Пашалы, Н.Ш.Шириновым, Д.М.Сулеймановым.Составлена по материалам Институтов географии и истории АН Азерб. ССР Баку,1971
  9. Б.А.Антоновым, А.В.Мамедовым, Н.Ш.Шириновым. М.:ГУГК СССР.- 1972
  10. М.Г.Агабековым, Ш.А.Азизбековым, Б.А.Антоновым, Ф.С.Ахмедбейли, М.И.Мамедовым, М.А.Мусеибовым, Э.Ш.Шихалибейли, Н.Ш.Шириновым, Р.Григорянц. -М.: ГУГК СССР.- 1972.
  11. Ш.Дж.Алиевым М., 1973
  12. Р.Н.Абдуллаевым, М.Г.Агабековым, Ш.А.Азизбековым, А.А.Ализаде, Б.А.Антоновым, А.С.Байрамовым, А.А.Байрамовым, Б.Г.Векиловым, М.Д.Гавриловым, Т.Г.Гаджиевым, Л.В.Голубянтниковым, Н.В.Думитрашко, Н.С.Ибрагимовым, Л.А.Лилиенбергом, А.В.Мамедовым, Ш.Ф.Мехтиевым, М.Ф.Мирченк, Н.В.Пашалы, К.Н.Паффенгольцем, А.Д.Султановым, В.Г.Хаиным, В.В.Шарковым, Э.Ш.Шихалибейли, А.А.Якубовым. Баку, −1975.
  13. А.Д.Эйюбовым. ГУГК СССР. 1978
  14. М.М.Аббасовым, Б.А.Антоновым, Е.Н.Астаховым, С.П.Бальяном, Л.Н.Заграбяном, Н.В.Леонтьевой , Д.А.Бергом, Е.Е.Милановским, В.М.Муратовым, Н.Н.Сафроновым, Д.В.Церетели, Н.Ш.Шириновым М.:ГУГК СССР. −1979.
  15. М., 1979. -С.19.
  16. М.А.Мусеибовым. Атлас Азербайджанской ССР. С19. М., 1979.
  17. Атлас Азербайджанской ССР-М., 1979. С. 14.
  18. Д.Б.Уклеба, М.А.Мусеибовым, Е.В.Сохадзе, А.Б.Багдасаряном, А.Ф.Асланашвили.М., 1983
  19. М-б 1:2500000.-М., 1986. В соавторств.
  20. Ф.С.Ахмедбейли, В.Д.Гаджиевым, А.В.Мамедовым, М.А.Мусеибовым, Г.А.Халиловым, Н.Ш.Шириновым, Э.Ш.Шихалибейли. М., 1991.
  21. И.Э.Мардановым, Р.Я.Кулиевым. Баку, −1994
  22. . Баку, 1996.
  23. М.А.Мусеибовым Атлас Азербайджанской Республики Баку, 1996.
  24. И.Э.Мардановым, М.А.Мусеибовым.Баку, 1996
  25. Bakı, 2013 Nafta-Press
  26. Akad. B.Ə.Budaqovun həyat və elmi yaradıcılığını əks etdirən kitab.Azərbaycan.-2000, 14 may
  27. Budaqov Budaq Əbdüləli oğlu Biblioqrafiya Bakı, 2006 "Nafta-Press"
  28. . 2015-09-23 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-01-10.

budaq, budaqov, budaq, əbdüləli, oğlu, budaqov, fevral, 1928, 1928, çobankərə, eçmiədzin, qəzası, ermənistan, ssri, noyabr, 2012, 2012, bakı, azərbaycanlı, alim, ictimai, siyasi, xadim, azərbaycan, respublikasının, əməkdar, xadimi, 2008, respublika, ağsaqqalla. Budaq Ebduleli oglu Budaqov 23 fevral 1928 1928 02 23 Cobankere Ecmiedzin qezasi Ermenistan SSR SSRI 1 noyabr 2012 2012 11 01 Baki 1 2 Azerbaycanli alim ictimai siyasi xadim Azerbaycan Respublikasinin emekdar elm xadimi 2008 Respublika Agsaqqallar Surasinin sedri Azerbaycan Milli Meclisin Toponimika Komissiyasinin sedri Azerbaycan Cografiya Cemiyyetinin sedri SSRI Cografiya Cemiyyetinin N A Pryevalski adina Qizil medali 1978 Azerbaycan Respublikasinin Sohret ordeni 2000 ve Yusif Memmedeliyev 1995 akademik Hesen Eliyev sair Memmed Araz mesant Haci Zeynalabdin Tagiyev adina mukafatlari laureati cografiya elmleri doktoru 1968 professor 1969 Azerbaycan Milli Elmler Akademiyasinin heqiqi uzvu 1989 AMEA mim muxbir uzvu 1976 AMEA nin akademik Hesen Eliyev adina Cografiya Institutunun direktoru 3 Budaq BudaqovDogum tarixi 23 fevral 1928 1928 02 23 Dogum yeri Cobankere Ecmiedzin qezasi Ermenistan SSR SSRIVefat tarixi 1 noyabr 2012 2012 11 01 84 yasinda Vefat yeri Baki AzerbaycanVetendasligi SSRI AzerbaycanMilliyyeti azerbaycanliAtasi Ebduleli BudaqovAnasi Dilber BudaqovaElm sahesi cografiyaElmi derecesi cografiya elmleri doktoru 1967 Elmi adi akademik 1989 professor 1969 Is yeri AMEA Akademik Hesen Eliyev adina Cografiya InstitutuTehsili Azerbaycan Dovlet Pedaqoji UniversitetiElmi rehberi Lilienberq D A Taninmis yetirmeleri Sefereli Babayev Elbrus Elizade Sitare Tarixazer Yaqub QeribovTaninir cografiyaci alimUzvluyu AMEAMukafatlari 2000 Vikianbarda elaqeli mediafayllar Mundericat 1 Heyati 2 Ailesi 3 Elmi fealiyyeti 3 1 Geomorfologiya 3 2 Landsaftsunasliq 3 3 Aerokosmik metodlar 3 4 Toponimika 3 5 Ehali cografiyasi 3 6 Xezer denizi problemleri 4 Elmi yaradiciligi 4 1 Cografiya elminde yenilikler 5 Xeriteler 6 Haqqinda 7 Kitablari 8 Eserleri 9 Elmi kutlevi meqaleleri 10 Elmi publisistik meqaleler 11 Elm ve cografiya haqqinda mudrik aforizmleri 12 Beynelxalq ve xarici olkelerin elmi qurumlarinda uzvluyu 13 Teltif ve mukafatlar 14 Filmoqrafiya 15 Xarici kecidler 16 Edebiyyat 17 IstinadlarHeyati RedakteBudaq Budaqov 23 fevral 1928 ci ilde Qerbi Azerbaycanda Zengibasar bolgesinin Cobankere kendinde indiki Masis rayonu Ermenistan SSR anadan olmusdur 1933 1940 ci illerde Ermenistan SSR Zengibasar rayonunun Mehmandar kend natamam orta mektebinde oxumusdur 1940 41 ci illerde Irevan seherinde yerlesen Azerbaycan Pedaqoji mektebinde tehsilini davam etdirmisdir Budaq Budaqov ilk emek fealiyyetine doguldugu kendde kolxoz briqadirinin komekcisi kimi baslamisdir 1945 ci ile kimi bu vezifede calismisdir 1945 1947 ci illerde ise tehsilini yeniden davam etdirmisdir Irevanda tehsilini basa vurduqdan sonra 1947 ci ilde Azerbaycan Dovlet Pedaqoji Institutunun cografiya fakultesine daxil olmusdur Buradaki tehsilini 1951 ci ilde bitirdikden sonra tehsilini davam etdirerek SSRI Elmler Akademiyasinin Cografiya Institutunun aspiranturasini oxumusdur 1955 ci ilde Moskvada cografiya elmleri namizedi alimlik derecesi almaq ucun Cenub Serqi Qafqazin simal yamacinin geomorfologiyasi movzusunda dissertasiya isini mudafie etmisdir 1955 1958 ci illerde Azerbaycan SSR Cografiya Institutunda kicik elmi isci emek fealiyyetine baslamisdir Artiq alim 1958 ci ilde SSRI AAK in qerari ile bas elmi isci adi almisdir 1958 1962 ci illerde Azerbaycan Cografiya Cemiyyetinin elmi katibi 1965 1968 ci illerde Baki Dovlet Universitetinin Fiziki cografiya kafedrasinin yarim statda muellimi kimi fealiyyet gostermisdir 1967 ci ilde Bakida cografiya elmleri doktoru alimlik derecesini almaq ucun Boyuk Qafqazin Azerbaycan hissesinin geomorfologiyasi ve yeni tektonikasi movzusunda dissertasiya isini mudafie etmisdir 1967 1986 ci illerde AMEA akad H Eliyev adina Cografiya Institutunun Landsaftsunasliq sobesinin rehberi 1970 1990 ci illerde Azerbaycan Cografiya Cemiyyetinin prezident muavini 1974 1983 cu illerde ise AMEA Cografiya Institutunun elmi isler uzre direktor muavini kimi vezifeleri tutmusdur Muxtelif dovrlerde bir cox mesul vezifelere teyin olunmusdur AMEA muxbir uzvu 1976 Dovlet imtahani komissiyasinin sedri API Cografiya ixtisasi uzre Baki 1982 AMEA Cografiya Institutunun elmi isler uzre direktor muavini 1986 AMEA Cografiya Institutunun fiziki cografiya ve xeritecilik sobesinin rehberi 1986 AMEA heqiqi uzvu 1989 Azerbaycan Cografiya Cemiyyetinin V qurultayinda cemiyyetin prezidenti ve AMEA Cografiya Institutunun cografiya elmleri doktoru alimlik derecesi almaq ucun dissertasiya mudafiesi uzre ixtisaslasdirilmis surasinin sedri 1990 Azerbaycan Ictimai Siyasi Kollecinde Tebiet kafedrasinin mudiri ve Azerbaycan Agsaqqallarnin ucuncu novbeden kenar qurultayinda Respublika Agsaqqallar Surasinin sedri 1997 Lutvizade adina Beynelxalq Muasir Elmler Akademiyasinin heqiqi uzvu 1999 Azerbaycan Respublikasinin Milli Meclisi yaninda Toponimika Komissiyasinin uzvu 1999 ve komissiyanin sedri 2000 2012 Ailesi RedakteHeyat yoldasi Zerife Budaqova 1929 1989 filologiya elmleri doktoru professor AMEA nin muxbir uzvu AMEA nin Nesimi adina Dilcilik Institutu direktor vezifesinde isleyib 2 oglu 1 qizi 4 nevesi Sevinc Budaq qizi Budaqova Tarix uzre felsefe elmler doktoru Baki seheri 46 nomreli mektebde direktor vezifesinde isleyir Vasif Budaq oglu Budaqov Azerbaycan Respublikasinin Prezidenti yaninda Dovlet Idarecilik Akademiyasida isleyir Vaqif Budaq oglu BudaqovElmi fealiyyeti RedakteGeomorfologiya Redakte 1951 ci ilin noyabr ayinda Azerbaycanda geomorfologiya uzre ixtisasci alimlerden biri Aspirantura illerinde ilk defe olaraq azerbaycanli alimlerden arasinda respublika tarixinde ve umumiyyetle kecmis SSRI mekaninda Azerbaycan SSR geomorfologiyasinin fundamental monoqrafiyanin muellifi 1956 1959 cu illerde Azerbaycan geomorfoloji xeritesinin 1 500000 tertibi 1957 ci ilde Azerbaycanin boyuk bir regionunun Cenub Serqi Qafqazin simal yamacinin geomorfologiyasina hesr edilmis respublikada geomorfologiya elmine dair ilk monoqrafik elmi eser 1956 1958 1965 ci illerde Azerbaycanin Boyuk Qafqaz hissesinin muasir ve qedim buzlasmasini oyrenmek ve bu elmi hesabatin monoqrafiya seklinde cap edilmisdir 1959 cu ilde AMEA nin kompleks ekspedisiyasi terkibinde Kis cayinin sellerinin oyrenilmesi Kis cayi hovzesinin genis tedqiqi ve irimiqyasli geomorfoloji xeritesinin tertibi selli caylarin geomorfoloji baximdan etrafli oyrenilmesi Kis cayi hovzesinde apardigi tedqiqatlar geomorfologiya elminin bir nece problemlerinin helline o cumleden bezi paleocografi meselelerin askar edilmesine yardimci olmusdu Kis hovzesinde aparilan deqiq tedqiqat neticesinde ilk defe Kem morenini askar etmis ve onun Ust Pliosen yasli oldugunu mueyyenlesdirmisdir Kem moreninin altinda yatmis yuksek seviyyede cilalanmis konqlomerata cevrilmis cay daslari ona esas vermisdir ki Paleokiscayin menbeyinin onun muasir menbeyine nisbeten xeyli simaldan indiki Samurcay hovzesinden baslandigi fikrini ireli surmusdur Kis cayi hovzesinde apardigi tedqiqatlarin novbeti en baslica ugurlarindan biri de L N Leontyevin Boyuk Qafqazin cenub yamacinda bas veren sellerin sonmeye dogru getmesi proqnozunu elmi delillerle inkar etmisdir 1956 ci ilde Qafqazin geomorfoloji ve geoloji tedqiqat tarixinde ilk defe 3600 metr mutleq yukseklikde Ust Sarmat cokuntulerini 3600 metr mutleq yukseklikde askar etmesi tektonika o cumleden yeni tektonika geomorfologiya ve diger bir cox elm sahelerinde Boyuk Qafqazin yasinin nisbeten daha cavan olmasi nezeriyyesine ustunluk vermesine real elmi esas yaratmisdir Bir qrup alimlerle birge N V Dumitrasko B E Budaqov D A Lilienberq N S Sirinov Azerbaycanin Boyuk Qafqaz hissesinin paleocaylar sebekesini berpa etmeleri duzelme sethlerini derinden oyrenmeleri Azerbaycan geomorfologiya elminin ugurlari 1960 1965 ci illerde AMEA akakdemik Hesen Eliyev adina Cografiya Institutunda B A Antonov Kicik Qafqazda Musa Abbasov Naxcivan MR de Naib Sirinov Kur Araz ovaliginda B Budaqov Azerbaycanin Boyuk Qafqaz erazisinde geomorfoloji xeritelesdirme isi aparilmis Respublikamizin erazisinin 1 200000 miqyasli geomorfoloji xeritesinin tertibi cap edilmisdir 1973 1978 ci illerde Cenub serqi Qafqazin geomorfologiyasi ve yeni tektonik hereketler adli monoqrafiyasi kecmis SSRI Cografiya Cemiyyetinin elan etdiyi Umumittifaq musabiqesinde oz yuksek elmi deyerine gore N I Prjevalski adina Qizil medalina layiq gorulmus ve Azerbaycan geomorfologiya elminin kecmis Sovetler Ittifaqi miqyasinda qazandigi sanballi elmi ugurlardan idi 1993 cu illerde AMEA Hesen Eliyev adina Cografiya Institutu geomorfoloqlarinin elmi arasdirmalarinin son neticesi Azerbaycan relyefi monoqrafiyasi son 30 40 il erzinde respublika geomorfoloqlarinin elmi nezeri ve praktiki fealiyyetinin megzi idi Landsaftsunasliq Redakte 1967 ci ilde kecmis SSRI nin Elmler Akademiyalari arasinda ilk defe AMEA akademik Hesen Eliyev adina Cografiya Institutunda landsaftsunasliq sobesi yaradildi 1985 ci ilde B E Budaqov ve Almaz Mikayilovun yeni tektonik hereketlerin respublika landsaftinin yaranmasina tesirinin tedqiqine hesr olunmus ve kecmis SSRI landsaftsunaslari terefinden yuksek regbetle qarsilanmis birge monoqrafik eserin nesri Azerbaycan landsaftsunasliq elminin ugurlarindan idi 1985 1988 ci illerde Azerbaycanin tebieti ve Azerbaycanin tebii landsafti adli monoqrafiya ile respublikanin tebietine hesr etdiyi her iki monoqrafik eser respublika erazisinde inkisaf etmis tebii landsaftlarin seciyyevi xususiyyetlerini formalasmasi qanunauygunluqlarini elmi esaslarla ozunde eks etdirir ve elmi nezeri baximdan landsaftsunasliq elminin muasir telebliri seviyyesindedir Landsaftsunasliqla geomorfologiya elminin serheddinde yaradilan yeni elmi mektebin ilk dasiyicilari tedqiqatcilari B E Budaqov A A Mikayilov ve E K Elizadedir Aerokosmik metodlar Redakte 1985ci ilde Aerokosmik materiallardan genis istifade meqsedile AMEA Hesen Eliyev adina Cografiya Institutunda Aerokosmik metodlar laboratoriyasi yaradildi Azerbaycan ve qonsu olkelerinin dagliq erazilerde kosmik sekillerin geomorfoloji desifrleme materiallari esasinda muxtelif tip ve menseli tektonik qirilmalara uygun gelen qanunauygun istiqametlenmis murekkeb qovsvari xetti ve dairevi lineamentler sebekesi mueyyen etmisdir Bu materiallarin struktur geomorfoloji interpretasiyasi ise Alp tipli oroqen zonasina uygun gelen bu erazilerde qirisiq qirisiq qayma saryaj qirisiq ustegelme vulkanogen ve s menseli morfostrukturlar ayirmaga imkan vermisdir Alinmis elmi materiallara esaslanmaqla bu dagliq erazilerin litosfer tavalari nezeriyyesi esasinda prinsipce yeni linament qirilma sebekesi ve morfostruktur karkas xeritesi tertib etmisdir Elde olunmus desifrleme materiallari tedqiq olunan erazilerin Alp qirisiqligi merhelesinde geodinamiki inkisaf modelini isleyib hazirlamaga imkan vermisdir Toponimika Redakte 1973 1981 ci illerde Elmi tedqiqat islerine baslayan ilk anlardan toponimlerin oyrenilmesinin muhum elmi ehemiyyetini derk ederek cografi adlara dair materiallar toplamis nesr olunmus eserlerden ibaret zengin fond yaratmis bir nece elmi meqale derc etdirmis respublika uzre toponimikaya hesr edilmis iki elmi konfrans kecirmis ve gelecekde toponimika uzre aparici elmi tedqiqat movzularini meqsedyonlu planlasdirmisdi 1994 cu ilde Turk uluslarinin yer yaddasi adli monoqrafiya isiq uzu gormusdur Bu elmi eserde gosterilmisdir ki uzaq kecmisde turkdilli xalqlar Sakit okeanin simal qerb sahillerinden baslayaraq qerbe Alp daglarina qeder simalda Simal Buzlu okeanin cenub sahillerinden baslayaraq Himalay dag sistemine qeder olan erazilerde meskunlasmislar Eser ingilis 1997 ve rus 1997 dillerinde Avrasiyanin turk toponimleri adi altinda nesr edilmisdir Burada turkdilli xalqlarin cografi yayilmasi faktik materiallarla tekzibedilmez toponimlerle subut olunmus ve turkdilli xalqlarin qohum paralel cografi adlari askara cixarilmaqla onlarin tarixi miqrasiya yollari haqqinda elmi esaslara soykenen fikirler ireli surulmusdur Turk dunyasi toponimlerine hesr edilmis bu ilk eser turk dunyasinda aparilan deyerli toponimik tedqiqatdir Ehali cografiyasi Redakte 1977 ci ilde Institutda elmin en muhum istiqametlerinden birinin ehali cografiyasi oldugu nezere alinaraq teklifie Xezer denizinin iqtisadiyyati ile mesgul olan emekdaslar bazasinda Ehali cografiyasi sobesi yaradildi Xezer denizi problemleri Redakte 1988 ci ilde Azerbaycan Respublikasinin payina dusen Xezer sektorunun elmi erazisinin tedqiqinde muhum elmi isler aparmaq ucun Institutda Xezer denizini oyrenen sobe teskil etmisdir 1977 1997 ci illerde Xezer denizi seviyyesinin 2 5 metr qalxmasi neticesinde sahil zonasinda abraziya prosesi guclenmis sahilboyu uzanan bir nece kilometr ovaliqlari su basmis neticede onlarla kend qesebe muxtelif tikintiler dagilmis deniz limanlarinin sose ve demir yollarinin normal isi pozulmusdur Etraf muhitde bas veren gerginliyi aradan qaldirmaq meqsedile Xezer denizinin sahil zonasinda tedqiqatlar teskil edilmis dovlete elece de ehaliye deyen ziyani aradan qaldirmaq meqsedile millet vekilleri ile birge sahil zonasinda emeli isler aparilmis terefimizden bir nece muhum teklif ireli surulmusdur Elmi yaradiciligi Redakte1990 Etraf muhitin muhafizesine hesr edilmis ugurlu eserlerden biri Dozumlu dozumsuz tebietdir Burada ilk baxisda her cur tezyiqe tab getiren ve ozunu berpa ede bilen tebietden etraf muhitden istifadeden elmi texniki tereqqi ile elaqedar tebietin deqradasiyaya ugramis sahelerinin ilkin gorkeminin berpasindan danisilir 1980 ci ilde Azerbaycan Respublikasi erazisinin ekoloji gerginlik derecesine gore ekoloji cografi rayonlasma 1 500 min miqyasda xeritesini tertib etmisdir Burada xeritenin tertibi prinsipi islenilmis tebii zelzele sel surusme dolu isti quru kulekler ve s ve antropogen suyun havanin torpagin ve s cirklenme derecesi amillerin tesiri derecesini nezere alaraq Azerbaycan Respublikasi erazisinde 23 bolge rayon ayirmisdir Onlardan besi respublikanin Xezer denizi hisselerinde 18 i ise quruda mueyyen edilmisdir Xeritede respublikanin her bir bolgesinin tebietini saflasdirmaq meqsedile hansi tedbirlerin aparilmasinin teleb olundugu gosterilmisdir 1980 Azerbaycan tebieti etraf muhitin muhafizesini yuksek seviyyede teskil etmek meqsedile Azerbaycan ingilis ve rus dillerinde rengli sekillerden ibaret elmi kutlevi foto albom nesr etdirmisdir Bu foto albomda Azerbaycanin fusunkar tebieti ile yanasi etraf muhitin deqradasiyasi da eyani sekilde numayis etdirilmisdir 1976 Cografi mekan qurulusunun sistemi adli yazi da etraf muhitin ekvatordan qutblere elece de Yerin tekinden cografi mekanin ust qatina qeder olan qurulusu sistemli sekilde verilmisdir Meqale cografi mekanin qurulusunun ister ufuqi isterse de saquli istiqametde sistemlesdirilmesine genis oxucu kutlesi terefinden etraf muhitin elece de oraya daxil olan biosferin derinden derk edilmesi isine emeli yardim gosterir 1978 Tebietin kortebii hadiselerinin sistemlesdirilmesi adli eserinde tebietin dagidici hadiseleri muxtelif qruplara bolunmus onlarin fealiyyetinin davamiyyet muddeti gosterilmis ve novleri aciqlanmisdir 1960 1961 ci illerde Elmi ictimai movqeyinden istifade ederek daim calismis ki instituta perspektivli gencler ise goturulsun aspiranturaya qebul zamani musabiqelerde bilikli genclerine ustunluk verilsin Bu meqsedle SSRI EA nin muvafiq institutlarina meqsedli aspiranturaya gonderilen aspirantlari Moskvaya ozu aparir onlarin SSRI EA Cografiya Okeanologiya institutlarinin adi Moskva Dovlet Universitetinin cografiya fakultesinin aspiranturasina qebul edilmesine yardimci olmus I Merdanov R Quliyev N Abdullayev B Baxmalov ve b 1960 ci illerden baslayaraq AMEA Cografiya Institutunda Mudafie Elmi Surasi yaradilmisdir Elmi Surada elmi katib suranin sedr muavini ve sedri oldugu vaxtlarda 40 il muddetinde 128 nefer cografiya elmleri namizedi 12 nefer ise cografiya elmleri doktoru alimlik derecesi almaq ucun dissertasiya mudafie etmisdir Buraya gurculer qazaxlar turkmenler ermeniler ozbekler tacikler qirgizlar ruslar avarlar habele AFR Kipr ve diger olkelerin elmi emekdaslari daxildir 1992 ci ilde nesr edilen Tebiet ve poeziya eseri Azerbaycan poeziyasinda tebietin terennumu genis oxucu kutlesi arasinda poeziyanin gucu ile tebietin estetik gozelliyini vesf etmek onu xalqa sevdirmekle yanasi sairlerimizin poetik dilde oz bedii obrazlarinin daxili dunyasini acmasini etraf muhitin ayri ayri komponentlerinin qorunmasini tebii servetlerden semereli ve qenaetle istifade edilmesini qabariq sekilde oxucuya catdirmaq olmusdur 1983 Mekteb cografiyasina kecmis Maarif Nazirliyi nezdinde yaradilmis Tedris Metodiki Suranin sedri Azerbaycan mektebi jurnalina elave edilmis Tarix ictimaiyyet ve cografiya seriyasinin redaksiya heyetinin uzvu kimi fealiyyetile elmi metodiki konfranslar kecirmis cografiya metodikasi uzre respublika miqyasinda kecirilen elmi forumlarda meruzeler etmis cografiya muellimleri ile gorusmek dovri metbuatda hem cografiyanin aktual problemleri uzre meqalelerin yazilmasi ucun sifaris vermek cografiya muellimlerinin sifarisi ile meqaleler yazmaq vasitesile heyata kecirmisdir 1983 cu ilden baslayaraq mekteb cografiyasi sahesinde gorduyu isler hem orta mekteb muellimleri hem de sagirdler ucun faydali olmusdur Son 20 ilden artiq bir dovrde orta mekteblerin sekkizinci sinfi ucun yazdigi Azerbaycan Respublikasinin fiziki cografiyasi adli derslik bir nece defe yeniden nesr olunmusdur 1980 ci ilde Orta mektebde Azerbaycan cografiyasi tedrisini yaxsilasdirmaq meqsedile cekilmis senedli filmin ssenarisini yazmis ve hemin film bu istiqametli filmler arasinda kecirilen musabiqede mukafata layiq gorulmusdur M A Museyibov ve N S Sirinovla birge Ali mektebler ucun yazdiqiari Geomorfologiya dersliyi en yaxsi dersliklerden sayilir Bu derslik iki defe tekrar nesr edilmisdir 1970 ci ilde Elmi konfranslarin simpoziumlarin qurultaylarin isinde feal istiraki beynelxalq miqyasda kecirilen col simpoziumlarinin konfranslarinin teskili ve kecirilmesinde Sovet Hindistan Sovet Bolqaristan Fransa Alpi Qafqaz Baki Ankara Tebriz Istanbul Tehran Almati Daskend Biskek Tbilisi Kiyev Moskva Volqoqrad Minsk Leninqrad Irevan Kisinyov Simferopol Dusenbe Yalta Klaypeda ve s cografiya elminin son nailiyyetlerine elmin mueyyen problemlerinin bilavasite hellinde istirakinda Azerbaycanda cografiya elminin besillikler uzre duzgun planlasdirilmasi ve aktual problemler uzre elmi ugurlar qazanilmasina emeli yardim gostermisdir 1970 ci ilde kecmis SSRI Cografiya Cemiyyetinin Elmi Surasinin uzvu secildikden sonra ilde iki defe Leninqradda bu Suranin isinde istiraki kecmis Ittifaq miqyasinda kecirilen SSRI Cografiya Cemiyyeti qurultaylarinin teskiline emeli komeklik gostermesine zemin yaratmisdi Azerbaycan cografiyacilarinin kecmis Ittifaq miqyasinda xususi movqeyi olmusdur SSRI Cografiya Cemiyyetinin Moskva Leninqrad Kiyev Biskek Tbilisi ve Kazanda kecirilen qurultaylarinin isinde teskilatcilardan biri kimi yaxindan istiraki bu da Azerbaycan Cografiya Cemiyyetinin fealiyyetinin daha da yaxsilasmasina imkan vermisdir Genis ehateli elmi tedqiqat ve elmi teskilati isleri Rusiya Akademiyasinin derc etdiyi Geomorfologiya Moskva Tebiet ve tebii ehtiyatlar Irkutsk Sehralarin menimsenilmesi problemleri Asqabad jurnallarinin redaksiya heyetinin uzvu secilmis ve bunlarla yanasi respublikamizda derc edilen Azerbaycan EA Xeberleri Yer elmleri seriyasi Azerbaycan tebieti kimi jurnallarin da redaksiya heyetinin uzvu olaraq cografiya elminin inkisafinda ve tebliginde beynelxalq statuslu bir cox jurnallarin Azerbaycan dunyasi Irs Naslediye ve s redaksiya heyetinin uzvu idi 4 Cografiya elminde yenilikler Redakte Budaq Budaqov cografi tekanin sel ocaqlarinin tesnifatini vermis tebietin dagidici hadiselerini sistemlesdirmis Boyuk Qafqazin Azerbaycan hissesinin geomorfologiyasini yeni tektonik hereketlerini Muasi ve qedim buzlasmasini oyrenmis erazinin xeritelerini 1 200000 tertib etmisdir Ilk defe 1956 Qafqazda 3600 m mutleq yukseklikde Ust Sarmaq yasli deniz faunasini askara cixarmisdir Azerbaycanin tebii ve antropogen landsaftini orada bas veren sehralasmani landsafin geokimyasini oyrenmisdir Ilk defe Azerbaycanda tebii dagidici hadiselerin intensivliyine gore ekoloji cografi seraiti tedqiq etmis ve erazinin 1 500000 xeritesini tertib etmisdir Aerokosmik usullarla Boyuk ve Kicik Qafqazin serq hissesinin morfostruktur qurulusunun qanunauygunluqlari ve landsafin differensiasiyasi mueyyenlesdirilmisdir Ilk defe Serqi Avropada ve Asiyada turk menseli Ermenistan ve Gurcustanda ise Azerbaycan menseli toponimleri oyrenmisdir Elmi yaradiciliginda cografiya elminin yeniliklerinin vaxtinda xalqa catdirilmasi yazdigi meqaleler dovri metbuatda qezet ve jurnallarda derc olunmus respublika televiziyasi ve radiosu ile maraqli movzularda cixislari oxucular ve dinleyicilerle respublikanin butun ehalisi ile yasaya yasaya onlarla hemsohbet olmusdu Xalqla daimi unsiyyet onun maariflenmesi ve intellektual seviyyesinin yukselmesine xidmet etmek omrunun menasi olmusdur Genis oxucu ve dinleyici kutlesinden tecrid olunmus her hansi bir alim oz dar ixtisasi uzre fealiyyet gosterdikde onun elmi ugurlarindan ancaq bu elm dairesine daxil olan sexsler faydalanir Lakin bu qebilden olan alimlerin elmi ugurlari elmi kutlevi dile cevrilerek ilk novbede muellifi genis oxucu kutlesine tanitdirir sonra ise xalqin bilik xezinesini zenginlesdirmeye yardimci olur 1955 ci ilden baslayaraq cap etdirdiyi yuzlerle elmi kutlevi meqaleden mektebliler telebeler elece de genis oxucu kutlesi faydalanmisdir 1976 1987 ci illerde oncildlik ASE nin nesri xalqimizin muhum ugurlarindan idi ASE Elmi Redaksiya Surasinin uzvu kimi bu bilik xezinesi sozluyunun tertibinde yazilmasinda ve redaktesinde feal istiraki 2004 cu il aprel ayinin 4 de Azerbaycan Respublikasi Prezidentinin Fermani ile yenii nesrine baslanilan Azerbaycan Milli Ensiklopediyasinda milletin tarixi elmi medeniyyeti inceseneti ayri ayri gorkemli sexslerin heyat fealiyyetinin en ali toplusunu AMEA nin elmin yeni prizmasinda daha yuksek seviyyede yazilmasinda redaksiya heyeti terkibinin uzvu Capdan cixmis elmi eserlerin umumi sayi 1051 o cumleden elmi populyar 475 elmi eser 576 Xaricde cixmis elmi eserlerin sayi 71Xeriteler Redakte Budaq Budaqov Geomorfologicheskaya karta Azerbajdzhanskoj SSR M b 1 1500000 5 Orograficheskaya karta Azerbajdzhanskoj SSR Atlas Azerbajdzhanskoj SSR M b 1 600000 6 Karta novejshih tektonicheskih dvizhenij Azerbajdzhanskoj SSR M b 1 500000 7 Geologo litologicheskaya karta chetvertichnyh otlozhenij Azerbajdzhana M b 1 600000 8 Karta novejshej tektoniki Yuga SSSR M GUGK SSSR 9 Neotektonicheskaya karta Azerbajdzhanskoj SSR M b 1 600000 10 Azerbajdzhanskaya SSR Turisticheskaya shema 11 Karta chetvertichnyh otlozhenij Azerbajdzhanskoj SSR M b 1 500000 12 Karta tipov landshafta i fiziko geograficheskoe rajonirovanie Azerbajdzhanskoj SSR M GUGK SSSR 13 Geomorfologicheskaya karta Kavkaza 14 Karta landshaftnyh poyasov Atlas Azerbajdzhanskoj SSR 15 Karta fiziko geograficheskogo rajonirovaniya M b 1 300000 16 Geomorfologicheskaya karta Azerbajdzhanskoj SSR M b 1 3000000 17 Landshaftnaya karta Zakavkazya 18 Geomorfologicheskaya karta SSSR 19 Neotektonicheskaya karta Azerbajdzhana M b 1 500000 20 Orograficheskaya karta Azerbajdzhanskoj Respubliki M b 1 600000 21 Landshaftnaya karta Atlas Azerbajdzhanskoj Respubliki M b 1 2500000 22 Karta fiziko geograficheskogo rajonirovaniya M b 1 3000000 23 Geomorfologicheskaya karta M b 1 3000000 24 Haqqinda RedakteElmimizin Sah Budagi Elmin ugurlari XI cild 25 Nurlu omur 26 Kitablari Redakte B E Budaqov Veten yangisi Dagliq Qarabagin tarixi cografi toponimleri Cografi terminler lugeti Azerbaycanin tebii landsaftlari Azerbaycan tebieti Azerbaycanin fiziki cografiyasi Daglarin heyati Baki Azernesr 1965 Efsanevi daglar Baki Elm 1973 Cenub serqi Qafqazin geomorfologiyasi ve yeni tektonikasi Baki 1973 256 s Tebieti qoruyun Baki 1977 64 seh Elim obam menim Baki Elm 1984 69 seh Azerbaycanin muasir tebii landsaflari Baki Elm 1988 135 s Ermenistanda Azerbaycan menseli toponimlerin izahli lugeti Baki Elm 1988 452 s Tyurkskaya toponimiya Evroazii Baku 1988 Turkic toponyms of Eurasia Elm publishing house 1997 Dozumlu dozumsuz tebiet Baki 1990 120 s Tebiet ve poeziya Baki Elm 1992 136 seh Turk uluslarinin yer yaddasi Baki Elm 1995 270 seh Cobankere eli Baki Elm 1996 180 seh Novruz yasarli omur Baki Elm 1996 47 seh Sehriyarin Heyderbabaya salam poemasinda tebiet Baki Oguz eli 1998 30 seh Ermenistanda Azerbaycan menseli toponimlerin izahli lugeti Qiyaseddin Qeybullayev ile hemmuellif I hisse Arxivlesdirilib 2012 05 26 at the Wayback Machine II hisse Arxivlesdirilib 2014 09 01 at the Wayback Machine III hisse Arxivlesdirilib 2014 09 01 at the Wayback Machine IV hisse Arxivlesdirilib 2015 06 10 at the Wayback Machine Baki Oguz eli 1998 Agsaqqal sozu Baki Oguz eli 1998 168 seh Nebi Xezri kehkesani Baki Oguz eli 1999 71 seh Veten yangisi Baki Oguz eli 2002 230 seh Agsaqqalin hikmet dunyasi Baki Veten 2003 269 seh Cobankere eli ikinci nesr Baki 2007 374 seh Gurcustanda turk menseli toponimlerin izahli lugeti Arxivlesdirilib 2012 05 26 at the Wayback Machine Qiyaseddin Qeybullayev ile hemmuellif Baki Nurlan 2008 312 s 500 nusxe Cografiya Elminin ugurlari XI cildde Heyder Eliyev fenomeni Baki Ismayil nesr 2002 137 s Eserleri RedakteBoyuk Qafqazin Cenub Serq hissesinin Azerbaycan erazisinin oroqrafiyasina dairs AzSSR EA Xeberleri Geologiya cografiya elmleri ve neft seriyasi 1958 2 s 113 130 xulase rus edebiyyat 22 adda Boyuk Qafqazin serq hissesinin muasir ve qedim buzlasmasi AzSSR EA Meruzeleri 1958 14 cu c 2 s 119 124 Sahdag zonasinda yeni tapilmis yuxari Sarmat cokuntuleri ve onunla elaqedar olan tektonik hereketler haqqinda Elmi eserler ADU Geologiya ve cografiya elmleri seriyasi 1958 1 s 33 37 Q M Sultanovla birlikde Cenub Serqi Qafqazin simal yamacinin deniz ve cay terraslari AzSSR EA Xeberleri Geologiya cografiya elmleri ve neft seriyasi 1959 3 s 117 130 xulase rus edebiyyat 25 adda Serqi Qafqazin bezi buzlaqlarinin geri cekilmesine dair AzSSR EA Meruzeleri 1959 15 ci c 5 s 401 404 xulase rus1960 Azerbaycan SSR in fiziki cografiyasinin qirx ilde oyrenilmesi ve onun gelecek vezifeleri haqqinda AzSSR EA Xeberleri Geologiya cografiya elmleri ve neft seriyasi 1960 2 s 83 88 xulase rus Bir derslik haqqinda AzSSR EA Xeberleri Geologiya cografiya elmleri ve neft seriyasi 1960 4 s 112 114 N S Sirinovla birlikde Hesenbey Zerdabinin cografi fikirleri AzSSR EA Xeberleri Geologiya cografiya elmleri ve neft seriyasi 1960 3 s 132 142 xulase rus edebiyyat 7 adda Hovzenin geomorfoloji qurulusu Kiscay hovzesinde sel hadiseleri ve onunla mubarize tedbirleri Baki 1961 s 22 27 Sahdag massivinde Azerbaycan SSR bas vermis qedim buzlaqlarin eqzarasion ve akkumulyativ relyef formalari AzSSR EA Cografiya Institutunun eserleri 1961 10 cu c s 90 109 xulase rus edebiyyat 16 adda Alazan Eyricay vadisinin Mazimcay Sincay arasi sahesi landsaft xususiyyetine dair Elmi eserler ADU Geologiya cografiya elmleri seriyasi 1964 2 s 49 59 V N Nebiyevle birlikde Azerbaycanin Boyuk Qafqaz hissesinin muasir ve qedim buzlaqlariBaki AzEA nesr 1965 s 156 edebiyyat 189 adda Daglarin heyatiBaki Azernesr 1965 s 99 edebiyyat 11 adda Alazan Hefteran cokekliyinin fiziki cografi rayonlasmasi elmi eserler ADU Geologiya cografiya elmleri seriyasi 1965 3 s 87 93 edeb 6 adda Cenub Serqi Qafqazin cenub yamacinin surusmeleri AzSSR EA Xeberleri Yer haqqinda elmler seriyasi 1966 2 s 95 101 xulase rus edebiyyat 8 adda A A Mikayilovla birlikde Naxcivan MSSR duzenlik landsaft kompleksiAzSSR EA Cografiya Cemiyyetinin eserleri 1968 4 cu cild s 148 159 xulase rus S Y Babayevle birlikde Cografiya terminleri lugeti Baki Elm 1972 s 109 R M Yuzbasov E C Eyyubov S C Eliyev X C Zamanov X I Omerova S H Rustemov B S Ceferov N S Sirinovla birlikde Azerbaycan toponimikasinin oyrenilmesi ve vezifeleri haqqinda Azerbaycan toponimikasinin oyrenilmesine hesr edilmis elmi konfransin materiallari Baki 1973 s 5 6 Azerbaycan SSR in tebii landsaftlari ve onlarin qorunmasi Baki Elm 1974 s 37 Azerbaycan SSR landsaftinin saquli differensiasiyasina dair AzSSR EA Xeberleri Yer haqqinda elmler seriyasi 1974 6 s 3 10 xulase rus edebiyyat 10 adda Misovdag palciq vulkanlarinin geomorfoloji qurulusu ve muasir landsafti AzSSR EA Xeberleri Yer elmleri seriyasi 1975 5 s 73 78 xulase rus ingl Mikayilovla birlikde Naxcivan MSSR in tebii rayonlasmasi ve saquli qursaqlarin strukturu Azerbaycan SSR relyefinin inkisaf tarixi meseleleri ve landsaftlari Elmi eserler AzSSR EA Cografiya Institutu 1976 16 ci c s 178 192 xulase rus edebiyyat 21 adda S Y Babayevle birlikde Kitabi Dede Qorqud dastani ve toponimlerimiz Elm ve heyat 1977 6 s 18 20 Azerbaycanda palciq vulkanlarinin genis yayildigi erazilerin landsaft rayonlasmasi AzSSR EA Xeberleri Yer elmleri seriyasi 1978 3 s 8 12 A A Mikayilovla birlikde Sovet Azerbaycaninin cografiyasi Tarix ictimaiyyet cografiya tedrisi Azerbaycan mektebi 1983 3 s 44 52 Azerbaycan SSR in cografiyasi 7 8 ci sinifler ucun Baki Maarif 1984 s 159 H B Eliyevle birlikde Elim obam menim Baki Elm 1984 s 69 Mekteb cografiyasi kursunun tedrisinde geologiya Tarix ictimaiyyat cografiya tedrisi Azerbaycan mektebi 1984 5 s 24 30 Cografiyanin qlobal qanunauygunluqlarina dair Tarix ictimaiyyat cografiya tedrisi Azerbaycan mektebi 1984 3 s 42 52 Oroqrafiya Azerbaycan Respublikasinin konstruktiv cografiyasi Baki Elm 1996 s 6 9 N S Sirinovla birlikde Relyefin morfometrik xususiyyetleri Azerbaycan Respublikasinin konstruktiv cografiyasi Baki Elm 1996 s 16 19 I E Merdanovla birlikde Cografiya elmi 50 ilde Cografiya elmi 50 ilde Baki Elm 1996 s 3 4 Relyefin esas genetik tipleri Azerbaycan Respublikasinin konstruktiv cografiyasi Baki Elm 1996 s 19 24 X K Tanriverdiyev V D Haciyev A S Seferovla birlikde Geomorfoloji rayonlasma Azerbaycan Respublikasinin konstruktiv cografiyasi Baki Elm 1996 s 31 32 Geomorfologiya Cografiya elmi 50 ilde Baki 1996 s 25 35 N S Sirinov X L Tanriverdiyev ve E K Elizade ile birlikde Landsaftsunasliq Cografiya elmi 50 ilde Baki Elm 1996 s 15 26 Toponimika Cografiya elmi 50 ilde Baki Elm 1996 s 116 122 Cografi tedqiqatlarin xalq teserrufatina tetbiqiCografiya elmi 50 ildeBaki Elm 1996 s 122 142 Azerbaycan Respublikasinin tebii iqtisadi rayonlasdirilmasi ve onun inzibati idareetmede istifade yollari Azerbaycan XXI esrin astanasinda Respublika elmi praktiki konfransinin materiallari Baki 1997 s 272 274 A Nadirov ve T Hesenovla birlikde Leze surusme sel axininin emele gelmesinin geodinamiki xususiyyetleri Azerbaycan Cografiya Cemiyyetinin VII qurultayinin materiallari Baki 1998 s 6 A A Mikayilov ve A I Qehremanovla birlikde Yaddasimizin tarixi Dil meselelerine dair tematik toplu 2 Baki 1998 s 116 120 Cografiya elminin muasir fundamental problemleriCografiyanin fundamental problemleri uzre Birlesmis Elmi Suranin ikinci seyyar sessiyasi haqqindaBaki Elm 1998 19 20 s 44 53 Azerbaycanin tebii cografi seraiti Azerbaycan tarixi Baki Elm 1998 s 44 53 Azerbaycanlilarin Ermenistandan deportasiyasi tarixinin tedqiqi sahesinde texiresalinmaz vezifelerimiz Tarix ve onun problemleri Baki 1998 1 3 s 3 16 ve s 27 Efsaneli daglar Azerbaycan daglari haqqinda Baki Elm 1973 s 86 H E Eliyevle birlikde Mekteb cografiyasi kursunun tedrisinde geologiya Tarix ictimaiyyat cografiya tedrisi Azerbaycan mektebi 1984 5 s 24 30Elmi kutlevi meqaleleri RedakteUzen su anbarlari Qerq olmus daglar Iki mertebeli caylar Canli adalar Torpaq nefes almirmi Yerin derinliyine dogru Daglarin heyati Antarktidanin taleyi Marian cokekliyinin taleyiElmi publisistik meqaleler RedakteQazaxistan torpaginin gur selalesi C Z Velixanovun anadan olmasinin 150 illiyi munasibetileAzSSR EA Xeberleri Yer elmleri seriyasi 1987 5 s 71 76 Gorkemli alim ve vetendas Akademik Hesen EliyevAzerbaycan tebieti 1993 2 s 1 2 Akademik H E Eliyev gorkemli torpaqsunas cografiyasunas torpagin heyecan carcisi elmin korifeyleri Baki Elm 1994 s 197 Bakixanovun cografi fikirlerine dair Abbasqulu Aga Bakixanov 200 1794 1846 Respublika konfransinin materiallari tezisleri 1994 s 18 19 Elin oglu akademik H E Eliyev haqqinda xatireler Tertibci Baki Elm 1995 s 154 2002 s 136 Novruz yasarli omur Sixeli Qurbanov haqqinda xatireler Baki Elm 1996 s 47 Azerbaycanlilarin Ermenistandan deportasiyasi tarixinin tedqiqi sahesinde texiresalinmaz vezifelerimiz Tarix ve onun problemleri Baki 1998 1 3 s 3 16 Xalqimizin sefaetli Sefaeti Gorkemli alim semimi insan unudulmaz dost akademik Sefaet Mehdiyev haqqinda xatireler Baki 2000 Ilham dunyasi Ilham Eliyev haqqinda Tefekkur elmi ictimai siyasi jurnal 2000 2 s 2 7 Selleri ram etmek olar Azerbaycan tebieti 2001 1 Tale yuklu denizler Cografiya elminin ugurlari Ismayil nesr 2001 s 65 Ziyali Ziya duhasi Olumden guclu Ziya Bunyadov muasirlerin xatirelerinde Baki Elm 2002 s 286 ve s Elm ve cografiya haqqinda mudrik aforizmleri RedakteElm beseriyyetin tefekkur gunesidir Elm heyatimin covheridir Elm insan varliginin covheridir Elm insanin en ali tefekkur mehsuludur Elm beseriyyetin canli yaddasidir Elm insan dusuncelerinin bir mecraya toplamis onu xalqa vetene veten ovladlarina xidmet etmeye dogru yoneltmisdir Elm alim beyninin en ali dusuncesinin heyatda tezahurudur Cografiya elmi hem okean kimi derin hem Yer qabigi kim mohkem hem sema kimi duru ve hem de gunes kimi qelbleri isiden bir elmdir Cografiya elminin serhedleri ufuqun serhedlerini xatirladir Men hansi suretle cografiya elminin ufuqune yaxinlasmisamsa bu elm suretle de menden aralanmisdir Men ne bilerdim ki omrumun 84 ili erzinde cografiya elminin ayri ayri komponentleri ve onlarin arasindaki elaqe ve qarsiliqli tesir beseriyyetin de daxil oldugu Biosferin ozuludur onun yaradicisi ve inkisaf edicisidir Toponimika elmi dilcilik tarix ve cografiya elmlerinin qarsiliqli vehdetinden yaranir Cografi adlar dilcilik elmi olmadan lal tarix elmi olmadan koksuz cografiya elmi olmadan ise mekansizdir Cografiya ve tarix bizim bilik institutumuzu tam doldurur bele ki cografiya mekandir tarix ise zaman Cografi adlar beseriyyetin zaman ve mekan daxilinde yer uzune sepdiyi almaz deneleridir Men ekologiya elminden basqa ele bir elm tanimiram ki o canli heyatla elaqedar olan butun kompaktlari ozunde birlesdire bilir Heyat ulduzumdan cox raziyam Ikinci defe dunyaya gelmeli olsaydim heyatimi nece qurardin sualina bele cavab vererdim ki omrumun kecmis illerini aylarini gunlerini oz aglimin suurumun daxili dunyamin hokmu ile yasamis oldugum ucun mene bexs edilecek ikinci heyatimi da deqiqesine xeyanet etmeden eynile yasayardim Yasayardim ona gore ki dunyasini deyismis dogmalarim dostlarim muellimlerim ve xeyirxahlarim haqqinda soz deyim onlar haqqinda yazim Bu yolda onlarin adlarinin daha da yasarligina dayaq olum Beynelxalq ve xarici olkelerin elmi qurumlarinda uzvluyu RedakteMerkezi Asiya Sehralari Surasinin uzvu Daskend Cografiyanin fundamental problemlerine dair EA Beynelxalq Assosiasiyasi Surasinin uzvu Sehralarin menimsenilmesinin problemleri Beynelxalq jurnalinin redaksiya heyetinin uzvu Asxabad Ilim Geomorfologiya jurnalinin redaksiya heyetinin uzvu Moskva Lutfizade adina Beynelxalq Muasir Elmler Akademiyasinin heqiqi uzvu ve s Teltif ve mukafatlar RedakteSSRI Cografiya Cemiyyetinin V A Preyevalski adina Qizil medali 1978 28 SSRI XTNS in Burunc medali 1982 Azerbaycan Tebieti Muhafize Cemiyyetinin Xatire medali 1985 Azerbaycan SSR Ali Soveti RH in 4 defe Fexri Fermani Memmed Araz Mukafati 1993 Akad Y Memmedeliyev adina medal ve mukafat 1995 Veten Fexri Fermani Azerbaycan Jurnalistler Birliyinin Hemkarlar Ittifaqi terefinden Azerbaycan bayragi laureati diplomu 1998 Azerbaycan Respublikasi Muharibe Emek ve Silahli Quvveler Veteranlari Surasi terefinden verilmis Fexri Ferman 1998 Islam xeyriyyeciliyine gore H Z Tagiyev Mukafati 2000 Sohret ordeni 2000 ve s Filmoqrafiya RedakteAzerbaycan SSR film 1978 Seirin xezrisi film 2000 Azerbaycan xeritesi film 2006 Boyuk omrun 7 ani film 2007 Tebietin xilaskari film 2007 Xarici kecidler RedakteBudaq Ebduleli oglu Budaqov Budaq Budaqov Budaq Budaqov Elmi fealiyyetiEdebiyyat RedakteBudaq Budaqov Heyat anlarimdan sehifeler Semsiye Musa qizi Alim oldun yaz cahil oldun qaz Iki sahil 2000 18 fevral Elsen Memmedov Gorkemli alim gozel insan Vaxt 1999 14 20 yanvar Zahid Memmedov Elm fedaisi B E Budaqovun anadan olmasinin 70 illiyi munasibetile Azerbaycan muellimi 1998 5 fevral Huseyn Ehmedov Qerbi Azerbaycan ziyalilarinin umumazerbaycan maarifi elm ve medeniyyetinin inkisafinda tarixi xidmetleri Azerbaycan 1998 23 fevral S 5 Aydin Akademikin Hecc ziyareti Gun 19698 3 may B E Budaqovun Hecc ziyareti haqqinda Azertac Azerbaycan Prezidenti Heyder Eliyev Respublika Agsaqqallar Surasinin uzvlerini qebul etmisdir B E Budaqov haqqinda Azerbaycan 1998 22 may Akif Elizade Elme hesr edilmis omur Respublika 1998 24 fevral B E Budaqovun elmi fealiyyetinden Nergiz Rustemli Istanbulda 3 gun Respublika 1997 30 aprel S3 Neriman Hesenzade Olmezliyin vesfi Heyat 1995 30 sentyabr Istinadlar Redakte Skonchalsya vidnyj azerbajdzhanskij uchyonyj Budag Budagov Budag Abdulali ogly Budagov Arxivlesdirilib 2010 09 19 at the Wayback Machine Nacionalnaya Akademiya nauk Azerbajdzhana Respublika Prezidentinin Fermani B E Budaqov Elm menim daxili dunyamin covheridir Atlas Azerbajdzhanskoj SSR Sovmestno s N V Dumitrashko B A Antonovym Baku 1963 33 s B A Antonovym V G Zavrievym Baku M GUGK SSSR 1963 S 21 M T Agabekovym Sh A Azizbekovym B A Antonovym F S Ahmedbejli B G Vekilovym Baku 1967 B G Vekilovym A V Mamedovym N I Mamedyarovym N V Pashaly N Sh Shirinovym D M Sulejmanovym Sostavlena po materialam Institutov geografii i istorii AN Azerb SSR Baku 1971 B A Antonovym A V Mamedovym N Sh Shirinovym M GUGK SSSR 1972 M G Agabekovym Sh A Azizbekovym B A Antonovym F S Ahmedbejli M I Mamedovym M A Museibovym E Sh Shihalibejli N Sh Shirinovym R Grigoryanc M GUGK SSSR 1972 Sh Dzh Alievym M 1973 R N Abdullaevym M G Agabekovym Sh A Azizbekovym A A Alizade B A Antonovym A S Bajramovym A A Bajramovym B G Vekilovym M D Gavrilovym T G Gadzhievym L V Golubyantnikovym N V Dumitrashko N S Ibragimovym L A Lilienbergom A V Mamedovym Sh F Mehtievym M F Mirchenk N V Pashaly K N Paffengolcem A D Sultanovym V G Hainym V V Sharkovym E Sh Shihalibejli A A Yakubovym Baku 1975 A D Ejyubovym GUGK SSSR 1978 M M Abbasovym B A Antonovym E N Astahovym S P Balyanom L N Zagrabyanom N V Leontevoj D A Bergom E E Milanovskim V M Muratovym N N Safronovym D V Cereteli N Sh Shirinovym M GUGK SSSR 1979 M 1979 S 19 M A Museibovym Atlas Azerbajdzhanskoj SSR S19 M 1979 Atlas Azerbajdzhanskoj SSR M 1979 S 14 D B Ukleba M A Museibovym E V Sohadze A B Bagdasaryanom A F Aslanashvili M 1983 M b 1 2500000 M 1986 V soavtorstv F S Ahmedbejli V D Gadzhievym A V Mamedovym M A Museibovym G A Halilovym N Sh Shirinovym E Sh Shihalibejli M 1991 I E Mardanovym R Ya Kulievym Baku 1994 Baku 1996 M A Museibovym Atlas Azerbajdzhanskoj Respubliki Baku 1996 I E Mardanovym M A Museibovym Baku 1996 Baki 2013 Nafta Press Akad B E Budaqovun heyat ve elmi yaradiciligini eks etdiren kitab Azerbaycan 2000 14 may Budaqov Budaq Ebduleli oglu Biblioqrafiya Baki 2006 Nafta Press Skonchalsya akademik Budag Budagov 2015 09 23 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2018 01 10 Vikikitabda Budaq Budaqov Biblioqrafiya movzusuna dair metn var Vikianbarda Budaq Budaqov ile elaqeli mediafayllar var Menbe https az wikipedia org w index php title Budaq Budaqov amp oldid 5950708, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.