fbpx
Wikipedia

Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası

September 03, 2021

Azərbaycanın Milli Elmlər Akademiyası və ya qısaca: AMEA — Azərbaycan Respublikasında dövlətin təsis etdiyi ali elmi qurum, Respublikanın ali elmi idarəsi.[1]

Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası
(AMEA)

AMEA Rəyasət Heyətinin binası
Ümumi məlumatlar
Ölkə Azərbaycan
Yaradılıb 23 yanvar 1945
Əvvəlki adı Azərbaycan SSR Elmlər Akademiyası
Digər məlumatlar
Prezident Ramiz Mehdiyev
Ünvan AZ1001, Bakı ş., İstiqlaliyyət küç., 30
Telefon (+994 12) 5392693
(+994 12) 5108659
Sayt science.gov.az
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar
AMEA binası

Tarixi

Azərbaycan dünyanın ən qədim elm və mədəniyyət mərkəzlərindən biridir. Onun tarixi ərazisinin sakinləri minilliklər ərzində zəngin mədəni və maddi irs yaratmışlar. Qədim mədəniyyət abidələri arasında elmi əsərlərin də sayı az deyil. Azərbaycan elminin, onun intellektual dəyərlərinin milli sərvət kimi qəbul edilməsində Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin (1918–1920) mühüm rolu olmuşdur. Bakı Universitetinin yaranması, azərbaycanlı tələbələrin Avropa ali məktəblərinə göndərilməsi milli dilin, mədəniyyətin intişarı bütövlükdə Azərbaycan elminin inkişafına mühüm təsir göstərən amillərdən olmuşdur. 1920-ci ilin əvvəllərində respublikada elmi tədqiqatlar əsasən Azərbaycan Dövlət Universitetində mərkəzləşmişdi. 1920–1922-ci illərdə burada humanitar, tibb və təbiət bölmələrindən ibarət elmi assosiasiya təşkil edilmiş və fəaliyyət göstərmişdir. 1925-ci ildə Cəmiyyət Azərbaycan Hökumətinin sərəncamına verildi. 1923–1929-cu illər arasında Azərbaycanı Tədqiq və Tətəbbö (Araşdırma) Cəmiyyəti fəaliyyət göstərmişdi. Həmin cəmiyyətin sədri Əbdürrəhim bəy Haqverdiyev, üzvlərindən biri isə Məhəmmədhəsən bəy Vəlili-Baharlı seçilmişdi. 1929-cu ildə bu cəmiyyət yenidən təşkil edilərək Azərbaycan Dövlət Elmi-Tədqiqat İnstitutu (DETİ) adlandırılmışdı. İnstitutun təbiət, biologiya, tarix və etnoqrafiya, dilçilik, ədəbiyyat və incəsənət, fəlsəfə, Sovet Şərqi və xarici Şərq, dövlət və hüquq bölmələri var idi.

1932-ci ildə Azərbaycan DETİ əsasında SSRİ Elmlər Akademiyası Zaqafqaziya Filialının Azərbaycan Şöbəsi təşkil edildi. Şöbəyə R. Axundov rəhbərlik edirdi. Şöbədə 11 bölmə və bir neçə komissiya fəaliyyət göstərirdi. Bir sıra məşhur alimlər – F.Y. Levinson-Lessinq, İ.M. Qubkin, A.A. Qrossheym, N.Y. Marr, İ.İ. Meşşanov, A.N, Derjavin, İ.Q. Yesman, ilk Azərbaycan alimlərindən Bəkir Çobanzadə, Vəli Xuluflu, M. Əfəndiyev, Abdulla Tağızadə, Salman Mümtaz, Ağamir Məmmədov və başqaları burada elmi-tədqiqat işləri aparırdılar.

1935-ci ilin oktyabrında şöbə SSRİ EA Azərbaycan Filialına çevrildi. Filialın yanında mövcud bölmələr əsasında Kimya, Botanika, Zoologiya və Tarix, Etnoqrafiya və Arxeologiya, Dil və Ədəbiyyat Elmi-Tədqiqat institutları, habelə Energetika, Fizika, Geologiya, Torpaqşünaslıq sektorları yaradıldı. Filialın Rəyasət Heyətinin sədri əvvəl akad. İ.M.Qubkin, sonralar isə akad. S.S.Namyotkin oldu.

SSRİ Xalq Komissarları Sovetinin 1945-ci il 23 yanvar tarixli qərarı ilə filial Azərbaycan EA-na çevrildi. Bu vaxt akademiyanın 4 bölməsi, 16 elmi-tədqiqat institutu, elmi-tədqiqat şöbəsi, 3 muzeyi, mərkəzi elmi kitabxanası, Naxçıvan, Gəncə, Xankəndi və Qubada elmi bazaları var idi. Həmin il Azərbaycan EA-na 15 həqiqi üzv seçildi. Onun ilk heyətinə Ü.Hacıbəyov, S.Vurğun, M.İbrahimov, Y.Məmmədəliyev, M.Qaşqay, A.A.Qrossheym, S.Dadaşov, İ.Q.Yesman, M.Mirqasımov, Ş.Əzizbəyov, Ə. Əlizadə, M.Topçubaşov, M.Hüseynov, H.Hüseynov və İ.İ. Şirokoqorov daxil oldu. 1945-ci il martın 31-də akademiyanın həqiqi üzvlərinin ilk ümumi iclasında Mir Əsədulla Mirqasımov prezident seçildi. Sonrakı illərdə Yusif Məmmədəliyev (1947–1950, 1958–1961), Musa Əliyev (1950–1958), Zahid Xəlilov (1961–1967), Rüstəm İsmayılov (1967–1970), Həsən Abdullayev (1970–1983), Eldar Salayev (1983–1997), Fəraməz Maqsudov (1997–2000), Mahmud Kərimov (2001–2013), Akif Əlizadə (2013–2019) Akademiyanın prezidenti olmuşlar.

 
Azərbaycan SSR Elmlər Akademiyasının ilk Rəyasət Heyətinin həqiqi üzvləri (1945-ci il): Oturanlar (soldan sağa): Səməd Vurğun (1906–1956), İosif Yesman (1868–1955), Üzeyir Hacıbəyov (1885–1948), Ələşrəf Əlizadə (1911–1985), Elmlər Akademiyasının ilk prezidenti Mirəsədulla Mirqasımov (1883–1958), İvan Şirokoqorov (1869–1946), Aleksandr Qrossheym (1888–1948), Mustafa Topçubaşov (1895–1981); Ayaqüstə (soldan sağa): Yusif Məmmədəliyev (1905–1961), Mirzə İbrahimov (1911–1993), Şamil Əzizbəyov (1906–1976), Heydər Hüseynov (1908–1950), Mirəli Qaşqay (1907–1977), Sadıq Dadaşov (1905–1946), Mikayıl Hüseynov (Üseynov) (1905–1992)

AMEA-nın təsisçiləri

Müasir dövr

Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabinetinin 21 may 2002-ci il tarixli 81 saylı qərarına əsasən AMEA-da struktur dəyişikliyi edilmişdir.

İnformasiya Telekommunikasiya Elmi Mərkəzinin (İTEM) bazasında İnformasiya Texnologiyaları İnstitutu (İTİ), Radiasiya Tədqiqatları sektorunun (RTS) bazasında Radiasiya Problemləri İnstitutu (RPİ) yaradılmışdır. İTİ-nun əsas fəaliyyət istiqamətləri yeni informasiya texnologiyaları əsasında müxtəlif sahələrin informasiyalaşdırılması, intellektual kompüter şəbəkələri və sistemlərinin yaradılması, informasiya təhlükəsizliyinin təmin olunmasıdır. Radiasiya Problemləri İnstitutunun əsas fəaliyyət istiqamətləri radiasiya texnologiyası, radiasiya təhlükəsizliyi, qeyri-ənənəvi enerji çevrilmə problemləri, ekologiya, radioekologiyadır.

AMEA-nın prezidenti 23 oktyabr 2019-cu ildən akademik Ramiz Mehdiyevdir.[2]

Strukturu

 
Azərbaycanın Milli Elmlər Akademiyası Rəyasət Heyətinin binası (İsmailiyyə Sarayı)

AMEA-nın elmi bölmələri

Fizika-riyaziyyat və texnika elmləri bölməsi

Kimya elmləri bölməsi

Yer elmləri bölməsi

Biologiya elmləri bölməsi

Humanitar və ictimai elmlər bölməsi

İctimai elmlər bölməsi

AMEA-nın regional bölmələri

  1. AMEA Naxçıvan bölməsi
  2. AMEA Gəncə bölməsi

AMEA-nın regional elmi mərkəzləri

  1. AMEA Şəki Regional Elmi Mərkəzi
  2. AMEA Lənkəran Regional Elmi Mərkəzi
  3. AMEA Quba Regional Elmi Mərkəzi

Prezidentlər

  Əsas məqalə: AMEA prezidentlərinin siyahısı

Aşağıdakı siyahıda Azərbaycan Elmlər Akademiyasının yarandığı gündən bu günə kimi bütün prezidentlərinin siyahısı verilmişdir.

# Soyadı, adı, atasının adı İlk tarix Son tarix Qeyd
1 Mirqasımov Mir Əsədulla Mir Ələsgər oğlu 31 mart 1945 1947 vəfat edib
2 Məmmədəliyev Yusif Heydər oğlu 1947 1950 1-ci dəfə
3 Əliyev Musa Mirzə oğlu 1950 1958 vəfat edib
4 Məmmədəliyev Yusif Heydər oğlu 1958 1961 2-ci dəfə
5 Xəlilov Zahid İsmayıl oğlu 1961 1967 vəfat edib
6 İsmayılov Rüstəm Hacıəli oğlu 1967 1970 vəfat edib
7 Abdullayev Həsən Məmmədbağır oğlu 1970 1983 vəfat edib
8 Salayev Eldar Yunis oğlu 1983 1997 vəfat edib
9 Maqsudov Fəraməz Qəzənfər oğlu 1997 2000 vəfat edib
10 Kərimov Mahmud Kərim oğlu 2001 10 fevral 2013 vəfat edib
11 Əlizadə Akif Ağamehdi oğlu 25 aprel 2013 22 oktyabr 2019
12 Mehdiyev Ramiz Ənvər oğlu 23 oktyabr 2019 indi

Həmçinin bax

İstinadlar

  1. ↑ http://www.science.gov.az/general_news/amea_nizamname.pdf[ölü keçid]
  2. ↑ "R.Ə.Mehdiyevin Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının prezidenti vəzifəsinə təsdiq edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı" (azərb.). president.az. 23 oktyabr 2019. İstifadə tarixi: 3 iyun 2021.

Xarici keçidlər

  Vikianbarda Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası ilə əlaqəli mediafayllar var.
  • Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının rəsmi saytı

Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası
September 03, 2021
azərbaycan, milli, elmlər, akademiyası, məqalənin, sonunda, mənbə, siyahısı, ancaq, mətndaxili, mənbələr, heç, kifayət, qədər, istifadə, edilmədiyi, üçün, bəzi, məlumatların, mənbəsi, bilinmir, lütfən, mənbələri, uyğun, şəkildə, mətnin, daxilində, yerləşdirərə. Bu meqalenin sonunda menbe siyahisi var ancaq metndaxili menbeler hec ve ya kifayet qeder istifade edilmediyi ucun bezi melumatlarin menbesi bilinmir Lutfen menbeleri uygun sekilde metnin daxilinde yerlesdirerek meqalenin tekmillesdirilmesine komek edin Azerbaycanin Milli Elmler Akademiyasi ve ya qisaca AMEA Azerbaycan Respublikasinda dovletin tesis etdiyi ali elmi qurum Respublikanin ali elmi idaresi 1 Azerbaycan Milli Elmler Akademiyasi AMEA AMEA Reyaset Heyetinin binasiUmumi melumatlarOlke AzerbaycanYaradilib 23 yanvar 1945Evvelki adi Azerbaycan SSR Elmler AkademiyasiDiger melumatlarPrezident Ramiz MehdiyevUnvan AZ1001 Baki s Istiqlaliyyet kuc 30Telefon 994 12 5392693 994 12 5108659Sayt science gov az Vikianbarda elaqeli mediafayllarAMEA binasi Mundericat 1 Tarixi 1 1 AMEA nin tesiscileri 1 2 Muasir dovr 2 Strukturu 2 1 Fizika riyaziyyat ve texnika elmleri bolmesi 2 2 Kimya elmleri bolmesi 2 3 Yer elmleri bolmesi 2 4 Biologiya elmleri bolmesi 2 5 Humanitar ve ictimai elmler bolmesi 2 6 Ictimai elmler bolmesi 3 AMEA nin regional bolmeleri 4 AMEA nin regional elmi merkezleri 5 Prezidentler 6 Hemcinin bax 7 Istinadlar 8 Xarici kecidlerTarixi RedakteAzerbaycan dunyanin en qedim elm ve medeniyyet merkezlerinden biridir Onun tarixi erazisinin sakinleri minillikler erzinde zengin medeni ve maddi irs yaratmislar Qedim medeniyyet abideleri arasinda elmi eserlerin de sayi az deyil Azerbaycan elminin onun intellektual deyerlerinin milli servet kimi qebul edilmesinde Azerbaycan Xalq Cumhuriyyetinin 1918 1920 muhum rolu olmusdur Baki Universitetinin yaranmasi azerbaycanli telebelerin Avropa ali mekteblerine gonderilmesi milli dilin medeniyyetin intisari butovlukde Azerbaycan elminin inkisafina muhum tesir gosteren amillerden olmusdur 1920 ci ilin evvellerinde respublikada elmi tedqiqatlar esasen Azerbaycan Dovlet Universitetinde merkezlesmisdi 1920 1922 ci illerde burada humanitar tibb ve tebiet bolmelerinden ibaret elmi assosiasiya teskil edilmis ve fealiyyet gostermisdir 1925 ci ilde Cemiyyet Azerbaycan Hokumetinin serencamina verildi 1923 1929 cu iller arasinda Azerbaycani Tedqiq ve Tetebbo Arasdirma Cemiyyeti fealiyyet gostermisdi Hemin cemiyyetin sedri Ebdurrehim bey Haqverdiyev uzvlerinden biri ise Mehemmedhesen bey Velili Baharli secilmisdi 1929 cu ilde bu cemiyyet yeniden teskil edilerek Azerbaycan Dovlet Elmi Tedqiqat Institutu DETI adlandirilmisdi Institutun tebiet biologiya tarix ve etnoqrafiya dilcilik edebiyyat ve incesenet felsefe Sovet Serqi ve xarici Serq dovlet ve huquq bolmeleri var idi 1932 ci ilde Azerbaycan DETI esasinda SSRI Elmler Akademiyasi Zaqafqaziya Filialinin Azerbaycan Sobesi teskil edildi Sobeye R Axundov rehberlik edirdi Sobede 11 bolme ve bir nece komissiya fealiyyet gosterirdi Bir sira meshur alimler F Y Levinson Lessinq I M Qubkin A A Qrossheym N Y Marr I I Messanov A N Derjavin I Q Yesman ilk Azerbaycan alimlerinden Bekir Cobanzade Veli Xuluflu M Efendiyev Abdulla Tagizade Salman Mumtaz Agamir Memmedov ve basqalari burada elmi tedqiqat isleri aparirdilar 1935 ci ilin oktyabrinda sobe SSRI EA Azerbaycan Filialina cevrildi Filialin yaninda movcud bolmeler esasinda Kimya Botanika Zoologiya ve Tarix Etnoqrafiya ve Arxeologiya Dil ve Edebiyyat Elmi Tedqiqat institutlari habele Energetika Fizika Geologiya Torpaqsunasliq sektorlari yaradildi Filialin Reyaset Heyetinin sedri evvel akad I M Qubkin sonralar ise akad S S Namyotkin oldu SSRI Xalq Komissarlari Sovetinin 1945 ci il 23 yanvar tarixli qerari ile filial Azerbaycan EA na cevrildi Bu vaxt akademiyanin 4 bolmesi 16 elmi tedqiqat institutu elmi tedqiqat sobesi 3 muzeyi merkezi elmi kitabxanasi Naxcivan Gence Xankendi ve Qubada elmi bazalari var idi Hemin il Azerbaycan EA na 15 heqiqi uzv secildi Onun ilk heyetine U Hacibeyov S Vurgun M Ibrahimov Y Memmedeliyev M Qasqay A A Qrossheym S Dadasov I Q Yesman M Mirqasimov S Ezizbeyov E Elizade M Topcubasov M Huseynov H Huseynov ve I I Sirokoqorov daxil oldu 1945 ci il martin 31 de akademiyanin heqiqi uzvlerinin ilk umumi iclasinda Mir Esedulla Mirqasimov prezident secildi Sonraki illerde Yusif Memmedeliyev 1947 1950 1958 1961 Musa Eliyev 1950 1958 Zahid Xelilov 1961 1967 Rustem Ismayilov 1967 1970 Hesen Abdullayev 1970 1983 Eldar Salayev 1983 1997 Feramez Maqsudov 1997 2000 Mahmud Kerimov 2001 2013 Akif Elizade 2013 2019 Akademiyanin prezidenti olmuslar Azerbaycan SSR Elmler Akademiyasinin ilk Reyaset Heyetinin heqiqi uzvleri 1945 ci il Oturanlar soldan saga Semed Vurgun 1906 1956 Iosif Yesman 1868 1955 Uzeyir Hacibeyov 1885 1948 Elesref Elizade 1911 1985 Elmler Akademiyasinin ilk prezidenti Miresedulla Mirqasimov 1883 1958 Ivan Sirokoqorov 1869 1946 Aleksandr Qrossheym 1888 1948 Mustafa Topcubasov 1895 1981 Ayaquste soldan saga Yusif Memmedeliyev 1905 1961 Mirze Ibrahimov 1911 1993 Samil Ezizbeyov 1906 1976 Heyder Huseynov 1908 1950 Mireli Qasqay 1907 1977 Sadiq Dadasov 1905 1946 Mikayil Huseynov Useynov 1905 1992 AMEA nin tesiscileri Redakte Sadiq Dadasov Elesref Elizade Samil Ezizbeyov Uzeyir Hacibeyov Heyder Huseynov Mirze Ibrahimov Aleksandr Qrossheym Mireli Qasqay Mir Esedulla Mirqasimov Yusif Memmedeliyev Ivan Sirokoqorov Mustafa Topcubasov Mikayil Useynov Semed Vurgun Iosif YesmanMuasir dovr Redakte Azerbaycan Respublikasinin Nazirler Kabinetinin 21 may 2002 ci il tarixli 81 sayli qerarina esasen AMEA da struktur deyisikliyi edilmisdir Informasiya Telekommunikasiya Elmi Merkezinin ITEM bazasinda Informasiya Texnologiyalari Institutu ITI Radiasiya Tedqiqatlari sektorunun RTS bazasinda Radiasiya Problemleri Institutu RPI yaradilmisdir ITI nun esas fealiyyet istiqametleri yeni informasiya texnologiyalari esasinda muxtelif sahelerin informasiyalasdirilmasi intellektual komputer sebekeleri ve sistemlerinin yaradilmasi informasiya tehlukesizliyinin temin olunmasidir Radiasiya Problemleri Institutunun esas fealiyyet istiqametleri radiasiya texnologiyasi radiasiya tehlukesizliyi qeyri enenevi enerji cevrilme problemleri ekologiya radioekologiyadir AMEA nin prezidenti 23 oktyabr 2019 cu ilden akademik Ramiz Mehdiyevdir 2 Strukturu Redakte Azerbaycanin Milli Elmler Akademiyasi Reyaset Heyetinin binasi Ismailiyye Sarayi AMEA nin elmi bolmeleri Fizika riyaziyyat ve texnika elmleri bolmesi Redakte AMEA Fizika Institutu AMEA Idareetme Sistemleri Institutu AMEA Riyaziyyat ve Tetbiqi Tedqiqatlar Institutu AMEA Samaxi Astrofizika Resedxanasi AMEA Radiasiya Problemleri Institutu AMEA Informasiya Texnologiyalari Institutu AMEA Biofizika Institutu Kimya elmleri bolmesi Redakte AMEA Neft Kimya Prosesleri Institutu AMEA Asqarlar Kimyasi Institutu AMEA Polimer Materiallari Institutu AMEA Kataliz ve Qeyri uzvi Kimya Institutu Yer elmleri bolmesi Redakte AMEA Geologiya ve Geofizika Institutu AMEA Cografiya Institutu AMEA Neft ve Qaz Institutu AMEA nezdinde Respublika Seysmoloji Xidmet Merkezi Biologiya elmleri bolmesi Redakte AMEA Botanika Institutu AMEA Zoologiya Institutu AMEA Genetik Ehtiyatlar Institutu AMEA Fiziologiya Institutu AMEA Torpaqsunasliq ve Aqrokimya Institutu AMEA Mikrobiologiya Institutu AMEA Dendrologiya Institutu AMEA Merkezi Nebatat Bagi AMEA Molekulyar Biologiya ve Biotexnologiyalar Institutu Humanitar ve ictimai elmler bolmesi Redakte AMEA Elyazmalar Institutu AMEA Memarliq ve Incesenet Institutu AMEA Folklor Institutu AMEA Nizami Gencevi adina Milli Azerbaycan Edebiyyati Muzeyi AMEA Edebiyyat Institutu AMEA Dilcilik Institutu AMEA Huseyn Cavidin Ev Muzeyi Ictimai elmler bolmesi Redakte AMEA Tarix Institutu AMEA Arxeologiya Etnoqrafiya ve Antropologiya Institutu AMEA Iqtisadiyyat Institutu AMEA Felsefe ve Sosiologiya Institutu AMEA Serqsunasliq Institutu AMEA Huquq ve Insan Haqlari Institutu AMEA Milli Azerbaycan Tarixi Muzeyi AMEA Elm Tarixi Institutu AMEA Qafqazsunasliq Institutu AMEA nin regional bolmeleri RedakteAMEA Naxcivan bolmesi AMEA Gence bolmesiAMEA nin regional elmi merkezleri RedakteAMEA Seki Regional Elmi Merkezi AMEA Lenkeran Regional Elmi Merkezi AMEA Quba Regional Elmi MerkeziPrezidentler Redakte Esas meqale AMEA prezidentlerinin siyahisiAsagidaki siyahida Azerbaycan Elmler Akademiyasinin yarandigi gunden bu gune kimi butun prezidentlerinin siyahisi verilmisdir Soyadi adi atasinin adi Ilk tarix Son tarix Qeyd1 Mirqasimov Mir Esedulla Mir Elesger oglu 31 mart 1945 1947 vefat edib2 Memmedeliyev Yusif Heyder oglu 1947 1950 1 ci defe3 Eliyev Musa Mirze oglu 1950 1958 vefat edib4 Memmedeliyev Yusif Heyder oglu 1958 1961 2 ci defe5 Xelilov Zahid Ismayil oglu 1961 1967 vefat edib6 Ismayilov Rustem Hacieli oglu 1967 1970 vefat edib7 Abdullayev Hesen Memmedbagir oglu 1970 1983 vefat edib8 Salayev Eldar Yunis oglu 1983 1997 vefat edib9 Maqsudov Feramez Qezenfer oglu 1997 2000 vefat edib10 Kerimov Mahmud Kerim oglu 2001 10 fevral 2013 vefat edib11 Elizade Akif Agamehdi oglu 25 aprel 2013 22 oktyabr 201912 Mehdiyev Ramiz Enver oglu 23 oktyabr 2019 indiHemcinin bax RedakteAMEA prezidentlerinin siyahisi AMEA nin heqiqi uzvlerinin siyahisi AMEA nin muxbir uzvlerinin siyahisi AMEA nin professorlarinin siyahisiIstinadlar RedakteBu meqaledeki istinadlar muvafiq istinad sablonlari ile gosterilmelidir http www science gov az general news amea nizamname pdf olu kecid R E Mehdiyevin Azerbaycan Milli Elmler Akademiyasinin prezidenti vezifesine tesdiq edilmesi haqqinda Azerbaycan Respublikasi Prezidentinin Serencami azerb president az 23 oktyabr 2019 Istifade tarixi 3 iyun 2021 Xarici kecidler Redakte Vikianbarda Azerbaycan Milli Elmler Akademiyasi ile elaqeli mediafayllar var Azerbaycan Milli Elmler Akademiyasinin resmi saytiMenbe https az wikipedia org w index php title Azerbaycan Milli Elmler Akademiyasi amp oldid 6029031, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.