Ətraf mühit - insanları əhatə edən, onlarla qarşılıqlı əlaqədə olan günəş şüaları, su, torpaq, hava və canlılar, antropogen maddələr, əşyalar və qurğular nəzərdə tutulur. İnsan özü də ətraf mühitin ayrılmaz və çox güclü təsirə malik olan hissəsidir.
Xəzər dənizi
Alimlər ətraf mühiti təbii mühit və süni mühit olaraq iki hissəyə ayırmışlar. İnsanların həmişə asılı olduqlari mühit təbiidir. Süni mühit isə cəmiyyətin inkişafı ilə əlaqədər insanların fəaliyyəti nəticəsində yaradılmışdır.
Müasir elmin koməyi ilə yaradılmış yeni çoxsaylı bitki və heyvan növləri, süni dəryalar, göllər, qoruqlar və s. süni mühitin obyekləridir.
Artıq XX əsrin ortalarında ekoloji böhran özünü bildirməyə başladı. Bu dövrü, ətraf mühitin nəzarətsiz istismarının get-gedə artması dövrü kimi qiymətləndirmək olar.
Ətraf mühitin növləri
İntral (daxili) mühit
Digər orqanizmlərin daxilində yaşayan endo parazitlərin mühiti
Ekzal mühit
Digər orqanizmlərin bədəninin xaricində yerləşən örtüklə (tük, lələk, yun və s.) təmasda olduqda yaranan mühit;
Biosenotik mühit
Biosenozun bütün biotalarında yaranan mühit; xarici mühit-biosenozlann xaricində yerləşən mühit.
Aqressiv mühit
Təmasda olduğu elementə dağıdıcı təsir göstərən mühit;
Dispers mühit
Dispers sistemin fasiləsiz fazası, həcminə görə dispers faza paylanır;
Texnoloji fəaliyyətin məhsulu olmayan ətraf mühitin bir hissəsi;
Qələvi mühit
Hidrogen göstəricisi (pH) 7- dən artıq olan mühit;
"İnsan-ətraf mühit" sistemi
Həyat dövrəsində insan və ətraf mühit daim hərəkətdə olan "insan-ətraf mühit" sistemi təşkil edir. Belə bir sistem daxilində olan insan hər zaman minimum is məsələni həll etməli olur:
özünün qidaya, suya və havaya olan tələbatını təmin edir;
məskunlaşma mühiti və insanlar tərəfindən özünə qarşı neqativ təsirlərdən qorunma sistemi yaradır və istifadə edir.
Ətraf mühitə xas olan neqativ təsirlər dünya durduqca mövcuddur. Biosferdə təbii neqativ təsirlərin mənbəyi iqlimin dəyişməsi, tufanlar, zəlzələlər və s.-dir. Həyat uğrunda mübarizə insanı bu təsirlərdən qorunma vasitələrini axtarıb-tapmağa və təkmilləşdirməyə daim vadar edirdi. Əsrlər ötdükcə yaşayış məskəni kimi evlərin yaradılması, oddan və digər müdafiə vasitələrdən geniş istifadə olunması, qida hazırlanmasında üsul və vasitələrin təkmilləşdirilməsi insanı təbii neqativ təsirlərdən qorumaqla yanaşı ətraf mühitə də təsir edirdi. Əsrlər boyunca insanın yaşam mühiti dəyişir, dəyişməyən neqativ təsirlərin növü və səviyyələri idi. XX əsrdə Yer üzündə biosferin yüksək çirklənməsi zonaları yarandı, bu isə, öz növbəsində qismən və hətta tam regional tənəzzülə səbəb oldu. Bu kimi dəyişikliklərə:
Yer əhalisi sayının yüksək artım sürəti (demoqrafik partlayış) və onun urbanizasiyası;
istehlak artımı və enerji mənbələrinin təmərküzləşməsi;
hərbi məqsədlərə və digər proseslərə xərclərin artımı səbəb oldu.
Ətraf mühit şəraitinin indikatoru, indikator orqanizm
Ətraf mühit keyfiyyətini səciyyələndirən orqanizm və ya orqanizm qrupu.
Ətraf mühit üzrə BMT-nin proqram; - UNEP (United Nation Environment Proqram)
BMT-nin ətraf mühit üzrə (1972) Stokholm Konfransının təşəbbüsü və BMT Baş Assambleyasının qərarına (1973) əsasən başlanan Dövlətlərarası Proqram, müasir ekoloji böhranın daha gərgin problemlərinə həsr olunmuşdur: planetin səhralaşması, torpağın deqradasiyası, Yer kürəsinin meşəsizləşdirilməsi, şirin suların keyfiyyətinin kəskin pisləşməsi və miqdarının azalması, Dünya okeanının çirklənməsi və s. Proqramda dünyanın 58 dövlətinin nümayəndəsi iştirak edir, BMT-nin Baş Assambleyası tərəfindən üç ildən bir seçilir, UNEP-in mənzil ştabı Nayrobidə (Keniya) yerləşir.
İstinadlar
Məmmədov Q.Ş. Xəlilov M.Y. Ensiklopedik ekoloji lüğıt Bakı 2008
Təhlükəsiz həyat fəaliyyəti elmi əsaslar üzərində qurulmalıdır
ətraf, mühit, məqaləni, vikiləşdirmək, lazımdır, lütfən, məqaləni, ümumvikipediya, redaktə, qaydalarına, uyğun, şəkildə, tərtib, edin, insanları, əhatə, edən, onlarla, qarşılıqlı, əlaqədə, olan, günəş, şüaları, torpaq, hava, canlılar, antropogen, maddələr, əşy. Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Etraf muhit insanlari ehate eden onlarla qarsiliqli elaqede olan gunes sualari su torpaq hava ve canlilar antropogen maddeler esyalar ve qurgular nezerde tutulur Insan ozu de etraf muhitin ayrilmaz ve cox guclu tesire malik olan hissesidir Xezer denizi Alimler etraf muhiti tebii muhit ve suni muhit olaraq iki hisseye ayirmislar Insanlarin hemise asili olduqlari muhit tebiidir Suni muhit ise cemiyyetin inkisafi ile elaqeder insanlarin fealiyyeti neticesinde yaradilmisdir Muasir elmin komeyi ile yaradilmis yeni coxsayli bitki ve heyvan novleri suni deryalar goller qoruqlar ve s suni muhitin obyekleridir Artiq XX esrin ortalarinda ekoloji bohran ozunu bildirmeye basladi Bu dovru etraf muhitin nezaretsiz istismarinin get gede artmasi dovru kimi qiymetlendirmek olar Mundericat 1 Etraf muhitin novleri 1 1 Intral daxili muhit 1 2 Ekzal muhit 1 3 Biosenotik muhit 1 4 Aqressiv muhit 1 5 Dispers muhit 1 6 Turs muhit 1 7 Susuz muhit 1 8 Neytral muhit 1 9 Qida muhiti 1 10 Tebii muhit 1 11 Qelevi muhit 2 Insan etraf muhit sistemi 3 Etraf muhit seraitinin indi katoru indikator orqanizm 4 Etraf muhit uzre BMT nin proq ram UNEP United Nation Environment Proqram 5 Istinadlar 6 Hemcinin baxEtraf muhitin novleri RedakteIntral daxili muhit Redakte Diger orqanizmlerin daxilinde yasayan endo parazitlerin muhiti 1 Ekzal muhit Redakte Diger orqanizmlerin bedeninin xaricinde yerlesen ortukle tuk lelek yun ve s temasda olduqda yaranan muhit Biosenotik muhit Redakte Biosenozun butun biotalarinda yaranan muhit xarici muhit biosenozlann xaricinde yerlesen muhit Aqressiv muhit Redakte Temasda oldugu elemente dagidici tesir gosteren muhit Dispers muhit Redakte Dispers sistemin fasilesiz fazasi hecmine gore dispers faza paylanir Turs muhit Redakte Hidrogen gostericisi pH 7 den asagi olan muhit Susuz muhit Redakte Terkibinde su olmayan ve ya helledici komponent kimi su olan muhit Neytral muhit Redakte Hidrogen gostericisi pH 7 ye beraber olan muhit Qida muhiti Redakte Mikroorqanizmler yetisdirilen maye ve ya berk qarisiq Tebii muhit Redakte Texnoloji fealiyyetin mehsulu olmayan etraf muhitin bir hissesi Qelevi muhit Redakte Hidrogen gostericisi pH 7 den artiq olan muhit Insan etraf muhit sistemi RedakteHeyat dovresinde insan ve etraf muhit daim hereketde olan insan etraf muhit sistemi teskil edir Bele bir sistem daxilinde olan insan her zaman minimum is meseleni hell etmeli olur ozunun qidaya suya ve havaya olan telebatini temin edir meskunlasma muhiti ve insanlar terefinden ozune qarsi neqativ tesirlerden qorunma sistemi yaradir ve istifade edir Etraf muhite xas olan neqativ tesirler dunya durduqca movcuddur Biosferde tebii neqativ tesirlerin menbeyi iqlimin deyismesi tufanlar zelzeleler ve s dir Heyat ugrunda mubarize insani bu tesirlerden qorunma vasitelerini axtarib tapmaga ve tekmillesdirmeye daim vadar edirdi Esrler otdukce yasayis meskeni kimi evlerin yaradilmasi oddan ve diger mudafie vasitelerden genis istifade olunmasi qida hazirlanmasinda usul ve vasitelerin tekmillesdirilmesi insani tebii neqativ tesirlerden qorumaqla yanasi etraf muhite de tesir edirdi Esrler boyunca insanin yasam muhiti deyisir deyismeyen neqativ tesirlerin novu ve seviyyeleri idi XX esrde Yer uzunde biosferin yuksek cirklenmesi zonalari yarandi bu ise oz novbesinde qismen ve hetta tam regional tenezzule sebeb oldu Bu kimi deyisikliklere Yer ehalisi sayinin yuksek artim sureti demoqrafik partlayis ve onun urbanizasiyasi istehlak artimi ve enerji menbelerinin temerkuzlesmesi senaye ve kend teserrufati istehsalinin intensiv inkisafi neqliyyat vasitelerinden kutlevi istifade herbi meqsedlere ve diger proseslere xerclerin artimi sebeb oldu 2 Etraf muhit seraitinin indi katoru indikator orqanizm RedakteEtraf muhit keyfiyyetini seciyyelendiren orqanizm ve ya orqanizm qrupu Etraf muhit uzre BMT nin proq ram UNEP United Nation Environment Proqram RedakteBMT nin etraf muhit uzre 1972 Stokholm Konfransinin tesebbusu ve BMT Bas Assambleyasinin qerarina 1973 esasen basla nan Dovletlerarasi Proqram muasir ekoloji boh ranin daha gergin problemlerine hesr olunmusdur planetin sehralasmasi torpagin deq radasiyasi Yer kuresinin mesesizlesdirilmesi sirin sularin keyfiyyetinin keskin pislesmesi ve miqdarinin azalmasi Dunya okeaninin cirklenmesi ve s Proqramda dunyanin 58 dovletinin numayendesi istirak edir BMT nin Bas Assambleyasi terefinden uc ilden bir secilir UNEP in menzil stabi Nayrobide Keniya yerlesir Istinadlar Redakte Memmedov Q S Xelilov M Y Ensiklopedik ekoloji lugit Baki 2008 Tehlukesiz heyat fealiyyeti elmi esaslar uzerinde qurulmalidirHemcinin bax RedakteEkologiyaMenbe https az wikipedia org w index php title Etraf muhit amp oldid 5931350, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
