fbpx
Wikipedia

Simferopol

Simferopol və ya Ağməscid (krımtat. Aqmescit; ukr. Сімферополь; rus. Симферополь) — Ukraynanın Krım Muxtar Respublikasın paytaxtı.

Şəhər
Simferopol
ukr. Сімферополь
Bayraq[d] Gerb[d]
44°56′54″ şm. e. 34°06′00″ ş. u.
Ölkə
Tarixi və coğrafiyası
Əsası qoyulub 1784
İlk məlumat II əsr
Sahəsi
  • 107 ± 1 km²
Mərkəzin hündürlüyü 350 ± 1 m
Saat qurşağı
Əhalisi
Əhalisi
  • 341.527 nəf. (2019)
Rəsmi dili Krımtatar dili, ukraynca, rusca
Rəqəmsal identifikatorlar
Poçt indeksi 95000-490, 295000–295490
simgov.ru
Xəritəni göstər/gizlə
Simferopol
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Tarixi

Bu gözəl yaşıl şəhər Salgir çayının sahilində elə yaşılca Çadır yaylasında yerləşir. Tarixi mənbələrdən aydın olur ki, eramızdan 3 əsr əvvəl burada skiflərin artıq parlaq mədəniyyəti meydana gəlmiş və bura müəyyən vaxt onların paytaxtları olmuşdur. Şəhərin cənub-şərqində skiflərin antik şəhər yerləşirdi. Burada müasir şəhərin yaxınlığında, təqribən ondan 5 km aralıda Tunc dövrünə aid QIZIL Kurqan abidəsi vardır. Bu skif əyanın qəbridir. Kurqandan skif incəsənət nümunələri olan çoxlu qızıl əşyalar, üstü qızıl işləməli, eləcə də qızıl-gümüşə tutulmuş silahlar, daha qədim dövrlərlə səsləşən çoxlu sayda tunc ucluqlu oxlar və başqa ibtidai, lakin kamil silahlar aşkar edilmişdir. Sonralar e.ə. V əsrdə isə kurqanın tökmə hissəsində skif döyüşçüsü dəfn edilmişdir.

Şəhər öz tarixi boyunca Kermencik qalası (Kermen-qala, Kermencik-kiçik qala, şəhərcik) adı ilə anılırdı. Daha sonralar, XV əsrdən başlayaraq bu qədim şəhər türk-islam ətri ilə süslənərək Ak Meçet (şəhərdəki böyük ağ camiyə görə) adı ilə böyümüş, inkişaf etmişdir. Bu torpaqları gəzən Övliya Çələbi Krım adasının göbəyi sayılan, Nuh tufanından bəri təpəsindən qar əskik olmayan Çadır dağının ətəyində, verimli bir ovada yerləşən Ak Məscidin əslində Kırım vəliəhdlərinə mənsub olduğunu, vəliəhdlərin taxt mərkəzi sayıldığını xəbər verir.

1768-1774-cü illər rus-türk müharibəsində Ak Meçet şəhəri də istila edilir. Kırımın tam şəkildə Rusiya tərkibinə daxil edildiyi vaxtdan isə şəhərin adı dəyişdirilərək Simferopol adlandırılmışdır (1784). Fasmerin "Rus dilinin etimoloji lüğəti"ndə göstərildiyi kimi Simferopol yunanca "uğurlu şəhər" mənasını verir. (Bax: g.ə.III c, s.623) Lakin qədim yunanlar heç zaman burada belə qürurlu adlarla məskən salmamışlar. Nikopol "qələbə şəhəri", Melitopol "arı şəhəri", Sevastopol "möhtəşəm şəhər", Xersones... Bu adları XVIII əsrin sonlarında qədim yunanlar yox, yunansayağı olsalar da müasir ruslar qoymuşlar.

Simferopol adı II Yekaterinanın bu torpağı yunanlaşdırmaq kimi istilaçı planı ilə bağlı idi. Ümumiyyətlə, "Yunan projesi" çox böyük, o qədər də həyasız plan idi. Hətta Yekaterina öz fikirlərində o qədər uzağa gedirdi ki, nəvəsi Konstantini Konstantinopolda (İstanbulda) əyləşəcək yunan hökmdarı olaraq görmək istəyirdi. (Л.Н.Толстой. Посмертные записки старца Федора Кузмича)

Krımda başqa bir Ak Meçet qəsəbəsi də olmuşdur ki, 1944-cü ildə adı dəyişdirilərək Çernomorskaya qoyulmuşdur; hazırda inzibati rayon mərkəzidir.

Simferopolda Kebir Cami məscidinin indi xarici görkəmi dəyişdirilib, burada cildləmə sexi açılmışdır. Qazaxıstandakı Ağ Məscid şəhərinin də 1925-ci ildən adı Qızıl Orda şəhəridir.

İstinadlar

  1. Crimea has joined the ranks of the world’s ‘gray areas.’ Here are the others on that list.
  2. http://www.gks.ru/free_doc/2016/oktmo/tom9_oktmo.rar
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q26914343"></a>
  3. archINFORM — 1994.
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P5383"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P5604"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q265049"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P5573"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P5508"></a>
  4. https://crimea.gks.ru/storage/mediabank/Численность%20на%2001-01-2019(3).pdf
  5. Evliya Çelebi. Seyahetnamesi, İstanbul, Üç Dal neşriyyatı, 1966, VII c, s.409,602.
  6. Л.Успенский. Слово о словах. Почему не иначе? с. 468.

Mənbə

Minaxanım Təkləli, Türk kitabı. Unudulan tarix. Dəyişdirilən adlar, Bakı, Nurlar, 2009, səh.19-20

Xarici keçidlər

  • Официальный сайт Симферопольского горсовета[ölü keçid]
  • Information City Portal

simferopol, ağməscid, krımtat, aqmescit, Сімферополь, Симферополь, ukraynanın, krım, muxtar, respublikasın, paytaxtı, şəhərukr, Сімферопольbayraq, gerb, ölkə, rusiya, ukrayna, tarixi, coğrafiyasıəsası, qoyulub, 1784ilk, məlumat, əsrsahəsi, mərkəzin, hündürlüyü. Simferopol ve ya Agmescid krimtat Aqmescit ukr Simferopol rus Simferopol Ukraynanin Krim Muxtar Respublikasin paytaxti SeherSimferopolukr SimferopolBayraq d Gerb d 44 56 54 sm e 34 06 00 s u Olke Rusiya 1 2 Ukrayna 3 Tarixi ve cografiyasiEsasi qoyulub 1784Ilk melumat II esrSahesi 107 1 km Merkezin hundurluyu 350 1 mSaat qursagi UTC 03 00UTC 02 00EhalisiEhalisi 341 527 nef 2019 4 Resmi dili Krimtatar dili ukraynca ruscaReqemsal identifikatorlarPoct indeksi 95000 490 295000 295490simgov ruXeriteni goster gizle Simferopol Vikianbarda elaqeli mediafayllar Mundericat 1 Tarixi 2 Istinadlar 3 Menbe 4 Xarici kecidlerTarixi RedakteBu gozel yasil seher Salgir cayinin sahilinde ele yasilca Cadir yaylasinda yerlesir Tarixi menbelerden aydin olur ki eramizdan 3 esr evvel burada skiflerin artiq parlaq medeniyyeti meydana gelmis ve bura mueyyen vaxt onlarin paytaxtlari olmusdur Seherin cenub serqinde skiflerin antik seher yerlesirdi Burada muasir seherin yaxinliginda teqriben ondan 5 km aralida Tunc dovrune aid QIZIL Kurqan abidesi vardir Bu skif eyanin qebridir Kurqandan skif incesenet numuneleri olan coxlu qizil esyalar ustu qizil islemeli elece de qizil gumuse tutulmus silahlar daha qedim dovrlerle seslesen coxlu sayda tunc ucluqlu oxlar ve basqa ibtidai lakin kamil silahlar askar edilmisdir Sonralar e e V esrde ise kurqanin tokme hissesinde skif doyuscusu defn edilmisdir Seher oz tarixi boyunca Kermencik qalasi Kermen qala Kermencik kicik qala sehercik adi ile anilirdi Daha sonralar XV esrden baslayaraq bu qedim seher turk islam etri ile suslenerek Ak Mecet seherdeki boyuk ag camiye gore adi ile boyumus inkisaf etmisdir Bu torpaqlari gezen Ovliya Celebi Krim adasinin gobeyi sayilan Nuh tufanindan beri tepesinden qar eskik olmayan Cadir daginin eteyinde verimli bir ovada yerlesen Ak Mescidin eslinde Kirim veliehdlerine mensub oldugunu veliehdlerin taxt merkezi sayildigini xeber verir 5 1768 1774 cu iller rus turk muharibesinde Ak Mecet seheri de istila edilir Kirimin tam sekilde Rusiya terkibine daxil edildiyi vaxtdan ise seherin adi deyisdirilerek Simferopol adlandirilmisdir 1784 Fasmerin Rus dilinin etimoloji lugeti nde gosterildiyi kimi Simferopol yunanca ugurlu seher menasini verir Bax g e III c s 623 Lakin qedim yunanlar hec zaman burada bele qururlu adlarla mesken salmamislar Nikopol qelebe seheri Melitopol ari seheri Sevastopol mohtesem seher Xersones Bu adlari XVIII esrin sonlarinda qedim yunanlar yox yunansayagi olsalar da muasir ruslar qoymuslar 6 Simferopol adi II Yekaterinanin bu torpagi yunanlasdirmaq kimi istilaci plani ile bagli idi Umumiyyetle Yunan projesi cox boyuk o qeder de heyasiz plan idi Hetta Yekaterina oz fikirlerinde o qeder uzaga gedirdi ki nevesi Konstantini Konstantinopolda Istanbulda eylesecek yunan hokmdari olaraq gormek isteyirdi L N Tolstoj Posmertnye zapiski starca Fedora Kuzmicha Krimda basqa bir Ak Mecet qesebesi de olmusdur ki 1944 cu ilde adi deyisdirilerek Cernomorskaya qoyulmusdur hazirda inzibati rayon merkezidir Simferopolda Kebir Cami mescidinin indi xarici gorkemi deyisdirilib burada cildleme sexi acilmisdir Qazaxistandaki Ag Mescid seherinin de 1925 ci ilden adi Qizil Orda seheridir Istinadlar Redakte Crimea has joined the ranks of the world s gray areas Here are the others on that list http www gks ru free doc 2016 oktmo tom9 oktmo rar lt a href https wikidata org wiki Track Q26914343 gt lt a gt archINFORM 1994 lt a href https wikidata org wiki Track P5383 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P5604 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q265049 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P5573 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P5508 gt lt a gt https crimea gks ru storage mediabank Chislennost 20na 2001 01 2019 3 pdf Evliya Celebi Seyahetnamesi Istanbul Uc Dal nesriyyati 1966 VII c s 409 602 L Uspenskij Slovo o slovah Pochemu ne inache s 468 Menbe RedakteMinaxanim Tekleli Turk kitabi Unudulan tarix Deyisdirilen adlar Baki Nurlar 2009 seh 19 20Xarici kecidler RedakteOficialnyj sajt Simferopolskogo gorsoveta olu kecid Information City PortalMenbe https az wikipedia org w index php title Simferopol amp oldid 5742409, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.