fbpx
Wikipedia

ABŞ milli parklarının siyahısı

Avqust 01, 2021

ABŞ milli parkları — ABŞ-da yerləşən 59 milli parka verilən ümumi ad.

1939-cu ildə Yellostoun Milli Parkı üçün hazırlanmış afişa

ABŞ Daxili işlər nazirliyinin tabeliyindəki Milli Park Xidməti tərəfindən idarə olunan və milli park adlandırılan xüsusi statuslu 59 qoruq ərazisi mövcuddur (2013). ABŞ-dakı milli parklar ABŞ Konqresinin qərarları ilə yaradılır. İlk ABŞ milli parkı 1872-ci ildə qəbul edilən qanunla və ABŞ prezidenti Uliss Qrantın təsdiqi ilə yaradılan Yellouston Milli Parkıdır. Bundan sonra 1875-ci ildə Mekkinak Milli Parkı yaradılmış, lakin 1895-ci ildə statusunu itirmişdir. Üçüncü və dördüncü milli parklar 1890-cı ildə qurulan Yosemit milli parkı və Sekvoya milli parkıdır. 1916-cı ildə ABŞ Konqresində qəbul olunan "Milli parklar" qanunu ilə federal dövlət adından milli parkları idarə etmək üçün ABŞ Daxili işlər nazirliyinin tabeliyində Milli Park Xidməti quruldu. Qanunda hədəf belə açıqlanmışdır:

"Milli parklardakı təbii mənzərələr və təbii dekorasiya ilə tarixi və təbii ünsürlərin qorunması. Parkların idarəetməsinin hazırda insanların həzz alması üçün təşkili. Müasir dövrümüzdə bu idarəetmə elə bir üsulda və elə bir şəkildə olmalıdır ki, gələcək nəsillər eyni şəkildə milli parkdan həzz alsınlar."

Müasir dövrümüzdə milli park adı ilə qorunan parkların çoxu ABŞ Konqresinin qanunu ilə qurulmuşdan qabaq xüsusi qanunla ABŞ prezidentinin təsdiqi ilə Milli Abidə statusu alaraq federal hökumətin qorunmasına alınmışdılar. Ən son milli park statusu almış park Pinnakles Milli Parkıdır.

6-sı Alyaskada olmaqla 7 milli park həmçinin Milli Qoruma Bölgəsi statusunu da almışdır. Teorik və hüquqi baxımdan hər iki status da fərqlidir.

Hər hansı bir ərazi milli park statusu alması üçün vacib şərtlərə cavab verməlidir. Bu kriteriyalara təbii gözəllik, geoloji quruluşlar, inanılmaz ekosistemlər və ziyarətçilərə turizm imkanı daxildir. Amma bu kriteriyaların hamısı bütün milli parklar üçün əhəmiyyətli deyil, hətta bəzi milli parklar bu kriteriyaların bir neçəsinə cavab vermir.

ABŞ-ın 50 ştatının ancaq 27-si milli parka sahibdir və iki milli park da (Amerikan Samoası Milli Parkı və Amerikan Virgin Adaları Milli Parkı) ştatlarda deyil, ABŞ-a bağlı ərazilərdə yerləşir. Ən çox milli parka sahib ştat 9 milli parkla Kaliforniyadır. İkinci yerdə 8 milli parkla Alyaska ştatı, üçüncü yerdə 5 milli parkla Yuta ştatı və dördüncü yerdə 4 milli parkla Kolorado ştatıdır.

Ən böyük milli park Alyaskada yerləşən və sahəsi 44.313 km² olan Vranqell-Sent-Elias Milli Parkıdır. Bu milli park ABŞ-ın ən kiçik 9 milli parkının ümumi sahəsindən də böyükdür. Böyüklük sırasında növbəti 3 yerdə də yenə Alyaskada yerləşən milli parklar gəlməkdədir (Artika Darvazaları Milli Parkı (29.405 km²) , Denali Milli Parkı (19.121 km²) və Katmai Milli Parkı 14.616 km²). Ən kiçik milli park isə 20 km² sahə ilə Hot Sprinqs Milli Parkıdır. Bütün milli parkların sahəsi isə 210.000 km²-dir. Orta hesabla hər milli parkın sahəsi 3.620 km²-dir

Ən çox ziyarətçi cəlb edən milli park Şimali Karolina və Tennesi ştatlarında yerləşən Böyük Tüstü Dağları Milli Parkıdır. Bu milli parkı 2011-ci ildə 9.008.830 nəfər ziyarət etmişdir. Ziyarətçi baxımından ikinci yerdə Arizona ştatındakı Böyük Kanyon Milli Parkıdır və bu parka 2011-ci ildə gələn ziyarətçi sayı 4.298.178 nəfər olmuşdur. Ən az ziyarətçiyə ev sahibliyi edən milli park Alyaskadakı Klark Gölü Milli Parkıdır. Bu milli parkı 2011-ci ildə cəmi 5.158 nəfər ziyarət etmişdir.

59 ABŞ milli parkından 14-ü YUNESKO-nun Dünya irsi siyahısındadır.

Xəritə

  
 
  
 
  
 
  
 
  
 
  
 
  
 
  
 
  
 
  
 
  
 
  
 
  
 
  
 
  
 
  
 
  
 
  
 
  
 
  
 
  
 
  
 
  
 
  
 
  
 
  
 
  
 
  
 
  
 
  
 
  
 
  
 
  
 
  
 
  
 
  
 
  
 
  
 
  
 
  
 
  
 
  
 
  
 
  
 
  
 
 

Siyahı

Qeyd: Açıq mavi fon milli parkın YUNESKO-nun Dünya irsi siyahısında olduğunu göstərir.

Şəkil Adı Yeri Qurulma tarixi Sahəsi (km²) Məlumat
  Akadiya Milli Parkı   Men 26 fevral 1916 192 Səhra dağı adası və sahilə yaxın digər adalarla Akadiya Milli Parkı ABŞ-ın Atlantik okeanı sahillərindəki ən yüksək dağa, okean sahillərinə, meşə sahələrinə və göllərə ev sahibliyi edir. Şirin sular, meşələr və qabarma-çəkilmə zamanı ortaya çıxan bataqlıqlar milli parkın əsas görməli yerləridir.
  Amerikan Samoası Milli Parkı   Amerikan Samoası 31 oktyabr 1988 36.4 Ən cənubda yerləşən bu milli park üç Samoa adasını əhatə edir. İçində mərcan rifləri, ekvatorial meşələri, vulkanik dağları və çimərlikləri var. Bu parkda uçan tülkü, yarasalar, boz sula quşları, dəniz tısbağaları və 900 növ balıq yaşayır.
  Arçz Milli Parkı   Yuta 12 noyabr 1971 310 Bu milli parkda 2000-dən çox qumdaşı qayasından ibarət təbii kəmər yerləşir. Çöl iqlimində bu quruluşlar milyon illər ərzində eroziya nəticəsində yaranıblar. Parkdakı quraq ərazidə quru torpaq, torpaq dolu təbii çuxurlar və su toplayan təbii hövzələr diqqət çəkir. Digər geoloji quruluşlar arasında baca tipli qaya sütunlar, iti qüllələr və dik qayalar vardır.
  Badlands Milli Parkı   Cənubi Dakota 10 noyabr 1978 982,4 Bu parkda masa dağ tipi qayalar, qüllələr ve prayri tipli otlaq sahələr mövcuddur. 33,5 milyon il əvvələ aid olan böyük heyvan qalıqlarına ev sahibliyi edir. Bizon, amerikan vəhşi qoyunu, qara ayaqlı gəlincik, ova tülküsü kimi heyvanlar milli parkda yaşayan canlılar arasındadır.
  Biq Bend Milli Parkı   Texas 12 iyun 1944 3.242 ABŞ-Meksika sərhədi olan Rio Qrande çayında olan təbii quruluşdan adlandırılmışdır. Bu park Çixuaxuan səhrasının bir hissəsini əhatə edir. Milli parkda bir çox yaxşı halda qorunmuş heyvan qalıqları var. Milli parkda həmçinin yerli xalqa aid kiçik sənət əsərlərini görmək də mümkündür.
  Biskayn Milli Parkı   Florida 28 iyun 1980 700 Bu park Biskayn körfəzində, Florida Keys adalarının şimalında yerləşir. Parkda bir-birilə bağlı 4 ekosistem var: manqrov meşələri, körfəz, Keys adaları və mərcan rifləri. Parkda qorunan heyvan növləri arasında Karib manatisi, Amerika timsahı, müxtəlif növ dəniz tısbağası və bayağı quşlar vardır.
  Brays Kanyonu Milli Parkı   Yuta 28 fevral 1928 145 Bris kanyonu Paunsauqunt platformasında yerləşən nəhəng bir təbii amfiteatr şəklindədir. Bu ərazidə eroziya nəticəsində ortaya çıxan yüzlərlə baca şəklində Haduu adlandırılan qayalar vardır. Bu ərazidə əvvəllər yerli xalqlar məskunlaşmışdılar. Sonradan Yutaya qaçan Avropa əsilli Mormon məzhəbinə mənsub olanlar burada məskunlaşmışdılar.
  Böyük Kanyon Milli Parkı   Arizona 26 fevral 1919 4.779 Böyük Kanyon Kolorado çayı tərəfindən əmələ gətirilmiş olub 446 km uzunluğunda, 1,6 km dərinliyində və 25 km genişliyindədir. Kolorado platformasında milyonlarla il ərzində eroziya nəticəsində əmələ gələn bu kanyonda çox rəngli divarlar və maraqlı qaya quruluşları ortaya çıxmışdır.
  Böyük Tüstü Dağları Milli Parkı   Şimali Karolina,
  Tennesi 		15 iyun 1934 2.109 Böyük Tüstü dağları Appalaç dağlarının bir hisəsidir. Böyük Tüstü dağlarında müxtəlif hündürlükdə zirvələr vardır. Bu dağlarda 400 növ onurğalı heyvan, 100 növ ağac və 5000 növ bitki mövcuddur. Bu park ABŞ-ın ən çox ziyarətçi cəlb edən milli parkıdır. Parkda 1.300 km uzunluğunda yürüyüş zolağı mövcuddur. ABŞ-ın 3.500 km uzunluğunda olan Appalaç Yürüyüş Zolağı 110 km-lik hissəsi bu milli parkdan keçir. Ziyarətçilər burada balıq ovu, atçılıq kimi fəaliyyətlərlə məşğul ola və 80-ə qədər tarixi binanı ziyarət edə bilərlər.
  Kanyonlands Milli Parkı   Yuta 12 sentyabr 1964 366 Bu parkdakı ərazilər Kolorado çayı, Yaşıl çay və yaxınlıqdakı digər çaylar tərəfindən milyonlarla illər ərzində eroziyaya uğradılaraq böyük masa tipli təpələr və qrabenlər ortaya çıxarmışdır. Milli park 3 hissədən ibarətdir. Parkda baca tipli sütunlar və digər geoloji quruluşlar vardır. Həmçinin milli parkda qədim Anasazi xalqına aid arxeoloji qalıqlar tapılmışdır.
  Kapitol Rifi Milli Parkı   Yuta 18 dekabr 1971 976 Bu parkda yerləşən Vatepoket Fold 160 km uzunluğunda yeraltına doğru bükülmüş geoloji quruluş olub, bu quruluşda yer üzünün üst-üstə olan geoloji təbəqələrini görmək mümkündür. Bu parkdakı digər təbii quruluşlar arasında baca tipli sütunlar, monolitik sütunlar, qübbə şəkilli qayalar da vardır. Qübbəli qayalar ABŞ Konqresinin binasına oxşadıldığı üçün milli park Kapitol adlandırılmışdır.
  Karlsbad Mağaraları Milli Parkı   Nyu Meksiko 14 may 1930 188 Karlsbad mağaraları sistemində 117 mağara vardır və bu mağaraları bir-birinə bağlayan dəhlizlərin ümumi uzunluğu 190 km-dir. Bu mağaralardan Biq Rum mağarası 1200 m genişliyindədir. Bu mağaralar sistemində 400.000-ə qədər Tadarida brasiliensis növündə yarasa və 16 növdə heyvan yaşamaqdadır. Bu parkın yerüstü hissəsində Çixuaxuan səhrası və Zınqırovlu İlan çayı yerləşir.
  Çannel Adaları Milli Parkı   Kaliforniya 5 mart 1980 1.009 Cənubi Kaliforniyanın sahillərində yerləşən 8 Çannel adasından 5-i bu milli parkı əmələ gətirməkdədir. Sahili və adaların ətrafını qorumaq məqsədi güdüldüyündən milli parkın yarısı sudur. Bu adalar tipik olmayan Aralıq dənizi iqliminə sahibdir. Bu parkda sayı 2.000-dən çox olan quru heyvanı və bitki növü yaşamaqdadır. Bunlardan 145-i adalar üçün olduqca nadir növdür. Avropalılar Amerikaya gəlməzdən qabaq Çumaş adlı bir yerli Amerika qəbiləsi burada məskunlaşmışdı.
  Klark Gölü Milli Parkı   Alyaska 2 dekabr 1980 13.881 Milli park Klark gölündən və gölün ətrafında yerləşən 4 aktiv vulkandan ibarətdir. Bunlar arasında Redabt vulkanı da var. Milli parkda üç dağ silsiləsi kəsişir. Milli parkda bir çox şəlalə, buzlaq, çay var. Milli parkda tundra iqlimi hakimdir.
  Konqari Milli Parkı   Cənubi Karolina 10 noyabr 2003 88 Bu milli park Konqari çayı üzərində yerləşmiş olub Şimali Amerikanın "əl dəyməmiş" meşələrini əhatə edir. Bu parkda bitən bəzi ağaclar ABŞ-ın şərqində ən hündür ağaclardır.
  Suyahoqa Vadisi Milli Parkı   Ohayo 11 oktyabr 2000 134 Bu milli park Suyahoqa çayının hər iki sahilini əhatə edir. Parkda şəlalər, təpələr və burdakı keçmiş həyatı əks etdirən sərgilər vardır. Bu parkda çoxlu sayda tarixi evlər, körpülər və digər tarixi abidələr vardır. Bu parkda həmçinin dar dəmiryolu xətti də var. Bu xətt üzərində işlədilən lokomotiv keçmiş dəmiryolu haqqında ziyarətçilərə məlumat verməkdədir.
  Ölüm Dərəsi Milli Parkı   Kaliforniya,
  Nevada 		31 oktyabr 1994 13.451 Moyave səhrasının bir hissəsi olan Ölüm dərəsi ABŞ-ın ən isti, ən alçaq yeridir. Burada maksimum temperatur 54 °C olduğu müəyyən olunmuşdur. Əvvəllər buranın ən alçaq yer olduğu düşünülürdü, amma 2001-ci ildə ən alçaq yerin Argentinadakı Karbon laqunu olduğu məlum olmuşdur. Qərbi Amerika tavasının qraben qismində yerləşən Ölüm dərəsində 1000 növ qeydə alınmışdır. Bu parkda həmçinin duz düzənlikləri, dik masa tipli qayalar da görmək mümkündür.
  Denali Milli Parkı   Alyaska 26 fevral 1971 19.121 Denali Milli Parkının düz ortasında Şimali Amerikanın və ABŞ-ın ən hündür zirvəsi olan Makkinli dağı yerləşir. Bu parkda yerləşən Makkinli dağının və Alyaska dağlarının yamacları buzlaqlar və tayqa meşələri ilə örtülmüşdür. Bu parkda yaşayan nadir növlər arasında Şimali Amerika boz ayısı, Dall qoyunu, canavar vardır. Denali Milli Parkına cəmi bir yol vardır və həmin yol Uonder gölünün sahilindən keçməkdədir.
  Dray Tortuqas Milli Parkı   Florida 26 oktyabr 1992 249 Dray Tortuqas Milli Parkı Florida Keys adalarının qərbində yerləşən 11 qumsal adadan ibarətdir. Bu parkda bir adada yerləşən Fort Ceferson qalası qərb yarımkürəsində kərpicdən tikilmiş ən böyük tikilidir. Milli parkın diqqət çəkən tərəfi dənizdir. Parkın dəniz hissəsində bir çox mərcan rifi və batmış gəmi görmək mümkündür. Bu milli parka gedən quru yolu yoxdur, ancaq hava və dəniz nəqliyyatı mövcuddur.
  Everqleyds Milli Parkı   Florida 30 may 1947 5.660 * Everqleyds Milli Parkı ABŞ-ın ən böyük subtropik iqlimli vəhşi təbiət ərazisidir. Bu parkda manqrov ekosistemi mövcuddur və 26 qorumalı heyvan və bitki növü yaşamaqdadır. Bu qorunan növlər arasında Florida panterası, Amerika timsahı və Karib dəniz inəyi kimi növlər də vardır. Milli parkın bataqlıq hissəsinin bir qismi qurudulmuşdur. Hazırda isə bu ərazilərin yenidən bataqlaşdırılması üçün səylər göstərilir.
  Artika Darvazaları Milli Parkı   Alyaska 2 dekabr 1980 29.405 Bu milli park ABŞ və Alyaskanın ən şimalda yerləşən milli parkıdır. Bruks dağlarının ekosistemini qorumaq üçün qurulmuşdur. Bu parkda ziyarətçilər üçün heç bir təsis yoxdur. Bu park ərazilərində yerli amerikalılar hələ də həyatlarına davam edirlər. Bu xalqlar bura 11.000 il əvvəl məskunlaşmışdırlar.
  Qlasier Milli Parkı (Vaterton Milli Parkı)   Montana
  Alberta 		11 may 1910 4.100 Bu milli park Kanadanın Vaterton Gölləri Milli Parkı ilə birlikdə Vaterton Qlasier Milli Sülh Parkını əmələ gətirir. Rokki dağlarının ətrafında qurulmuş bu milli parkda 26 buzlaq və 130 adlandırılmış göl yerləşir. Bu parka daxil olan Rokki dağlarının ətrafı zəngin fosil yataqları kimi məşhurdur.
  Qlasier Körfəzi Milli Parkı   Alyaska 2 dekabr 1980 13.043 Bu milli park dənizə enən bir çox buzlağı, çayları ehtiva edir. Parkdakı mülayim iqlim meşələrin yaranmasına zəmin yaratmışdır. Milli parkda Şimali Amerika boz ayısı, dağ keçiləri, qartallar, balinalar, suitilər kimi heyvanlar yaşayır. 1784-cü ildə Corc Vankuverin ekspedisiyası zamanı körfəz tamamən buzla örtülü ikən, hazırda buzlaqlar 105 km geri çəkilmişdir.
  Qrand Titon Milli Parkı   Vayominq 26 fevral 1929 1.245 Qrand Titon milli parkı Titon dağlarının ən uca zirvəsidir. Park Cekson Houl vadisi, piedmont gölləri, otlaqları, buzlaq nəticəsində yaranmış relyef formaları ilə tanınır.
  Böyük Basin Milli Parkı   Nevada 27 oktyabr 1986 312 Bu park Nevadada yerləşən Vhiler dağının ətrafında olan ərazini əhatə edir. Bu parkda çox üzunömürlü olan və hətta 5.000 illik olan "Balfourianae" növündə şamlar qorunur. Əlavə olaraq milli parkda moren relyef quruluşlarını və Lehman mağaralarını görmək mümkündür. Ətrafda yaşayış məskəni olmadığından park gecələr göy üzü ABŞ-ın ən qaranlıq göy üzü sayılır . Parkda yaşayan nadir heyvanlara Taunsend böyük-qulaqlı yarasası, Amerika antilopu və Bonnevil alabalığı aiddir.
  Böyük Barxanlar Milli Parkı   Kolorado 13 oktyabr 2004 164 Bu parkda hündürlüyü 230 metrə çatan və Şimali Amerikada ən yüksək olan barxanları görmək mümkündür. Bu barxanlar Rio Qrande çayının San Luis vadisinə qum yığması nəticəsində əmələ gəlmişdir. Barxanların yaxınlığında bataqlıqlar, çayırlar yerləşir. Parkın diqqət çəkən digər yerləri alpin göllər, hündürlüyü 3.000 metrdən çox olan 6 dağ və keçmiş meşələrdir.
  Quadalupe Dağları Milli Parkı   Texas 15 oktyabr 1966 349 Bu milli parkda Texas ştatının ən yüksək nöqtəsi hesab olunan Quadalupe dağı yerləşir. Qərbi Amerikaya xas olan Böyükdiş ağcaqayınları ilə dolu olan və gözəl mənzərəyə sahib Makkitrik kanyonu, Çixuaxuan səhrasının bir qismi, Perm dövrünün heyvan qalıqları ilə zəngin olan yataqlar bu milli parkdadır.
  Qanninson Blək Kanyonu Milli Parkı   Kolorado 21 oktyabr 1999 124 Park Kembric dövründən qalma tünd rəngdə dik divarları olan Qanninson çayı kanyonunun ¼ hissəsini əhatə edir. Kanyondan axan çayın yatağı çox meyilli olduğundan burada salaminmə idmanı olduqca məşhurdur. Kanyonun dik divarlarında divaradırmaşma yarışları da keçirilir. Kanyon "Blək" (qara) adını dik divarlar gün işığının düşməməsi üzündən qazanmışdır.
  Haleakala Milli Parkı   Havay adaları 1 avqust 1916 117 Milli park Havay adalarının Maui adasındakı Haleakala vulkanını əhatə edir. İki hissədən ibarətdir. Haleakala zirvəsində böyük krater və yaxınlıqda çoxlu sayda kül krateri yerləşir. Dağ yamaclarında isə nadir növ ağaclar yetişməkdədir. Havay adalarına xas olan və bir zamanlar nəslinin kəsiləcəyi düşünülən Havay qazı bu yamaclarda yaşayır. Parkın ikinci hissəsi olan dağ yamaclarında çoxlu sayda şirin göl vardır. Göllərdə isə nadir şirin su balıqları yaşayır. Bu milli park ABŞ-da nəslinin kəsiləcəyi qorxusu olan növlərə ev sahibliyi edir.
  Havay Vulkanları Milli Parkı   Havay adaları 1916 1.309 Bu milli park Havay arxipelaqındakı Böyük adada qurulmuşdur. Dünyada ən aktiv iki vulkan olan Kilauea və Mauna Loa vulkanları bu milli parkdadır. Bu parkda dəniz səviyyəsindən 4.000 m yüksəklikdə olan ekosistem mövcuddur.
  Hot Sprinqs Milli Parkı   Arkanzas 4 mart 1921 20 Bu park şəhər bölgəsində yerləşən yeganə ABŞ milli parkıdır. Eyni zamanda ABŞ-ın ən kiçik milli parkıdır. Bu milli park XVIII əsrdən etibarən bu bölgədən çıxarılan isti suyu xalqa çatdıran qurumların qorunması məqsədi ilə Arizonanın Hot Sprinqs şəhərində qurulmuşdur. Bu parkda insan xəstəliklərinin müalicəsində əvəzsiz rol oynayan suların çıxdığı 47 mənbə qorunmaya alınmışdır.
  Royal Adası Milli Parkı   Miçiqan 3 mart 1940 2.182 Bu park Yuxarı göldə yerləşən Royal adasını və bu adanın 7,5 km uzaqlığındakı 400 irili-xırdalı adanı özündə birləşdirir. Bu adalarda əhali çox-çox seyrəkdir, demək olar ki, adalar kimsəsizdir. Adaların ətrafında batmış gəmilər görmək mümkündür. Bu milli parkda sadəcə 30 növ məməli yaşayır.
  Çoşua Tri Milli Parkı   Kaliforniya 31 oktyabr 1994 3.112 Bu park Kolorado səhrasının bir qismi, Moyave səhrası və Kiçik San Bernardino dağlarından ibarətdir. Milli park adını burda yetişən Yuşşa ağacından almışdır. Parkda barxanlar, quru göllər, sıldırım dağlar və qranit sütunlar kimi təbii quruluşlar yerləşir.
  Katmai Milli Parkı   Alyaska 2 dekabr 1980 14.616 Bu milli park Alyaska yarımadasında yerləşən Katmai dağını, On Min Duman vadisini və Novarupta vulkanını əhatə edir. 1912-ci ildə Novarupta vulkanının püskürməsi nəticəsində ətrafa yayılan vulkan külü hələ də milli parkın ərazisindədir. Bu parkın çaylarında yumurtlamaq üçün gələn qızılbalıqları ovlamaqdan ötrü hər il milli park ərazisinə 2.000-dən çox boz ayı gəlməkdədir.
  Kenai Fiordları Milli Parkı   Alyaska 2 dekabr 1980 2.436 Bu park Kenai yarımadasındakı Sevard şəhərinin yaxınlığında yerləşmiş olub, Harliq Buzluq Bölgəsini, 38 buzlağı və buzlaqlardan əmələ gəlmiş fiordları qorumaq üçün qurulmuşdur.
  Krallar Kanyonu Milli Parkı   Kaliforniya 4 mart 1940 1.869 Bu park bir neçə nəhəng sekvoya ağacını və dünyanın ikinci ən böyük ağacı olan General Qrant ağacını ehtiva etməkdədir. Milli parkda həmçinin Krallar Çayı vadisinin bir hissəsi mövcuddur və bu hissədə qranitdən olan dik divarlı Krallar kanyonu, San Coaquin çayı, Boyden mağarası yerləşməkdədir.
  Kobuk Vadisi Milli Parkı   Alyaska 4 mart 1980 6.758 Kobuk Vadisi Milli Parkı Kobuk çayını və vadisinin 94 km-lik hissəsini və üç qumluq ərazini birləşdirir. Bu üç qumluq ərazi Böyük Kobuk, Kiçik Kobuk və Hant çayı qumluqları olub, buzlaqlardan yaranmışdır. Burada bəzi barxanların yüksəkliyi 30 m-ə çatır və bu barxanlar Artika ərazisinin ən yüksək barxanları sayılır. Milli parkda temperaturun -38 °C-yə qədər düşdüyü müşahidə olunmuşdur. İldə iki dəfə bu qumluqların və çayların yanından yarım milyondan çox şimal maralı keçir. Çay sahilindən isə heyvan qalıqları tapılmışdır. Milli park tamamilə Şimal Qütb Dairəsində yerləşdiyindən bura quru yolu yoxdur. Parkda gediş-gəliş ancaq yürüyüşlə mümkün olduğundan bu milli parkı 2011-ci ildə cəmi 11.485 nəfər ziyarət etmişdir
  Krater Gölü Milli Parkı   Oreqon 22 may 1902 741 Krater gölü 7.700 il əvvəl Mazame vulkanının püskürməsi və kalderasına su dolması nəticəsində əmələ gəlmişdir. Bu göl ABŞ-ın ən dərin gölüdür. Suyu isə şəffaflığı və mavi rəngi ilə məşhurdur. Göldə iki ada vardır. Gölə heç bir çay tökülmür. Gölün səviyyəsi ancaq yağış sularından asılıdır.
  Lassen Vulkanik Milli Parkı   Kaliforniya 9 avqust 1914 430 Lassen vulkanı dünyada ən böyük lava qübbəli vulkandır. Bu parkda digər tipdə də vulkanlar mövcuddur (qalxanlı, kül qübbəli və qarışıq qübbəli vulkanlar). Lassen vulkanı sonuncu dəfə 1915-ci ildə püskürmüşdür. Bu vulkan səbəbi ilə ətraf ərazilərdə hidrotemal bulaqlar yaranmışdır.
  Mamont Mağarası Milli Parkı   Kentukki 1 iyun 1941 210 Mamont mağarası sistemi ümumi uzunluğu 631 km-ə çatan dəhliz, tunel, salon və mağaralardan ibarətdir. Dünyanın ən uzun mağara sistemi hesab olunur. Bu mağaralarda 7 növ yarasa, kor Kentukki kreveti, kor şimal mağara balığı, mağara salamandrası kimi işıqsız mühitə uyğunlaşmış heyvanlar yaşayır. Mağaranın üstündə isə Yaşıl çay, ümumi uzunluğu 100 km-dən çox olan yürüyüş zolaqları, bulaqlar yerləşir.
  Mesa Verde Milli Parkı   Kolorado 29 iyun 1906 210 * Bu parkda antik Amerika xalqı olan anasazilərə aid 400-ə qədər arxeoloji qazıntı yeri vardır. Bu antik xalq burada 700 il əvvəl yaşamışdır. Milli parkda yüksəkdə tikilmiş, XII-XIII əsrə aid evlər vardır. Bu antik binalardan olan Yarğan Evinin 150 otağı vardır. Eyvan binasında isə qazılmış dəhlizlər, otaqlar görmək mümkündür.
  Rayner Dağı Milli Parkı   Vaşinqton 2 mart 1899 954 Rayner dağı Kaskad dağlarının şimalında yerləşən hündür dağdır. Bu dağ aktiv bir vulkandır. Bu dağın yamaclarında adlandırılmış 26 buzlaq yerləşir. Bu buzlaqlardan Emmos buzlağı 11 km2 sahəsi ilə Alyaska istisna olmaqla ABŞ-ın ən böyük buzlağıdır. Karbon buzlağı isə 9.2 km uzunluğu ilə Alyaska xaricində ABŞ-ın ən uzun buzlağıdır. Parkın yarısı meşələrdən ibarətdir. Dağın cənub yamacında yerləşən Paradis Ziyarətçi Mərkəzi dünyada ən çox qar yağan məskənlərdən biridir. Parkda dağçılıq və dırmaşma kimi idman fəaliyyətləri keçirilir. Müxtəlif yürüyüş zolaqları mövcuddur. Lonqmir Ziyarətçi Mərkəzindən başlayan Vunderland yürüyüş zolağı dağın ətarfını dolanır.
  Şimali Kaskad Dağları Milli Parkı   Vaşinqton 2 oktyabr 1968 2.042 Bu park Kaskad dağlarının şimalında yerləşən və iki ayrı hissədən ibarət kompleksdir. Bu iki park qismi arasında "Ross Gölü Milli Turizm Bölgəsi" və "Çalan Gölü Milli Turizm Bölgəsi" yerləşir. Bu parkda Şuksan, Triumf və Eldorado kimi dağlar, buzlaqlar vardır.
  Olimpik Milli Parkı   Vaşinqton 29 iyun 1938 3.697 Olimpik yarımadasındakı bu milli park qabarma-çəkilmə hadisələri zaman dolub-boşalan dağ hovuzları, mülayim iqlimi, meşələri, Olimpik dağı ilə tanınır. Bir tərəfdə buzlarla örtülü Olimpik dağları, bir tərəfdə isə ABŞ-ın materik hissəsində ən nəmli bölgəsi Hoh və Kvinolt meşələri yerləşir.
  Petrifid Forest Milli Parkı   Arizona 9 dekabr 1962 379 Çinli quruluşunun bir hissəsi olan bu milli parkda 200 milyon illik ağac gövdələri vardır. Bu bölgənin ətrafında isə eroziyaya uğramış qırmızı rəngli Boyanmış çöl yerləşir. Həmçinin bir çox dinozavrlara aid qalıqlar da tapılır. Ərazidə 350 Amerika xalqlarına məxsus arxeoloji qazıntı yeri vardır.
  Pinnakıls Milli Parkı   Kaliforniya 10 yanvar 2013 107.7 Bu park ABŞ-ın ən yeni milli parkı olub pinnakıl adlandırılan baca tipli qaya sütunları ilə tanınır. Qayalar eroziya və vulkan fəaliyyəti nəticəsində yaranmışdırlar. Bu parkda qayaya dırmaşma idmanı çox populyardır.
  Ridvud Milli Parkı   Kaliforniya 2 oktyabr 1968 315 Bu park və bu parkla birlikdə idarə edilən 2 Kaliforniya ştat parkı ilə dünyada ən böyük ağac olan Sahil Ridvud ağaclarının yarısını qorumaq üçün yaradılmışdır. Bu park ərazisi tez-tez zəlzələlərə məruz qalmaqdadır. Milli parkda üç böyük çay sistemi vardır. Bu milli parkdakı 60 km-lık Sakit okean sahili qorunma alınmmışdır. Parkın içərisində müxtəlif növ heyvan və bitkilərin yaşadığı prayr tipli otlaqlar vardır.
  Rokki Dağları Milli Parkı   Kolorado 26 yanvar 1915 1.074 Bu park Rokki dağlarının kiçik bir hissəsini ehtiva edir. Bu park üçün ərazi seçilərkən yüksəklikdəki ekosistemlər nəzərə alınmışdır. Parkda 150 göl vardır. Bu parkdakı vulkank təpələrdə və buz vadilərində qatır maralı, Amerika qoyunu, Amerika ayısı və puma yaşamaqdadır. Bu parkda diqqət çəkən coğrafi yerlərdən Lonqs dağı və Kolorado Ayı gölü hesab olunur.
  Saquaro Milli Parkı   Arizona 14 oktyabr 1994 354 Bu milli park Sonara səhrasında yerləşmiş olub iki hissədən ibarətdir: Rinkon dağları və Tukson dağları. Bu parkda 6 qrupda bitki növü yaşamaqdadır. Bu bitkilər arasında milli parka adını verən nəhəng Saquora kaktusları, Varil kaktusları, qaynanadili, çola kaktusu sayılır. Parkda nəsli kəsilmək üzərə olan Meksika ləkəli bayquşu və uzun burunlu yarasa qorunmaqdadır.
  Sekvoya Milli Parkı   Kaliforniya 25 sentyabr 1890 1.635 Bu parkda Nəhəng meşə adı verilən böyük sekvoya meşəsi qorunur. Bu meşədəki General Şerman ağacı dünyada mövcud olan ən böyük ağacdır. Bu park dünyada ən böyük 9 ağacın 4-nü birləşdirir. Parkda 240-dan çox mağara vardır. Parkda qitə cəhətdən ABŞ-ın ən yüksək zirvəsi olan 4.421 metrlik Uitney dağı yerləşir. 2.050 m hündürlüyündəki Moro Rok adlı dağ da buradadır.
  Şenandoah Milli Parkı   Virciniya 22 may 1935 802 Bu parkda yerləşən Mavi Ric dağları on minlərlə heyvana yuva olan ağaclardan ibarət meşələrlə örtülmüşdür. Bu dağlıq parkdan 169 km uzunluğundakı Skaylayn yolu keçməkdədir. Şərqi Amerikanın məşhur 3.500 metrlik Appalaç yürüyüş zolağının bir qismi buradan keçməkdədir. Həmçinin milli parkda ümumi uzunluğu 800 km olan yürüyüş zolaqları vardır. Şenandoah çayı və şəlaləri milli parka ayrı gözəllik verir.
  Teodor Ruzvelt Milli Parkı   Şimali Dakota 10 noyabr 1978 282 36-cı ABŞ prezidenti olan Teodor Ruzvelt bu dağlıq ərazilərin mənzərəsinə heyran qalmışdı və burada yaşamaq üçün özünə ev də tikdirmişdi. Eroziyaya uğramış badlandslardan ibarət bu milli park prezidentin adını daşıyır. Prezidentin Malta xaçı adlı evi xeyli ziyarətçi cəlb etməkdədir. Parkda yürüyüş etmək mümkündür. Amerika bizonu, Amerika antilopu, Amerika qoyunu və vəhşi at milli parkın daimi "sakinləri"dir.
  Virgin Adaları Milli Parkı   Amerika Virgin adaları 2 avqust 1956 52 Bu park Amerika Virgin adalarındakı Sent-Con adasından ibarətdir. Sent-Con adası təbiət tarixi və insan tarixi haqqında dəyərli məlumatlar daşıyır. Tayno xalqına aid arxeoloji qalıqlar da tapılmışdır. Xristofor Kolumb Amerikaya çatdıqdan az sonra bu adada şəkər qamışı təsərrüfatı ilə məşğul olmağa başladılar. Milli parkda şəkər qamışı plantasiyası xarabalıqları qalmışdır. Park ərazisinə "əl dəyməmiş" çimərliklər, manqrov meşələri, dəniz yosunu yataqları və mərcan rifləri daxildir.
  Voyagers Milli Parkı   Minnesota 8 aprel 1975 529 Bu parkda dörd böyük göl vardır. Bu göllər idman fəaliyyətləri üçün geniş istifadə olunur. Ərazidə yerli Oyibva tayfasına və fransız əsilli kürk tacirləri olan "voyager"lərə (səyyah) aid qalıqlar, bir qızıl mədəninə hücumla bağlı xatirələr mövcuddur. Parkda buzlaqlar nəticəsində əmələ gəlmiş körfəzlər, təpələr, göllər vardır.
  Külək Mağarası Milli Park   Cənubi Dakota 9 yanvar 1903 115 Külək mağarası böyük mağara sistemidir. Bu mağaralar sistemi torpaqda olan bir çuxurdan külək əsmə səsi gəlməsi nəticəsində tapılmışdır. Ən sıx mağara sistemlərindən biridir. Mağaraların üstündə prayr tipli otlaqlar yerləşir və bu otlaqlarda bizon, qara ayaqlı gəlincik və çayır iti kimi məməlilər yaşayır. Qərbi sarı şam meşələrində puma və Kanada maralı kimi heyvanlar məskunlaşmışdır.
  Rangel-Sent-Elias Milli Parkı   Alyaska 2 dekabr 1980 44.313 Bu çox böyük Alyaska milli parkı Alyaska dağları, Çuqaş dağlarını və Rangel-Sent-Elias dağlarının kəsişdiyi yerdədir. Parkın 25 %-i buzlaqlarla örtülüdür. Bunlar arasında ən böyükləri Habbard, Malaspina və Nabesna buzlaqlarıdır.
  • Bu milli park 1979-cu ildən Kanada milli parkları olan olan Kluan və Tatşenşini-Alsek Milli Parkları və 1993-cü ildən ABŞ-ın Qlasier Körfəzi Milli Parkı ilə birlikdə YUNESKO-nun Dünya irsi siyahısındadır.
  Yellouston Milli Parkı   Vayominq
  Montana
  Aydaho 		1 mart 1872 8.983 Bu park Yellouston kalderasında yerləşir və dünyanın ilk milli parkıdır. Bu parkda çox aktiv geotermal yerlər vardır və bunlar yer üzünə qeyzerlər və su bulaqları şəklində çıxır. Old Faytful qeyzeri və Qrand Prismatik Sprinqs qaynar su mənbəyi ən tanınanlarıdır. Bu parkda 4 dağ sırası vardır. Yellouston çayının əmələ gətirdiyi Yellouston Qrand kanyonunda bir neçə Yellouston şəlaləsi yerləşir. Bu parkda Amerika boz ayısı, Kanada maralı, qurd kimi 60 növdə məməli yaşayır.
  Yosemit Milli Parkı   Kaliforniya 1 oktyabr 1890 3.074 Yosemit parkında çox geniş, çox dəyişik geoloji və hidroloji bölgələri ehtiva edən yüksək qayalar, şəlalələr və sekvoya ağaclarını görmək mümkündür. Buzlaqlar tərəfindən qazılmış Yosemit vadisi ətrafında Half Dom və El Kapitan adı verilmiş dağlar və Şimali Amerika materikinin ən hündür şəlaləsi olan Yosemit şəlaləsi buradadır. Parkda üç böyük sekvoya ağacı mövcud olub müxtəlif heyvan və bitki növlərinə rast gəlmək mümkündür.
  Zayon Milli Parkı   Yuta 19 noyabr 1919 579 Milli parkda çoxlu sayda kanyon, baca tipli sütunlar, çöl vardır. Bu milli park 4 fərqli ekosistemə ev sahibliyi edir.

Statusları dəyişdirilmiş milli parklar

ABŞ-da XIX və XX əsrlərdə milli park statusu qazanmış bir neçə milli park daha sonra çıxarılan qərarlarla bu statuslarını itirmişdirlər:

Keçmiş milli park Qurulma tarixi Ləğv olunma tarixi Qeyd
Abraham Linkoln Milli Parkı 17 iyul 1916 11 iyul 1939 Abraham Linkoln Doğum Yeri Milli Tarixi Yerinə çevrilmişdir.
Fort MakHenri Milli Parkı 3 mart 1925 11 avqust 1939 Fort MakHenri Milli və Tarixi Abidəsinə çevrilmişdir.
Havay Milli Parkı 1 avqust 1916 13 sentyabr 1960 Havay Vulkanları Milli Park və Haleakala Milli Park olaraq iki yerə ayrılmışdır.
Makkinak Milli Parkı 15 aprel 1875 2 mart 1875-ci ildə Miçiqan ştatının idarəsinə buraxılmışdır.
31 may 1895-ci ildə Ştat parkı olmuşdur. 		Makkinak adası Ştat Parkına çevrilmişdir
Platt Milli Parkı 29 iyun 1906 17 mart 1976 Çikkasav Milli Turizm Bölgəsinə çevrilmişdir.
Sallis Hill Milli Parkı 27 aprel 1904 3 mart 1931 Sallis Hill Milli Ov Heyvanları Qoruma Bölgəsinə çevrilmişdir.

İstinadlar

  1. "The National Park Service Organic Act" (ingilis). National Park Service. 2008-04-26. İstifadə tarixi: 2015-01-17.
  2. "World Heritage List" (ingilis). UNESCO. İstifadə tarixi: 2015-01-17.
  3. "Acadia National Park". National Park Service. İstifadə tarixi: 2015-01-17.
  4. "American Samoa National Park". National Park Service. İstifadə tarixi: 08-08-2013.
  5. "Arches National Park". National Park Service. İstifadə tarixi: 2015-01-17.
  6. "Badlands National Park". National Park Service. (#parameter_ignored_suggest)
  7. "Big Band National Park". National Park Service. İstifadə tarixi: 2015-01-17.
  8. "Biscayne National Park". National Park Service. İstifadə tarixi: 2015-01-17.
  9. "Bryce Canyon National Park". National Park Service. İstifadə tarixi: 2015-01-17.
  10. "Grand Canyon National Park". National Park Service. İstifadə tarixi: 2015-01-17.
  11. http://whc.unesco.org/en/list/75
  12. "Great Smoky Mountains National Park". National Park Service. (#parameter_ignored_suggest)
  13. http://whc.unesco.org/en/list/259
  14. "Canyonlands National Park". National Park Service. İstifadə tarixi: 2015-01-18.
  15. "Capitol Reef National Park". National Park Service. İstifadə tarixi: 2015-01-18.
  16. "Carlsbad Caverns National Park". National Park Service. İstifadə tarixi: 2015-01-18.
  17. http://whc.unesco.org/en/list/721
  18. "Channel Islands National Park". National Park Service. İstifadə tarixi: 2015-01-18.
  19. "Lake Clark National Park". National Park Service. İstifadə tarixi: 2015-01-18.
  20. "Çongaree National Park". National Park Service. İstifadə tarixi: 2015-01-18.
  21. "Cuyahoga Valley National Park". National Park Service. İstifadə tarixi: 08-08-2013.
  22. "Death Valley National Park". National Park Service. İstifadə tarixi: 2015-01-18.
  23. "Denali National Park". National Park Service. İstifadə tarixi: 2015-01-19.
  24. "Acadia National Park". National Park Service. İstifadə tarixi: 2015-01-19.
  25. "Everglades National Park". National Park Service. İstifadə tarixi: 2015-01-19.
  26. http://whc.unesco.org/en/list/76
  27. "Gates of Arctic National Park". National Park Service. İstifadə tarixi: 2015-01-19.
  28. "Glacier National Park". National Park Service. İstifadə tarixi: 2015-01-19.
  29. http://whc.unesco.org/en/list/354
  30. "Glacier Bay National Park". National Park Service. İstifadə tarixi: 08-08-2013.
  31. ↑ http://whc.unesco.org/en/list/72/
  32. "Grand Teton National Park". National Park Service. İstifadə tarixi: 2015-01-19.
  33. "Great Basin National Park". National Park Service. (#parameter_ignored_suggest)
  34. "Great Sand Dunes National Park". National Park Service. İstifadə tarixi: 2015-01-19.
  35. "Guadalupe Mountains National Park". National Park Service. İstifadə tarixi: 2015-01-19.
  36. "Günnison's Black Canyon National Park". National Park Service. İstifadə tarixi: 2015-01-19.
  37. "Haleakala National Park". National Park Service. İstifadə tarixi: 2015-01-19.
  38. "Hawaii Volcanoes National Park". National Park Service. İstifadə tarixi: 2015-01-19.
  39. http://whc.unesco.org/en/list/409
  40. "Hot Springs National Park". National Park Service. İstifadə tarixi: 2015-01-20.
  41. "Isle Royal National Park". National Park Service. İstifadə tarixi: 2015-01-20.
  42. "Joshua Tree National Park". National Park Service. İstifadə tarixi: 2015-01-20.
  43. "Katmai National Park". National Park Service. İstifadə tarixi: 2015-01-20.
  44. "Kenai National Park". National Park Service. İstifadə tarixi: 2015-01-20.
  45. "Kings Canyon National Park". National Park Service. İstifadə tarixi: 2015-01-20.
  46. "Kobuk Valley National Park". National Park Service. İstifadə tarixi: 2015-01-20.
  47. "Crater Lake National Park". National Park Service. İstifadə tarixi: 2015-01-20.
  48. "Lassen Volcanic National Park". National Park Service. İstifadə tarixi: 2015-01-20.
  49. "Mammouth Cavern National Park". National Park Service. İstifadə tarixi: 2015-01-20.
  50. http://whc.unesco.org/en/list/150
  51. "Mesa Verde National Park". National Park Service. İstifadə tarixi: 2015-01-20.
  52. http://whc.unesco.org/en/list/27
  53. "Rainer Mount National Park". National Park Service. İstifadə tarixi: 2015-01-20.
  54. "North Cascades National Park". National Park Service. İstifadə tarixi: 2015-01-20.
  55. "Olimpic Nationa Park". National Park Service. İstifadə tarixi: 2015-01-20.
  56. http://whc.unesco.org/en/list/151
  57. "Petrified Forest National Park". National Park Service. İstifadə tarixi: 2015-01-20.
  58. "Pinnacles National Park". National Park Service. İstifadə tarixi: 2015-01-20.
  59. "Redwood National Park". National Park Service. İstifadə tarixi: 2015-01-20.
  60. http://whc.unesco.org/en/list/134
  61. "Rocky Mountain National Park". National Park Service. İstifadə tarixi: 2015-01-21.
  62. "Saguaro National Park". National Park Service. İstifadə tarixi: 2015-01-21.
  63. "Sequoia National Park". National Park Service. İstifadə tarixi: 2015-01-21.
  64. "Shenansoah National Park". National Park Service. İstifadə tarixi: 2015-01-21.
  65. "Theodore Roosvelt National Park". National Park Service. İstifadə tarixi: 2015-01-21.
  66. "Virgin Islands National Park". National Park Service. İstifadə tarixi: 2015-01-21.
  67. "Voyageurs National Park". National Park Service. İstifadə tarixi: 2015-01-21.
  68. "Wind Cave National Park". National Park Service. İstifadə tarixi: 2015-01-21.
  69. "Wrangell – St. Elias National Park". National Park Service. İstifadə tarixi: 2015-01-21.
  70. "Yellowstone National Park". National Park Service. İstifadə tarixi: 2015-01-21.
  71. http://whc.unesco.org/en/list/28
  72. "Yosemite National Park". National Park Service. İstifadə tarixi: 2015-01-21.
  73. http://whc.unesco.org/en/list/308
  74. "Zion Canyon National Park". National Park Service. İstifadə tarixi: 2015-01-21.

Həmçinin bax

Xarici keçidlər

  Vikianbarda ABŞ milli parklarının siyahısı ilə əlaqəli mediafayllar var.
  •   VikiSəyahətdə United States National Parks haqqında səyahət məlumatları var.
  • Milli Park Xidməti
  • Bir Milli Park tap
  • USA Online
  • Fotoşəkillər

Avqust 01, 2021
abş, milli, parklarının, siyahısı, abş, milli, parkları, abş, yerləşən, milli, parka, verilən, ümumi, 1939, ildə, yellostoun, milli, parkı, üçün, hazırlanmış, afişa, abş, daxili, işlər, nazirliyinin, tabeliyindəki, milli, park, xidməti, tərəfindən, idarə, olun. ABS milli parklari ABS da yerlesen 59 milli parka verilen umumi ad 1939 cu ilde Yellostoun Milli Parki ucun hazirlanmis afisa ABS Daxili isler nazirliyinin tabeliyindeki Milli Park Xidmeti terefinden idare olunan ve milli park adlandirilan xususi statuslu 59 qoruq erazisi movcuddur 2013 ABS daki milli parklar ABS Konqresinin qerarlari ile yaradilir Ilk ABS milli parki 1872 ci ilde qebul edilen qanunla ve ABS prezidenti Uliss Qrantin tesdiqi ile yaradilan Yellouston Milli Parkidir Bundan sonra 1875 ci ilde Mekkinak Milli Parki yaradilmis lakin 1895 ci ilde statusunu itirmisdir Ucuncu ve dorduncu milli parklar 1890 ci ilde qurulan Yosemit milli parki ve Sekvoya milli parkidir 1916 ci ilde ABS Konqresinde qebul olunan Milli parklar qanunu ile federal dovlet adindan milli parklari idare etmek ucun ABS Daxili isler nazirliyinin tabeliyinde Milli Park Xidmeti quruldu Qanunda hedef bele aciqlanmisdir 1 Milli parklardaki tebii menzereler ve tebii dekorasiya ile tarixi ve tebii unsurlerin qorunmasi Parklarin idareetmesinin hazirda insanlarin hezz almasi ucun teskili Muasir dovrumuzde bu idareetme ele bir usulda ve ele bir sekilde olmalidir ki gelecek nesiller eyni sekilde milli parkdan hezz alsinlar Muasir dovrumuzde milli park adi ile qorunan parklarin coxu ABS Konqresinin qanunu ile qurulmusdan qabaq xususi qanunla ABS prezidentinin tesdiqi ile Milli Abide statusu alaraq federal hokumetin qorunmasina alinmisdilar En son milli park statusu almis park Pinnakles Milli Parkidir 6 si Alyaskada olmaqla 7 milli park hemcinin Milli Qoruma Bolgesi statusunu da almisdir Teorik ve huquqi baximdan her iki status da ferqlidir Her hansi bir erazi milli park statusu almasi ucun vacib sertlere cavab vermelidir Bu kriteriyalara tebii gozellik geoloji quruluslar inanilmaz ekosistemler ve ziyaretcilere turizm imkani daxildir Amma bu kriteriyalarin hamisi butun milli parklar ucun ehemiyyetli deyil hetta bezi milli parklar bu kriteriyalarin bir necesine cavab vermir ABS in 50 statinin ancaq 27 si milli parka sahibdir ve iki milli park da Amerikan Samoasi Milli Parki ve Amerikan Virgin Adalari Milli Parki statlarda deyil ABS a bagli erazilerde yerlesir En cox milli parka sahib stat 9 milli parkla Kaliforniyadir Ikinci yerde 8 milli parkla Alyaska stati ucuncu yerde 5 milli parkla Yuta stati ve dorduncu yerde 4 milli parkla Kolorado statidir En boyuk milli park Alyaskada yerlesen ve sahesi 44 313 km olan Vranqell Sent Elias Milli Parkidir Bu milli park ABS in en kicik 9 milli parkinin umumi sahesinden de boyukdur Boyukluk sirasinda novbeti 3 yerde de yene Alyaskada yerlesen milli parklar gelmekdedir Artika Darvazalari Milli Parki 29 405 km Denali Milli Parki 19 121 km ve Katmai Milli Parki 14 616 km En kicik milli park ise 20 km sahe ile Hot Sprinqs Milli Parkidir Butun milli parklarin sahesi ise 210 000 km dir Orta hesabla her milli parkin sahesi 3 620 km dirEn cox ziyaretci celb eden milli park Simali Karolina ve Tennesi statlarinda yerlesen Boyuk Tustu Daglari Milli Parkidir Bu milli parki 2011 ci ilde 9 008 830 nefer ziyaret etmisdir Ziyaretci baximindan ikinci yerde Arizona statindaki Boyuk Kanyon Milli Parkidir ve bu parka 2011 ci ilde gelen ziyaretci sayi 4 298 178 nefer olmusdur En az ziyaretciye ev sahibliyi eden milli park Alyaskadaki Klark Golu Milli Parkidir Bu milli parki 2011 ci ilde cemi 5 158 nefer ziyaret etmisdir 59 ABS milli parkindan 14 u YUNESKO nun Dunya irsi siyahisindadir 2 Mundericat 1 Xerite 2 Siyahi 3 Statuslari deyisdirilmis milli parklar 4 Istinadlar 5 Hemcinin bax 6 Xarici kecidlerXerite Redakte Siyahi RedakteQeyd Aciq mavi fon milli parkin YUNESKO nun Dunya irsi siyahisinda oldugunu gosterir Sekil Adi Yeri Qurulma tarixi Sahesi km Melumat Akadiya Milli Parki 3 Men 26 fevral 1916 192 Sehra dagi adasi ve sahile yaxin diger adalarla Akadiya Milli Parki ABS in Atlantik okeani sahillerindeki en yuksek daga okean sahillerine mese sahelerine ve gollere ev sahibliyi edir Sirin sular meseler ve qabarma cekilme zamani ortaya cixan bataqliqlar milli parkin esas gormeli yerleridir Amerikan Samoasi Milli Parki 4 Amerikan Samoasi 31 oktyabr 1988 36 4 En cenubda yerlesen bu milli park uc Samoa adasini ehate edir Icinde mercan rifleri ekvatorial meseleri vulkanik daglari ve cimerlikleri var Bu parkda ucan tulku yarasalar boz sula quslari deniz tisbagalari ve 900 nov baliq yasayir Arcz Milli Parki 5 Yuta 12 noyabr 1971 310 Bu milli parkda 2000 den cox qumdasi qayasindan ibaret tebii kemer yerlesir Col iqliminde bu quruluslar milyon iller erzinde eroziya neticesinde yaraniblar Parkdaki quraq erazide quru torpaq torpaq dolu tebii cuxurlar ve su toplayan tebii hovzeler diqqet cekir Diger geoloji quruluslar arasinda baca tipli qaya sutunlar iti qulleler ve dik qayalar vardir Badlands Milli Parki 6 Cenubi Dakota 10 noyabr 1978 982 4 Bu parkda masa dag tipi qayalar qulleler ve prayri tipli otlaq saheler movcuddur 33 5 milyon il evvele aid olan boyuk heyvan qaliqlarina ev sahibliyi edir Bizon amerikan vehsi qoyunu qara ayaqli gelincik ova tulkusu kimi heyvanlar milli parkda yasayan canlilar arasindadir Biq Bend Milli Parki 7 Texas 12 iyun 1944 3 242 ABS Meksika serhedi olan Rio Qrande cayinda olan tebii qurulusdan adlandirilmisdir Bu park Cixuaxuan sehrasinin bir hissesini ehate edir Milli parkda bir cox yaxsi halda qorunmus heyvan qaliqlari var Milli parkda hemcinin yerli xalqa aid kicik senet eserlerini gormek de mumkundur Biskayn Milli Parki 8 Florida 28 iyun 1980 700 Bu park Biskayn korfezinde Florida Keys adalarinin simalinda yerlesir Parkda bir birile bagli 4 ekosistem var manqrov meseleri korfez Keys adalari ve mercan rifleri Parkda qorunan heyvan novleri arasinda Karib manatisi Amerika timsahi muxtelif nov deniz tisbagasi ve bayagi quslar vardir Brays Kanyonu Milli Parki 9 Yuta 28 fevral 1928 145 Bris kanyonu Paunsauqunt platformasinda yerlesen neheng bir tebii amfiteatr seklindedir Bu erazide eroziya neticesinde ortaya cixan yuzlerle baca seklinde Haduu adlandirilan qayalar vardir Bu erazide evveller yerli xalqlar meskunlasmisdilar Sonradan Yutaya qacan Avropa esilli Mormon mezhebine mensub olanlar burada meskunlasmisdilar Boyuk Kanyon Milli Parki 10 Arizona 26 fevral 1919 4 779 Boyuk Kanyon Kolorado cayi terefinden emele getirilmis olub 446 km uzunlugunda 1 6 km derinliyinde ve 25 km genisliyindedir Kolorado platformasinda milyonlarla il erzinde eroziya neticesinde emele gelen bu kanyonda cox rengli divarlar ve maraqli qaya quruluslari ortaya cixmisdir Bu milli park 1979 cu ilden YUNESKO nun Dunya irsi siyahisindadir 11 Boyuk Tustu Daglari Milli Parki 12 Simali Karolina Tennesi 15 iyun 1934 2 109 Boyuk Tustu daglari Appalac daglarinin bir hisesidir Boyuk Tustu daglarinda muxtelif hundurlukde zirveler vardir Bu daglarda 400 nov onurgali heyvan 100 nov agac ve 5000 nov bitki movcuddur Bu park ABS in en cox ziyaretci celb eden milli parkidir Parkda 1 300 km uzunlugunda yuruyus zolagi movcuddur ABS in 3 500 km uzunlugunda olan Appalac Yuruyus Zolagi 110 km lik hissesi bu milli parkdan kecir Ziyaretciler burada baliq ovu atciliq kimi fealiyyetlerle mesgul ola ve 80 e qeder tarixi binani ziyaret ede bilerler Bu milli park 1983 cu ilden YUNESKO nun Dunya irsi siyahisindadir 13 Kanyonlands Milli Parki 14 Yuta 12 sentyabr 1964 366 Bu parkdaki eraziler Kolorado cayi Yasil cay ve yaxinliqdaki diger caylar terefinden milyonlarla iller erzinde eroziyaya ugradilaraq boyuk masa tipli tepeler ve qrabenler ortaya cixarmisdir Milli park 3 hisseden ibaretdir Parkda baca tipli sutunlar ve diger geoloji quruluslar vardir Hemcinin milli parkda qedim Anasazi xalqina aid arxeoloji qaliqlar tapilmisdir Kapitol Rifi Milli Parki 15 Yuta 18 dekabr 1971 976 Bu parkda yerlesen Vatepoket Fold 160 km uzunlugunda yeraltina dogru bukulmus geoloji qurulus olub bu qurulusda yer uzunun ust uste olan geoloji tebeqelerini gormek mumkundur Bu parkdaki diger tebii quruluslar arasinda baca tipli sutunlar monolitik sutunlar qubbe sekilli qayalar da vardir Qubbeli qayalar ABS Konqresinin binasina oxsadildigi ucun milli park Kapitol adlandirilmisdir Karlsbad Magaralari Milli Parki 16 Nyu Meksiko 14 may 1930 188 Karlsbad magaralari sisteminde 117 magara vardir ve bu magaralari bir birine baglayan dehlizlerin umumi uzunlugu 190 km dir Bu magaralardan Biq Rum magarasi 1200 m genisliyindedir Bu magaralar sisteminde 400 000 e qeder Tadarida brasiliensis novunde yarasa ve 16 novde heyvan yasamaqdadir Bu parkin yerustu hissesinde Cixuaxuan sehrasi ve Zinqirovlu Ilan cayi yerlesir Bu milli park 1995 ci ilden YUNESKO nun Dunya irsi siyahisindadir 17 Cannel Adalari Milli Parki 18 Kaliforniya 5 mart 1980 1 009 Cenubi Kaliforniyanin sahillerinde yerlesen 8 Cannel adasindan 5 i bu milli parki emele getirmekdedir Sahili ve adalarin etrafini qorumaq meqsedi gudulduyunden milli parkin yarisi sudur Bu adalar tipik olmayan Araliq denizi iqlimine sahibdir Bu parkda sayi 2 000 den cox olan quru heyvani ve bitki novu yasamaqdadir Bunlardan 145 i adalar ucun olduqca nadir novdur Avropalilar Amerikaya gelmezden qabaq Cumas adli bir yerli Amerika qebilesi burada meskunlasmisdi Klark Golu Milli Parki 19 Alyaska 2 dekabr 1980 13 881 Milli park Klark golunden ve golun etrafinda yerlesen 4 aktiv vulkandan ibaretdir Bunlar arasinda Redabt vulkani da var Milli parkda uc dag silsilesi kesisir Milli parkda bir cox selale buzlaq cay var Milli parkda tundra iqlimi hakimdir Konqari Milli Parki 20 Cenubi Karolina 10 noyabr 2003 88 Bu milli park Konqari cayi uzerinde yerlesmis olub Simali Amerikanin el deymemis meselerini ehate edir Bu parkda biten bezi agaclar ABS in serqinde en hundur agaclardir Suyahoqa Vadisi Milli Parki 21 Ohayo 11 oktyabr 2000 134 Bu milli park Suyahoqa cayinin her iki sahilini ehate edir Parkda selaler tepeler ve burdaki kecmis heyati eks etdiren sergiler vardir Bu parkda coxlu sayda tarixi evler korpuler ve diger tarixi abideler vardir Bu parkda hemcinin dar demiryolu xetti de var Bu xett uzerinde isledilen lokomotiv kecmis demiryolu haqqinda ziyaretcilere melumat vermekdedir Olum Deresi Milli Parki 22 Kaliforniya Nevada 31 oktyabr 1994 13 451 Moyave sehrasinin bir hissesi olan Olum deresi ABS in en isti en alcaq yeridir Burada maksimum temperatur 54 C oldugu mueyyen olunmusdur Evveller buranin en alcaq yer oldugu dusunulurdu amma 2001 ci ilde en alcaq yerin Argentinadaki Karbon laqunu oldugu melum olmusdur Qerbi Amerika tavasinin qraben qisminde yerlesen Olum deresinde 1000 nov qeyde alinmisdir Bu parkda hemcinin duz duzenlikleri dik masa tipli qayalar da gormek mumkundur Denali Milli Parki 23 Alyaska 26 fevral 1971 19 121 Denali Milli Parkinin duz ortasinda Simali Amerikanin ve ABS in en hundur zirvesi olan Makkinli dagi yerlesir Bu parkda yerlesen Makkinli daginin ve Alyaska daglarinin yamaclari buzlaqlar ve tayqa meseleri ile ortulmusdur Bu parkda yasayan nadir novler arasinda Simali Amerika boz ayisi Dall qoyunu canavar vardir Denali Milli Parkina cemi bir yol vardir ve hemin yol Uonder golunun sahilinden kecmekdedir Dray Tortuqas Milli Parki 24 Florida 26 oktyabr 1992 249 Dray Tortuqas Milli Parki Florida Keys adalarinin qerbinde yerlesen 11 qumsal adadan ibaretdir Bu parkda bir adada yerlesen Fort Ceferson qalasi qerb yarimkuresinde kerpicden tikilmis en boyuk tikilidir Milli parkin diqqet ceken terefi denizdir Parkin deniz hissesinde bir cox mercan rifi ve batmis gemi gormek mumkundur Bu milli parka geden quru yolu yoxdur ancaq hava ve deniz neqliyyati movcuddur Everqleyds Milli Parki 25 Florida 30 may 1947 5 660 Everqleyds Milli Parki ABS in en boyuk subtropik iqlimli vehsi tebiet erazisidir Bu parkda manqrov ekosistemi movcuddur ve 26 qorumali heyvan ve bitki novu yasamaqdadir Bu qorunan novler arasinda Florida panterasi Amerika timsahi ve Karib deniz ineyi kimi novler de vardir Milli parkin bataqliq hissesinin bir qismi qurudulmusdur Hazirda ise bu erazilerin yeniden bataqlasdirilmasi ucun seyler gosterilir Bu milli park 1979 cu ilden YUNESKO nun Dunya irsi siyahisindadir 26 Artika Darvazalari Milli Parki 27 Alyaska 2 dekabr 1980 29 405 Bu milli park ABS ve Alyaskanin en simalda yerlesen milli parkidir Bruks daglarinin ekosistemini qorumaq ucun qurulmusdur Bu parkda ziyaretciler ucun hec bir tesis yoxdur Bu park erazilerinde yerli amerikalilar hele de heyatlarina davam edirler Bu xalqlar bura 11 000 il evvel meskunlasmisdirlar Qlasier Milli Parki Vaterton Milli Parki 28 Montana Alberta 11 may 1910 4 100 Bu milli park Kanadanin Vaterton Golleri Milli Parki ile birlikde Vaterton Qlasier Milli Sulh Parkini emele getirir Rokki daglarinin etrafinda qurulmus bu milli parkda 26 buzlaq ve 130 adlandirilmis gol yerlesir Bu parka daxil olan Rokki daglarinin etrafi zengin fosil yataqlari kimi meshurdur Bu milli park 1995 ci ilden YUNESKO nun Dunya irsi siyahisindadir 29 Qlasier Korfezi Milli Parki 30 Alyaska 2 dekabr 1980 13 043 Bu milli park denize enen bir cox buzlagi caylari ehtiva edir Parkdaki mulayim iqlim meselerin yaranmasina zemin yaratmisdir Milli parkda Simali Amerika boz ayisi dag kecileri qartallar balinalar suitiler kimi heyvanlar yasayir 1784 cu ilde Corc Vankuverin ekspedisiyasi zamani korfez tamamen buzla ortulu iken hazirda buzlaqlar 105 km geri cekilmisdir Bu milli park ABS daki Rangel Sent Elias Milli Parki ve Qoruma Bolgesi ile Kanadada olan Kluan Milli Parki ve Tatsensini Alsek Milli Parki ile birlikde 1993 cu ilden YUNESKO nun Dunya irsi siyahisindadir 31 Qrand Titon Milli Parki 32 Vayominq 26 fevral 1929 1 245 Qrand Titon milli parki Titon daglarinin en uca zirvesidir Park Cekson Houl vadisi piedmont golleri otlaqlari buzlaq neticesinde yaranmis relyef formalari ile taninir Boyuk Basin Milli Parki 33 Nevada 27 oktyabr 1986 312 Bu park Nevadada yerlesen Vhiler daginin etrafinda olan erazini ehate edir Bu parkda cox uzunomurlu olan ve hetta 5 000 illik olan Balfourianae novunde samlar qorunur Elave olaraq milli parkda moren relyef quruluslarini ve Lehman magaralarini gormek mumkundur Etrafda yasayis meskeni olmadigindan park geceler goy uzu ABS in en qaranliq goy uzu sayilir Parkda yasayan nadir heyvanlara Taunsend boyuk qulaqli yarasasi Amerika antilopu ve Bonnevil alabaligi aiddir Boyuk Barxanlar Milli Parki 34 Kolorado 13 oktyabr 2004 164 Bu parkda hundurluyu 230 metre catan ve Simali Amerikada en yuksek olan barxanlari gormek mumkundur Bu barxanlar Rio Qrande cayinin San Luis vadisine qum yigmasi neticesinde emele gelmisdir Barxanlarin yaxinliginda bataqliqlar cayirlar yerlesir Parkin diqqet ceken diger yerleri alpin goller hundurluyu 3 000 metrden cox olan 6 dag ve kecmis meselerdir Quadalupe Daglari Milli Parki 35 Texas 15 oktyabr 1966 349 Bu milli parkda Texas statinin en yuksek noqtesi hesab olunan Quadalupe dagi yerlesir Qerbi Amerikaya xas olan Boyukdis agcaqayinlari ile dolu olan ve gozel menzereye sahib Makkitrik kanyonu Cixuaxuan sehrasinin bir qismi Perm dovrunun heyvan qaliqlari ile zengin olan yataqlar bu milli parkdadir Qanninson Blek Kanyonu Milli Parki 36 Kolorado 21 oktyabr 1999 124 Park Kembric dovrunden qalma tund rengde dik divarlari olan Qanninson cayi kanyonunun hissesini ehate edir Kanyondan axan cayin yatagi cox meyilli oldugundan burada salaminme idmani olduqca meshurdur Kanyonun dik divarlarinda divaradirmasma yarislari da kecirilir Kanyon Blek qara adini dik divarlar gun isiginin dusmemesi uzunden qazanmisdir Haleakala Milli Parki 37 Havay adalari 1 avqust 1916 117 Milli park Havay adalarinin Maui adasindaki Haleakala vulkanini ehate edir Iki hisseden ibaretdir Haleakala zirvesinde boyuk krater ve yaxinliqda coxlu sayda kul krateri yerlesir Dag yamaclarinda ise nadir nov agaclar yetismekdedir Havay adalarina xas olan ve bir zamanlar neslinin kesileceyi dusunulen Havay qazi bu yamaclarda yasayir Parkin ikinci hissesi olan dag yamaclarinda coxlu sayda sirin gol vardir Gollerde ise nadir sirin su baliqlari yasayir Bu milli park ABS da neslinin kesileceyi qorxusu olan novlere ev sahibliyi edir Havay Vulkanlari Milli Parki 38 Havay adalari 1916 1 309 Bu milli park Havay arxipelaqindaki Boyuk adada qurulmusdur Dunyada en aktiv iki vulkan olan Kilauea ve Mauna Loa vulkanlari bu milli parkdadir Bu parkda deniz seviyyesinden 4 000 m yukseklikde olan ekosistem movcuddur Bu milli park 1987 ci ilden YUNESKO Dunya irsi siyahisindadir 39 Hot Sprinqs Milli Parki 40 Arkanzas 4 mart 1921 20 Bu park seher bolgesinde yerlesen yegane ABS milli parkidir Eyni zamanda ABS in en kicik milli parkidir Bu milli park XVIII esrden etibaren bu bolgeden cixarilan isti suyu xalqa catdiran qurumlarin qorunmasi meqsedi ile Arizonanin Hot Sprinqs seherinde qurulmusdur Bu parkda insan xesteliklerinin mualicesinde evezsiz rol oynayan sularin cixdigi 47 menbe qorunmaya alinmisdir Royal Adasi Milli Parki 41 Miciqan 3 mart 1940 2 182 Bu park Yuxari golde yerlesen Royal adasini ve bu adanin 7 5 km uzaqligindaki 400 irili xirdali adani ozunde birlesdirir Bu adalarda ehali cox cox seyrekdir demek olar ki adalar kimsesizdir Adalarin etrafinda batmis gemiler gormek mumkundur Bu milli parkda sadece 30 nov memeli yasayir Cosua Tri Milli Parki 42 Kaliforniya 31 oktyabr 1994 3 112 Bu park Kolorado sehrasinin bir qismi Moyave sehrasi ve Kicik San Bernardino daglarindan ibaretdir Milli park adini burda yetisen Yussa agacindan almisdir Parkda barxanlar quru goller sildirim daglar ve qranit sutunlar kimi tebii quruluslar yerlesir Katmai Milli Parki 43 Alyaska 2 dekabr 1980 14 616 Bu milli park Alyaska yarimadasinda yerlesen Katmai dagini On Min Duman vadisini ve Novarupta vulkanini ehate edir 1912 ci ilde Novarupta vulkaninin puskurmesi neticesinde etrafa yayilan vulkan kulu hele de milli parkin erazisindedir Bu parkin caylarinda yumurtlamaq ucun gelen qizilbaliqlari ovlamaqdan otru her il milli park erazisine 2 000 den cox boz ayi gelmekdedir Kenai Fiordlari Milli Parki 44 Alyaska 2 dekabr 1980 2 436 Bu park Kenai yarimadasindaki Sevard seherinin yaxinliginda yerlesmis olub Harliq Buzluq Bolgesini 38 buzlagi ve buzlaqlardan emele gelmis fiordlari qorumaq ucun qurulmusdur Krallar Kanyonu Milli Parki 45 Kaliforniya 4 mart 1940 1 869 Bu park bir nece neheng sekvoya agacini ve dunyanin ikinci en boyuk agaci olan General Qrant agacini ehtiva etmekdedir Milli parkda hemcinin Krallar Cayi vadisinin bir hissesi movcuddur ve bu hissede qranitden olan dik divarli Krallar kanyonu San Coaquin cayi Boyden magarasi yerlesmekdedir Kobuk Vadisi Milli Parki 46 Alyaska 4 mart 1980 6 758 Kobuk Vadisi Milli Parki Kobuk cayini ve vadisinin 94 km lik hissesini ve uc qumluq erazini birlesdirir Bu uc qumluq erazi Boyuk Kobuk Kicik Kobuk ve Hant cayi qumluqlari olub buzlaqlardan yaranmisdir Burada bezi barxanlarin yuksekliyi 30 m e catir ve bu barxanlar Artika erazisinin en yuksek barxanlari sayilir Milli parkda temperaturun 38 C ye qeder dusduyu musahide olunmusdur Ilde iki defe bu qumluqlarin ve caylarin yanindan yarim milyondan cox simal marali kecir Cay sahilinden ise heyvan qaliqlari tapilmisdir Milli park tamamile Simal Qutb Dairesinde yerlesdiyinden bura quru yolu yoxdur Parkda gedis gelis ancaq yuruyusle mumkun oldugundan bu milli parki 2011 ci ilde cemi 11 485 nefer ziyaret etmisdir Krater Golu Milli Parki 47 Oreqon 22 may 1902 741 Krater golu 7 700 il evvel Mazame vulkaninin puskurmesi ve kalderasina su dolmasi neticesinde emele gelmisdir Bu gol ABS in en derin goludur Suyu ise seffafligi ve mavi rengi ile meshurdur Golde iki ada vardir Gole hec bir cay tokulmur Golun seviyyesi ancaq yagis sularindan asilidir Lassen Vulkanik Milli Parki 48 Kaliforniya 9 avqust 1914 430 Lassen vulkani dunyada en boyuk lava qubbeli vulkandir Bu parkda diger tipde de vulkanlar movcuddur qalxanli kul qubbeli ve qarisiq qubbeli vulkanlar Lassen vulkani sonuncu defe 1915 ci ilde puskurmusdur Bu vulkan sebebi ile etraf erazilerde hidrotemal bulaqlar yaranmisdir Mamont Magarasi Milli Parki 49 Kentukki 1 iyun 1941 210 Mamont magarasi sistemi umumi uzunlugu 631 km e catan dehliz tunel salon ve magaralardan ibaretdir Dunyanin en uzun magara sistemi hesab olunur Bu magaralarda 7 nov yarasa kor Kentukki kreveti kor simal magara baligi magara salamandrasi kimi isiqsiz muhite uygunlasmis heyvanlar yasayir Magaranin ustunde ise Yasil cay umumi uzunlugu 100 km den cox olan yuruyus zolaqlari bulaqlar yerlesir Bu milli park 1981 ci ilden YUNESKO nun Dunya irsi siyahisindadir 50 Mesa Verde Milli Parki 51 Kolorado 29 iyun 1906 210 Bu parkda antik Amerika xalqi olan anasazilere aid 400 e qeder arxeoloji qazinti yeri vardir Bu antik xalq burada 700 il evvel yasamisdir Milli parkda yuksekde tikilmis XII XIII esre aid evler vardir Bu antik binalardan olan Yargan Evinin 150 otagi vardir Eyvan binasinda ise qazilmis dehlizler otaqlar gormek mumkundur Bu milli park 1978 ci ilden YUNESKO nun Dunya irsi siyahisindadir 52 Rayner Dagi Milli Parki 53 Vasinqton 2 mart 1899 954 Rayner dagi Kaskad daglarinin simalinda yerlesen hundur dagdir Bu dag aktiv bir vulkandir Bu dagin yamaclarinda adlandirilmis 26 buzlaq yerlesir Bu buzlaqlardan Emmos buzlagi 11 km2 sahesi ile Alyaska istisna olmaqla ABS in en boyuk buzlagidir Karbon buzlagi ise 9 2 km uzunlugu ile Alyaska xaricinde ABS in en uzun buzlagidir Parkin yarisi meselerden ibaretdir Dagin cenub yamacinda yerlesen Paradis Ziyaretci Merkezi dunyada en cox qar yagan meskenlerden biridir Parkda dagciliq ve dirmasma kimi idman fealiyyetleri kecirilir Muxtelif yuruyus zolaqlari movcuddur Lonqmir Ziyaretci Merkezinden baslayan Vunderland yuruyus zolagi dagin etarfini dolanir Simali Kaskad Daglari Milli Parki 54 Vasinqton 2 oktyabr 1968 2 042 Bu park Kaskad daglarinin simalinda yerlesen ve iki ayri hisseden ibaret kompleksdir Bu iki park qismi arasinda Ross Golu Milli Turizm Bolgesi ve Calan Golu Milli Turizm Bolgesi yerlesir Bu parkda Suksan Triumf ve Eldorado kimi daglar buzlaqlar vardir Olimpik Milli Parki 55 Vasinqton 29 iyun 1938 3 697 Olimpik yarimadasindaki bu milli park qabarma cekilme hadiseleri zaman dolub bosalan dag hovuzlari mulayim iqlimi meseleri Olimpik dagi ile taninir Bir terefde buzlarla ortulu Olimpik daglari bir terefde ise ABS in materik hissesinde en nemli bolgesi Hoh ve Kvinolt meseleri yerlesir Bu milli park 1981 ci ilden YUNESKO nun Dunya irsi siyahisindadir 56 Petrifid Forest Milli Parki 57 Arizona 9 dekabr 1962 379 Cinli qurulusunun bir hissesi olan bu milli parkda 200 milyon illik agac govdeleri vardir Bu bolgenin etrafinda ise eroziyaya ugramis qirmizi rengli Boyanmis col yerlesir Hemcinin bir cox dinozavrlara aid qaliqlar da tapilir Erazide 350 Amerika xalqlarina mexsus arxeoloji qazinti yeri vardir Pinnakils Milli Parki 58 Kaliforniya 10 yanvar 2013 107 7 Bu park ABS in en yeni milli parki olub pinnakil adlandirilan baca tipli qaya sutunlari ile taninir Qayalar eroziya ve vulkan fealiyyeti neticesinde yaranmisdirlar Bu parkda qayaya dirmasma idmani cox populyardir Ridvud Milli Parki 59 Kaliforniya 2 oktyabr 1968 315 Bu park ve bu parkla birlikde idare edilen 2 Kaliforniya stat parki ile dunyada en boyuk agac olan Sahil Ridvud agaclarinin yarisini qorumaq ucun yaradilmisdir Bu park erazisi tez tez zelzelelere meruz qalmaqdadir Milli parkda uc boyuk cay sistemi vardir Bu milli parkdaki 60 km lik Sakit okean sahili qorunma alinmmisdir Parkin icerisinde muxtelif nov heyvan ve bitkilerin yasadigi prayr tipli otlaqlar vardir Bu milli park 1984 cu ilden YUNESKO nun Dunya irsi siyahisindadir 60 Rokki Daglari Milli Parki 61 Kolorado 26 yanvar 1915 1 074 Bu park Rokki daglarinin kicik bir hissesini ehtiva edir Bu park ucun erazi secilerken yukseklikdeki ekosistemler nezere alinmisdir Parkda 150 gol vardir Bu parkdaki vulkank tepelerde ve buz vadilerinde qatir marali Amerika qoyunu Amerika ayisi ve puma yasamaqdadir Bu parkda diqqet ceken cografi yerlerden Lonqs dagi ve Kolorado Ayi golu hesab olunur Saquaro Milli Parki 62 Arizona 14 oktyabr 1994 354 Bu milli park Sonara sehrasinda yerlesmis olub iki hisseden ibaretdir Rinkon daglari ve Tukson daglari Bu parkda 6 qrupda bitki novu yasamaqdadir Bu bitkiler arasinda milli parka adini veren neheng Saquora kaktuslari Varil kaktuslari qaynanadili cola kaktusu sayilir Parkda nesli kesilmek uzere olan Meksika lekeli bayqusu ve uzun burunlu yarasa qorunmaqdadir Sekvoya Milli Parki 63 Kaliforniya 25 sentyabr 1890 1 635 Bu parkda Neheng mese adi verilen boyuk sekvoya mesesi qorunur Bu mesedeki General Serman agaci dunyada movcud olan en boyuk agacdir Bu park dunyada en boyuk 9 agacin 4 nu birlesdirir Parkda 240 dan cox magara vardir Parkda qite cehetden ABS in en yuksek zirvesi olan 4 421 metrlik Uitney dagi yerlesir 2 050 m hundurluyundeki Moro Rok adli dag da buradadir Senandoah Milli Parki 64 Virciniya 22 may 1935 802 Bu parkda yerlesen Mavi Ric daglari on minlerle heyvana yuva olan agaclardan ibaret meselerle ortulmusdur Bu dagliq parkdan 169 km uzunlugundaki Skaylayn yolu kecmekdedir Serqi Amerikanin meshur 3 500 metrlik Appalac yuruyus zolaginin bir qismi buradan kecmekdedir Hemcinin milli parkda umumi uzunlugu 800 km olan yuruyus zolaqlari vardir Senandoah cayi ve selaleri milli parka ayri gozellik verir Teodor Ruzvelt Milli Parki 65 Simali Dakota 10 noyabr 1978 282 36 ci ABS prezidenti olan Teodor Ruzvelt bu dagliq erazilerin menzeresine heyran qalmisdi ve burada yasamaq ucun ozune ev de tikdirmisdi Eroziyaya ugramis badlandslardan ibaret bu milli park prezidentin adini dasiyir Prezidentin Malta xaci adli evi xeyli ziyaretci celb etmekdedir Parkda yuruyus etmek mumkundur Amerika bizonu Amerika antilopu Amerika qoyunu ve vehsi at milli parkin daimi sakinleri dir Virgin Adalari Milli Parki 66 Amerika Virgin adalari 2 avqust 1956 52 Bu park Amerika Virgin adalarindaki Sent Con adasindan ibaretdir Sent Con adasi tebiet tarixi ve insan tarixi haqqinda deyerli melumatlar dasiyir Tayno xalqina aid arxeoloji qaliqlar da tapilmisdir Xristofor Kolumb Amerikaya catdiqdan az sonra bu adada seker qamisi teserrufati ile mesgul olmaga basladilar Milli parkda seker qamisi plantasiyasi xarabaliqlari qalmisdir Park erazisine el deymemis cimerlikler manqrov meseleri deniz yosunu yataqlari ve mercan rifleri daxildir Voyagers Milli Parki 67 Minnesota 8 aprel 1975 529 Bu parkda dord boyuk gol vardir Bu goller idman fealiyyetleri ucun genis istifade olunur Erazide yerli Oyibva tayfasina ve fransiz esilli kurk tacirleri olan voyager lere seyyah aid qaliqlar bir qizil medenine hucumla bagli xatireler movcuddur Parkda buzlaqlar neticesinde emele gelmis korfezler tepeler goller vardir Kulek Magarasi Milli Park 68 Cenubi Dakota 9 yanvar 1903 115 Kulek magarasi boyuk magara sistemidir Bu magaralar sistemi torpaqda olan bir cuxurdan kulek esme sesi gelmesi neticesinde tapilmisdir En six magara sistemlerinden biridir Magaralarin ustunde prayr tipli otlaqlar yerlesir ve bu otlaqlarda bizon qara ayaqli gelincik ve cayir iti kimi memeliler yasayir Qerbi sari sam meselerinde puma ve Kanada marali kimi heyvanlar meskunlasmisdir Rangel Sent Elias Milli Parki 69 Alyaska 2 dekabr 1980 44 313 Bu cox boyuk Alyaska milli parki Alyaska daglari Cuqas daglarini ve Rangel Sent Elias daglarinin kesisdiyi yerdedir Parkin 25 i buzlaqlarla ortuludur Bunlar arasinda en boyukleri Habbard Malaspina ve Nabesna buzlaqlaridir Bu milli park 1979 cu ilden Kanada milli parklari olan olan Kluan ve Tatsensini Alsek Milli Parklari ve 1993 cu ilden ABS in Qlasier Korfezi Milli Parki ile birlikde YUNESKO nun Dunya irsi siyahisindadir 31 Yellouston Milli Parki 70 Vayominq Montana Aydaho 1 mart 1872 8 983 Bu park Yellouston kalderasinda yerlesir ve dunyanin ilk milli parkidir Bu parkda cox aktiv geotermal yerler vardir ve bunlar yer uzune qeyzerler ve su bulaqlari seklinde cixir Old Faytful qeyzeri ve Qrand Prismatik Sprinqs qaynar su menbeyi en taninanlaridir Bu parkda 4 dag sirasi vardir Yellouston cayinin emele getirdiyi Yellouston Qrand kanyonunda bir nece Yellouston selalesi yerlesir Bu parkda Amerika boz ayisi Kanada marali qurd kimi 60 novde memeli yasayir Bu milli park 1978 ci ilden YUNESKO nun Dunya irsi siyahisindadir 71 Yosemit Milli Parki 72 Kaliforniya 1 oktyabr 1890 3 074 Yosemit parkinda cox genis cox deyisik geoloji ve hidroloji bolgeleri ehtiva eden yuksek qayalar selaleler ve sekvoya agaclarini gormek mumkundur Buzlaqlar terefinden qazilmis Yosemit vadisi etrafinda Half Dom ve El Kapitan adi verilmis daglar ve Simali Amerika materikinin en hundur selalesi olan Yosemit selalesi buradadir Parkda uc boyuk sekvoya agaci movcud olub muxtelif heyvan ve bitki novlerine rast gelmek mumkundur Bu milli park 1984 cu ilden YUNESKO nun Dunya irsi siyahisindadir 73 Zayon Milli Parki 74 Yuta 19 noyabr 1919 579 Milli parkda coxlu sayda kanyon baca tipli sutunlar col vardir Bu milli park 4 ferqli ekosisteme ev sahibliyi edir Statuslari deyisdirilmis milli parklar RedakteABS da XIX ve XX esrlerde milli park statusu qazanmis bir nece milli park daha sonra cixarilan qerarlarla bu statuslarini itirmisdirler Kecmis milli park Qurulma tarixi Legv olunma tarixi QeydAbraham Linkoln Milli Parki 17 iyul 1916 11 iyul 1939 Abraham Linkoln Dogum Yeri Milli Tarixi Yerine cevrilmisdir Fort MakHenri Milli Parki 3 mart 1925 11 avqust 1939 Fort MakHenri Milli ve Tarixi Abidesine cevrilmisdir Havay Milli Parki 1 avqust 1916 13 sentyabr 1960 Havay Vulkanlari Milli Park ve Haleakala Milli Park olaraq iki yere ayrilmisdir Makkinak Milli Parki 15 aprel 1875 2 mart 1875 ci ilde Miciqan statinin idaresine buraxilmisdir 31 may 1895 ci ilde Stat parki olmusdur Makkinak adasi Stat Parkina cevrilmisdirPlatt Milli Parki 29 iyun 1906 17 mart 1976 Cikkasav Milli Turizm Bolgesine cevrilmisdir Sallis Hill Milli Parki 27 aprel 1904 3 mart 1931 Sallis Hill Milli Ov Heyvanlari Qoruma Bolgesine cevrilmisdir Istinadlar Redakte The National Park Service Organic Act ingilis National Park Service 2008 04 26 Istifade tarixi 2015 01 17 World Heritage List ingilis UNESCO Istifade tarixi 2015 01 17 Acadia National Park National Park Service Istifade tarixi 2015 01 17 American Samoa National Park National Park Service Istifade tarixi 08 08 2013 Arches National Park National Park Service Istifade tarixi 2015 01 17 Badlands National Park National Park Service parameter ignored suggest Big Band National Park National Park Service Istifade tarixi 2015 01 17 Biscayne National Park National Park Service Istifade tarixi 2015 01 17 Bryce Canyon National Park National Park Service Istifade tarixi 2015 01 17 Grand Canyon National Park National Park Service Istifade tarixi 2015 01 17 http whc unesco org en list 75 Great Smoky Mountains National Park National Park Service parameter ignored suggest http whc unesco org en list 259 Canyonlands National Park National Park Service Istifade tarixi 2015 01 18 Capitol Reef National Park National Park Service Istifade tarixi 2015 01 18 Carlsbad Caverns National Park National Park Service Istifade tarixi 2015 01 18 http whc unesco org en list 721 Channel Islands National Park National Park Service Istifade tarixi 2015 01 18 Lake Clark National Park National Park Service Istifade tarixi 2015 01 18 Congaree National Park National Park Service Istifade tarixi 2015 01 18 Cuyahoga Valley National Park National Park Service Istifade tarixi 08 08 2013 Death Valley National Park National Park Service Istifade tarixi 2015 01 18 Denali National Park National Park Service Istifade tarixi 2015 01 19 Acadia National Park National Park Service Istifade tarixi 2015 01 19 Everglades National Park National Park Service Istifade tarixi 2015 01 19 http whc unesco org en list 76 Gates of Arctic National Park National Park Service Istifade tarixi 2015 01 19 Glacier National Park National Park Service Istifade tarixi 2015 01 19 http whc unesco org en list 354 Glacier Bay National Park National Park Service Istifade tarixi 08 08 2013 1 2 http whc unesco org en list 72 Grand Teton National Park National Park Service Istifade tarixi 2015 01 19 Great Basin National Park National Park Service parameter ignored suggest Great Sand Dunes National Park National Park Service Istifade tarixi 2015 01 19 Guadalupe Mountains National Park National Park Service Istifade tarixi 2015 01 19 Gunnison s Black Canyon National Park National Park Service Istifade tarixi 2015 01 19 Haleakala National Park National Park Service Istifade tarixi 2015 01 19 Hawaii Volcanoes National Park National Park Service Istifade tarixi 2015 01 19 http whc unesco org en list 409 Hot Springs National Park National Park Service Istifade tarixi 2015 01 20 Isle Royal National Park National Park Service Istifade tarixi 2015 01 20 Joshua Tree National Park National Park Service Istifade tarixi 2015 01 20 Katmai National Park National Park Service Istifade tarixi 2015 01 20 Kenai National Park National Park Service Istifade tarixi 2015 01 20 Kings Canyon National Park National Park Service Istifade tarixi 2015 01 20 Kobuk Valley National Park National Park Service Istifade tarixi 2015 01 20 Crater Lake National Park National Park Service Istifade tarixi 2015 01 20 Lassen Volcanic National Park National Park Service Istifade tarixi 2015 01 20 Mammouth Cavern National Park National Park Service Istifade tarixi 2015 01 20 http whc unesco org en list 150 Mesa Verde National Park National Park Service Istifade tarixi 2015 01 20 http whc unesco org en list 27 Rainer Mount National Park National Park Service Istifade tarixi 2015 01 20 North Cascades National Park National Park Service Istifade tarixi 2015 01 20 Olimpic Nationa Park National Park Service Istifade tarixi 2015 01 20 http whc unesco org en list 151 Petrified Forest National Park National Park Service Istifade tarixi 2015 01 20 Pinnacles National Park National Park Service Istifade tarixi 2015 01 20 Redwood National Park National Park Service Istifade tarixi 2015 01 20 http whc unesco org en list 134 Rocky Mountain National Park National Park Service Istifade tarixi 2015 01 21 Saguaro National Park National Park Service Istifade tarixi 2015 01 21 Sequoia National Park National Park Service Istifade tarixi 2015 01 21 Shenansoah National Park National Park Service Istifade tarixi 2015 01 21 Theodore Roosvelt National Park National Park Service Istifade tarixi 2015 01 21 Virgin Islands National Park National Park Service Istifade tarixi 2015 01 21 Voyageurs National Park National Park Service Istifade tarixi 2015 01 21 Wind Cave National Park National Park Service Istifade tarixi 2015 01 21 Wrangell St Elias National Park National Park Service Istifade tarixi 2015 01 21 Yellowstone National Park National Park Service Istifade tarixi 2015 01 21 http whc unesco org en list 28 Yosemite National Park National Park Service Istifade tarixi 2015 01 21 http whc unesco org en list 308 Zion Canyon National Park National Park Service Istifade tarixi 2015 01 21 Hemcinin bax RedakteAzerbaycan milli parklari Milli parkXarici kecidler Redakte Vikianbarda ABS milli parklarinin siyahisi ile elaqeli mediafayllar var VikiSeyahetde United States National Parks haqqinda seyahet melumatlari var Milli Park Xidmeti Bir Milli Park tap USA Online FotosekillerMenbe https az wikipedia org w index php title ABS milli parklarinin siyahisi amp oldid 6076627, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.