fbpx
Wikipedia

1 mart

FevralMartAprel
1 2 3 4 5 6 7
8 9 10 11 12 13 14
15 16 17 18 19 20 21
22 23 24 25 26 27 28
29 30 31  

1 martQriqorian təqvimi ilə ilin 60-cı (uzun illərdə 61-ci) günü. İlin sonuna 305 gün qalır.

Qədim Roma təqviminə görə martın 1-i ilin ilk ayının ilk günü idi. Ay öz adını müharibə Allahı Marsın adından götürmüşdür. Bir qayda olaraq bu aydan etibarən romalılar hərbi yürüşlərə başlayırdılar. Buna ayların adlarının özü də sübutdur: dekabr "deka" - "on" sözündən, oktyabr "okta" - "səkkiz" sözündən və s. yaranmışdır. Roma imperiyasında xaçpərəstliyin təşəkkül tapması ilə ilin başlanğıcı yanvarın 1-i - İsa Məsihin anadan olmasından sonra 8-ci gün sayılmağa başladı (yəhudi adət-ənənələrinə görə oğlan uşaqları anadan olandan səkkiz gün sonra onları sünnət edirlər və o şəxsiyyət olur, İbrahimin (Avraam) buyruqlarına uyğun yaşamağa başlayır)

Əhəmiyyətli hadisələr

Dünyada olan hadisələr

  • 1324 — Lukosisterna yaxınlığında araqonlular və sardiniyalılar arasında döyüş baş vermişdir.
  • 1325Moskva Rusiyanın kilsə mərkəzinə çevrilmişdir (Moskva knyazı İvan Kalita mitropolit Pyotru iqamətgahı Vladimirdən Moskvaya köçürməyə razı sala bilmişdir).
  • 1360 — İngiltərə kralı III Eduard 16 funta 19 yaşlı Ceffri Çoseri fransız əsirliyindən azad etmişdir (Ceffri Çoser sonralar kralın kamardineri, silah daşıyanı və ən nəhayət İngiltərənin ən görkəmli şairlərindən biri olmuşdur).
  • 1382Parisdə vergi yığanlar kütləvi şəkildə döyülmüşlər.
  • 1420 — Roma Papası V Martin xaçpərəstləri çex qusitlərinə qarşı xaç yürüşlərinə çağırmışdır.
  • 1498Vasko da Qama üzüb Mozambikə yetişmişdir.
  • 1555 — Nostradamus özünün öncəgörmələr kitabını nəşr etdirmişdir.
  • 1565Braziliyada portuqal koloniyası olan Rio-de-Janeyro yaradılmışdır (1 ildən sonra şəhərdə artıq 4000 nəfər əhalisi olmuşdur).
  • 1638Şimali Amerikaya İsveçdən ilk mühacirlər gəlmişdir.
  • 1692 — Salamda (ABŞ-ın Massaçusets ştatı) hakimiyyət dairələri Sara Qudu, Sara Osbornu və qul qadın Titubanı cadugərlikdə ittiham etmişlər. Sonrakı aylarda 150 qadın və kişi anoloji ittihamla həbsxanalara doldurulmuş, onlardan 19-u edam olunmuşdur.
  • 1711 — İngilis jurnalı "Spekteytor"un ilk nömrəsi işıq üzü görmüşdür.
  • 1767 — Kral III Karl yezuit ordeni nümayəndələrini İspaniyadan qovmuşdur.
  • 1780 — ABŞ-da Pensilvaniya köləliyi qadağan edən ilk ştat olmuşdur.
  • 1790 — ABŞ-da ilk dəfə əhalinin siyahıyaalınması aparılmışdır. Onun nəticələrinə görə ölkənin zənci-qullar da daxil olmaqla 3 929 214 nəfər əhalisi olmuşdur. Hindular siyahıya alınmamışlar.
  • 1799Sankt-Peterburqda vals oynamaq qadağan edilmişdir.
  • 1803Ohayo ABŞ-ın 17-ci ştatı olmuşdur.
  • 1810 — Rusiya imperatoru I Aleksandr öz manifesti ilə Abxaziyanın Rusiyaya birləşdirildiyini elan etmişdir.
  • 1845 — ABŞ prezidenti Con Tayler Texasın ABŞ yurisdiksiyasına daxil olması haqqında qanun imzalamışdır (Texas ərazisi uzun illər ABŞMeksika arasında mübahisələrin predmeti olmuşdur. 12 ilə yaxın Texas ABŞ, Belçika, Niderland, İngiltərəFransa tərəfindən tanınmış müstəqil dövlət kimi fəaliyyət göstərmişdir).
  • 1867Nebraska ABŞ-ın 37-ci ştatı olmuşdur.
  • 1869Dmitri Mendeleyev kimyəvi elementlərin onların atom çəkisinə və kimyəvi uyğunluqlarına görə dövri cədvəlini tərtib etmişdir.
  • 1872 — ABŞ Konqresinin qərarı ilə Yelloustounda dünyada ilk milli park yaradılmışdır.
  • 1880Alp dağlarında dünyada ilk nəhəng dəmiryolu tüneli olan Sen-Qotardın tikintisi tamamlanmışdır.
  • 1881 — Rusiya imperatoru II Aleksandr qətlə yetirilmişdir.
  • 1912 — Albert Berri Sent-Luisdə dünyada ilk dəfə paraşütlə təyyarədən tullanmışdır (460 m. hündürlükdən).
  • 1920 — ABŞ-da dəmir yollarının əvvəlki sahiblərinə qaytarılmasını nəzərdə tutan Eş-Kammis qanunu qəbul edilmişdir.
  • 1921 — Kronştaddakı Baltik dənizçilərinin "Bolşeviklərsiz Sovetlər uğrunda" şüarı altında qiyamı başlamışdır.
  • 1927 — İtaliya bankı milliləşdirilmişdir.
  • 1927 — Britaniya hökuməti Nyufaundlendin Labrador yarımadasına hüququnu tanımışdır. Bu yarımada üzərində hüququnun tanınmasına Kvebek də çalışırdı.
  • 1928 — ABŞ-da həkim Herbert Evans altıncı vitamini kəşf etmiş, vitamin F adlandırılmışdır.
  • 1930 — Moskva Aviasiya İnstitutu təsis edilmişdir.
  • 1935 — Almaniya rəsmən lyuftvaffenin - Almaniya hərbi-hava qüvvələrinin mövcud olduğunu elan etmişdir.
  • 1935 — Keçirilən plebisitin nəticələrinə görə Saar vilayəti yenidən Almaniyanın tərkibinə daxil olmuşdur (1920-ci ildən bu vilayət Millətlər Liqasının idarəçiliyi altındaydı).
  • 1939 — ABŞ general Frankonun hökumətini rəsmən tanımışdır.
  • 1941 — Dünyada ilk kommersiya FM radiosu — Nəşvildəki W47NV radiostansiyasını verilişlərini yayımlamağa başlamışdır.
  • 1941 — faşist Almaniyasının təzyiqi ilə Bolqarıstan "Üçlər İttifaqı"na daxil olmuşdur.
  • 1943 — Nyu-Yorkda Avropa yəhudilərinə dəstək vermək məqsədi ilə kütləvi nümayiş keçirilmişdir.
  • 1947 — Beynəlxalq Falyuta Fondu fəaliyyətə başlamışdır.
  • 1959 — Türkiyə Basketbol Federasiyası rəsmən yaradılmışdır.
  • 1960Qvineya frank zonasından çıxıb öz milli valyutasını dövriyyəyə buraxmışdır.
  • 1961 — ABŞ prezidenti Con Kennedi Sülh Korpusunun yaradıldığını elan etmişdir.
  • 1962 — Qarden-sitidə (Miçiqan) hazırda Amerikada ən nəhəng ticarət şəbəkələrindən biri olan "Key-Mart"ın ilk mağazası açılmışdır.
  • 1962Nyu-Yorkun Con Kennedi adına Beynəlxalq Hava limanında Boinq 707 təyyarəsinin qəzaya uğraması nəticəsində 95 sərnişin və 12 heyət üzvü həlak olmuşdur.
  • 1966 — Sovet avtomatik planetlərarası stansiya olan "Venera-3" dünyada ilk dəfə Venera planetinin səthinə yaxınlaşmışdır.
  • 1970Zimbabve Britaniyadan öz müstəqilliyini elan etmişdir.
  • 1976 — Böyük Britaniya parlamenti təhlükəsizlik kəmərlərindən istifadəni məcburi edən yeni yol hərəkəti qaydalarını təsdiq etmişdir.
  • 1980Pentaqonun əmri ilə "çevik qüvvələr"in formalaşdırılmasına başlanılmışdır.
  • 1990SSRİVatikan arasında daimi nümayəndəlikər səviyyəsində diplomatik əlaqələr yaradılmışdır.
  • 1991 — Donbass mədənçiləri Mixail Qorbaçovun ilk dəfə istefa tələbləri irəli sürülən tətilə başlamışlar.
  • 1994 — Gürcüstan parlamenti Gürcüstanın MDB-yə girməsi haqqında sənədi ratifikasiya etmişdir.
  • 1995 — Qazaxıstan prezidenti Qazaxıstan Xalqlarının Assambleyasının təşkili haqqında fərman imzalamışdır.
  • 1995Ermənistanda dövlət mülkiyyətinin özəlləşdirilməsinə başlanılmışdır.
  • 2001RusiyaGürcüstan arasında geniş miqyaslı viza rejimi tətbiq olunmuşdur.

Azərbaycanda olan hadisələr

Doğumlar

  • 40 – Mark Valeri Marsial – romalı şair-epiqrammaçı (ö. 102/104).
  • 1278Sultan Məhəmməd Xudabəndə Olcaytu xan – elxanlı sultanı (ö. 1316).
  • 1445Sandro Bottiçelli – italyan rəssam, toskan məktəbinin nümayəndəsi (ö. 1510).
  • 1456 – II Ulaslo – Çexiya və Macarıstan kralı (ö. 1516).
  • 1547 – Rudolf Qoklenius – sonrakı protestant neosxolastikasının nümayəndəsi (ö. 1628).
  • 1683 – Karolina Brandenburq-Ansbaxlı – Ansbax Knyazlığının şahzadəsi, II Georqun həyat yoldaşı, 1727-ci ildən Böyük Britaniyanın və İrlandiyanın kraliçası (ö. 1737).
  • 1769 – Fransua-Severen Marso-Deqravye – fransız general (ö. 1796).
  • 1810 (bəzi mənbələrə görə 22 fevralda) – Frederik Şopen – görkəmli polyak bəstəkar və pianoçu, musiqidə romantizm cərəyanının nümayəndəsi (ö. 1849).
  • 1837 – Uilyam Din Xouells – amerikalı yazıçı və ədəbi tənqidçi (ö. 1920).
  • 1845 – Fyodor Pirotski – tanınmış rus elektrotexnik (ö. 1898).
  • 1858Georq Zimmel – alman filosof və sosioloq, sonrakı "həyat fəlsəfəsi" cərəyanının əsas nümayəndələrindən biri (ö. 1918).
  • 1863 – Aleksandr Qolovin – rus rəssam (ö. 1930).
  • 1875 – Jan Oqyust Mari Tiyo – fransalı tədqiqatçı, Mərkəzi Afrika və Saxara Səhrasının tədqiqatçısı (ö. 1956).
  • 1876 – Anri De Baye-Latur – belçikalı aristokrat, qraf, Beynəlxalq Olimpiya Komitəsinin 3-cü prezidenti (1925-1942) (ö. 1942).
  • 1879 – Alan Xenderson Qardiner – ingilis misirşünas və dilçi (ö. 1963).
  • 1880 – İsaak Şönberq, ingilis alim – ingilis televiziya sisteminin əsasını təşkil edən kəşfin müəllifi, Böyük Britaniya lordu (ö. 1963).
  • 1886Oskar Kokoşka – çex əsilli Avstriya rəssamı və yazıçısı, Avstriya ekspressionizminin ədəbiyyatdakı və təsviri incəsənətdəki nəhəng fiqurlarından biri (ö. 1980).
  • 1892Ryunosuke Akutaqava – yapon yazıçı (ö. 1927).
  • 1896 – Dimitris Mitropulos – yunan-amerikalı dirijor, pianoçu, bəstəkar (ö. 1960).
  • 1899 – Erix fon dem Bax – SS oberqruppenfüreri, SS və polis qüvvələrinin generalı (ö. 1972).
  • 1904Qlenn Miller – amerikalı trombonçu, aranjımançı, dünyanın ən tanınmış svinq orkestlərindən biri olan "Qlenn Millerin orkestri"nin (XX əsrin 30-cu illərinin sonu - 40-cı illərinin əvvəli) rəhbəri (ö. 1944).
  • 1910 – Arçer Con Porter Martin – ingilis biokimyaçı və fizika-kimyaçı, 1952-ci il Kimya üzrə Nobel mükafatı laureatı (ö. 2002).
  • 1910 – Devid Nayven – ingilis kinoaktyor, Hollivud aktyoru (ö. 1983).
  • 1917 – Pobert Louell – amerikalı şair, dramaturq və ədəbi tənqidçi, poeziyada tövbə cərəyanının nümayəndəsi (ö. 1977).
  • 1918 – Juan Qulart – Braziliya prezidenti (1961-1964) (ö. 1976).
  • 1921 – Riçard Uilber – amerikalı şair, tərcüməçi (ö. 1976).
  • 1922İsxak Rabin – yəhudi siyasi və hərbi xadim, İsrailin 5-ci və 11-ci baş naziri, 1994-cü il Nobel Sülh mükafatı laureatı (ö. 1995).
  • 1924 – Donald Kent Sleyton – amerikalı astronavr (ö. 1993).
  • 1927 – Harri Belafonte – afroamerikalı müğənni, aktyor və prodüser.
  • 1928 – Seymur Papert – görkəmli amerikalı riyaziyyatçı, proqramçı, pedaqoq, "Loqo" dilinin yaradıcısı.
  • 1928 – Jak Rivett – fransız kinorejissor.
  • 1929 – Georgi Markov – bolqar dissident, yazıçı və jurnalist (ö. 1978).
  • 1934Elmira Qafarova – Bakı şəhər Partiya Komitəsində birinci katibi (1971-1980), Azərbaycan SSR-nin Təhsil naziri (1980-1983), Azərbaycan SSR-nin Xarici İşlər naziri (1983-1987), Azərbaycan SSR Ali Sovetinin sədri (1987-1991), SSRİ Ali Sovetinin deputatı (ö. 1993)
  • 1939 – Leo Brauer – kubalı bəstəkar, gitaraçı, dirijor (ö. 1978).
  • 1943 – Akinori Nakayama – yapon gimnast, dəfələrlə dünya çempionu, altıqat olimpiya çempionu.
  • 1943 – Rəşid Sünyayev – özbək əsilli görkəmli sovet və Rusiya astrofiziki.
  • 1943 – Xose Anxel İribar – ispan futbol qapıçısı, keçən əsrin 60-70-ci illərində Avropanın ən məşhur qapıçılarından biri.
  • 1944 – Rocer Doltri – ingilis müğənni, mahnı müəllifi aktyor.
  • 1945Dilsuz – azərbaycanlı şair, tərcüməçi.
  • 1945 – Dirk Benedikt – amerikalı kino aktyoru.
  • 1947Əsəd Əsədov – azərbaycanlı kino işçisi, səs rejissoru.
  • 1948Hamlet İsaxanlı – azərbaycanlı riyaziyyatçı, fizika-riyaziyyat elmləri doktoru, professor, şair, yazıçı, publisist, tərcüməçi, Xəzər Universitetinin rektoru.
  • 1952 – Martin O'Nil – məşhur Şimali İrlandiyalı futbolçu və futbol məşqçisi.
  • 1952Aydın Dadaşov – azərbaycanlı alim, pedaqoq.
  • 1952Fərman Xəlilov – azərbaycanlı ədəbiyyatşünas, filologiya elmləri namizədi.
  • 1954 – Ron Hovard – amerikalı kinorejissor, prodüser və aktyor.
  • 1956Dalya Qribauskayte – litvalı siyasətçi, Litva prezidenti.
  • 1957Qəmbər Bəybalayev – "Azərpoçt"un baş direktoru.
  • 1958Mədaxil Cavadlı – azərbaycanlı şair, publisist.
  • 1963Tomas Anders (əsl adı Bernd Vayqdunq), tanınmış alman estrada müğənnisi, "Modern Talking" qrupunun solisti.
  • 1963 – Ronald Frensis – kanadalı peşəkar hokkeyçi.
  • 1964Xaqani Qayıblı – azərbaycanlı şair, tərcüməçi.
  • 1964 – Pol Le Quen – fransız futbolçu, Fransa milli futbol komandasının keçmiş oyunçusu, Kamerun milli futbol komandasının baş məşqçisi.
  • 1967 – Aron Vinter – holland futbolçu.
  • 1969Xaviyer Bardem – ispan aktyor.
  • 1973 – Cek Devenport – ingilis kinoaktyor.
  • 1974Timur Vaynşteyn – "Parni iz Baku" ("Bakılı Oğlanlar") Şən və Hazırcavablar Klubu (KVN) komandasının bədii rəhbəri.
  • 1978Censen Ekls – amerikalı kinoaktyor.
  • 1980Anna Semenoviç – tanınmış rus fiqurlu konki sürəni, "Blestyaşie" qrupunun müğənnisi.
  • 1980 – Cimi Traore – malili futbolçu.
  • 1983 – Daniel Karvalyo – braziliyalı futbolçu.
  • 1984 – Aleksandr Stin – isveçli peşəkar hokkeyçi.
  • 1985 – Andreas Ottl – alman futbolçu.
  • 1986 – Conatan Spektor – amerikalı futbolçu.
  • 1989 – Karlos Vela – meksikalı futbolçu, Meksika milli futbol komandasının oyunçusu.
  • 1994Castin Biber – kanadalı müğənni, aktyor və model.

Ölümlər

  • 589 – Müqəddəs Daid – yepiskop, Uelsin müqəddəs himayəçisi (d. 500).
  • 986 – Lotar – Fransa kralı (d. 941).
  • 986 – II İştvan – Macarıstan kralı (d. 1101).
  • 1233 – I Tomas – Savoy qrafı, Pyemont knyazı (d. 1178).
  • 1510 – Fransişku de Almeyda – Hindistanın ilk portuqal vitse-kralı (d. 1450).
  • 1546 – Corc Uişart – şotland kilsə xadimi, reformasiyanın təbliğçisi (d. 1513).
  • 1633Corc Herbert – ingilis şair və natiq (d. 1593).
  • 1643 – Cirolamo Freskobaldi – italyan bəstəkarı və orqan ifaçısı, fuqanın yaradıcılarından biri (d. 1583).
  • 1697Françesko Redi – italyan həkim (d. 1626).
  • 1757 – Edvard Mur – ingilis şair və dramaturq (d. 1712).
  • 1773 – Luici Vanvitelli – italyan memar, barokkonun ən görkəmli nümayəndələrindən biri (d. 1700).
  • 1792II Leopold – Almaniya kralı, Müqəddəs Roma imperiyasının imperatoru (d. 1747).
  • 1841 – Klod-Viktor Perren – Fransa marşalı, de Belluni hersoqu (d. 1764).
  • 1862 – Piter Barlou – ingilis riyaziyyatçı (d. 1776).
  • 1875 – Tristan Korbyer – fransız şair-simvolist, "lənətlənmiş şairlər" qrupunun təmsilçisi (d. 1845).
  • 1879 – Yoaxim Xeer – İsveçrə siyasətçisi, prezidenti, Radikal-Demokrat Partiyasının üzvü (d. 1825).
  • 1881II Aleksandr – 1856-1881-ci illərdə Rusiya imperatoru (d. 1818).
  • 1882 – Teodor Kullak – polyak mənşəli alman pianoçu, bəstəkar, musiqi müəllimi və naşir (d. 1818).
  • 1911 – Yakob Xendrik Van-Qoff – holland kimyaçı, 1911-ci il Kimya üzrə Nobel mükafatı laureatı (d. 1852).
  • 1913Fyodor Korş – rus filoloq, professor, görkəmli dilçi (d. 1843).
  • 1920 – İosif Trumpeldor – yəhudi ictimai və siyasi xadim, başlanğıc dövründə sionist hərəkatının ən tanınmış nümayəndələrindən biri (d. 1880).
  • 1922 – Rafael Moreno Aransadi – ispan futbolçu, hücumçu (d. 1892).
  • 1936 – Mixail Kuzmin – rus şair, nasir, tərcüməçi, bəstəkar (d. 1872).
  • 1938 – Qabriele d’Annunsio – italyan yazıçı, şair, dramaturq, siyasi xadim (d. 1863).
  • 1940 – Anton Tammsaare (Xanzen) – eston yazıçı, tənqidi realizm cərəyanının nümayəndəsi (d. 1878).
  • 1940İsaak Babel
  • 1952 – Mariano Asuela – meksikalı həkim, ədəbi tənqidçi, yazıçı (d. 1873).
  • 1958 – Cakomo Balla – italyan rəssam, futurizm cərəyanının banilərindən biri (d. 1871).
  • 1979 – Mustafa Bərzani – kürd hərbi və siyasi xadim, İraq Kürdüstanındakı milli-azadlıq hərəkatının lideri (d. 1903).
  • 1980 – Diksi Din – tanınmış ingilis futbolçu, İngiltərənin Everton klubunun əfsanəvi hücumçusu (d. 1907).
  • 1984 – Ceki Kuqan – Hollivudun ilk uşaq ulduzu (d. 1914).
  • 1985 – Yucin List – amerikalı pianoçu, pedaqoq (d. 1918).
  • 1991 – Edvin Lənd – amerikalı icadçı, "Polaroid" şirkətinin və "Polaroid" foto kamerasının yaradıcısı (d. 1909).
  • 1995 – Jorj Kyöler – alman immunoloq, 1984-cü il Fiziologiya və Tibb üzrə Nobel mükafatı laureatı (d. 1946).
  • 1995Vladislav Listyev – Rusiya jurnalisti, televiziya aparıcısı ("Vzqlayd" ("Baxış"), "Pole Çudes" ("Möcüzələr meydanı"), "Tema" ("Mövzu") televiziya proqramlarının aparıcısı), Rusiya İctimai Televiziyasının (ORT) ilk baş direktoru (d. 1956).
  • 2005 – Piter Malkin – İsrail kəşfiyyatçısı, Mossadın operativ şöbəsinin rəisi (d. 1927).
  • 2008 – Raul Reyes – FARK-ın (Kolumbiya İnqilabi Silahlı Qüvvələri) liderlərindən biri (d. 1948).
  • 2013Hicran HüseynovAzərbaycan diktoru.

Bayramlar və xüsusi günlər

  • Ümumdünya Yuxu Günü.
  • Ümumdünya Mülki Müdafiə Günü (1972-ci il mart ayının 1-də Beynəlxalq Mülki Müdafiə Təşkilatının yaradılması şərəfinə qeyd edilir. Azərbaycan 1993-cü ildən bu təşkilatın tamhüquqlu üzvüdür).
  • Ümumdünya Pişiklər Günü.
  • Narkomaniya və Narkobizneslə Beynəlxalq Mübarizə Günü (BMT-nin qərarı ilə qeyd olunur).
  • Uelsdə ölkənin himayəçisi Müqəddəs David Günü.
  • Bosniya və Herseqovinada Müstəqillik Günü.
  • İslandiyada Pivə Günü.
  • Marşall adalarında Xatirə Günü.
  • Panamada Konstitusiya Günü.
  • Paraqvayda Qəhrəmanlar Günü.
  • İsveçrənin Nyövşatel kantonunda Respublika Günü.
  • Cənubi Koreyada Müstəqilli Uğrunda Hərəkat Günü (1919-cu ildə Cənubi Koreyada yaponlara qarşı nümayişlərin başlanılması şərəfinə qeyd edilir).
  • Yaponiyada Milli Sülh Uğrunda Mübarizə Günü.
  • Bolqarıstanda Martenisa Bayramı (Mart bayramı).
  • MoldovadaRumıniyada Mertsişor Bayramı (Baharın gəlişi).
  • Milli Donuzlar günü (ABŞ)

mart, fevral, mart, aprel1, 1415, 2122, 2829, qriqorian, təqvimi, ilə, ilin, uzun, illərdə, günü, ilin, sonuna, gün, qalır, qədim, roma, təqviminə, görə, martın, ilin, ayının, günü, adını, müharibə, allahı, marsın, adından, götürmüşdür, qayda, olaraq, aydan, e. Fevral Mart Aprel1 2 3 4 5 6 78 9 10 11 12 13 1415 16 17 18 19 20 2122 23 24 25 26 27 2829 30 31 1 mart Qriqorian teqvimi ile ilin 60 ci uzun illerde 61 ci gunu Ilin sonuna 305 gun qalir Qedim Roma teqvimine gore martin 1 i ilin ilk ayinin ilk gunu idi Ay oz adini muharibe Allahi Marsin adindan goturmusdur Bir qayda olaraq bu aydan etibaren romalilar herbi yuruslere baslayirdilar Buna aylarin adlarinin ozu de subutdur dekabr deka on sozunden oktyabr okta sekkiz sozunden ve s yaranmisdir Roma imperiyasinda xacperestliyin tesekkul tapmasi ile ilin baslangici yanvarin 1 i Isa Mesihin anadan olmasindan sonra 8 ci gun sayilmaga basladi yehudi adet enenelerine gore oglan usaqlari anadan olandan sekkiz gun sonra onlari sunnet edirler ve o sexsiyyet olur Ibrahimin Avraam buyruqlarina uygun yasamaga baslayir Mundericat 1 Ehemiyyetli hadiseler 1 1 Dunyada olan hadiseler 1 2 Azerbaycanda olan hadiseler 2 Dogumlar 3 Olumler 4 Bayramlar ve xususi gunlerEhemiyyetli hadiseler RedakteDunyada olan hadiseler Redakte 1324 Lukosisterna yaxinliginda araqonlular ve sardiniyalilar arasinda doyus bas vermisdir 1325 Moskva Rusiyanin kilse merkezine cevrilmisdir Moskva knyazi Ivan Kalita mitropolit Pyotru iqametgahi Vladimirden Moskvaya kocurmeye razi sala bilmisdir 1360 Ingiltere krali III Eduard 16 funta 19 yasli Ceffri Coseri fransiz esirliyinden azad etmisdir Ceffri Coser sonralar kralin kamardineri silah dasiyani ve en nehayet Ingilterenin en gorkemli sairlerinden biri olmusdur 1382 Parisde vergi yiganlar kutlevi sekilde doyulmusler 1420 Roma Papasi V Martin xacperestleri cex qusitlerine qarsi xac yuruslerine cagirmisdir 1498 Vasko da Qama uzub Mozambike yetismisdir 1555 Nostradamus ozunun oncegormeler kitabini nesr etdirmisdir 1565 Braziliyada portuqal koloniyasi olan Rio de Janeyro yaradilmisdir 1 ilden sonra seherde artiq 4000 nefer ehalisi olmusdur 1638 Simali Amerikaya Isvecden ilk muhacirler gelmisdir 1692 Salamda ABS in Massacusets stati hakimiyyet daireleri Sara Qudu Sara Osbornu ve qul qadin Titubani cadugerlikde ittiham etmisler Sonraki aylarda 150 qadin ve kisi anoloji ittihamla hebsxanalara doldurulmus onlardan 19 u edam olunmusdur 1711 Ingilis jurnali Spekteytor un ilk nomresi isiq uzu gormusdur 1767 Kral III Karl yezuit ordeni numayendelerini Ispaniyadan qovmusdur 1780 ABS da Pensilvaniya koleliyi qadagan eden ilk stat olmusdur 1790 ABS da ilk defe ehalinin siyahiyaalinmasi aparilmisdir Onun neticelerine gore olkenin zenci qullar da daxil olmaqla 3 929 214 nefer ehalisi olmusdur Hindular siyahiya alinmamislar 1799 Sankt Peterburqda vals oynamaq qadagan edilmisdir 1803 Ohayo ABS in 17 ci stati olmusdur 1810 Rusiya imperatoru I Aleksandr oz manifesti ile Abxaziyanin Rusiyaya birlesdirildiyini elan etmisdir 1845 ABS prezidenti Con Tayler Texasin ABS yurisdiksiyasina daxil olmasi haqqinda qanun imzalamisdir Texas erazisi uzun iller ABS ve Meksika arasinda mubahiselerin predmeti olmusdur 12 ile yaxin Texas ABS Belcika Niderland Ingiltere ve Fransa terefinden taninmis musteqil dovlet kimi fealiyyet gostermisdir 1867 Nebraska ABS in 37 ci stati olmusdur 1869 Dmitri Mendeleyev kimyevi elementlerin onlarin atom cekisine ve kimyevi uygunluqlarina gore dovri cedvelini tertib etmisdir 1872 ABS Konqresinin qerari ile Yelloustounda dunyada ilk milli park yaradilmisdir 1880 Alp daglarinda dunyada ilk neheng demiryolu tuneli olan Sen Qotardin tikintisi tamamlanmisdir 1881 Rusiya imperatoru II Aleksandr qetle yetirilmisdir 1912 Albert Berri Sent Luisde dunyada ilk defe parasutle teyyareden tullanmisdir 460 m hundurlukden 1920 ABS da demir yollarinin evvelki sahiblerine qaytarilmasini nezerde tutan Es Kammis qanunu qebul edilmisdir 1921 Kronstaddaki Baltik denizcilerinin Bolseviklersiz Sovetler ugrunda suari altinda qiyami baslamisdir 1927 Italiya banki millilesdirilmisdir 1927 Britaniya hokumeti Nyufaundlendin Labrador yarimadasina huququnu tanimisdir Bu yarimada uzerinde huququnun taninmasina Kvebek de calisirdi 1928 ABS da hekim Herbert Evans altinci vitamini kesf etmis vitamin F adlandirilmisdir 1930 Moskva Aviasiya Institutu tesis edilmisdir 1935 Almaniya resmen lyuftvaffenin Almaniya herbi hava quvvelerinin movcud oldugunu elan etmisdir 1935 Kecirilen plebisitin neticelerine gore Saar vilayeti yeniden Almaniyanin terkibine daxil olmusdur 1920 ci ilden bu vilayet Milletler Liqasinin idareciliyi altindaydi 1939 ABS general Frankonun hokumetini resmen tanimisdir 1941 Dunyada ilk kommersiya FM radiosu Nesvildeki W47NV radiostansiyasini verilislerini yayimlamaga baslamisdir 1941 fasist Almaniyasinin tezyiqi ile Bolqaristan Ucler Ittifaqi na daxil olmusdur 1943 Nyu Yorkda Avropa yehudilerine destek vermek meqsedi ile kutlevi numayis kecirilmisdir 1947 Beynelxalq Falyuta Fondu fealiyyete baslamisdir 1959 Turkiye Basketbol Federasiyasi resmen yaradilmisdir 1960 Qvineya frank zonasindan cixib oz milli valyutasini dovriyyeye buraxmisdir 1961 ABS prezidenti Con Kennedi Sulh Korpusunun yaradildigini elan etmisdir 1962 Qarden sitide Miciqan hazirda Amerikada en neheng ticaret sebekelerinden biri olan Key Mart in ilk magazasi acilmisdir 1962 Nyu Yorkun Con Kennedi adina Beynelxalq Hava limaninda Boinq 707 teyyaresinin qezaya ugramasi neticesinde 95 sernisin ve 12 heyet uzvu helak olmusdur 1966 Sovet avtomatik planetlerarasi stansiya olan Venera 3 dunyada ilk defe Venera planetinin sethine yaxinlasmisdir 1970 Zimbabve Britaniyadan oz musteqilliyini elan etmisdir 1976 Boyuk Britaniya parlamenti tehlukesizlik kemerlerinden istifadeni mecburi eden yeni yol hereketi qaydalarini tesdiq etmisdir 1980 Pentaqonun emri ile cevik quvveler in formalasdirilmasina baslanilmisdir 1990 SSRI ve Vatikan arasinda daimi numayendeliker seviyyesinde diplomatik elaqeler yaradilmisdir 1991 Donbass medencileri Mixail Qorbacovun ilk defe istefa telebleri ireli surulen tetile baslamislar 1994 Gurcustan parlamenti Gurcustanin MDB ye girmesi haqqinda senedi ratifikasiya etmisdir 1995 Qazaxistan prezidenti Qazaxistan Xalqlarinin Assambleyasinin teskili haqqinda ferman imzalamisdir 1995 Ermenistanda dovlet mulkiyyetinin ozellesdirilmesine baslanilmisdir 2001 Rusiya ve Gurcustan arasinda genis miqyasli viza rejimi tetbiq olunmusdur Azerbaycanda olan hadiseler Redakte 1928 Viska qezeti nesre baslamisdir 2012 Quba hadiseleri 2012 Dogumlar Redakte40 Mark Valeri Marsial romali sair epiqrammaci o 102 104 1278 Sultan Mehemmed Xudabende Olcaytu xan elxanli sultani o 1316 1445 Sandro Botticelli italyan ressam toskan mektebinin numayendesi o 1510 1456 II Ulaslo Cexiya ve Macaristan krali o 1516 1547 Rudolf Qoklenius sonraki protestant neosxolastikasinin numayendesi o 1628 1683 Karolina Brandenburq Ansbaxli Ansbax Knyazliginin sahzadesi II Georqun heyat yoldasi 1727 ci ilden Boyuk Britaniyanin ve Irlandiyanin kralicasi o 1737 1769 Fransua Severen Marso Deqravye fransiz general o 1796 1810 bezi menbelere gore 22 fevralda Frederik Sopen gorkemli polyak bestekar ve pianocu musiqide romantizm cereyaninin numayendesi o 1849 1837 Uilyam Din Xouells amerikali yazici ve edebi tenqidci o 1920 1845 Fyodor Pirotski taninmis rus elektrotexnik o 1898 1858 Georq Zimmel alman filosof ve sosioloq sonraki heyat felsefesi cereyaninin esas numayendelerinden biri o 1918 1863 Aleksandr Qolovin rus ressam o 1930 1875 Jan Oqyust Mari Tiyo fransali tedqiqatci Merkezi Afrika ve Saxara Sehrasinin tedqiqatcisi o 1956 1876 Anri De Baye Latur belcikali aristokrat qraf Beynelxalq Olimpiya Komitesinin 3 cu prezidenti 1925 1942 o 1942 1879 Alan Xenderson Qardiner ingilis misirsunas ve dilci o 1963 1880 Isaak Sonberq ingilis alim ingilis televiziya sisteminin esasini teskil eden kesfin muellifi Boyuk Britaniya lordu o 1963 1886 Oskar Kokoska cex esilli Avstriya ressami ve yazicisi Avstriya ekspressionizminin edebiyyatdaki ve tesviri incesenetdeki neheng fiqurlarindan biri o 1980 1892 Ryunosuke Akutaqava yapon yazici o 1927 1896 Dimitris Mitropulos yunan amerikali dirijor pianocu bestekar o 1960 1899 Erix fon dem Bax SS oberqruppenfureri SS ve polis quvvelerinin generali o 1972 1904 Qlenn Miller amerikali tromboncu aranjimanci dunyanin en taninmis svinq orkestlerinden biri olan Qlenn Millerin orkestri nin XX esrin 30 cu illerinin sonu 40 ci illerinin evveli rehberi o 1944 1910 Arcer Con Porter Martin ingilis biokimyaci ve fizika kimyaci 1952 ci il Kimya uzre Nobel mukafati laureati o 2002 1910 Devid Nayven ingilis kinoaktyor Hollivud aktyoru o 1983 1917 Pobert Louell amerikali sair dramaturq ve edebi tenqidci poeziyada tovbe cereyaninin numayendesi o 1977 1918 Juan Qulart Braziliya prezidenti 1961 1964 o 1976 1921 Ricard Uilber amerikali sair tercumeci o 1976 1922 Isxak Rabin yehudi siyasi ve herbi xadim Israilin 5 ci ve 11 ci bas naziri 1994 cu il Nobel Sulh mukafati laureati o 1995 1924 Donald Kent Sleyton amerikali astronavr o 1993 1927 Harri Belafonte afroamerikali mugenni aktyor ve produser 1928 Seymur Papert gorkemli amerikali riyaziyyatci proqramci pedaqoq Loqo dilinin yaradicisi 1928 Jak Rivett fransiz kinorejissor 1929 Georgi Markov bolqar dissident yazici ve jurnalist o 1978 1934 Elmira Qafarova Baki seher Partiya Komitesinde birinci katibi 1971 1980 Azerbaycan SSR nin Tehsil naziri 1980 1983 Azerbaycan SSR nin Xarici Isler naziri 1983 1987 Azerbaycan SSR Ali Sovetinin sedri 1987 1991 SSRI Ali Sovetinin deputati o 1993 1939 Leo Brauer kubali bestekar gitaraci dirijor o 1978 1943 Akinori Nakayama yapon gimnast defelerle dunya cempionu altiqat olimpiya cempionu 1943 Resid Sunyayev ozbek esilli gorkemli sovet ve Rusiya astrofiziki 1943 Xose Anxel Iribar ispan futbol qapicisi kecen esrin 60 70 ci illerinde Avropanin en meshur qapicilarindan biri 1944 Rocer Doltri ingilis mugenni mahni muellifi aktyor 1945 Dilsuz azerbaycanli sair tercumeci 1945 Dirk Benedikt amerikali kino aktyoru 1947 Esed Esedov azerbaycanli kino iscisi ses rejissoru 1948 Hamlet Isaxanli azerbaycanli riyaziyyatci fizika riyaziyyat elmleri doktoru professor sair yazici publisist tercumeci Xezer Universitetinin rektoru 1952 Martin O Nil meshur Simali Irlandiyali futbolcu ve futbol mesqcisi 1952 Aydin Dadasov azerbaycanli alim pedaqoq 1952 Ferman Xelilov azerbaycanli edebiyyatsunas filologiya elmleri namizedi 1954 Ron Hovard amerikali kinorejissor produser ve aktyor 1956 Dalya Qribauskayte litvali siyasetci Litva prezidenti 1957 Qember Beybalayev Azerpoct un bas direktoru 1958 Medaxil Cavadli azerbaycanli sair publisist 1963 Tomas Anders esl adi Bernd Vayqdunq taninmis alman estrada mugennisi Modern Talking qrupunun solisti 1963 Ronald Frensis kanadali pesekar hokkeyci 1964 Xaqani Qayibli azerbaycanli sair tercumeci 1964 Pol Le Quen fransiz futbolcu Fransa milli futbol komandasinin kecmis oyuncusu Kamerun milli futbol komandasinin bas mesqcisi 1967 Aron Vinter holland futbolcu 1969 Xaviyer Bardem ispan aktyor 1973 Cek Devenport ingilis kinoaktyor 1974 Timur Vaynsteyn Parni iz Baku Bakili Oglanlar Sen ve Hazircavablar Klubu KVN komandasinin bedii rehberi 1978 Censen Ekls amerikali kinoaktyor 1980 Anna Semenovic taninmis rus fiqurlu konki sureni Blestyasie qrupunun mugennisi 1980 Cimi Traore malili futbolcu 1983 Daniel Karvalyo braziliyali futbolcu 1984 Aleksandr Stin isvecli pesekar hokkeyci 1985 Andreas Ottl alman futbolcu 1986 Conatan Spektor amerikali futbolcu 1989 Karlos Vela meksikali futbolcu Meksika milli futbol komandasinin oyuncusu 1994 Castin Biber kanadali mugenni aktyor ve model Olumler Redakte589 Muqeddes Daid yepiskop Uelsin muqeddes himayecisi d 500 986 Lotar Fransa krali d 941 986 II Istvan Macaristan krali d 1101 1233 I Tomas Savoy qrafi Pyemont knyazi d 1178 1510 Fransisku de Almeyda Hindistanin ilk portuqal vitse krali d 1450 1546 Corc Uisart sotland kilse xadimi reformasiyanin tebligcisi d 1513 1633 Corc Herbert ingilis sair ve natiq d 1593 1643 Cirolamo Freskobaldi italyan bestekari ve orqan ifacisi fuqanin yaradicilarindan biri d 1583 1697 Francesko Redi italyan hekim d 1626 1757 Edvard Mur ingilis sair ve dramaturq d 1712 1773 Luici Vanvitelli italyan memar barokkonun en gorkemli numayendelerinden biri d 1700 1792 II Leopold Almaniya krali Muqeddes Roma imperiyasinin imperatoru d 1747 1841 Klod Viktor Perren Fransa marsali de Belluni hersoqu d 1764 1862 Piter Barlou ingilis riyaziyyatci d 1776 1875 Tristan Korbyer fransiz sair simvolist lenetlenmis sairler qrupunun temsilcisi d 1845 1879 Yoaxim Xeer Isvecre siyasetcisi prezidenti Radikal Demokrat Partiyasinin uzvu d 1825 1881 II Aleksandr 1856 1881 ci illerde Rusiya imperatoru d 1818 1882 Teodor Kullak polyak menseli alman pianocu bestekar musiqi muellimi ve nasir d 1818 1911 Yakob Xendrik Van Qoff holland kimyaci 1911 ci il Kimya uzre Nobel mukafati laureati d 1852 1913 Fyodor Kors rus filoloq professor gorkemli dilci d 1843 1920 Iosif Trumpeldor yehudi ictimai ve siyasi xadim baslangic dovrunde sionist herekatinin en taninmis numayendelerinden biri d 1880 1922 Rafael Moreno Aransadi ispan futbolcu hucumcu d 1892 1936 Mixail Kuzmin rus sair nasir tercumeci bestekar d 1872 1938 Qabriele d Annunsio italyan yazici sair dramaturq siyasi xadim d 1863 1940 Anton Tammsaare Xanzen eston yazici tenqidi realizm cereyaninin numayendesi d 1878 1940 Isaak Babel 1952 Mariano Asuela meksikali hekim edebi tenqidci yazici d 1873 1958 Cakomo Balla italyan ressam futurizm cereyaninin banilerinden biri d 1871 1979 Mustafa Berzani kurd herbi ve siyasi xadim Iraq Kurdustanindaki milli azadliq herekatinin lideri d 1903 1980 Diksi Din taninmis ingilis futbolcu Ingilterenin Everton klubunun efsanevi hucumcusu d 1907 1984 Ceki Kuqan Hollivudun ilk usaq ulduzu d 1914 1985 Yucin List amerikali pianocu pedaqoq d 1918 1991 Edvin Lend amerikali icadci Polaroid sirketinin ve Polaroid foto kamerasinin yaradicisi d 1909 1995 Jorj Kyoler alman immunoloq 1984 cu il Fiziologiya ve Tibb uzre Nobel mukafati laureati d 1946 1995 Vladislav Listyev Rusiya jurnalisti televiziya aparicisi Vzqlayd Baxis Pole Cudes Mocuzeler meydani Tema Movzu televiziya proqramlarinin aparicisi Rusiya Ictimai Televiziyasinin ORT ilk bas direktoru d 1956 2005 Piter Malkin Israil kesfiyyatcisi Mossadin operativ sobesinin reisi d 1927 2008 Raul Reyes FARK in Kolumbiya Inqilabi Silahli Quvveleri liderlerinden biri d 1948 2013 Hicran Huseynov Azerbaycan diktoru Bayramlar ve xususi gunler RedakteUmumdunya Yuxu Gunu Umumdunya Mulki Mudafie Gunu 1972 ci il mart ayinin 1 de Beynelxalq Mulki Mudafie Teskilatinin yaradilmasi serefine qeyd edilir Azerbaycan 1993 cu ilden bu teskilatin tamhuquqlu uzvudur Umumdunya Pisikler Gunu Narkomaniya ve Narkobiznesle Beynelxalq Mubarize Gunu BMT nin qerari ile qeyd olunur Uelsde olkenin himayecisi Muqeddes David Gunu Bosniya ve Herseqovinada Musteqillik Gunu Islandiyada Pive Gunu Marsall adalarinda Xatire Gunu Panamada Konstitusiya Gunu Paraqvayda Qehremanlar Gunu Isvecrenin Nyovsatel kantonunda Respublika Gunu Cenubi Koreyada Musteqilli Ugrunda Herekat Gunu 1919 cu ilde Cenubi Koreyada yaponlara qarsi numayislerin baslanilmasi serefine qeyd edilir Yaponiyada Milli Sulh Ugrunda Mubarize Gunu Bolqaristanda Martenisa Bayrami Mart bayrami Moldovada ve Ruminiyada Mertsisor Bayrami Baharin gelisi Milli Donuzlar gunu ABS Menbe https az wikipedia org w index php title 1 mart amp oldid 4630064, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.