
İşə qəbul (ing. Recruitment) — təşkilatların və ya şirkətlərin vakansiyaları doldurmaq məqsədilə potensial namizədləri müəyyən etməsi, cəlb etməsi və seçməsi prosesi. Bu proses işəgötürənin ehtiyac duyduğu ixtisas və bacarıqlara uyğun namizədlərin tapılması və qiymətləndirilməsini əhatə edir. İşə qəbul insan resursları idarəçiliyinin əsas funksiyalarından biridir və təşkilatın səmərəliliyində mühüm rol oynayır.
Tarixi
| ]İşə qəbul prosesi insan əmək münasibətlərinin formalaşması ilə birlikdə təşəkkül tapmışdır. Ənənəvi cəmiyyətlərdə işə qəbul əsasən şəxsi əlaqələr və sosial çevrə vasitəsilə həyata keçirilirdi.Sənaye inqilabı dövründə fabrik və müəssisələrin artması nəticəsində strukturlaşdırılmış işə qəbul formaları inkişaf etdi. XX əsrin ortalarında insan resursları idarəetməsinin ayrıca bir sahə kimi formalaşması bu prosesə daha elmi və sistemli yanaşmanı gətirdi. XXI əsrdə isə rəqəmsal texnologiyalar və onlayn platformalar işə qəbulun əsas vasitələrinə çevrilmişdir.
Proses mərhələləri
| ]İşə qəbul prosesi bir neçə əsas mərhələdən ibarətdir:
- Tələbatın müəyyənləşdirilməsi – təşkilat hansı vəzifəyə, hansı səriştə və bacarıqlara malik işçiyə ehtiyac olduğunu müəyyən edir.
- Vakansiyanın elan olunması – bu mərhələdə iş elanı uyğun kanallarla yayımlanır (şirkət saytı, iş portalları, sosial media və s.).
- Müraciətlərin toplanması və ilkin baxış – namizədlərdən CV və ərizə formaları qəbul olunur, ilkin uyğunluq qiymətləndirilir.
- Müsahibə və qiymətləndirmə – uyğun namizədlərlə müsahibə keçirilir, bəzi hallarda testlər və praktik tapşırıqlar tətbiq olunur.
- Namizədin seçilməsi və təklifin verilməsi – ən uyğun namizədə iş təklifi edilir və razılaşdırıldıqdan sonra işə qəbul rəsmiləşdirilir.
Müasir yanaşmalar
| ]Müasir dövrdə işə qəbul texnologiya ilə sıx şəkildə bağlıdır.Əsas namizəd izləmə sistemləri (ATS - Applicant Tracking Systems) və Süni intellekt əsasında işləyən seçim alqoritmləri işəgötürənlərə minlərlə müraciət arasında sürətli və effektiv seçim etməyə imkan yaradır. Eyni zamanda, sosial platformalar – xüsusilə LinkedIn – həm namizədlər, həm də işəgötürənlər üçün əsas əlaqə vasitəsinə çevrilmişdir. Bəzi təşkilatlar işə qəbul zamanı “kompetensiya əsaslı müsahibə” və ya “situasiya qiymətləndirmələri” tətbiq edir. Bu yanaşmalar namizədin yalnız bilik və təcrübəsini deyil, həm də qərarvermə, ünsiyyət, adaptasiya kimi yumşaq bacarıqlarını (soft skills) ölçmək üçün nəzərdə tutulur.
İşə qəbul prosesi zamanı və qorunmalıdır. Ayrı-seçkilik (gender, yaş, irq, din və s. əsasında) yolverilməz sayılır. Bir çox ölkələrdə işəgötürənlər bu qaydalara riayət etmədikdə hüquqi məsuliyyət daşıyırlar.
Azərbaycanda işə qəbul
| ]Azərbaycan Respublikası Əmək Məcəlləsi işə qəbul prosesini tənzimləyən əsas hüquqi sənəddir. Dövlət və özəl sektorda işə qəbul fərqli prosedurlarla həyata keçirilir. Dövlət orqanlarında işə qəbul adətən Dövlət İmtahan Mərkəzi və ya müvafiq qurumlar tərəfindən keçirilən müsabiqə və testlər əsasında aparılır. Özəl sektorda isə daha çox açıq vakansiyalar və birbaşa müraciətlər əsasında seçim prosesi həyata keçirilir.
Həmçinin bax
| ]İstinadlar
| ]- Barrick, Murray R.; Parks-Leduc, Laura. "Selection for Fit". Annual Review of Organizational Psychology and Organizational Behavior. 6 (1). 21 yanvar 2019: 171–193. doi:10.1146/annurev-orgpsych-012218-015028. ISSN 2327-0608.
- Sulich, Adam. "Mathematical models and non-mathematical methods in recruitment and selection processes". Reviewed Papers from 17th International Conference. Mekon 2015. 1. 6 fevral 2016. ISBN . 28 yanvar 2025 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 6 iyun 2025.
- [1], Acas. Accessed 7 March 2017
- Pinsker, Joe. "People Who Use Firefox or Chrome Are Better Employees". The Atlantic. 16 mart 2015. 14 mart 2025 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 6 iyun 2025.
- Kramer, Mary. "Need to fill jobs? Don't hunt the 'purple squirrel'". Crain Communications. 7 aprel 2013. İstifadə tarixi: 10 iyun 2016.
- ZALP Global Employee Referral Index 2013 Survey. "ZALP unleashes the power of Employee Referrals". ZALP.com. 1 mart 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 6 iyun 2025.
- Sarah Kathryn Stein; Amir Goldberg; Sameer B. Srivastava. "Distinguishing Round from Square Pegs: Predicting Hiring Based on Pre-hire Language Use" (PDF). 18 iyun 2024 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 6 iyun 2025.
- "How companies and not-for-profit organisations can benefit from video interviewing - TeloInterview". telointerview.com. 12 yanvar 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 yanvar 2018.
- Auguste, Byron. "The majority of Americans lack a college degree. Why do so many employers require one?". The Washington Post. 20 iyul 2021. 18 sentyabr 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 sentyabr 2021.
- Zielinski, Dave. "HR Technology: Referral Booster". Society for Human Resource Management (SHRM). 1 mart 2013.[ölü keçid]
- Sulich, Adam. "SULICH Adam; Mathematical models and non-mathematical methods in recruitment and selection processes". www.academia.edu. 28 yanvar 2025 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 1 fevral 2016.
- "Azərbaycan Respublikası Əmək Məcəlləsi". e-qanun.az (az.). 29 sentyabr 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 6 iyun 2025.
Xarici keçidlər
| ]wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vikipediya azad ensiklopediya Boyuk Britaniya ordusu ucun ise qebul posteri Ise qebul ing Recruitment teskilatlarin ve ya sirketlerin vakansiyalari doldurmaq meqsedile potensial namizedleri mueyyen etmesi celb etmesi ve secmesi prosesi Bu proses isegoturenin ehtiyac duydugu ixtisas ve bacariqlara uygun namizedlerin tapilmasi ve qiymetlendirilmesini ehate edir Ise qebul insan resurslari idareciliyinin esas funksiyalarindan biridir ve teskilatin semereliliyinde muhum rol oynayir Tarixi span Ise qebul prosesi insan emek munasibetlerinin formalasmasi ile birlikde tesekkul tapmisdir Enenevi cemiyyetlerde ise qebul esasen sexsi elaqeler ve sosial cevre vasitesile heyata kecirilirdi Senaye inqilabi dovrunde fabrik ve muessiselerin artmasi neticesinde strukturlasdirilmis ise qebul formalari inkisaf etdi XX esrin ortalarinda insan resurslari idareetmesinin ayrica bir sahe kimi formalasmasi bu prosese daha elmi ve sistemli yanasmani getirdi XXI esrde ise reqemsal texnologiyalar ve onlayn platformalar ise qebulun esas vasitelerine cevrilmisdir Proses merheleleri span Ise qebul prosesi bir nece esas merheleden ibaretdir Telebatin mueyyenlesdirilmesi teskilat hansi vezifeye hansi seriste ve bacariqlara malik isciye ehtiyac oldugunu mueyyen edir Vakansiyanin elan olunmasi bu merhelede is elani uygun kanallarla yayimlanir sirket sayti is portallari sosial media ve s Muracietlerin toplanmasi ve ilkin baxis namizedlerden CV ve erize formalari qebul olunur ilkin uygunluq qiymetlendirilir Musahibe ve qiymetlendirme uygun namizedlerle musahibe kecirilir bezi hallarda testler ve praktik tapsiriqlar tetbiq olunur Namizedin secilmesi ve teklifin verilmesi en uygun namizede is teklifi edilir ve razilasdirildiqdan sonra ise qebul resmilesdirilir Muasir yanasmalar span Muasir dovrde ise qebul texnologiya ile six sekilde baglidir Esas namized izleme sistemleri ATS Applicant Tracking Systems ve Suni intellekt esasinda isleyen secim alqoritmleri isegoturenlere minlerle muraciet arasinda suretli ve effektiv secim etmeye imkan yaradir Eyni zamanda sosial platformalar xususile LinkedIn hem namizedler hem de isegoturenler ucun esas elaqe vasitesine cevrilmisdir Bezi teskilatlar ise qebul zamani kompetensiya esasli musahibe ve ya situasiya qiymetlendirmeleri tetbiq edir Bu yanasmalar namizedin yalniz bilik ve tecrubesini deyil hem de qerarverme unsiyyet adaptasiya kimi yumsaq bacariqlarini soft skills olcmek ucun nezerde tutulur Ise qebul prosesi zamani ve qorunmalidir Ayri seckilik gender yas irq din ve s esasinda yolverilmez sayilir Bir cox olkelerde isegoturenler bu qaydalara riayet etmedikde huquqi mesuliyyet dasiyirlar Azerbaycanda ise qebul span Azerbaycan Respublikasi Emek Mecellesi ise qebul prosesini tenzimleyen esas huquqi seneddir Dovlet ve ozel sektorda ise qebul ferqli prosedurlarla heyata kecirilir Dovlet orqanlarinda ise qebul adeten Dovlet Imtahan Merkezi ve ya muvafiq qurumlar terefinden kecirilen musabiqe ve testler esasinda aparilir Ozel sektorda ise daha cox aciq vakansiyalar ve birbasa muracietler esasinda secim prosesi heyata kecirilir Hemcinin bax span Mesgulluq Emek muqavilesi KaryeraIstinadlar span Barrick Murray R Parks Leduc Laura Selection for Fit Annual Review of Organizational Psychology and Organizational Behavior 6 1 21 yanvar 2019 171 193 doi 10 1146 annurev orgpsych 012218 015028 ISSN 2327 0608 Sulich Adam Mathematical models and non mathematical methods in recruitment and selection processes Reviewed Papers from 17th International Conference Mekon 2015 1 6 fevral 2016 ISBN 978 80 248 3684 3 28 yanvar 2025 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 6 iyun 2025 1 Acas Accessed 7 March 2017 Pinsker Joe People Who Use Firefox or Chrome Are Better Employees The Atlantic 16 mart 2015 14 mart 2025 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 6 iyun 2025 Kramer Mary Need to fill jobs Don t hunt the purple squirrel Crain Communications 7 aprel 2013 Istifade tarixi 10 iyun 2016 ZALP Global Employee Referral Index 2013 Survey ZALP unleashes the power of Employee Referrals ZALP com 1 mart 2017 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 6 iyun 2025 Sarah Kathryn Stein Amir Goldberg Sameer B Srivastava Distinguishing Round from Square Pegs Predicting Hiring Based on Pre hire Language Use PDF 18 iyun 2024 tarixinde arxivlesdirilib PDF Istifade tarixi 6 iyun 2025 How companies and not for profit organisations can benefit from video interviewing TeloInterview telointerview com 12 yanvar 2018 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 12 yanvar 2018 Auguste Byron The majority of Americans lack a college degree Why do so many employers require one The Washington Post 20 iyul 2021 18 sentyabr 2021 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 24 sentyabr 2021 Zielinski Dave HR Technology Referral Booster Society for Human Resource Management SHRM 1 mart 2013 olu kecid Sulich Adam SULICH Adam Mathematical models and non mathematical methods in recruitment and selection processes www academia edu 28 yanvar 2025 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 1 fevral 2016 Azerbaycan Respublikasi Emek Mecellesi e qanun az az 29 sentyabr 2022 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 6 iyun 2025 Xarici kecidler span Vikilugetde Recruitment movzusuna dair melumatlar var MesgulluqTesnifatlarAkademik vezife tutma Tesadufi mesgulluq Muveqqeti isler Tam stat is Layihe esasli isci Is bolgusu Yarimstat is Ferdi sahibkarliq Elave is Pesekar isci Musteqil podratci Emekci Emek haqqi ile isIse qebulTercumeyi hal Emek muqavilesi Musahibe Tovsiye mektubu Ise qebul RezumeRollarKooperativ Isci Isegoturen Is Nezaretci KonullulukEmekci sinifKaryera ve tehsilHobbi Koucinq Tehsil Fasilesiz tehsil Elektron tehsil Magistratura Lisenziya Mentorluq Pese OperatorDavamiyyetFasile iliIs cedveliCagiris novbesine bax Uzaqdan is Is vaxtiEmek haqqi ve maasGelir vergisi Yasamaq ucun kifayet qeder emek haqqi Minimum emek haqqiIsci mukafatlariIllik mezuniyyet Heyat sigortasi PensiyaEmeyin tehlukesizliyi ve saglamliqErqonomikaBeraber imkanlarMusbet ayriseckilik Suse tavanQanun pozuntulariQiymetlendirmeIstekKolelik Insan alveriIsden cixarilmaIsden cixarilma TeqaudIssizlikIqtisadi bohran Tam mesgulluq Filips eyrisi Resessiya Struktur issizlikDovlet proqramlariTarixi ABS Hemcinin baxDiger sablonlar Lugetler ve ensiklopediyalarBoyuk katalan Boyuk katalan Boyuk norvec Britannica onlayn Normativ yoxlamaBNF 11959243w GND 4121462 6 LCCN sh85111997 LNB 000146000 Kateqoriyalar MesgulluqEmek munasibetleriInsan resurslarinin idare edilmesiInsan resurslari