| Qatranlı likvidambar | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| | ||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||
| Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Cins: Növ: Qatranlı likvidambar | ||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
| ||||||||||
Qatranlı likvidambar (lat. Liquidambar styraciflua) — bitkilər aləminin daşdələnçiçəklilər dəstəsinin altingiyakimilər fəsiləsinin likvidambar cinsinə aid bitki növü.
Təbii yayılması
| ]Nyu-York ştatının cənub hissəsi, cənubda Floridanın mərkəzi hissəsi, Meksika körfəzinin şimal sahilinə və Şərqi Texasa qədər yayılmışdır.
Botaniki təsviri
| ]Qatranlı likvidambar hündürlüyü 20-35 m, gövdəsinin diametri 2 m-dək olan piramidal çətirli ağacdır.Qabığı boz-qonur, yarıqlıdır. Budaqları parlaq yaşıldan sarı-qonuradək müxtəlif çalarlıdır. Uc tumurcuğu iri, yaşıl və ya narıncı qonur pulcuqlarla örtülmüşdür. Yarpaqları əlvari-qanadlı, uzunluğu 7-25 sm, enli, kənarları xırda dişli, uzunluğu 6-10 sm olan saplaqda yerləşir. Yarpaqları 5-7 qanadlı, növbəlidir. Çiçəkləri birevli, xırda, az, qırmızı çalarlıdır. Dişi çiçəkləri saplaqda oturur və şarşəkilli başcıqla örtülmüşdür. Erkək çiçəkləri salxıma yığılmışdır. Bitki yazda çiçəkləyir. Meyvəsi iynəli, diametri 2,5-4 sm, çoxsaylı (20-50) qutucuqlardan ibarətdir. Hər qutucuqda 1-2 xırda toxumu vardır.
Ekologiyası
| ]Cənub bölgəsinin aşağı yaruslarda rast gəlinir.
Azərbaycanda yayılması
| ]Turş, gillicəli və ya gilli torpaqda yaxşı bitir. Qələvili torpağı da sevir.
İstifadəsi
| ]Parlaq yarpaqlarına görə dekorativ bitki kimi becərilir. Balzamlı, sakitləşdirici və möhkəmləndirici vasitə hesab edilir. Vaxtilə Meksika imperatorlarının sarayında siqaret çəkmək üçün tütünlə qarışdırılaraq istifadə edilirdi.
İstinadlar
| ]- Linnæi C. Species Plantarum (lat.): Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas. 1753. C. 2. S. 999.
Həmçinin bax
| ]wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vikipediya azad ensiklopediya Qatranli likvidambarElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad Ali bitkilerKlad Coxsporlu bitkilerKlad Borulu bitkilerKlad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad EvdikotlarKlad Bazal evdikotlarKlad SuperrozidlerDeste DasdelenciceklilerFesile AltingiyakimilerCins LikvidambarNov Qatranli likvidambarBeynelxalq elmi adiLiquidambar styraciflua L 1753Sekil axtarisiITIS 19027NCBI 4400EOL 594658 Qatranli likvidambar lat Liquidambar styraciflua bitkiler aleminin dasdelencicekliler destesinin altingiyakimiler fesilesinin likvidambar cinsine aid bitki novu Tebii yayilmasi span Nyu York statinin cenub hissesi cenubda Floridanin merkezi hissesi Meksika korfezinin simal sahiline ve Serqi Texasa qeder yayilmisdir Botaniki tesviri span Qatranli likvidambar hundurluyu 20 35 m govdesinin diametri 2 m dek olan piramidal cetirli agacdir Qabigi boz qonur yariqlidir Budaqlari parlaq yasildan sari qonuradek muxtelif calarlidir Uc tumurcugu iri yasil ve ya narinci qonur pulcuqlarla ortulmusdur Yarpaqlari elvari qanadli uzunlugu 7 25 sm enli kenarlari xirda disli uzunlugu 6 10 sm olan saplaqda yerlesir Yarpaqlari 5 7 qanadli novbelidir Cicekleri birevli xirda az qirmizi calarlidir Disi cicekleri saplaqda oturur ve sarsekilli basciqla ortulmusdur Erkek cicekleri salxima yigilmisdir Bitki yazda cicekleyir Meyvesi iyneli diametri 2 5 4 sm coxsayli 20 50 qutucuqlardan ibaretdir Her qutucuqda 1 2 xirda toxumu vardir Ekologiyasi span Cenub bolgesinin asagi yaruslarda rast gelinir Azerbaycanda yayilmasi span Turs gilliceli ve ya gilli torpaqda yaxsi bitir Qelevili torpagi da sevir Istifadesi span Parlaq yarpaqlarina gore dekorativ bitki kimi becerilir Balzamli sakitlesdirici ve mohkemlendirici vasite hesab edilir Vaxtile Meksika imperatorlarinin sarayinda siqaret cekmek ucun tutunle qarisdirilaraq istifade edilirdi Istinadlar span Linnaei C Species Plantarum lat Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas 1753 C 2 S 999 Hemcinin bax span Takson eynilesdirmeleriWikidata Q469652 Wikispecies Liquidambar styraciflua AoFP 3559 APA 2305 BOLD 416347 Calflora 8598 Ecocrop 7343 EoL 594658 EPPO LIQST FEIS liqsty FNA 220007687 GBIF 3152824 GRIN 22379 iNaturalist 49658 IPNI 430718 1 IRMNG 10203831 ITIS 19027 IUCN 33966 MichiganFlora 2941 281024 NBN NBNSYS0500000235 NCBI 4400 NZOR 5e1ad59b 9416 4ebd bfcb b1666fc79893 4313 Liquidambar styraciflua PFI 8515 Plant List kew 2348877 PLANTS LIST2 POWO urn lsid ipni org names 430718 1 Tropicos 15100008 WFO wfo 0000364015 Kateqoriya LikvidambarGizli kateqoriyalar Vikipediya Kartockasinda yanlis alem gosterilen biologiya meqaleleriVikipediya Vikidatada menbeleri olan meqalelerVikinovlere istinadi olmayan meqalelerTakson sablonu istifade olunan meqalelerTaksonbarda from parametri daxil edilmemis meqaleler25 29 ID olan Taksonbar