fbpx
Wikipedia

Şiəlikdə müqəddəs məkanlar

September 12, 2021

Bütün müsəlmanlar tərəfindən müqəddəs məkan olaraq qəbul edilmiş üç məsciddən əlavə, şiə müsəlmanları Məhəmmədə, onun ailə üzvlərinə (Əhli-beyt) və nəslinə (şiə İmamları da daxil olmaqla), onların səhabələrinə və peyğəmbərlərə aid məkanları da müqəddəs hesab edirlər. Məkkə, Mədinə, Qüdsdən sonra şiələr tərəfindən ən çox ehtiram göstərilən yerlər Nəcəf və Kərbəladır.

Bütün müsəlmanlar tərəfindən qəbul edilmiş müqəddəs məkanlar

Məscidül-Həram (Məkkə)

Məscidül-Həram (ərəb. ا لمسجد الحرام‎‎; trans.: Məscidül-həram; azərb. Hörmətli məscid‎) Səudiyyə Ərəbistanının Məkkə şəhərində yerləşir və İslam dünyasının ən böyük məscididir. Bu məscid müsəlmanların hər gün namaz qılmaq üçün üzlərini çevirdikləri (qiblə) Kəbəni əhatə edir və müsəlmanlar tərəfindən Yer üzünün ən müqəddəs məkanı hesab edilir.

Hazırki bina daxili və xarici ibadət yerləri də daxil olmaqla 356 800 m2 (3 841 000 fut2) ərazini əhatə edir və Həcc mövsümündə 820 000-ə qədər ziyarətçini qəbul edə bilir. Həcc mövsümündə məscid çoxsaylı ziyarətçiləri eyni anda qəbul edə bilmir. Ramazan bayramı (Fitr bayramı) namazlarına qatılmaq üçün 2 milyondan çox insan bura toplaşır.

İslam təliminə görə, Allah Qurani-Kərimdə məscid sözünü Qurani-Kərimin nazil olmasından əsrlər öncə İbrahim və onun nəsli tərəfindən Allaha ibadət evləri olaraq əsası qoyulan məkanlara istinad edərək işlətmişdir. Bu yerlərdən birincisi Məkkədəki Məscidül-Həram, ikincisi isə Qüdsdəki (Yerusəlim) Məscidül-Əqsadır. İbrahim və İsmail tərəfindən əsası qoyulmuş Kəbə ərazisi Məkkə və Qüdsün 630-638-ci illər ərzində müsəlmanların nəzarətinə keçməsindən əvvəl politeist qeyri-müsəlman ərəblər tərəfindən istifadə edilmişdir.

  (Ya Rəsulum!) Yadına sal ki, bir zaman İbrahimə Kəbənin yerini bildirib belə buyurmuşduq: “Mənə heç bir şeyi şərik qoşma, evimi təvaf edənlər, namaza duranlar, rüku edən və səcdəyə qapananlar (namaz qılanlar) üçün (bütlərdən) təmizlə!”
Quran, 22-ci surə (əl-Həcc), 26-cı ayə 		 
  Onu da yadına sal ki, İbrahim və İsmail evin (Kəbənin) bünövrəsini ucaltdıqları zaman: “Ey Rəbbimiz! (Bu xeyirli işi) bizdən qəbul et, Sən, doğrudan da, (hər şeyi) eşidənsən, bilənsən!” – deyə dua etdilər.
Quran, 2-ci surə (əl-Bəqərə), 127-ci ayə 		 

Məscidül-Nəbi

Məscidül-Nəbi (ərəb. المسجد النبوي‎‎‎; trans.: Məscidun-nəbəvi; azərb. Peyğəmbər məscidi‎) Səudiyyə Ərəbistanının Mədinə şəhərində yerləşir və İslamda ikinci ən müqəddəs məkan hesab edilir.

Bina əslən Məhəmmədin evi olmuşdur. O, Mədinəyə hicrət etdikdən (köçdükdən) sonra burada məskunlaşmış və sonradan torpaq üzərində məscid tikmişdir. O özü də ağır tikinti prosesində iştirak etmişdir. Orijinal məscid açıq hava binası (üstü açıq bina) idi və qadın-kişi ərazilərinə ayrılmamışdı. Məsciddə həmçinin icma mərkəzi, məhkəmə və dini məktəb (mədrəsə) də fəaliyyət göstərirdi. Quran öyrədən şəxslər üçün xitabət kürsüsü də ucaldılmışdı. Məscidin baş planı bütün dünyada bir çox məscidlərin tikilməsi üçün əsas rolunu oynamışdır. Məscidin özü Məhəmməd tərəfindən tikdirilib və ondan sonrakı rəhbərlər isə buranı genişləndirmiş və bəzəmişlər. Bu məkanın ən mühüm xüsusiyyəti Yaşıl Gümbəzdir, hansı ki, yerləşmə baxımından Məscidin mərkəzinə (Məhəmmədin qəbri üzərinə) düşür. Bu gümbəz 1817-ci ildə tikilib, 1839-cu ildə isə yaşıl rəngə boyanıb və Peyğəmbər Gümbəzi kimi tanınır.

Məscidül-Əqsa

Məscidül-Əqsa (ərəb. المسجد الاقصى‎‎; trans.: əl-məscidul-əqsa; azərb. Ən uzaq məscid‎), həmçinin Əl-Əqsa kimi tanınır. Bu məscid həm şiə, həm də sünni müsəlmanları nəzdində müqəddəs sayılır və Qüdsün Qədim Şəhər ərazisində yerləşir. Gümüş gümbəzli məscid (əl-Əqsa) yerləşən ərazi Qübbətüs-Səhra ilə birlikdə əl-Həram əş-Şərif, yaxud Beytül-Müqəddəs (Müqəddəs ev) adlanır.

Müsəlmanların inancına görə, Merac gecəsi Məhəmməd Məkkədəki Məscidül-Həramdan Məscidül-Əqsaya Buraq adlı minik heyvanı ilə gedib. İslam rəvayətlərinə görə Məhəmməd hicrətdən sonrakı 17-ci aya, yəni Allah Kəbəni qiblə qərar verənə qədər Məscidül-Əqsaya tərəf namaz qılırdı.

Bütün şiələr tərəfindən qəbul edilmiş müqəddəs məkanlar

İmam Əli məscidi

İmam Əli məscidi İraqın Nəcəf şəhərində yerləşir. Bu məscidin içində birinci şiə imamı Əli ibn Əbu Talibin qəbri yerləşir.

Həmçinin şiə müsəlmanlarına görə bu məsciddə aşağıdakı şəxslərin də qəbirləri var:

Əli Məhəmmədin əmisioğlu və kürəkəni idi. Şiə əqidəsinə görə o, birinci qanuni xəlifə və Məhəmmədin təntənəli şəkildə elanı ilə birinci imam hesab edilir. Hər il buraya ən azı 8 milyon ziyarətçi axın edir və növbəti illərdə ziyarətçilərin sayının 20 milyona çatacağı gözlənilir.

Bir çox şiə inanır ki, Əli öz qəbrinin düşmənlərinə məlum olmaması üçün öz dostlarından və ailəsindən onu gizli dəfn etmələrini xahiş etmişdi. Güman edilir ki, bu sirr daha sonra Abbasilər xilafəti zamanında 6-cı şiə imamı Cəfər əs-Sadiq tərəfindən aşkara çıxarılmışdır. Şiələrin əksəriyyəti Əlinin Nəcəfdəki İmam Əli məscidində dəfn edildiyini qəbul edirlər.

Həmçinin 6-cı imam Cəfər əs-Sadiqdən rəvayət olunur ki, İmam Əli məscidi 5 müqəddəs məkanın (Məkkə, Mədinə, İmam Əli məscidi (Nəcəf), İmam Hüseyn hərəmi (Kərbəla) və Xanım Məsumə hərəmi (Qum)) üçüncüsüdür.

  Allah Nəcəfi peyğəmbərlərə yurd olaraq seçdi. Allaha and olsun ki, pak cəddi (babası) Adəm və Nuhdan sonra orada Əmir əl-Möminin Əlidən daha şərəfli bir kəs yaşamadı.
Cəfər əs-Sadiq
  

İmam Hüseyn hərəmi

 
İmam Hüseyn türbəsinin Əbülfəzl Abbas məscidindən görünüşü.

İraqın Kərbəla şəhərində yerləşən İmam Hüseyn hərəmində aşağıdakı şəxslərin qəbirləri var:

Məscid 680-ci ildə Kərbəla döyüşündə Hüseynin öldürüldüyü yerdə, qəbri üzərində inşa edilib. Hər il milyonlarla insan Hüseynin öldürüldüyü Aşura gününü burada keçirmək üçün Kərbəlaya ziyarət edir. Kərbəlanın məqamını açıqlayan bir çox şiə rəvayətləri mövcuddur:

  Sənin nəvən Hüseynin və onun ailəsinin öldürüləcəyi Kərbəla, Yer üzərində ən xeyirli və ən müqəddəs məkandır və o, Cənnət vadilərindən biridir.
  
  Allah-Təala Kəbəni xəlq edərək ziyarətgah qərar verməzdən iyirmi dörd min il əvvəl Kərbəlanı bərəkətli bir ziyarətgah qərar vermişdi. Həqiqətən o (Kərbəla) ulduzların Yer üzərindəki insanlar üçün parladığı kimi Cənnət bağları arasında parlayacaq.
  
  Elə bir gecə keçməz ki, Cəbrail və Mikayıl onu (Hüseyni) ziyarət etməsin.
Cəfər əs-Sadiq]
  

Bəqi qəbiristanlığı

 
Bəqi məzarlığı

Bəqi və ya Cənnətül-Bəqi (ərəb. جنة البقيع‎‎; trans.: Cənnətul-Bəqi; azərb. Bəqi bağı‎) Səudiyyə Ərəbistanının Mədinə şəhərində Məscidül-Nəbinin qarşısında yerləşir və orada aşağıdakı şəxslərin qəbirləri var:

Həmçinin bəzilərinin fikrincə Məhəmmədin qızı Fatimənin əsil qəbri də burada yerləşir.[Mənbə göstərin]

Cənnət əl-Muəlla qəbiristanlığı

 
Cənnət əl-Muəllada Xədicə türbəsi dağıdılmamışdan öncə.

Cənnət əl-Muəlla Səudiyyə Ərəbistanının Məkkə şəhərində yerləşir. Məhəmmədin bir çox qohumlarının qəbri məhz burada yerləşir:

  • Əbdülmanaf ibn Qusai – Məhəmmədin babasının babası.
  • Haşim ibn Əbdülmanaf - Məhəmmədin babasının atası.
  • Əbdülmütəllib - Məhəmmədin babası.
  • Əbu Talib – Məhəmmədin əmisi və Əlinin atası.
  • Xədicə binti Xuveylid – Məhəmmədin 1-ci həyat yoldaşı və Fatimənin anası.
  • Qasım ibn Məhəmməd – Məhəmmədin körpə ikən ölən oğlu.
  • Əminə binti Vəhb (güman edilir) – Məhəmmədin anası.

Xanım Zeynəb məscidi

 
Xanım Zeynəb məscidi

Xanım Zeynəb məscidi Suriyanın paytaxtı Dəməşqdə yerləşir. Məscid Əli və Fatimənin qızları, Məhəmmədin nəvəsi Zeynəbin məzarı üzərində inşa edilmişdir.

Əbülfəzl Abbas məscidi

Əbülfəzl Abbas məscidi İraqın Kərbəla şəhərində İmam Hüseyn hərəminin düz qarşısında yerləşir. Məscid Əlinin və Ümmül-Bəninin oğlanları, Həsən və Hüseynin qardaşı Abbas ibn Əlinin məzarı üzərində inşa edilmişdir.

Hər il milyonlarla insan buranı ziyarət edir və ehtiramlarını nümayiş etdirirlər. Abbasın əsil qəbri ziyarətgahdadır və məqbərənin aşağısındadır.

Müxtəlif sülalərdən olan imperator və krallar Abbasın hərəminə qiymətli hədiyyə və ləl-cəvahirat təklif etmişdirlər. Bu tikili fars və Mərkəzi Asiya memarları tərəfindən layihələşdirilib (dizayn edilib). Mərkəzi armud formalı gümbəz çox nəfis və dəbdəbəli şəkildə bəzədilmiş tikilidir. Onun kənarlarında iki minarə ucaldılıb. Qəbir saf qızıldan olan zərihlə örtülüb və gümüş hasarla əhatə edilib. Döşəmələrə isə İran xalçaları sərilib.

 
Xanım Rüqəyya məscidi

Xanım Rüqəyya məscidi

Suriyanın paytaxtı Dəməşqdə yerləşən Xanım Rüqəyya məscidi Hüseynin qızı, adətən ləqəbi “Rüqəyya” adı ilə çağırılan Səkinə binti Hüseynin məzarı üzərində inşa edilmişdir.

Bab əs-Səğir qəbiristanlığı

 
Bab əs-Səğir

Suriyanın paytaxtı Dəməşqdə yerləşən Bab əs-Səğir qəbirstanlığında Məhəmmədin bir çox qohumları və Kərbəla şəhidləri dəfn edilib:

  • Ümmü Gülsüm binti Əli: Əli və Fatimənin qızları, Məhəmmədin nəvəsi.
  • Bilal ibn Rəbah əl-Həbəşi, ilk azan verən şəxs.
  • Həmidə, Müslim ibn Əqilin qızı.
  • Məymunə, Həsənin qızı.
  • Səkinə (Fatimə əl-Kubra) binti Hüseyn, Hüseynin qızı (kiçik qızı Rüqəyya ilə qarışıq salınmamalıdır.).
  • Əsma bint Umeys, Əbu Talibin oğlu və Əlinin qardaşı Cəfər ibn Əbu Talibin həyat yoldaşı.
  • Abdullah ibn Zeynülabidin, Zeynülabidinin oğlu.

İmamların ailələrinə məxsus digər türbələr

İmamların nəslindən olan şəxslərə mənsub bir çox türbələr var ki, bunlara adətən İmamzadə deyilir:

Məhəmmədlə əlaqəli digər məkanlar

İmamlarla, peyğəmbərlərlə və Kərbəla ilə əlaqəli digər məkanlar

 
Hüseynin kəsilmiş başının qoyulduğu böyük qanlı daş
  • Nüqtə məscidi. Suriyanın Hələb şəhərində yerləşir. Kərbəladan Şama (Dəməşqə) gedərkən yolda Hüseynin kəsilmiş başının qoyulduğu böyük daş bu məsciddə yerləşir.
  • Məscidül-Hənnanə. Nəcəfə daha yaxın olmaqla Nəcəf-Kufə yolunda, şəhərdəki dini elmlər akademiyasının qarşı tərəfində yerləşir. Burada “Əs-Səviyyə” adlanan bir yer var ki, Əlinin ən yaxın dostları orada dəfn olunmuşdur. Hüseynin Kərbəla döyüşündə rəqibləri tərəfindən soyulmuş başının dərisinin parçalarının (qalıqlarının) burada basdırıldığına inanılır.
  • Əlinin evi. İraqın Kufə şəhərində yerləşir.
  • Əməvi məscidi (ərəb: جامع بني أمية الكبير - Came Bəni Uməyyə əl-Kəbir) və ya Böyük Dəməşq məscidi. Suriyanın Dəməşq şəhərində yerləşir. Vəftizçi İohannın (İslamda Yəhya kimi tanınır) başı burada basdırılmışdır.
  • Böyük Hələb məcidi (ərəb: جامع حلب الكبير – Came Hələb əl-Kəbir) və ya Hələbin Böyük Əməvi məscidi (ərəb: جامع بني أمية بحلب – Came Bəni Uməyyə bi-Hələb). Suriyanın Hələb şəhərində yerləşir. Vəftizçi İohannın atası Zəkəriyyənin başı burada basdırılıb.
  • Nəbi Habil məscidi (ərəb: مسجد النبي هابيل). Suriyanın Dəməşq şəhərinin qərb dağlıq ərazisində yerləşir. Şiə müsəlmanların inancına görə, burada Adəm və Həvvanın oğlu Habil dəfn edilib.
  • Daniyal türbəsi. İranın Şuş şəhərində yerləşir. Türbə peyğəmbər olduğuna inanılan Daniyalın məzarı üzərində inşa edilmişdir.
  • Patriarxlar mağarası, və ya Makspel mağarası. İslamda İbrahimin hərəmi (ərəb: الحرم الإبراهيمي - Hərəm əl-İbrahimi) kimi tanınır. Fələstin ərazisində İordan çayının qərb sahilində, əl-Xəlil şəhərində yerləşir. Burada İbrahimin və bəzi ailə üzvlərinin qəbirləri yerləşir.
  • ən-Nəbi Yuşa türbəsi (ərəb: يشع بن نون‎ - Yuşa ibn Nun). İsrailin Yuxarı Cəlil ərazisində yerləşir.

Məhəmmədin səhabələri və imamlarla əlaqəli digər məkanlar

 
Hücr ibn Ədiy məscidi

On iki imamçı şiələrə xas müqəddəs məkanlar

Əsas məqalə: On iki imam şiəliyi (əqidə)

İmam Rza məscidi

 
İmam Rza hərəminin gecə görüntüsü

İmam Rza hərəmi İranın Məşhəd şəhərində yerləşir. Orada cəfəri şiələrin 8-ci imamı Rza dəfn edilib.

Cəfəri şiələrin inancına görə, Rza orada Abbasi xəlifəsi Məmunun əmrinə əsasən zəhər verilərək sui-qəsdə uğradılıb və buna görə də bu məkan "Məşhəd əl-Rza" (Rzanın şəhid edildiyi yer) adlandırılıb. 9-cu əsrin sonlarına yaxın qəbrin üzərində gümbəz tikilmiş və ətrafında çox sayda tikililər meydana gəlmişdir.

1000 ildən çox müddət ərzində bu məkan dəfələrlə dağıdılmış və yenidən inşa edilmişdir.

Hal-hazırda Məşhəddəki İmam Rza hərəmi cəfəri şiələrin 8-ci imamı Rzanın məqbərəsinin də daxil olduğu bir kompleksdir. Kompleksin daxilində muzey, kitabxana, məzarlıq, məscid və mədrəsə var. Bugün hərəm və içindəki muzey İranın ən geniş mədəni və incəsənət sərvətini, xüsusən əlyazma kitablar və rəsm əsərlərini özündə cəmləyib. Məşhəd çox böyük dini əhəmiyyətinə görə həm də ziyarət məkanıdır. Belə bir deyim var: “Varlı Məkkəyə gedər, kasıb isə Məşhədə.” Belə ki, Məkkəni ziyarət edənlərə “Hacı” deyilirsə, Məşhədə, xüsusən də İmam Rza hərəminə ziyarətə gedib-gələnlərə “Məşhədi” deyilir. Həmçinin şəhər əhalisinə də “Məşhədi” deyirlər. Hesablamalara görə, hər il 20 milyondan çox insan Məşhədə ziyarətə gəlir. Ümumiyyətlə, bu məkan cəfəri şiələr üçün İrandakı ən müqəddəs məkan sayılır və bəzən dünya üzrə 3-cü ən böyük şiə hərəmi hesab edilir.

Kazimiyyə məscidi

 
Kazımiyyə məscidi

Kazımiyyə məscidi İraqın Bağdad şəhərinin Kazımeyn administrativ bölgəsində yerləşir. Orada aşağıdakı cəfəri şiələrin imamlarının türbələri var:

Həmçinin bu məscidin daxilində aşağıdakı cəfəri alimləri də dəfn edilib:

Bəziləri buranı cəfərilikdə 3-cü ən müqəddəs məkan hesab edir.

Əskəri məscidi

 
Əskəri məscidi 2006-cı ildən əvvəl.

Əskəri məscidi İraqın Samirə şəhərində yerləşir. Orada aşağıdakı cəfəri şiələrin imamlarının türbələri var:

Həmçinin bu məscidin daxilində aşağıdakı şəxslər də dəfn edilib:

  • Həkimə Xatun – Məhəmməd ət-Təqinin qızı, Əli ən-Nəqinin bacısı
  • Nərcis – Həsən əl-Əskərinin kənizi, Məhəmməd ibn Həsən əl-Mehdinin anası

12-ci yaxud, “qeybdəki” imam Məhəmməd ibn Həsən əl-Mehdinin qeybə çəkildiyi zirzəmi də bu məscidin içindədir.

Samirədə Əskəri məscidinin bombalandığı ərəfədə bu məkanın şiələr üçün Nəcəf, Kərbəla və Məşhəd ziyarətgahlarından sonra ən müqəddəs yer olduğu deyilmişdir.

On iki imamla əlaqəli məscidlər

 
Cəmkəran məscidi

Diri hesab edilən və qeybdə olduğu deyilən sonuncu imam Məhəmməd ibn Həsən əl-Mehdiyə aşağıdakı iki məscid aid edilir:

  • Cəmkəran məscidi. İranın Qum şəhərində yerləşir.
  • Məscid əl-Şəhla. İraqın Kufə şəhərində yerləşir.

Xanım Məsumə hərəmi

 
Xanım Məsumə hərəminin gecə görüntüsü

Xanım Məsumə hərəmi İranın Qum şəhərində yerləşir. Burada cəfəri şiələrin 7-ci imamı Musa əl-Kazımın qızı, 8-ci imamı Rzanın bacısı Xanım Məsumə dəfn edilib. Bəziləri buranı şiəlikdə 3-cü ən müqəddəs məkan hesab edirlər. Burada bir çox mədrəsə və dini məktəblər var. Səfəvi hökmdarı I Şah Abbas XVII əsrin əvvəllərində hərəm üzərində kompleks inşa etdirmişdir.

On iki imamların digər ailə üzvlərinin türbələri

İstinadlar

  1. "Karbala and Najaf: Shia holy cities" ( (ing.)). bbc.co.uk. 2003-04-20. 2017-03-17 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-03-09.
  2. ( (ing.)). jannah.org. 2017-03-17 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-03-09.
  3. http://quran.az/22/26/t:2[ölü keçid]
  4. http://quran.az/2/127/t:2[ölü keçid]
  5. Tore Kjeilen. ( (ing.)). lexicorient.com. 2017-03-17 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-03-09.
  6. Schieck, Robert (2008) in Geographical Dimension of Islamic Jerusalem, Cambridge Scholars Publishing; See also Omar, Abdallah (2009) al-Madkhal li-dirasat al-Masjid al-Aqsa al-Mubarak, Beirut: Dar al-Kotob al-Ilmiyaah; Also by the same author the Atlas of Al-Aqsa Mosque (2010)
  7. ↑ al-Qummi, Ja'far ibn Qūlawayh (2008). 10 // Kāmil al-Ziyārāt. trans. Sayyid Mohsen al-Husaini al-Mīlāni. Shiabooks.ca Press. 66–67.
  8. ↑ ( (ing.)). al-islam.org. 2017-03-17 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-03-09.
  9. Sami al-Jumaili & Khaled Farhan (2009-02-16). "Red tape curbs profits from Iraq religious tourism" ( (ing.)). Reuters. 2017-03-17 tarixində . İstifadə tarixi: May 9, 2009.
  10. Majlesi, V.97, p. 246-251
  11. Redha, Mohammad; Mohammad Agha (1999). Imam Ali Ibn Abi Taleb (Imam Ali the Fourth Caliph, 1/1 Volume). Dar Al Kotob Al ilmiyah. ISBN 2-7451-2532-X.
  12. ↑ Escobar, Pepe (May 24, 2002). . Central Asia/Russia. Asia Times Online. 2010-09-04 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2006-11-12. To give a measure of its importance, according to a famous hadith (saying) - enunciated with pleasure by the guardians of the shrine - we learn that ‘our sixth imam, Imam Sadeg, says that we have five definitive holy places that we respect very much. The first is Mecca, which belongs to God. The second is Medina, which belongs to the Holy Prophet Muhammad, the messenger of God. The third belongs to our first imam of Shia, Ali, which is in Najaf. The fourth belongs to our third imam, Hussein, in Kerbala. The last one belongs to the daughter of our seventh imam and sister of our eighth imam, who is called Fatemah, and will be buried in Qom. Pilgrims and those who visit her holy shrine, I promise to these men and women that God will open all the doors of Heaven to them.’
  13. al-Qummi, Ja'far ibn Qūlawayh (2008). 10 // Kāmil al-Ziyārāt. trans. Sayyid Mohsen al-Husaini al-Mīlāni. Shiabooks.ca Press. səh. 67.
  14. Shimoni & Levine, 1974, p. 160.
  15. Aghaie, 2004, pp. 10-11.
  16. "Interactive Maps: Sunni & Shia: The Worlds of Islam". PBS ( (ing.)). 2007-11-28 tarixində . İstifadə tarixi: 2007-06-09.
  17. al-Qummi, Ja'far ibn Qūlawayh (2008). Addendum before chapter 89 // Kāmil al-Ziyārāt. trans. Sayyid Mohsen al-Husaini al-Mīlāni. Shiabooks.ca Press. səh. 545.
  18. al-Qummi, Ja'far ibn Qūlawayh (2008). 88 // Kāmil al-Ziyārāt. trans. Sayyid Mohsen al-Husaini al-Mīlāni. Shiabooks.ca Press. səh. 534.
  19. al-Qummi, Ja'far ibn Qūlawayh (2008). 88 // Kāmil al-Ziyārāt. trans. Sayyid Mohsen al-Husaini al-Mīlāni. Shiabooks.ca Press. səh. 536.
  20. ↑ "Saudi Arabia". al-islam.org ( (ing.)). 2017-03-17 tarixində . İstifadə tarixi: 2009-05-27.
  21. KaraÌraviÌ, NajmulhÌ£asan (January 1, 1974). Biography of Hazrat Abbas. Peermahomed Ebrahim Trust. ASIN B0007AIWQW.
  22. Muhammad, Yousaf (December 2001). Al-Abbas (AS) - Rajul Al-Aqidah Wal Jehad. Islamic Republic of Iran.
  23. "The Best Of All Women (Fatimatu -Zahra')" ( (ing.)). alhassanain.com. 2017-03-17 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-03-09.
  24. Lindsay, James (2005). Daily Life in the Medieval Islamic World. Greenwood Press. 142–143. ISBN 0-313-32270-8.
  25. Wendy Doninger, consulting ed., ed. (1999-09-01). Merriam-Webster's Encyclopedia of World Religions. Merriam-Webster. səh. 70. ISBN 0-87779-044-2. ([[:Category:|link]])[[Category:]]
  26. "Eyewitness: Inside al-Aqsa". BBC News. 2002-03-20.
  27. Buxari, Səhihi Buxari, c. 2, kitab 21, hədis 288[ölü keçid]
  28. Zabeth (1999) pp. 12-16
  29. . sacredsites.com. 2017-03-17 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2006-03-13.
  30. Robertson, Hamish (March 3, 2004). "Iraq suicide bombings: an eyewitness account". The World Today ( (ing.)). Australian Broadcasting Corporation. 2017-03-17 tarixində . İstifadə tarixi: 2006-11-12. After the bombing of the Al Kadhimiya Mosque, Middle East correspondent of the Canadian Broadcasting Corporation, Nahlah Ayed, reported that “...in front of the Kadhimiya Mosque, the third holiest site for Shia Muslims
  31. "Iraq blasts kill 143 on Shiite holy day" ( (ing.)). Milwaukee Journal Sentinel. 2004-03-02. 2007-09-29 tarixində . İstifadə tarixi: 2006-11-12. ‘After the blast, all you could see was death everywhere you looked,’ said Ahmed Kamil Ibrahim, a guard at the Kazimiya shrine in Baghdad, the third-holiest in Shiite Islam.
  32. Gosh, Aparisim (March 6, 2006). "An Eye For an Eye" ( (ing.)). Time Magazine. Cover Story. 2006-06-19 tarixində . İstifadə tarixi: 2006-11-12. That makes al-Askari one of Shi'ite Islam's holiest sites, exceeded in veneration only by the shrines of Najaf and Karbala. Even Samarra's Sunnis hold al-Askari in high esteem. The expression "to swear by the shrine" is routinely used by both communities. Editor's note: Quote is found on third page 2009-04-14 at the Wayback Machine of article.
  33. . www.indiasnews.com. 2008-12-20 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2006-12-18. Shrine of Hazrat Masoumeh, sister of Imam Reza, one of Iran's holiest places, is in Qom.
  34. Kəmalə Məmmədova (2009-10-11). "İmam övladının dəfn edildiyi yer" ( (az.)). ANS Press. 2010-01-14 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-03-09.
  35. "İlham Əliyev Gəncədə "İmamzadə" dini kompleksində yaradılan şəraitlə tanış olub" ( (az.)). president.az. 2016-02-17. 2017-03-17 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-03-09.
  36. Rizvi, Joseph Kishwar (2011). The Safavid Dynastic Shrine: Architecture, Religion and Power in Early Modern Iran. I.B.Tauris. səh. 163. ISBN 9781848853546. İstifadə tarixi: 4 October 2012.
  37. Naxçıvanın müqəddəs ziyarətgahları – imamzadələr
  38. Шахла Нуризаде, кандидат исторических наук. "Биби-Эйбат. Здесь возносят молитвы, здесь обретают исцеление" (PDF). irs-az.com. 2012-06-09 tarixində arxivləşdirilib (PDF). (#parameter_ignored)
  39. Həbibə Abdulla, "Heyrət doğuran Bibiheybət...", Yeni Müsavat.- 2009.- 22 iyul.- Səh. 13.
  40. "Mən İmаm bаcısı Rəhimə хаnımаm, məni хilаs еt!"
  41. Rəhimə xanım Ziyarətgahı - qasırğanın gizlətdiyi və bir röya nəticəsində gün üzünə çıxan məbədimiz - FOTOLAR
  42. Xanım Rəhimə bint Museyi-Kazımın (ə) məqbərə kompleksi – Nardaran, Azərbaycan
  43. Leyla Xanım ziyarətgahı
  44. Tariximizin yaddaşı: Bakı kəndləri. Bilgə xanın Bilgəhi...

Ədəbiyyat

Həmçinin bax

  Vikianbarda Shia Holy Sites ilə əlaqəli mediafayllar var.
  Vikianbarda Twelver-specific Holy Sites ilə əlaqəli mediafayllar var.

September 12, 2021
şiəlikdə, müqəddəs, məkanlar, bütün, müsəlmanlar, tərəfindən, müqəddəs, məkan, olaraq, qəbul, edilmiş, üç, məsciddən, əlavə, şiə, müsəlmanları, məhəmmədə, onun, ailə, üzvlərinə, əhli, beyt, nəslinə, şiə, imamları, daxil, olmaqla, onların, səhabələrinə, peyğəmb. Butun muselmanlar terefinden muqeddes mekan olaraq qebul edilmis uc mescidden elave sie muselmanlari Mehemmede onun aile uzvlerine Ehli beyt ve nesline sie Imamlari da daxil olmaqla onlarin sehabelerine ve peygemberlere aid mekanlari da muqeddes hesab edirler Mekke Medine Qudsden sonra sieler terefinden en cox ehtiram gosterilen yerler Necef ve Kerbeladir 1 Mundericat 1 Butun muselmanlar terefinden qebul edilmis muqeddes mekanlar 1 1 Mescidul Heram Mekke 1 2 Mescidul Nebi 1 3 Mescidul Eqsa 2 Butun sieler terefinden qebul edilmis muqeddes mekanlar 2 1 Imam Eli mescidi 2 2 Imam Huseyn heremi 2 3 Beqi qebiristanligi 2 4 Cennet el Muella qebiristanligi 2 5 Xanim Zeyneb mescidi 2 6 Ebulfezl Abbas mescidi 2 7 Xanim Ruqeyya mescidi 2 8 Bab es Segir qebiristanligi 2 9 Imamlarin ailelerine mexsus diger turbeler 2 10 Mehemmedle elaqeli diger mekanlar 2 11 Imamlarla peygemberlerle ve Kerbela ile elaqeli diger mekanlar 2 12 Mehemmedin sehabeleri ve imamlarla elaqeli diger mekanlar 3 On iki imamci sielere xas muqeddes mekanlar 3 1 Imam Rza mescidi 3 2 Kazimiyye mescidi 3 3 Eskeri mescidi 3 4 On iki imamla elaqeli mescidler 3 5 Xanim Mesume heremi 3 6 On iki imamlarin diger aile uzvlerinin turbeleri 4 Istinadlar 5 Edebiyyat 6 Hemcinin baxButun muselmanlar terefinden qebul edilmis muqeddes mekanlar RedakteMescidul Heram Mekke Redakte Mescidul Heram Mekke Seudiyye Erebistani Mescidul Heram ereb ا لمسجد الحرام trans Mescidul heram azerb Hormetli mescid Seudiyye Erebistaninin Mekke seherinde yerlesir ve Islam dunyasinin en boyuk mescididir Bu mescid muselmanlarin her gun namaz qilmaq ucun uzlerini cevirdikleri qible Kebeni ehate edir ve muselmanlar terefinden Yer uzunun en muqeddes mekani hesab edilir Hazirki bina daxili ve xarici ibadet yerleri de daxil olmaqla 356 800 m2 3 841 000 fut2 erazini ehate edir ve Hecc movsumunde 820 000 e qeder ziyaretcini qebul ede bilir Hecc movsumunde mescid coxsayli ziyaretcileri eyni anda qebul ede bilmir Ramazan bayrami Fitr bayrami namazlarina qatilmaq ucun 2 milyondan cox insan bura toplasir 2 Islam telimine gore Allah Qurani Kerimde mescid sozunu Qurani Kerimin nazil olmasindan esrler once Ibrahim ve onun nesli terefinden Allaha ibadet evleri olaraq esasi qoyulan mekanlara istinad ederek isletmisdir Bu yerlerden birincisi Mekkedeki Mescidul Heram ikincisi ise Qudsdeki Yeruselim Mescidul Eqsadir Ibrahim ve Ismail terefinden esasi qoyulmus Kebe erazisi Mekke ve Qudsun 630 638 ci iller erzinde muselmanlarin nezaretine kecmesinden evvel politeist qeyri muselman erebler terefinden istifade edilmisdir Ya Resulum Yadina sal ki bir zaman Ibrahime Kebenin yerini bildirib bele buyurmusduq Mene hec bir seyi serik qosma evimi tevaf edenler namaza duranlar ruku eden ve secdeye qapananlar namaz qilanlar ucun butlerden temizle Quran 22 ci sure el Hecc 26 ci aye 3 Onu da yadina sal ki Ibrahim ve Ismail evin Kebenin bunovresini ucaltdiqlari zaman Ey Rebbimiz Bu xeyirli isi bizden qebul et Sen dogrudan da her seyi esidensen bilensen deye dua etdiler Quran 2 ci sure el Beqere 127 ci aye 4 Mescidul Nebi Redakte Mescidul Nebi ereb المسجد النبوي trans Mescidun nebevi azerb Peygember mescidi Seudiyye Erebistaninin Medine seherinde yerlesir ve Islamda ikinci en muqeddes mekan hesab edilir Bina eslen Mehemmedin evi olmusdur O Medineye hicret etdikden kocdukden sonra burada meskunlasmis ve sonradan torpaq uzerinde mescid tikmisdir O ozu de agir tikinti prosesinde istirak etmisdir Orijinal mescid aciq hava binasi ustu aciq bina idi ve qadin kisi erazilerine ayrilmamisdi Mescidde hemcinin icma merkezi mehkeme ve dini mekteb medrese de fealiyyet gosterirdi Quran oyreden sexsler ucun xitabet kursusu de ucaldilmisdi Mescidin bas plani butun dunyada bir cox mescidlerin tikilmesi ucun esas rolunu oynamisdir Mescidin ozu Mehemmed terefinden tikdirilib ve ondan sonraki rehberler ise burani genislendirmis ve bezemisler Bu mekanin en muhum xususiyyeti Yasil Gumbezdir hansi ki yerlesme baximindan Mescidin merkezine Mehemmedin qebri uzerine dusur Bu gumbez 1817 ci ilde tikilib 1839 cu ilde ise yasil renge boyanib ve Peygember Gumbezi kimi taninir 5 Mescidul Eqsa Redakte Mescidul Eqsa Mescidul Eqsa ereb المسجد الاقصى trans el mescidul eqsa azerb En uzaq mescid hemcinin El Eqsa kimi taninir Bu mescid hem sie hem de sunni muselmanlari nezdinde muqeddes sayilir ve Qudsun Qedim Seher erazisinde yerlesir Gumus gumbezli mescid el Eqsa yerlesen erazi Qubbetus Sehra ile birlikde el Heram es Serif yaxud Beytul Muqeddes Muqeddes ev adlanir 6 Muselmanlarin inancina gore Merac gecesi Mehemmed Mekkedeki Mescidul Heramdan Mescidul Eqsaya Buraq adli minik heyvani ile gedib Islam revayetlerine gore Mehemmed hicretden sonraki 17 ci aya yeni Allah Kebeni qible qerar verene qeder Mescidul Eqsaya teref namaz qilirdi Butun sieler terefinden qebul edilmis muqeddes mekanlar RedakteImam Eli mescidi Redakte Imam Eli mescidi Necef Iraq Imam Eli mescidi Iraqin Necef seherinde yerlesir Bu mescidin icinde birinci sie imami Eli ibn Ebu Talibin qebri yerlesir Hemcinin sie muselmanlarina gore bu mescidde asagidaki sexslerin de qebirleri var Adem 7 8 Nuh 7 8 Eli Mehemmedin emisioglu ve kurekeni idi Sie eqidesine gore o birinci qanuni xelife ve Mehemmedin tenteneli sekilde elani ile birinci imam hesab edilir Her il buraya en azi 8 milyon ziyaretci axin edir ve novbeti illerde ziyaretcilerin sayinin 20 milyona catacagi gozlenilir 9 Bir cox sie inanir ki Eli oz qebrinin dusmenlerine melum olmamasi ucun oz dostlarindan ve ailesinden onu gizli defn etmelerini xahis etmisdi Guman edilir ki bu sirr daha sonra Abbasiler xilafeti zamaninda 6 ci sie imami Cefer es Sadiq terefinden askara cixarilmisdir 10 Sielerin ekseriyyeti Elinin Necefdeki Imam Eli mescidinde defn edildiyini qebul edirler 11 Hemcinin 6 ci imam Cefer es Sadiqden revayet olunur ki Imam Eli mescidi 5 muqeddes mekanin Mekke Medine Imam Eli mescidi Necef Imam Huseyn heremi Kerbela ve Xanim Mesume heremi Qum ucuncusudur 12 Allah Necefi peygemberlere yurd olaraq secdi Allaha and olsun ki pak ceddi babasi Adem ve Nuhdan sonra orada Emir el Mominin Eliden daha serefli bir kes yasamadi 13 Cefer es Sadiq Imam Huseyn heremi Redakte Imam Huseyn turbesinin Ebulfezl Abbas mescidinden gorunusu Iraqin Kerbela seherinde yerlesen Imam Huseyn hereminde asagidaki sexslerin qebirleri var Huseyn ibn Eli Mehemmedin nevesi ve 3 cu sie imami Eli Ekber ibn Huseyn Huseynin oglu Eli Esger ibn Huseyn Huseynin oglu Hebib ibn Mezahir Butun Kerbela sehidleri 7 ci sie imami Musa el Kazimin oglu IbrahimMescid 680 ci ilde Kerbela doyusunde Huseynin oldurulduyu yerde qebri uzerinde insa edilib 14 15 Her il milyonlarla insan Huseynin oldurulduyu Asura gununu burada kecirmek ucun Kerbelaya ziyaret edir 16 Kerbelanin meqamini aciqlayan bir cox sie revayetleri movcuddur Senin neven Huseynin ve onun ailesinin olduruleceyi Kerbela Yer uzerinde en xeyirli ve en muqeddes mekandir ve o Cennet vadilerinden biridir 17 Cebrail Allah Teala Kebeni xelq ederek ziyaretgah qerar vermezden iyirmi dord min il evvel Kerbelani bereketli bir ziyaretgah qerar vermisdi Heqiqeten o Kerbela ulduzlarin Yer uzerindeki insanlar ucun parladigi kimi Cennet baglari arasinda parlayacaq 18 Eli ibn Huseyn Ele bir gece kecmez ki Cebrail ve Mikayil onu Huseyni ziyaret etmesin 19 Cefer es Sadiq Beqi qebiristanligi Redakte Beqi mezarligi Beqi ve ya Cennetul Beqi ereb جنة البقيع trans Cennetul Beqi azerb Beqi bagi Seudiyye Erebistaninin Medine seherinde Mescidul Nebinin qarsisinda yerlesir ve orada asagidaki sexslerin qebirleri var Osman ibn Effan ucuncu Islam xelifesi Helime bint Ebu Zueyb 20 Mehemmedin sud anasi Fatime binti Esed Ebu Talibin heyat yodasi Elinin anasi Hesen ibn Eli Sielerin 2 ci imami Zeynulabidin Sielerin 4 cu imami Mehemmed el Baqir Ismaili ve Ceferi sielerin 5 ci imami Cefer el Sadiq Ismaili ve Ceferi sielerin 6 ci imami Ismail ibn Cefer Ismaililerin 7 ci imami Ummul Benin Elinin heyat yoldasi Abbas ibn Elinin anasi Sehrebanu Huseynin heyat yoldasi Zeynulabidinin anasi Hemcinin bezilerinin fikrince Mehemmedin qizi Fatimenin esil qebri de burada yerlesir Menbe gosterin Cennet el Muella qebiristanligi Redakte Cennet el Muellada Xedice turbesi dagidilmamisdan once Cennet el Muella Seudiyye Erebistaninin Mekke seherinde yerlesir Mehemmedin bir cox qohumlarinin qebri mehz burada yerlesir Ebdulmanaf ibn Qusai Mehemmedin babasinin babasi Hasim ibn Ebdulmanaf Mehemmedin babasinin atasi Ebdulmutellib Mehemmedin babasi Ebu Talib Mehemmedin emisi ve Elinin atasi Xedice binti Xuveylid Mehemmedin 1 ci heyat yoldasi ve Fatimenin anasi Qasim ibn Mehemmed Mehemmedin korpe iken olen oglu Emine binti Vehb guman edilir Mehemmedin anasi 20 Xanim Zeyneb mescidi Redakte Xanim Zeyneb mescidi Xanim Zeyneb mescidi Suriyanin paytaxti Demesqde yerlesir Mescid Eli ve Fatimenin qizlari Mehemmedin nevesi Zeynebin mezari uzerinde insa edilmisdir Ebulfezl Abbas mescidi Redakte Ebulfezl Abbas mescidi Iraqin Kerbela seherinde Imam Huseyn hereminin duz qarsisinda yerlesir Mescid Elinin ve Ummul Beninin oglanlari Hesen ve Huseynin qardasi Abbas ibn Elinin mezari uzerinde insa edilmisdir Her il milyonlarla insan burani ziyaret edir ve ehtiramlarini numayis etdirirler Abbasin esil qebri ziyaretgahdadir ve meqberenin asagisindadir 21 Muxtelif sulalerden olan imperator ve krallar Abbasin heremine qiymetli hediyye ve lel cevahirat teklif etmisdirler Bu tikili fars ve Merkezi Asiya memarlari terefinden layihelesdirilib dizayn edilib Merkezi armud formali gumbez cox nefis ve debdebeli sekilde bezedilmis tikilidir Onun kenarlarinda iki minare ucaldilib Qebir saf qizildan olan zerihle ortulub ve gumus hasarla ehate edilib Dosemelere ise Iran xalcalari serilib 22 Xanim Ruqeyya mescidi Xanim Ruqeyya mescidi Redakte Suriyanin paytaxti Demesqde yerlesen Xanim Ruqeyya mescidi Huseynin qizi adeten leqebi Ruqeyya adi ile cagirilan Sekine binti Huseynin mezari uzerinde insa edilmisdir Bab es Segir qebiristanligi Redakte Bab es Segir Suriyanin paytaxti Demesqde yerlesen Bab es Segir qebirstanliginda Mehemmedin bir cox qohumlari ve Kerbela sehidleri defn edilib Ummu Gulsum binti Eli Eli ve Fatimenin qizlari Mehemmedin nevesi Bilal ibn Rebah el Hebesi ilk azan veren sexs Hemide Muslim ibn Eqilin qizi Meymune Hesenin qizi Sekine Fatime el Kubra binti Huseyn Huseynin qizi kicik qizi Ruqeyya ile qarisiq salinmamalidir Esma bint Umeys Ebu Talibin oglu ve Elinin qardasi Cefer ibn Ebu Talibin heyat yoldasi Abdullah ibn Zeynulabidin Zeynulabidinin oglu Imamlarin ailelerine mexsus diger turbeler Redakte Sah Ebdulezim turbesi Imamlarin neslinden olan sexslere mensub bir cox turbeler var ki bunlara adeten Imamzade deyilir Iraqin Kufe seherinde yerlesen Boyuk Kufe mescidi Burada Muslum ibn Eqil Hani ibn Urve ve Muxtar Seqefinin qebirleri var Bu mescidde hemcinin peygemberler ve Eli ile elaqedar mekanlar da var Elinin secdede olarken basindan olumcul zerbe aldigi yer Seudiyye Erebistaninin Medine seherinin yaxinligindaki Uhud dagi Burada Mehemmedin emisi Hemze ibn Ebdulmutellib de daxil olmala butun Uhud doyusu sehidlerinin qebirleri var Iraqin Kufe seherinde yerlesen Zeyd ibn Eli turbesi Iranin Rey seherinde yerlesen Sah Ebdulezim turbesi Burada Hesen ibn Elinin neslinden olan bir sexsin hemcinin Zeynulabidinin ve Musa el Kazimin ogullarinin qebri yerlesir Mehemmed ibn Mehemmed ibn Zeydin Zeyd ibn Elinin nevesi Iranin Meshed seherinde yerlesen qebri Iraqin Museyyib seherinde yerlesen Ovlad Muslim mescidi Burada Muslim ibn Eqilin ogullarinin qebirleri yerlesir Mehemmedle elaqeli diger mekanlar Redakte Ikiqibleli mescid Quba mescidi Seudiyye Erebistaninin Medine seheri etrafinda yerlesir Bu mescid tarixe Islamda insa edilen ilk mescid kimi dusmusdur Mekkeden Medineye hicret etdikden qisa muddet sonra tikilmesine qerar verilen bu mescidin ilk bunovre daslari Mehemmed terefinden qoyulub sonra ise sehabeleri terefinden tamamlanib Mehemmed bu mescidde 20 gune qeder Elinin gelmeyini gozlemisdir 23 Qibleteyn mescidi Ikiqibleli mescid Seudiyye Erebistaninin Medine seherinde yerlesen bu mescid namaz istiqametinin qiblenin Qudsden Mekkeye deyisdirildiyi yerdir Hira magarasi Seudiyye Erebistaninda Cebel en Nur daginda yerlesir Bura Quranin ilk ayelerinin Mehemmede nazil oldugu yerdir Mescidul Eqsa Qudsde yerlesen Eqsa mescidi ve Qubbet el Sehra mescidinin daxil oldugu Islami dini tikililerin umumi ve en qedim adidir Mescidul Eqsanin muqeddesliyi onun ilk qible olmasindan ireli gelir 24 25 Bu mekan hemcinin bir coxlarinin inancina gore Mehemmedin meraca yukseldiyi yerdir 26 Bezi revayetlere gore bu mescidde qilinan bir namaz diger yerlerde qilinan 500 namaza beraberdir yeni 500 namazin savabi var 27 Imamlarla peygemberlerle ve Kerbela ile elaqeli diger mekanlar Redakte Huseynin kesilmis basinin qoyuldugu boyuk qanli das Nuqte mescidi Suriyanin Heleb seherinde yerlesir Kerbeladan Sama Demesqe gederken yolda Huseynin kesilmis basinin qoyuldugu boyuk das bu mescidde yerlesir Mescidul Hennane Necefe daha yaxin olmaqla Necef Kufe yolunda seherdeki dini elmler akademiyasinin qarsi terefinde yerlesir Burada Es Seviyye adlanan bir yer var ki Elinin en yaxin dostlari orada defn olunmusdur Huseynin Kerbela doyusunde reqibleri terefinden soyulmus basinin derisinin parcalarinin qaliqlarinin burada basdirildigina inanilir Elinin evi Iraqin Kufe seherinde yerlesir Emevi mescidi ereb جامع بني أمية الكبير Came Beni Umeyye el Kebir ve ya Boyuk Demesq mescidi Suriyanin Demesq seherinde yerlesir Veftizci Iohannin Islamda Yehya kimi taninir basi burada basdirilmisdir Boyuk Heleb mecidi ereb جامع حلب الكبير Came Heleb el Kebir ve ya Helebin Boyuk Emevi mescidi ereb جامع بني أمية بحلب Came Beni Umeyye bi Heleb Suriyanin Heleb seherinde yerlesir Veftizci Iohannin atasi Zekeriyyenin basi burada basdirilib Nebi Habil mescidi ereb مسجد النبي هابيل Suriyanin Demesq seherinin qerb dagliq erazisinde yerlesir Sie muselmanlarin inancina gore burada Adem ve Hevvanin oglu Habil defn edilib Daniyal turbesi Iranin Sus seherinde yerlesir Turbe peygember olduguna inanilan Daniyalin mezari uzerinde insa edilmisdir Patriarxlar magarasi ve ya Makspel magarasi Islamda Ibrahimin heremi ereb الحرم الإبراهيمي Herem el Ibrahimi kimi taninir Felestin erazisinde Iordan cayinin qerb sahilinde el Xelil seherinde yerlesir Burada Ibrahimin ve bezi aile uzvlerinin qebirleri yerlesir en Nebi Yusa turbesi ereb يشع بن نون Yusa ibn Nun Israilin Yuxari Celil erazisinde yerlesir Mehemmedin sehabeleri ve imamlarla elaqeli diger mekanlar Redakte Hucr ibn Ediy mescidi Salman Farsinin ve Cabir ibn Abdullahin turbeleri Iraqin Medain seherinde yerlesir Uveys el Qerani mescidi Suriyanin Raqqa seherinde yerlesir Meysem Temmar turbesi Iraqin Kufe seherinde yerlesir Kumeyl ibn Ziyad turbesi Iraqin Kufe seherinde yerlesir Hucr ibn Ediy mescidi Suriyanin Edra adlanan erazisinde Demesqin simalinda yerlesir Kusam ibn Abbas turbesi Ozbekistanin Semerqend seherinde yerlesir Kusam Mehemmedin emisi Abbas ve Ummul Fezl Lubabe binti Harisin ogullaridir On iki imamci sielere xas muqeddes mekanlar RedakteEsas meqale On iki imam sieliyi eqide Imam Rza mescidi Redakte Imam Rza hereminin gece goruntusu Imam Rza heremi Iranin Meshed seherinde yerlesir Orada ceferi sielerin 8 ci imami Rza defn edilib Ceferi sielerin inancina gore Rza orada Abbasi xelifesi Memunun emrine esasen zeher verilerek sui qesde ugradilib ve buna gore de bu mekan Meshed el Rza Rzanin sehid edildiyi yer adlandirilib 9 cu esrin sonlarina yaxin qebrin uzerinde gumbez tikilmis ve etrafinda cox sayda tikililer meydana gelmisdir 1000 ilden cox muddet erzinde bu mekan defelerle dagidilmis ve yeniden insa edilmisdir 28 Hal hazirda Mesheddeki Imam Rza heremi ceferi sielerin 8 ci imami Rzanin meqberesinin de daxil oldugu bir kompleksdir Kompleksin daxilinde muzey kitabxana mezarliq mescid ve medrese var Bugun herem ve icindeki muzey Iranin en genis medeni ve incesenet servetini xususen elyazma kitablar ve resm eserlerini ozunde cemleyib Meshed cox boyuk dini ehemiyyetine gore hem de ziyaret mekanidir Bele bir deyim var Varli Mekkeye geder kasib ise Meshede Bele ki Mekkeni ziyaret edenlere Haci deyilirse Meshede xususen de Imam Rza heremine ziyarete gedib gelenlere Meshedi deyilir Hemcinin seher ehalisine de Meshedi deyirler Hesablamalara gore her il 20 milyondan cox insan Meshede ziyarete gelir Umumiyyetle bu mekan ceferi sieler ucun Irandaki en muqeddes mekan sayilir ve bezen dunya uzre 3 cu en boyuk sie heremi hesab edilir 29 Kazimiyye mescidi Redakte Kazimiyye mescidi Kazimiyye mescidi Iraqin Bagdad seherinin Kazimeyn administrativ bolgesinde yerlesir Orada asagidaki ceferi sielerin imamlarinin turbeleri var Musa el Kazim ceferi sielerin 7 ci imami Mehemmed et Teqi ceferi sielerin 9 cu imamiHemcinin bu mescidin daxilinde asagidaki ceferi alimleri de defn edilib Seyx Mufid Nesireddin TusiBezileri burani ceferilikde 3 cu en muqeddes mekan hesab edir 30 31 Eskeri mescidi Redakte Eskeri mescidi 2006 ci ilden evvel Eskeri mescidi Iraqin Samire seherinde yerlesir Orada asagidaki ceferi sielerin imamlarinin turbeleri var Eli en Neqi ceferi sielerinin 10 cu imami Hesen el Eskeri ceferi sielerinin 11 ci imamiHemcinin bu mescidin daxilinde asagidaki sexsler de defn edilib Hekime Xatun Mehemmed et Teqinin qizi Eli en Neqinin bacisi Nercis Hesen el Eskerinin kenizi Mehemmed ibn Hesen el Mehdinin anasi12 ci yaxud qeybdeki imam Mehemmed ibn Hesen el Mehdinin qeybe cekildiyi zirzemi de bu mescidin icindedir Samirede Eskeri mescidinin bombalandigi erefede bu mekanin sieler ucun Necef Kerbela ve Meshed ziyaretgahlarindan sonra en muqeddes yer oldugu deyilmisdir 32 On iki imamla elaqeli mescidler Redakte Cemkeran mescidi Diri hesab edilen ve qeybde oldugu deyilen sonuncu imam Mehemmed ibn Hesen el Mehdiye asagidaki iki mescid aid edilir Cemkeran mescidi Iranin Qum seherinde yerlesir Mescid el Sehla Iraqin Kufe seherinde yerlesir Xanim Mesume heremi Redakte Xanim Mesume hereminin gece goruntusu Xanim Mesume heremi Iranin Qum seherinde yerlesir Burada ceferi sielerin 7 ci imami Musa el Kazimin qizi 8 ci imami Rzanin bacisi Xanim Mesume defn edilib Bezileri burani sielikde 3 cu en muqeddes mekan hesab edirler 12 Burada bir cox medrese ve dini mektebler var Sefevi hokmdari I Sah Abbas XVII esrin evvellerinde herem uzerinde kompleks insa etdirmisdir 33 On iki imamlarin diger aile uzvlerinin turbeleri Redakte Gence Imamzade turbesi Goy Imamzade turbesi Turbe Azerbaycanin Gence seherinde sielerin 5 ci imami Mehemmed el Baqirin 3 cu oglu Ibrahimin mezari uzerinde insa edilib 34 35 Sultan Eli turbesi Iranin Erdebil vilayetinin Meshede Erdehal kendinde yerlesir Burada sielerin 5 ci imami Mehemmed el Baqirin oglu Sultan Eli defn edilib Berde Imamzade mescidi Mehemmed el Baqirin qiz nevesi qizinin oglu Ismayil defn edilib Saleh imamzadesi Iranin paytaxti Tehran seherinde yerlesir Burada ceferi sielerin 7 ci imami Musa el Kazimin ogullarindan biri olan Saleh defn edilib Sah Ciraq Iranin Siraz seherinde yerlesir Burada ceferi sielerin 7 ci imami Musa el Kazimin ogullarindan Ehmed ve Mehemmed defn edilib Hemze imamzadesi Iranin Tebriz seherinde yerlesir Burada Musa el Kazimin diger bir oglu Seyid Ebulqasim Hemze defn edilib 36 Imamzade turbesi Azerbaycanin Babek rayonunda yerlesir Burada Musa el Kazimin oglu Seyid Eqil defn olunub 37 Mehemmed ibn Eli en Neqi turbesi Iraqin Beled seherinde yerlesir Burada Eli en Neqinin oglu Mehemmed defn edilib Bibiheybet mescidi Azerbaycanin paytaxti Baki seherinde yerlesir Burada Musa el Kazimin qizlarindan Hekime xanim defn olunub 38 39 Nardaran mescidi Baki seheri Sabuncu rayonu Nardaran qesebesinde yerlesir Burada Musa el Kazimin qizlarindan Rehime xanim defn olunub 40 41 42 Leyla xanim turbesi Sabuncu rayonunun Bilgeh qesebesinde yerlesir Burada Musa el Kazimin qizlarindan Leyla xanim defn olunub 43 44 Iraq ve Iran erazisinde yerlesen muxtelif imamzadeler Istinadlar Redakte Karbala and Najaf Shia holy cities ing bbc co uk 2003 04 20 2017 03 17 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2017 03 09 Makkah the Blessed ing jannah org 2017 03 17 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2017 03 09 http quran az 22 26 t 2 olu kecid http quran az 2 127 t 2 olu kecid Tore Kjeilen Madina ing lexicorient com 2017 03 17 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2017 03 09 Schieck Robert 2008 in Geographical Dimension of Islamic Jerusalem Cambridge Scholars Publishing See also Omar Abdallah 2009 al Madkhal li dirasat al Masjid al Aqsa al Mubarak Beirut Dar al Kotob al Ilmiyaah Also by the same author the Atlas of Al Aqsa Mosque 2010 1 2 al Qummi Ja far ibn Qulawayh 2008 10 Kamil al Ziyarat trans Sayyid Mohsen al Husaini al Milani Shiabooks ca Press 66 67 1 2 Najaf Pilgrimage sites ing al islam org 2017 03 17 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2017 03 09 Sami al Jumaili amp Khaled Farhan 2009 02 16 Red tape curbs profits from Iraq religious tourism ing Reuters 2017 03 17 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi May 9 2009 Majlesi V 97 p 246 251 Redha Mohammad Mohammad Agha 1999 Imam Ali Ibn Abi Taleb Imam Ali the Fourth Caliph 1 1 Volume Dar Al Kotob Al ilmiyah ISBN 2 7451 2532 X 1 2 Escobar Pepe May 24 2002 Knocking on heaven s door Central Asia Russia Asia Times Online 2010 09 04 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2006 11 12 To give a measure of its importance according to a famous hadith saying enunciated with pleasure by the guardians of the shrine we learn that our sixth imam Imam Sadeg says that we have five definitive holy places that we respect very much The first is Mecca which belongs to God The second is Medina which belongs to the Holy Prophet Muhammad the messenger of God The third belongs to our first imam of Shia Ali which is in Najaf The fourth belongs to our third imam Hussein in Kerbala The last one belongs to the daughter of our seventh imam and sister of our eighth imam who is called Fatemah and will be buried in Qom Pilgrims and those who visit her holy shrine I promise to these men and women that God will open all the doors of Heaven to them al Qummi Ja far ibn Qulawayh 2008 10 Kamil al Ziyarat trans Sayyid Mohsen al Husaini al Milani Shiabooks ca Press seh 67 Shimoni amp Levine 1974 p 160 Aghaie 2004 pp 10 11 Interactive Maps Sunni amp Shia The Worlds of Islam PBS ing 2007 11 28 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2007 06 09 al Qummi Ja far ibn Qulawayh 2008 Addendum before chapter 89 Kamil al Ziyarat trans Sayyid Mohsen al Husaini al Milani Shiabooks ca Press seh 545 al Qummi Ja far ibn Qulawayh 2008 88 Kamil al Ziyarat trans Sayyid Mohsen al Husaini al Milani Shiabooks ca Press seh 534 al Qummi Ja far ibn Qulawayh 2008 88 Kamil al Ziyarat trans Sayyid Mohsen al Husaini al Milani Shiabooks ca Press seh 536 1 2 Saudi Arabia al islam org ing 2017 03 17 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2009 05 27 KaraIraviI NajmulhI asan January 1 1974 Biography of Hazrat Abbas Peermahomed Ebrahim Trust ASIN B0007AIWQW Muhammad Yousaf December 2001 Al Abbas AS Rajul Al Aqidah Wal Jehad Islamic Republic of Iran The Best Of All Women Fatimatu Zahra ing alhassanain com 2017 03 17 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2017 03 09 Lindsay James 2005 Daily Life in the Medieval Islamic World Greenwood Press 142 143 ISBN 0 313 32270 8 Wendy Doninger consulting ed ed 1999 09 01 Merriam Webster s Encyclopedia of World Religions Merriam Webster seh 70 ISBN 0 87779 044 2 Category link Category Eyewitness Inside al Aqsa BBC News 2002 03 20 Buxari Sehihi Buxari c 2 kitab 21 hedis 288 olu kecid Zabeth 1999 pp 12 16 Sacred Sites Mashhad Iran sacredsites com 2017 03 17 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2006 03 13 Robertson Hamish March 3 2004 Iraq suicide bombings an eyewitness account The World Today ing Australian Broadcasting Corporation 2017 03 17 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2006 11 12 After the bombing of the Al Kadhimiya Mosque Middle East correspondent of the Canadian Broadcasting Corporation Nahlah Ayed reported that in front of the Kadhimiya Mosque the third holiest site for Shia Muslims Iraq blasts kill 143 on Shiite holy day ing Milwaukee Journal Sentinel 2004 03 02 2007 09 29 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2006 11 12 After the blast all you could see was death everywhere you looked said Ahmed Kamil Ibrahim a guard at the Kazimiya shrine in Baghdad the third holiest in Shiite Islam Gosh Aparisim March 6 2006 An Eye For an Eye ing Time Magazine Cover Story 2006 06 19 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2006 11 12 That makes al Askari one of Shi ite Islam s holiest sites exceeded in veneration only by the shrines of Najaf and Karbala Even Samarra s Sunnis hold al Askari in high esteem The expression to swear by the shrine is routinely used by both communities Editor s note Quote is found on third page Arxivlesdirilib 2009 04 14 at the Wayback Machine of article Today s Top StoriesQom Province www indiasnews com 2008 12 20 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2006 12 18 Shrine of Hazrat Masoumeh sister of Imam Reza one of Iran s holiest places is in Qom Kemale Memmedova 2009 10 11 Imam ovladinin defn edildiyi yer az ANS Press 2010 01 14 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2017 03 09 Ilham Eliyev Gencede Imamzade dini kompleksinde yaradilan seraitle tanis olub az president az 2016 02 17 2017 03 17 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2017 03 09 Rizvi Joseph Kishwar 2011 The Safavid Dynastic Shrine Architecture Religion and Power in Early Modern Iran I B Tauris seh 163 ISBN 9781848853546 Istifade tarixi 4 October 2012 Naxcivanin muqeddes ziyaretgahlari imamzadeler Shahla Nurizade kandidat istoricheskih nauk Bibi Ejbat Zdes voznosyat molitvy zdes obretayut iscelenie PDF irs az com 2012 06 09 tarixinde arxivlesdirilib PDF parameter ignored Hebibe Abdulla Heyret doguran Bibiheybet Yeni Musavat 2009 22 iyul Seh 13 Men Imam bacisi Rehime hanimam meni hilas et Rehime xanim Ziyaretgahi qasirganin gizletdiyi ve bir roya neticesinde gun uzune cixan mebedimiz FOTOLAR Xanim Rehime bint Museyi Kazimin e meqbere kompleksi Nardaran Azerbaycan Leyla Xanim ziyaretgahi Tariximizin yaddasi Baki kendleri Bilge xanin Bilgehi Edebiyyat RedakteAghaie Kamran Scot 2004 The Martyrs of Karbala Shi i Symbols and Rituals in Modern Iran University of Washington Press ISBN 0 295 98448 1 Meclisi Mehemmed Baqir Biharul envar c 97 ereb Zabeth Hyder Reza 1999 Landmarks of Mashhad Alhoda UK ISBN 964 444 221 0 Hemcinin bax Redakte Vikianbarda Shia Holy Sites ile elaqeli mediafayllar var Vikianbarda Twelver specific Holy Sites ile elaqeli mediafayllar var Ziyaret Seudiyye Erebistaninda erken Islam abidelerinin dagidilmasiMenbe https az wikipedia org w index php title Sielikde muqeddes mekanlar amp oldid 6110387, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.