Harun ər-Rəşidin oğlu Məmun (813-833) atasının siyasətlərini davam etdirdi.
Məmunun türklərdən ibarət ordu qurmasının ən böyük səbəblərindən biri dövlətdəki Fars (İran) təsirini qırmaqdı.
Mərvdə ikən baş verən olaylar Məmunun farslara və ərəblərə olan güvənini sarsdı. Məmun sadəcə İran ünsürünə dayanmanın yanlışlığını anlamışdı. Atası Harun dönəmindəki Bərməkilər olayında İran əhlinə olan güvəni azalmışdı. Ərəblərin Əmini dəstəkləməsiylə də onlara güvəni qalmamışdı. O qardaşı Əmin ilə xilafət mübarizəsində - xəzinənin və ordunun Əminin tərəfində qalmasından çəkinərək- dayıları olan Türk xaqanlarına sığınmaq istəmişdi. Fəqət vəzir Fəzl bin Səhl buna əngəl olaraq dayılarına sığınmamasını, amma onlardan yardım alaraq Əminə qarşı mübarizə etməsini tövsiyə etmişdi. Buna görə Məmun şərq sərhəd-sınırları qonşusu olan xaqanla yaxın münasibət qurmuşdu. Məmunun yeni bir qüvvəyə və təcrübəli sərkərdələrə ehtiyacı vardı. Ordudakı ərəb və fars ünsürünü türklər əvəz edə bilərdilər. Xorasandaykən yaxından tanıdığı və qabiliyətlərini gördüyü türkləri orduya alıb, özünə etibarlı bir dəstək-dayaq etməyi düşündü. Bundan dolayı xilafət ordusuna bu yeni qüvvəni qatdı. Xüsusilə son illərdə türkləri orduya almağı bir dövlət siyasəti halına gətirdi. Beləcə Məmun dönəmində az da olsa, türklərdən bir qüvvə təşkil oldu. Bunların içində Kavus Afşin , Əşnas, Buğa əl-Kəbir, Urtuc kimi sərkərdələr vardı. Məmun türklərə qarşı çox yumuşaq davranırdı. Türklərdən vergisini verməyən Kavusu yaxaladınca, cəza əvəzinə ona ikram etdi. Onu Orta Asiyadakı Türk ellərinə vali olaraq göndərdi. Uşruşanalı olan bu şəxsin oğulları Heydər, Fəzl və Rəşid xilafətin böyük sərkərdələri arasına girdilər.
Məmun dönəmindəki türkləri toplama və ordu təşkilatı işini qardaşı Mötəsim həyata keçirdi. Mötəsim Məmun zamanında Səmərqəndə Nuh bin Əsədin yanına Cəfər əl- Huşşəkini göndərdi. Bu şəxs oradan hər il bir miqdar türkü Bağdada gətirdi. Beləcə Məmun dönəmində orduda bəlli bir sayda Türk döyüşçüsü vardı. Bu türklər içində daha sonra Misirdə Tolonilər dövlətini quracaq olan Əhməd bin Tolunun atası Tolun da vardı. Məmunun bu birlikləri Fərqanə, Uşruşana, Şaş, və Soğdiana kimi bölgələrdən gətirildi. İlk nizami şəkildə türklərdən təşkil olan ordu bu şəkildə qurulmuş oldu. Mötəsim Avasım bölgəsində vali ikən belə Bizansla vuruşmaq üçün, topladığı türklərdən yaxşı bir süvari və oxçu bir birlik təşkil etmişdi.
Məmun Xorasanda başladığı türkləri orduya toplama işini inkişaf etdirməyi düşünür,dövlətə qarşı qalxan üsyanlarda bunlardan çox faydalanmak istəyirdi. Artıq Bizans hücumlarına da qarşı qardaşı Mötəsimin əmrindəki Afşin, Əşnas, Buğa əl-Kəbir kimi türk sərkərdələr göndərilirdi. Bu Türk sərkərdələrdən Əşnas h.215-ci (M.830-cu) ildə Anadoluya uğurlu basqınlar etmişdi. Eyni sərkərdə ilə birlikdə yenə bir türk olan Sərcun Xaricilər (Xəvariciyyun) üsyanını yatırmışdı. Digər bir sərkərdə Afşin isə Misirdəki üsyanı yatırıb, dövlət işlərini qaydasına qoymuşdu. Artıq türklər orduda önəmli və təqdirə layiq bir güvvə sayılırdı.
Xəlifə Məmun Pozantıda vəfat edəcəyi sırada, könlündə oğlu Abbas olsa da, orduda və idarədə o anda təsirli olan türklərin israrlı istəmələri nəticəsində Mötəsim xəlifə elan edilmişdir.
İstinadlar
Bu məqalədəki istinadlar müvafiq istinad şablonları ilə göstərilməlidir.
Yıldız, Hakkı Dursun, İslamiyət və Türklər, İstanbul, 2000, səh.94.
məmun, sentyabr, bağdad, avqust, bağdad, abbasi, xəlifəsi, xilafəti, qardaşı, əmininin, ölümündən, sonra, sentyabr, ildə, ələ, keçirmişdir, ابوجعفر, عبدالله, المأمونbağdad, xəlifəsi14, iyun, avqust, 833sələfi, əminxələfi, mötəsimşəxsi, məlumatlardoğum, tarixi,. Memun 13 sentyabr 786 Bagdad 9 avqust 833 Bagdad Abbasi xelifesi Xilafeti qardasi el Emininin olumunden sonra sentyabr 813 cu ilde ele kecirmisdir El Memunابوجعفر عبدالله المأمونBagdad xelifesi14 iyun 813 9 avqust 833Selefi el EminXelefi el MotesimSexsi melumatlarDogum tarixi 19 sentyabr 786Dogum yeri Bagdad Abbasiler xilafetiVefat tarixi 9 avqust 833 46 yasinda Vefat yeri Bagdad Abbasiler xilafetiAtasi Harunerresid Vikianbarda elaqeli mediafayllar Mundericat 1 Heyati 2 Istinadlar 3 Menbe 4 Hemcinin baxHeyati RedakteHarun er Residin oglu Memun 813 833 atasinin siyasetlerini davam etdirdi Memunun turklerden ibaret ordu qurmasinin en boyuk sebeblerinden biri dovletdeki Fars Iran tesirini qirmaqdi 1 Mervde iken bas veren olaylar Memunun farslara ve ereblere olan guvenini sarsdi Memun sadece Iran unsurune dayanmanin yanlisligini anlamisdi Atasi Harun donemindeki Bermekiler 2 olayinda Iran ehline olan guveni azalmisdi Ereblerin Emini desteklemesiyle de onlara guveni qalmamisdi O qardasi Emin ile xilafet mubarizesinde xezinenin ve ordunun Eminin terefinde qalmasindan cekinerek dayilari olan Turk xaqanlarina siginmaq istemisdi Feqet vezir Fezl bin Sehl buna engel olaraq dayilarina siginmamasini amma onlardan yardim alaraq Emine qarsi mubarize etmesini tovsiye etmisdi Buna gore Memun serq serhed sinirlari qonsusu olan xaqanla yaxin munasibet qurmusdu 3 Memunun yeni bir quvveye ve tecrubeli serkerdelere ehtiyaci vardi Ordudaki ereb ve fars unsurunu turkler evez ede bilerdiler Xorasandayken yaxindan tanidigi ve qabiliyetlerini gorduyu turkleri orduya alib ozune etibarli bir destek dayaq etmeyi dusundu Bundan dolayi xilafet ordusuna bu yeni quvveni qatdi 4 Xususile son illerde turkleri orduya almagi bir dovlet siyaseti halina getirdi Belece Memun doneminde az da olsa turklerden bir quvve teskil oldu 5 Bunlarin icinde Kavus Afsin 6 Esnas Buga el Kebir Urtuc kimi serkerdeler vardi 7 Memun turklere qarsi cox yumusaq davranirdi Turklerden vergisini vermeyen Kavusu yaxaladinca ceza evezine ona ikram etdi Onu Orta Asiyadaki Turk ellerine vali olaraq gonderdi Usrusanali 8 olan bu sexsin ogullari Heyder Fezl ve Resid xilafetin boyuk serkerdeleri arasina girdiler 9 Memun donemindeki turkleri toplama ve ordu teskilati isini qardasi Motesim heyata kecirdi Motesim Memun zamaninda Semerqende Nuh bin Esedin yanina Cefer el Hussekini gonderdi Bu sexs oradan her il bir miqdar turku Bagdada getirdi Belece Memun doneminde orduda belli bir sayda Turk doyuscusu vardi Bu turkler icinde daha sonra Misirde Toloniler dovletini quracaq olan Ehmed bin Tolunun atasi Tolun da vardi 10 Memunun bu birlikleri Ferqane Usrusana Sas ve Sogdiana 11 kimi bolgelerden getirildi Ilk nizami sekilde turklerden teskil olan ordu bu sekilde qurulmus oldu Motesim Avasim bolgesinde vali iken bele Bizansla vurusmaq ucun topladigi turklerden yaxsi bir suvari ve oxcu bir birlik teskil etmisdi 12 Memun Xorasanda basladigi turkleri orduya toplama isini inkisaf etdirmeyi dusunur dovlete qarsi qalxan usyanlarda bunlardan cox faydalanmak isteyirdi Artiq Bizans hucumlarina da qarsi qardasi Motesimin emrindeki Afsin Esnas Buga el Kebir kimi turk serkerdeler gonderilirdi 13 Bu Turk serkerdelerden Esnas h 215 ci M 830 cu ilde Anadoluya ugurlu basqinlar etmisdi 14 Eyni serkerde ile birlikde yene bir turk olan Sercun Xariciler Xevariciyyun usyanini yatirmisdi 15 Diger bir serkerde Afsin ise Misirdeki usyani yatirib dovlet islerini qaydasina qoymusdu 16 Artiq turkler orduda onemli ve teqdire layiq bir guvve sayilirdi Xelife Memun Pozantida vefat edeceyi sirada konlunde oglu Abbas olsa da orduda ve idarede o anda tesirli olan turklerin israrli istemeleri neticesinde Motesim xelife elan edilmisdir 17 Istinadlar RedakteBu meqaledeki istinadlar muvafiq istinad sablonlari ile gosterilmelidir Yildiz Hakki Dursun Islamiyet ve Turkler Istanbul 2000 seh 94 Meqdisi Kitabul Bed vet Tarix Beyrut 1899 VI seh 104 Ibn Esir el Kamil Beyrut 1979 IV 229 230 Yildiz Islamiyet ve Turkler seh 82 Zekeriyye Kitapci seh 184 V Bartold Afsin I A I seh 147 Yildiz Hakki Dursun Afsin D I A I seh 442 Ibn Esir el Kamil Beyrut 1979 IV seh 480 Ibn Tagriberdi en Nucumuz Zahire Beyrut 1992 II seh 301 Ibn Esir VI seh 477 Yaqut el Hemevi Mucemul Buldan Beyrut III seh 174 V Barthold Soqdiana I A X seh 736 Zettersten Motesim I A VIII seh 749 Ibn Esir VI 477 Teberi V 181 Teberi V 140 Teberi V 182 Ibn Tagriberdi II 296 Dineveri Exbar ut Tival Beyrut Trz 367 Menbe RedakteEnver Cingizoglu Abbasiler dovrunde turkler Baki Mutercim 2015 408 seh Hemcinin bax RedakteMenbe https az wikipedia org w index php title Memun amp oldid 5813149, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
